Όσιος
Παΐσιος ο Αγιορείτης: Οι απομακρυσμένοι άνθρωποι από τον Θεό πάντα απαρηγόρητοι
βρίσκονται και διπλά βασανίζονται. Όποιος δεν πιστεύει στον Θεό και στην
μέλλουσα ζωή, εκτός που μένει απαρηγόρητος, καταδικάζει και την ψυχή του αιώνια.
ΛΟΓΟΙ
Α’ «Με Πόνο και Αγάπη», Σελ. 26
ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.
Δευτέρα 14 Αυγούστου 2023
ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: ΟΙ ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ ΠΑΝΤΑ ΑΠΑΡΗΓΟΡΗΤΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ!
Παρασκευή 21 Ιουλίου 2023
ΑΡΧΙΜ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ: ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΩ ΣΤΟΝ ΘΕΟ. ΕΙΜΑΙ ΑΘΕΟΣ!
Ἡ ἀθεΐα εἶναι ἡ τάση πού τείνει νά ἐπικρατήσει στήν ἐποχή μας. Προβάλλεται κατά κόρον ὡς δικαίωμα, ὡς διεκδίκηση, ὡς χειραφέτηση, ὡς ἀπελευθέρωση ἀπό προκαταλήψεις, ὡς ἀποδέσμευση ἀπό στεγανά. Προβάλλεται καί ἐπιβάλλεται, μέ ποικίλα ἐπικοινωνιακά τεχνάσματα, ὡς κατάκτηση, ὡς πρόοδος, ὡς ἐκσυγχρονισμός καί καθίσταται τελικά κυρίαρχη ἄποψη καί ἰδεολογία.
Ὁ μακαριστός Γέροντας Μωυσῆς ὁ Ἁγιορείτης σημείωνε ὅτι: «Ἀπό καιρό ὁ προοδευτισμός ἔχει ταυτιστεῖ μέ ἕνα σφοδρό ἀντιθεϊσμό, ἀντιεκκλησιασμό, ἀντιμοναχισμό καί ἀντιχριστιανισμό. Ἐπικρατοῦν ἔτσι οἱ ψυχίατροι, οἱ ψυχολόγοι, οἱ ψυχαναλυτές, ἀκόμη καί οἱ μάγοι, οἱ μάντεις, οἱ πνευματιστές, οἱ ὡροσκόποι καί μελλοντολόγοι»[1].
Ἔχει φτάσει μάλιστα σέ τέτοιο σημεῖο ἡ διαστροφή, ἡ ἀνισορροπία καί ἡ ἀποστασία τῶν ἡμερῶν μας, ὥστε ἡ ἀπιστία καί ἡ ἀντιθεΐα νά ἐπαινοῦνται καί νά προβάλλονται ἀπροκάλυπτα ὡς πρότυπο γιά ὅλους. Ἔχει φτάσει μία μικρή μειοψηφία νά ζητᾶ νά ἐπιβάλει τίς δικές της ἀπόψεις καί ἐπιλογές στήν συντριπτική πλειοψηφία τῶν πολιτῶν.
Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι οἱ δημόσιες ἀναφορές καί ἡ ὅλη δραστηριότητα τῶν ἀθεϊστῶν καί τῶν συλλόγων τους ἐπικεντρώνεται πρωτίστως στόν πόλεμο συγκεκριμένα κατά τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κατά τῆς ὀρθοδόξου διαπαιδαγωγήσεως καί ἰδιαιτέρως τῆς διδασκαλίας τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν στά σχολεῖα καί ὄχι ἐναντίον ἄλλων θρησκευμάτων. Στόχος τους εἶναι ἡ ἀπορθοδοξοποίηση τῆς Πατρίδος μας καί τοῦ λαοῦ μας. Δέν ἐνδιαφέρονται νά προασπίσουν τά δικαιώματατῶν ἀθέων καί τῶν ἀπίστων, ἀλλά ἐπιθυμοῦν καί ἐπιδιώκουν μέ ἰδιαίτερο μένος καί λυσσαλέο μίσος, νά ἐξαλείψουν τήν ὀρθόδοξη πίστη, τήν πίστη καί τήν παράδοση τῶν πατέρων μας, τήν ρωμιοσύνη μας καί νά τήν ἐξοβελίσουν ἀπό τήν ζωή τῶν πιστῶν.Ἔχουμε, ἔτσι, τήν θεσμοθέτηση καί τήν ἐπιλογή ἀντιχριστιανικῶν καί ἀντιεκκλησιαστικῶν πρακτικῶν, ὅπως εἶναι ὁ πολιτικός γάμος, ἡ πολιτική κηδεία, ὁ πολιτικός ὅρκος, ἡ καύση τῶν νεκρῶν καί ὁ θρυμματισμός τῶν ἀνθρωπίνων ὀστῶν σέ ἠλεκτρικό σπαστήρα καί τόσα ἄλλα.
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος σκιαγραφεῖ μέ ἐνάργεια τήν ὅλη αὐτή κατάσταση. Γράφει σχετικά σέ μία ἐγκύκλιό του:
«Ἐναντίον τῆς πίστεως ἔχει ἐπιστρατευθεῖ ἡ ἐπιστήμη, ἡ τεχνολογικὴ παντοδυναμία, τὰ μέσα πληροφόρησης, οἱ μηχανισμοὶ ψηφιακοῦ ἐλέγχου τῶν λεπτομερειῶν τῆς ζωῆς μας, ἡ πολιτική, ἡ κατευθυνόμενη παιδεία, ὁ ὑλιστικὸς τρόπος ζωῆς κ.λπ. Ὁ φιλοσοφικὸς ὀρθολογισμὸς καὶ οἱ ἱστορικὲς καὶ ἀνθρωπολογικὲς ἐπιστῆμες ἐπιστρατεύονται στὸ νὰ γκρεμίσουν τὴν πίστη στὸν Θεὸ καὶ νὰ κατασυκοφαντήσουν τὴν πορεία καὶ τὸν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας καὶ γενικότερα τοῦ χριστιανισμοῦ στὸ παρελθὸν καὶ σήμερα.
Ὁ ὑπερτονισμὸς τῶν λεγομένων ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ὅσο καὶ ἂν φαίνεται ἑλκυστικὸς καὶ θεμελιωτικὸς μιᾶς νέας ἠθικῆς περὶ τοῦ ἀνθρώπου, καταργεῖ τὰ «δικαιώματα» τοῦ Θεοῦ καὶ περιθωριοποιεῖ τὴν χάρι Του. Ὁ ἀντιρατσισμὸς καὶ ἡ ἀνεκτικότητα, ἡ πολυπολιτισμικότητα καὶ ἡ πολυθρησκευτικότητα, ἐνῶ στὴν οὐσία τους περιέχουν κάτι τὸ βαθὺ χριστιανικό, ὅπως παρουσιάζονται καὶ ὅπως ὑποστηρίζονται, καίρια προσβάλλουν τὴν ἱερότητα τοῦ ἀνθρώπου καὶ οὐσιαστικὰ ἀλλοιώνουν τὸ πρόσωπο τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ἡ πολυθρησκευτικότητα μεταμορφώνει τὴν πίστη στὸν Θεὸ σὲ κοινωνικὸ φαινόμενο. Ὅλα αὐτὰ ὁδηγοῦν σὲ μιὰ πρωτοφανῆ σύγχυση, σὲ ἀλλεπάλληλα ἀδιέξοδα, πλάνες, αἱρέσεις, παγκόσμια ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ κατάρρευση, ἀνατροπὴ διαχρονικῶν ἠθικῶν σταθερῶν, πολυμέτωπη προσβολὴ τῆς ἀνθρώπινης ὀντολογίας. Ἐπὶ πλέον, ἀποδυναμώνουν τὴν πίστη, ὑποβαθμίζουν τὴν Ἐκκλησία, ἀποχριστιανοποιοῦν τὸν κόσμο, ἐξαφανίζουν τὸν Θεό καὶ κάνουν τὸν λόγο καὶ τὸ ὄνομά Του ἀρχικὰ μὲν μὴ ἀναγκαῖα, στὴ συνέχεια περιφρονητέα, ὕστερα μὴ ἐπιθυμητὰ καὶ τέλος μισητὰ καὶ ἀποδιοπομπαῖα. Ἔτσι θεμελιώνεται ὁ σύγχρονος ἀθεϊσμός καὶ ὀργανώνεται ὁ σύγχρονος διωγμὸς τῆς πίστεως καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ»[2].
Ἕνας ἀπό τούς νεώτερους ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, συνοψίζοντας πολύ εὔστοχα καί ἀποκαλυπτικά τά κύρια γνωρίσματα τῆς ἐποχῆς του (1829-1908) -συνέχεια τῆς ὁποίας εἶναι ἡ δική μας-, ἔλεγε ὅτι «τά χαρακτηριστικά τοῦ αἰῶνα πού διανύουμε εἶναι αὐτολατρεία, αὐτονομία, ὑλισμός καί πνευματικός σκεπτικισμός, δηλαδή στήν οὐσία ἀθεΐα»[3]. Μέ αὐτή τήν τόσο οὐσιαστική παρατήρησή του, ὁ ἅγιος μᾶς παραθέτει ταυτόχρονα μέ σαφῆ καί περιεκτικό τρόπο τά κύρια γνωρίσματα, καθώς καί τά βαθύτερα αἴτια τῆς ἀθεΐας, ἡ ὁποία οὔτε μοντέρνα καί σύγχρονη εἶναι ὡς ἰδέα οὔτε τεκμηριώνεται ἐπιστημονικά, ὅπως παραπλανητικά ἰσχυρίζονται οἱ ὀπαδοί της.
Ἡ ἀθεΐα εἰσῆλθε στήν σκέψη καί τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν στιγμή ἀκόμη τῆς πρώτης παρακοῆς τῶν πρωτοπλάστων στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἡ αὐτονομημένη ἰσοθεΐα πού ἐπεδίωξαν οἱ πρωτόπλαστοι, παρακινημένοι ἀπό τόν διάβολο, ἦταν ἡ πρώτη ἄρνηση, ἡ πρώτη ἀπόρριψη τοῦ Θεοῦ ἀπό τόν ἄνθρωπο. «Καί ἔσεσθε ὡς θεοί»[4], τούς ψιθύρισε ὁ διάβολος καί τούς ἔβαλε τόν λογισμό τῆς αὐτοθεοποίησης, τῆς ἀνορθώσεως τοῦ ἑαυτοῦ τους στήν θέση τοῦ Θεοῦ, ἀντί γιά τόν Θεό καί χωρίς τόν Θεό. «Οἱ ἄνθρωποι σήμερα, ἔκαναν τόν ἑαυτότους θεό, γι’ αὐτό καί κατέληξαν νά εἶναι ἄθεοι»[5], ἔλεγε πολύ εὔστοχα καί χαριτωμένα ὁ Ἅγιος Παΐσιος.
Στόν χῶρο τῆς ἀθεϊστικῆς φιλοσοφίας, στό δεύτερο μισό τοῦ 19ου αἰώνα, πρωτοπόρος εἶναι ὁ Γερμανός Φιλόσοφος Φρειδερίκος (Nietzsche) Νίτσε (1844-1900), ὁ ὁποῖος διακήρυξε τόν «θάνατου τοῦ θεοῦ». Γιά τόν Νίτσε ὁ θάνατος τοῦ Θεοῦ ταυτίζεται μέ τήν ἀνατροπή καί τήν κατάργηση ὅλων τῶν ἀξιῶν, τῶν ἰδεῶν καί τῶν ἰδανικῶν. Μοναδική καί ὕψιστη ἀξία γιά τό Nietzsche καθίσταται ὁ γνωστός «ὑπεράνθρωπος». Γράφει χαρακτηριστικά: «Ποῦ εἶναι ὁ Θεός; Θά σᾶς τό πῶ ἐγώ. Τόν σκοτώσαμε. Ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε οἱ φονιάδες του… ὁ Θεός εἶναι νεκρός… ὁ Θεός θά μείνει νεκρός. Τί ἄλλο εἶναι οἱ ἐκκλησίες παρά οἱ τάφοι καί τά μνήματα τοῦ Θεοῦ;»[6].
