Σελίδες

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2016

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ: ΜΟΝΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΣΤΗ ΓΗ ΤΗΝ ΟΥΡΑΝΙΑ ΑΡΜΟΝΙΑ

Φώτη Κόντογλου 
Τί τανε, ληθινά, κενο τό Βυζάντιο, κείνη Κωνσταντινούπολη; Παραμυθένιος κόσμος![…] 

Στά χρόνια τν Βυζαντινν « βασιλεύουσα πόλις» θά εχε μία ξωτική καί λλόκοτη μεγαλοπρέπεια. Χίλιοι κουμπέδες (τρολλοι) καταχρυσοί λαμποκοπούσανε μέσα στη βλογημένη ατ φεντοπολιτεία. Στή μέση στεκότανε, σάν λιος, γιά Σοφιά, καί γύρω της τανε σκορπισμένες ο λλες κκλησιές μ τούς χρυσούς κουμπέδες, σφαρες οράνιες, πο λές κα γυρίζανε γύρω στόν λιο[…]. Τό Σαββατόβραδο, κατά τό δειλινό, τμόσφαιρα γέμιζε πό τή γλυκει βουή πού κάνανε χιλιάδες καμπάνες καί πού νέβαινε σάν ψαλμωδία πάνω πό τήν γιασμένη πολιτεία, πό τή Νέα Σιών, «χος καθαρός ορταζόντων». Πανηγυρική μεγαλοπρέπεια! Μόνο τό Βυζάντιο κατέβασε στή γ τήν οράνια ρμονία.

Γιά τούς Βυζαντινούς, πατρίδα τους τανε Κιβωτός τς ληθινς θρησκείας, κα εχανε πόθο ν τραβήξουνε μέσα σ’ ατή λα τ θνη τς γς, καί νά τά σώσουνε φωτισμένα πό τό νέσπερο φς το Εαγγελίου[…]. Στό Βυζάντιο θρησκεία βασίλευε πάνω σέ λα. Μέ λη τή ζωηρή δραστηριότητα πού εχανε ο Βυζαντινοί στά γκόσμια, σκέψη τους καί καρδιά τους τανε πάντα γυρισμένη στήν λλη ζωή, στήν αώνια ζωή[…]. 

πάνω στ Βυζάντιο τανε γραμμένος λόγος το Παύλου: « καυχώμενος, ν Κυρί καυχάσθω». λες ο καρδιές, π τόν βασιλι ς τόν πι φτωχ καντηλανάφτη βαρκάρη, στρατιώτη ξωχάρη, ατ τ λόγια εχανε μέσα. προσευχ τανε ζωή τους. Κα τυπικ κόμα εσέβεια σ κάποιους ατοκράτορες ρχοντες, δείχνει πώς ποταζόντανε στόν πνευματικ νόμο τς θρησκείας κι κενοι πο δεν τανε σ θέση ν τόν νοιώσουνε κα ν εφρανθονε π τ γλυκύτητα «το ζντος δατος το λλομένου ες ζωήν αώνιον». κόμα κι κενοι πο δέν μπορούσανε ν νικήσουνε τ φυσικ κακία τους, τανε ελαβες, να πργμα παράδοξο.

Νικηφόρος Φωκς κανε κάθε μέρα τήν προσευχή του, κα στόν πόλεμο φοροσε π μέσα, κάτω π τόν θώρακά του να παλιοράσο το θείου του σκητ Γεωργίου το ν τ Μαλε πο εχε γιάσει, γι ν τόν φυλάγει. λέξιος Κομνηνός ποτε τανε ν πάγει σ καμμι κστρατεία, βαζε τ πολεμικ σχέδιά του κάτω π τήν γία Τράπεζα, κι λη τ νύχτα προσευχότανε γονατιστός πάνω στ σκαλοπάτια το ερο, κα τ πρω παιρνε τ σχέδιο πο βγαινε κάτω π τ σκέπασμα τς γίας Τράπεζας, γιατί πίστευε πώς το τ δινε ρχάγγελος Μιχαήλ. ωάννης Τσιμισκής γονάτιζε σάν παιδ μπροστ στήν γία Τράπεζα τς γίας Σοφίας παρακαλντας μ δάκρυα νά το δώσει Θεός ναν γγελο φύλακα πο ν τόν φωτίζει κατ τόν πόλεμο.
 
σο σφίγγεται τ Βυζάντιο π τους βαρβάρους, κι σο ψυχ ποφέρνει κα πον, τόσο γυρίζει τ μάτια του κατ τον ορανό. βασιλις Θεόδωρος Δοκας Λάσκαρις συνέθεσε τόν Μέγαν Παρακλητικ Κανόνα στήν Παναγία, πο εναι γεμάτος π συντριβή, ταπείνωση κα πίστη. Λέων Σοφός ποίησε τ ξαίσια ωθιν πο τ ψέλνουνε στόν ρθρο κάθε Κυριακ κα γιός του Κωνσταντνος φιλοτέχνησε τ ξαποστειλάρια. Κι λλοι πολλο βασιλιάδες ψέλνανε μνογραφούσανε. λλά κα ο μιλίες πο κάνανε στούς στρατιτες κα στόν λαό, εχανε κι κενες φος θρησκευτικό κι τανε γεμάτες ελάβεια κα πίστη. πικραμένος λόγος πο βγαλε τελευταος βασιλις το Βυζαντίου, Κωνσταντνος Παλαιολόγος, τανε σάν νεκρώσιμο τροπάρι.
Τ Βυζάντιο εναι προεικόνιση πάνω στ γ τς βασιλείας τν ορανν, σο τανε δυνατ ν πραγματοποιηθε π τήν νθρώπινη τέλεια μέσα στόν κόσμο τς φθορς.

Μυστικά νθη, κδόσεις δερφν Παπαδημητρίου, σ.93-98
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ε.ΡΩ. ΤΕΥΧΟΣ 14

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου