ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου 2017

1η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ (Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ)

Ίνδικτος ή Iνδικτιών
Tου Kωνσταντίνου Aπ. Σουλιώτη, Θεολόγου

Aν ξεφυλλίσουμε τον ημεροδείκτη μας και φθάσουμε στην 1η Σεπτεμβρίου, θα δούμε να σημειώνεται: «Aρχή Ινδίκτου». Πολλοί ίσως, διαβάζοντας τη φράση αυτή, να διερωτώνται: Tι σημαίνουν τα λόγια αυτά και τι είναι η Ίνδικτος;
Η λέξη Ίνδικτος είναι λατινική ελληνοποιημένη και σημαίνει ορισμός, διάγγελμα, πού εκδιδόταν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, με σκοπό να καθορίζουν το ύψος των φόρων επί της παραγωγής της γης, που θα έπρεπε να πληρώσουν οι υπήκοοι της Ρώμης για τη συντήρηση του στρατού. Το διάγγελμα αυτό ίσχυε για δεκαπέντε χρόνια και τούτο, γιατί κάθε δεκαπέντε χρόνια απολύονταν οι παλαιοί στρατιώτες και κατατάσσονταν οι νέοι. Να σημειωθεί ότι το ύψος των σχετικών φόρων καθοριζόταν από τη νέα δύναμη του στρατού για την επόμενη δεκαπενταετία.
Με την πάροδο του χρόνου η λέξη Ίνδικτος έπαψε να σημαίνει μόνο διάγγελμα, αλλά σήμαινε και το διάστημα των δεκαπέντε ετών. Έτσι άρχισαν να μετρούν το χρόνο σε Iνδίκτους (πρώτη Ίνδικτος, δεύτερη Ίνδικτος κ.ο.κ.).
Πρώτος ο Μ. Κωνσταντίνος όρισε ως επίσημη μέτρηση του χρόνου (το 312 ή 313 μ.Χ.) την Ίνδικτο, πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου, εποχή που είχε τελειώσει η συγκομιδή των καρπών της γης. Η μέτρηση αυτή του χρόνου ονομάστηκε, από το όνομα του Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνειος Iνδικτιών και Ελληνική.
Η Εκκλησία υιοθέτησε αυτό το σύστημα μέτρησης του χρόνου και μετρούσε τα έτη με τίς Ινδικτιώνες. Έτσι το Εκκλησιαστικό έτος άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου με Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και ιδιαίτερη Iερά Παράκληση, ώστε να ευλογήσει ο Θεός τον καινούριο χρόνο.
Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός ο Α΄ το 537 εισήγαγε τη μέτρηση κατά Ινδικτιώνες στα κρατικά έγγραφα και στίς δικαστικές αποφάσεις. Έλεγαν δηλαδή 1ο έτος της τάδε Ινδικτιώνος, 2ο έτος της τάδε Ινδικτινος κ.ο.κ.
Με τον καιρό ορίστηκαν δύο είδη Ινδίκτου, η Καισαρική, δηλαδή η παλαιά ρωμαϊκή πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου και την οποία συνέχισε τό Βυζάντιο, και η Παπική, που άρχιζε στίς 25 Δεκεμβρίου και αργότερα την 1η Ιανουαρίου.
Στη Δύση σιγά-σιγά επικράτησε ως αρχή του νέου έτους η 1η Ιανουαρίου, ενώ στην Aνατολή είχε παραμείνει η 1η Σεπτεμβρίου. Αυτός είναι και ο λόγος που η πρώτη Σεπτεμβρίου παρέμεινε μέχρι και σήμερα η αρχή του Εκκλησιαστικού έτους, μετά την καθιέρωση για όλους ως αρχής του πολιτικού έτους της 1ης Ιανουαρίου. Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η Εκκλησία μας όρισε την ημέρα αυτή να αναγινώσκεται στους Ιερούς Ναούς η περικοπή από το Ευαγγέλιο του Λουκά, που αναφέρει το πρώτο κήρυγμα του Χριστού στη συναγωγή της Ναζαρέτ (Λουκ. 4, 16-18).
Οι Ινδικτιώνες μετριούνται από τη Γέννηση του Χριστού. Επειδή, όμως, η χρονολογία από της του Χριστού Γεννήσεως υστερεί κατά τρία έτη, για να βρούμε, παραδείγματος χάριν, την Ίνδικτο του 2004, προσθέτουμε 3 έτη και διαιρούμε δια του 15. Δηλαδή 2004 + 3= 2007 : 15 = 133 και υπόλοιπο 12 που σημαίνει ότι βρισκόμαστε στο 12ο έτος της 133ης Ινδίκτου (από την 1η Σεπτεμβρίου).

Τρίτη 25 Απριλίου 2017

ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ ΤΟ ΘΥΜΙΑΜΑ;

Θυμίαμα καλείται από τα αρχαία χρόνια το αρωματικό ρετσίνι ή το κόμμι που βγαίνει από τις τομές στον κορμό του δέντρου λίβανος εξ ου και λιβάνι. Στο σπίτι καλό είναι να προσφέρεται θυμίαμα τακτικά και να συνοδεύεται πάντοτε με κάποια προσευχή. Οι πνευματικοί συμβολισμοί του θυμιάματος είναι:


1. Το θυμίαμα εν πρώτοις συμβολίζει την προσευχή, που ανεβαίνει προς τον θρόνον του Θεού.» Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου. . .» Είναι η ορμή της ψυχής προς τα άνω. Και ταυτόχρονα συμβολίζει και την ζέουσαν επιθυμία μας να γίνει η προσευχή μας δεκτή» εις όσμήν ευωδίας πνευματικής». Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος». Ώσπερ το θυμίαμα και καθ’ εαυτό καλόν και ευώδες, τότε δέ μάλιστα επιδείκνυται την ευωδίαν, όταν ομιλήση τώ πυρί. Ούτω δέ και η ευχή καλή μέν καθ’ εαυτήν, καλλίων δέ και ευωδεστέρα γίνεται όταν μετά και ζεούσης ψυχής αναφέρηται, όταν θυμιατήριον η ψυχή γένηται και πύρ ανάπτη σφοδρόν». Γι’ αυτό και πρέπει, όταν προσεύχεται κανείς, καλόν είναι να καίει θυμίαμα στο σπίτι.

2. Συμβολίζει ακόμη τις γλώσσες πυρός της Αγ. Πεντηκοστής, όταν ο Κύριος εξαπέστειλε στους Μαθητές Του το Πανάγιό Του Πνεύμα» έν είδει πυρίνων γλωσσών». Στην ευχή που λέγει ο ιερεύς, όταν ευλογεί το θυμίαμα στην Πρόθεση, αναφέρει» Θυμίαμά Σοι προσφέρομεν Χριστέ ο Θεός εις οσμήν ευωδίας πνευματικής, ο προσδεξάμενος εις το υπερουράνιόν Σου θυσιαστήριον, αντικατάπεμψον ημίν την χάριν του Παναγίου Σου Πνεύματος». Με το θυμίαμα δηλ. ζητούμε από τον Κύριο να μάς στείλει την αγιοπνευματικήν Του χάρι. Γι’ αυτό και οι πιστοί, όταν τους θυμιάζει ο Ιερεύς, κλίνουν ελαφρώς την κεφαλή σε δείγμα αποδοχής της χάριτος αυτής. Ο Άγ. Συμεών Θεσσαλονίκης ερμηνεύει ως εξής την σημασίαν του θυμιάματος :» Δηλοί την απ’ ουρανού χάριν και δωρεάν εκχυθείσαν τώ κόσμω διά Ιησού Χριστού και ευωδίαν του Πνεύματος και πάλιν εις τον ουρανόν δι’ αυτού αναχθείσαν».

