ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025

Η ΑΓΙΑ ΔΥΝΑΜΙΣ, ΜΕΤΟΧΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ

Η «Αγία Δύναμις», Μετόχι της Ιεράς Μονής Πεντέλης

Η «Αγία Δύναμις» είναι μονόκλιτος βασιλική με καμάρα και κτίστηκε τον 16ο αιώνα πιθανόν πάνω στα ερείπια του Ναού του ενδοξοτέρου ήρωα (ημίθεου και κατόπιν θεού) της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή, γιου του Δία και της Αλκμήνης, συζύγου του Αμφιτρύωνος, του οποίου αδυναμία ήταν η δύναμή του. Η εκκλησία ήταν γνωστή ως Μετόχι του Ροδακιού, από το όνομα της γειτονιάς της, αλλά και σαν Μεντελίτισσα, από την παραφθορά του ονόματος Πεντέλη σε Μεντέλη.

Η επωνυμία «Αγία Δύναμις» αναφέρεται στην Παναγία ως προστάτιδα των επιτόκων γυναικών, γι' αυτό και ο εορτασμός του ναού τελείται στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεσίου της Θεοτόκου. Ωστόσο η ιστορία φανέρωσε και μια άλλη κρυφή, αλληγορική έννοια της επωνυμίας «Αγία Δύναμη»: ο ναΐσκος αυτός αποτέλεσε στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 ουσιαστική Δύναμη για τους Έλληνες αγωνιστές.

Έτσι η επωνυμία του Ναού της Γεννήσεως της Θεοτόκου «Αγία Δύναμις» οφείλεται, κατόπιν ευρείας αποδοχής του λαού: α) στη Δύναμη του ήρωα Ηρακλή, β) στη Δύναμη της επιτόκου γυναίκας που παίρνει από την εικόνα της Γεννήσεως της Θεοτόκου, προκειμένου να φέρει στον κόσμο παιδί, μια νέα ζωή, γ) στα χρόνια της επανάστασης του 1821 στη Δύναμη του Έλληνα αγωνιστή και δ) σήμερα στα χρόνια της αποδυνάμωσης, της χαλάρωσης, της διάβρωσης, της διάλυσης, της σήψης, της μόλυνσης και της ρύπανσης (οικογενειακής, κοινωνικής, πνευματικής, ηθικής, περιβαλλοντικής, ατμοσφαιρικής) η «Αγία Δύναμη» αποτελεί τη δύναμη της ψυχής, την ενδυνάμωση την πνευματική, την αντίσταση την ηθική του κάθε ευλαβούς ταπεινού προσκυνητή.

Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, σε ένα σπιτάκι μέσα στο Μετόχι και κοντά στην Αγία Δύναμη, ο γνωστός πυροτεχνίτης Μαστροπαυλής κατασκεύαζε πυρομαχικά για λογαριασμό των Τούρκων που βρίσκονταν οχυρωμένοι στο Κάστρο. Όμως, στα χέρια των Τούρκων έφτανε μόνο ο μικρός αριθμός πολεμοφοδίων που παρασκευάζονταν με βραδύ ρυθμό κατά τη διάρκεια της μέρας. Το μεγαλύτερο μέρος των πυρομαχικών, τα οποία παρασκευάζονταν με πυρετώδεις ρυθμούς τη νύχτα, παραλάμβανε το πρωί κρυφά, μέσα στο κοφίνι με τα άπλυτα, η κυρά Μανώλαινα Μπινιάρη, η οποία τα μετέφερε ως τον Ιλισό, στην πηγή της Καλλιρρόης. Από εκεί, το μπαρούτι και τα φυσέκια μεταφέρονταν από έμπιστα πρόσωπα στο Μενίδι, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες για την εξέγερση της 25ης Απριλίου του 1821.

Μέσα στο Μετόχι, στην «κρυψώνα της Πεντέλης», έκρυψαν οι πατέρες κατά την επιδρομή του Ομέρ Βρυώνη στη Στερεά Ελλάδα τα κειμήλια της Μονής. Ιερά σκεύη, άμφια, άγια λείψανα, τα έγγραφα των ιδιοκτησιών της Μονής, Σουλτανικά φιρμάνια και Πατριαρχικά σιγίλια καταστράφηκαν, όταν οι Τούρκοι στρατιώτες, άγνωστο με τίνος υπόδειξη, ανακάλυψαν την κρυψώνα.

Η επαναστατική Δύναμη, όμως που παρείχε το Μετόχι, δεν εξαντλήθηκε εκεί. Διοχετεύτηκε μέσα από πολλούς δρόμους και κάποιοι από αυτούς ήταν μυστικοί. Κάτω από την Αγία Τράπεζα του ναού υπάρχει μια σκάλα που κατεβαίνει προς τα κάτω. Σε βάθος 15 μέτρων, υπάρχει ένας μεγάλος υπόγειος χώρος, σαν σπηλιά. Το χώρο αυτό, στα χρόνια του Αγώνα, χρησιμοποιούσαν οι καλόγεροι της Μονής, σαν εργαστήριο, όπου κατασκεύαζαν πυρίτιδα, σφαίρες και φυσέκια. Στη συνέχεια, μετέφεραν τα πυρομαχικά μέσω μιας υπόγειας στοάς που ξεκινά από τον υπόγειο αυτό χώρο και καταλήγει κάπου κοντά στο σημερινό σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί τα παραλάμβαναν χωριάτες με μουλάρια και τα μετέφεραν στους Αγωνιστές, ενώ οι καλόγεροι επέστρεφαν σο υπόγειο εργαστήριό τους.

Ο χώρος αυτός κάτω από το ιερό της Αγίας Δύναμης, όπως και η στοά που ξεκινά από αυτόν, δηλώνει την προγενέστερη ύπαρξη υπόγειας ζωής. Τους τοίχους του κοσμούν παλιές τοιχογραφίες και σκαλισμένες παραστάσεις πουλιών, φύλλων αμπέλου και αγγέλων που κρατούν ρομφαίες. Όλα δείχνουν πως πρόκειται για κάποιον τόπο λατρείας. Μικρές κολώνες, σπασμένες ή γερμένες στο έδαφος, ανάγουν χρονολογικά ακόμη πιο πίσω, στην αρχαιότητα, ίσως στο Ναό του Ηρακλή.

Η ύπαρξη αρχαϊκών στοιχείων, άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό πολλών ναών της Τουρκοκρατίας, αφού για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνταν ανάγλυφα κομμάτια παλαιοτέρων ναών, αρχαία ή, αργότερα, χριστιανικά. Συγκεκριμένα, η εξωτερική θύρα της Αγίας Δυνάμεως φέρει μαρμάρινο πλαίσιο με χριστιανικά σύμβολα.

Ο ναός φέρει γενικότερα την αρχιτεκτονική της εποχής της Τουρκοκρατίας. Είναι μια μικρών διαστάσεων μονόκλιτος βασιλική με ξύλινη στέγη, για την κεράμωση της οποίας χρησιμοποιήθηκαν μεγάλοι κοίλοι στρωτήρες και σωληνωτοί καλυπτήρες.

Η όψη του ιερού είναι κυκλική. Στην ανατολική πλευρά του ναού διαγράφονται τρεις ημικυκλικές αψίδες. Η κεντρική είναι μεγαλύτερη και εξέχει, ενώ οι δυο μικρότερες, πλάγιες αψίδες εγγράφονται στο εσωτερικό του τοίχου.