Μισό αἰῶνα ἀργότερα ὁ Ζάν Πόλ Σάρτρ (1905-1980) θά διακηρύξει μέ ἀπόλυτο καί δογματικό τρόπο ὅτι γιά νά ὑπάρξει ἐλεύθερος καί γνήσιος ὁ ἄνθρωπος θά πρέπει νά μήν ὑπάρχει ὁ Θεός. Στό ἔργο του μέ τίτλο «Ὁ διάβολος καί ὁ θεός», ὁ κεντρικός ἥρωας, μετά ἀπό μιά ἐναγώνια ἀναζήτηση τῆς εὐτυχίας κοντά στό διάβολο καί κοντά στό Θεό παρουσιάζεται νά συμπεραίνει: «Ἐγώ ὑπάρχω… μόνος ἐγώ. Ἱκέτευα ὅλον αὐτό τόν καιρό γιά ἕνα σημεῖο, ἀλλά δέν πῆρα καμία ἀπάντηση. Ὁ Οὐρανός ἀγνοεῖ ἀκόμα καί τό ὄνομά μου. Διερωτόμουνα κάθε στιγμή τί μποροῦσα νά εἶμαι ἐγώ στά μάτια τοῦ Θεοῦ. Τώρα τό ξέρω: Τίποτε. Ὁ Θεός δέν μέ βλέπει. Ὁ Θεός δέν μέ ἀκούει. Ὁ Θεός δέν μέ ξέρει. Βλέπεις αὐτό τό κενό πάνω ἀπό τά κεφάλια μας; εἶναι ὁ Θεός. Αὐτό τό φάγωμα στήν πόρτα; εἶναι ὁ Θεός.Αὐτή τήν τρύπα στή γῆ; εἶναι ὁ Θεός. Ἡ σιωπή, εἶναι ὁ Θεός. Ἡ ἀπουσία, εἶναι ὁ Θεός. Ἡ μοναξιά τῶν ἀνθρώπων, αὐτό εἶναι Θεός. Ὅλον αὐτό τόν καιρό δέν ὑπῆρχα παρά ἐγώ. Ἐγώ ἀποφάσισα τό κακό. Ἐγώ μόνος μου βρῆκα τό καλό. Ἐγώ ἁμάρτησα. Ἐγώ ἔκανα τίς καλοσύνες πού ἔκανα. Ἐγώ σήμερα κατηγορῶ τόν ἑαυτό μου καί ἐγώ μόνος μου μπορῶ νά τόν συγχωρήσω. Ἐγώ ὁ ἄνθρωπος. Ἄν ὁ Θεός ὑπάρχει ὁ ἄνθρωπος εἶναι μηδέν. Ἀλλά δέν ὑπάρχει Θεός. Χαρά. Δάκρυα χαρᾶς. Ἀλληλούια. Δέν ὑπάρχει Θεός»[7]. Τά συμπεράσματα δικά σας!
Ἡ τεράστια ἀνάπτυξη τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, πού κορυφώνεται μετά τόν 20ό αἰῶνα, προκάλεσε τόν λεγόμενο «ἐπιστημονικό ἀθεϊσμό». Μία σειρά ἀπό ἐπιστημονικές θεωρίες ἀναπτύχθηκαν καί μέ ἀπόλυτο τρόπο ἀποφάνθηκαν ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός καί ὅτι τά πάντα δημιουργήθηκαν τυχαῖα.
«Οἱ θεωρίες περὶ τυχαιότητος στὴ γένεση τοῦ ὑλικοῦ κόσμου», σημειώνει καί πάλι ὁ Ἅγιος Μεσογαίας, «ἐπιδιώκουν νὰ ἐξαφανίσουν κάθε ἰδέα δημιουργικῆς ἐπεμβάσεως στὴν ἀρχὴ τοῦ σύμπαντος, ἄρα νὰ μηδενίσουν τὴν θεϊκὴ παρουσία καὶ ἀνάγκη. Τύχη εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ στὴ διάλεκτο τῆς ἀθεΐας! Οἱ βιαστικὲς ἐξαγγελίες περὶ κατασκευῆς συνθετικοῦ γονιδιώματος καὶ τεχνητῆς ζωῆς ἢ κλωνοποίησης τοῦ ἀνθρώπου ἢ βιοτεχνολογικῶν θαυμάτων (DNA editing) ἢ στὴν Φυσικὴ περὶ τῆς δῆθεν ‘‘θεωρίας τῶν πάντων’’ ἀποσκοποῦν στὸ νὰ ἀντικαταστήσουν τὸν Θεὸ μὲ τὸν ἄνθρωπο καὶ ἔτσι νὰ κλείσουν τὸν δρόμο καὶ τὴν προοπτικὴ τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῆς κοινωνίας του μὲ τὸν Θεό. Ἡ τύχη ὡς ἑρμηνευτικὸ ἐπινόημα καὶ ὁ ἄνθρωπος ὡς ἡ κεντρικὴ παρουσία στὸν κόσμο ἐξαφανίζουν τὸν Θεὸ καὶ ὡς πρόσωπο καὶ ὡς ἔννοια»[8].
Ὅλα αὐτά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, συνιστοῦν στήν οὐσία ἀντιστροφή τῆς δημιουργικῆς καί γνωστικῆς ἱκανότητος, πού χάρισε στόν ἄνθρωπο ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος «ἔδωκεν ἐπιστήμη τοῖς ἀνθρώποις ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ»[9]. Ὁ ἴδιος ὁ Θεός, δηλαδή, ἔδωσε στούς ἀνθρώπους τήν ἐπιστήμη, ὥστε νά δοξάζεται μέ τά θαυμαστά αὐτοῦ ἔργα, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος ἀντιστρέφοντας καί διαστρέφοντας τήν ἱκανότητα αὐτή στρέφει τήν ἐπιστήμη ἐνάντια στόν Θεό.
Σχολιάζει σχετικά ὁ Ἱερός Χρυσόστομος:
«Δέν ὑπάρχει τό θεμέλιο καί πῶς στέκεται ἡ οἰκοδομή; Δέν ὑπάρχει ὁ ναυπηγός καί πῶς συναρμολογήθηκε τό πλοῖο; Δέν ὑπάρχει ὁ οἰκοδόμος καί πῶς ἔγινε τό σπίτι; Δέν ὑπάρχει ὁ Δημιουργός καί πῶς ἡ καλλονή τῶν κτισμάτων μαρτυρεῖ Τόν κτίστη; Ἄν δέν ὑπάρχει Θεός, τί δουλειά ἔχεις μέσα στά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ; Στό σπίτι τοῦ Θεοῦ μένεις καί ἀρνεῖσαι τόν Νοικοκύρη τοῦ σπιτιοῦ; Ἤ δῶσε τό ἐνοίκιο, δηλαδή τήν εὐχαριστία σου ἤ ἔβγα ἀπό τό σπίτι, γιατί καπνίζεις τό σπίτι μέ τό χνῶτο τῆς βλασφημίας σου… Δέν ὑπάρχει πιό ἀνότητος ἄνθρωπος ἀπό ἐκεῖνον, πού ἰσχυρίζεται ὅτι ὅλη ἡ δημιουργία ἔγινε χωρίς τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ»[10].
Ὁ γνωστός Σοβιετικός ἀστροναύτης Γκαγκάριν, ὁ πρῶτος ἄνθρωπος πού πάτησε στή σελήνη, ὅταν γύρισε ἀπό τό διάστημα, δέν ἔπαυε νά δηλώνει περιφρονητικά ὅτι «Θεός δέν υπάρχει. Πουθενά δέν τόν συνάντησα…». Σέ μία δεξίωση πού εἶχε γίνει πρός τιμήν του, συνάντησε τόν Ρῶσο Πατριάρχη Ἀλέξιο, ὁ ὁποῖος τόν ρώτησε:
«– Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι δέν εἶδες τόν Θεό στόν οὐρανό;
— Ναί, εἶναι ἀλήθεια, τοῦ εἶπε ὁ Γκαγκάριν. Τόσες μέρες στό διάστημα πουθενά δέν τόν συνάντησα…
— Τόν γνωρίζεις; ρώτησε μέ χιοῦμορ ὁ Πατριάρχης.
— Τί θέλετε νά πεῖτε; ἀπάντησε ξαφνιασμένος ὁ κοσμοναύτης.
— Θέλω νά εἰπῶ, συνέχισε ὁ Πατριάρχης, πῶς εἶναι δυνατόν νά λές γιά κάποιον ὅτι δέν τόν συνάντησες ἐάν ποτέ σου δέν τόν ἔχεις γνωρίσει. Πῶς φαντάσθηκες ὅτι θά ἔβλεπες ἔτσι τόν Θεό;
— Δέν ξέρω, εἶπε μέ ἀμηχανία ὁ Γκαγκάριν. Πραγματικά δέν ξέρω μέ ποιόν τρόπο θά ἔπρεπε νά τόν γνωρίσω.
— Ἔλα τότε νά σέ μάθω, καί ὅταν ξαναπᾶς θά τόν δεῖς. Νά εἶσαι βέβαιος ὅτι θά τόν δεῖς, τοῦ εἶπε μέ νόημα ὁ Ρῶσος Πατριάρχης. Γιατί ὁ Θεός δέν εἶναι ὁρατός οὔτε μέ τηλεσκόπια, οὔτε μέ διαστημόπλοια…»[11].
Ὁ ἄνθρωπος, δηλαδή, ἀναζητᾶ τόν Θεό καί προσπαθεῖ νά Τόν ἀνακαλύψει μέ λάθος τρόπο, χρησιμοποιώντας λανθασμένα μέσα. Καταλήγει, ἔτσι, σέ ἀδιέξοδα καί ὁδηγεῖται στήν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ, στήν ἀθεΐα καί τήν ἀντιθεΐα. Oἱ Πατέρες, ὅμως, τῆς Ἐκκλησίας μας, κυρίως ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής (580-662), μᾶς διδάσκουν ὅτι στόν ἄνθρωπο ὑπάρχουν δύο γνωστικά κέντρα, δύο τρόποι, δηλαδή, γιά νά καταλαβαίνει ὁ ἄνθρωπος τά πράγματα, τήν κτιστή φυσική δημιουργία, δηλαδή, ἀλλά καί τόν ἴδιο τόν Θεό. Τό ἕνα κέντρο εἶναι ὁ νοῦς, πού ἐνεργεῖται, ἔχει, δηλαδή, τήν ἕδρα του στήν καρδιά, στήν πνευματική καρδιά, πού εἶναι τό κέντρο τῆς ὑποστάσεως τοῦ ἀνθρώπου. Τό ἄλλο κέντρο εἶναι ὁ λόγος, ἡ λογική, πού δρᾶ καί ἐνεργεῖ διά τοῦ ἐγκεφάλου. Αὐτά τά δύο γνωστικά κέντρα ἀποκαλοῦνται, ἐπίσης, ἀπό τούς Πατέρες πνευματική γνώση (ὁ νοῦς) καί φυσική γνώση (ὁ λόγος, ἡ λογική).
Ὁ νοῦς καί ἡ λογική εἶναι οἱ δύο γνωστικές δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Ὁ νοῦς εἶναι τό κέντρο τῆς ψυχῆς καί γι’ αὐτό οἱ Πατέρες τόν ἀποκαλοῦν «τό ἡγεμονικόν τῆς ψυχῆς» ἤ τόν ὀφθαλμό τῆς ψυχῆς. Ὁ νοῦς εἶναι ἡ θεωρητική ἐνέργεια τῆς ψυχῆς. Μέ τόν νοῦ ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τόν Θεό, ἀποκτᾶ τήν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ, ἀποκτᾶ, δηλαδή, τήν πνευματική γνώση.Ὁ λόγος (ἡ λογική) εἶναι ἡ πρακτική ἐνέργεια τῆς ψυχῆς. Μέ τόν λόγο (τήν λογική) ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τήν φύση καί τήν κτιστή δημιουργία. Μέ τήν λογική, δηλαδή, δέν μποροῦμε νά γνωρίσουμε τόν Θεό, πού εἶναι ὑπέρλογος. Ἡ λογική μᾶς ὁδηγεῖ στήν ἀνάγκη τῆς πίστεως στόν Θεό. Ἡ ἀληθινή, ὅμως, γνώση τοῦ Θεοῦ γίνεται μέ τόν νοῦ, μέ τήν καρδιά καί ὄχι μέ τήν λογική.
Ἔλεγε ὁ Καθηγητής Γεώργιος Γαλίτης, ὅτι «οὐδείς ἄνθρωπος ἐπείσθη ποτέ νά πιστέψη στό Θεό ἀπό λογικό ἐπιχείρημα. Οὐδείς. Ὁ Θεός καί τά τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή εἶναι ἄκτιστα καί ὄχι κτιστά, ὑπέρλογα καί ὑπερνοητά ὑπόκεινται σέ ἕνα ἄλλο γνωστικό κέντρο, τόν νοῦ δηλαδή και τήν καρδιά, ὅπου μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος λαμβάνουν τήν πνευματική γνώση καί ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ».
Ἡ λογική, βεβαίως, εἶναι μεγάλη δωρεά τοῦ Θεοῦκαί κορυφαῖο ὀντολογικό γνώρισμα τοῦ ἀνθρώπου, πού οὐδόλως τό ἀπαξιώνει ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά τό ἐμπλουτίζει μέ τήν ἄκτιστη χάρη Του καί τό θέτει στήν διακονία τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Παραιτοῦμαι ἀπό τήν λογική μου δέν σημαίνει ὅτι γίνομαι παράλογος. Ἡ πίστη δέν εἶναι παράλογη, ἀλλά ὑπέρλογη. Δέν κατανοεῖται, ἀλλά βιώνεται. Πίστη δέν σημαίνει κατανόηση, ἀλλά ἐμπιστοσύνη. Δέν ἀντιβαίνει στόν ὀρθό λόγο, ἀλλά τόν ὑπερβαίνει, τόν ξεπερνᾶ. Τό ὑπέρλογο μέσα στήν Ὀρθοδοξία δέν εἶναι ἡ κατάργηση τῆς λογικῆς, ἀλλά ἡ μετακένωσή της καί ἡ ἀνύψωσή της στήν ἀποδοχή τῶν ἐμπειριῶν τῆς θείας Ἀποκαλύψεως. Τό ὑπέρλογο εἶναι ἡ ἀπόλυτη διάθεση τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἡ αὐτοεγκατάλειψή μας στό θέλημα καί στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Τό λογικό εἶναι τό «στένεμα» τοῦ Θεοῦ καί ἡ σμίκρυνσή Του στίς προσωπικές μας ἀνάγκες καί ἀπαιτήσεις, στό ἐγωϊστικό θέλημά μας. Τό ὑπέρλογο εἶναι νά ἀφήνω στόν Θεό ἀνοιχτό τόν δρόμο τῆς καρδιᾶς μου γιά νά ’ρθει καί νά ἀποκαλυφθεῖ καί νά ἐνεργήσει μέσα μου μέ τόν δικό Του τρόπο, πού δέν εἶναι οὔτε λογικός, οὔτε ἄλογος, οὔτε παράλογος, ἀλλά εἶναι ὑπέρλογος, εἶναι ἡ αἰώνια Ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ πηγή καί ἡ ὁδός τῆς σωτηρίας μας.
Ἔλεγε εὐφυέστατα καί παραστατικά ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὅτι ἡ λογική εἶναι ὁ ἐπεξεργαστής, ὁ ἐκτυπωτής, τό διαβιβαστικό ὄργανο τοῦ νοῦ. Κατά ἀναλογία, ὁ σκληρός δίσκος ἀντιστοιχεῖ, κατά κάποιο τρόπο, πρός τόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ὅπου ἀποτυπώνεται τό κατ’ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ἐμπλουτιστεῖ ὁ νοῦς μέ τήν ἄκτιστη θεία χάρη, ἔχει τήν δυνατότητα ὁ ἄνθρωπος νά βλέπει τήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Συγχρόνως, ὅμως, ἐμπλουτίζεται (λαμπικάρεται) ὡς πρός τίς δυνατότητές της καί ἡ λογική τοῦ ἀνθρώπου, χωρίς νά ὑπερβαίνει σέ καμμία περίπτωση τόν νοῦ του. Ὁ νοῦς εἶναι ὁ μόνος πού μπορεῖ νά βλέπει τήν ἄκτιστη δόξα τοῦ Θεοῦ καί νά κοινωνεῖ ἄμεσα καί προσωπικά μέ τόν ἴδιο τόν Θεό. Αὐτό, βεβαίως, γίνεται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος κρατᾶ καθαρό τόν νοῦ καί τήν καρδιά του. Ὅταν, ὅμως, ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι σκοτισμένος καί ἀκάθαρτος ἀπό τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες, τότε ταυτίζεται μέ τήν λογική καί ἔτσι δέν μπορεῖ νά δεῖ καί νά γνωρίσει τόν Θεό. Μόνο ὁ κεκαθαρμένος ἀπό τήν ἁμαρτία νοῦς, ἡ καθαρή ἀπό τά πάθηκαρδιά, μπορεῖ νά γνωρίσει καί νά ἔχει ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ.
Θά θέλαμε στό σημεῖο αὐτό νά τονίσουμε ἰδιαιτέρως τήν ἀξία καί τήν σπουδαιότητα τοῦ μυστηρίου τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, πού φθονεῖ ὅσο τίποτε ἄλλο ὁ διάβολος καί μέ τόση πολλή λύσσα τό πολεμᾶ, καί στό ὁποῖο πολλοί χριστιανοί μας δυσκολεύονται νά προσέλθουν. Ἡ ἐξομολόγηση εἶναι, ἄν μπορούσαμε νά κάνουμε τόν παραλληλισμό, ὅ,τι εἶναι τό delete (ντιλίτ=διαγραφή) ἤ μᾶλλον καλύτερα τό format (φορμάτ=ἐκκαθάριση) γιά τόν σκληρό δίσκο τοῦ ὑπολογιστῆ, πού διαγράφει ὅλα τά δεδομένα, τά ὁποῖα δέν μπορεῖ πλέον νά ἀνακτήσει πάλι ὁ ὑπολογιστής. Κατά ἀνάλογο τρόπο, ἡ ἐξομολόγηση διαγράφει καί ἐξαφανίζει παντελῶς, ἀπαλείφει, δηλαδή, ὀντολογικά, κάθε ἁμαρτία ἀπό τόν νοῦ, ἀπό τήν μνήμη καί ἀπό τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ὅποιες κι ἄν εἶναι αὐτές οἱ ἁμαρτίες και ὅσο μεγάλες καί πολλές καί ἄν εἶναι, μετά τήν ἐξομολόγηση, δέν θά μᾶς ξαναενοχλήσουν ποτέ σέ ὅλη μας τήν ζωή καί δέν θά τίς ξαναβροῦμε μπροστά μας οὔτε στήν ἄλλη ζωή, στό κριτήριο τοῦ Θεοῦ. Σᾶς διαβεβαιώνω μέ ἀπόλυτη σιγουριά -καί ὡς πνευματικός καί ὡς ἐξομολογούμενος- ὅτι εἶναι πράγματι σωτήριο τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως. Συγχωρεῖ, ἀναπαύει, γαληνεύει καί ἀναπτερώνει τήν ψυχήτοῦ πιστοῦ, θεραπεύει τόν νοῦ καί τήν καρδιά. [Καρδιακή καί ἀδελφική παράκληση: μήν ἀμελοῦμε τήν συμμετοχή μας στό σωστικό αὐτό μυστήριο].
Τό κύριο μέλημά μας, λοιπόν, θά πρέπει νά εἶναι ἡ θεραπεία τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς,πού γίνεται μέ τήν ἐφαρμογή τῆς θεραπευτικῆς ἀγωγῆς πού μᾶς προσφέρει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία. Ἡ θεραπευτική αὐτή ἀγωγή, πού συστήνει ἡ Ἐκκλησία, περιλαμβάνει, σύμφωνα μέ τούς Ἁγίους Πατέρες, τρία στάδια: τό πρῶτο εἶναι ἡ κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπό τά πάθη, τό δεύτερο ὁ φωτισμός τοῦ νοῦ ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τό τρίτο ἡ θέωση, ὁ δοξασμός, νά δοῦμε, δηλαδή, τήν Δόξα τοῦ Θεοῦ ὡς Ἄκτιστο Φῶς.
Γι’ αὐτό καί ἔλεγε χαρακτηριστικά ὁ μακαριστός παπα-Γιώργης ὁ Μεταλληνός -ὁ μεγάλος αὐτός δάσκαλος- ὅτι ὁ χριστιανισμόςδέν εἶναι θρησκεία, ἀλλά ἀπεναντίας εἶναι ἡ «θεραπεία ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς θρησκείας», καί πώς «ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἕνα ἀνοικτό νοσοκομεῖο μέσα στήν ἱστορία (“ἰατρεῖον πνευματικόν” κατά τόν Ἱ. Χρυσόστομο), πού προσφέρει τή θεραπεία τῆς καρδίας (κάθαρση), γιά νά προχωρήσει κανείς στόν “φωτισμό” ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τελικά νά φθάσει στή “θέωση”, τόν μοναδικό προορισμό τοῦ ἀνθρώπου»[12].
Ὁ χριστιανισμός, λοιπόν, δέν εἶναι θρησκεία, δέν εἶναι φιλοσοφικό σύστημα, δέν εἶναι ἀξιακό σύστημα, δέν εἶναι κοινωνικό σύστημα· δέν εἶναι μιά σειρά ἀπό ἐντολές καί ἀπό κανόνες, πού ἡ τήρησή τους θά μᾶς ἐξασφαλίσει μιά θέση στόν Παράδεισο. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἕνα σύνολο ἐναρέτων καί ἠθικῶν ἀνθρώπων, πού ἐπιτελοῦν καλές πράξεις, ὥστε νά ἀνταμειφθοῦν γιά αὐτές στήν ἄλλη ζωή. Ὁ χριστιανισμός εἶναι ἀποκάλυψη, εἶναι ἡ ἀποκεκαλυμμένη Ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί στήν ζωή τῶν πιστῶν. Ὁ Θεός δέν ἀνακαλύπτεται, ἀλλά ἀποκαλύπτεται -καί ὄχι μόνο στήν ἄλλη ζωή, ἀλλά καί τώρα, σέ αὐτή τή ζωή- στούς ἀνθρώπους, πού ἔχουν καθαρή, ἁπλῆκαί ταπεινή καρδιά.
Ἡ ἀποκάλυψη αὐτή τοῦ Θεοῦ στόν νοῦ καί τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ πνευματική γνώση, πού δέν κατέχεται μόνον ἀπό τούς εὐφυεῖς, ἀπό τούς μορφωμένους, ἀπό τούς ἐπιστήμονες. Δέν ἀπαιτεῖ σύνθετη σκέψη, πολύπλοκες ἀναλύσεις καί συλλογισμούς. Ἡ πνευματική γνώση εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, πού προσφέρεται σέ ὅλους, μορφωμένους καί ἀγραμμάτους, γνωστικούς καί ἀδαεῖς, ἔξυπνους καί ἁπλοϊκούς. Μέ τό Μυστήριο τοῦ Ἁγίου Χρίσματος, ἄλλωστε, λάβαμε ὅλοι μας τίς ἴδιες ἀκριβῶς δωρεές, τά ἴδια χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, κανείς λιγότερα καί κανείς περισσότερα. Τά χαρίσματα αὐτά στίς καθαρές, ταπεινές καί ἁπλές ψυχές εἶναι ἐνεργά καί ἑλκύουν πλουσιότερη τήν χάρη τοῦ Θεοῦ και ὁδηγοῦν σέ μεγαλύτερο βαθμό ἐμπειρίας καί γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀκτίστου δόξης Του.
Δυστυχῶς, ὅμως, ἡ λογικοκρατία, ὁ ὀρθολογισμός, ἡ αὐτάρκεια, ἡ αὐτοπεποίθηση, ἡ φιλαυτία, ἡ ὑπερηφανεία καί ἡ ἐμπιστοσύνη στήν ἀτομική μας λογική ἔχει ἐπηρεάσει ὄχι μόνο τούς ἀθέους, ἀλλά καί τούς ἴδιους τούς χριστιανούς. Διαπιστώνουμε, ἔτσι, ὅτι ὑπάρχουν ὀρθόδοξοι χριστιανοί πούδέχονται ὡς Θεό μία ἀπρόσωπη ἀνώτερη δύναμη καί μόνο, καί δέν ἀναγνωρίζουν στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τό Θεανδρικό Πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ (τέλειος Θεός καί τέλειος Ἄνθρωπος). Ἀποδέχονται τόν Χριστό μόνο ὡς στοχαστή ἤ κοινωνικό μεταρρυθμιστή ἤ φιλόσοφο καί δέν ἐφαρμόζουν τό Εὐαγγέλιο, τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ στήν ζωή τους. Δέν ἀποδέχονται τά δόγματα τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας, δέν τηροῦν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀμφιβάλλουν ἤ καί δέν πιστεύουν στήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, στήν ὕπαρξη τῆς ἄλλης ζωῆς, στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, στήν ὕπαρξη παραδείσου καί κολάσεως. Ἀρνοῦνται τήν ὕπαρξη τοῦ διαβόλου, τοῦ προαιώνιου αὐτοῦ ἐχθροῦ μας. Ἀγνοοῦν ὅτι ὁ διάβολος εἶναι πρόσωπο, μέ νοῦ καί μέ θέληση, καί ὅτι αὐτός ἀποτελεῖ τήν αἰτία καί τήν πηγή τοῦ κακοῦ, δεχόμενοι γενικά καί ἀόριστα τήν ὕπαρξη μόνον «δυνάμεων τοῦ κακοῦ». Ἀμφισβητοῦν τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀρνοῦνται τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, τό Θαῦμα τῶν θαυμάτων, γιατί δέν μποροῦν νά τά συλλάβουν μέ τήν λογική καί τό μυαλό τους κ.λπ. Μένουν στίς ἀτελεῖς καί ἁπλοϊκές θρησκευτικές γνώσεις τῆς οἰκογένειας, τοῦ δημοτικοῦ Σχολείου ἤ τοῦ Γυμνασίου καί μετά αὐτοσχεδιάζουν, κατά τό δοκοῦν, σκοτίζοντας ἔτσι καί τό μυαλό τους, τό νοῦ καί τήν καρδιά τους, δημιουργώντας μία δική τους ἀτομική πίστη καί ἀτομική θρησκευτικότητα. Μέ τόν τρόπο αὐτό, ὄχι μόνον δέν ἑλκύουν τήν ἄκτιστη χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά δέν ἐπιτρέπουν νά ἐνεργήσουν μέσα τους καί τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ἔλαβαν δωρεάν μέ τό Μυστήριο τοῦ Ἁγίου Χρίσματος καί κατά συνέπεια δέν μποροῦν νά ἀποκτήσουν τήν γνώση τοῦ Θεοῦ.
Αὐτή ἡ ἐπιλεκτική πίστη δέν εἶναι παρά μία ἄλλη μορφή ἀθεΐας· δέν εἶναι παρά ἡ ἀπόρριψη καί ὁ ἐξοβελισμός τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωή μας, ἀπό τήν κοινωνία μας, ἀπό τόν κόσμο μας. Αὐτή ἡ ἰδιότυπη ἀθεΐα ὁδηγεῖ στήν ἠθική κατάπτωση καί παρακμή.«Ἄν δέν ὑπάρχει Θεός, ὅλα ἐπιτρέπονται»[13], ἔλεγε ὁ Ντοστογιέφσκυ. Καί ὁ Πασκάλ ὁμολογοῦσε μέ ἀπόλυτη σαφήνεια καί εἰλικρίνεια: «Μᾶς λείπει ἡ καθαρότητα τῆς καρδιᾶς. Τά πάθη μας μᾶς ὁδηγοῦν στήν ἀθεΐα μας»[14].
Ὁ μεγάλος ἅγιος καί θεολόγος τῆς ἐποχῆς μας, ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς, τόνιζε ὅτι ἡ αἰτία τῆς ἀρνήσεως τοῦ Θεοῦ εἶναι τά πάθη καί οἱ ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρώπου. Ἔλεγε χαρακτηριστικά:
«Οἱ ἁμαρτίες μᾶς ἔκαναν ἐχθρούς τοῦ Θεοῦ και ἐξοργισθήκαμε ἐνάντια στον Θεό. Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἐχθρότητα πρός τόν Θεό. Καί ἀκόμα: ἡ ἁμαρτία εἶναι μῖσος πρός τόν Θεό.Συρόμενοι ἀπό τή φιλαμαρτία, οἱ ἄνθρωποι ἀγαποῦν τίς ἡδονές τῶν ἁμαρτιῶν τους καί μισοῦν τόν Θεό καί τίς ἱερότητές του. Ὅποιος ἀγαπᾶ τήν ἁμαρτία, δέν μπορεῖ ταυτόχρονα νά ἀγαπᾶ τόν Θεό, ἐπειδή ἡ ἁμαρτία ὡς πρός τήν φύση της εἶναι ἀντιθεϊκή δύναμη, θεοαντίπαλη καί θεομαχόμενη. Ὑποδουλώνοντας τόν ἑαυτό τους ἑκούσια στίς ἁμαρτίες, οἱ ἄνθρωποι ἐνστερνίζονται τή δύναμη πού διαρκῶς πολεμᾶ τόν Θεό, Τόν ἐχθρεύεται καί μισεῖ τόν Θεό. Μέ τόν χρόνο, αὐτή ἡ δύναμη παραλύει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου τόσο, ὥστε ἐκείνη δέν αἰσθάνεται τόν Θεό, οὔτε κἄν ἀποδέχεται τόν Θεό καί ἀρχίζει νά ἰσχυρίζεται πώς δέν ὑπάρχει Θεός. Ἡ φιλαμαρτία πάντα, σέ τελευταία ἀνάλυση, ὁδηγεί στήν ἀθεΐα, στήν θεομαχία: ἀρνεῖται τόν Θεό καί πολεμᾶ ὅλα τά τοῦ Θεοῦ»[15].
Αὐτή ἀκριβῶς εἶναι ἡ κύρια αἰτία τῆς ἀθεΐας: ἡ ἐπιλογή τῆς ἁμαρτίας καί ἡ ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου νά ζεῖ ἱκανοποιώντας τά πάθη του, χωρίς ἔλεγχο ἀπό κανέναν, οὔτε ἀπό τήν συνείδησή του οὔτε ἀπό τόν Θεό, χωρίς νά ὑπόκειται σέ κρίση καί χωρίς τήν ὑποχρέωση νά λογοδοτεῖ καί νά δίνει ἀναφορά οὔτε σέ αὐτή τήν ζωή οὔτε στήν ἄλλη ζωή. Γι’ αὐτό καί οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἐπιλέγουν ἤ τήν ἀπόλυτη ἄρνηση τοῦ Θεοῦ ἤ τήν πίστη σέ μία «ἀνώτερη δύναμη», ἄγνωστη καί ἀπρόσωπη, χωρίς παρουσία καί ρόλο στήν ζωή τους.
Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ἄλλωστε,ἔχει ὀργανώσει μέ τέτοιο τρόπο τήν ζωή καί τήν καθημερινότητά του, ὥστε αὐτή νά εἶναι ἀσφυκτικά γεμάτη μέριμνες, δραστηριότητες, ποικίλες ἐνασχολήσεις καί περισπασμούς, πού ἀπορροφοῦν τό σύνολο τοῦ χρόνου του, χωρίς νά ἀπομένει ἡ παραμικρή δυνατότητα ἐνασχολήσεως μέ τήν πνευματική του κατάσταση καί τήν πορεία τῆς σωτηρίας του.
Ἔλεγε χαρακτηριστικά ὁ Ἅγιος Παΐσιος: «Μὲ τὴν πολλή δουλειά καὶ μέριμνα ξεχνάει κανεὶς τὸν Θεό. Ὁ Πάπα-Τύχων ἔλεγε ὅτι“ Ὁ Φαραώ ἔδινε πολλή δουλειά καὶ πολύ φαγητό στούς Ἰσραηλίτες, γιὰ νὰ ξεχάσουν τὸν Θεό”. Στὴν ἐποχή μας ὁ διάβολος ἀπορρόφησε τούς ἀνθρώπους στὴν ὕλη, στὸν περισπασμό, δουλειά πολλή, φαΐ πολύ, γιὰ νὰ ξεχνοῦν τὸν Θεό, καὶ ἔτσι νὰ μήν μποροῦν –ἤ μᾶλλον νὰ μή θέλουν– νὰ ἀξιοποιήσουν τὴν ἐλευθερία ποὺ τούς δίνεται γιὰ τὸν ἁγιασμό τῆς ψυχῆς»[16].
Ἄς πάψουμε, λοιπόν, ἀδελφοί, νά δίνουμε προτεραιότητα στά βιοτικά εἰς βάρος τῶν πνευματικῶν καίνά προκρίνουμε τά ἐπίγεια καί καθημερινά εἰς βάρος τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν καί τῆς σωτηρίας μας. Ἄς δώσουμε στόν Χριστό περισσότερο χῶρο στήν καρδιά καί στήν ζωή μας. Ἡ ἀθεΐα, ἡ ἀντιθεΐα, ὁ ἀντιχριστιανισμός καί ἡ ἀποστασία τῶν ἡμερῶν μας δέν εἶναι παρά ἡ συνέπεια τῆς ἀπομακρύνσεώς μας ἀπό τόν Θεό. Ἄς πάψουμε νά πασχίζουμε μόνο γιά τήν καλλιέργεια τοῦ μυαλοῦ καί τῆς λογικῆς μας καί ἄς χαρίσουμε στόν Χριστό τήν καρδιά μας καθαρή καί τόν νοῦ μας καθαρό ἀπό τά πάθη, ὥστε νά ἀποκαλυφθεῖ μέσα μας ὁ Χριστός, νά Τόν γνωρίσουμε πραγματικά, νά ἑνωθοῦμε μαζί Του καί νά γευθοῦμε καί σ’αὐτή τή ζωή καί στήν ἄλλη ζωή τά ἀγαθά τῆς αἰωνίου Βασιλείας Του.
Σέ αὐτές τίς τόσο δύσκολες στιγμές γιά τήν Ἐκκλησία μας καί γιά τήν Πατρίδα μας, πού πορευόμαστε μόνοι, χωρίς φίλους καί χωρίς συμμάχους, ἐν μέσῳ ἐχθρῶν καί κινδύνων, ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν, εὐχηθεῖτε, Σεβασμιώτατε, ὅσοι παραμένουμε πιστοί σ’ αὐτόν τόν εὐλογημένο καί ἁγιασμένο τόπο, νά ἐπιδείξουμε μέ ζῆλο καί θέρμη καρδιᾶς τήν ἔμπονη καί ἔμπρακτη μετάνοιά μας καί τήν ἀφοσίωσή μας πρός τόν Κύριο μας καί Θεό μας Ἰησοῦ Χριστό. Νά πάψουμε νά παροργίζουμε τήν ἀγάπη Του καί τό ἔλεός Του μέ τίς προσωπικές μας ἁμαρτίες, ὥστε νά ἑλκύσουμε τήν χάρη Του, τό ἔλεός Του καί τήν ἰσχυρά συμμαχία Του. Ἡ ἰσχυρά αὐτή συμμαχία Του εἶναι ἡ μόνη ἐλπίδα μας καί αὐτή πού θά κρατήσει τίς ψυχές μας ὄρθιες, ἀλλά καί τήν πατρίδα μας ὄρθια καί ἐλεύθερη καί θά κατατροπώσει κάθε ἐχθρό καί πολέμιο. Ἀμήν. Γένοιτο!
……………………………………………………………………..