3. Το ευώδες θυμίαμα συμβολίζει εξ άλλου και τον αίνον, που απευθύνεται προς τον Θεό. Η καύση του θυμιάματος σημαίνει τη λατρεία και τον εξιλασμό. Το δέ ευχάριστο συναίσθημα, που δημιουργείται από το άρωμα του θυμιάματος σε όλο το χώρο του Ι. Ναού, σημαίνει την πλήρωση της καρδιάς μας από τη θεία ευαρέστηση, που είναι ο καρπός της αγάπης μας προς το Θεό. Στην περίπτωση αυτή κάθε πιστός μετατρέπεται σε «ευωδίαν Χριστού».

4. Το δέ θυμιατήριον, όπου καίγονται τα κάρβουνα και τοποθετείται το θυμίαμα, συμβολίζει την κοιλίαν της Θεοτόκου, η οποία δέχθηκε στα σπλάχνα της σωματικώς την Θεότητα, που είναι» πύρ καταναλίσκον», χωρίς να υποστή φθοράν ή αλλοίωση. Κατά τον άγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κων/λεως» Ο θυμιατήρ υποδεικνύει την ανθρωπότητα του Χριστού, το πύρ την θεότητα και ο ευώδης καπνός μηνύει την ευωδία του Αγίου Πνεύματος προπορευομένην». Και αλλού» Η γαστήρ του θυμιατηρίου νοηθείη αν ημίν η ηγιασμένη μήτρα της Θεοτόκου φέρουσα τον θείον άνθρακα Χριστόν εν ώ κατοικεί πάν το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς. Διό και την οσμήν της ευωδίας αναδίδωσιν ευωδιάζον τα σύμπαντα». Με απλά λόγια και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περιγράφει αυτόν τον συμβολισμόν, λέγοντας». Το θυμιατό σημαίνει την Δέσποινα, την Θεοτόκο. Όπως τα κάρβουνα είναι μέσα στο θυμιατό και δεν καίεται, έτσι και η Δέσποινα η Θεοτόκος εδέχθηκε τον Χριστόν και δεν εκάηκε, αλλά μάλιστα εφωτίσθηκε.

Με το θυμίαμα που προσφέρουμε την ώρα της προσευχής υποβοηθείται η ανάταση της ψυχής προς τα υψηλά «άνω σχώμεν τάς καρδίας». Όπως το θυμίαμα θερμαινόμενο στον άνθρακα ανέρχεται προς τα άνω ευωδιάζοντας το περιβάλλον, έτσι και η ψυχή του πιστού με θερμή πίστη πρέπει να πτερουγίζει προς τα άνω μυροβλύζουσα, απαγγιστρωμένη από τις υλικές μέριμνες. Η βάση του θυμιατηρίου υποδεικνύει την ανθρωπότητα του Χριστού, η φωτιά την θεότητά Του και ο ευώδης καπνός μάς «πληροφορεί» την προπορευόμενη ευωδία του Αγίου Πνεύματος.

Ο Μωυσής υπακούοντας στον Θεό κατασκεύασε και τοποθέτησε στη Σκηνή του Μαρτυρίου Θυσιαστήριο του Θυμιάματος (Έξοδ. 30: 1-10). Ο τρόπος παρασκευής του Θυμιάματος διδάχθηκε από τον ίδιο τον Κύριο (Έξοδ. 30: 34-36). Η προσφορά Θυμιάματος στην Παλαιά Διαθήκη αποτελούσε εντολή του Θεού. Έπρεπε να προσφερθεί Θυμίαμα στην αρχή της ημέρας το πρωί και το βράδυ με το άναμμα των Λύχνων (Έξοδ. 30: 7-8).

Αυτή η καλή συνήθεια μεταφέρθηκε και στη χριστιανική λατρεία. Ιδιαίτερα προσφέρεται Θυμίαμα στον Εσπερινό με το ιλαρό φως της δύσεως του Ηλίου και στο ψάλσιμο του δεύτερου στίχου του 140 Ψαλμού, όπου ψάλλεται το «κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου». Παρακαλούμε τον Κύριο να ανεβεί η προσευχή μας προς τον θρόνο Του, όπως ανεβαίνει το ευωδιαστό Θυμίαμα προς τον ουρανό.

Το λατρευτικό αυτό μέσο δημιουργεί κατανυκτικό κλίμα προσευχής και ελκύει την αγιαστική χάρη του Θεού. Η ευλογία του Θυμιάματος κατά την τελετή της Προσκομιδής δείχνει καθαρά τη μεγάλη ωφέλεια, που προξενείται στους εκκλησιαζόμενους από την προσφορά του Θυμιάματος. Λέει χαρακτηριστικά εκεί ο ευλογών λειτουργός: «Θυμίαμά σοι προσφέρομεν, Χριστέ ο Θεός ημών, εις οσμήν ευωδίας πνευματικής· ό προσδεξάμενος εις το υπερουράνιόν σου θυσιαστήριον, αντικατάπεμψον ημίν την χάριν του παναγίου σου Πνεύματος». (Δηλαδή: Θυμίαμα σ’ Εσένα προσφέρουμε, Χριστέ Ύψιστε Θεέ, ως οσμή ευωδίας πνευματικής· αυτό, αφού δέχθηκες στο υπερουράνιό Σου Θυσιαστήριο, στείλε πίσω σε μας τη χάρη του παναγίου Σου Πνεύματος). Έκπληξη προκαλεί το ότι τα ίδια λόγια περίπου χρησιμοποιεί ο λειτουργός και για την προσφορά των Τιμίων Δώρων στη Θεία Λειτουργία:» «Όπως ο φιλάνθρωπος Θεός ημών, ο προσδεξάμενος αυτά εις το άγιον και υπερουράνιον και νοερόν αυτού θυσιαστήριον εις οσμήν ευωδίας πνευματικής, αντικαταπέμψη ημίν την θείαν χάριν και την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος, δεηθώμεν». (Δηλαδή: Με σκοπό ο φιλάνθρωπος Θεός μας, που δέχθηκε αυτά στο άγιο και υπερουράνιο και πνευματικό Του Θυσιαστήριο ως οσμή ευωδίας πνευματικής, να στείλει πίσω σε μας τη θεία χάρη και τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, ας παρακαλέσουμε).

Όταν ο λειτουργός θυμιάζει τους πιστούς, αυτοί πρέπει να προσκυνούν ευλαβικά προσδοκώντας την ευλογία και τη χάρη του Θεού. Όταν ο λειτουργός θυμιάζει τις εικόνες των αγίων, επιζητεί τις μεσιτικές προσευχές τους προς τον Κύριο για βοήθεια των μελών της στρατευομένης Εκκλησίας. Δυστυχώς Πολλοί χριστιανοί, όταν τους θυμιά ο Ιερεύς, παραμένουν ακίνητοι (σαν κολώνες). Και τούτο, ασφαλώς, λόγω άγνοιας! Η μικρή υπόκλιση είναι δείγμα ότι συμμετέχουμε στα τελούμενα και μία ανταπόκριση στοιχειώδους ευγένειας προς τον λειτουργό που προσεύχεται για μάς!

