ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023

Ο ΠΑΠΑ-ΣΑΒΒΑΣ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΩΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ!

 Ο Χριστός είπε στον μουσουλμάνο
να πάει να τον βαφτίσει ο παπα-Σάββας!
 
Ο παπα-Σάββας, ύστερα από την τέλεση ενός Σαρανταλείτουργου, επέστρεψε στο κελλί του και καταπονημένος καθώς ήταν, τον αποπήρε ο ύπνος, ξεχνώντας την πόρτα ανοικτή. Το βράδυ έφτασε στο μοναστήρι ένας μουσουλμάνος και σαν είδε τον ηγούμενο του μίλησε στα Αραβικά:

– Σαπά αλχίρ Θεοδόσιε. Γουέν απούνα Σάββας. (Πού είναι ο πατήρ Σάββας);
– Δεν γνωρίζω, απάντησε ο ηγούμενος.
Στο άκουσμα του ονόματός του, ο παπα-Σάββας ξύπνησε και προχώρησε προς την πόρτα.
– Νάτος, του είπε ο Γέρων Θεοδόσιος, δείχνοντας τον Κύπριο ιερομόναχο.
Τότε ο Άραβας πλησίασε τον παπα-Σάββα και δακρύζοντας του είπε:
– Γκουντ μόρνιγκ φάδερ, γκουντ μόρνιγκ. (Καλημέρα Πάτερ, καλημέρα).
Ο Γέροντας τον ρώτησε:
– Αρ γιου κρίστιαν; (Είσαι χριστιανός);
– Νο, φάδερ. (Όχι πάτερ).
– Μιλάς ελληνικά;
– Ναι πάτερ.
 
Και ο μουσουλμάνος άρχισε να εξιστορεί στον στον παπα-Σάββα το ακόλουθο περιστατικό:
«Χθες το βράδυ ενώ κοιμόμουν, παρουσιάστηκε ο Χριστός και έλαμψε ολόκληρο το δωμάτιό μου. Με έσπρωξε δυνατά και μου είπε:
– Αύριο να επισκεφθείς το μοναστήρι του Αγίου Λαζάρου και εκεί βρίσκεται ένας ιερέας ονομαζόμενος παπα-Σάββας, ο οποίος έφθασε από την Κύπρο· να τους πεις να σε κατηχήσει και να σε βαφτίσει ο ίδιος”.
 
Σε λίγες μέρες, ο Γέροντας άρχισε την κατήχηση στα ελληνικά, χωρίς να βιάζεται να την ολοκληρώσει σύντομα. Στον έκτο χρόνο της κατήχησης, ο κατηχούμενος ρωτούσε επίμονα το Γέροντα, γιατί δεν προέβαινε στη βάφτισή του.
Εκτός αυτού, μια μέρα απροειδοποίητα, ο παπα-Σάββας έφυγε για το μοναστήρι του Κύπριου Αγίου Γεωργίου Χοζεβά. Ο Άραβας που έχασε τον πνευματικό του Πατέρα, ο οποίος του πρόσφερε ουράνια πνευματική τροφή, έκανε συχνά δίωρη περίπου πεζοπορία και πήγαινε προς συνάντησή του.
 
Κάποτε, ο Γέροντας μετατέθηκε στην Αθήνα ως εξομολόγος, ενώ λίγο αργότερα, κατά παράκληση ενός γνωστού του ενάρετου μοναχού που παρουσίασε προβλήματα υγείας, αποδέχθηκε και τον αντικατέστησε ως πνευματικό, στο Παριανό μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων.
Στο μεταξύ, ο μουσουλμάνος που έχασε τα ίχνη του πνευματικού του Πατέρα, τον οποίο του υπέδειξε ο Θεάνθρωπος, τον αναζητούσε, ελπίζοντας πως κάπου θα τον έβρισκε. Από κάποια πληροφορία που πήρε, οδηγήθηκε στο μοναστήρι της Πάρου, όπου λειτουργούσε ο παπα-Σάββας.
Μόλις έφτασε στη Μονή, ρώτησε:
– Μήπως είδατε τον πνευματικό μου Πατέρα Σάββα, τον Σταυροβουνιώτη Κύπριο;
Οι μοναχές του απάντησαν πως εκείνη την ώρα απουσίαζε, αλλά το βράδυ θα βρισκόταν στο μοναστήρι. Ο Άραβας τον περίμενε και μόλις τον είδε μπροστά του, έσκυψε στην αγκαλιά του και φώναζε:
– Πατέρα μου, Πατέρα μου, ήρθα να με βάλεις στο νερό.
– Μετά από τρεις μήνες θα σε βαφτίσω και θα σε ονομάσω Μιχαήλ.
Στο άκουσμα των τριών μηνών ο Μουσουλμάνος πήρε ένα μαχαίρι και είπε στον παπα-Σάββα:
– Θα το μπήξω στην καρδιά μου, επειδή δεν με βαφτίζεις και θα έχεις την αμαρτία μου.
 
Μπροστά σε αυτήν την αυθόρμητη και απερίσκεπτη απόφαση ο πατήρ Σάββας δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Για οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη, θα λογοδοτούσε στον Θεό.
Ο Άραβας που επιθυμούσε να γίνει Χριστιανός, πραγματικά δέχθηκε το Θείο κάλεσμα, για να γίνει μέλος της Εκκλησίας τους Χριστού. Την ώρα που τον βάφτιζε ο Γέροντας, ένα πολύχρωμο στεφάνι σχηματίστηκε τρεις φορές.
Στην διάρκεια της κατήχησης ο παπα-Σάββας του είπε να βγει έξω στον Νάρθηκα. Έβγαινε και κοίταζε μέσα στον ναό λυπημένος. Όταν τον βάφτισε, τον κάλεσε μέσα στο Άγιο Βήμα και έτρεξε χαρούμενος.
Μια αόρατη φωνή του ψιθύρισε: «Σήμερα είσαι χριστιανός».
Κάθε φορά που λειτουργούσε ο παπα-Σάββας ο νέος χριστιανός παρακολουθούσε τη Θεία Λειτουργία με μεγάλη ευλάβεια.
 
Από το βιβλίο της Μοναχής Ευγενίας Κλειδαρά, ηγουμένης Ιεράς Μονής Αγίου Ραφαήλ, Θέρμη Μυτιλήνης, «Ο Άγιος Γέροντας Σάββας Σταυροβουνιώτης», όπως αναδημοσιεύεται στο βιβλίο του Κώστα Παπαγεωργίου, ο “Όσιος Γέροντας Σάββας Σταυροβουνιώτης (1985), Ένας επιφανής Κύπριος Άγιος του εικοστού αιώνα”.

Τετάρτη 5 Ιουλίου 2023

ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ Ο ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ: ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙ;

 Γέρων Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός
Ποιος είναι ο διάβολος και πως ενεργεί;
 
Η Αγία Γραφή μας λέει ότι ο διάβολος είναι «ο πεσών Εωσφόρος». Γι’ αυτόν μας πληροφορεί ο Κύριος: «είδον τον σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα» (Λουκ. 10,1).

Είναι ο άρχοντας, ο αρχηγός του αγγελικού τάγματος των εκπεσόντων από τον ουρανό, όταν θέλησαν να αποστατήσουν από το θείο θέλημα. Τότε αυτόματα συντρίφτηκαν και ξέπεσαν από την αξία και τη θέση τους. Έχασαν συγχρόνως και την έκπαγλη και φωτεινή ωραιότητα της μορφής τους. Έγιναν φρικιαστικά τέρατα των οποίων και μόνο η μνήμη είναι μισητή. Δεν υπάρχει στη διαβολική του υπόσταση τίποτα το καλό, το αγαθό, το δίκαιο, το ευθές, το λογικό, το αληθινό.

Ο διάβολος, ο άλλοτε φορέας του φωτός της δικαιοσύνης, της αγάπης και του αγιασμού, μεταβλήθηκε απότομα – με την ανταρσία κατά του Θεού – σε απόλυτο όργανο του σκότους, του μίσους, του ψεύδους, του ολοκληρωτικού κακού και όσων συντελούν στον όλεθρο της φθοράς και του θανάτου. έγινε και θα παραμείνει πάντοτε σκότος και ψεύδος και απώλεια - με ένα επί πλέον σκοπό - την αντίσταση σε οτιδήποτε είναι του Θεού και σε όσα ο Θεός προνοεί και ιδιαίτερα τον άνθρωπο. Έγινε – και θα παραμείνει στο διηνεκές – κληρονόμος του θανάτου και κάτοικος του Άδη, με κύριο του σκοπό να αποπλανά και να παρασύρει προς το μέρος του όσους μπορέσει.

Κεντρικό στόχο του έχει τον άνθρωπο, που βαδίζει να ενωθεί με το Θεό. Ο διάβολος δεν ενέχεται να τον βλέπει να ανεβαίνει ψηλότερα από την πρώτη αξία, που είχε πριν την έκπτωσή του, γι αυτό και ρίχνει εναντίον τα πιο λυσσαλέα βέλη του.
Έγινε και έμεινε κατά πρόθεση ανθρωποκτόνος. Ως ψέμα και δόλος και κακία δεν παρουσιάζεται φανερά. Μόνο με υποβολές ερεθίζει το νου και τις αισθήσεις με δόλια προσχήματα, για να αποπλανήσει τη σκέψη και τη θέληση, να παρασύρει σε συγκατάθεση τη γνώμη και έτσι να υποσκελίσει το θύμα πάντοτε με δόλο, υποκρισία και απάτη. Ο άνθρωπος κινείται και ενεργεί περισσότερο με τις αισθήσεις και τα συναισθήματα. Ο εχθρός το γνωρίζει αυτό. Γι’ αυτό ερεθίζει τις αισθήσεις με προφάσεις ευλογοφανείς και έτσι κλέβει ευκολότερα τη συγκατάθεση. Προβάλλει, βλέπετε, τη βιολογική αναγκαιότητα. Αυτό γίνεται και στο σωματικό και ψυχικό κόσμο.

Αν ο άνθρωπος είναι ελεύθερος από πάθη και κακές συνήθειες, εύκολα απαλλάσσεται από τη διαβολική επιβουλή και πάλη. Αν όμως είναι αιχμάλωτος πονηρών έξεων, η μάχη είναι σκληρή και αγωνιώδης. Πάντως η αντίσταση με βάση τον προορισμό μας και τις θείες εντολές γίνεται κατορθωτή με τη συμμαχία της χάριτος που συνυπάρχει με μας.
Δεν έχει εξουσία ο διάβολος απ’ ευθείας ή αισθητά να πειράξει τον άνθρωπο. Μόνο με τη φαντασία, με εικόνες, που προβάλλει στην οθόνη της διάνοιας, και με έννοιες μέσω του νου, προκαλεί. Τότε ο άνθρωπος μόνος του αποφασίζει να αποδεχθεί την πρόκληση (προσβολή) ή να την απορρίψει. Αυτός είναι ο κύριος τρόπος επαφής του πονηρού με τον άνθρωπο. Η συνέχεια πλέον εξαρτάται από τη θέληση του ανθρώπου. Ή να υποκύψει ή να αντισταθεί.

Ο αμεσότερος τρόπος της δικής μας άμυνας και αντιστάσεως είναι η θεία επίκληση (προσευχή) και η ενθύμηση του σκοπού και προορισμού μας. Το παράδειγμα του Κυρίου μας, όταν ήταν στην έρημο, μας χάραξε τον πρακτικό τρόπο της πάλης με τον εχθρό, καθώς και όσα συντελούν σ’ αυτόν.
Ο διάβολος δεν έχει προορατική ικανότητα, ούτε γνωρίζει τί σκέπτεται ο άνθρωπος. Συμπεραίνει από τις κινήσεις των συναισθημάτων και ερεθίζει ανάλογα τα μέλη και τις αισθήσεις με εμπαθή νήματα. Όταν βλέπει να κλίνει η διάθεση μετά την εικόνα είτε του πράγματος είτε του νοήματος, που προσέβαλε τη φαντασία, καταλαβαίνει ότι σ’ αυτό έχει ο άνθρωπος την επιθυμία και την πρόθεσή του και φέρνει τα κατάλληλα αίτια για να υποτάξει το θύμα του.

Στη φύση του ο διάβολος είναι όμοιο με τη φύση του νου. Είναι ταχύτατος, ακούραστος, ανύστακτος και αδίστακτος, αμετάβλητος στην πονηρία και κακία. Μεταβάλλεται και μετασχηματίζεται αμέσως σε διάφορα σχήματα και μορφές, αν αυτό βοηθά τον πονηρό του σκοπό. Μετακινείται πάντοτε ταχύτατα, σε κάθε χώρο, και μετέρχεται κάθε τρόπο, με κύριος σκοπό της παρεμπόδιση του θείου θελήματος.

Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, Συζητήσεις στον Άθωνα, Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, εκδ. ΙΜ Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2005.
Γ.Τασούδη. Μακαριστός Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός.

ΕΝΑΣ ΔΑΙΜΟΝΑΣ, ΝΤΥΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ, ΚΗΡΥΤΤΕ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ!



 Πατερική διήγηση
Ένας δαίμονας, ντυμένος με τα ρούχα του ιερέα,
κήρυττε στην εκκλησία... 

Ένας περιπλανώμενος μοναχός πήγε σε μια εκκλησία για να προσευχηθεί.
Όμως, αντί του ιερέα, είδε πως κήρυττε ένας δαίμονας, ντυμένος με τα ρούχα του ιερέα.
Ο μοναχός σηκώθηκε όρθιος και άρχισε να παρακολουθεί πιο προσεκτικά την ομιλία του δαίμονα για να τον πιάσει στη λάθος του λέξη, κάπου που να έλεγε ένα ψέμα.
Αλλά ο δαίμονας μίλησε ακριβώς όπως στο ιερό Βιβλίο, χρησιμοποίησε όλες τις σωστές λέξεις, χωρίς να αλλάξει τίποτα.
Και έτσι έκανε μέχρι το τέλος του κηρύγματος.
 
Το κήρυγμα τελείωσε και οι άνθρωποι διασκορπίστηκαν στις δουλειές τους, πάλι αδιάφοροι.
Τότε, ο μοναχός πλησίασε τον δαίμονα και του είπε:
- Σε αναγνώρισα, είσαι δαίμονας!
- Καλά το κατάλαβες, του απάντησε εκείνος.
- Ξέρεις, σε άκουγα προσεκτικά και ήθελα να σε πιάσω να λες κάτι λάθος, αλλά, όλα όσα είπες ήταν σωστά και πολύ τεκμηριωμένα θεολογικώς, είπε ο μοναχός.
- Προσπάθησα όσο μπορούσα, απάντησε ο κολακευμένος δαίμονας.
- Τότε ποιο είναι το δαιμονικό μυστικό σου;  ρώτησε ο μοναχός με ιδιαίτερη απορία.
– Αν και δεν με συμφέρει, θα σου πω... Το μυστικό μου δεν βρίσκεται στις λέξεις αλλά στον τρόπο που είπα το κήρυγμα μου.
- Δηλαδή;
- Μα, δεν το κατάλαβες; Μίλησα στον κόσμο ψυχρά, με μια ξύλινη γλώσσα, χωρίς αγάπη και συμπόνια στην καρδιά μου. Και γι' αυτό, ξέρω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν πήραν τίποτα φεύγοντας από την εκκλησία και επίσης δεν θα τηρήσουν και τίποτα απ' αυτά που άκουσαν. Αυτό είναι ήδη αρκετό για μένα – εξήγησε ο πονηρός, ακάθαρτος και μισάνθρωπος δαίμονας...
 
ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ

Τρίτη 4 Ιουλίου 2023

ΜΕΓΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ: ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΜΟΥ ΤΟ ΦΑΝΕΡΩΣΑΝ!

Μέγας Αντώνιος: Οι δαίμονες μου το φανέρωσαν
 
Κάποιοι αδελφοί πήγαν στον αββά Αντώνιο να του αναφέρουν τα οράματα που έβλεπαν, και να πληροφορηθούν απ᾿ αυτόν εάν πρόκειται για αληθινά οράματα η τα δημιουργούν οι δαίμονες.
 
Αυτοί είχαν ένα γαιδουράκι που τους ψόφησε στον δρόμο.
Μόλις έφθασαν στον Γέροντα, πρόλαβε και τους είπε:
«Πως ψόφησε το γαιδουράκι στον δρόμο;»
«Πού το ξέρεις, αββά;» τον ρώτησαν.
Κι εκείνος τους είπε:
«Οι δαίμονες μου το φανέρωσαν».
 
«Μα κι εμείς -είπαν- γι᾿ αυτό το θέμα ήρθαμε να σε ρωτήσουμε, γιατί βλέπουμε οράματα και πολλές φορές βγαίνουν αληθινά. Αλλά μη τυχόν πέφτουμε σε πλάνη;»
Καί ο Γέροντας παίρνοντας ως παράδειγμα αυτό που συνέβη με τον όνο, τους πληροφόρησε ότι προέρχονται από τους δαίμονες.
 
Από το Γεροντικόν

ΓΕΡΩΝ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΓΚΟΛΟΒΑΝΣΚΙ: ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΠΟΝΗΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ;

 ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΠΟΝΗΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ;
 
Με ποιους τρόπους μας πολεμούν τα πονηρά πνεύματα; – Συνεργάζονται μεταξύ τους, για να μας βυθίσουν σε όσο το δυνατό περισσότερα πάθη; – Ευθύνονται για θλίψεις, βάσανα και αρρώστιες;
Πώς μας πολεμούν τα δαιμόνια – πονηρά πνεύματα; 
ΑΠ.: Πρώτα-πρώτα πρέπει να ξέρετε ότι, στον δαιμονικό πόλεμο εναντίον των ανθρώπων, κάθε πονηρό πνεύμα έχει τον δικό του ρόλο.
Κάθε αμαρτία γίνεται με την παρακίνηση ή και τη συνεργεία ορισμένου δαιμονίου και κάθε πάθος υποστηρίζεται από ορισμένο δαιμόνιο. Έτσι, τα ηγετικά δαιμόνια είναι οχτώ, όσα και τα θανάσιμα πάθη: της γαστριμαργίας, της πορνείας, της φιλαργυρίας, της λύπης, της οργής, της ακηδίας, της κενοδοξίας, της υπερηφάνειας.
Κάθε πονηρό πνεύμα, πολεμώντας μας, ενεργεί με τους δικούς του τρόπους, ανάλογα με το πάθος που υποστηρίζει.
Όλα, πάντως, τα δαιμόνια συνεργάζονται μεταξύ τους, για να μας βυθίσουν σε όσο το δυνατό περισσότερα πάθη και να μας κάνουν δούλους της αμαρτίας, ώστε να μας χωρίσουν από το Θεό και να μας οδηγήσουν στον αιώνιο θάνατο.
Βέβαια, η δύναμη των δαιμόνων δεν είναι ανεξέλεγκτη και ή δραστηριότητα τους δεν είναι απεριόριστη.
Μας πολεμούν μόνο αν τους το επιτρέψει ο Θεός -και όσο τους το επιτρέψει, ποτέ πάντως πέρα από τα όρια της αντοχής μας (Α’ Κορ. 10:13)- , για να δοκιμαστούν η προαίρεσή μας, η πίστη μας και η αγάπη μας σ’ Εκείνον, ή αν τους δώσουμε εμείς οι ίδιοι το δικαίωμα με την αμέλειά μας, τη ραθυμία μας, την απροσεξία μας και, προπάντων, την υπερηφάνειά μας.
 
Τα πονηρά πνεύματα μας πολεμούν με πολλούς τρόπους. Με ποιούς;
Πρώτον, με τους εμπαθείς λογισμούς, με τους οποίους αιχμαλωτίζουν το νου, τον σκοτίζουν και τον πειθαναγκάζουν να συναινέσει στην αμαρτία.
Δεύτερον, με τα πάθη, που υπάρχουν μέσα μας, από τα οποία παίρνουν τις αφορμές για να υποκινήσουν τους εμπαθείς λογισμούς.
Τρίτον, με τις σωματικές αισθήσεις -την ακοή, την αφή, τη γεύση, την όσφρηση και, προπάντων, την όραση- μέσ’ από τις οποίες, σαν από πόρτες, περνούν στη ψυχή ποικίλα εξωτερικά ερεθίσματα, που ξεσηκώνουν τα πάθη μας και μας σπρώχνουν στην αμαρτία.
Τέταρτον, με άλλους ανθρώπους, τους οποίους βάζουν είτε να μας κατατρέχουν και να μας αδικούν είτε να μας παρασύρουν στην αμαρτία.
Πέμπτον, με θλίψεις, βάσανα και αρρώστιες.
Μας πολεμούν και με άλλους τρόπους τα πονηρά πνεύματα, αλλά οι κυριότεροι είναι αυτοί οι πέντε.
 
Όπως κι αν μας πολεμούν, πάντως, καθόλου δεν μπορούν να μας βλάψουν, εφόσον με τα θεία Μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος έχουμε λάβει τη χάρη και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, εφόσον έχουμε βαθιά πίστη στο Θεό και εφόσον αγωνιζόμαστε για την τήρηση των εντολών Του με σταθερότητα και ανδρεία, με ταπεινοφροσύνη και υπομονή, με προσευχή και νηστεία, με τακτική Εξομολόγηση και συχνή θεία Κοινωνία.
 
Γέροντας Ευστράτιος Γκολοβάνσκι, «Απαντήσεις σε ερωτήματα Χριστιανών», Ι. Μ. Παρακλήτου, 2008

Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023

ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΛΟΣΚΥ: ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΤΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΚΑΙ ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ!

 Βλαδίμηρος Λόσκυ: Τα αίτια της πτώσεως της Δύσεως
είναι κυρίως και πρωτίστως δογματικά  
   
Ο δεύτερος προσδιορισμός του θέματός μας περιορίζει θα λέγαμε τον χώρο: η χριστιανική Ανατολή ή ακριβέστερα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολής θα είναι το πεδίο των μελετών μας περί της μυστικής θεολογίας. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ο περιορισμός αυτός είναι κάτι τεχνητό. Πράγματι, το σχίσμα μεταξύ χριστιανικής Ανατολής και Δύσεως χρονολογείται από των μέσων του 11ου αιώνος. Οτιδήποτε προηγείται χρονικώς, αποτελεί κοινό θησαυρό αδιαίρετο των δύο διαιρεμένων τμημάτων. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θα ήταν αυτή που είναι, αν δεν είχε τον Άγιο Κυπριανό, τον Άγιο Αυγουστίνο, τον Μέγα Γρηγόριο, όπως και η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία δεν μπορεί να αγνοήσει τον Άγιο Αθανάσιο, τον Άγιο Βασίλειο, τον Κύριλλο Αλεξανδρείας. Επομένως, όταν θέλει κάποιος να μιλήσει περί της μυστικής θεολογίας της Ανατολής ή της Δύσεως, τοποθετείται πάνω στα ίχνη της μιας εκ των δύο παραδόσεων, οι οποίες παραμένουν μέχρις ενός σημείου δυο τοπικές παραδόσεις της μιας Εκκλησίας και μαρτυρούν μία και μόνη χριστιανική αλήθεια, αλλά οι οποίες στη συνέχεια διαιρούνται και δίνουν τόπο σε δυο διαφορετικές δογματικές θέσεις, ασυμβίβαστες σε πολλά σημεία. 
 