[1]http://synodoiporia.blogspot.com/2011/02/blog-post_9401.html
[2]Μητροπολίτου Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου, Μήνυμα ἐπί τῷ Νέῳ Ἐκκλησιαστικῷ Ἐτει (1 Σεπτ. 2016)
[3] Ἁγίου Ἰωάννη τῆς Κροστάνδης, Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου, τόμος Γ΄, σελ. 225
[4]Γέν. 3,5
[5]Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Πνευματικοί Λόγοι Β΄
[6]Παναγιώτη Νέλλα, Κοινωνία, Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1974, σελ. 350-363
[7]Παναγιώτη Νέλλα, ὅ.π.
[8]Μητροπολίτου Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς κ. Νικολάου, ὅ.π.
[9]Σοφία Σειράχ, 38, 6
[10]https://oikohouse.wordpress.com/2016/01/15/%E1%BC%A1%E1%BC%80%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%E1%BC%B6%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%B1/
[11]https://agathan.wordpress.com/2013/02/19/
[12]Πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Παράδεισος και Κόλαση στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση
[13]Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Ἀδερφοί Καραμαζόφ, ἐκδ. Γκοβόστη, Ἀθήνα, 1991, τομ.4ος, σ.66
[14]http://intelhealthphysicslab.gr/el/apopseis-theseis/101-2013-07-12-21-14-29.html
[15] Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἑρμηνεία τῶν Ἐπιστολῶν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ἐκδ.ἐν Πλῷ
[16]Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου, Λόγοι Α΄, Μέ πόνο καί ἀγάπη γιά τόν σύγχρονο ἄνθρωπο, σελ. 195
Ὁμιλία στήν ἐκδήλωση γιά τήν εὐλογία τῆς βασιλόπιτας τοῦ Συλλόγου «Μετεώρων Λιθόπολις» Αἴθουσα «Νίτσα Λιάπη», Κυριακή 26 Ἰανουαρίου 2020
Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023
ΟΙ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΕΣ ΑΠΑΤΕΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ
Όμως αν και λένε οι εξελικτικοί ότι είναι στο ίδιο είδος ο πίθικος με τον άνθρωπο, ποτέ όσο και αν ακούγεται αρρωστημένο δεν κατάφεραν στα εργαστήρια να κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση των σπερματοζωαρίων πιθήκου και ανθρώπου, αποδεικνύοντας ότι δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους! Ακόμα και τώρα όλους τους εξελικτικούς προκαλούμε αν μπορούνε οι επιστήμονες να κάνουνε γονιμοποίηση σπερματοζωαρίων!
Ο Δαρβίνος ήταν περιηγητής και φυσιοδύφης, που σημαίνει ότι την θεωρία της εξελίξεως (ορθώς λέγεται «θεωρία» εφόσον δεν αποδεικνύεται απόλυτα πρακτικά!) την σχεδίασε από «μυαλού» και από εντυπώσεις δικές του, χωρίς ποτέ να ασχοληθεί με την θεωρία της εξελίξεως στα επιστημονικά εργαστήρια. Αν και από πολλούς αθεϊστές εξελικτικούς παρασιωπάται ή αγνωμονούν ότι ο Δαρβίνος ήταν οπαδός Χριστιανικής πίστεως!
Πρώτον ως γνωστόν ότι ο Δαρβίνος ήταν περιηγητής και είχε ταξιδέψει σε πολλά μέρη στον κόσμο και είχε πεί «Έχω ταξιδέψει σε πολλά μέρη στον κόσμο, και έχω δεί πολλές και διαφορετικές φυλές ανθρώπων, όμως δεν βρήκα ούτε μία φυλή ανθρώπων που να μην πιστεύει σε κάποιον θεό, άρα υπάρχει Θεός γιατί υπάρχουν και οι άνθρωποι που τον πιστεύουν!».
Δεύτερον όταν ο Δαρβίνος είχε πάει σε κάποιο αφρικανικό χωριό και έμενε εκεί για κάποιο διάστημα, σε αυτό το χωριό υπήρχαν αρκετοί χριστιανοί, και βλέποντας ο αρχηγός της αφρικανικής φυλής, ότι αύξανε ο αριθμός των χριστιανών στο χωριό, θεώρησε οτι οι «ξένοι» ευθύνονται γι΄αυτό και τότε έβγαλε διάταγμα να φύγουνε όλοι οι ξένοι από το χωριό, έτσι έφυγε και ο Δαρβίνος. Μετά από χρόνια που είχανε αλλάξει οι καταστάσεις και σταμάτησε να ισχύει το διάταγμα αυτό, ξαναπήγε ο Δαρβίνος στο χωριό και για εκπληξή του, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των χριστιανών δεκαπλασιάστηκε μεταξύ των ντόπιων ιθαγενών στο χωριό αυτό, τότε ο Δαρβίνος σήκωσε τα χέρια του και αναφώνησε «Θαύμα!».
Τρίτον ουδέποτε και σε κανένα από τα έγγραφα του Δαρβίνου δεν αναφέρει ότι ήταν άπιστος ή δεν πίστευε στον Θεό.
Εν αντιθέσει με τον Δαρβίνο ο Λουϊ Παστέρ ο γνωστός γάλλος χημικός, ασχολήθηκε με την θεωρία της εξελίξεως, και προσπάθησε να την αποδείξει στα χημικά εργαστήρια του, και τελικά ανακάλυψε ότι δεν υπάρχει …”αυτόματη” γέννηση, και απέδωσε την δημιουργία του ανθρώπου στον Θεό.
Ακόμα και ο γνωστός άθεος richard dawking αν και βιολόγος επιστήμονας δεν πιστεύει στην θεωρία της εξελίξεως, άλλα λέει ότι ο άνθρωπος προέρχεται…από τους εξωγήινους! Γράψτε στην μηχανή αναζήτησης «dawking UFO» και θα βρείτε τι πιστεύει! Χωρίς βέβαια να έχει καμία απόδειξη γιά αυτό! Αν και βιολόγος θα έπρεπε να πίστευε και να είχε στοιχεία για την θεωρία της εξελίξεως, όμως το αντίθετο την απορρίπτει!
Γιατί στο πρόσωπο της γυναίκας δεν φυτρώνουν γένια και μουστάκια όπως του άνδρα; Ενώ αυτό δεν συμβαίνει καθόλου μεταξύ των αρσενικών και θυληκών πιθηκοειδών, που φυτρώνουν σε όλο το πρόσωπο και σε όλο το σώμα τους τρίχες! όπως επίσης δεν συμβαίνει και μεταξύ των αρσενικών και θυληκών ζώων εκτός του ανθρώπου που πολλές φορές δυσκολεύεται όταν βλέπει κάποιο ζώο να αναγνωρίσει εάν είναι θυληκό ή αρσενικό από την ομοιότητα τους! Πόσο άσχημη και αστεία θα φαινόταν η γυναίκα αν φύτρωναν γένια και μουστάκια στο πρόσωπό της, δεν θα ήταν καθόλου επιθυμητή στον άνδρα. Ποιός το κανόνισε αυτό;
Η “φύση” που δεν έχει νοημοσύνη για να δημιουργήσει ή ο μέγας καλλιτέχνης και Παντοδημιουργός Θεός; Σαφέστατα ο Θεός.
Αναφέρανε οι εξελικτικοί ότι τα αρχαία ανθρωποειδή είχαν το 1/3 του ανθρώπινου εγκεφάλου και γι’αυτό δεν είχανε τις δυνατότητες που έχουν οι σημερινοί ανθρώποι, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να δικαιολογήσουν την έλειψη οποιασδήποτε δημιουργικότητας των ανθρωποειδών στα προϊστορικά χρόνια. Λέγεται ότι όποιο ζώο έχει πιό μεγαλύτερο εγκέφαλο είναι και πιό έξυπνο. Λάθος! η θεωρία δεν ευσταθεί.
Ο ελέφαντας έχει 4 φορές μεγαλύτερο εγκέφαλο από τον άνθρωπο, αλλά σαφέστατα και ασύγκριτα δεν είναι έξυπνο σαν τον άνθρωπο. Επίσης η γυναίκα έχει περίπου 10% μικρότερο εγκέφαλο από τον άνδρα και όμως η γυναίκα δεν υστερεί πνευματικά σε κανένα σημείο από τον άνδρα! Οι επιστήμονες συμπέραναν ότι το μέγεθος του εγκεφάλου εξαρτάται μόνο από το μέγεθος και την δυναμικότητα όλων των μυών του σώματος. Και ακόμα φαίνεται στους επιστήμονες ένα μεγάλο μυστήριο πως ο άνθρωπινος εγκέφαλος έχει τόσο ασύγκριτη υψηλή ευφυία και νοημοσύνη, που μπορεί να κάνει και να δημιουργήσει σχεδόν ότι θέλει, σαν ένας μικρός θεός επί γης!
ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΟΤΙ ΚΑΝΕΝΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΤΑ ΚΡΑΝΙΑ ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΟΙ ΠΛΟΥΣΙΑ ΕΠΙΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΙ “ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ” ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΗΚΕ ΠΟΤΕ ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΑΓΗ ΑΛΛΑ ΔΙΑΛΥΜΕΝΑ ΣΕ ΜΙΚΡΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΑ ΕΝΩΝΟΥΝ; ΑΥΤΟ ΜΟΝΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΠΟΛΛΟΥΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΥΣ.
Από το βιβλίο:
Ιωάννου Κωστώφ, Φυσικού, ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΣ Ή πως οι εξελικτικοί ελίσσονται, γιά να πείσουν ότι τα είδη εξελίσσονται, Εκδόσεις Άγιος Ιωάννης ὁ Δαμασκηνός, 2015
Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023
ΓΕΡΩΝ ΕΦΡΑΙΜ ΣΚΗΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ: ΕΣΥ ΘΥΣΙΑΖΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΑ ΖΩΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΧΑΡΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΑΙΡΗ!
Και του λέει ο άπιστος:
– Θαυμάζω γέροντα την μεγάλη άσκηση και θυσία που κάνεις! Θυσιάζεις όλη σου τη ζωή στο Θεό, που είναι αμφίβολο αν υπάρχει ή δεν υπάρχει…
– Και εγώ παιδάκι μου θαυμάζω την δική σου άσκηση και θυσία, που είναι πολύ μεγαλύτερη από την δική μου!…
Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023
Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ: ΕΝΑΡΕΤΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ, Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ!
Γι’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει Θεός. Ὑπάρχει µόνο ζωή ἐπὶ τῆς γῆς, χωρὶς κανόνες. Πιστεύουν ὅτι µὲ ὁδηγὸ τὸν πολιτισµὸ -ὅπως τὸν ἐννοοῦν καὶ τὸν θέλουν οἱ ἴδιοι- µποροῦν νὰ κάνουν τὸν κόσµο παράδεισο, δηλαδὴ µιὰ ἀπέραντη κόλαση.
Οἱ συνειδητοὶ χριστιανοὶ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴ θορυβώδη παρουσία τῶν συγκεκριµένων αὐτῶν ἀνθρώπων καὶ προβληµατίζονται ἂν πρέπει νὰ τοὺς ἐλέγχουν δηµοσίως. Τὸ θέµα εἶναι λεπτὸ καὶ δύσκολο. ∆ὲν ὑπάρχει µιὰ τακτικὴ γιὰ ὅλους καὶ πρὸς ὅλους. Βέβαια, ἰσχύει ὅτι ἡ στάση τους πρέπει νὰ εἶναι προσεκτικὴ καὶ ἐπιβάλλεται νὰ διατηροῦν τὶς ἀποστάσεις ἄµυνας. Παράλληλα πρέπει νὰ ἀρνοῦνται τὴ συµµετοχή τους στὶς ὅποιες δραστηριότητές τους, ἀλλὰ καὶ νὰ διαφωτίζουν µὲ τρόπο σταθερὸ καὶ θαρραλέο τοὺς ἀνυποψίαστους ποὺ τοὺς πλησιάζουν καὶ ἐπηρεάζονται.
Ἡ µετωπικὴ σύγκρουση µαζί τους πρέπει νὰ ἀποφεύγεται. ∆ὲν εἶναι ὡραῖο νὰ κατεβαίνει κανεὶς στὸ ἐπίπεδό τους καὶ νὰ ἀντιπαρατίθεται, γιατί οἱ ἀντιδράσεις τους συνήθως εἶναι ἀγενεῖς καὶ προκλητικές. Πάντως ἡ καλύτερη ἀντιµετώπισή τους εἶναι ἡ δική µας συνέπεια στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Τὸ φωτεινό µας παράδειγµα, ἡ ἔµπρακτη ἀγάπη µας καὶ ἡ σταθερότητα στὴν κατὰ Θεὸν πορεία µας, ἀποστοµώνουν καὶ ἀφοπλίζουν τοὺς ἀκόλαστους ποὺ βρίσκονται ἀνάµεσά µας. Ὁ ἀββὰς Ἰσαὰκ ὁ Σύρος ἔδινε, γιὰ τὸ θέµα ποὺ µᾶς ἀπασχολεῖ, τὴν ἀκόλουθη συµβουλή: «Ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀκόλαστοι, νὰ τοὺς ἐλέγχεις µὲ τὴν ἐνάρετη συµπεριφορά σου· κι ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀναίσχυντοι στὶς αἰσθήσεις τους, µὲ τὴ συστολὴ τῶν µατιῶν σου».
Ἡ ἐνάρετη συµπεριφορὰ δὲν ἔχει καµιὰ σχέση µὲ τὴν ὑποκρισία. Εἶναι εἰλικρινής, εὐθεῖα καὶ ἀνεπιτήδευτη. Εἶναι πάντα ἡ ἴδια καὶ ὅταν ἔχει µπροστά της ἐµπόδια, χλευασµούς, ποικίλους διωγµοὺς καὶ πολλὰ ἄλλα ποὺ ἐµπνέει ὁ διάβολος στὰ ὄργανά του. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ οἱ χριστιανοὶ ἐµµέσως βοηθοῦν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἴσως κάποια στιγµὴ µπορεῖ νὰ συναισθανθοῦν ὅτι µακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ ἡ ζωή τους εἶναι προβληµατικὴ καὶ δυσάρεστη.
Τρίτη 27 Ιουνίου 2023
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΟΙ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΕΣ ΤΡΩΝΕ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΒΑΣΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!
Αυτοί χτίζουν και κάποιο αόρατο χέρι γκρεμίζει. Αυτοί μαζεύουν και κάποιος αόρατος άνεμος τα σκορπίζει. Αυτοί τρέχουν, αλλά κάποιος μακραίνει το ταξίδι τους και απομακρύνει το στόχο τους. Γι’ αυτό το λόγο οι άθεοι τρώνε τον εαυτό τους. Μεγαλώνουν πριν την ώρα τους, χάνουν τη δύναμή τους, την υπομονή τους, βασανίζουν το μυαλό τους, αποδυναμώνεται η θέλησή τους. Τους ρωτάνε: Για ποιο λόγο είστε έτσι; Και απαντάνε: Στεναχώριες, στεναχώριες…
Οι καημένοι άνθρωποι φόρτωσαν πάνω τους τις στεναχώριες του Θεού. Και οι στεναχώριες του Θεού δεν μπορούν να φύγουν χωρίς τη δύναμη του Θεού, ούτε οι δουλειές του Θεού μπορούν να τελειώσουν χωρίς τη σοφία του Θεού.
Κυριακή 18 Ιουνίου 2023
Πέμπτη 25 Μαΐου 2023
ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: ΟΠΟΙΟΣ ΝΟΜΙΖΕΙ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΕΙ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ!
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Όποιος νομίζει ότι μπορεί να γνωρίσει τα μυστήρια του Θεού, με την εξωτερική επιστημονική θεωρία, μοιάζει με τον άνθρωπο που θέλει να δει τον παράδεισο με το τηλεσκόπιο.
ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ: Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ!
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: Ο πραγματικός θάνατος, δεν είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, αλλά ο χωρισμός της ψυχής από τον Θεό.
Δευτέρα 15 Μαΐου 2023
ΓΕΡΩΝ ΣΙΜΩΝ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ: Ο ΠΑΠΑΣ ΠΟΥ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕ ΤΟΝ ΒΛΑΣΦΗΜΟ ΑΝΤΑΡΤΗ ΤΟΥ ΕΛΑΣ!
Ο Γέροντας, ακούγοντας αυτά, κυριεύθηκε από ζήλο Κυρίου Σαβαώθ και ξεκίνησε να πάει να δώσει ένα μάθημα στον ασεβή. Ένας από τους πατέρες της Μονής προσπάθησε να τον συγκρατήσει, λέγοντάς του: «Τι πας να κάνεις πάτερ Σίμων; Δεν βλέπεις το κεφάλι του παπά στο κοντάρι»;
Ο Γέροντας δεν του έδωσε σημασία και προχώρησε προς τον αντάρτη. Ανέβηκε πάνω στην εξέδρα και τον ήλεγξε με πολύ αυστηρό τρόπο και κατέληξε:
«Όλα όσα λες είναι αμαρτία. Πού ξέρεις εσύ, τι είναι παρθενία; Πώς τολμάς να λες τέτοιες βλακείες και ανοησίες για πράγματα που δεν ξέρεις; Δεν μπορείς να λες «ζήτω η ελευθερία, κάτω η παρθενία. Και επί πλέον δεν σου επιτρέπεται να μιλάς με τον τρόπο αυτό σε ένα άγιο χώρο, όπως είναι το Μοναστήρι».
Και τον πιάνει ο π. Σίμων και με δύναμη, που εκείνος δεν φανταζόταν πως είχε ετούτος ο παπάς, τον κατέβασε από την εξέδρα. Ο κόσμος όλος, που ήταν μάρτυρας της σκηνής εκείνης, έμεινε κατάπληκτος από το θάρρος του π. Σίμωνα και από την παρρησία και την αφοβία, με την οποία μίλησε για την παρθενία.
Μαινόμενος ο αντάρτης όπλισε το όπλο του έτοιμος να σκοτώσει τον π. Σίμωνα. Όμως, ένας άλλος αντάρτης, που ήταν μαζί του, τον σταμάτησε, λέγοντάς του: «Για όνομα του Θεού! Μην το κάνεις αυτό! Αν τον σκοτώσεις, όλο το χωριό θα ξεσηκωθεί εναντίον μας, γιατί, αν το χωριό αυτό ζει ακόμη, το οφείλει στον παπά αυτόν. Αυτός είναι ένας άγιος άνθρωπος. Μάλιστα κάνει και θαύματα». «Έτσι, σταμάτησε το κακό ως εκεί. Φανερή ήταν η επέμβαση του Θεού», τελειώνει ο αφηγητής.
Δευτέρα 13 Μαρτίου 2023
ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ, ΔΥΣΤΥΧΩΣ Η ΛΟΓΙΚΗ ΚΛΟΝΙΣΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ!
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Στην εποχή μας, δυστυχώς η λογική κλόνισε την πίστη και γέμισε τις ψυχές με αμφιβολίες. Έτσι, επόμενο είναι να στερούμαστε τα θαύματα, γιατί το θαύμα ζείται και δεν εξηγείται.
Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2023
ΟΣΙΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ ΤΣΑΛΙΚΗΣ: Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟΞΕΝΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕ ΓΡΗΓΟΡΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ!
Όσιος Ιάκωβος Τσαλίκης: Ο σημερινός άνθρωπος αποξενώνεται από την Εκκλησία με γρήγορους ρυθμούς. Η νεολαία δεν καταλαβαίνει καν τη γλώσσα και το μήνυμά της. Ένα μόνο αυτό σημαίνει: Να προσευχόμαστε όσο μπορούμε στον Κύριο να μην αφήσει στο σκοτάδι το λαό του.
Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023
Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΜΑΘΕΙΑ;
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Γνωρίζετε ποια είναι η μεγαλύτερη αμάθεια; Αμαθείς είναι οι άνθρωποι, που δεν γνωρίζουν τον Θεό και τη δύναμή Του. Αμάθεια, θλίψη, στεναχώρια, αυτά είναι σαν τριπλό μαστίγιο πάνω από το κεφάλι του καθενός που ξεχνάει και αρνιέται το Θεό και δημιουργό Του.
Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023
ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΘΕΪΣΜΟΣ
Φυσικά, ούτε η Εκκλησιαστική πίστη βρίσκεται εκτός λογικής (αφού δεν έχει ως αρχή κάποια ανεξέλεγκτη αποδοχή θέσεων, αλλά σχετίζεται με τις έννοιες της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας με βάση τα βιώματα και τη μαρτυρία της πρωτοχριστιανικής κοινότητας αλλά και των μεταγενέστερων αγίων της), ούτε από την άλλη, ο ρόλος της επιστήμης είναι να υπηρετεί την εκάστοτε κοσμοθεωρία. Σκοπός της επιστήμης είναι απλώς να μελετά το επιστητό, και όχι να παράγει δήθεν «επιστημονικά» συμπεράσματα στηριγμένα σε θρησκειο-φιλοσοφικά επιχειρήματα.
Θα πρέπει, για παράδειγμα, να πάψουμε να ακούμε προβληματικά «πορίσματα» του τύπου: [α)] «είναι πιθανόν ο άνθρωπος να είναι κρίκος στην Εξέλιξη των ειδών», [β)] «ΑΡΑ η παρουσία του ανθρώπου στη γη δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα σκόπιμης ενέργειας κάποιου Δημιουργού»!
Ας είμαστε κατηγορηματικοί απέναντι σε αυτές τις αυθαιρεσίες. Από τα ‘α)’ και ‘β)’, ΜΟΝΟ το πρώτο αποτελεί πρόταση σχετική με την επιστήμη, ενώ το δεύτερο είναι θρησκειο-φιλοσοφική τοποθέτηση! Όταν κάποιος προσπαθεί να τα κολλήσει μαζί, το ‘β)’ ως δήθεν συνεπαγωγή του ‘α)’, προφανώς νομίζει ότι συζητάει σε καφενείο για να περνάει την ώρα του. Διότι, ακόμα κι αυτούς που πιστεύουν πως ο άνθρωπος εμφανίστηκε διαμέσου της «Εξέλιξης», τίποτα δεν τους εμποδίζει να βρίσκεται η διαδικασία αυτή υπό την επιστασία του Δημιουργού. Το διαδίκτυο, δυστυχώς, είναι γεμάτο από προσπάθειες, να μετατραπεί η επιστήμη σε υπηρέτη των διαφόρων ιδεολογιών.
Αυτό σημαίνει ότι είναι απολύτως αδύνατο να συγκρουστεί οποιαδήποτε στιγμή της ιστορίας, το «πως» (έρευνα της επιστήμης για τη Δημιουργία) με το «ποιος» (εκκλησιαστική πίστη στον Τριαδικό Θεό και Δημιουργό) της Δημιουργίας.
Όπως χαρακτηριστικά λέει ο Μέγας Βασίλειος, μπορούμε να αποδεχτούμε την γη ως «αφ’ εαυτής εδραζομένην» στα πλαίσια των φυσικών νόμων, χωρίς αυτό να μας εμποδίζει να ομολογήσουμε ότι η Δημιουργία βρίσκεται «εν τη χειρί του Θεού».
Καθώς, ήδη από τον 4ο αιώνα, μας διδάσκει με έναν λόγο, από τον οποίο «δεν απουσιάζει η λογική και η νομοτέλεια μέσα στις φυσικές διαστάσεις», ο Μέγας Βασίλειος απαλλάσσει τον πιστό σήμερα από περιττές έγνοιες και προβληματισμούς σχετικά με οποιαδήποτε πορίσματα ή θεωρίες της επιστήμης στο ζήτημα της Δημιουργίας.