Πηγή: xristianos.gr

Πέμπτη 20 Απριλίου 2017

Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΡΟΤΟΝΤΑ

Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης αποδόθηκε στο κοινό το Δεκέμβριο του 2015, μετά από πολύχρονες εργασίες συντήρησης που απαιτήθηκαν εξαιτίας των σεισμών του 1978 που έπληξαν τη Θεσσαλονίκη και το μεγαλύτερο μέρος των μνημείων της. Η ταινία που μπορείτε να παρακολουθήσετε είναι μοναδική, καθώς το γύρισμά της έγινε στο επίπεδο του θόλου πριν από την αφαίρεση των ικριωμάτων, με σκοπό να αναδείξει τα μοναδικής τέχνης πρωτοχριστιανικά ψηφιδωτά της.

Η ταινία συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα των φεστιβάλ:
Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας, 2016,
Rassegna del Cinema Archeologico, Ροβερέτο, Ιταλία, 2016,
FICAB, Ισπανία, 2016,
Συνάντηση Αρχαιολογικού Κινηματογράφου Βελιγραδίου, 2017.
Τη Γενική επιμέλειά της είχε ο κ. Ιωάννης Κανονίδης, Αναπληρωτής Προϊστάμενος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης
Την Επιστημονική επιμέλεια ανέλαβε ο κ.  Σταμάτιος Θ. Χονδρογιάννης, τέως Αναπλ. Προϊστάμενος Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης

Η Σκηνοθεσία-Λήψη-Συναρμογή εικόνας έγινε από την κ. Ελένη Στούμπου-Κατσαμούρη, Αρχαιολόγο-σκηνοθέτρια στην Εφορεία Χαλκιδικής & Αγίου Όρους.

Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017

ΑΥΤΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΣΤΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

Όπως ορίζει το τυπικό της Εκκλησίας μας στις πέντε νηστίσιμες ημέρες της εβδομάδας, από Δευτέρα έως Παρασκευή, δεν εφαρμόζεται το καθιερωμένο τυπικό που επιτάσσει ότι το πρωί πρέπει να τελείται η ακολουθία του Μεσονυκτικού και του Όρθρου με ή χωρίς Θεία Λειτουργία και το απόγευμα ή ακολουθία του Εσπερινού.

Αιτία των αλλαγών είναι οι νέες ακολουθίες που προστίθενται στην περίοδο αυτή: Η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, που συνήθως τελείται Τετάρτη και Παρασκευή, οι Χαιρετισμοί και το Μέγα Απόδειπνο. Έτσι παρουσιάζονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

α. Το πρωί της Δευτέρας, Τρίτης και Πέμπτης τελούνται:
1) Μεσονυκτικό και Όρθρος,
2) Οι Ώρες (Α', Γ', ΣΤ' και Θ'),
3) Ο Εσπερινός του απογεύματος (στον οποίο, φυσικά, τιμάται ο Άγιος της επόμενης ημέρας).
β. Το πρωί της Τετάρτης και Παρασκευής τελούνται όλα τ' ανωτέρω και στον Εσπερινό επισυνάπτεται και η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.

γ. Εάν η Προηγιασμένη πρόκειται να τελεσθεί το απόγευμα, τότε η πρωινή ακολουθία αρχίζει κανονικά, σταματά όμως στην ΣΤ' Ώρα και γίνεται απόλυση.

δ. Η Προηγιασμένη το απόγευμα αρχίζει με την Θ' Ώρα, (κατά τη διάρκεια της οποίας ο Λειτουργός «παίρνει καιρό», με διαφορετικό τυπικό και ενδύεται πλήρη στολή) και μετά την απόλυση (της Θ' Ώρας), συνεχίζει με το «Ευλογημένη η Βασιλεία...» οπότε αρχίζει ο Εσπερινός με την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.

ε. Το απόγευμα των τεσσάρων πρώτων ημερών (Δεύτερα έως Πέμπτη), στη θέση του Εσπερινού τελείται το Μέγα Απόδειπνο.
στ. Εάν το απόγευμα της Τετάρτης τελεσθεί η Προηγιασμένη, το Μέγα Απόδειπνο τελείται συνήθως μετά τη Θεία Λειτουργία (των Προηγιασμένων Δώρων).

ζ. Το εσπέρας της Παρασκευής των πέντε πρώτων εβδομάδων, τελείται στους Ναούς ακόμη μία νέα Ακολουθία: η προσφιλής στο λαό μας ακολουθία, των Χαιρετισμών της Παναγίας στο μέσο του Μικρού Αποδείπνου, κάθε φορά με μία «Στάση», και την πέμπτη εβδομάδα όλες οι Στάσεις μαζί - ολόκληρος ο Ακάθιστος Ύμνος. 

Τετάρτη 1 Μαρτίου 2017

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ;

Η Εκκλησία μας καθόρισε όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται μία άλλη Λειτουργία, η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων.
Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δε γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθή (γι' αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων) κατά την προηγηθείσα θεία Λειτουργία της Κυριακής, είναι πλέον Σώμα και Αίμα Χριστού, και απλώς προσφέρονται προς μετάληψη στους πιστούς.

Ο Ιερέας καθ' εκάστη Κυριακή κόπτει από το πρόσφορο τον λεγόμενο «Αμνόν», δηλαδή το τετράγωνο εκείνο τεμάχιο της σφραγίδας που γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ, και το τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο. Μετ' ολίγο, κατά τη στιγμή του «Σε υμνούμεν...», το τεμάχιον αυτό του άρτου θα μεταβληθεί δια της ευλογίας του Ιερέως σε αυτό τούτο το Σώμα του Κυρίου, όπως και ο οίνος, που είναι στο ιερό Ποτήριο, θα μεταβληθεί και αυτός σε αυτό τούτο το Αίμα του Κυρίου.

Όταν όμως βρισκόμαστε στη πένθιμο περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ο Ιερέας, κατά τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο εκ της σφραγίδας του προσφόρου, ωσάν αυτό που είπαμε ανωτέρω, αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), ανάλογα προς τον αριθμό των Λειτουργιών των Προηγιασμένων που θα τελέσει κατά την εβδομάδα.

Τα τεμάχια αυτά (που δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, αλλ' ένα από κάθε πρόσφορο), θα τα ευλογήσει κατά την ώρα που πρέπει και αυτά θα μεταβληθούν σε Σώμα Χριστού. Από αυτά το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τη θεία Μετάληψη της ημέρας εκείνης (Κυριακής), τα άλλα (συνήθως δύο) θα εμβαπτισθούν στο ιερό Ποτήριο, όπου το άγιο Αίμα του Κυρίου, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων που θα γίνουν εντός της εβδομάδας. Κατ' αυτές τις Λειτουργίες ο Ιερέας θα προσφέρει στους πιστούς προς μετάληψη τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα.

