Διώξεις και ακραία περιστατικά
θρησκευτικού φανατισμού έχει καταγράψει η Ιστορία για ζητήματα που ακροβατούν
μεταξύ αφοσίωσης και αιρετικής διδασκαλίας. Το πώς επιβιώνει μια θρησκεία σε
έναν τόπο και το πώς εξελίσσεται τελικά παραμένει ένα γεγονός ανοιχτό σε
επηρεασμούς και δάνεια, αν και το τελικό αποτέλεσμα προκαλεί συνήθως τη μήνη
των καθιερωμένων λατρειών.
Κι έτσι οι πιστοί των λατρευτικών
αυτών «υβριδίων» αναγκάζονται να κατέβουν σε υπόγεια για να δεηθούν στους θεούς
τους, όταν και αρχίζουν οι περιπέτειες…
Οι κρυπτοχριστιανοί
της Ιαπωνίας
 |
Όταν το Σογκουνάτο
Τοκουγκάβα, η τελευταία φεουδαρχική ιαπωνική στρατιωτική διακυβέρνηση,
απαγόρευσε τη λατρεία του χριστιανισμού στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, οι
πιστοί αναγκάστηκαν να παραμείνουν αθέατοι. Οι Κακούρε Κιρισιτάν, όπως
ονομάζονταν οι ιάπωνες κρυπτοχριστιανοί, παρέμειναν κρυμμένοι για αιώνες, μέχρι
να αρθεί η απαγόρευση το 1873.
Και βέβαια καθώς η λατρεία επιβίωσε
στη σκιά, μεταμορφώθηκε σε κάτι που οι ισπανοί ιεραπόστολοι του 16ου αιώνα που
διέδωσαν τον χριστιανισμό στην Ιαπωνία δεν θα αναγνώριζαν κατά κανέναν τρόπο.
Δεν ήταν μόνο ότι οι ιάπωνες πιστοί παπαγάλιζαν τις λατινικές προσευχές χωρίς
να τις κατανοούν, ήταν κυρίως ότι ο καθολικισμός μετατράπηκε σε ένα ιδιαίτερο
κράμα χριστιανισμού, σιντοϊσμού και βουδισμού.
Η Παρθένος Μαρία και ο Ιησούς
μεταμορφώθηκαν σε βουδιστικές φιγούρες, οι προσευχές έγιναν λαϊκά τραγούδια και
τα ιερά του χριστιανισμού απέκτησαν μια μορφή δύσκολα αναγνωρίσιμη από τον
δυτικό πιστό.
Οι λατινικοί ύμνοι των
κρυπτοχριστιανών της Ιαπωνίας είναι σαν να μας ταξιδεύουν στη μεσαιωνική
Ισπανία του 16ου αιώνα, καθώς έχουν μείνει αναλλοίωτοι. Αν και όλα τα άλλα
είναι χριστιανικά μόνο στην εξωτερική περιβολή τους…
Η Σαντερία που τόσο
τρόμο προκαλούσε στη Δύση
Ο Τρόπος των Αγίων,
όπως είναι επισήμως γνωστό το δόγμα που λατρευόταν από τους σκλάβους της
Κούβας, αναπτύχθηκε κατά τον 18ο αιώνα στις φυτείες ζάχαρης του νησιού, όταν
σύρθηκαν εκεί καραβιές σκλάβων από τη Νιγηρία. Οι καθολικοί άγιοι μετατράπηκαν
σε αφρικανικές εκδοχές των παραδοσιακών πίστεων της Μαύρης Ηπείρου,
ενσαρκώνοντας τα ημίθεα πνεύματα των προγόνων τους.
Η συγκριτική θρησκεία που
αναπτύχθηκε στην Κούβα υιοθέτησε τα χριστιανικά στοιχεία που επέβαλαν διά της
βίας οι καθολικοί Ισπανοί στους απαχθέντες αφρικανούς ιθαγενείς, κι εκείνοι τα
μετέτρεψαν σε αλληγορίες και αναλογίες των τοπικών δογμάτων τους. Η διαβόητη Σαντερία
περιβαλλόταν από απόλυτη μυστικότητα, ως πρακτική ριζωμένη εξάλλου μέσα σε έναν
κόσμο καταπίεσης και μισαλλοδοξίας, καταφέρνοντας να επιβιώσει τόσο από τα
αδίστακτα αφεντικά της αποικιοκρατικής Κούβας όσο και τη θρησκευτική
μισαλλοδοξία του Φιντέλ Κάστρο.
Απαγορευμένη διά ροπάλου απ’ όλους
τους κυριάρχους της Κούβας, η Σαντερία πήρε τα υπόγεια και τις ερημιές για να
λατρέψει τους θεούς της, επιβιώνοντας κυρίως ως ένα σώμα προφορικών παραδόσεων
που περνούσε από γενιά σε γενιά. Μέχρι και σχετικά πρόσφατα, πολύ λίγα ήταν
γνωστά για την πίστη και τις λατρευτικές της τελετές, όπως η θυσία ζώων, αν και
σήμερα, έπειτα από αιώνες μυστικής ύπαρξης, η Σαντερία ασκείται ανοιχτά.
Και βέβαια εκπροσωπεί πλέον την
κοινή πολιτιστική ταυτότητα της Κούβας, μια κληρονομιά και μορφή λατρείας
αποκλειστικά κουβανική…
Ουμπάντα: καθολικισμός
με ολίγη από Αφρική
Η Ουμπάντα παραμένει η
μόνη γηγενής θρησκεία της Βραζιλίας που υπάρχει ως τα σήμερα, ως γνήσιο κράμα
γηγενών παραδόσεων, αφρικανικών πίστεων, χριστιανισμού, ακόμα και πνευματισμού.
Ως ένα από τα πλέον εντυπωσιακά παραδείγματα συγκρητισμού, ανάμειξης θρησκευτικών
δοξασιών δηλαδή, η Ουμπάντα είναι άλλο ένα υποπροϊόν των εκατομμυρίων αφρικανών
σκλάβων που μεταφέρθηκαν στις φυτείες της Βραζιλίας και προσπάθησαν να
διατηρήσουν τις θρησκευτικές τους παραδόσεις κάτω από τον βούρδουλα του
χριστιανού δυνάστη.
Η ντόπια παράδοση πέρασε μέσα από το
αφρικανικό φίλτρο και απέκτησε τελικά χριστιανικό επίχρισμα, αν και ακόμα και
σήμερα οι μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πιστοί της Ουμπάντα προτιμούν να
λατρεύουν τα πνεύματά τους μακριά από τα αδιάκριτα μάτια, κι αυτό για να αποφεύγουν
τους βανδαλισμούς και τις απειλές.
Κι αυτό γιατί η πλειονότητα του
βραζιλιάνικου πληθυσμού συνεχίζει να την ταυτίζει με τον σατανισμό και τη μαύρη
μαγεία. Ιδιαίτερα οι πεντηκοστιανοί και οι ευαγγελιστές την έχουν
δαιμονοποιήσει για τα πάντα, την ίδια ώρα που αρκετοί πάστορες έχουν συλληφθεί
στη Χώρα του Καφέ επειδή κηρύττουν τη θρησκευτική ανεκτικότητα απέναντι στην
Ουμπάντα…
Οι Δρούζοι και η
επιβίωσή τους ανά τους αιώνες
Ήταν η ιδιαίτερη
θρησκευτική παράδοση των Δρούζων αυτή που τους έκανε να μοιάζουν τόσο
αξιοσημείωτοι, δίνοντάς τους τελικά υπόσταση λαού με κοινή καταγωγή και
παρόμοια κοινωνική οργάνωση. Κι ενώ το δόγμα προέρχεται σαφώς από το Ισλάμ,
λίγη σχέση καταλήγει να έχει με το πολυπληθές θρήσκευμα.
Κι αυτό γιατί ενσωματώνει στοιχεία
από τον ινδουισμό, τον χριστιανισμό, τον εβραϊσμό, ακόμα και από την
αρχαιοελληνική φιλοσοφία! Οι Δρούζοι είχαν εξαπλωθεί σε πολλές γωνιές της Μέσης
Ανατολής και ανυπότακτοι καθώς ήταν, δεν έσκυβαν κεφάλι σε κανέναν. Μετά την
κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εγκαταστάθηκαν στη Συρία, τον Λίβανο,
την Ιορδανία και το Ισραήλ, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως στα χρόνια των
Σταυροφοριών υπερασπίστηκαν τις ακτές του Λιβάνου από την επέλαση των
χριστιανικών στρατευμάτων.
Για τις υπηρεσίες τους αυτές αλλά
και εξαιτίας των συχνών εξεγέρσεών τους κατά των Τούρκων, οι Δρούζοι απέσπασαν
κάποια στιγμή την αυτονομία τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αποσύρθηκαν
στα ορεινά και διατήρησαν τα μυστικά της θρησκείας τους, καθώς μόνο οι ανώτεροι
βαθμοί των πιστών έχουν πρόσβαση στα ιερά κείμενα και τις θρησκευτικές τελετές…
Οι μυστικές κινεζικές
εταιρίες που δεινοπαθούν ως τα σήμερα
Η Κίνα είναι επισήμως
αθεϊστικό κρατικό μόρφωμα, αν και το κομμουνιστικό κόμμα αναγνωρίζει κάποιες
θρησκείες: βουδισμό, ταοϊσμό, ισλαμισμό, καθολικισμό και προτεσταντισμό. Κι
έτσι πολλοί χριστιανοί αλλά και πιστοί άλλων παραδόσεων δεν βρίσκουν το δόγμα
τους στην περιορισμένη αυτή λίστα των θρησκευμάτων, αναγκαζόμενοι να λατρεύουν
τους θεούς τους σε ανήλιαγα υπόγεια.
Ιδιωτικά σπίτια αλλά και
μασκαρεμένοι χώροι λειτουργούν ως τόποι λατρείας για όλα τα απαγορευμένα
δόγματα, αν και πρόσφατα η κινεζική κυβέρνηση τα έβαλε με τους χριστιανούς
πολίτες της. Κι έτσι μέσα σε λίγα χρόνια περισσότεροι από 1.700 σταυροί
αφαιρέθηκαν βιαίως από εκκλησίες μίας μόνο επαρχίας! Και βέβαια οι κρατικοί
αυτοί βανδαλισμοί συνοδεύονται συχνά από βίαιες συγκρούσεις με τους πιστούς.
Η Κίνα εκτιμάται πως έχει 65
εκατομμύρια χριστιανούς πιστούς, με τους μισούς από τους οποίους να λατρεύουν
μυστικά τον χριστιανισμό. Όπως εκτιμάται μάλιστα, δεν θα πάρει πολύ να
μετατραπεί στην πολυπληθέστερη χριστιανική χώρα του κόσμου…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου