ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 25 Απριλίου 2024

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ Ή ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ!

 «Η ευθύνη των γονέων για την κοινωνική
ή αντικοινωνική δράση των παιδιών τους»
Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων
 
Ο λανθασμένος τρόπος που αντιμετωπίζουν οι γονείς τα προβλήματα που συνήθως εμφανίζουν τα παιδιά τους, ήδη από την παιδική ηλικία, φαίνεται να είναι μία από τις βασικές αιτίες, που δημιουργεί, συντηρεί και αυξάνει την αντικοινωνική, βίαιη και επιθετική τους συμπεριφορά.
Αυτό σημαίνει, όχι πως οι γονείς δεν αγαπούν τα παιδιά τους και δεν πασχίζουν γι’ αυτά, αλλά ότι δεν ενδιαφέρονται με τον σωστό τρόπο και δεν διαθέτουν τον αναγκαίο χρόνο, για να βρίσκονται δίπλα τους, όταν, όσο και όπως αυτά τους χρειάζονται.
Μερικά από τα συνήθη κενά που μπορεί να παρατηρήσει κάποιος σε μια πλημμελή  φροντίδα των γονέων, που πιθανόν να δημιουργούν συνθήκες, παρεκτροπής σε αντικοινωνικότητα και επιθετικότητα των παιδιών είναι τα παρακάτω:
Δεν τα εξοπλίζουν από μικρά με αρετές και με τη διάκριση ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στο δίκαιο και στο άδικο.
 Δεν παρατηρούν και δεν λαμβάνουν υπόψη τις μεταβολές που εμφανίζουν στη συμπεριφορά τους, οι οποίες οφείλονται στις μεγάλες ψυχικές αλλά και σωματικές αλλαγές, που βιώνουν, ιδίως,  κατά την περίοδο της εφηβείας τους.  Έτσι, αντί να συμπαραστέκονται, με αγάπη, υπομονή και κατανόηση στα παιδιά τους, βοηθώντας τα να ξεπεράσουν αυτήν την προσωρινή δύσκολη φάση της ζωής τους, με ελάχιστες απώλειες, τι κάνουν;
Όταν τα βλέπουν να εκδηλώνουν τα συνήθη προβλήματα της εφηβείας, δηλαδή, να γίνονται επιθετικά, υπερκινητικά, ανταγωνιστικά, αντιδραστικά, να εμφανίζουν ξεσπάσματα θυμού, εκείνοι τα επιπλήττουν, τα υποτιμούν και  τα τιμωρούν.
 Έτσι, τα κάνουν πιο αντιδραστικά, ώστε να επιδίδονται, συχνά, σε συγκρουσιακές ενέργειες τόσο απέναντί τους όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον τους, να φέρονται με αυθάδεια, πείσμα, νευρικότητα, ανυπακοή, οργή, ασυνέπεια, να απομακρύνονται και να απουσιάζουν αδικαιολόγητα από το σπίτι, να εμφανίζουν μειωμένη απόδοση στο σχολείο και να συμπεριφέρονται βίαια σε βάρος των μελών της οικογένειας αλλά και των συνομηλίκων τους.
Τα προβλήματα αυτά εντείνονται, ακόμη περισσότερο, αν οι γονείς, με την σχεδόν ερασιτεχνική και αυταρχική συμπεριφορά τους, δεν διαθέσουν τον απαιτούμενο χρόνο και τρόπο, για να δίδουν την ευκαιρία στα παιδιά τους να ακουμπούν πάνω τους και να εκφράζουν ή να εκτονώνουν τις εφηβικές και νεανικές τους ανησυχίες.
 Ουσιαστικά, η μη ορθή αντιμετώπιση, εκ μέρους των γονέων, των προβλημάτων των παιδιών τους δυσκολεύει την ομαλή κοινωνικοποίησή τους, επειδή, από τα πολύ βασικά και αναγκαία προσόντα, που έχουν ανάγκη τα παιδιά να διαθέτουν όσο μεγαλώνουν, είναι οι κοινωνικές αρετές και δεξιότητες.
Είναι γεγονός ότι οι γονείς που θέλουν να βοηθήσουν την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών τους, είναι ανάγκη να επενδύουν με σοφία, τον ψυχικό τους κόσμο, οπλίζοντάς τα, αφενός, με τη δυνατότητα και την εμπειρία να κάνουν σωστή χρήση της ελευθερίας τους, αφετέρου, να έχουν την άνεση να κάνουν, πάντοτε, γόνιμη χρήση του διαλόγου μαζί τους, προκειμένου να μένει διαρκώς ανοιχτός ο δίαυλος ουσιαστικής κοινωνίας και επικοινωνίας τους και να αναπτύσσεται μέσα τους, σταδιακά, το πρότυπο της κοινωνικότητας.
Αν οι γονείς, ενδιαφέρονται να εφοδιάσουν τα παιδιά τους με αρετές, τότε χρησιμοποιούν τη φυσική αγάπη και το γονεϊκό ενδιαφέρον για την ανατροφή των παιδιών τους, με κατανόηση, υπομονή, ενθάρρυνση και ζεστασιά, τρόπος αντιμετώπισης, στον οποίο είναι σχεδόν βέβαιο πως το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων ανταποκρίνονται θετικά, με αποτέλεσμα να προετοιμάζονται να ενταχθούν στην κοινωνία με όσο το δυνατό ψυχοσωματική πληρότητα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Απ. Παύλος θεωρεί υπεύθυνους της σωστής ανατροφής τους γονείς, συμβουλεύοντάς τους να προσέχουν να μην εξερεθίζουν και να μην εξωθούν τα παιδιά τους στο θυμό και στην οργή, αλλά να τα ανατρέφουν με παιδαγωγία και συμβουλές, σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου (Εφ. 6, 4).
Η ορθή κοινωνική ανατροφή υπάρχει μόνον μέσα σε μια υπεύθυνη οικογενειακή ατμόσφαιρα αγάπης, ελευθερίας, εμπιστοσύνης, αποδοχής, κατανόησης και διαλόγου.
 Έτσι, τα παιδιά ενθαρρύνονται και εξωτερικεύουν, αντί να εσωτερικεύουν, τα προβλήματα, τις επιθυμίες, τους φόβους, τις αποτυχίες, τις απογοητεύσεις, τις διαφωνίες και τις ανησυχίες τους, καθώς αισθάνονται την άνεση και τη ζεστασιά της οικογενειακής εστίας.
Σε ένα τέτοιο γόνιμο κλίμα, ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά, εμπνέεται και καλλιεργείται η δημιουργική κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή των παιδιών και των εφήβων, οι κοινωνικές συμπεριφορές, ο σεβασμός προς τους άλλους, τους διαφορετικούς.
Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις επικοινωνίας γονέων-παιδιών και εκπληρώνεται ο γονεϊκός συμβουλευτικός τους ρόλος, απέναντι στα παιδιά τους, έτσι ώστε να τα εμπλουτίζουν με την ωριμότητά τους, για να μπορούν να αναγνωρίζουν και να διορθώνουν τα κενά, που εμφανίζουν στα θέματα της κοινωνικοποίησης και των σχέσεων με τους άλλους και να μαθαίνουν να βάζουν, όταν χρειάζεται, όρια στον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς τους.
Οι γονείς που επενδύουν στην ψυχοσωματική πληρότητα των παιδιών τους, μέσω της ορθής ανατροφής, προλαμβάνουν ή θεραπεύουν πάρα πολλά λάθη στη συμπεριφορά τους, καθώς τα οπλίζουν με χρήσιμα εργαλεία τρόπων ζωής, που καθιστούν τα παιδιά ικανά να αντιμετωπίζουν τις δύσκολες συνθήκες στις σχέσεις με τους άλλους, μικρούς ή μεγάλους.
Μέσω μιας τέτοιας διαρκούς γονεϊκής φροντίδας και συναισθηματικής στήριξης, οι νέοι -και ιδιαίτερα οι έφηβοι- αισθάνονται ασφάλεια και αυτοπεποίθηση, καθώς καλούνται να ζήσουν σε μια δύσκολη εποχή, από πλευράς αληθινής κοινωνίας και κοινωνικότητας, λόγω της αυξητικής τάσεως του ατομοκεντρισμού.
Οι γονείς χρειάζεται να δίνουν μεγάλη προσοχή, καθώς κάποιοι από αυτούς, επιλέγοντας να δίνουν προτεραιότητα σε άλλα θέματα και όχι στην ανατροφή των παιδιών τους, όχι μόνον τους στερούν μερίδια της φροντίδας τους για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους, αλλά τους δημιουργούν κενά και αδιέξοδα στους ορίζοντές τους, τα οποία σπεύδουν να καλύψουν, αναζητώντας μια νέα κοινωνική σχέση θαλπωρής, αποδοχής και κατανόησης σε ποικίλους περιθωριακούς χώρους ή σε άλλα διάφορα εξωοικογενειακά πρόσωπα, με πιθανό τον κίνδυνο ποικίλων εκτροπών  στη ζωή τους.
Στην απομάκρυνση των παιδιών από την οικογένεια επιδρούν και άλλοι παράγοντες, όπως τα αρνητικά πρότυπα του διαδικτύου, κάποιων συνομηλίκων, συγκεκριμένων ξενόφερτων συγκροτημάτων μουσικής και άλλων κερδοσκοπικών κέντρων, που βρίσκουν ανταπόκριση στους νέους, που έχουν προβλήματα επικοινωνίας και συνεννόησης με τους γονείς τους και αναγκάζονται να καταφεύγουν, έξω από την οικογένεια, στην αναζήτηση κατανόησης, συμπαράστασης, αποδοχής και καταξίωσης.
Σε όλες τις αρνητικές συνθήκες λανθασμένης ή πλημμελούς γονεϊκής ανατροφής και φροντίδας προστίθεται και το έντονο πάθος της φιλοπλουτίας που διακατέχει κάποιους γονείς, καθώς επενδύουν με φανατισμό, όχι στον εσωτερικό πνευματικό πλουτισμό των παιδιών τους, αλλά στον εξωτερικό, με αποτέλεσμα να τους εξασφαλίζουν υλικά αγαθά για μια πλούσια και άνετη σε υλικά αγαθά ζωή, αλλά πολλή ανάπηρη  και πτωχή σε πνευματικά.
Πάνω σε αυτό το θέμα, είναι πολύ σημαντικό το μήνυμα που απευθύνει στους γονείς ο Ιερός Χρυσόστομος (4ος αι. μ.Χ.): «Είναι ανάγκη, λοιπόν, οι γονείς να φροντίζουν πώς να αποκτούν τα παιδιά, όχι χρήματα, αλλά ευσέβεια και πλούτο ψυχής. Χρειάζεται να τα διαπαιδαγωγούν, έτσι, που να μην έχουν ανάγκη από πολλά και να μην παραδίνονται στις επιθυμίες της σύγχρονης εποχής». Ο Μεγάλος Ιεράρχης της Εκκλησίας, απευθυνόμενος σε κάθε γονέα, του επισημαίνει την ανάγκη να συνειδητοποιήσει ότι είναι ασύγκριτη η αρετή, σε σχέση με τα υλικά αγαθά ή τις ανέσεις, που, συνήθως, φροντίζει ένας γονέας να κληροδοτήσει στο παιδί του: «Εσύ, όμως, κάνεις ό, τι μπορείς, για ν’ αποκτήσει το παιδί σου άνετο σπίτι, καλό χωράφι, μακροζωία και πολλά άλλα αγαθά. Το αν θα είναι ενάρετο, συνετό και καλόγνωμο, το σκέφτεσαι καθόλου; Γιατί, όσα κι αν είναι τα αγαθά του, όσο μεγάλη κι αν είναι η περιουσία του, θα χαθεί μαζί μ’ αυτό, αν δεν είναι ενάρετο και συνετό. Απεναντίας, αν στην ψυχή του υπάρχει αρετή, εύκολα θ’ αποκτήσει τα πάντα, ακόμα κι αν το σπίτι του είναι ολότελα άδειο... Με αρετή, λοιπόν, να πλουτίζετε τα παιδιά σας και όχι με προσωρινά και πρόσκαιρα αγαθά.  Μην τους αφήνετε πλούτη, αλλά παίδευση, αρετή, ευσέβεια και αγάπη, για να κάνει κι εκείνο το ίδιο στα δικά του παιδιά και, έτσι, θα σχηματιστεί μια αλυσίδα ευλογημένη, χάρη σ’ εσένα, που έγινες η ρίζα όλου του καλού». Φυσικά, όλες οι παραπάνω σοφές προτάσεις του Ιερού Πατρός, είναι μόνον μερικά δείγματα από  όλα όσα μπορούν και είναι ανάγκη να  κάνουν οι γονείς, προκειμένου να καλύψουν τα κενά των παιδιών τους, που ζητούν πλήρωση, προσθέτοντάς τους, έτσι, ισχυρές βάσεις, για να μπορούν να ζουν τη ζωή τους με θετικά και ενάρετα πρότυπα στη σχέση τους τόσο με τον εαυτό τους όσο και με τους άλλους. 

thriskeftika.blogspot.com

Σάββατο 20 Ιανουαρίου 2024

ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑ ΓΑΛΑΚΤΙΑ: ΑΛΛΟΙΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΔΙΚΟΥΣ, ΣΤΟΥΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ!

Γερόντισσα Γαλακτία: Αλλοίμονο στους άδικους. Στους εκμεταλλευτές εργοδότες που για κομμάτι ψωμί εκμεταλλεύονται φτωχαδάκια που ζητούν λίγη δουλίτσα για τα παιδάκια τους. Ανασφάλιστους τους έχουνε ορισμένοι. Είλωτες. Αυτοί θα ζήσουνε την φριχτότερη κόλαση και επά και παρέκει (και εδώ και στην αιωνιότητα).» 