Η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι συνυφασμένη με Εσπερινό, είναι δηλαδή βραδινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής διετέλουν τελείως άσιτοι (νηστικοί) μέχρι των εσπερινών ωρών. Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. Σήμερα η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται και κατά την εσπέρα συνηθέστερα όμως τελείται κατά τις πρωινές ώρες προς διευκόλυνση των πιστών.

Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο.Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής. Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τελείται μόνο τις τρεις πρώτες μέρες αυτής (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Επίσης τελείται και κατά τις ημέρες εορτών ευρισκομένων εντός της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Δεν τελείται κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής. Ο Ιερέας, και αν κρατήσει τα ονόματα, δεν θα τα μνημονεύσει, στην Πρόθεση, αλλά θα τα αφήσει για τη Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Επίσης, κατά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων δε γίνονται μνημόσυνα.

Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο "ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ", ΠΟΤΕ ΨΑΛΛΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ;

Στην αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής, στο μεγάλο απόδειπνο των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών διαβάζεται χωρισμένος σε τέσσερα μέρη ο Μεγάλος Κανόνας και ολόκληρος την Πέμπτη της Ε΄ εβδομάδας των Νηστειών. Ψάλλεται σε ήχο πλ. β΄ που είναι ιδιαίτερα κατανυκτικός, εκφραστικός του πένθους και της συντριβής της καρδιάς.

Μπορούμε να περιγράψουμε το κανόνα αυτό σαν ένα θρήνο μετάνοιας που μας μεταφέρει στο βάθος και στο πεδίο δράσης της αμαρτίας, κλονίζοντας τη ψυχή μας με την απόγνωση, τη μετάνοια και την ελπίδα. Με μιά μοναδική τέχνη ο Άγιος Ανδρέας συνυφαίνει τα μεγάλα βιβλικά θέματα: Αδάμ και Εύα, Παράδεισος και Πτώση, Πατριάρχες, Νώε και κατακλυσμός, Δαβίδ, Χώρα της Επαγγελίας και τελικά Χριστός και Εκκλησία, ομολογία των αμαρτιών και μετάνοια. Τα γεγονότα της ιερής ιστορίας παρουσιάζονται σαν γεγονότα της ζωής μου. Οι ενέργειες του Θεού στο παρελθόν αποβλέπουν σε μένα και στη σωτηρία μου, η τραγωδία της αμαρτίας και η προδοσία παρουσιάζονται σαν προσωπικά δική μου τραγωδία. Η ζωή μου παρουσιάζεται σαν ένα κομμάτι της μεγάλης πάλης ανάμεσα στο Θεό και τις δυνάμεις του σκότους που επαναστατούν εναντίον του.

Η πνευματική ιστορία του κόσμου είναι επίσης και δική μου ιστορία. Γίνονται για μένα μια πρόκληση με τα αποφασιστικά γεγονότα και τις πράξεις από το παρελθόν, που το νόημά τους και η δύναμή τους είναι αιώνια, γιατί κάθε ανθρώπινη ψυχή - μοναδική και ανεπανάληπτη - συγκινείται από το ίδιο δράμα, αντιμετωπίζει την ίδια τελικά εκλογή, ανακαλύπτει την ίδια πραγματικότητα. 

Το έργο και ο σκοπός του Μεγάλου Κανόνα είναι να ξεσκεπάσει την αμαρτία και έτσι να μας οδηγήσει στη μετάνοια. Η αποκάλυψη αυτή, δεν γίνεται με ορισμούς και απαριθμήσεις, αλλά με μια βαθειά ενατένηση στη μεγάλη βιβλική ιστορία που είναι η ίδια η ιστορία της αμαρτίας, της μετάνοιας και της συγγνώμης. 

Καταλαβαίνουμε ότι αμαρτία είναι, πρώτα απ' όλα, η άρνηση ότι η ζωή είναι προσφορά ή θυσία στο Θεό, με άλλα λόγια δηλαδή, η άρνηση ότι η ζωή έχει θεϊκό προσανατολισμό, ότι η αμαρτία, επομένως, είναι από τις ρίζες της, η παρέκκλιση της αγάπης μας από τον τελικό σκοπό της.

Για να καταλάβουμε σωστά τον Μεγάλο Κανόνα θα πρέπει να ξέρουμε την Αγία Γραφή και να έχουμε την ικανότητα να μεταφέρουμε τα νοήματά του στη ζωή μας. 

“Κανόνες” στην εκκλησιαστική υμνογραφία λέγονται ύμνοι μεγάλοι, αποτελούμενοι από μικρότερες ενότητες, που ονομάζονται “Ωδές”. Κάθε “Ωδή” (σημαίνει άσμα θρησκευτικό, από το ρήμα άδω) αποτελείται από τον <<ειρμό>>, που είναι η πρώτη στροφή κάθε Ωδής και χρησιμεύει σαν υπόδειγμα και βάση των στροφών που ακολουθούν, τα λεγόμενα τροπάρια (τρέπονται σύμφωνα με τον ειρμό).

Μέγας ονομάσθηκε για την έκτασή του, αποτελείται από εννέα ωδές, έντεκα ειρμούς (η β΄και η γ΄ ωδή έχουν από δύο ειρμούς) και 250 τροπάρια (25 η α΄ ωδή, 41 η β΄, 28 η γ΄, 29 η δ΄, 23 η ε΄, 33 η στ΄, 22 η ζ΄, 22 η η΄ και 27 η θ΄).

Συντάχθηκε από τον Άγιο Ανδρέα αρχιεπίσκοπο Κρήτης, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στα 660 στη Δαμασκό. Έγινε μοναχός στα Ιεροσόλυμα και κληρικός στη Κωνσταντινούπολη. Ψηφίσθηκε μετά το 710 αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, κυρίως υμνογραφικό και ομηλιτικό.

Την Πέμπτη της Ε΄ εβδομάδας των Νηστειών, στα μοναστήρια ψάλλεται ολόκληρος την δ΄ ώρα της νύκτας, γύρω στα μεσάνυχτα και στους ενοριακούς ναούς το βράδυ της Τετάρτης μαζί με το μικρό απόδειπνο, της ίδιας εβδομάδας.

Το θέμα και το σκοπό του Κανόνα περιγράφει το συναξάρι της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών: “Ο ποιητής, με πλήθος αγιογραφικών ιστορημάτων και παραδειγμάτων, θετικών και αρνητικών, από την πλάση και τη πτώση του Αδάμ ως την Ανάληψη του Χριστού και τον ευαγγελισμό της ανθρωπότητος από τους Αποστόλους, παρακινεί κάθε ψυχή να μιμείται τις καλές πράξεις, ν' αποφεύγει τις φαύλες και να καταφεύγει πάντα στο Θεό με μετάνοια, δάκρυα, εξομολόγηση και κάθε ευαρέστηση”. 

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2017

ΗΜΕΡΑ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ!

Ημέρα συγχώρεσης σήμερα 

Η παράδοση λέει, πως σήμερα είναι η ημέρα της συγνώμης και της συγχώρεσης. Οι μικροί συζητούν με τους μεγάλους, ζητούν συγνώμη για τα λάθη τους, οι μεγάλοι πρέπει να ακούνε και να συγχωρούν. Ας ζητήσουμε όλοι συγνώμη από τους γύρω μας κι ας συγχωρέσουμε τα λάθη των άλλων.