Μπορούμε να αποφανθούμε περί των δύο παραδόσεων,  τοποθετoύμενοι επί ουδετέρου εδάφους, εξ ίσου ξένου προς την μία όσο και προς την άλλη; Θα ήταν σαν να κρίναμε τον χριστιανισμό εξωχριστιανικά, αρνούμενοι δηλαδή εκ των προτέρων να κατανοήσουμε, οποιοδήποτε και αν ήταν το αντικείμενο, το οποίο έχουμε την πρόθεση να μελετήσουμε. Η αντικειμενικότητα δεν συνίσταται επ` ουδενί στην τοποθέτηση εκτός του θέματος, αλλά αντιθέτως, στην εξέταση του θέματος καθ` εαυτού και δι` αυτού του ιδίου. Υπάρχουν περιοχές, όπου εκείνο το οποίο καλείται «αντικειμενικότητα» είναι αδιαφορία και στις οποίες αδιαφορία σημαίνει το ακατάληπτο. Πρέπει επομένως, αν θέλουμε να μελετήσουμε την μυστική θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας, μέσα από την υπάρχουσα κατάσταση της δογματικής αντιθέσεως μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, να εκλέξουμε μεταξύ των δύο δυνατών θέσεων: ή να τοποθετηθούμε επί του δυτικού δογματικού εδάφους και να εξετάσουμε την ανατολική παράδοση διά μέσου της δυτικής, δηλαδή να κρίνουμε την ανατολική, ή καλύτερα, να παρουσιάσουμε την παράδοση αυτή υπό το δογματικό φως της Ανατολικής Εκκλησίας. Η τελευταία αυτή θέση είναι για μας  η μόνη δυνατή.
     Θα μας προβάλουν ίσως την αντίρρηση, ότι η δογματική έριδα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως υπήρξε τυχαία, ότι δεν διεδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο, ότι επρόκειτο μάλλον περί δύο διαφορετικών ιστορικών κόσμων, των οποίων ήταν πεπρωμένο συντομότερα ή αργότερα να διαιρεθούν, για να ακολουθήσει ο καθένας τον δικό του δρόμο` ότι η δογματική διαμάχη υπήρξε το πρόσχημα, για να διασπαστεί οριστικά η εκκλησιαστική ενότητα, η οποία στην πραγματικότητα δεν υφίστατο ήδη προ πολλού. Τέτοιες γνώμες, οι οποίες ακούγονται πολύ συχνά, τόσο στην Ανατολή όσο και στην Δύση, οφείλονται σε διανόηση καθαρά λαϊκή, σε μια γενική συνήθεια να εξετάζεται η ιστορία της Εκκλησίας κατ` εκείνες τις μεθόδους, οι οποίες μειώνουν την θρησκευτική της φύση. Για τον «ιστορικό» της Εκκλησίας ο θρησκευτικός συντελεστής εξαφανίζεται αντικαθιστάμενος από άλλους, όπως είναι η πάλη των πολιτικών ή κοινωνικών συμφερόντων, ο ρόλος των εθνικών ή των πολιτιστικών συνθηκών, θεωρουμένων ως αποφασιστικών δυνάμεων στη ζωή της Εκκλησίας. Ένας τέτοιος θεωρείται λίαν κακοήθης, όταν επικαλείται αυτούς τους συντελεστές ως αληθινές αιτίες, οι οποίες κατευθύνουν την εκκλησιαστική ιστορία. Ένας χριστιανός ιστορικός, αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα αυτών των συνθηκών, δεν μπορεί επ` ουδενί να τις δεχθεί, παρά μόνο ως εξωτερικές σ` αυτό το «είναι» της Εκκλησίας` δεν μπορεί να μην δει την Εκκλησία ως ένα αυτόνομο σώμα, υποταγμένο, όχι σε κάποιον άλλον νόμο, εκτός αυτού του προορισμού του κόσμου. Αν παρατηρήσουμε με προσοχή το δογματικό θέμα της εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος, το οποίο διαίρεσε την Ανατολή και την Δύση, δεν μπορούμε να το εκλάβουμε ως τυχαίο φαινόμενο στην ιστορία της Εκκλησίας. Εξ επόψεως θρησκευτικής είναι η μόνη υπολογίσιμη αιτία στην αλληλουχία των γεγονότων, τα οποία κατέληξαν στην διαίρεση. Αν και ίσως συνετέλεσαν πολλοί παράγοντες, ο δογματικός αυτός προσδιορισμός υπήρξε για τους μεν, όπως και για τους δε, πνευματικός αγώνας, μια ενσυνείδητη λήψη θέσεως στον τομέα της πίστεως.
     Εάν φθάνει συχνά κάποιος στο σημείο να μειώνει την σπουδαιότητα του δογματικού γεγονότος, το οποίο διεδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξη των δύο παραδόσεων, αυτό οφείλεται σε κάποια αδιαφορία έναντι του δόγματος, το οποίο θεωρείται ως κάποιο είδος εξωτερικό και αφηρημένο. Λέγεται, ότι εκείνο το οποίο υπολογίζεται είναι η πνευματικότητα` η δογματική διαφορά δεν αλλάζει τίποτε. Εν τούτοις, πνευματικότητα και δόγμα, μυστικισμός και θεολογία είναι ενωμένα αδιάσπαστα στη ζωή της Εκκλησίας. Όσον αφορά στην Ανατολική Εκκλησία, όπως έχουμε πει, δεν διακρίνει καθαρά μεταξύ θεολογίας και μυστικισμού, μεταξύ του χώρου της κοινής πίστεως και αυτού της προσωπικής εμπειρίας. Επομένως, αν θέλουμε να μιλήσουμε περί μυστικής θεολογίας της ανατολικής παραδόσεως, δεν θα μπορέσουμε  να χειριστούμε το θέμα αλλιώς, παρά εντός των δογματικών πλαισίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
 
Βλαδίμηρος Λόσκυ: «Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ». Θεσσαλονίκη, Εκκλ. Ίδρυμα «Ευαγγ. Μάρκος», Εκδοση Δ΄. (Σελ. 8-11).
Απόδοση στην νεοελληνική-επιμέλεια:
Σάββας Ηλιάδης
Δάσκαλος
Κιλκίς, 24-1-2020

Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ: ΕΝΑΡΕΤΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ, Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ!

 Ἐνάρετος συμπεριφορά: Ὁ καλύτερος ἔλεγχος τῶν ἁμαρτωλῶν 
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. ∆ιονυσίου Τάτση
 
Στην εποχή μας ὁ διάβολος κάνει θραύση. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εὔκολα τὸν ἀκολουθοῦν καὶ κατρακυλοῦν στὴν ἄβυσσο. Γέµισε ὁ τόπος, ὄχι ἁπλῶς ἀπὸ ἁµαρτωλούς, ἀφοῦ ὅλοι εἴµαστε λίγο πολὺ ἁµαρτωλοί, ἀλλὰ ἀπὸ ἀκόλαστους, δηλαδὴ ἀνθρώπους διεστραµµένους, µὲ πετρωµένη συνείδηση, µὲ µῖσος πρὸς τὴν Ἐκκλησία, µὲ διακηρυγµένη τὴν ἀθεΐα τους, µὲ προκλητικὴ περιφρόνηση τῶν ἠθικῶν κανόνων καὶ κάθε παράδοσης καὶ µὲ παν- τελῆ ἔλλειψη ὁραµάτων καὶ ἰδανικῶν. Τοὺς ἐνδιαφέρουν οἱ σαρκικὲς ἡδονές, εἶναι αἰχµάλωτοι τῆς φιλαργυρίας καὶ τοῦ ὑπερβολικοῦ ἐγωισµοῦ. Θέλουν νὰ διεισδύουν παντοῦ, νὰ ἐπηρεάζουν ἀρνητικὰ καὶ νὰ µιλοῦν γιὰ ἐλευθερία χωρὶς νόηµα καὶ σκοπό.
Γι’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει Θεός. Ὑπάρχει µόνο ζωή ἐπὶ τῆς γῆς, χωρὶς κανόνες. Πιστεύουν ὅτι µὲ ὁδηγὸ τὸν πολιτισµὸ -ὅπως τὸν ἐννοοῦν καὶ τὸν θέλουν οἱ ἴδιοι- µποροῦν νὰ κάνουν τὸν κόσµο παράδεισο, δηλαδὴ µιὰ ἀπέραντη κόλαση.
Οἱ συνειδητοὶ χριστιανοὶ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴ θορυβώδη παρουσία τῶν συγκεκριµένων αὐτῶν ἀνθρώπων καὶ προβληµατίζονται ἂν πρέπει νὰ τοὺς ἐλέγχουν δηµοσίως. Τὸ θέµα εἶναι λεπτὸ καὶ δύσκολο. ∆ὲν ὑπάρχει µιὰ τακτικὴ γιὰ ὅλους καὶ πρὸς ὅλους. Βέβαια, ἰσχύει ὅτι ἡ στάση τους πρέπει νὰ εἶναι προσεκτικὴ καὶ ἐπιβάλλεται νὰ διατηροῦν τὶς ἀποστάσεις ἄµυνας. Παράλληλα πρέπει νὰ ἀρνοῦνται τὴ συµµετοχή τους στὶς ὅποιες δραστηριότητές τους, ἀλλὰ καὶ νὰ διαφωτίζουν µὲ τρόπο σταθερὸ καὶ θαρραλέο τοὺς ἀνυποψίαστους ποὺ τοὺς πλησιάζουν καὶ ἐπηρεάζονται.
Ἡ µετωπικὴ σύγκρουση µαζί τους πρέπει νὰ ἀποφεύγεται. ∆ὲν εἶναι ὡραῖο νὰ κατεβαίνει κανεὶς στὸ ἐπίπεδό τους καὶ νὰ ἀντιπαρατίθεται, γιατί οἱ ἀντιδράσεις τους συνήθως εἶναι ἀγενεῖς καὶ προκλητικές. Πάντως ἡ καλύτερη ἀντιµετώπισή τους εἶναι ἡ δική µας συνέπεια στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Τὸ φωτεινό µας παράδειγµα, ἡ ἔµπρακτη ἀγάπη µας καὶ ἡ σταθερότητα στὴν κατὰ Θεὸν πορεία µας, ἀποστοµώνουν καὶ ἀφοπλίζουν τοὺς ἀκόλαστους ποὺ βρίσκονται ἀνάµεσά µας. Ὁ ἀββὰς Ἰσαὰκ ὁ Σύρος ἔδινε, γιὰ τὸ θέµα ποὺ µᾶς ἀπασχολεῖ, τὴν ἀκόλουθη συµβουλή: «Ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀκόλαστοι, νὰ τοὺς ἐλέγχεις µὲ τὴν ἐνάρετη συµπεριφορά σου· κι ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀναίσχυντοι στὶς αἰσθήσεις τους, µὲ τὴ συστολὴ τῶν µατιῶν σου».
Ἡ ἐνάρετη συµπεριφορὰ δὲν ἔχει καµιὰ σχέση µὲ τὴν ὑποκρισία. Εἶναι εἰλικρινής, εὐθεῖα καὶ ἀνεπιτήδευτη. Εἶναι πάντα ἡ ἴδια καὶ ὅταν ἔχει µπροστά της ἐµπόδια, χλευασµούς, ποικίλους διωγµοὺς καὶ πολλὰ ἄλλα ποὺ ἐµπνέει ὁ διάβολος στὰ ὄργανά του. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ οἱ χριστιανοὶ ἐµµέσως βοηθοῦν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἴσως κάποια στιγµὴ µπορεῖ νὰ συναισθανθοῦν ὅτι µακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ ἡ ζωή τους εἶναι προβληµατικὴ καὶ δυσάρεστη.
 
Ορθόδοξος Τύπος,03/06/2016

Κυριακή 2 Ιουλίου 2023

ΑΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΜΠΡΙΑΝΤΣΙΑΝΙΝΩΦ: Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΘΛΙΨΕΙΣ!

 
Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΘΛΙΨΕΙΣ 

Ακόμη κι ένας άγιος δεν μπορεί ν' αντιληφθεί όλους τους λόγους που συντρέχουν, για να μας επισκεφθεί η θλίψη...
 
[...] Tα ιερά κείμενα μάς διδάσκουν πως όλοι οι άγιοι του Θεού χωρίς καμιά εξαίρεση, τελείωσαν το επίγειο ταξίδι τους βαδίζοντας "την στενή και τεθλιμμένη οδό". Η ζωή τους ήταν γεμάτη θλίψεις και στερήσεις (βλ. Εβρ.ιβ΄).
 
Αυτή ήταν η άποψη των αληθινών φίλων του Θεού για τις θλίψεις. Αυτή η στάση τους για τις θλίψεις που τους τύχαιναν τους έκανε να συμπεριφέρονται με μεγάλη σοφία και αυταπάρνηση. Τις θλίψεις που τους έβρισκαν, ό,τι λογιών και αν ήσαν, τις δέχονταν σαν κάτι που τους άξιζε, που τους έπρεπε. (βλ. Αγίου Μάρκου του Ασκητού, 226 κεφάλαια Περί των οιομένων εξ έργων νόμου δικαιούσθαι, κεφ. 6).
 
Πίστευαν μ' όλη τους την ψυχή πως άν δεν το επέτρεπε ο Θεός, αν δεν ήταν απαραίτητο δηλαδή για τις πνευματικές ανάγκες τους, δεν θα τους έβρισκε η θλίψη.
Το πρώτο που έκαναν με το που τους έβρισκε κάποια στενοχώρια, ήταν να ομολογήσουν ότι την άξιζαν. Έψαχναν και πάντα έβρισκαν μέσα τους την αιτία της θλίψης.
 
Μόνο αν παρατηρούσαν πως η θλίψη τους στεκόταν εμπόδιο να ευαρεστήσουν στο Θεό, μόνο τότε παρακαλούσαν με την προσευχή τους τον Κύριο να τους απαλλάξει από αυτήν. Και την εκπλήρωση ή μη εκπλήρωση του αιτήματός τους την άφηναν στο θέλημα του Θεού. Ποτέ δεν λογάριαζαν σωστή τη δική τους γνώμη για τον πνευματικό σκοπό της θλίψης.
 
Η κρίση του ανθρώπου ποτέ δεν μπορεί να είναι απόλυτα σωστή. Γιατί ακόμη και ενός αγίου ανθρώπου η κρίση είναι περιορισμένη. Δεν μπορεί να αντιληφθεί όλους τους λόγους που συντρέχουν για να μας επισκεφθεί η θλίψη όπως τ' αντιλαμβάνεται το μάτι του Θεού που τα βλέπει όλα...
 
Ο Θεός επιτρέπει να δοκιμάσουν τις θλίψεις ακόμα και οι δούλοι Του, οι εκλεκτοί Του. Ο απόστολος Παύλος παρακάλεσε "τρις" τον Κύριο για να απομακρύνει τον πειρασμό που τον βρήκε, τον "άγγελον σατάν", που τον εμπόδιζε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Κι ο Παύλος δεν εισακούστηκε. Η κρίση του Θεού εκείνη τη στιγμή ήταν διάφορη από την κρίση του θεοπνεύστου αποστόλου (βλ. Β Κορινθ. 7-10) [...]
 
Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ
 
(Από το βιβλίο "Προσευχή και Πλάνη", Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, μετάφραση Πέτρου Μπότση, σελ.114-115)

ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΓΡΑΦΤΕΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ;

 
Γιατί τα Ευαγγέλια έχουν γραφτεί στα Ελληνικά;
 
Η δύναμη της ελληνικής γλώσσας αντικατοπτρίζεται και μέσα από τα τέσσερα Ευαγγέλια, δίνοντας το στίγμα της εποχής, οπότε και γράφτηκαν δηλαδή τον 1ο αιώνα μ.Χ.
Για τα τέσσερα Ευαγγέλια επελέγη η Ελληνική γλώσσα, η οποία μιλιόταν την Ελληνιστική Εποχή, γνωστή ως «Κοινή», και όχι η Αραμαϊκή, η οποία ήταν η μητρική γλώσσα των Ιουδαίων, και θα φάνταζε λογικότερη επιλογή μιας και τα Ευαγγέλια γράφτηκαν από Ιουδαίους.
Ο λόγος ήταν φυσικά η δύναμη και η απήχηση που είχε η Ελληνική σε όλη την επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ως παγκόσμια γλώσσα των γραμμάτων στο πλευρό της Λατινικής.
Τα Ελληνικά που χρησιμοποίησαν οι Ευαγγελιστές ήταν στην καθομιλουμένη-απλουστευμένη της εποχής γλώσσα, την «Κοινή», που αποτελούσε την ενδιάμεση γλώσσα μεταξύ της Αττικής των Κλασικών Χρόνων και της Νεοελληνικής.
Μόνη εξαίρεση αποτελεί το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο που γράφτηκε πρώτα στα Αραµαϊκά και αργότερα στα Ελληνικά.
Τα κείμενα αυτά αποτελούν, πέρα από την προσωπική κατάθεση της μαρτυρίας αυτοπτών μαρτύρων, των Ευαγγελιστών Ματθαίου και Ιωάννη, των γεγονότων γύρω από τη ζωή του Χριστού, που περιγράφονται παράλληλα με τη μεταφορά των προφορικών παραδόσεων που κυκλοφορούσαν από στόμα σε στόμα, αλλά και των μικρών γραπτών συλλογών που αναφέρονταν στη ζωή του Ιησού και κυκλοφορούσαν μεταξύ των πρώτων Χριστιανών.
Από αυτά τα κείμενα δεν έχει διασωθεί μέχρι στιγμής κανένα, ο απόηχός τους είναι όμως αναγνωρίσιμος από τους ειδικούς στα Ευαγγέλια, αλλά και τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, από τον οποίο έχουμε και το πρώτο κείμενο το 51 μ.Χ. γύρω από τον Ιησού, την πρώτη επιστολή προς Θεσσαλονικείς.
Το πρώτο Ευαγγέλιο γράφτηκε από τον Μάρκο, μαθητή του Αποστόλου Παύλου και αργότερα του Πέτρου, στη Ρώμη, μετά το μαρτύριο των δύο αυτών Αποστόλων και πριν από το έτος 70 μ.Χ. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η πιθανότερη χρονολογία συγγραφής του Ευαγγελίου του Μάρκου είναι το 65 μ.Χ. Τα όσα περιγράφονται σε αυτό φαίνεται ότι αποτελούν τον απόηχο κυρίως των διηγήσεων του Αποστόλου Πέτρου. Ο Μάρκος ονομαζόταν αρχικά Ιωάννης και το ρωμαϊκό όνομα με το οποίο έγινε γνωστός τού δόθηκε αργότερα.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μάρκος ίδρυσε την εκκλησία της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, ενώ είναι ο προστάτης της Βενετίας μετά την κλοπή του λειψάνου του από δύο εμπόρους της Γαληνότατης το 828, οι οποίοι το μετέφεραν στη Βενετία. Θεωρείται ότι πιθανότατα ο Μυστικός Δείπνος έλαβε χώρα στο σπίτι της θείας του, αδερφής του Αποστόλου Βαρνάβα, της Μαρίας, στην Ιερουσαλήμ.
Το δεύτερο, χρονικά, Ευαγγέλιο είναι εκείνο του μαθητή του Ιησού, του τελώνη, δηλαδή του φοροεισπράκτορα Ματθαίου από τη Γαλιλαία, το οποίο γράφτηκε μεταξύ του 70 και του 80 μ.Χ. και καταγράφει την προσωπική μαρτυρία του στο πλευρό του Χριστού. Για τη ζωή, τη δράση και τον θάνατό του είναι γνωστά ελάχιστα στοιχεία.
Υστερότερο είναι το Ευαγγέλιο του Λουκά, μεταξύ 80 και 90 μ.Χ. Ο Λουκάς ήταν γιατρός, καταγόταν από την Ελλάδα και υπήρξε στενός συνεργάτης του Παύλου, συνοδεύοντάς τον σε πολλές από τις περιοδείες του. Μάλιστα, όταν ο Παύλος ήταν φυλακισμένος στη Ρώμη, μόνο ο Λουκάς ήταν μαζί του. Σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις, κήρυξε στη Νότια Ευρώπη και μαρτύρησε στην Ελλάδα. Ο Λουκάς είναι ο συγγραφέας και των Πράξεων των Αποστόλων, που περιλαμβάνονται επίσης στην Καινή Διαθήκη.
Το τελευταίο χρονικά Ευαγγέλιο έχει ως συγγραφέα τον μαθητή του Χριστού, τον Ιωάννη. Θεωρείται ότι γράφτηκε περί το 90-100 μ.Χ. και είναι από τα πλέον λεπτομερή, με ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό ύφος. Ακριβώς λόγω του ύφους του χαρακτηρίζεται ως «Θεολόγος».
Ο Ιωάννης δίδαξε στη Μικρά Ασία και στην Ελλάδα και πέθανε στην Πάτμο, όπου και εξορίστηκε μαζί με άλλους χριστιανούς επί αυτοκράτορα Δομητιανού. Στο νησί αυτό έγραψε και την περίφημη “Αποκάλυψη”, η οποία με έντονα συμβολικά στοιχεία, που έχουν προκαλέσει ανά τους αιώνες πολλές συζητήσεις, απευθύνεται στους χριστιανούς της Μικράς Ασίας, με στόχο να τους ενθαρρύνει ώστε να υποφέρουν τα δεινά που περνούσαν, με τη διαβεβαίωση ότι αυτά θα τελειώσουν σύντομα.
Τα Ευαγγέλια του Μάρκου, του Ματθαίου και του Λουκά χαρακτηρίζονται ως «συνοπτικά», καθώς έχουν μεγάλες ομοιότητες μεταξύ τους. Οι Ματθαίος και Λουκάς βασίστηκαν στο Ευαγγέλιο του Μάρκου για να συγγράψουν τα δικά τους, προσθέτοντας τις επιπλέον πληροφορίες που γνώριζαν.
 
Τα “βιβλία” της εποχής –
Σε πάπυρους και περγαμηνές τα πρώτα Ευαγγέλια
 
Τα πρωτότυπα κείμενα των Ευαγγελίων και οι πρώτες “εκδόσεις” που κυκλοφόρησαν αρχικά στην Ελληνιστική Κοινή και από τον 2ο αιώνα στις άλλες γλώσσες, όπου άρχισαν να μεταφράζονται, γράφτηκαν – όπως όλα τα κείμενα της εποχής – σε φύλλα πάπυρου αλλά και περγαμηνές.
Τα μεν πρώτα ακολουθούσαν τη μακραίωνη παράδοση της Αιγύπτου με την επεξεργασία των βλαστών του φυτού “πάπυρος”, που φύεται στις όχθες του ποταμού Νείλου, τα οποία κόβονταν σε λωρίδες και συγκολλούνταν με την κολλώδη ουσία του φυτού μεταξύ τους, δημιουργώντας αυτό που γνωρίζουμε ως πάπυρο.
Τα φύλλα αυτά, στα οποία γράφονταν κείμενα της εποχής, τυλίγονταν σε κυλινδρικούς ράβδους για την αποθήκευσή τους. Πρόκειται για τα γνώριμα από την αγιογραφία ειλητάρια που κρατούν οι Άγιοι σε πολλές παραστάσεις της ορθόδοξης εικονογραφίας. Αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης σε πάπυρο, τα οποία έχουν διασωθεί, χρονολογούνται από το 125 μ.Χ.
Όμως ο πάπυρος είχε ένα βασικό μειονέκτημα: δεν ήταν ανθεκτικός ειδικά σε περιβάλλοντα εκτός Αιγύπτου. Έτσι η διάδοχη κατάσταση ήταν η περγαμηνή, που αποτελούσε επεξεργασμένο δέρμα ζώων, κυρίως βοδιού και κατσίκας, πάνω στο οποίο γράφονταν τα κείμενα.
Στη συνέχεια διπλωνόταν στη μέση δημιουργώντας τα “τετράδια”, δηλαδή τετρασέλιδα που ενώνονταν σχηματίζοντας τα βιβλία της εποχής, γνωστά ως “κώδικες”. Για την ιστορία, το όνομα της περγαμηνής προέρχεται από το κυριότερο κέντρο παραγωγής και εμπορίας της περγαμηνής, την Πέργαμο στη Μικρά Ασία.
 
Τα τέσσερα ζώα… σύμβολα των Ευαγγελιστών
 
Στην εικονογραφία, από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, οι Ευαγγελιστές συμβολίζονται με τέσσερα ζώα, τα οποία συχνά συνοδεύουν τον Χριστό σε δόξα. Φυσικά η επιλογή του συμβολισμού δεν είναι τυχαία, αλλά παραπέμπει στην προφητεία του Ιεζεκιήλ, σύμφωνα με την οποία είδε τον Θεό να κάθεται στον θρόνο περιστοιχιζόμενος από Αγγέλους που είχαν τη μορφή τεσσάρων ζώων, ανθρώπου, λιονταριού, μοσχαριού και αετού.
Πηγή του συμβολισμού είναι επίσης η “Αποκάλυψη” του Ιωάννη (Δ’ 4-7: «και το ζώον το πρώτον όμοιον λέοντι, και το δεύτερον ζώον όμοιον μόσχω και το τρίτον ζώον έχον το πρόσωπον ως ανθρώπου, και το τέταρτον ζώον όμοιον αετώ πετομένω»).
Το μοτίβο της αντιστοίχισης των τεσσάρων ζώων με τους Ευαγγελιστές είναι κοινό σε Ανατολή και Δύση και προτάθηκε αντίστοιχα για τις δύο Εκκλησίες από τον Άγιο Ιερώνυμο και τον Επιφάνιο της Κύπρου. Σύμφωνα με αυτό, ο αετός συμβολίζει τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, ο λέοντας τον Μάρκο, ο άνθρωπος (ή άγγελος) τον Ματθαίο και ο μόσχος τον Λουκά. Για τον Ιωάννη, ο αετός επελέγη καθώς ο λόγος που χρησιμοποιεί είναι τόσο συγκλονιστικός, με τέτοιο πνευματικό περιεχόμενο, που μοιάζει με το πέταγμα του βασιλιά των πτηνών, του αετού.
Ο λέοντας, ο βασιλιάς των ζώων, είναι το σύμβολο του Ευαγγελιστή Μάρκου είτε γιατί το Ευαγγέλιό του ξεκινάει με τον Ιωάννη τον Πρόδρομο στην έρημο όπου ζουν λιοντάρια, είτε γιατί η βασιλεία του Χριστού συμβολίζεται με ένα βασιλικό ζώο, όπως το λιοντάρι. Για τον Ματθαίο η επιλογή του ανθρώπου σχετίζεται με το γεγονός ότι το Ευαγγέλιό του ξεκινάει με τη γενεαλογία του Ιησού Χριστού.
Τέλος, για τον Λουκά το μοσχάρι παραπέμπει στον βασιλιά των κατοικίδιων ζώων, καθώς ξεκινάει το Ευαγγέλιό του από τη λατρεία του παλαιού νόμου, κατά την όποια τα θυσιαζόμενα ζώα ήταν κατά κανόνα βόδια, όπως περιγράφεται και στη θυσία του μοσχαριού από τον πατέρα του Προδρόμου, τον Ζαχαρία.
 
ΔΟΓΜΑ