Τα παράθυρα είναι στενά σαν πολεμίστρες, ενώ η θύρα βρίσκεται στο μέσο του δυτικού τοίχου και φέρει μαρμάρινο πλαίσιο. Μπαίνοντας ο προσκυνητής αντικρίζει επί του βορείου τοίχου, με σειρά από την είσοδο προς το ιερό, τις τοιχογραφίες της Αγίας Μαρίνας, της Αγίας Ειρήνης, της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Διονυσίου και του Αγίου Ιεροθέου. Στον νότιο τοίχο και με σειρά από το ιερό προς την έξοδο απεικονίζονται η Αγία Φιλοθέη, η Αποτομή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, η Αγία Αικατερίνη και η Αγία Κυριακή. Στον Ιερό Ναό επίσης φυλάσσεται το ιερό Λείψανο του Αγίου Νικολάου του Πλανά, του σύγχρονου Αγίου της Εκκλησίας μας, το οποίο μπορεί ο προσκυνητής επισκέπτης εύκολα να ασπαστεί και να λάβει ευλογία. 

H ασημένια λάρνακα, στην οποία τοποθετήθηκαν τα ιερά και θαυματουργά Λείψανα του Αγίου Νικολάου του Πλανά την 29 Αυγούστου του 1992 σήμερα βρίσκεται στο δεξιό κλίτος του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου επί της οδού Βουλιαγμένης, όπου εφημέρευε.

Σήμερα ο Ναΐσκος παράλληλα με το κατά το πρόγραμμα της Ιεράς Μονής Πεντέλης ημέρας και ώρας ιεράς εξομολογήσεως, Αγίου Ευχελαίου. Παρακλήσεων, λειτουργεί κάθε Σάββατο και Κυριακή, κάθε Δεσποτική και Θεομητορική εορτή και σε κάθε πανσέβαστη μνήμη εορταζομένου αγίου εκάστου μηνός. 

Πηγή Υλικού: Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Τερζής, Η «Αγία Δύναμις», Μετόχι Ιεράς Μονής Πεντέλης

Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025

ΠΡΩΤ. ΘΩΜΑΣ ΒΑΜΒΙΝΗΣ: Η ΑΓΑΠΗ ΔΕΝ ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ!

 Πρωτ. Θωμάς Βαμβίνης
Η αγάπη δεν αγκαλιάζει την πλάνη…

Ὅσοι «κρύβονται» κάτω ἀπό τήν σκέπη τῆς Ἐκκλησίας, κάτω ἀπό τό «μαφόριο» τῆς Θεοτόκου, ἐπιθυμοῦν τήν ἀσφάλεια τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, τόν φωτισμό ἀπό τό ἀληθινό Φῶς, τόν Χριστό, καί ὄχι τήν «διακινδύνευση» τῆς ὑπεροπτικῆς προβολῆς τῶν δικῶν τους προαιρέσεων.

Ὅσα σημειωθοῦν στήν συνέχεια προῆλθαν ἀπό σημειώσεις στό περιθώριο κάποιων κειμένων πού γεννήθηκαν ἀπό θαυμαστικούς λόγους γιά τόν πάπα Φραγκίσκο, οἱ ὁποῖοι συνοδεύονταν ἀπό θυμωμένες ἐκφράσεις γιά τούς Ὀρθοδόξους ὑπερμάχους τῆς πίστεως Πατέρες.

Δυό στοιχεῖα θά σχολιασθοῦν: Ὁ σχετισμός γιά τήν ἀλήθεια τῶν δογμάτων τῆς πίστεως καί ἡ ἀδιάκριτη «οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν» ἀγάπη πού χρησιμοποιεῖται ὡς κάλυμμα τῶν δογματικῶν διαφορῶν καί ὡς προσχηματική αἰτία ἑνότητας.