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΣΥΓΝΩΜΗΣ- ΑΓΑΠΗΣ: Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΟΠΑΡΙΑ

Το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου τελείται ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγνώμης.
Κατανυκτικός λέγεται, διότι ψάλλονται κατανυκτικά τροπάρια από το Τριώδιο, που το περιεχόμενό τους διαποτίζεται από βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητας, πένθος, συντριβή, μετάνοια και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών.

Εσπερινός Συγνώμης λέγεται, αυτός μόνον, από τους κατανυκτικούς, διότι στο τέλος της ακολουθίας ο λαός ασπάζεται το Ευαγγέλιο ζητώντας από τον Ιερέα συγγνώμη και στη συνέχεια και μεταξύ τους, ώστε συχωρεμένοι να αρχίσουν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Πρόκειται για μια ωραία συνήθεια, που διατηρείται σε πολλές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος

Ένα άλλο χαρακτηριστικό των Εσπερινών αυτών είναι ότι μετά την Είσοδο και το «Εσπέρας Προκείμενον», αλλάζει ο διάκοσμος της Αγίας Τραπέζης και η στολή του Ιερέως. Από πασχαλινή, λόγω της Κυριακής, γίνεται πένθιμη, λόγω της Τεσσαρακοστής (αλλάζουν τα λευκά με πορφυρά – έφ’ όσον τον Χριστό δεν Τον πενθούμε ως άνθρωπο, άλλ’ ως Βασιλέα Θεό).

Στο τέλος του Εσπερινού ψάλλονται τα τροπάρια «Θεοτόκε Παρθένε…», «Βαπτιστά του Χριστού…» κ.λπ. και κατακλείονται με την ευχή του Οσίου Έφραίμ του Σύρου:
«Κύριε καί Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας και άργολογίας μη μοι δως. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναι, Κύριε, Βασιλεύ, δώρησαί μοι του όράν τα έμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον άδελφόν μου ότι εύλογητός ει εις τους αίώνας των αιώνων. Αμήν»

Λέγοντας την, κάνουμε και τρεις μεγάλες μετάνοιες. Ακολουθούν δώδεκα μικρές, ενώ λέμε μυστικώς το: «Ο Θεός ίλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» και στο τέλος επαναλαμβάνεται το: «Ναί Κύριε, Βασιλεύ…» κάνοντας και τετάρτη μεγάλη μετάνοια.

Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2017

ΤΟ ΑΝΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΑΝΤΗΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

ΠΡΕΠΕΙ Ν' ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΝΔΗΛΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ;

Το άναμμα του κανδηλιού στους τάφους των κεκοιμημένων μας, αλλά και γενικά στα σπίτια των χριστιανών δεν έχει να κάνει με μια φολκλοριστική διαιώνιση κάποιας τυπικής παραδόσεως. 

To κανδήλι είναι σύμβολο και το φως που εκπέμπει συμβολίζει το φώς του Χριστού, την ίδια την παρουσία του Κυρίου στη ζωή μας, άλλα και την ελπίδα για την αιώνια ζωή, τη ζωή όπως λέγεται του ανεσπέρου φωτός. 

Ως σύμβολο λοιπόν το κανδήλι λειτουργεί στη ζωή των πιστών αναγωγικά, όπως και όλα τα άλλα είδη ευλαβείας· άναμμα κεριών, προσφορά θυμιάματος κ.τ.λ. Στην Πάλαια Διαθήκη ο θεός προστάζει το Μωυσή να συμβουλέψει τον αδελφό του ως εξής: «Δώσε εντολή στον Ααρών και τους υιούς του ν’ ανάψουν ακοίμητο λυχνάρι… από το απόγευμα μέχρι το πρωί μπροστά στον Κύριο με προσοχή αυτό πού ορίζεται από το νόμο και είναι αιώνιο σ’ όλες τις γενεές σας»1

Η συνήθεια της τοποθετήσεως των κανδηλιών στους τάφους αποτελεί πράξη ευλάβειας των χριστιανών που «ευαρεστεί τον Θεόν και τους Αγίους κι ανακουφίζει μαζί τις ψυχές των πεθαμένων».2  Ακοίμητο καντήλι πρέπει επίσης να καίει και  στο εικονοστάσι του σπιτιού μας για να μας θυμίζει ότι ο πνευματικός μας αγώνας πρέπει να είναι ακοίμητος. Το ανάβουμε επίσης μπροστά στις εικόνες στους Ιερούς Ναούς, στην Αγία Τράπεζα, στον Εσταυρωμένο πίσω της Αγίας Τραπέζης, στην Ιερά Πρόθεση εντός του Ιερού Βήματος.

ΤΟ ΑΝΑΜΜΑ ΤΩΝ ΚΕΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ

Για το άναμμα των κεριών στους τάφους των κεκοιμημένων αναφερόμενος   «ανάπτονται κεριά δια την συγχώρησιν των αμαρτιών των ταύτης προσφερόντων, όσον γάρ αυταί ανάπτουσιν εις τον Θεόν και εις τους Αγίους, τοσούτον συγχωρούνται αι αμαρτίαι εκείνων είτε ζώντων είτε κεκοιμημένων, ως είπεν ο Μάρτυς Δημήτριος εις τον αυτού προσμονάριον, τον τας λαμπάδας κλέπτοντα».3

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός συμβούλευε: «Αδελφοί μου, να μη λυπάσθε δια τούς αποθαμένους σας, αλλά, αν αγαπάς τον αποθαμένον σου, κάμε ό,τι ημπορέσης δια την ψυχήν του· σαρανταλείτουργα, μνημόσυνα, λειτουργίες, κερί, λιβάνι, λάδι, νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνη. Βάνει ο Θεός την ευσπλαγχνίαν του και τον σώνει τον αποθαμένον σας και τον βάνει εις τον Παράδεισον ή είναι ελαφροτέρα η κολασίς του. Και όσες γυναίκες φορείτε λερωμένα διά τον αποθαμένον σας να τα εβγάλετε, διατί βλάπτετε και του λόγου σας, βλάπτετε και τους αποθαμένους σας».4 

1. Λευϊτ. 24, 2-3, Πρωτ. Κείμενο: «Έντειλαι Ααρών και τοις υιοίς αυτού καύσαι λύχνον δια παντός... από εσπέρας έως πρωί ενώπιον Κυρίου ενδελεχώς · νόμιμον αιώνιον εις τας γενεάς υμών». 
2. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, σ. 144. 
3. ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, υποσ., σ. 145: Αγ. Νικόδημου Αγιορείτου, Ερμηνεία εις τον Κανόνα της Κυριακής του Πάσχα. 
4. ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ, σ.235 και ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ, σ.145. 

ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΜΝΗΜΟΝΕΥΟΝΤΑΙ

Οι προσευχές για τους κεκοιμημένους, τους νεκρούς μας (είτε στη Θεία Λειτουργία, είτε στα μνημόσυνα, είτε στα τρισάγια, είτε στα ψυχοσάββατα) είναι η υψίστη μορφή αγάπης προς τους αδελφούς που δεν είναι πια μαζί μας.

Τα Ψυχοσάββατα

Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τους κεκοιμημένους η Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς.

Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους.

Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τους οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τους εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι’ αυτούς.

Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα• το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.