Ἀνάβοντας τὸν ἀναπτήρα τῶν ἁγίων ΚΒ΄ Πνευματικὴ Σύναξη μὲ τὸν Μόρφου Νεόφυτo (Α΄μέρος, 15.03.2023) 
 

Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023

ΓΕΡΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Ο ΣΕΡΒΟΣ; ΓΙΑ ΑΝΕΡΓΙΑ!

Γέρων Στέφανος ο Σέρβος: Για ανεργία

Είναι καθαρά θέμα πίστεως. Εάν εναποθέσεις στον Θεό τις ελπίδες σου θα σε βοηθήσει. Απλώς είναι θέμα χρόνου. Αλλά να τις εναποθέσεις πραγματικά. 

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2023

Π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ!

 π. Συμεών Κραγιόπουλος: Το πνεύμα της εποχής…
 
«Δεν βλέπετε; Οι πάντες είναι λαχανιασμένοι, οι πάντες είναι κυριευμένοι από άγχος· κι εκείνοι που έχουν πολλά, κι εκείνοι που έχουν λιγότερα, αλλά θέλουν να αποκτήσουν περισσότερα…»
~ Να παρακαλέσουμε τον Θεό να μας βοηθήσει να αρχίσουμε να βλέπουμε μέσα από το πνεύμα του, μέσα από το πνεύμα των Πατέρων και των αγίων τα πράγματα, τη ζωή, και όχι μέσα από το κοσμικό πνεύμα. Σήμερα, προπαντός σήμερα, είναι πολύ άσχημη η κατάσταση· πάρα πολύ άσχημη.
 
Αγαπούν τόσο πολύ το χρήμα οι άνθρωποι, αγαπούν τόσο πολύ τα τόσα και τόσα που προσφέρει ο σημερινός πολιτισμός, που εάν, π.χ., έχεις πλυντήριο, έχεις ψυγείο, έχεις τις άλλες ανέσεις που παρέχει ο σημερινός πολιτισμός, νομίζουν ότι αυτό σημαίνει πως ο Θεός σε αγαπά. Εάν τυχόν δεν τα έχεις αυτά, σημαίνει ότι ο Θεός δεν σε αγαπά. Τόσο έχουμε διαστρέψει τα πράγματα, τόσο τα βλέπουμε στραβά και ανάποδα, τόσο τα βλέπουμε λανθασμένα μέσα από το κοσμικό πνεύμα, ώστε έχουμε φθάσει σ’ αυτό το σημείο.
Το πνεύμα που επικρατεί σήμερα είναι αυτό· άνθρωπος πετυχημένος θεωρείται εκείνος ο οποίος βγάζει πολλά χρήματα. Άνθρωπος πετυχημένος θεωρείται εκείνος ο οποίος μεγαλώνει την επιχείρησή του. Άνθρωπος πετυχημένος θεωρείται εκείνος ο οποίος έχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις στο σπίτι του. Άνθρωπος πετυχημένος είναι εκείνος ο οποίος φτιάχνει και ξαναφτιάχνει διαμερίσματα, ο οποίος μπορεί και σπουδάζει, ο οποίος μπορεί και παίρνει πολλά πτυχία. Αυτό είναι το πνεύμα της εποχής.
Δεν είναι βέβαια κακό να σπουδάσει κανείς. Μην το πάρετε έτσι. Ούτε είναι κακό να έχει κανείς στο σπίτι του ό,τι χρειάζεται να έχει· αλλά δεν είναι αυτό η ζωή. Δυστυχώς, νομίζουμε ότι αυτό είναι η ζωή. Αυτό το πνεύμα κυριαρχεί σήμερα και έχει κατακλύσει όλες τις καρδιές, όλες τις ψυχές, και μέσα από αυτό το πνεύμα τα βλέπουμε όλα, τα κρίνουμε όλα, τα καταλαβαίνουμε όλα, και έξω από αυτό το πνεύμα δεν μπορούμε να καταλάβουμε τίποτα. Και μπλέξαμε μέσα σ’ αυτή την πλεκτάνη, μέσα σ’ αυτό το οποίο μας πνίγει, μας καταστρέφει, μας οδηγεί στον μηδενισμό.
Δεν βλέπετε; Οι πάντες είναι λαχανιασμένοι, οι πάντες είναι κυριευμένοι από άγχος· κι εκείνοι που έχουν πολλά, κι εκείνοι που έχουν λιγότερα, αλλά θέλουν να αποκτήσουν περισσότερα. Βλέπετε κανέναν άνθρωπο που να μην είναι έτσι; Είναι θανατηφόρο το πνεύμα αυτό, και χρειάζεται οι χριστιανοί να μην αφήσουμε τον εαυτό μας να επηρεασθεί. Οι άλλοι τουλάχιστον δικαιολογούνται, και μπορεί να βρουν κάποιο έλεος από τον Θεό. Εμείς όμως, που υποτίθεται ότι διαβάζουμε το Ευαγγέλιο, ότι γνωρίζουμε την Αγία Γραφή, ότι γνωρίζουμε τη ζωή των Πατέρων, τη ζωή των αγίων, που υποτίθεται ότι τα γνωρίζουμε όλα αυτά, δεν δικαιολογούμαστε να επηρεαζόμαστε τόσο πολύ από το κοσμικό πνεύμα, το πνεύμα της εποχής, και αυτό να μας άγει και να μας φέρει και μέσα εκεί να πνιγόμαστε. Δεν δικαιολογούμαστε. Είναι μωρία αυτό, είναι ανοησία, και μόνο γι’ αυτό ο Θεός θα μας αποδοκιμάσει.
 
«Δύο και πονηρά εποίησεν ο πρωτότοκος υιός μου Ισραήλ· εμέ εγκατέλιπε, πηγήν ύδατος ζωής, και ώρυξεν εαυτώ φρέαρ συντετριμμένον», λέει ένα τροπάριο του όρθρου της Μεγάλης Παρασκευής, παίρνοντας τα λόγια από την Παλαιά Διαθήκη (Ιερ. 2:13). Είναι το παράπονο του Θεού. «Δύο φοβερά πράγματα», λέει ο Θεός, «έκανε ο Ισραήλ· εγκατέλειψε εμένα, που είμαι η πηγή της ζωής, που είμαι η πηγή του νερού που δίνει ζωή, και τι πήγε και έκανε; Δεν είναι ότι εγκατέλειψε εμένα, αλλά πήγε και άνοιξε «φρέαρ συντετριμμένον», πηγάδι κατεστραμμένο!» Μπορείς να πάρεις νερό από ένα τέτοιο πηγάδι; Μπορείς να κουβαλήσεις νερό με το κόσκινο; Αυτό εννοεί με τη φράση «φρέαρ συντετριμμένον»· άνοιξαν πηγάδι, αλλά αφού είναι κατεστραμμένο, φεύγει το νερό, και ούτε στάλα δεν θα μπορέσεις να πιείς. Ένα τέτοιο πράγμα έπαθε ο άνθρωπος σήμερα, μολονότι φαίνεται ότι το πηγάδι του κόσμου, του κοσμικού αυτού πνεύματος, έχει, και τι δεν έχει! Είναι όμως ένα κατεστραμμένο πηγάδι.
Αφήσαμε λοιπόν το πνεύμα της ζωής, το Πνεύμα του Θεού, την πηγή που είναι ο Θεός, το αφήσαμε αυτό, το οποίο ο Θεός μας το έδωσε πλούσια, και το έχουμε μέσα στην Αγία Γραφή, μέσα στην Εκκλησία, και επηρεασθήκαμε από το πνεύμα της εποχής. Αφήσαμε τον Θεό και όλοι τρέχουμε αγκομαχώντας να βρούμε στο πνεύμα της εποχής τη λύτρωση, την άνεση, την ανάπαυση, τη χαρά.
 
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, «Ο άνθρωπος του Θεού», Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2002, σελ. 42 -Σημεία των Καιρών

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: ΟΙ ΦΙΛΑΡΓΥΡΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΝ!

 Οι φιλάργυροι και το πνευματικό τους μέλλον
Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων
 
Τον τελευταίο καιρό, αποκαλύπτονται πολλά σκάνδαλα στην ελληνική κοινωνία, τα πλείστα των οποίων σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με το πάθος της φιλαργυρίας ή φιλοπλουτίας. Ωστόσο, εδώ και αιώνες, στην πνευματική παράδοση του Ελληνισμού, είναι αποδεκτά τα πρότυπα της ορθόδοξης χριστιανικής πίστεως, σύμφωνα με τα οποία ο άνθρωπος αποτελεί το μοναδικό υλικοπνευματικό ον της Δημιουργίας του Θεού, που τιμήθηκε από Εκείνον με τα πνευματικά χαρίσματα του «κατ’ εικόνα», με τα οποία πορεύεται προς τον «καθ’ ομοίωσιν Θεού» προορισμό του. Συνεπώς, είναι δεδομένο ότι ο άνθρωπος, εκ φύσεως, αποτελεί υλικοπνευματική ύπαρξη και ότι είναι θέλημα του Θεού – Δημιουργού του να διατηρεί στη ζωή του, την υπαρξιακή του ισορροπία, μεταξύ της υλικής και της πνευματικής του φύσεως. Σκοπός της ελεύσεως του Θεανθρώπου στον κόσμο αλλά και της Εκκλησίας, που ίδρυσε ο ίδιος, είναι να βοηθείται ο άνθρωπος, πνευματικά, προκειμένου να χρησιμοποιεί ορθά την ελευθερία του και να φτάνει, με τη σύμπραξη πάντοτε της θείας χάριτος, στην εκπλήρωση του προορισμού του, που είναι η εν Χριστώ ολοκλήρωση και τελείωσή του. Ωστόσο, αυτόν τον αγώνα, έρχεται και αντιμάχεται ο αντίχριστος και πονηρός πολέμιος της σωτηρίας του, ο διάβολος, βάζοντας στους λογισμούς του πάθη και προκλήσεις, όπως είναι η φιλοπλουτία, η φιληδονία και η φιλοδοξία. Στο παρόν άρθρο μας, εξ αιτίας και όσων σχετικών εσχάτως αποκαλύπτονται, θα προσεγγίσουμε το πάθος της φιλοπλουτίας και την αποδομητική του επίδραση στην πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Φιλόπλουτος ή φιλοχρήματος είναι αυτός, που υποδουλώνεται, υλικά και πνευματικά, στα χρήματα. Ο Ιερός Χρυσόστομος αναφέρει ότι «κανείς δεν είναι περισσότερο ανόητος, από τον δούλο των χρημάτων. Νομίζει ότι τα εξουσιάζει, ενώ εκείνα τον εξουσιάζουν. Νομίζει ότι είναι κύριος των χρημάτων του, ενώ στην πραγματικότητα είναι δούλος τους. Ο Χριστός δεν κατηγορεί τα χρήματα, αλλά αυτούς που είναι δούλοι σ' αυτά. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο εμπόδιο, στο δρόμο προς τον Ουρανό, όσο ο πλούτος. Ας περιφρονήσουμε τον πλούτο, για να μην περιφρονήσουμε την ψυχή μας». Τον φιλάργυρο τον ονομάζει ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός, άφρονα, θεωρώντας ότι καταναλώνει τη σύντομη ζωή του  μέσα σε μια άγονη, μάταιη και άφρονη δραστηριότητα, όπως είναι το πάθος της αποθήκευσης υλικών αγαθών (Λουκ. 12, 16-21). Το πάθος αυτό γεννάται στην ψυχή, επειδή ο άνθρωπος δεν αγαπά τον πλησίον του, όπως τον εαυτό του, γεγονός που τον καθιστά ατομοκεντρικό ή εγωκεντρικό, καθώς πορεύεται μακράν της αλήθειας της ζωής και της οδού του Ευαγγελίου (Μάρκ. 12, 28-32). Αδυνατεί να διαχειριστεί, χριστιανικά, την αφθονία των υλικών αγαθών, καθώς το πάθος δεν του επιτρέπει να συνειδητοποιήσει ότι όσα έχει και κατέχει, του προσφέρονται, ως δοκιμασία, για να κερδίσει, μέσω της δι’ αυτών άσκησης της φιλανθρωπίας, την αιωνιότητα. Αντί να μοιράζεται με τους αδελφούς του τα υλικά αγαθά, που του προσφέρει ο Θεός, αυξάνοντας έτσι τα πνευματικά, αποφασίζει να ζει, εντός των υλικών απολαύσεων, μόνος του, καθώς αποδέχεται τις προτροπές του διαβόλου, που τον απομακρύνουν από το πνεύμα της αγάπης του Θεού και τον εγκλωβίζουν στο πάθος της φιλαυτίας και της φιλοπλουτίας. Έτσι, αγνοεί και περιφρονεί την αιώνια ζωή του Θεού, χάριν του ολέθριου έρωτά του προς τα υλικά και τα γήινα. Μετασχηματίζει και αμαυρώνει την αθάνατη και πνευματική φύση της ψυχής του,  προσφέροντάς της υλικές και φθαρτικές απολαύσεις, που δεν είναι γι αυτήν, καθώς αυτή χορταίνει, μόνον, με πνευματικές αρετές, όπως είναι η αγάπη, η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ελεημοσύνη κ.ά. Ο Ευαγγελικός λόγος προτρέπει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους πιστούς να πουλήσουν τα υπάρχοντά τους και να προσφέρουν τα χρήματα στους φτωχούς: «Αποκτήστε πορτοφόλια, που δεν παλιώνουν, πλούτη μόνιμα στον κόσμο του Θεού» (Λουκ, 12, 33). «Μην προσπαθείτε να πλουτίζετε με επίγειους θησαυρούς, που αφανίζονται από τη σκουριά ή κλέπτονται από τους κλέφτες, αλλά  πλουτίζετε με ουράνιους θησαυρούς» (Ματθ 6, 19 – 20). Ο Απ. Παύλος παραγγέλλει: «Εκείνοι που κατέχονται από την επιθυμία των χρημάτων, πέφτουν στον πειρασμό και στην παγίδα που τους στήνει ο σατανάς και σε επιθυμίες πολλές και βλαβερές, που τους βυθίζουν στην καταστροφή και στην απώλεια» (Τιμ. 6, 9-10). Ο Απόστολος, επίσης, παραγγέλλει στους πλουσίους να μην στηρίζουν τις ελπίδες τους στον πλούτο, που είναι αβέβαιος, να πράττουν καλά έργα και να πλουτίζουν σ' αυτά και όχι σε χρήμα, να είναι πρόθυμοι να δίνουν και σε άλλους, από τα αγαθά τους και, έτσι, θα στεριώνουν το μέλλον τους, ελπίζοντας με βεβαιότητα στην απόκτηση της αιώνιας ζωής» (Τιμ. Α' 6, 17-19).  Αυτός που θησαυρίζει υλικά αγαθά για τον εαυτό του και δεν πλουτίζει στον Θεό, με αρετές αγάπης και ελέους προς τους συνανθρώπους του, προσφέρει την ψυχή του στους δαίμονες, που παραμονεύουν να την αρπάξουν και να την κατασπαράξουν. Η φιλαργυρία συνδέεται με την πλεονεξία, που είναι ειδωλολατρία, όπως διδάσκει ο Απ. Παύλος (Κολ. 3, 5). Ουσιαστικά, η φιλοχρηματία, αποτελεί ένα θανατηφόρο και διαβολικό πάθος, που αδειάζει την ψυχή από το πνεύμα της αγάπης του Θεού και από όλες τις αρετές. Όταν ασκούνται στη ζωή του ανθρώπου οι αρετές, τον οδηγούν στην εν Χριστώ τελείωσή του. Εάν όμως δεν ασκούνται, τότε οδηγείται στην παγίδα του διαβόλου, στην απιστία, στη μισανθρωπία και στην αδιαφορία, πάθη που αμαυρώνουν τα χαρίσματα του «κατ΄ εικόνα Θεού» στον άνθρωπο και μηδενίζουν την εκ Θεού δοθείσα δυνατότητα της εν Χριστώ αθανασίας του. Ο Απ. Παύλος θεωρεί τη φιλαργυρία, ως ρίζα όλων των κακών, καθώς «όσοι επιθυμούν τα χρήματα πλανώνται και απομακρύνονται από την πίστη, πληγώνοντας τον εαυτό τους με πολλά βάσανα» (Τιμ. Α΄ 6, 9- 10). Ο θησαυρισμός χρημάτων, συνεπώς, γεννά και καλλιεργεί την αφροσύνη και  αποτελεί μια παραφυσική λειτουργία της ανθρώπινης εσωτερικότητας, που αμαυρώνει τη θεϊκή της εικόνα. Για τη χριστιανική πίστη, δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό από την απώλεια της αιωνιότητας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Χριστός είπε ότι «δυσκόλως οι τα χρήματα έχοντες, εις την Βασιλείαν του Θεού εισελεύσονται» (Μάρκ. 10, 23). Αυτός που αποθηκεύει χρήματα, περισσότερο βασανίζεται, παρά αναπαύεται. Η Παλαιά Διαθήκη διδάσκει ότι «αυτός που αγαπά με πάθος τα χρήματα δεν χορταίνει ποτέ από χρήματα» (Εκκλ. 5, 9). Ο Μ. Βασίλειος συμβουλεύει επ’ αυτού: «Όσο αυξάνεις άνθρωπε τον πλούτο σου, τόσο ματώνεται η αγάπη σου. Όσο υπερέχεις κατά τον πλούτο, τόσο υστερείς κατά την αγάπη. Αν έχεις πολλά πλούτη, τότε δεν έχεις αρκετή αγάπη. Ο πλούτος φέρνει όλη την καταστροφή στη ψυχή, όταν δεν διανέμεται στις φτωχές ψυχές». Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, επίσης, σημειώνει ότι «αυτός που θησαυρίζει χρήματα, δεν μπορεί να ανεβεί στον Ουρανό»,  ενώ ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης συμπληρώνει πως «το αν θα πάμε στον Παράδεισο ή στην κόλαση, δεν εξαρτάται από το αν έχουμε λίγα ή πολλά χρήματα, αλλά από τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσουμε αυτά που έχουμε». Στην παραβολή της Μέλλουσας κρίσεως ο Χριστός αναφέρει τον τρόπο που θα γίνει η Τελική Κρίση των ανθρώπων: «Οι πλούσιοι πτωχεύουν και πεινούν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον απολαμβάνουν τα αιώνια αγαθά. Οι ελεήμονες, ελεηθήσονται. Μας λέει, ότι θα πει στους ελεήμονες: «Ελάτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήστε τη Βασιλεία… Πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, γυμνός ήμουν και με ντύσατε». Αντίθετα, τους μη ελεήμονες θα τους στείλει, μαζί με τον εμπνευστή τους διάβολο, στην αιώνια κόλαση, λέγοντάς τους: Πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά, διότι πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω, δίψασα και δεν με ποτίσατε, γυμνός ήμουνα και δεν μου δώσατε ένα ρούχο να ντυθώ» (Ματθ.25, 42-43). Αυτό είναι, τελικά, το πνευματικό μέλλον των φιλάργυρων.
 