Δυστυχῶς, δέν ἔχουμε ὅλοι οἱ Χριστιανοί τήν ἴδια ἀντίληψη γιά τόν Τριαδικό Θεό, οὔτε γιά τόν Θεάνθρωπο Χριστό, οὔτε γιά τήν Ἐκκλησία Του, γι’ αὐτό χρειάζεται «καλοδιάθετη παρατηρητικότητα», προκειμένου νά διασώζεται ἡ δυνατότητα τῆς σωτηρίας, ἡ εὕρεση τῆς «τεθλιμμένης ὁδοῦ», πού «ἀπάγει» στήν ὄντως Ζωή, γιά τήν ὁποία ὁ Χριστός εἶπε ὅτι «ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν» (Ματθ. 7, 14). Στήν συνέχεια μάλιστα ἀναφέρθηκε στούς ψευδοπροφῆτες. Εἶπε: «Προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων» (ὅ.π. 7, 15). Συνδέει τήν ὁδό τῆς ζωῆς μέ τόν κίνδυνο τῶν ψευδοπροφητῶν, αὐτῶν πού διαστρέφουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, τόν λόγο τῶν Προφητῶν καί τῶν Ἀποστόλων. Ὁ ἱερός Θεοφύλακτος Ἀχρίδος στήν ἑρμηνεία τοῦ στίχου αὐτοῦ σημειώνει: «Πανοῦργοί εἰσι καὶ ἐπιθέται οἱ αἱρετικοὶ, διὰ τοῦτο λέγει, “προσέχετε”. Χρηστολογίαν μὲν γὰρ προβάλλονται, καὶ βίον ὑποκρίνονται σεμνὸν, ἀλλ ̓ ἔσωθέν ἐστι τὸ ἄγκιστρον» (PG 123, 213 C).

Στίς μέρες μας κυριαρχεῖ ὁ λόγος περί ἀγάπης, πού χρησιμοποιεῖται ὡς κάλυμμα τῶν δογματικῶν διαφορῶν, οἱ ὁποῖες ἐξανεμίζονται μέσα σέ ἕνα κήρυγμα ἀγνωσίας τοῦ Θεοῦ. Ὑπερτονίζεται ἡ ἀγνωσία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία φθάνει μέχρι τήν μορφή ἑνός «χριστιανικοῦ ἀγνωστικισμοῦ», ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖται ὡς μέσο ἑνότητας τῶν διηρημένων Χριστιανῶν. Ὅταν δέν γνωρίζω τίποτε, γιατί νά διαφωνῶ καί γιατί νά εἶμαι χωρισμένος ἀπό ἄλλους, πού χαρακτηρίζονται κι αὐτοί χριστιανοί;

Ὁ Θεός ὅμως τῶν Χριστιανῶν, ὁ Θεός τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων Πατέρων, εἶναι ἄγνωστος ὡς πρός τήν οὐσία Του, ἀλλά γνωστός καί μεθεκτός ὡς πρός τήν ἐνέργειά Του. Αὐτή γιά τούς Ὀρθοδόξους εἶναι μιά στοιχειώδης θεολογική γνώση. Ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι καί ἡ ἀγάπη. Ἡ ἀγάπη δέν εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, εἶναι οὐσιώδης ἐνέργειά Του, γι’ αὐτό «οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ» τήν γεύονται καί τήν γνωρίζουν· δηλαδή γνωρίζουν τίς προϋποθέσεις της καί τά ἀποτελέσματά της, γνωρίζουν ὅτι δέν ὑποτάσσεται σέ λογισμούς ἤ τεχνικές ἀνθρώπινες, οὔτε φυσικά μπορεῖ νά χρησιμοποιηθῆ ὡς πρόσχημα ὑπέρβασης τῆς διαφορᾶς ἀνάμεσα στήν ἀλήθεια ἀπό τό ψέμα, στόν ὀρθό βίο ἀπό τόν πλανεμένο. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶναι φῶς γνώσεως καί ἀληθείας.

Πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι ὁ Θεός «τῶν Πατέρων ἡμῶν», ὁ Θεός τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι ἄδικος, οὔτε φθονερός· εἶναι ἀγαθός, παντοδύναμος, δίκαιος, πηγή τῆς ἀγάπης καί «Θεός τῶν γνώσεων». Γι’ αὐτό δέν ἄφησε τόν ἑαυτό Του ἀμάρτυρο μέσα στήν ἱστορία τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά τόν ἀποκάλυψε «πολυμερῶς καί πολυτρόπως»· δέν ἄφησε τούς ἀνθρώπους στήν ἀγνωσία, δηλαδή χωρίς γνώση τῆς ὑπάρξεώς Του καί τῶν ἐνεργειῶν Του.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μᾶς λέει ὅτι στούς δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἔδινε ὁ Θεός τήν γνώση Του μέ τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ «λαλήσαντος διά τῶν Προφητῶν». Ἦταν καθαροί στήν καρδιά. Στούς ἄλλους στούς ὁποίους δέν ἔβρισκε τόπο στήν διάνοιά τους, γνωστοποιοῦσε τό θέλημά Του μέ γραπτό νόμο· αὐτοί εἶχαν ἀνάγκη «τῆς ἀπό τῶν γραμμάτων βοηθείας» (ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, ΕΠΕ, τ.9,σ.16). Ὅμως στόν Νῶε, τόν Ἀβραάμ, τόν Ἰώβ καί τόν Μωϋσῆ «οὐ διά γραμμάτων διελέγετο, ἀλλ’ αὐτός δι’ ἑαυτοῦ, καθαράν εὑρίσκων αὐτῶν τήν διάνοιαν» (ὅ.π.). Εἶχε μαζί τους «προφορική» ἐπικοινωνία.

Μετά τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν δημόσια δράση Του, τό Πάθος, τόν Σταυρό, τήν Ἀνάσταση, τήν Ἀνάληψή Του καί τήν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο μετέβαλε τήν Ἐκκλησία σέ Σῶμα Χριστοῦ, εἶναι κατάφωρη ἀδικία ἀπέναντι στήν ἀγάπη, τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ καί τήν φωτιστική Του Χάρη νά διακηρύσσουμε ἀγνωσία τοῦ Θεοῦ καί νά τήν ὑπερασπιζόμαστε σάν δόγμα, προκειμένου μέσα σέ ἀτμόσφαιρα συναισθηματικῆς ἀγάπης νά ἑνωθοῦμε μέ θρησκευτικές κοινότητες καί ὁμολογίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν τελείως διαφορετική θεολογία. Ὑπόβαθρο εἶναι ἡ σκέψη πού προαναφέραμε: Ἀφοῦ δέν γνωρίζω τόν Θεό, γιατί νά διαφωνῶ καί γιατί νά εἶμαι χωρισμένος ἀπό ἄλλους, πού χαρακτηρίζονται κι αὐτοί χριστιανοί;

Ὅμως ἡ πείρα τῆς Ἐκκλησίας, μέσω τῶν Προφητῶν, ἀλλά καί συγχρόνων ἁγίων, ἄλλα μᾶς διδάσκει. Ὁ ὅσιος Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης ἀναφερόμενος στήν «μακαριότητα τῆς γνώσεως τῆς ὁδοῦ», γράφει: «“Μακάριοί ἐσμεν ᾿Ισραήλ, ὅτι τὰ ἀρεστὰ τῷ Θεῷ ἡμῖν γνωστά ἐστι. Θαρσεῖτε λαός μου, μνημόσυνον ᾿Ισραήλ” (Βαρούχ, 4, 4-5). Καί ἄν ὑπολογίσουμε πόσο περισσότερο εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί προικισμένοι ἀπό τόν Κύριο ἀπ’ ὅ,τι οἱ Προφῆτες καί οἱ Δίκαιοι τῆς Π. Διαθήκης, θά ὑψώναμε κι ἐμεῖς φωνή εὐχαριστίας καί θριάμβου λέγοντας: “Εὐλογημένοι εἴμαστε καί ἁγιασμένοι, οἱ Χριστιανοί, γιατί τόσο ἐπεθύμησε ὁ Θεός νά εἶναι ἑνωμένος μαζί μας, ὥστε ἡ ζωή Του νά γίνει δική μας”» (Ἡ Ζωή Του ζωή μου, σ.78).

Στίς μέρες μας, ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, αὐτή ἡ φωνή τῆς εὐχαριστίας καί τοῦ θριάμβου ὄχι μόνον ἔχει ἀτονήσει, ἀλλά καί ἀπό ὅποιους εὐλαβῶς ἀκούγεται σηκώνει κατ’ ἐπάνω τους θύελλα ἀγαπητικῆς ὑβρεολογίας περί ὀρθοδοξισμοῦ, «ἱδρυματικῆς Ἐκκλησίας» καί ἕτερά τινα. Κι ὅλ’ αὐτά διότι στήν θεολογική ἀλήθεια θεωρεῖται δεδομένη ἡ ἀσάφεια καί ἡ ἀγνωσία. Κι’ αὐτό συνεπάγεται ἀποδέσμευση ἀπό τό δόγμα, πού ὁριοθετεῖ τήν ἀλήθεια ἀπό τήν πλάνη, τήν ὁδό τῆς ζωῆς ἀπό τήν ὁδό τῆς ἀπωλείας.

Τό αἱρετικό δόγμα τῆς ἀσάφειας καί τῆς ἀγνωσίας ὑποβαθμίζει τίς δογματικές διαφορές σέ διαφορά τοπικῶν ἐθίμων. Τά δόγματα, ὅμως, δέν εἶναι ἔθιμα. Εἶναι διήγηση τῆς πείρας τῶν θεοπτῶν Προφητῶν, Ἀποστόλων καί ἁγίων Πατέρων. Δέν εἶναι ἁπλῶς λέξεις, εἶναι θεολογικά νοήματα, τά ὁποῖα ἔχουν ἀλλοιώσει ὅσοι ἔχουν χωρισθῆ ἀπό τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Καί οἱ ἀλλοιώσεις αὐτές χωρίζουν ὅσους τίς ἀποδέχονται ἀπό τόν Θεό﮲ καθιστοῦν δύσκολη τήν σωτηρία.

Ὡς κατακλείδα τῶν παραπάνω παραθέτουμε θέσεις τῶν ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀπό τήν ἑρμηνεία του στήν πρός Φιλιππησίους ἐπιστολή τοῦ ἀπ. Παύλου καί συγκεκριμένα τοῦ στίχου: «Καὶ τοῦτο προσεύχομαι, ἵνα ἡ ἀγάπη ὑμῶν ἔτι μᾶλλον καὶ μᾶλλον περισσεύῃ ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει» (1,9). Ἐπιμένει ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἰδιαίτερα στό «ἐν ἐπιγνώσει». Γράφει: «Οὐχ ἁπλῶς τήν φιλίαν θαυμάζει [ὁ Ἀπόστολος Παῦλος], οὐδέ ἁπλῶς τήν ἀγάπην, ἀλλά τήν ἐξ ἐπιγνώσεως· τουτέστιν, οὐχ ἵνα πρός ἅπαντας τῇ αὐτῇ χρήσησθε ἀγάπῃ· τοῦτο γάρ οὐκ ἀγάπης, ἀλλά ψυχρότητος. Τί ἐστιν, “ἐν ἐπιγνώσει;”. Τουτέστι, μετά κρίσεως, μετά λογισμοῦ, μετά τοῦ αἰσθάνεσθαι» (Ἰ. Χρυσοστόμου, Ἔργα, τ. 21, σ. 390). Εἶναι ἀξιοπρόσεκτο τό ὅτι τήν ἀγάπη πρός ὅλους, χωρίς διακρίσεις, τήν ταυτίζει μέ τήν ψυχρότητα! Εἶναι ἰδέα ἀγάπης, χωρίς θερμότητα· ἡ ἀγάπη ἔχει θερμότητα, ὅταν πηγάζη ἀπό τήν ἀλήθεια καί τήν εἰλικρίνεια, ἀπό τήν γνώση τοῦ Θεοῦ, ὄχι τήν ἀγνωσία Του. Ἐξηγώντας τό «ἐν ἐπιγνώσει καὶ πάσῃ αἰσθήσει» γράφει ὅτι ἡ ἀγάπη πρέπει νά «περισσεύῃ», δηλαδή νά αὐξάνη μέ κρίση, μέ σκέψη καί συναίσθηση. Παραθέτοντας τήν συνέχεια τῆς ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «…εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τὰ διαφέροντα, ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς», ὁ ἱερός Χρυσόστομος ἑρμηνεύει «τὰ διαφέροντα» ὡς «τά συμφέροντα» καί τό «ἵνα ἦτε εἰλικρινεῖς», γράφοντας: «τουτέστιν, ἵνα μηδέν νόθον δόγμα τῷ τῆς ἀγάπης προσχήματι παραδέχησθε».

Κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο ἡ ἀγάπη μπορεῖ νά εἶναι προσχηματική, δηλαδή κίβδηλη, ψευδής, ὥστε ὑπό τό παραπλανητικό κάλυμμά της νά γίνονται ἀποδεκτά «νόθα δόγματα», ὅπως ἡ ἀγνωσία τοῦ Θεοῦ καί ἡ παραθεώρηση τῶν ἀποκαλύψεών Του στούς δικαίους. Γι’ αὐτό τονίζει: «Μή παραβλαπτέτω ὑμᾶς φησιν [ὁ Ἀπόστολος] ἡ ἀγάπη πρός τό εἰδέναι τά συμφέροντα» (ὅ.π.). «Τά συμφέροντα» εἶναι τά ὀρθά δόγματα καί ὁ ὀρθός βίος· «τουτέστι, μετά τῶν δογμάτων καί βίον ὀρθόν ἔχοντες· οὐχ ἁπλῶς ὀρθόν, ἀλλά πεπληρῶσθαι καρπῶν δικαιοσύνης» (ὅ.π.)· νά εἶναι ὁ βίος γεμάτος ἀπό καρπούς δικαιοσύνης.

Ἡ ἀγάπη «ἐξ ἐπιγνώσεως» πού κηρύττει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος «ἀγκαλιάζει τόν πλανεμένο», ὄχι ὅμως τήν πλάνη, ἀγαπᾶ καί τόν διάβολο, ὄχι ὅμως τά ἔργα του· θερμαίνεται ἀπό τό ἀληθινό φῶς τοῦ Χριστοῦ, πού «λύνει» τά ἔργα τοῦ διαβόλου καί ἐλευθερώνει τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν ἐξουσία του. 

alopsis.gr

Τρίτη 1 Ιουλίου 2025

ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: ΑΝ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΛΟΞΟΔΡΟΜΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΜΕΤΑ ΤΑ ΠΑΘΗ!

Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Αν ένας άνθρωπος λοξοδρομήση από τις εντολές του Θεού, τον πολεμούν μετά τα πάθη. Και αν αφήση κανείς τα πάθη να τον πολεμούν, δεν χρειάζεται διάβολος να τον πολεμήση. Και τα δαιμόνια έχουν “ειδικότητα”. Χτυπούν τον άνθρωπο τακ-τακ, να του βρουν την πάθηση, την αδυναμία, για να τον πολεμήσουν. Θέλει προσοχή, να κλείνουμε τις πόρτες και τα παράθυρα -τις αισθήσεις-, να μην ανοίγουμε χαραμάδες στον πειρασμό και μπαίνη από εκεί ο εχθρός. Εκεί είναι τα αδύνατα σημεία. Εάν αφήσης έστω και μια σχισμή ανοιχτή, μπορεί να μπη και να σου κάνη ζημιά. Ο διάβολος μπαίνει στον άνθρωπο, όταν υπάρχη λάσπη στην καρδιά του ανθρώπου, δεν πλησιάζει στο καθαρό πλάσμα του Θεού. Άμα ξελασπωθή η καρδιά, φεύγει ο εχθρός και έρχεται πάλι ο Χριστός.

ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΑΤΑΙΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ!

Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Στην  εποχή  μας  ή  μεγαλύτερη  αρρώστια  είναι  οι  μάταιοι  λογισμοί  των  κοσμικών ανθρώπων.  Οι  άνθρωποι  όλα μπορεί  νά  τά  έχουν  εκτός  από  καλούς  λογισμούς. Ταλαιπωρούνται, γιατί  δεν  αντιμετωπίζουν  τά πράγματα πνευματικά.