Το Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω έχει το εξής νόημα: Η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Γιά το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του. Με το δεύτερο Ψυχοσάββατο διατρανώνεται η πίστη μας για την καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια (επί γης) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς. Κατά τα δύο μεγάλα Ψυχοσάββατα η Εκκλησία μας καλεί σε μία παγκόσμια ανάμνηση «πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβώς επ’ ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου».

Μνημονεύει:

* Όλους εκείνους που υπέστησαν «άωρον θάνατον», σε ξένη γη και χώρα, σε στεριά και σε θάλασσα.

* Εκείνους που πέθαναν από λοιμική ασθένεια, σε πολέμους, σε παγετούς, σε σεισμούς και θεομηνίες.

* Όσους κάηκαν η χάθηκαν.

* Εκείνους που ήταν φτωχοί και άποροι και δεν φρόντισε κανείς να τους τιμήσει με τις ανάλογες Ακολουθίες και τα Μνημόσυνα.

Ο Θεός δεν περιορίζεται από τόπο και χρόνο. Γι Αυτόν είναι γνωστά και συνεχώς παρόντα όχι μόνο όσα εμείς αντιλαμβανόμαστε στο παρόν, αλλά και τα παρελθόντα και τα μέλλοντα. Το διατυπώνει λυρικότατα μία προσευχή της Ακολουθίας της θείας Μεταλήψεως, που αποδίδεται στον άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό η στον άγιο Συμεών τον νέο θεολόγο:

«Επί το βιβλίον δε σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα σοι τυγχάνει».

Ως αιώνιος και πανταχού παρών ο πανάγαθος Κύριός μας Ιησούς Χριστός αγκαλιάζει με τη θεία του πρόνοια το άπειρο σύμπαν και τους ατέρμονες αιώνες. Όλους τους ανθρώπους που έζησαν, ζούν και θα ζήσουν τους νοιάζεται η αγάπη του• «η γαρ αγάπη του Χριστού συνέχει ημάς» (Β’ Κο 5,14).

Με αυτήν την πίστη αναθέτουμε στην αγάπη και στην αγαθότητα του Θεού «εαυτούς και αλλήλους», τους ζωντανούς αλλά και τους κεκοιμημένους μας.

Ας δούμε τι έλεγε για τα μνημόσυνα ο μακαριστός π. Παίσιος (από τον Δ’ τόμο, Οικογενειακή Ζωή, Λόγοι του π.Παισίου, Εκδόσεις Ησυχαστήριο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή, Θεσσαλονίκη).

– Γέροντα, οι υπόδικοι νεκροί (πλην των Αγίων) μπορούν να προσεύχονται;

– Έρχονται σε συναίσθηση και ζητούν βοήθεια, αλλά δεν μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Όσοι βρίσκονται στον Άδη μόνο ένα πράγμα θα ήθελαν από τον Χριστό: να ζήσουν πέντε λεπτά για να μετανοήσουν. Εμείς που ζούμε, έχουμε περιθώρια μετανοίας, ενώ οι καημένοι οι κεκοιμημένοι δεν μπορούν πια μόνοι τους να καλυτερεύσουν την θέση τους, αλλά περιμένουν από εμάς βοήθεια.

Γι’ αυτό έχουμε χρέος να τους βοηθούμε με την προσευχή μας.

Γιατί, τι να τους κάνει ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται από τον πατέρα του, σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει και τον πατέρα του. Ε, τι να το κάνει αυτό ο πατέρας του;

Οι άλλοι όμως οι υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο, αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες. Ζητούν να βοηθηθούν και βοηθιούνται θετικά με τις προσευχές των πιστών. Τούς δίνει δηλαδή ο Θεός μία ευκαιρία, τώρα που είναι υπόδικοι, να βοηθηθούν μέχρι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Και όπως σε αυτή τη ζωή, αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσολαβήσει και να βοηθήσει έναν υπόδικο, έτσι κι αν είναι κανείς φίλος με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήσει στο Θεό με την προσευχή του και να μεταφέρει τους υπόδικους από την μία φυλακή σε άλλη καλύτερη, από το ένα κρατητήριο σε ένα άλλο καλύτερο. Η ακόμα μπορεί να τους μεταφέρει και σε ένα δωμάτιο η σε διαμέρισμα.

Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κλπ που τους πηγαίνουμε, έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για τη ψυχή τους. Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους και τα μνημόσυνα είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν, μέχρι να γίνει η τελική Κρίση. Μετά την δίκη δεν θα υπάρχει δυνατότητα να βοηθηθούν….

Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας έχει τα κόλλυβα, τα μνημόσυνα. Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Έχουν τη δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν τη ψυχή. Κι εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία να διαβάζετε κόλλυβα για τους κεκοιμημένους. Έχει νόημα το σιτάρι: Σπείρετε εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία (Α’ Κορ, κεφ 15, εδ 42) (δηλαδή συμβολίζει το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου), λέει η Γραφή.

Πηγή: vimaorthodoxias.gr

ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ


ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟ


Ψυχοσάββατο
 

Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, λέγεται - «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο. Είναι το πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους (το δεύτερο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής). 

Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσυνών, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ' αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών». 

Επειδή την Κυριακή της Απόκρεω ποιούμε ανάμνηση της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και οι κεκοιμημένοι μας ακόμη δεν κρίθηκαν, τους μνημονεύουμε σήμερα και, επικαλούμενοι το άπειρο έλεος Του, παρακαλούμε τον Θεό με το μνημόσυνο πού κάνουμε, να τους αναπαύσει. Συγχρόνως δε, ενθυμούμενοι και εμείς το θάνατο και «διεγειρόμεθα προς μετάνοιαν...».

Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2017

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΛΗΡΙΚΟΥΣ;

Η Ορθόδοξη Εκκλησιαστική Παράδοση αποκλείει τη χειροτονία των γυναικών και ως εκ τούτου δεν έχουμε γυναίκες κληρικούς.
Καταρχάς, δεν έχουμε γυναίκες κληρικούς για ιστορικοθεολογικούς λόγους. Κυρίως γιατί ο Ιερέας είναι τύπος του θεανδρικού (Θεός+άνδρας) προσώπου του Ιησού. Ο Κληρικός κλήθηκε όχι να καταλάβει μια βιοποριστική εργασία, αλλά να είναι μέτοχος της Ιεροσύνης του Χριστού.
Ο δεύτερος λόγος που δεν έχουμε γυναίκες κληρικούς στην Ορθόδοξη Εκκλησιαστική Παράδοση είναι γιατί ο ίδιος ο Χριστός δεν επέλεξε καμία γυναίκα για απόστολο.
Επίσης, βασικός λόγος αυτής της… απουσίας είναι γιατί αν κάποια γυναίκα έπρεπε να κατείχε ιερατικό αξίωμα αυτή θα ήταν η ίδια η Θεοτόκος, αφού αξιώθηκε να γίνει μητέρα του σαρκωθέντος Υιού και λόγου του Θεού. Η Εκκλησίας, μάλιστα, θεωρεί και μόνο το παράδειγμα της Θεοτόκου ως επαρκή απάντηση αυτού του ερωτήματος.
Επιπροσθέτως, τη λύση αυτής της απορίας βρίσκουμε και στην ίδια την αποστολική παράδοση, σύμφωνα με την  οποία οι Απόστολοι συμβαδίζοντας και συνεχίζοντας το παράδειγμα του Κυρίου, ουδέποτε χειροτόνησαν γυναίκα.

Πως συμμετέχει, ωστόσο, η γυναίκα στην Ορθοδοξία;
Με πάμπολλους και ουσιαστικούς τρόπους
– Ως Πρεσβυτέρα, συν-διακονώντας με τον Ιερέα

– Τα περισσότερα φιλανθρωπικά έργα βασίζονται στις δραστηριότητες γυναικών κυρίως.
– Η παροχή βοήθειας σε ασθενείς, φτωχούς, και κυρίως ηθική ενίσχυση προβληματικών οικογενειών, παραστρατημένων γυναικών, εγκαταλελειμμένων παιδιών, είναι αρμοδιότητες εκκλησιαστικές, που επωμίζονται κυρίως οι Γυναίκες.
– Η Γυναίκα (όπως βέβαια και κάθε βαπτισμένος Ορθόδοξος) μπορεί να τελέσει και αυτή, το μυστήριο του «βαπτίσματος της ανάγκης» ή «αεροβάπτισμα».

ΠΗΓΗ: dogma.gr

Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2017

ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΩ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο εργαστήριο ψυχών από την εκκλησία μας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πηγή δύναμης, από την προσευχή που γίνεται την ώρα της Θείας Λειτουργίας. 

Μα εγώ, θα πει κάποιος, δεν έχω γνώσεις θεολογικές και οι γραμματικές μου γνώσεις είναι λίγες, ή ξέρω γράμματα, αλλά δεν καταλαβαίνω τι λένε οι ψάλτες και ο ιερέας την ώρα της Θείας Λειτουργίας…

Και ποιος είπε ότι χρειάζονται γνώσεις γραμματικές ή θεολογικές για να προσεγγίσει κανείς τον Χριστό; Ήταν μήπως κανείς απόστολος γραμματιζούμενος; Ψαράδες φτωχοί, αγράμματοι και ταπεινοί ήταν ή πρώην τελώνες ή πρώην διώκτες του Χριστού… Πολλοί Άγιοι μας επίσης ήταν αγράμματοι και όμως το συγγραφικό τους ταλέντο και τις γραπτές τους παρακαταθήκες θα ζήλευαν πολλοί λόγιοι.

Το «Πάτερ ημών» δεν το γνωρίζουμε; Δεν το καταλαβαίνουμε;
Το «Πιστεύω» που είναι ομολογία πίστεως και περιέχει όλη την ουσία της ορθοδοξίας μας, δεν το ξέρουμε; Δεν το καταλαβαίνουμε; 

Αλλά και ποιος είπε, ότι πρέπει από την μια μέρα στην άλλη να μάθουμε και να κατανοήσουμε, όλες τις προσευχές, όλες τις ακολουθίες, όλη την τάξη και το τυπικό της Εκκλησίας μας;…σιγά, σιγά. Αργά και σταθερά.
Είναι έργο του διαβόλου και πλάνη μεγάλη, να νομίζουμε ότι, αφού δεν καταλαβαίνουμε και πολλά, (δεν γνωρίζουμε, γιατί η κατανόηση έρχεται μόνη της σιγά-σιγά), αφού νομίζουμε ότι δεν είναι «του στυλ» μας, να μην κάνουμε τίποτα απολύτως. Να αδιαφορούμε… 

Κάποτε πήγε μια πολύ ηλικιωμένη, εντελώς αγράμματη, σε ένα χριστιανικό βιβλιοπωλείο και ζήτησε να αγοράσει το Ευαγγέλιο. Την είδε κάποιος γνωστός της και της λέει: τι το θες το Ευαγγέλιο θεία; Αφού δεν ξέρεις ανάγνωση και γραφή, τι θα το κάνεις;
Αχ, παιδάκι μου, του απαντάει, θέλω μόνο να Το κρατώ αγκαλιά και να παρακαλώ τον Κύριο να βάλει την Σοφία των λόγων Του στην καρδιά μου!!!.


Προσέξτε ταπείνωση, προσέξτε ομολογία πίστεως και προσέξτε το προχωρημένο της ηλικίας της…Τι ωραίο παράδειγμα, τι ωφέλεια είχε αυτή η γυναίκα, από μια τόσο απλή κίνηση… 
Τι μας στοιχίζει δηλαδή, πχ το Σάββατο, να διαβάζουμε το Ευαγγέλιο που θα αναγνωστεί την Κυριακή, να το κατανοήσουμε με ή χωρίς μετάφραση, να διαβάσουμε τον Απόστολο που θα πει ο ψάλτης και να δούμε, τέλος, τι εορτάζουμε εκείνη την ημέρα που θα εκκλησιαστούμε; Φτάνει να ανοίξουμε ένα οποιοδήποτε εκκλησιαστικό ημερολόγιο, για να βρούμε ποιος Άγιος εορτάζει, ποια αναγνώσματα θα ακουστούν κλπ. Δεν έχουμε ένα ημερολόγιο; Δεν έχουμε το Ευαγγέλιο; Δεν ξέρουμε πως θα τα προμηθευτούμε;

Εμείς, οι νεότερης ηλικίας άνθρωποι, χρήστες καλοί της τεχνολογίας και του Διαδικτύου, δεν έχουμε καμία απολύτως δικαιολογία: Όλα βρίσκονται κάπου στο Διαδίκτυο. Ευαγγέλιο, αναγνώσματα, μεταφράσεις: ΟΛΑ

Καλό είναι βέβαια αυτά που βρίσκουμε, ειδικά αν πρόκειται για λόγια Ευαγγελίου και γενικότερα για θέματα Αγίας Γραφής να τα διασταυρώνουμε και από άλλες πηγές ή ακόμα καλύτερα να τα προμηθευτούμε σε έντυπη μορφή από έγκυρους, ορθόδοξους εκδοτικούς οίκους.

ekklisiaonline
Γιώργος Λακαφώσης

Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017

Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ

Ο Ορθόδοξος Αγιασμός είναι ένα ζωντανό θαύμα του Ουρανού…

Παίρνεις από την ίδια βρύση, την ίδια ώρα και ημέρα, δυο ποτήρια νερό. Το ένα το «διαβάζει» ο ιερέας, κάνοντας το νερό «Αγιασμό». Το άλλο το αφήνεις χωρίς προσευχή. Μένουν και τα δυο ποτήρια εκτεθειμένα στον αέρα. Αποτέλεσμα; Το νερό που δεν έγινε Αγιασμός βγάζει φυσαλίδες, φθείρεται, και αλλοιώνεται.

Αντίθετα, το νερό που έγινε Αγιασμός, παρόλο που είναι κι αυτό εκτεθειμένο, παρόλο που πάρθηκε από την ίδια πηγή, και την ίδια στιγμή, παραμένει πάντα καθαρό και φρέσκο, λες και μόλις βγήκε από την πηγή.
 
* * *

Ο 70χρονος ηπειρώτης κληρικός Γ. Π., έλεγε το 1980: «Πρόσφατα γκρεμίσαμε το σπίτι, που έχτισε ο πάππους μου, τον περασμένο αιώνα. Και βρήκαμε στα Θεμέλια τον σπιτιού, και στις τέσσερις γωνίες, τέσσερα σφραγισμένα μπουκαλάκια, που μέσα είχαν Αγιασμό. Και ήταν το νερό πεντακάθαρο».
■ Ήταν (το νερό) κλεισμένο στο μπουκάλι.
■ Ήταν θαμμένο στη γη εκατό περίπου χρόνια.
Και «συντηρητικά» να είχε, θα χαλούσε. Δε θα άντεχε σ’ αυτές τις δυσμενέστατες συνθήκες.
Σίγουρα, σιγουρότατα, το νερό του Αγιασμού δε χαλά από μόνο του. Έχει μέσα του μία “ουσία”, που το κάνει να μη χαλά. Έχει ένα ισχυρό και αναλλοίωτο «συντηρητικό»: την αόρατη Θεία Χάρη, που κάνει τα φυσικά υπερφυσικά, τα φθαρτά άφθαρτα.

* * *

Η Θεία Χάρη κάνει και κάτι άλλο: Εκπέμπει μια ουράνια και καταπληκτική θεία ευωδιά. Μ’ άλλα λόγια, η Θεία Χάρη, ανάμεσα στ’ άλλα κάνει το νερό του Αγιασμού να ευωδιάζει.
Ο Σεβασμιώτατος Επίσκοπος Ερζεγοβίνης Αθανάσιος Γιέβτιτς διηγείται:
«Σε ένα σπίτι ζούσε μια μάνα με το γυιό της.
Μια ημέρα η μάνα κάλεσε τον ιερέα της ενορίας τους στο σπίτι να τους κάνει Αγιασμό. Έκαμε τον Αγιασμό και έφυγε.
Το μεσημέρι γύρισε ο νεαρός γιος (είκοσι χρονών), κατάκοπος από τη δουλειά του, στο σπίτι.
— Μάνα, γιατί μοσχοβολάει το σπίτι; Τι έγινε;
— Ήλθε ο παπάς, παιδί μου, και μας έκαμε Αγιασμό! Έλα να φας, παιδί μου! Θα πεινάς!
— Άσε, μανούλα μου, να χορτάσω πρώτα την ευωδιά από τον Αγιασμό!
Ζούσε σεμνά· και η ψυχή του αισθανόταν την ευωδιά από την αγιαστική χάρη του Αγιασμού». (βλ. «Λυχνία» Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως).

* * *

«Αγιασμό» κάνουν και οι ιερείς των Καθολικών χριστιανών. Όμως το νεράκι, που αγιάζουν οι ιερείς τους, δε διαφέρει από το κοινό νερό. Φθείρεται και αλλοιώνεται.
Κατά τον 18ο περίπου αιώνα, συνέβη στη Ρουμανία ένα γεγονός, που τάραξε τους εκεί χριστιανούς. Οι Καθολικοί έλεγαν στους Ορθοδόξους: «εμείς έχουμε την αλήθεια, εσείς την πλάνη».
Το ίδιο έλεγαν και οι Ορθόδοξοι στους Καθολικούς.
Ξέσπασαν μεγάλες έριδες.
Συναντήθηκαν οι δυο αρχηγοί των ‘Εκκλησιών (ο Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος και ο Καρδινάλιος) και είπαν: «Κάτι πρέπει να κάνουμε για να ηρεμήσουν τα πνεύματα». Αποφάσισαν και οι μεν και οι δε, να κάνουν την ακολουθία του Αγιασμού.
Έκαναν (ο καθένας ξεχωριστά) την ακολουθία. Σφράγισαν τις δυο κολυμβήθρες με τους «Αγιασμούς».
Ο Ορθόδοξος είπε στον Καθολικό: Αν χαλάσει ο δικός μας Αγιασμός και δε χαλάσει ο δικός σας, τότε εμείς είμαστε σε πλάνη και εσείς στην Αλήθεια. Αν όμως χαλάσει ο δικός σας, τότε εσείς είσθε σε πλάνη».
Ο Καθολικός το δέχθηκε.
Συμφώνησαν ν’ ανοίξουν τις «κολυμβήθρες» μετά από σαράντα ημέρες.
Δεν πέρασαν δέκα ημέρες και φανερώνεται η Παναγία στον Ορθόδοξο Αρχιεπίσκοπο, και του λέει: «Τρέξε! Πάρε και τον Καρδινάλιο, πηγαίνετε στην εκκλησία να ελέγξετε τον Αγιασμό».
Πήγαν. Και τι είδαν; Ο Αγιασμός των Καθολικών μύριζε ανυπόφορα. Των Ορθοδόξων ήταν πεντακάθαρος.
Το μεγάλο αυτό γεγονός παριστάνεται σε τοιχογραφία στο Πατριαρχείο Ρουμανίας, στο Βουκουρέστι.

* * *

Λένε μερικοί: «Εγώ αν δε δω Θαύμα, δεν πι­στεύω στο Θεό». Τους λες: «Ό Αγιασμός δεν είναι Θαύμα; Γιατί δε χαλά»; Απαντούν: «Φταίει ο βασιλι­κός, πού έβαλε μέσα ο παπάς». Τους λες: «Βάλε και συ βασιλικό». Δε βάζουν.
Τους λες ξανά: Εξέτασε τον Αγιασμό στο χη­μείο”. Δεν πάνε! Και συνεχίζουν και λένε: «Εγώ, αν δε δω θαύμα, δεν πιστεύω στο Θεό»!
Λέει η παροιμία μας: «Όποιος βαριέται να ζυ­μώσει, πέντε ημέρας κοσκινά». Και όποιος δε Θέλει να πιστέψει, προσπαθεί (αγωνίζεται!) να μην πιστέψει…

* * *

Ο Αγιασμός δεν είναι απλώς από μόνο του ένα θαύμα, άλλα κάνει και θαύματα. Το θαύμα που κάνει θαύμα.
Ταξίδευε κάποιος οικογενειακώς με το αυτοκίνητο του. Ξαφνικά, η μηχανή του αυτοκινήτου έπιασε φωτιά. Φούντωνε η φωτιά! Τα ‘χασε η οικογένεια. Ο κίνδυνος εγγύς!
Κατά θεία οικονομία είχαν στο αυτοκίνητο τους ένα μπουκαλάκι από «Αγιασμό». Έρριξαν μερικές σταγόνες στη φωτιά, κι αμέσως υποχώρησε. Χάρις στον Αγιασμό!

(Αρχιμ. Βασιλείου Π. Μπακογιάννη, Μικρός και μεγάλος αγιασμός, § Τo θαύμα, Β’ Έκδοση συμπληρωμένη, Πάτρα 2002).

* * *


Ο Αγιασμός είναι ένα ζωντανό θαύμα του Ουρανού. Για όσους δεν πιστεύουν στο Θεό ή για όσους αμφιβάλλουν για την ορθόδοξη πίστη, ας γίνει αφορμή να προβληματιστούν.
Η σύστασή του δεν αλλοιώνεται, επιτελεί θαύματα σε όσους Τον χρησιμοποιούν με την πίστη πως ο Θεός ενεργεί μέσω της αγιαστικής του δύναμης, προστατεύει τους πιστούς, εξαγνίζει χώρους, ζώα, τρόφιμα...
Ο Αγιασμός είναι δώρο του Ουρανού!
Σε ευχαριστούμε Κύριε για την ευλογία σου αυτή!