Ορθόδοξη Αλήθεια, 30/11/2022

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ!

 Η συμβολή της Ορθόδοξης πίστεως στην πρόληψη της βίας
Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ
Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων
 
Η βία αποτελεί ένα θέμα πολυδιάστατο, που προβληματίζει την ευρύτερη κοινωνία και ιδιαίτερα φορείς, που ενδιαφέρονται για τους νέους, τους γονείς και το σχολείο. Οι ασκούντες βίαιες ενέργειες, εντός της σύγχρονης κοινωνίας, αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς, ενώ η αντιμετώπιση του θέματος, λόγω της ιδιαιτερότητάς του, απαιτεί προσεκτικούς και επιτήδειους χειρισμούς. Ιδιαίτερα, η βαθύτερη εξέταση και προσέγγιση των βίαιων επεισοδίων, που διαδραματίζονται στο χώρο των νέων μας, εμφανίζει πολλές δυσκολίες, καθώς αυτοί έχουν διαφορετική κοινωνική προέλευση, με διαφορετική αξιακή κουλτούρα και ποικίλα πρότυπα συμπεριφοράς. Για τον λόγο αυτό, η αντιμετώπιση του προβλήματος της βίας φαίνεται να είναι αρκετά δυσχερής, καθώς όλο και πιο πολύ γίνεται σαφές ότι επιτυχέστερα και αποτελεσματικότερα  αντιμετωπίζε-ται, με το «προλαμβάνειν», παρά με το «θεραπεύειν». Την πρόληψη της βίας, μάλιστα, έχει επιλέξει, διαχρονικά, ως τον πλέον ορθό τρόπο αντιμετώπισης, η ορθόδοξη Εκκλησία. Ως αποδοτική στάση έναντι της βίας  η διδασκαλία του Χριστού, επικεντρωμένη στο «όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην» Ματθ. 5,39), φανερώνει τη σοφία της μεθόδου της προλήψεως και αποτροπής του κακού, που προτείνει η Εκκλησία, προς αποφυγή του κύκλου βίας, που επιφέρουν οι επιθετικές αμυντικές πρακτικές, που, ως επί το πλείστον, επιλέγουν οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι νέοι. Η αντιμετώπιση της βίας, με βία, δηλαδή το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» της Παλαιάς Διαθήκης (Λευϊτ. 24, 20-21), ανοίγει την πόρτα στον πόλεμο, στο αίμα, στο μίσος, στην εχθρότητα και στην επέκταση της βίας. Η Εκκλησία, ως θεραπευτικός φορέας του κακού, παιδαγωγεί διαρκώς  τους πιστούς, μικρούς και μεγάλους, στοχεύοντας, μέσα από τη μυστηριακή και λειτουργική της ζωή, να γεμίσει τις ψυχές με τις απαραίτητες και αναντικατάστατες για τις διαπροσωπικές σχέσεις αρετές. Τέτοιες είναι η αγάπη, η ειρήνη, η πραότητα, η δικαιοσύνη, η συγχωρητικότητα η ταπείνωση, η υποχωρητικότητα, που αποτελούν πολύτιμη και μοναδική αγωγή και καλλιέργεια του έσω ανθρώπου,  για να είναι σε θέση διαχειρίζεται ορθά τις κρίσεις και να προλαμβάνει τις δράσεις των παθών και των κακιών, που συνήθως οδηγούν σε εγκληματικές πρακτικές.
Το μυστήριο της Εξομολογήσεως της Εκκλησίας, παίζει σημαντικό εγκληματοπροληπτικό και κατευναστικό ρόλο σε διαπροσωπικές διαφορές, προκειμένου να καταλήγουν οι άνθρωποι σε αλληλοκατανόηση, αλληλοσυγχώρεση και ειρήνη, και, συνεπώς, σε αποτροπή και αποφυγή εχθρικών και πολεμικών αντεγκλήσεων. Η Θεία Κοινωνία όλων των πιστών, εκ του ενός Αγίου Ποτηρίου, σφυρηλατεί την ενότητα, τη συναδέλφωση και την αγάπη και αποτρέπει την εχθρότητα και το μίσος μεταξύ τους. Ο Πνευματικός Πατέρας ασκεί στα πνευματικά του παιδιά μεγάλη επιρροή, καθώς, κατά την εξομολόγηση, μπορεί να διαγνώσει τις νοσηρές και τραυματικές καταστάσεις, που διαταράσσουν, σε επικίνδυνο βαθμό, τις διανθρώπινες σχέσεις και να παρέμβει θεραπευτικά, με διάκριση, σοφία και σύνεση, έτσι ώστε να καταλαγιάσουν οι οργισμένες συνειδήσεις και ψυχές και να επικρατήσει η ειρήνη.
Η εκκλησιαστική πίστη, επίσης, διδάσκοντας τους γονείς και τους δασκάλους να μορφώνουν τα παιδιά τους «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου» (Εφ. 6,4), συμβάλλει στην ενδυνάμωση του προληπτικού ρόλου της οικογένειας και του σχολείου. Στόχος της Εκκλησίας είναι να συνειδητοποιούν οι γονείς και οι δάσκαλοι ότι είναι ανάγκη να ενεργούν, εν αγάπη και αληθεία, στο έργο της ανατροφής και της διδασκαλίας, έτσι ώστε να μην συμβουλεύουν και να υποδεικνύουν, μόνον λεκτικά, στα παιδιά, πρότυπα, αρετές και αξίες, που οι ίδιοι δεν ζουν. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός δίδασκε προς τούτο: «Είναι μια μηλιά και κάνει ξινά μήλα. Εμείς τώρα τι πρέπει να κατηγορήσουμε, τη μηλιά ή τα μήλα; Τη μηλιά. Λοιπόν, κάμνετε καλά εσείς οι γονείς, όπου είστε η μηλιά, να γίνονται και τα μήλα γλυκά.. Εσύ, αδελφέ μου, όπου κάνεις τα παιδιά, να κλαις και να λυπάσαι, γιατί, όσες αμαρτίες κάνουν τα παιδιά σου αναφέρονται στην ψυχή σου. Έχεις χρέος να σώσεις τα παιδιά, που έκαμες. Δια τούτο, εσύ, οπού κάνεις τα παιδιά, να τα παιδεύεις… Εκείνοι οπού έχουν παιδιά είναι σκλάβοι και κατά την ψυχή και κατά το σώμα». Απευθυνόμενος προς την μητέρα, επίσης, ο Άγιος Κοσμάς τονίζει: «Πάλιν εσύ γυναίκα έχεις περισσότερο χρέος από τον άνδρα να ανατρέφεις τα παιδιά σου και να τα νουθετείς στα καλά έργα… Και να το παίρνεις (το παιδί) στην Εκκλησία και να το διδάσκεις τα χριστιανικά καμώματα, διότι έχεις να δώσεις απολογισμό γι’ αυτό… Και να διαβάζεις το συναξάρι του αγίου, να ακούει το παιδί σου. Ακούοντας το παιδί σου τέτοια θαύματα, ζηλεύει και λέγει: Αχ, πότε να γίνω και εγώ σαν τον Άγιό μου».
Η χριστιανική πίστη, όταν πληροί την ανθρώπινη ψυχή, συνοδευόμενη από την αρετή της αγάπης, μπορεί να αποτελέσει το κύριο εμπόδιο στην επικράτηση της βίας. Στις μέρες μας, όλο και πιο πολύ, γινόμαστε μάρτυρες βίας,  τρομοκρατίας και εγκληματικότητας τόσο στο ελληνικό όσο και στο διεθνές κοινωνικό περιβάλλον. Η Εκκλησία του Χριστού, όχι μόνον δεν απορρίπτει τις πράξεις βίας, ως αντίθετες στις εντολές των αγίων αρετών του Θεού, αλλά, μέσω της εκκλησιαστικής ζωής και της προσευχής, μεριμνά νυχθημερόν, έτσι ώστε να υπάρξει η άνωθεν φωτιστική ενέργεια προς αποφυγή εντάσεων και βίαιων ενεργειών, πρώτα, στις ψυχές των ανθρώπων και, έπειτα, στις διανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές.
Επί πλέον, στις διάφορες ακολουθίες της, που έχουν όλες μορφωτικό και παιδαγωγικό χαρακτήρα, αγωνίζεται να οικοδομήσει πνευματικά θεμέλια στις ψυχές των πιστών, έτσι ώστε να είναι εξοπλισμένες με αγάπη, ειρήνη και πραότητα και να μην υπάρχει εντός αυτών, ούτε καν ως λογισμός, η πρόθεση για βία. Στο πλαίσιο αυτό, οι πιστοί, όλοι μαζί, ως ένα αχώριστο, αδελφικό και αγαπητικό «Εμείς», εύχονται και προσεύχονται, καθημερινά, υπέρ της εσωτερικής ειρήνης των ανθρώπων, η οποία να συμβάλλει  στην ειρήνευση του σύμπαντος κόσμου. Ο λειτουργός προσεύχεται και ζητά, εξ’ ονόματος όλων, τη θεία δύναμη από τον Θεό για την επικράτηση της ομόνοιας στους πιστούς, επικαλούμενος συνεχώς το «Ειρήνη πάσι». Προτρέπει, επίσης τους πιστούς, να αγαπάνε ο ένας τον άλλο, για να μπορούν, εν αγάπη, να ομολογούν το όνομα του Θεού: «Αγαπήσωμεν αλλήλους, ίνα εν ομονοία ομολογήσω-μεν». Στο πλαίσιο αυτό, ζητά να προσεύχονται, πρώτα, για εκείνους που τους μισούν και, έπειτα, για όσους τους αγαπούν «ευξόμεθα υπέρ των μισούντων και αγαπώντων ημάς». Τους καλεί, ακόμη, να προσέρχονται στο κοινό Ποτήριο, στη Θεία Κοινωνία, με φόβο (σεβασμό) στον Θεό, πίστη και αγάπη: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Τους διδάσκει, επίσης, διά της ακροάσεως του Αγίου Ευαγγελίου ότι ευλογημένοι και μακάριοι είναι οι καθαροί στην καρδιά, οι πραείς, οι ειρηνοποιοί, οι ελεήμονες, οι διωγμένοι για την πίστη και την αρετή τους, οι υβριζόμενοι και διωκόμενοι για την πίστη τους (Ματθ. 5, 3-12). Με άλλα λόγια, μέσα σε έναν κόσμο, που αγαπά πιο πολύ το σκότος, από το φως (Ιω. 3, 19), που, συνήθως, μισείται και σταυρώνεται τόσο ο Χριστός, όσο και ο  συνάνθρωπος, εκείνοι που πιστεύουν στον Χριστό εμπνέονται και οδηγούνται άνωθεν, για να ζουν διαρκώς σε ένα κλίμα λυτρωτικής αγάπης και ειρήνης, προσδοκώντας την Αιώνια Ζωή.Έτσι, καλλιεργείται μέσα τους μια εσωτερική γαλήνη, που καταπραΰνει και νικά τα πάθη, τα οποία οδηγούν τους λογισμούς, στις κακές σκέψεις ή αποφάσεις και καταλήγουν σε πράξεις βίας και επιθετικότητας.
Οι ευσεβείς και συνεπείς στην πίστη τους Χριστιανοί, τηρώντας τον αγαπητικό τρόπο ζωής, που εκφράζει το θέλημα του αληθινού Θεού, επιλέγουν τον ειρηνικό και πράο τρόπο ζωής στις σχέσεις τους με τους συνανθρώπους. Και αυτό, διότι ως φιλοσοφία ζωής έχουν την αρχή ότι οι «άλλοι» δεν είναι η κόλασή τους, όπως πίστευε ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, αλλά η πνευματική τους ευκαιρία, ο παράδεισός τους, όπως τους διδάσκει η ορθόδοξη παράδοσή τους, γεγονός που τους κάνει να στέκονται εν αγάπη και εν ειρήνη απέναντί τους.   
 