Επιπλέον, θα ήταν άτοπο να μιλάμε για «σύγκρουση» πίστης και επιστήμης, όταν σύμφωνα με την εκκλησιαστική νομοθεσία, πολλά επαγγέλματα που απαιτούν σπουδές και επιστημονικό υπόβαθρο θεωρούνται «συμβατά με την ιδιότητα του Κληρικού» όπως «του ηλεκτρονικού, του τεχνικού [...] ερευνητικά επαγγέλματα: Φυσικοί, Χημικοί, Βιολόγοι, Μεταλλειολόγοι, Γεωλόγοι, Σεισμολόγοι, Γεωχημικοί, Μετεωρολόγοι, Αστρονόμοι, Αστροφυσικοί κ.ά. [...] Επαγγέλματα Κοινωνικής και Ανθρωπιστικής φύσεως: Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Νοσηλευταί [...]» και πολλά άλλα.
Για να αποφύγουμε τις όποιες παρεξηγήσεις, θα θέλαμε στο σημείο αυτό να ξεκαθαρίσουμε το νόημα της ορολογίας που χρησιμοποιούμε.
Ως αποδεδειγμένο «πόρισμα της επιστήμης» θεωρούμε κάθε αποτέλεσμα μιας εργαστηριακής έρευνας το οποίο, απ’ όσο γνωρίζουμε, θεωρείται δεδομένο και δεν συναντά ισχυρές αμφιβολίες από τους ειδικούς. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι είναι δυνατόν να γίνει μια «χαρτογράφηση» του DNA και ότι αυτά τα στοιχεία που εικονίζονται στις οθόνες των Η/Υ των ερευνητών αντιπροσωπεύουν κάποιον «χάρτη» του DNA, το θεωρούμε «πόρισμα της επιστήμης».
Δεν θεωρούμε όμως «πόρισμα της επιστήμης» την πρόταση π.χ. ότι, καλό είναι αφού μάθουμε τα πάντα για το DNA να κλωνοποιήσουμε ανθρώπους. Αυτό δεν είναι επιστημονικό πόρισμα αλλά μία ΠΡΟΤΑΣΗ εφαρμογής του επιστημονικού πορίσματος, απέναντι στην οποία δικαιούμαστε φυσικά να διαφωνούμε.
Ακόμα και ως προς την γνωστή «θεωρία της Εξέλιξης» η οποία συχνά γίνεται αντικείμενο συζήτησης, δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε την δημιουργία σύγχυσης: σχετική με την επιστήμη θα μπορούσε να θεωρηθεί ΜΟΝΟ η έρευνα για τον μηχανισμό της «Εξέλιξης». Το αν όμως υπάρχει Δημιουργός πίσω από τον μηχανισμό αυτό, είναι θρησκειο-φιλοσοφικό ερώτημα και δεν ανήκει σε καμία επιστήμη και σε κανέναν δήθεν «επιστήμονα».
Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι:
Η αναφορά αποκλειστικά σε εργαστηριακές έρευνες σχετικά με τον μηχανισμό της «Εξέλιξης», είναι επιστήμη. Η κατάχρηση όμως των ερευνών της θετικής επιστήμης γενικά, και το άπλωμά τους σε χώρους που ανήκουν στη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την ψυχολογία ή την κοινωνιολογία, ονομάστηκε και εξακολουθεί να ονομάζεται «επιστημονισμός», και αποτελεί ένα ξεπερασμένο ιδεολογικό φαινόμενο το οποίο αδιαφορεί για τον πολύπλοκο χαρακτήρα των οργανικών όντων, των ψυχικών λειτουργιών και των κοινωνικών φαινομένων.
Κλασικό παράδειγμα αποτελεί ο Ρίτσαρντ Ντόκινς, συγγραφέας του βιβλίου «Η Περί Θεού Αυταπάτη»: όσο παραμένει στα πλαίσια μιας ανάλυσης του μηχανισμού εμφάνισης των ειδών, είναι επιστήμονας, θεωρητικός της «Εξέλιξης». Όταν όμως πάει να εμπλέξει εκεί την παρουσία ή όχι του Δημιουργού και τις ύβρεις του ενάντια στον χριστιανισμό, τότε μετατρέπεται σε έναν πιστό της ιδεολογικής πρότασης του «Εξελικτισμού». Το γεγονός που τον αναδεικνύει σε μέγιστο απατεώνα της εποχής μας, είναι ότι προσπαθεί να περάσει τις προτάσεις του «Εξελικτισμού», κρυμμένες κάτω από το μανδύα της θεωρίας της «Εξέλιξης». Αυτή η αδίστακτη εκμετάλλευση της επιστήμης στο όνομα της ιδεοληψίας του, αποτελεί εκτροχιασμό εξαιτίας του οποίου έχει δεχτεί δυσμενή σχόλια και κριτικές από συναδέλφους του.
Φυσικά, η αντίθεση του χριστιανισμού προς τον «Εξελικτισμό» δεν μένει μόνο στο βασικό ερώτημα περί Θεού, αλλά πίσω από το ιδεολόγημα αποκαλύπτει και έναν βαθύτερο κίνδυνο για τον ανθρώπινο πολιτισμό:
Εάν κάποιος στην κοσμοθεωρία του αρνείται να δει σχέσεις προσώπων και αποδέχεται μόνο την επικράτηση του ισχυροτέρου, τότε εξαγιάζεται ο νόμος της ζούγκλας και το δίκαιο του ισχυρού. Η ισχύς του δικαίου παραμερίζεται, και η επικράτηση του δυνατού (σε οικονομία, κράτη, φυλές, φύλα κ.λπ.) φεύγει από τη σφαίρα της παθογένειας (και της αμαρτίας) και μετατρέπεται σε ύψιστη αξία, απενοχοποιώντας την αλληλοεξόντωση και την επικυριαρχία σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ζωής. Και τελικά, ποιος ωφελείται από τον Κοινωνικό Δαρβινισμό, από μια εδραίωση του νόμου της ζούγκλας στις συνειδήσεις και στις κοινωνίες; Τα απροστάτευτα μέλη της, ή μήπως τα «σαρκοβόρα» πάσης φύσεως;
Δεν θα πρέπει λοιπόν ο χριστιανός να παραλείψει όλα αυτά από τον αντίλογό του, ώστε να αποκαλύψει ότι πίσω από τον Εξελικτισμό δεν κρύβεται τίποτε άλλο παρά μια νοσηρή προσπάθεια να δικαιωθεί η απόλυτη κυριαρχία των ενστίκτων, που για τα ζώα μπορεί να είναι αποδεκτή, για τον άνθρωπο όμως αποτελεί οπισθοδρόμηση σε εποχές από τις οποίες πέρασε με πολύ κόπο και αίμα. Άλλο λοιπόν «Εξέλιξη» και άλλο «Εξελικτισμός», ο οποίος αποτελεί, σαφέστατα, ιδεολογία.
Ο Μ. Βασίλειος ήταν ένας σοφός δάσκαλος, ένας από τους τρεις ιεράρχες, τους τρεις επίσημα αναγνωρισμένους Οικουμενικούς Διδασκάλους της Ορθοδοξίας.
Πολυμαθής και ανθρωπιστής, έφερε τον μοναχισμό και τα μοναστικά ιδρύματα στις πόλεις και στην υπηρεσία των αρρώστων και των αδυνάτων. Σπούδασε στην Αθήνα φιλολογία, φιλοσοφία και ρητορική, ενώ έλαβε και βασικές γνώσεις ιατρικής.
Ας εξετάσουμε τώρα μια πολύ σημαντική ρήση αυτού του σπουδαίου Πατέρα της Εκκλησίας από τις ομιλίες του «εις την εξαήμερον», η οποία σχετίζεται απόλυτα με το ζήτημα που μας απασχολεί, για τη σχέση Δημιουργού και επιστήμης στην Ορθόδοξη Παράδοση:
«Τούτων δ’ αν σοι δοκή τι πιθανόν είναι των ειρημένων [από αυτά δηλ. που λένε «τινες των φυσικών», επί την ούτω ταύτα διαταξαμένην του Θεού σοφίαν μετάθες το θαύμα. Ου γαρ ελαττούται επί τοις μεγίστοις έκπληξις, επειδάν ο τρόπος καθ’ ον γίνεται τι των παραδόξων εξευρεθή· ει δε μη αλλά το γε απλούν της πίστεως ισχυρότερον έστω των λογικών αποδείξεων».
«Εάν δε νομίζης ότι κάποιο εξ αυτών, που λέγουν οι φυσικοί, είναι πιθανόν, μετάθεσε τον θαυμασμόν σου προς την σοφίαν του θεού, η οποία τοιουτοτρόπως τα εκανόνισε. Διότι δεν ελαττούται η έκπληξις δια τα μέγιστα, όταν ανακαλυφθή ο τρόπος καθ’ ον γίνεται τι εκ των παραδόξων. Ειδεμή η απλότης της πίστεως ας είναι ισχυροτέρα των λογικών αποδείξεων».
Στην ανάλυσή μας επάνω στο εδάφιο αυτό, θεωρήσαμε καλό να ξεκινήσουμε από την τελευταία φράση, η οποία έχει τύχει ποικίλης αντιμετώπισης: «το γε απλούν της πίστεως ισχυρότερον έστω των λογικών αποδείξεων».
Είναι αλήθεια ότι η φράση αυτή, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για όποιες αντιδράσεις πιστών κατά επιστημονικών θεωριών, κάποιες φορές εκλαμβάνεται με έναν τρόπο που πιστεύουμε ότι υποβιβάζει το πνεύμα αυτού του σπουδαίου Πατέρα της Εκκλησίας. Το νόημα που μερικές φορές της δίδεται, είναι κάτι σαν: «από τα πορίσματα της επιστήμης, εσείς να αποδεχτείτε μόνο εκείνα που συμβαδίζουν με την πίστη σας».
Η ερμηνεία αυτή, φαίνεται να δίνει ένα φτωχό περιεχόμενο σε όλο το εδάφιο, το οποίο πλέον, μοιάζει με συμβουλή του στιλ: «αν η βαρύτητα θεωρείτε ότι εναντιώνεται στην πίστη σας, εσείς θα λέτε ότι δεν υπάρχει βαρύτητα» (ή ότι η γη είναι επίπεδη κ.λπ. κ.λπ.)!
Αν όμως ο Μ. Βασίλειος ήθελε να δώσει αυτό το φτωχό και παράδοξο νόημα στο εδάφιό του, τότε δεν θα ήταν τόσο απόλυτος λέγοντας:
Αυτή είναι μια θέση που διατυπώνεται ευθέως και με σαφήνεια από τον Μ. Βασίλειο, και δεν εμπεριέχει κανέναν ελιγμό: μας λέει ξεκάθαρα ότι κανένα απολύτως δεδομένο, σημερινό ή μελλοντικό, επιστημονικά ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟ δεν έχει τη δύναμη να μας οδηγήσει μακριά από τον θαυμασμό μας για τη σοφία του Θεού (επισημαίνουμε το «αποδεδειγμένο», διότι ο Μ. Βασίλειος μιλάει για πράγματα που έχουν «εξευρεθή» και όχι για όσα δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμα. Και αυτά όμως, όταν και ΑΝ, πράγματι «εξευρεθούν», μπορούμε επίσης να τα αποδεχτούμε).
Αυτό σημαίνει ότι άσχετα με το «πώς» της Δημιουργίας, αυτό που θα παραμένει ως αιώνια αλήθεια και σύμφωνο με τα δεδομένα της θείας αποκάλυψης, είναι το «ποιος», το οποίο θα συνδέεται πάντα με τον Ένα και Τριαδικό Θεό.
Δεν υπάρχουν λοιπόν τα περιθώρια για αλλοίωση των λόγων του Μ. Βασιλείου. Άλλωστε λίγο παρακάτω μας λέει πάλι ο ίδιος, ότι η Γραφή «παρέλειψε να αναφέρη πολλά» σχετικά με τη Δημιουργία. Αυτό όμως δεν έγινε για να καθίσουμε εμείς άπραγοι και παθητικοί, αλλά για να ασχοληθούμε με όσα είναι δυνατόν να βρούμε. Διότι η Γραφή - λέει ο Μ. Βασίλειος- «τα παρέλειψε […] διά να εξασκή τον νουν μας προς επιμέλειαν, εκ των ολίγων αφορμών παρέχουσα έδαφος να σκεπτώμεθα έπειτα και διά τα υπόλοιπα».