Ορθόδοξη Αλήθεια, 16.11.2022

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2022

ΓΕΡΩΝ ΜΩΥΣΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ: "Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΥΗΜΕΡΙΑ, ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ".

 Ρώτησα μία φορά ένα παιδάκι: «Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;» 
– Ό,τι βγάζει πιο πολλά λεφτά»!, απάντησε

Εξεπλάγην, ειλικρινά τάχασα.
Τί φταίει αυτό το παιδί;
Έτσι ακούει, έτσι έμαθε, αυτό λέει. Αυτό το παιδί όραμα έχει την απόκτηση πολλών χρημάτων.
Αυτός είναι ο σκοπός της ζωής του. Γι’ αυτό ζει. Αυτό μόνο το ενδιαφέρει.
Για χρήματα ακούει συνεχώς τους γονείς του να μιλούν, τ’ αδέλφια του, οι φίλοι του, οι γείτονες, οι συγγενείς.
Αυτό είναι το ρεύμα της εποχής. Τίθεται ως ευτυχία η οικονομική ευημερία, ο πλούτος, η κατανάλωση.
Ο Μέγας Βασίλειος λέγει πως σκοπός του ανθρώπου είναι να ομοιωθεί με τον Θεό, όσο αυτό είναι δυνατόν.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει στους γονείς:
Ανάθρεψε έναν αθλητή για τον Χριστό και μάθε τον και σαν άνθρωπος του κόσμου να είναι ευσεβής από μικρός.
Ο άγιος Χρυσόστομος δεν θεωρεί παιδεία την πολυμάθεια και την ξηρή μετάδοση τυπικών γνώσεων, αλλά την ευσέβεια, την ευλάβεια και τη μετάληψη αγιότητος. Προτεραιότητα δίνει στην υπεύθυνη στάση των γονέων και των δασκάλων, αυτών που κυρίως δίνουν την αγωγή, κι όχι στην απειρία των παιδιών. Οι άγιοι πατέρες μιλούν σοφά για τη διάκριση που χρειάζεται στη μετάδοση της αγωγής κατά ηλικία και κατ’ άνθρωπο. Δεν μπορούν όλοι όλα. Δεν είναι για όλους εξίσου όλα. Σημασία μεγάλη δίνουν στη βιωματικότητα των λόγων των παιδαγωγών. Μην κριθούν και κατηγορηθούν από το σοφό λαϊκό λόγιο: «Δάσκαλε που δίδαξες και νόμο δεν κρατούσες».
x
Ο άγιος Χρυσόστομος συνηθίζει να λέει, αυτό που ήδη είπαμε, πως το παράδειγμα των γονέων προς τα παιδιά είναι το πάν. Ο τρόπος της συνομιλίας τους θα επηρεάσει τα παιδιά. Αν ο σύζυγος προσβάλλει, επιτίθεται, βρίζει τη σύζυγο, και τ’ αντίστροφο, πληγώνονται τα παιδιά, αλλά και συνηθίζουν να συμπεριφέρονται έτσι. Ο σεβασμός, η αγάπη, η υπακοή εμπνέονται καλύτερα και δύσκολα διδάσκονται με ξερά λόγια. Είναι πολύ διαφορετικό να κάνει κανείς αυτό που του λένε από φόβο, πειθαρχία, καταναγκασμό και υποχρέωση, κι άλλο να προτιμά το θέλημα του άλλου από αγάπη.
Στα μαθήματα, στα παιχνίδια, στ’ αθλήματα θα πρέπει να μάθουν από μικρά τα παιδιά ότι τ’ αγαθά αποκτιούνται με κόπο, μόχθο, αγώνα, άσκηση, δυσκολία, υπομονή κι επιμονή. Έτσι δεν είναι σωστό να τους τα παρουσιάζουμε όλα εύκολα. Είναι καλό να μάθουν να προσπαθούν, να ζητούν και τη βοήθεια του άλλου, να ταπεινώνονται, να φιλοτιμούνται, να βγαίνουν από τον ατομισμό, εγωισμό και τη φιλαυτία. Το παιδί θα μάθει πως αντιδρά ο γονιός στην ασθένεια, το πένθος, τη δυσκολία, τη στέρηση και την καθυστέρηση και θα πράξει παρόμοια.

+ Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης

Σάββατο 30 Ιουλίου 2022

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ

 Ο ΜΥΘΟΣ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΝ ΗΜΕΡΩΝ
 
«Βίος ἀνεόρταστος μακρὰ ὁδὸς ἀ­πανδόχευτος» ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι μας πρόγονοι, γιατί γνώριζαν ὅτι οἱ γιορτές ἔρχονται νά ἀπαντήσουν σέ μιά μεγά­λη ψυχολογική ἀνάγκη. Κάθε ψυχικά ὑ­γιής ἄνθρωπος θέλει νά βρεῖ τρόπο νά ἑορ­τάσει, γιά νά ἐξωτε­ρικεύσει ὅ,τι πι­στεύει καί ζῆ μέσα του. Αὐτά τά συν­αι­σθήματα ἐξέφραζε ὁ Γεώργιος Θε­ο­το­κᾶς, ὅταν ἔγραφε: «Ἡ Ὀρθο­δοξία, ὅ­πως παρου­σι­ά­ζεται στά μάτια τοῦ ἑλ­ληνικοῦ λαοῦ, εἶναι θρησκεία ἐθνική, συνυφα­σμένη ἀ­ξεδιά­λυτα μέ τά ἤθη του καί τόν ὁμα­δι­κό χαρακτῆ­ρα... Οἱ μεγάλες ἑορ­τές της, ὁ Εὐαγγελισμός, τό Πάσχα, ὁ Δεκα­πεν­ταύγουστος, τά Χριστού­γεννα, τά Δω­δεκάμερα καί ἄλ­λες εἶναι κάθε χρόνο οἱ μεγάλες μέρες τῆς Ἑλλάδας, οἱ μέ­ρες ὅπου τό ἐθνικό σύνολο αἰσθά­νεται πε­ρισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ὥρα τήν ἑνό­τητά του, τήν ἀλληλεγγύη του, τήν ἀμοιβαία ἀγάπη τῶν μελῶν του. Αὐτή ἡ θαλπωρή, αὐτά τά ζεστά κύματα πού με­ταδίδονται ἀ­κατάπαυ­στα σέ ὅλη τήν Ἑλ­λάδα ἀπό τούς ὀρθόδοξους ναούς καί τίς βυ­ζαν­τινές τους ἀκολου­θίες ἀ­πο­τε­λοῦν στοιχεῖο συστατικό, ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ τῆς ἑλληνικῆς ζωῆς».
 
 Τά τελευταῖα, ὅμως, χρόνια κα­θιε­ρώθηκαν ἀπό τόν Ὀργανισμό Ἡνω­μέ­νων Ἐθνῶν (Ο.Η.Ε.) καί ἄλλους παγ­κόσμιους ὀργανισμούς οἱ λεγόμε­νες Παγ­κόσμιες Ἡμέρες, οἱ ὁποῖες τείνουν νά διεισδύσουν σέ κάθε χώρα καί τόπο. Κά­ποιες ἔχουν καθιερωθεῖ, γιά νά θυ­μᾶται ὁ κόσμος σέ ὅλο τόν πλα­νήτη σημαν­τι­κά γεγονότα, νά ἐνημε­ρώνεται ἤ καί νά εὐαισθητοποιεῖται γιά ζητή­μα­τα μεί­ζο­νος σημασίας (π.χ. ἡ­μέ­ρα πε­ρι­βάλ­λον­τος ἤ κατά τοῦ Aids). Ὡστόσο, ὑπάρ­χουν καί ἄλλες πού δη­μιουργοῦν ἐρω­τήματα· ἐνδεικτικά ἀνα­φέρω με­ρι­κές Παγκό­σμιες Ἡμέρες: 21/1 - Ἀγ­κα­λιᾶς, 22/2 - Σκέψης, 14/3 -Σταθερᾶς π, 21/3 - Ὕ­πνου, 1/5 - Νομιμοποίησης τῆς Κάν­να­βης, 23/5 - Χε­λώνας, 15/6 - Ἀνέ­μου, 22/6 - Σκα­ρα­βαίου, 20/8 - Φάρων, 2/10 - Που­λιῶν, 8/10 - Αὐ­γοῦ, 15/10 - Πλυ­σί­ματος Χε­ριῶν, 19/11 - Δημόσιας Τουαλέτας, 21/11 - Χαι­­ρε­τισμοῦ.
 Γιά τήν καθιέρωσή τους εὐθύνεται ἐν πρώτοις ἡ θρησκευτική ἀδιαφορία καί ἡ ἀποστασιοποίησή μας ἀπό τόν Θε­ό. Ἐδῶ καί χρόνια ἡ ἀθεϊστική προ­πα­γάνδα ἀπεργάζεται τήν ἀποκαθή­λω­ση τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν, παρουσιά­ζον­τας αὐτές ὡς ψεύδη καί πρω­τό­γο­νους μύθους, πού δέν ἔχουν τίποτε νά προσ­φέρουν στόν σύγχρονο κόσμο. Ση­μαν­τική στό θέμα αὐτό ὑπῆρξε καί ἡ συμ­βολή τῆς παγκοσμιο­ποίησης, οἱ ἐμ­πνευ­στές τῆς ὁποίας ὁραματίστηκαν ἕναν κόσμο μέ λαούς χωρίς ἰδιο­προ­σ­ωπία, χωρίς ταυτότητα, δίχως τά ἰδι­αί­τερα ἤθη καί ἔθιμα καθεμιᾶς ἐθνότητας.
 Εἶναι γνωστό ὅτι πολλές ἀπό τίς γιορτές αὐτές χρηματοδοτοῦνται ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, καθώς προ­βάλ­λουν συγκεκριμένα προϊόντα καί ἱκανο­ποιοῦν οἰκονομικά συμφέροντα. Ἐπι­- πλέον, ὅλοι μας εἴμαστε μάρτυρες τοῦ διαγκωνισμοῦ πού παρατηρεῖται -μετα­ξύ δήμων, φορέων τοπικῆς αὐτο­διοί­κη­σης, συλλόγων καί ἄλλων παρα­γόντων τῆς κοινωνικῆς ζωῆς- γιά τήν ἀνάληψη τέτοιων πρωτο­βουλιῶν. Ἐνί­οτε, μάλι­στα, περιβάλ­λονται ἀπό τέ­τοια αἴγλη, ὥστε νά ὑπερβαίνουν τίς χριστια­νικές γιορ­τές.
 Ὁ ἑορτασμός τῶν Παγκόσμιων Ἡ­με­ρῶν πολλές φορές ἐξελίσσεται σέ εὐ­και­ρία ἀποχαλιναγώγησης ποικίλων παθῶν, κοσμικῆς ἐπίδειξης, πρόσκαι­ρης εὐφο­ρίας καί προβληματικῆς δια­σκέδα­σης. Ὀργανωμένες γύρω ἀπό ἀ­όριστα πρόσ­ωπα (π.χ. ἡμέρες τῆς γυ­ναίκας, τοῦ πα­τέ­ρα κ.ἄ.) ἤ γενικές ἰ­δέ­ες (π.χ. ἡμέρες τῆς δασοπονίας, τοῦ διαβήτη κ.ἄ.) μοι­άζουν μέ εἰδωλο­λα­τρι­κά μυστήρια, συν­δεδεμέ­να μέ κάποιον μῦθο. Μέ τόν τόσο προσωρινό καί ἀπο­σπασματικό τους χα­ρακτήρα, φαντά­ζουν σάν ριπές... πολυ­βό­λου, οἱ ὁποῖες, ἄν δέν ἐκτελοῦν τήν ἠθική καί πνευ­ματική μας ἀκεραιότητα, σαφῶς κα­θο­δηγοῦν τίς ἐνέργειές μας σέ ἄλλες κατευθύνσεις.
 Ὡς παγκοσμιοποιημένες οἱ ἐν λόγῳ ἡμέρες ἀντιμάχονται τήν παγκοσμιό­τητα τῶν ἑορτῶν τοῦ Θεοῦ καί φιλο­δο­ξοῦν νά ἀντικαταστήσουν τίς ἐκκλη­­σι­αστικές ἑορτές ἤ τουλάχιστον νά διεκ­δι­κήσουν μιά ἰσότιμη θέση δίπλα τους. Στίς γιορτές τῆς Ἐκκλη­σίας μας ἡ παγκοσμιοποίηση ἀντιτάσ­σει τίς δι­κές της, γιά νά γιορταστεῖ καί νά προ­βληθεῖ ὁτι­δήποτε ἄλλο, καλύ­πτοντας ἐκεῖνο πού μᾶς συνδέει ἀπο­κλειστικά μέ τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία καί συμ­βάλλει στήν πνευμα­τική μας ἀνύ­ψωση.
 Τό ζητούμενο εἶναι ἄν, τελικά, ἔ­χουν ἀνταποκριθεῖ οἱ Παγκόσμιες Ἡ­μέρες στίς προσδοκίες πού ὁδήγη­σαν στή θέ­σπισή τους. Ἐξετάζοντας τά δε­δομέ­να γύρω μας, καταλήγουμε στό συμπέ­ρα­σμα ὅτι οἱ στόχοι, ποὺ ὑπο­τίθεται ὅτι πρεσβεύουν, δέν ἔχουν ἐ­πιτευχθεῖ· λόγου χάρη παρά τόν ἐκ­κω­φαντικό ἑορ­τασμό τῶν ἀντίστοιχων ἡ­μερῶν παρατη­ρεῖται αὔξηση τῶν φο­ρέ­ων τοῦ Aids, αὔ­ξηση τῆς χρήσης ναρ­κωτικῶν οὐσιῶν καί μάλιστα ἀπό ἄτομα νεαρῆς ἡλικίας, πε­ρισσότεροι πόλεμοι σέ χῶρες τῆς Ἀνα­τολῆς, ὑψηλά ποσο­στά παιδικῆς ἐρ­γασίας καί κακο­ποί­η­σης, καθώς καί ὑπε­ράριθμα περιβαλ­λοντικά προβλή­ματα.
 Καί αὐτό, γιατί δέν εἶναι δυνατό τό παγκοσμιοποιημένο ἑορτολόγιο νά ἀ­παντήσει στίς ἀγωνίες τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου. Πῶς μπορεῖ νά τόν ἀγγίξει ὑπαρξιακά, νά τοῦ μεταδώσει αἰσιοδο­ξία, ἐλπίδα γιά τό μέλλον, δύναμη νά συν­εχίσει τόν ἀγώνα του, νά τοῦ με­ταγγίσει ἀγαλλίαση καί εὐφροσύνη, νά τόν ἀνα­και­νίσει; Καί κάτι ἄλλο εἶναι ἄ­ξιο παρα­τηρήσεως. Ἀκόμη καί οἱ πλέ­ον ἀθῶες Παγκόσμιες Ἡμέρες, λειτουρ­γώντας θε­τικά, δέν κάνουν τίποτε ἄλ­λο ἀπό τό νά ἀποπροσα­νατολίζουν καί νά στρώ­νουν τό χαλί στή «νέα ἠθική»· ἀκόμη καί οἱ πλέον «καλές» δέν ἔχουν κανένα νό­ημα πνευματικό· ἀντίθετα ὑ­ποβάλλουν μη­νύματα σαρκικά, μά­ταια καί γήινα, καθώς δέν ἀποβλέπουν στήν αἰώνια ψυχή μας, ἀλλά στό φθαρτό σῶ­μα μας καί στό «τώ­ρα» τῆς ζωῆς μας!
 Κοντολογίς οἱ Παγκόσμιες Ἡμέρες εἶναι γιορτές τῆς «Νέας Ἐποχῆς», οἱ ὁ­ποῖες κοντά στά ἄλλα εὐνοοῦν τή στα­διακή ἐγκαθίδρυση τῆς πανθρη­σκεί­ας. Γιά τήν ἐπέλασή της μᾶς προϊ­δεά­ζουν οἱ Παγκόσμιες Ἡμέρες Σκέ­ψης (μήπως κα­λύτερα διαλογι­σμοῦ;), ἀνεκτι­κότητας      -ἀνεξιθρη­σκεί­ας, ἀν­τιρ­ρησιῶν συνείδη­­σης, βλασφημίας, γιόγ­κα. Μᾶς ἐξωθοῦν σάν «ζαλισμένο κο­πάδι» σέ σκοτεινές καί ὕποπτες ἀ­τρα­πούς. Ὅμως, ἡ φωνή τῶν ἁγίων Πατέρων διασχίζει τούς αἰῶ­νες καί κρυ­στάλ­λινη φθάνει ὥς τίς μέρες μας, δεί­χνοντάς μας τόν θεοπρεπῆ τρό­πο ἑ­­ορτασμοῦ: «Κεφά­λαιον ἑορτῆς μνή­μη Θεοῦ, Θεοῦ μνημο­νεύσωμεν... Τοι­γα­ροῦν ἑορτά­ζωμεν μὴ πανηγυρι­κῶς, ἀλλὰ θεϊκῶς· μὴ κοσμικῶς, ἀλλ’ ὑπερ­κοσμίως· μὴ τὰ ἡμέτερα, ἀλλὰ τὰ τοῦ ἡ­μετέρου, μᾶλλον δὲ τὰ τοῦ Δεσπό­του». Ἄς ἀφυπνισθοῦμε, λοιπόν!
 
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος - Θεολόγος

Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2022

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΡΦΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΣ: "ΗΡΘΕ Η ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΟΛΑ ΘΑ ΤΑΠΕΙΝΩΘΟΥΝ".

Εμείς είμαστε οι φοβιτσιάρηδες του 20ού αιώνος και του 21ου αιώνος που συνηθίσαμε στην άνεση και στην ευκολία της άθεης ευρώπης. Όμως ιδού που έρχονται και ήρθαν οι καιροί οι δύσκολοι και θα αυξηθούν σε όλα τα επίπεδα. 

Γι᾿ αυτό είναι πολύ σημαντικό να αντλούμε δύναμη από εκεί που αντλούσαν δύναμη οι πατέρες, οι μητέρες μας, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας. Διότι αυτοί πέρασαν επίσης δύσκολα χρόνια... με κατακτητές, με αρρώστιες, με επιδημίες, με πείνες, με φτώχειες. ΟΜΩΣ ήταν πλούσιοι σε πίστη, σε υπομονή! Και γι᾿ αυτό έλεγαν: «Έχει ο Θεός» και γέμιζε η καρδιά τους από Θεό!

Και γέμιζε το στόμα τους από αυτό το «έχει ο Θεός» και το μετέδιδαν και στα παιδιά τους και στα εγγόνια τους! Δυστυχώς στην εποχή μας εμπιστευθήκαμε πάρα πολύ την τεχνολογία, υπερβολικά την επιστήμη. 

Και τώρα εναπόθεσαν οι πιο πολλοί όλες τους τις ελπίδες εις την επιστήμη, στην τεχνολογία, στο χρήμα και εις τον εγκέφαλο, είτε τον ανθρώπινο είτε τον ηλεκτρονικό. Όμως αυτό έχει σκοπό ο ίδιος ο Χριστός να φανερώσει ποιες είναι οι περιορισμένες δυνατότητες και της τεχνολογίας και της επιστήμης και των ηλεκτρονικών μέσων και δορυφορικών και της νανοτεχνολογίας και της τεχνικής νοημοσύνης όπως λέγεται για να μας υποχρεώσει αφού μόνοι μας δεν γονατίζουμε... Να ΓΟΝΑΤΙΣΟΥΜΕ! Να ΤΑΠΕΙΝΩΘΟΥΜΕ δηλαδή! 

- Κήρυγμα του Πανιερωτάτου  Μητροπολίτου μας Μόρφου κ. Νεοφύτου της 6ης Νοεμβρίου 2021

Πέμπτη 15 Ιουλίου 2021

ΞΕΝΟΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΘΕΙΑ!

Ξένοι πρὸς τὰ θεῖα!
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
 
Πρόσφατα, καλοί μου φίλοι, δημοσιεύτηκε στὸ «ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» μία ἔρευνα τῆς γνωστῆς ἑταιρείας δημοσκοπήσεων «ΚΑΠΑ RESEARCH» μὲ τίτλο «Ἡ ταυτότητα τῆς Νέας Γενιᾶς». Τὴ νέα γενιὰ ἡ ἑταιρεία αὐτή, τὴν χώρισε σὲ δύο κατηγορίες. Τὴν ἀποκαλούμενη «γενιὰ Υ» ποὺ εἶναι οἱ ἡλικίες 25 – 39 ἐτῶν καὶ τὴν ἀποκαλούμενη «γενιὰ Ζ» ποὺ εἶναι οἱ ἡλικίες 17 – 24 ἐτῶν. Δηλαδὴ πρόκειται γιὰ τοὺς νέους 17 – 39 ἐτῶν ποὺ γεννήθηκαν στὴν ἐποχὴ τοῦ διαδικτύου καὶ τῆς παγκοσμιοποίησης, ὅπως χαρακτηριστικὰ ἀναφέρει.
 
Ἡ ἔρευνα αὐτὴ ἔδειξε πολλὰ καὶ σημαντικὰ πράγματα. Θὰ σταθοῦμε, πρὸς τὸ παρόν, μονάχα σὲ ὅ,τι ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν Πίστη. Τὸ συμπέρασμα τοῦ διευθυντῆ ἐρευνῶν τῆς ἑταιρείας, ἔχει ὡς ἑξῆς (ὅπως δημοσιεύτηκε στὴν πιὸ πάνω ἐφημερίδα τῆς 16.05.2021):
«…Ἡ σχέση τῶν νέων μὲ τὴν Ἐκκλησία φαίνεται νὰ περνᾶ κρίση ἀμφισβήτησης. Τὸ 83% δηλώνει λίγο καὶ καθόλου ἱκανοποιημένο ἀπὸ τὴ δραστηριότητα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τὰ τελευταῖα χρόνια. Δηλώνει, ἐπίσης, ξένο πρὸς τὰ θεῖα καὶ τὸ τελετουργικὸ τῆς Ἐκκλησίας, μὲ ἐξαίρεση τὶς μεγάλες γιορτὲς (Χριστούγεννα, Πάσχα) καὶ τὰ μυστήρια ἐκεῖνα (γάμοι, βαπτίσεις) ποὺ ἔχουν καὶ κοινωνικὴ διάσταση…».
Ἐπὶ τοῦ συμπεράσματος αὐτὲς οἱ παρατηρήσεις, στὶς ὁποῖες θὰ μπορούσαμε νὰ προβοῦμε εἶναι οἱ ἑξῆς:
 
Πρώτη παρατήρηση. Χωρὶς νὰ θέλουμε νὰ συν­ηγορήσουμε ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας μας, θέτουμε τὸ ἁπλὸ αὐτὸ ἐρώτημα: Ἆραγε ἡ νέα γενιά, τὴν γνωρίζει τὴ δραστηριότητα τῆς Ἐκκλησίας; Γιὰ παράδει-γμα γνωρίζει τὴ φιλανθρωπική της δράση, τὴν ποικιλόμορφη συμπαράστασή της στὸν χειμαζόμενο σύγχρονο ἄνθρωπο, τὸ καθημερινὸ πρόγραμμα τῶν ἀκολουθιῶν της κ.λπ; Ταπεινὰ ἐκτιμοῦμε πὼς ὄχι! Βλέπετε ἡ Ἐκκλησία ἐλάχιστα προβάλλει τὸ ἔργο της καὶ μάλιστα στὰ μέσα ἐνημέρωσης (ἰδίως δὲ στὰ προσφιλῆ τῆς νέας γενιᾶς), ὁπότε ἐπ’ αὐτοῦ κάτι πρέπει νὰ κάνει, στὸ βαθμὸ ποὺ πρέπει νὰ τὸ κάνει καὶ σύμφωνα βέβαια μὲ τὶς ἀρχὲς καὶ τοὺς κανόνες της.
 
Δεύτερη παρατήρηση. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας, εἴτε Ἐνορία εἶναι εἴτε Μητρόπολη, εἶναι ἀνάγκη νὰ κάνει βήματα – καὶ μάλιστα συνεχῆ καὶ ἀδιάκοπα – πρὸς τοὺς νέους. Τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐπ’ αὐτοῦ μοναδικό. Ἐκείνου τοῦ Καλοῦ Ποιμένα, ποὺ ἄφησε τὰ 99 του πρόβατα γιὰ χάριν τοῦ ἑνός (1), ἐκείνου ποὺ χάθηκε στὶς ἐρημιὲς τοῦ κόσμου.
 
Τρίτη παρατήρηση. Ὅμως αὐτὸ δὲν ἀπαλλάσσει τῶν εὐθυνῶν τους καὶ τοὺς νέους, ὅπως καὶ ὅλων μας ἀσφαλῶς. Γιατί, ὅπως ἂν θέλει κάποιος νὰ βρεῖ κάτι (ὅ,τιδήποτε εἶναι αὐτὸ) τὸ βρίσκει καὶ πολὺ εὔκολα μάλιστα σήμερα, ἰδίως δὲ στὰ ἄφθονα καὶ ὅλο ἐξελισσόμενα ἠλεκτρονικὰ μέσα, τὸ ἴδιο συμβαίνει κι ἐδῶ. Ἆραγε ἐνδιαφερθήκαμε νὰ μάθουμε τί ἀκριβῶς γίνεται στὴν ἐνορία μας καὶ ἀνάλογα νὰ συμμετάσχουμε σ’ αὐτό; Γιατί, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, εἰδικὰ ἐκεῖνο τὸ χαμένο πρόβατο ποὺ ἔσωσε ὁ Χριστός, δὲν μπορεῖ, ὅλο καὶ κάποια κραυγὴ ἀγωνίας θὰ ἔβγαλε ἐκεῖ στὶς ἐρημιὲς καὶ τὰ βουνὰ ποὺ εἶχε βρεθεῖ, δίνοντας τὸ κατάλληλο σῆμα σ’ ἐκεῖνον ποὺ ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὴ σωτηρία του. Δηλαδὴ ἔκανε κι αὐτὸ κάτι γιὰ τὸν ἑαυτό του!
 
Τέταρτη παρατήρηση. Τὸ καλὸ εἶναι ὅτι, ὅπως φαίνεται ἀπ’ τὴν ἔρευνα, ἀλλὰ καὶ ἀπ’ τὸ πιὸ πάνω σύντομα συμπέρασμά της ἐπὶ τοῦ θέματός μας, οἱ νέοι δὲν λένε πουθενὰ ὅτι δὲν πιστεύουν στὸν Θεό, ἀλλὰ ἐκεῖνο ποὺ διατυπώνουν εἶναι ὅτι αἰσθάνονται ξένοι πρὸς τὰ θεῖα. Καὶ αὐτὸ εἶναι πάρα πολὺ σημαντικό, ξέρετε. Γιατί ἀφοῦ εἶναι θετικὰ διακείμενοι μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, ἐκεῖνο ποὺ λείπει εἶναι τὸ ἑπόμενο βῆμα, δηλαδὴ τὸ νὰ ἀκολουθήσουν τὰ τῆς Πίστης μας αὐτῆς. Καὶ αὐτό, ὅπως προκύπτει καὶ ἀπ’ τὰ προηγούμενα, εἶναι εὐθύνη ἀσφαλῶς καὶ τῶν δύο πλευρῶν. Δηλαδὴ καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τῶν νέων μας.
 
Πέμπτη παρατήρηση. Ἀλλὰ προκαλεῖ ἐντύπωση καὶ τὸ ἑξῆς γεγονός. Οἱ νέοι δηλώνουν ξένοι πρὸς τὰ θεῖα καὶ τὸ τελετουργικὸ τῆς Ἐκκλησίας, μὲ ἐξαίρεση ὅμως τὶς μεγάλες ἑορτὲς (Χριστούγεννα, Πάσχα). Ἀπ’ αὐτὸ προκύπτει καθαρὰ ὅτι οἱ νέοι μας ἐκκλησιάζονται μόνο τὶς μεγάλες αὐτὲς ἑορτές, γι’ αὐτὸ καὶ αἰσθάνονται τότε, οἰκεῖοι θὰ λέγαμε, καὶ μὲ τὰ θεῖα, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ τελετουργικό της. Ἑπομένως δὲν χρειάζεται «ἐκσυγχρονισμὸς» τοῦ τελετουργικοῦ, ὅπως δὲν χρειάζεται καὶ ἐπὶ τῶν «θείων», ἀλλὰ τὸ νὰ μὴ εἴμαστε Χριστιανοὶ μόνο τῶν μεγάλων ἑορτῶν. Ἂν ὅλοι κάνουμε ἕνα βῆμα, δηλαδὴ τοῦ νὰ εἴμαστε Χριστιανοὶ τῶν Κυριακῶν κατ’ ἀρχήν, ὅλων τῶν Κυριακῶν, τότε θὰ δοῦμε ἀμέσως τὸ θαῦμα νὰ γίνεται μέσα μας. Δηλαδὴ τὸ νὰ τὰ νοιώθουμε καὶ νὰ τὰ καταλαβαίνουμε ὅλα, ὅλο καὶ πιὸ πολύ. Κατ’ οὐσίαν, λοιπόν, ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπό μᾶς. Ἔτσι δὲν εἶναι;
 
Ἕκτη παρατήρηση. Σὲ ἐπιβεβαίωση αὐτοῦ, ἔρχεται καὶ τὸ ἑπόμενο τοῦ συμπεράσματος τῆς ἔρευνας. Ὅτι δηλαδὴ ἐξαίρεση αὐτοῦ τοῦ «ξένου πρὸς τὰ θεῖα», ἀλλὰ καὶ τοῦ τελετουργικοῦ τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι καὶ τὰ μυστήρια ἐκεῖνα (γάμοι, βαπτίσεις) ποὺ ἔχουν κοινωνικὴ διάσταση. Καὶ συμβαίνει αὐτό, γιατί κι ἐκεῖ συμμετέχουμε, ἔστω γιὰ λόγους κοινωνικούς. Ἐνῷ τὰ ἄλλα μυστήρια, ὅπως τοῦ εὐχελαίου γιὰ παράδειγμα, ποὺ δὲν ἔχουν κοινωνικὲς διαστάσεις καὶ συνεπῶς δὲν συμμετέχουν οἱ νέοι, πῶς νὰ τὰ κατανοήσουν; Ἄρα εἶναι θέμα κυρίως δικῆς μας διάθεσης γιὰ συμμετοχὴ καὶ σὲ αὐτά. Τότε πράγματι ὅλα θὰ ἄλλαζαν μέσα μας.
 
Ἕβδομη παρατήρηση. Γιὰ ἀκόμη μεγαλύτερη ἐπιβεβαίωση αὐτῶν, θὰ μπορούσαμε νὰ ἀναφέρουμε ἕνα παράδειγμα. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι κάποιος δὲν παρακολουθεῖ τίποτα ἢ ἔστω παρακολουθεῖ ἐλάχιστα ἀπ’ ὅσα συμβαίνουν στὸν ἀθλητικὸ χῶρο. Ἂν κάποια ἑταιρεία δημοσκοπήσεων ρωτοῦσε τὴ γνώμη του γιὰ τὸν ἀθλητισμό, ἀνάλογες ἀπαντήσεις δὲν θὰ ἔδινε;
 
* * *
 
Ἑπομένως, παιδιά, τοῦτο εἶναι ἀπαραίτητο νὰ γίνει: Νὰ παύσουμε νὰ εἴμαστε Χριστιανοὶ τῶν μεγάλων ἑορτῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως καὶ τῶν μυστηρίων της ἐκείνων ποὺ ἔχουν κοινωνικὲς διαστάσεις, καὶ νὰ γίνουμε Χριστιανοὶ τῆς Κυριακῆς. Ἂν γίνουμε Χριστιανοὶ τῆς Κυριακῆς, τότε θὰ γίνουμε καὶ Χριστιανοὶ ὅλων τῶν μυστηρίων της. Καὶ τότε οὔτε τὰ θεῖα θὰ μᾶς εἶναι ξένα, οὔτε δὲ καὶ τὸ τελετουργικὸ τῆς Ἐκκλησίας μας. Πέραν τοῦ ὅτι θὰ εἴμαστε ἀσφαλῶς πιὸ ἱκανοποιημένοι καὶ ἀπὸ τὴν ὅλη δραστηριότητά της.
Μὴ ξεχνᾶμε πὼς ὅσοι ἔζησαν τὰ θαύματα καὶ τὸ ὅλο μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ τὴν ὅλη δραστηριότητά Του ἐπὶ τῆς γῆς, ἦταν ἐκεῖνοι ποὺ Τὸν ἀκολουθοῦσαν καὶ Τοῦ ζητοῦσαν νὰ τοὺς ἐλεήσει…
 
Ορθόδοξος Τύπος

Κυριακή 12 Απριλίου 2020

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Η ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ, ΩΣ ΟΠΛΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ


Η πίστη στον Θεό, ως όπλο κατά του Κορωνοϊού
Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής Θεολογίας ΑΠΘ

Αναμφίβολα, ο κορωνοϊος, αποτελεί έναν πανεθνικό λοιμό, που απειλεί, αδιάκριτα, το σύνολο του ελληνικού λαού και ολόκληρη την ανθρωπότητα.  Ωστόσο, απέναντι σε μια τέτοια εθνική απειλή, σε έναν, όπως χαρακτηρίστηκε από την ελληνική πολιτεία, «αόρατο πόλεμο», αν θέλαμε να αμυνθούμε αποτελεσματικά, σύμφωνα με την ελληνική διαχρονική εμπειρία και παράδοση, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν όλες οι συνήθεις διαθέσιμες δυνάμεις.

Δυστυχώς, όμως, η χώρα μας χρησιμοποίησε, εξ’ αρχής, μόνον τα ανθρώπινα και ορθολογικά μέσα, ενώ απέκλεισε τα θεία και πνευματικά, θεωρώντας τα, μάλιστα, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, όχι μόνον ακατάλληλα και ανίκανα να συμβάλουν στην άμυνα κατά του ιού αλλά και επικίνδυνα!
Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η συμβολή και η βοήθεια της Ιατρικής Επιστήμης, είναι σπουδαία και απαραίτητη. Όμως, για ποιον λόγο αποκλείστηκε και υποτιμήθηκε, μεθοδευμένα και προκλητικά, η Θεία βοήθεια από τους Ιθύνοντες, την Πολιτεία και τη διοικούσα Εκκλησία;
 Γιατί  διώκονται οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί και απομακρύνονται, με αυτόν τον αυταρχικό και αψυχολόγητο τρόπο, από το ψυχικό τους θεραπευτήριο, τη Μητέρα τους, την Εκκλησία;
 Γιατί, ενώ, σε όλες τις εθνικές πανδημίες, ο λαός μας έσπευδε συλλογικά και ζητούσε στις Εκκλησίες του τη θεία προστασία, δύναμη, βοήθεια και σωτηρία του από τα επερχόμενα δεινά, εκφράζοντας έτσι την πίστη και την ελπίδα του στον Τριαδικό Θεό και στους Αγίους του, στην προκειμένη περίπτωση, δεν του επιτρέπεται να το κάνει;
Η επίκληση του κινδύνου μετάδοσης του ιού σε εκκλησιαστικές συναθροίσεις αποτελεί προκλητική, αντιφατική και αδικαιολόγητη πρόφαση.
Διότι, πώς είναι δυνατό να βρίσκονται υγειονομικές λύσεις, για να πηγαίνουν οι Έλληνες πολίτες στα καταστήματα αγοράς τροφίμων, στις Τράπεζες, στα φαρμακεία, σε αθλητικές δραστηριότητες, στην έξοδο των κατοικίδιων ζώων τους και δεν μπόρεσαν να βρεθούν παρόμοιες υγειονομικές λύσεις, για να μπορούν οι πιστοί να εκκλησιάζονται;
Πώς είναι δυνατόν να καταργεί η Πολιτεία, με τη σύμφωνη γνώμη της διοικούσας Εκκλησίας, το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας, που κατοχυρώνει, ρητά και κατηγορηματικά, το δικαίωμα των πιστών πολιτών, να λατρεύουν τον Θεό τους, τηρώντας, φυσικά, τόσο τους υγειονομικούς όρους  όσο και τους κανόνες της πίστεώς τους;
Όλοι, οι νουν έχοντες, αντιλαμβάνονται ότι δημιουργείται, δυστυχώς για πρώτη φορά, τεράστιο οντολογικό θέμα στον ορθόδοξο λαό της χώρας, όταν του απαγορεύουν, στο όνομα οποιασδήποτε ανάγκης ή κινδύνου, χωρίς να αναζητείται μάλιστα λύση αναλογίας, να λειτουργεί ως Εκκλησία, σύναξη, συνάθροιση.
Ουσιαστικά, με την πρωτόγνωρη, για την πίστη μας, αποδοχή ενός αναπόδεικτου κινδύνου, της δήθεν μετάδοσης του ιού, μέσω της συμμετοχής των πιστών στη Θ. Ευχαριστία, αμφισβητείται η αλήθεια της Εκκλησίας περί του μυστηρίου της Θείας Κοινωνίας, ως μετοχής στο σώμα και το αίμα του Χριστού, προς ίαση της ψυχής και του σώματος.
Με άλλα λόγια, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί στερούνται τη δύναμη που παίρνουν από τη Θεία Ευχαριστία, την κοινή προσευχή, την κοινή έκφραση της πίστεως, μέσω της οποίας αιτείται, εν τη ενώσει, και λαμβάνεται από τον Θεό  κάθε αγαθό, στο όνομα του Ιησού Χριστού, σύμφωνα με τη ρήση του Ίδιου: «Πάλι σας διαβεβαιώνω ότι, εάν δύο από σας συμφωνήσουν μεταξύ τους, ό, τι αγαθό πράγμα και αν ζητήσουν, διά της προσευχής τους, θα το λάβουν από τον Πατέρα μου. Διότι, όπου δύο ή τρεις είναι συναθροισμένοι στο όνομά μου, εκεί είμαι και εγώ, εν μέσω αυτών» (Ματθ. 18. 19-20).
Υποστηρίζεται ότι ο αόρατος πόλεμος, που δεχόμαστε από τον Κορωνοϊό, εκτός των άλλων, έχει και χαρακτηριστικά βιολογικού πολέμου και, επομένως, αποτελεί μια δύσκολη συλλογική δοκιμασία, για την αντιμετώπιση της οποίας, είναι ανάγκη να συνυπάρχει, μαζί με τα επιστημονικά ιατρικά μέτρα και μέσα της σωματικής προστασίας και θεραπείας, μια επίσης δυνατή και έντονη θεία παρέμβαση, η οποία όμως, είναι ανάγκη, να αιτείται, για να έρχεται, μέσα από συλλογική εκκλησιαστική προσευχή και επίκληση: «αιτείτε και δωθήσεται υμίν» (Ματθ. 7, 7).
Γι αυτό, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διαφωνούν και αντιστέκονται ως διωκόμενοι πιστοί, στην εξορία που υφίστανται, από τα πνευματικά τους καταφύγια, που είναι οι τοπικές τους Εκκλησίες.
Διότι, εάν ο παρών λοιμός αποτελεί έργο του αρχέκακου διαβόλου, ο οποίος, μέσω του ιού, καραδοκεί και περιπατεί ωρυόμενος, ζητώντας κάποιους ευάλωτους για να τους κατασπαράξει, τότε, η βίαιη απομάκρυνση των πιστών από τον Χριστό του Ποτηρίου και την Εκκλησία τους, δεν αποτελεί τη βέλτιστη λύση, όπως θεωρείται από εκείνους που την επέβαλαν, σε αντίθεση, μάλιστα, με αυτό που ορίζει ο ίδιος ο Χριστός, ως λύση, που είναι η δυνατή πίστη.
Ως παράδειγμα, αναφέρουμε τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου παιδιού (Μάρκ. 9, 17-29), του οποίου ο πατέρας ζήτησε από τους μαθητές του Χριστού να εκδιώξουν από το παιδί το κακό πνεύμα, αλλά εκείνοι δεν μπόρεσαν να το πράξουν.
Όταν, έπειτα, ανέφερε ο πατέρας του παιδιού στον Χριστό, την αδυναμία των μαθητών να κάνουν το θαύμα, Εκείνος θεώρησε, ως αιτία, την έλλειψη πίστεως και από την πλευρά των μαθητών και από την πλευρά του πατέρα, χαρακτηρίζοντάς τους ως «γενεά άπιστη».
Αυτό διαπιστώνεται, στη συνέχεια, όταν ζητάει ο πατέρας από τον ίδιο τον Ιησού, αν μπορεί, να τους σπλαχνιστεί και να τους βοηθήσει.  Εκείνος αντέστρεψε την ερώτηση και του απάντησε: Εάν εσύ μπορείς να πιστέψεις, τότε όλα είναι κατορθωτά στον πιστεύοντα.  Τότε, ο πατέρας του παιδιού, με δάκρυα στα μάτια, έκραξε και είπε: Πιστεύω Κύριε, βοήθησέ μου να απελευθερωθώ από την απιστία και να αποκτήσω πιο ζωντανή πίστη.  Έτσι, ο Χριστός διέταξε τα δαιμόνια και εξήλθαν αμέσως από το παιδί και το παιδί απελευθερώθηκε και θεραπεύτηκε. 
Όταν, μετά το θαύμα, τον ρώτησαν, κατ ιδίαν, οι Μαθητές, γιατί δεν μπόρεσαν εκείνοι να διώξουν το ακάθαρτο πνεύμα, Εκείνος τους απάντησε: «Αυτό το γένος των δαιμονίων, με τίποτε άλλο δεν φεύγει, παρά μόνον με προσευχή και νηστεία», δηλαδή με τη διαρκή και οντολογική σύνδεση με τον Θεό και την αποφυγή και άρνηση του κακού.
Άραγε, συνειδητοποιείται σήμερα από όλους μας ότι η αιτία όλων των κακών, «τούτο το γένος», όπως επισημαίνει ο Χριστός, είναι τα κακά πνεύματα των δαιμόνων, που μας εμπνέουν, μας προτείνουν και, ουσιαστικά, μας οδηγούν στο κακό και, συνεπώς, ότι η κατά του κορωνοϊού μάχη, ως δαιμονικό έργο, είναι, εκτός από επιστημονική, και μία πνευματική μάχη, η έκβαση της οποίας συνδέεται τόσο με την επιστήμη όσο και με την πίστη;
Μήπως, εθισμένοι, όπως είμαστε, να ζούμε υλιστικά, ξεχνούμε ότι επιστήμη και πίστη, λογική και θρησκευτικότητα, δεν αποτελούν αντίθετες και εχθρικές περιοχές, αλλά δύο, ομόκεντρα λειτουργούσες συμμαχικές δυνάμεις της ανθρώπινης ψυχοσωματικής οντότητας;
Μήπως είναι ανάγκη, με αφορμή την παρούσα παγκόσμια πανδημία, να σκεφτούμε, παράλληλα με την αναζήτηση των θεραπευτικών εμβολίων του σώματος, την αναζήτηση, επίσης, των πνευματικών θεραπευτικών εμβολίων της ψυχής;
Μήπως ο Κορωνοϊός μπορεί να λειτουργήσει και ως θετική ευκαιρία, για να ανανήψουμε από την πνευματική μας αοπλία, ραθυμία και απιστία, να λειτουργήσουμε, ως κατ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού οντότητες, να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και ζωής και να βρούμε, υπαρκτικά, την ψυχοσωματική μας ισορροπία;
Άραγε, η παρούσα συμφορά θα μπορούσε, ενδεχομένως, να λειτουργήσει ως σειρήνα αφύπνισης και αποδοχής των θείων προτάσεων του Ιησού Χριστού για άσκηση της προσευχής και της νηστείας, ως  μέσων ζωοδόχου αναφοράς και σχέσεως με τον Θεό και Δημιουργό μας και ως αποτελεσματικών φαρμάκων και όπλων εναντίον της ασθένειας, που προκαλείται στον άνθρωπο, λόγω, αφενός, της αποστασίας του από τον Θεό και, αφετέρου, της σύνδεσής του με τον πονηρό εφευρέτη των κακών;
Από θεολογικής πλευράς, καθίσταται σαφές ότι, απ’ όπου και αν ξεκίνησε το κακό της τωρινής πανδημίας, αποτελεί έναν, όντως αόρατο, καταστροφικό, μισάνθρωπο και δαιμονικό πόλεμο.
Η αποτελεσματική του αντιμετώπιση δεν είναι, απλώς και μόνον, θέμα ανακάλυψης του θεραπευτικού φαρμάκου ή εμβολίου, αλλά, παράλληλα και κυρίως, θέμα πίστεως και παρακλήσεως στον Ιησού Χριστό, τον Μόνο, που, αποδεδειγμένα, μπορεί να αποτρέπει και να νικά την αιτία κάθε κακού, λυτρώνοντας τον άνθρωπο από τη μισάνθρωπη παρουσία του αρχέκακου διαβόλου.

Ορθόδοξη Αλήθεια, 08.04.2020

Τρίτη 31 Μαρτίου 2020

Ο Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ AΓΙΟ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΘΕΟ

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΘΕΟ

[…]  Εμείς δυστυχώς δεν έχουμε πια κύριο τον Θεό! Εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε πλέον για κύριό μας τον Θεό. Έχουμε άλλους κυρίους. Άλλους… Έχουμε τη δύναμή μας! Δεν είναι πια κύριος του λαού μας ο Θεός. Αυτό είναι ένα θλιβερό κατάντημα, που βέβαια εμείς οι Έλληνες σιγά-σιγά το εργασθήκαμε. Και ξέρετε από πότε; 

Από το 1821 μέχρι και σήμερα!...Αυτό είναι κάτι που δεν το διανοήθηκε ούτε το Βυζάντιο, ούτε η Τουρκοκρατία. Προσέξτε: ούτε η Τουρκοκρατία δεν το διανοήθηκε να μην είναι κύριος του λαού μας ο Θεός! Αυτό άρχισε να χαλκεύεται από το 1821,όπως σας είπα. Ήλθαν από την Ευρώπη οι λόγιοί μας και κουβάλησαν κι αυτήν την αρρώστια, ότι δεν μπορεί σε έναν λαό να είναι κύριος ο Θεός του, αλλά θα είναι κάποιος κυβερνήτης, θα είναι η Βουλή, θα είναι ο στρατός, θα είναι οι νόμοι... Αυτά θα είναι. Αλλά ότι αυτά τελικά δεν μπορούν να νικήσουν, αποδείχθηκε ιστορικά.
Το παράδειγμα που θα πω είναι ένα επιχείρημα και εναντίον του ιστορικού υλισμού. Δεν θα κάνω περισσότερη ανάλυση· όσοι έχετε διαβάσει ή όσοι καταλαβαίνετε, θα το ξέρετε. Είναι ένα επιχείρημα και εναντίον του ιστορικού υλισμού, που λέει ότι ανάλογα με τα υλικά δεδομένα κατακτάται και η Ιστορία. Αυτό, θα λέγαμε, είναι μία δογματική θέση του ιστορικού υλισμού. Έρχεται όμως η Ελληνική Επανάσταση του ’21 να απορρίψει αυτό το επιχείρημα, γιατί δεν υπήρχαν καθόλου τα υλικά δεδομένα για να νικήσουν οι Έλληνες μια τουρκική Αυτοκρατορία! Υπήρχε ένας άλλος παράγοντας, που δεν προβλέπεται οπωσδήποτε από τον ιστορικό υλισμό, και αυτός είναι η πίστη στον Θεό· και εκείνη την εποχή, πραγματικά, κύριος του λαού αυτού ήταν ο Θεός! Και ένας καταπέλτης εναντίον του ιστορικού υλισμού είναι ο 143ος Ψαλμός.
Αλλά πριν πάω στον 143ο Ψαλμό, πηγαίνετε στον στίχο 16 του 32ου Ψαλμού: «Οὐ σῴζεται βασιλεὺς διὰ πολλὴν δύναμιν, καὶ γίγας οὐ σωθήσεται ἐν πλήθει ἰσχύος αὐτοῦ». Δηλαδή: ούτε ο βασιλιάς δεν σώζεται επειδή έχει δύναμη-στρατιωτική-,ούτε ο γίγαντας θα σωθεί επειδή έχει μεγάλη δύναμη σωματική! Όταν λέει «βασιλιάς» εννοεί τον αρχηγό ενός κράτους. Δεν έχει σημασία τι είδους αρχηγός μπορεί να είναι αυτός, τι μορφή και τι σχήμα πολιτικό μπορεί να έχει.
Και εδώ γίνονται δύο υπαινιγμοί. Ο βασιλιάς με τη μεγάλη δύναμη είναι ο Φαραώ. Ο Φαραώ είχε πολλή δύναμη τότε, όταν ξεκίνησε τον αγώνα εναντίον των Εβραίων. Καταποντίσθηκε όμως. Κι όταν μιλάει για τον γίγαντα-αν είναι Ψαλμός του Δαβίδ- τότε ο υπαινιγμός είναι για τον Γολιάθ. Ο Γολιάθ, ο πολύς, ο σπουδαίος Γολιάθ, δεν κατάφερε τίποτα με την ασύγκριτα μεγαλύτερη σωματική του δύναμη, σε σχέση με τον Δαβίδ!
Και πιο κάτω, στον στίχο 17, θα πει: «Ψευδὴς ἵππος εἰς σωτηρίαν, ἐν δὲ πλήθει δυνάμεως αὐτοῦ οὐ σωθήσεται». Δηλαδή, ψεύτικη είναι η ελπίδα στο ιππικό για τη σωτηρία, γιατί δεν σώζεται κάποιος με την πολλή του δύναμη.
Καταρχάς ο ίππος είναι το ιππικό, δηλαδή οι στρατιωτικές δυνάμεις. Στη γλώσσα μας αυτό θα μπορούσαμε να το πούμε στρατιωτικό εξοπλισμό. Ξέρετε, κάποτε τα κάρα τα τραβούσαν τα άλογα, και τα αμάξια και το μαγγανοπήγαδο το γύριζαν τα άλογα. Όταν εφευρέθηκε η ατμομηχανή, που αντικατέστησε τα άλογα, προς τιμήν του αλόγου, που τόσες χιλιάδες χρόνια δούλεψε εκεί στο μαγγανοπήγαδο και στο καρότσι, η ισχύς, η δύναμη ονομάστηκε «ίππος». Ρωτάμε: «Πόσοι ίπποι είναι το μοτέρ;» Ή : «Αυτή η μηχανή πόσο τραβάει;». Και τα λοιπά. Είναι μονάδες δυνάμεως σε ίππους. Λοιπόν, το άλογο αντικαταστάθηκε από τις μηχανές. Έτσι, ωραιότατα και πολύ μαλακά και απλά, σας είπα, όταν λέει εδώ «ίππος», εννοεί τον μηχανικό εξοπλισμό, δηλαδή τα αεροπλάνα, τα τανκς, τα κανόνια, τις βόμβες, τις οβίδες, τους πυραύλους, τους δορυφόρους; Και όλα τα όμοιά τους. Λοιπόν, ««ψευδὴς ἵππος εἰς σωτηρίαν»! Νομίζετε πως θα σωθείτε με τον εξοπλισμό; «ἐν δὲ πλήθει δυνάμεως αὐτοῦ οὐ σωθήσεται»! Δεν θα σωθείτε· ο λόγος του Θεού το λέει.
Αν ένας λαός δεν έχει την προστασία του Θεού, μην πιστέψετε ποτέ ο λαός αυτός, με το πλήθος της ισχύος του και με την εξυπνάδα και τη στρατηγική των αρχόντων του, ότι θα καταφέρει σπουδαία πράγματα. Τίποτα δε θα καταφέρει! Αυτή τη στιγμή, ας πούμε ότι έχουμε τέλειο εξοπλισμό. Σας ρωτάω: Έχουμε όμως κύριό μας τον Θεό; Κάνουμε την αναφορά μας στον Θεό; «Κύριε, βοήθησέ μας!»;
Όσοι λόγοι εκφωνούνται προεκλογικά, μετεκλογικά, στη Βουλή, σε συνάξεις, σε δοξολογίες, σε επίσημες ώρες, από τους ανθρώπους που κυβερνούν τον τόπο μας, όποιοι και να είναι αυτοί, κάνουν χρήση του ονόματος του Θεού; Τα τελευταία χρόνια, αγαπητοί μου, λείπει σκανδαλωδώς το όνομα του Θεού! Κι αν το θέλετε, λείπει σκανδαλωδώς το όνομα του Θεού- προσέξτε- όσον αφορά τον Χριστό! Γιατί μπορεί κάποιος να πει «ο Θεός» και να εννοεί τον Μ.Α.Τ.Σ.[Μέγας Αρχιτέκτων Του Σύμπαντος, ο θεός των Τεκτόνων]. Να είναι Μασόνος, και να εννοεί τον Μ.Α.Τ.Σ.! Μπορεί  να λέει «Θεός», και να εννοεί τη Δημιουργία, να είναι ειδωλολάτρης. Να λέει «Θεός», και να εννοεί τον Βούδα. Τότε μόνο θα ήταν σαφής αλλά και η πίστη του αδαμάντινη, αν έλεγε καθαρά το όνομα του Ιησού Χριστού. Ακούσατε εσείς κανένα πρόσωπο να πει «ο Ιησούς Χριστός»; Ούτε καν Θεός δε λένε· όχι Ιησούς Χριστός…
Άρα πρέπει να κλαίμε! Δεν έχουμε πια κύριό μας τον Θεό. Κι άμα δεν έχουμε κάυριό μας τον Θεό, τότε είμαστε εκτεθειμένοι· δεν έχουμε προστασία! Μπορείτε να φανταστείτε πώς πρέπει να αισθάνεται ο άνθρωπος τη στιγμή που θα ανακαλύψει ότι δεν έχει ασφάλεια και προστασία; Είναι τρομερό!
Αλλά θα πάρω μια άλλη πλευρά, που πάλι η πατρίδα μας έχει ακολουθήσει, και που πολλοί λαοί τη θέλουν και την επιδιώκουν. Είναι η ευημερία· αλλά μία ευημερία χωρίς τον Θεό. Αν σε ένα σπίτι, σε μια οικογένεια, αναγνωρίζεται ο Θεός ως κύριος, δηλαδή ως αφεντικό, δηλαδή ο Θεός είναι εκείνος που κατευθύνει το σπίτι αυτό, πιστεύετε ότι το σπίτι αυτό οπωσδήποτε θα είναι πλούσιο; Όχι· γιατί το να έχω κύριό μου τον Θεό δε σημαίνει ότι πρέπει να έχω και καλή υγεία ή να έχω γεμάτες τις τσέπες μου. Θα ήταν αδιανόητο πράγμα αυτό. Προσέξτε: αδιανόητο! Σήμερα, όμως, δυστυχώς, εκείνο που θέλουμε και μας ενδιαφέρει δεν είναι τίποτα άλλο από το να έχουμε εξασφαλίσει στον λαό την ευημερία.. Και τότε η επιτυχία μας, ως υπόλογοι απέναντι σ’ αυτόν, θα είναι βέβαιη…
Χωρίς περιστροφές, σας το λέγω καθαρά: δεν είναι ορθό κριτήριο αυτό. Και δεν είναι ορθό κριτήριο γιατί μπορεί ένας λαός να είναι φτωχός, αλλά να έχει εξασφαλίσει άλλες προϋποθέσεις. Και μια θεμελιώδη προϋπόθεση, μέσα στη φτώχεια του, είναι να  έχει πάντοτε κύριό του τον Θεό. Πάντοτε! Και να είναι φτωχός, δεν πειράζει, δεν έχει σημασία αυτό. Άλλωστε δε βρισκόμαστε πλέον στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά στην Καινή, και γνωρίζουμε ότι τα υλικά αγαθά δεν μπορούν να είναι κριτήριο της παρουσίας του Θεού. Έτσι, όταν σήμερα θέλουμε να έχουμε κριτήριο τα υλικά αγαθά, την ευδαιμονία, και στρεφόμαστε προς την Ευρώπη, προς τον Βόρειο Πόλο, προς τον Νότιο Πόλο, στρεφόμαστε προς τον Ειρηνικό Ωκεανό- καταλαβαίνετε τι θέλω  να πω τώρα.. πάμε στα βαθιά και στα ρηχά- για να έχουμε ευδαιμονία υλιστική, κατοχύρωση υλιστική, ασφάλεια υλιστική· άνοδο του βιοτικού επιπέδου, τι λέτε; Θα είμαστε τότε ευτυχείς;  
Για να μη λέτε πως τα λέω εγώ αυτά, ακούστε τον 143ο Ψαλμό: «ῥῦσαί με καὶ ἐξελοῦ με ἐκ χειρὸς υἱῶν ἀλλοτρίων, ὧν τὸ στόμα ἐλάλησε ματαιότητα καὶ ἡ δεξιὰ αὐτῶν δεξιὰ ἀδικίας». Δηλαδή: «απάλλαξέ με, γλύτωσέ με από τα χέρια ξένων, που το στόμα τους μιλάει ματαιόδοξα, ειδωλολατρικά- στην Παλαιά Διαθήκη «μάταιον» εννοείται η ειδωλολατρία- και το δεξί τους χέρι είναι χέρι αδικίας, ό,τι κάνουν είναι άδικο».
Οι μεγάλοι της γης είναι άδικοι. Έχει αποδειχθεί αυτό τρανά και επανειλημμένα. Οι μεγάλοι της γης, για τους μικρούς, είναι πάντοτε άδικοι. Μην ξεχνάτε ότι ποτέ, μα ποτέ, κανένας μεγάλος δεν αγάπησε την Ελλάδα. Αυτό να το ξέρετε πάντοτε. Και για μη νομισθεί πάλι ότι μιλάω εγώ, κάποτε ο Ησαΐας το είπε αυτό και τόνισε ιδιαίτερα να μη συμμαχήσει ο Ισραήλ ούτε με τους Ασσυρίους, ούτε με τους Αιγυπτίους: «Θα μείνετε στις δικές σας δυνάμεις, γιατί εγώ είμαι Κύριος ο Θεός σας[Ησ.31,1-3]». Δεν άκουσαν οι Εβραίοι και στράφηκαν σε συμμαχίες. Ο Θεός τους ελέγχει, αλλά τελικά τους αφήνει και συμμαχούν με τους Αιγυπτίους. Και έρχονται μετά οι Ασσύριοι και τους διαλύουν. Είναι φοβερό!
Σας έχω πει κι άλλη φορά τι έκανε κάποτε ο Δαβίδ; Μέτρησε τον στρατό, έκανε δηλαδή απογραφή. Θα μου πείτε: Είναι κακό πράγμα να κάνει κανείς απογραφή; Στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε πολλές περιπτώσεις απογραφής. Όταν μάλιστα έφυγαν οι Εβραίοι από την Αίγυπτο και βρέθηκαν στην έρημο, ο Μωυσής έκανε απογραφή. Και μας λέει και τους αρθιμούς, που περιέχονται σε ένα βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, και  γι' αυτό το βιβλίο αυτό πήρε το όνομα «Αριθμοί». Ο Θεός τώρα εδώ θυμώνει με τον Φαβρίδ που κάνει απογραφή, γιατί ο Δαβίδ αναρωτήθηκε μέσα του αν μπορεί να κατατροπώσει τους εχθρούς του με τον στρατό που έχει. Αυτό ήταν το λάθος. Η αμαρτία δεν ήταν ότι έκανε απογραφή, αλλά ότι στήριζε τις νίκες του στο πλήθος του στρατού[βλ. Β’Βασ.24,1-10]. Το καταλάβατε;
Αλλά κι εμείς σήμερα αυτό κάνουμε. Νομίζουμε ότι όταν θα τρέξουμε να κάνουμε συμμαχίες με τους μεγάλους και τα λοιπά, τότε οι εχθροί μας δεν θα μας πειράξουν. Τι φοβερό είναι! Αλλά είναι αδύνατο να γίνει κάτι διαφορετικό·  γι' αυτό τραβάμε τη μοίρα μας, τραβάμε την πορεία της μοίρας μας.
Τώρα ακούστε μία ωραία περιγραφή αυτών των ξένων λαών που κάνει ο Ψαλμωδός, στους στίχους 12-15(Ψαλμός 143): «ὧν οἱ υἱοὶ ὡς νεόφυτα ἱδρυμένα ἐν τῇ νεότητι αὐτῶν, αἱ θυγατέρες αὐτῶν κεκαλλωπισμέναι, περικεκοσμημέναι ὡς ὁμοίωμα ναοῦ, τὰ ταμιεῖα αὐτῶν πλήρη, ἐξερευγόμενα ἐκ τούτου εἰς τοῦτο, τὰ πρόβατα αὐτῶν πολύτοκα, πληθύνοντα ἐν ταῖς ἐξόδοις αὐτῶν, οἱ βόες αὐτῶν παχεῖς, οὐκ ἔστι κατάπτωμα φραγμοῦ, οὐδὲ διέξοδος, οὐδὲ κραυγὴ ἐν ταῖς πλατείαις αὐτῶν, ἐμακάρισαν τὸν λαόν, ᾧ ταῦτά ἐστι· μακάριος ὁ λαός, οὗ Κύριος ὁ Θεὸς αὐτοῦ».
Δηλαδή «μακάρισαν αυτούς των οποίων τα παλικάρια, πάνω στη νιότη τους μοιάζουν με βλαστάρια ριζωμένα, οι κόρες τους είναι ωραίες, στολισμένες με διάφορα στολίδια, σαν ομοίωμα ναού, οι αποθήκες τους είναι γεμάτες από αγαθά που ξεχειλίζουν, τα πρόβατά τους είναι πολυτόκα…-και με τεχνητή γονιμοποίηση!- και πολλαπλασιάζονται έξω στις βοσκές τους, τα βόδια τους είναι παχιά, δεν υπάρχει κανένας τοίχος των οικοδομών τους γκρεμισμένος ούτε ρωγμή- δηλαδή έχουν πόλεις ωραιότατα οικοδομημένες· δεν υπάρχουν χαλάσματα και ερείπια-ούτε ακούγονται κλάματα και φωνές στις πλατείες τους. Μακάρισαν τον λαό αυτόν που έχει όλα αυτά· όμως ευτυχισμένος ο λαός εκείνος που Κύριός του είναι ο Θεός!».
Μακάρισαν λοιπόν τον λαό που είχε όλα τα υλικά αγαθά! Πραγματικά: «Τι ευτυχισμένος λαός που είναι αυτός! Ταμεία, αποθήκες; Γεμάτες! Πρόβατα; Πολυτόκα! Παλικάρια; Λαμπρά! Κορίτσια; Ωραιότατα! Πόνος και θλίψη; Αναπτυγμένη η Ιατρική, αναπτυγμένη η Τεχνική, αναπτυγμένη η Επιστήμη! Όλα ωραιότατα!...». Μακάρισαν τον λαό αυτό, όπως μακαρίζουμε σήμερα την Ευρώπη, την Αμερική,άλλους λαούς πλούσιους και λέμε: «Θα μπούμε κι εμείς μέσα στον συνασπισμό τους!».
Πραγματικά ευτυχισμένος όμως είναι ο λαός εκείνος που Κύριο έχει τον Θεό Του. Αυτός είναι ο μακάριος λαός· όχι αυτός που έχει ευδαιμονία και πληθώρα αγαθών. Ευτυχισμένος είναι αυτός που έχει κύριο και κυβερνήτη του τον Θεό. Και πάλι ξαναρωτάω, αγαπητοί μου: έχουμε σήμερα στην Ελλάδα κύριο, αφεντικό, τον Θεό μας; Δεν Τον έχουμε!
Θα κλείσω με ένα αλίμονό μας!... Τίποτα άλλο δεν έχω να προσθέσω. Κι αν δεν έχω τίποτα να προσθέσω στο «αλίμονό μας», θα μου πείτε: «Τότε γιατί μας τα είπατε όλα αυτά απόψε;». Πρώτα πρώτα γιατί είναι κατατεθειμένα στην Αγία Γραφή· και ύστερα για να δοθεί μία μαρτυρία. Μπορούμε να μη δώσουμε αυτήν τη μαρτυρία; Πρέπει να δοθεί η μαρτυρία για να επικυρωθεί το αλίμονο. Τίποτα άλλο δεν έχω να σας πω, τίποτα άλλο δεν μπορούμε να κάνουμε· η πορεία μας, ως χώρα, είναι παρμένη. Αλίμονό μας! Τίποτα άλλο…
  
Δευτέρα, 14-11-1977

                             ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητμακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΗ:
Π. Αθανασίου Μυτιληναίου, Επιλογή Ψαλμών, τόμος Α΄, Ομιλίες απομαγνητοφωνημένες, Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη, Μάιος 2014, σελ. 180-188[ ομιλία 5η, Ψαλμός 32ος]’