Κατά συνέπεια, με τη φράση «ειδεμή η απλότης της πίστεως ας είναι ισχυροτέρα…», όπως γράφει ο καθ. Νίκος Ματσούκας, «ο Μ. Βασίλειος επισημαίνει το γεγονός ότι υπάρχει περίπτωση να μη γνωρίζεται ο τρόπος με τον οποίο έγιναν τα παράδοξα. Τότε μπροστά σ’ αυτή την κατά φύση οριακή κατάσταση, η απλότητα της πίστης είναι ισχυρότερη από τις λογικές αποδείξεις».
Και συνεχίζει:
«Αναφερόμενος ο Μ. Βασίλειος στην επιστημονική άποψη του Αναξίμανδρου για τη γη ως μετέωρη και ακίνητη, λέει στο ακροατήριο του ότι μπορεί τούτο να είναι πιθανό, και τότε την τάξη αυτή θα έχει πραγματώσει η σοφία του Θεού. Αλλά δεν ελαττώνεται ο θαυμασμός μας για τα μεγαλεία του Θεού, όταν βρούμε τον τρόπο με τον οποίο έγιναν όλα αυτά τα θαυμαστά. Ειδάλλως η απλή πίστη είναι ισχυρότερη από τις λογικές αποδείξεις. Εδώ ο Μ. Βασίλειος διακρίνει το ‘ποιος’ της δημιουργίας από το ‘πώς’. Το δεύτερο ανήκει στην επιστήμη, και όταν υπάρχει μπορούμε να το αποδεχτούμε».
Καταρχάς, όταν ο Μ. Βασίλειος χρησιμοποιεί τη λέξη «πιθανόν» και επικαλείται την απλότητα της πίστεως, αναφέρεται σε πράγματα που είναι ακόμα συγκεχυμένα και θεωρίες που αλληλο-καταρίπτονται και άρα η επιστήμη δεν έχει οριστική απάντηση γι’ αυτά:
«Τα ίδια δε αυτά δυνάμεθα να είπωμεν και περί του ουρανού, ότι πολλά και συγκεχυμένα συγγράμματα συνεγράφησαν υπό των σοφών του κόσμου περί της φύσεως του ουρανού. Και άλλοι μεν έχουν ειπεί [...] Άλλοι δε περιφρονούντες ταύτα ως απίθανα [...] Ημείς, λοιπόν, αφίνοντες εκείνους να καταρρίπτη ο ένας τας θεωρίας του άλλου», ας μείνουμε στο γεγονός ότι «εποίησεν ο θεός τον ουρανόν και την γην».
Κατά συνέπεια, πουθενά δεν προτείνει μια αυθαίρετη επιλογή όπου ο καθένας μας σύμφωνα με το τι νομίζει «πιθανό» αποφασίζει με το «έτσι θέλω» ποια επιστημονικά πορίσματα είναι σωστά.
Επιπλέον, στην εποχή του Μ. Βασιλείου, η φιλοσοφία, η επιστήμη και οι διάφορες κοσμοθεωρίες, συχνά βρίσκονταν να περιπλέκονται σε ένα ενιαίο έργο των λογίων της εποχής (π.χ. Νεοπλατωνικοί) αλλά και των παλαιοτέρων φιλοσόφων.
Δηλαδή, ένα κομμάτι της φιλοσοφίας την εποχή εκείνη, ήταν και η φυσική επιστήμη (που σήμερα είναι εντελώς αυτόνομη), η οποία πολλές φορές εμφάνιζε κάποια συμπεράσματα ως αποτέλεσμα μιας συλλογιστικής και όχι ως αποτέλεσμα σαφούς αποδείξεως με την αξία που έχει σήμερα μια εργαστηριακή απόδειξη.
Όταν λοιπόν κάποιοι φιλόσοφοι/επιστήμονες της εποχής έλεγαν π.χ. ότι η ύλη ήταν αδημιούργητη, αυτό λεγόταν όχι επειδή μπορούσε πραγματικά να αποδειχτεί, αλλά επειδή αποτελούσε μέρος της τότε φιλοσοφικο-θρησκευτικής κοσμοθεωρίας. Το αδημιούργητο της ύλης δεν μπορεί ούτε καν σήμερα να αποδειχθεί και βεβαίως, είναι αδύνατο να αποκλείσει κάποιος τον Δημιουργό, όταν πιστεύουμε ότι είναι μιας άλλης φύσης και ουσίας από αυτή του κόσμου μας και έτσι είναι αδύνατο να εντοπίσει κάποιος σε ένα εργαστήριο την παρουσία Του και τον ρόλο Του σε όλο αυτό το θαύμα.
Αν λοιπόν «οι φυσικοί» δηλ. οι επιστήμονες, μιλήσουν για ανυπαρξία του Θεού, εμείς γνωρίζουμε δεν «είναι πιθανόν» να γνωρίζουν κάτι τέτοιο, διότι δεν εντάσσεται στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους.
Κατά συνέπεια, εδώ υπάρχει μια νοητή γραμμή η οποία υποδεικνύει ένα αδιαπέραστο όριο για τη φυσική επιστήμη και θα πρέπει αυτό να το επισημάνουμε και να το διαχωρίσουμε. Σε αυτό ακριβώς το σημείο της υπέρβασης, θα μιλήσει «η απλότητα της πίστης». Όποιος μιλά για ανυπαρξία του Θεού μπορεί να κρατήσει τις απόψεις του, και εμείς όμως μπορούμε να κρατήσουμε την πίστη που μας παραδόθηκε μέσα από όσα βίωσε και είδε με τα μάτια της η πρώτη Εκκλησία.
Αν όμως, αυτό που λένε «οι φυσικοί» δηλ. οι επιστήμονες, «είναι πιθανόν», δηλ. βρίσκεται μέσα στα πραγματικά πλαίσια της επιστήμης τους, εμείς μπορούμε να το δεχόμαστε, και για όλα όσα μαθαίνουμε για το «πώς» της Δημιουργίας, να μεταθέτουμε τον θαυμασμό μας «προς την σοφίαν του Θεού».
Με τον τρόπο αυτό ο Μ. Βασίλειος διαφοροποιήθηκε από τις θέσεις που ανέπτυξε ο δυτικός σχολαστικισμός, ο οποίος προσπάθησε να εντάξει τον Θεό σε μια συζήτηση περί επιστημονικών επιχειρημάτων. Είναι χαρακτηριστικό για να κατανοήσουμε τη διαφορά στην αντίληψη Πατέρων και σχολαστικών, ότι οι τελευταίοι, «επιχείρησαν με βάση την αριστοτελική φιλοσοφία ως προς τη σχέση ύλης και είδους να εξηγήσουν τον τρόπο της μεταβολής του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα του Χριστού», πράγμα που ουδέποτε απασχόλησε τους πατέρες της Εκκλησίας.
Ως συνέχεια του σχολαστικισμού, η απολογητική γραμμή που ακολούθησαν οι δυτικοί θεολόγοι από τον 18ο αιώνα και εξής, ενέπλεξε τη θεολογία τους σε ένα αδιέξοδο (όπως και κάποιων Ορθοδόξων που επηρεάστηκαν από αυτούς). Για κάθε τι που δεν γνώριζε (ακόμα) η επιστήμη, φρόντιζαν οι θεολόγοι να ορίζουν ως άμεση αιτία τον Θεό για να καταφέρουν μια άμεση απάντηση στην πίεση των άθεων. Αυτό όμως τελικά ήταν κάτι που έβλαψε την πίστη των ανθρώπων: διότι, όταν κάποια στιγμή η επιστήμη κατέκτησε αυτό που μέχρι τότε ήταν κενό γνώσης, αυτομάτως ο Θεός «εξορίστηκε» από αυτό, και «τοποθετήθηκε» στο αμέσως επόμενο κενό που είχε τότε η γνώση της επιστήμης.
Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχίζεται αιώνια. Δημιουργεί προφανείς και εύλογες αμφιβολίες στον άνθρωπο, ότι τελικά ο Θεός ίσως και να μην βρίσκεται πουθενά.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας είχαν διδάξει ξεκάθαρα ότι άλλο οι φυσικοί νόμοι και άλλο ο Δημιουργός ο οποίος είναι αδύνατο να ερευνηθεί και να μελετηθεί από την επιστήμη. Είχαν επίσης διδάξει ότι τα πάντα στη Δημιουργία είναι υπό την επιστασία Του με έναν τρόπο που δεν μπορούμε να τον γνωρίζουμε και δεν πίστευαν σε έναν Θεό των «κενών» αλλά στην καθολικότητα της «πανταχού» παρουσίας Του. Οι δυτικοί όμως θεολόγοι από την εποχή του Διαφωτισμού και μετά, κινούμενοι αντίθετα από τους Πατέρες της Εκκλησίας, επικαλούνταν όσα πορίσματα της επιστήμης θεωρούσαν ευνοϊκά για την πίστη ως «απάντηση» στους άθεους. Έτσι όμως, κατά έναν επιπόλαιο τρόπο, αναγνώριζαν δικαιοδοσία στην επιστημονική γνώση να χρησιμοποιήσει τα δικά της μέτρα και σταθμά για να δικαιώσει ή όχι την πίστη! Και φυσικά, το χειρότερο όλων ήταν ότι σε αντίθεση με την πανταχού παρουσία του Θεού της Ορθόδοξης θεολογίας, μετέβαλλαν την πίστη και την ύπαρξη του Θεού σε ένα …συμπλήρωμα της επιστημονικής γνώσης!
Αυτή την θεολογία που έκρυβε τελικά τεράστιες παγίδες, περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο στο βιβλίο του ο Francis S. Collins, ένας εξέχων επιστήμονας, επικεφαλής του προγράμματος Human Genome Project (Σχέδιο Ανθρώπινου Γονιδιώματος).
Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση πόσο κοντά κινείται ένας σημερινός, δυτικός επιστήμονας, σε όσα είπε ο Μ. Βασίλειος πριν από 16 αιώνες!
Όπως λοιπόν ο Μ. Βασίλειος μας διδάσκει πως «όταν ανακαλυφθή ο τρόπος καθ’ ον γίνεται τι εκ των παραδόξων», εσύ «μετάθεσε τον θαυμασμόν σου προς την σοφίαν του θεού», ο Francis Collins, 16 αιώνες μετά, γράφει:
Οι Πατέρες λοιπόν της Εκκλησίας, ως αυθεντικοί εκφραστές της Εκκλησιαστικής Θεολογίας, αποτελούν ασφαλείς οδηγούς για την ουσία και τον σκοπό της Εκκλησιαστικής πίστης, η οποία, σίγουρα, δεν έχει ως σκοπό να μπει εμπόδιο στην επιστημονική έρευνα (θυμίζουμε ότι άλλο είναι η καθαρή «επιστημονική έρευνα» και άλλο η αποδοχή των εφαρμογών ή ιδεολογιών που προτείνουν κάποιοι, βασιζόμενοι στα πορίσματα της επιστήμης).
Άλλωστε, η Εκκλησιαστική πίστη δεν αποτελεί κάποια «αντιπρόταση» προς την επιστημονική έρευνα, και όπως σημειώνει ο καθ. Γεώργιος Πατρώνος, η «εικονογραφία και […] υμνολογία της [Εκκλησίας], προτιμά να βλέπει τον Μωυσή, τον ιερό συγγραφέα του βιβλίου της Γένεσης, περισσότερο ως προφήτη, ως αρχιερέα και ποιμένα, παρά ως ιστορικό συγγραφέα, με τη σημερινή κοσμική έννοια, ή ως θεωρητικό διερευνητή του προβλήματος της δημιουργίας».
Η ίδια λοιπόν η θεολογική έκφραση της Ορθοδοξίας μέσα από την υμνογραφία και αγιογραφία της, διαψεύδει την πορεία της δυτικής θεολογίας, η οποία προσπάθησε αυθαίρετα, να μετατρέψει σε επιστημονικά εγχειρίδια τα ιερά κείμενα, μοναδικός σκοπός των οποίων είναι να μεταδώσουν σωτηριώδεις, ηθικοδογματικές αλήθειες και την ακλόνητη πεποίθηση για έναν Θεό «ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων».