Ιστορία και θρύλοι της
θαυματουργής εικόνας της
Γράφει ο καθηγητής
Χρήστος Γερ. Σιάσος
«Απόστολοι εκ περάτων,
συναθροισθέντες ενθάδε Γεθσημανή τω χωρίω κηδεύσατέ μου το σώμα, Και Συ, Υιέ
και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα»
Ο Αύγουστος, από την
αρχή μέχρι το τέλος του, είναι ο μήνας της Παναγιάς μας. Δυστυχώς βρίσκει ξανά
την Πατρίδα μας, την υπερήφανη Ελλάδα μας, σε μια ιστορική καμπή, σε μια
οικονομική εξαθλίωση των νοικοκυριών μας.
Κατά καιρούς, ο
Αύγουστος, μας έδωσε πολλά ένδοξα αλλά και τραγικά γεγονότα. Πάντα όμως ήρεμος
και χαμογελαστός. Ανάμεσα στην ελπίδα και την απόγνωση, όλοι μας θα
αναζητήσουμε και φέτος διέξοδο και παρηγοριά μπροστά στο προσκυνητάρι της
Παναγιάς μας, κάνοντας την προσευχή μας και ανάβοντας ένα κεράκι να την
παρακαλέσουμε για ότι το καλύτερο, για την Πατρίδα μας, την όμορφη Ελλάδα μας,
την οικογένειά μας, τα παιδιά μας, τον κόσμο όλον.
Ο Αύγουστος, είναι και
ο ευλογημένος μήνας για τον Ελληνισμό, είναι το «Πάσχα του Καλοκαιριού». Ο
ευλογημένος μήνας της Παναγιάς μας που μας δείχνει καθημερινά, αγάπη, στοργή,
καλοσύνη, παρηγοριά, παντοδυναμία, σοφία, μας ανακουφίζει από κάθε πόνο και
θλίψη. Κοντά της βρίσκουμε πάντα φως και ελπίδα. Παναγία, μια λέξη ευλογία,
ηρεμία, χαρά, ειρήνη, όνειρο. Από τις αρχές του μήνα Αυγούστου και όλο το
δεκαπενταύγουστο αρχίζει η προετοιμασία των πιστών για την μεγαλύτερη γιορτή
της χριστιανοσύνης, την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Όλοι οι Χριστιανοί τις
ημέρες αυτές κατακλύζουν τα αμέτρητα προσκυνήματά της, σε όλη την Ελλάδα και το
Εξωτερικό, όπου λιτανεύονται οι θαυματουργές εικόνες Της. Στην Παναγία Σουμελά
στη Βέροια, στην Παναγία της Τήνου, στην Εκατονταπυλιανή στην Πάρο, στην
Παναγία της Κεφαλονιάς, όπου στην εκκλησία την ημέρα της γιορτής της,
εμφανίζονται τα «φιδάκια της Παναγίας».
Η Παναγία μας, το
ιερότερο από τα πρόσωπα της Ορθοδοξίας, δεν έχει μόνο θρησκευτική- λατρευτική
σημασία για τους Έλληνες αλλά και Εθνική, αφού πολλές φορές το πρόσωπό Της έχει
συνδεθεί με τους αγώνες του Ελληνικού Έθνους.
Ο Άγιος Κοσμάς ο
Αιτωλός, μας λέει ότι, Μαρία σημαίνει Κυρία, σημαίνει και Βασίλισσα. Είναι η
κυρία Θεοτόκος. Κυρία, γιατί κυριάρχησε πάνω στο κακό. Κυρία, γιατί είναι η
Μητέρα του Κυρίου. Κυρία, γιατί εμείς οι ταπεινοί δούλοι προσπίπτουμε με πόνο
και ελπίδα και ζητάμε τη μεσιτεία Της. Οποιαδήποτε άλλη κυρία αυτού του κόσμου
είναι μηδενικό μπροστά στην Κυρία Θεοτόκο μας.
Είναι και Βασίλισσα η
Παναγία μας, μας λέει ο Άγιος, γιατί, στο κεφάλι της έχει το στεφάνι της
Αγιότητας. Στα χέρια Της κρατάει το σκήπτρο της αγάπης και οι θρόνοι Της είναι
δύο. Ο ένας στα δεξιά του Θεού, «Παρέστη η βασίλισσα εκ δεξιών σου» και ο άλλος
στ' αριστερά του ανθρώπου, δηλαδή, ο θρόνος της καρδιάς μας.
Ακόμα οι γραφές των
Αγίων Πατέρων μας λένε, «Το πανσεβάσμιο και κεχαριτωμένο όνομα της Μαρίας
προσφυέστατα και αρμοδιότατα εδόθη εις την αειπάρθενον Θεοτόκο κατά πρόγνωση
και βουλή Θεού, παρά του οποίου ήταν ορισμένη να γίνει Μητέρα Αυτού. Το όνομα
Μαρία σημαίνει: Παντοδυναμία, τουτέστιν εκείνη η οποία ένωσε τα δύο άκρα
αντικείμενα Θεό και άνθρωπο. Ακόμη σημαίνει Σοφία, η οποία βρήκε τον τρόπο για
να ενώσει δύο φύσεις σε μια υπόσταση, χωρίς να συγχύσει τα ιδιώματα των φύσεων.
Και τρίτον σημαίνει Αγαθότητα, δηλαδή χάρις, η οποία θεοποίησε την ανθρώπινη
φύση και ανεβίβασε αυτή υπεράνω των ουρανίων δυνάμεων.
Αυτά τα τρία επίθετα
περιέχει το όνομα Μαρία. Δόθηκε διότι έμελλε να υπηρετήσει το μυστήριο της
ενσάρκωσης του Κυρίου…». Επίσης, οι Πατέρες της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου
ονομάζουν την Παρθένο Μαρία και Θεοτόκο.
Την Παναγιά μας,
πρόσφεραν στο Ναό οι γονείς της, Ιωακείμ και Άννα, όταν ήταν τριών χρόνων. Στο
Ναό έμεινε δώδεκα χρόνια και σε ηλικία δεκαπέντε χρόνων μνηστεύθηκε τον Ιωσήφ.
Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ την αποκάλεσε Κεχαριτωμένη, φέρνοντάς Της το χαρμόσυνο
μήνυμα της γέννησης του Ιησού σε ηλικία δεκαέξι χρόνων. Μετά την ανάληψη του
Κυρίου έζησε άλλα δέκα χρόνια και σε ηλικία πενήντα εννέα χρόνων, «μετέστη προς
την ζωήν, Μήτηρ υπάρχουσα της ζωής».
Η λατρεία και η αγάπη
των πιστών, ανώνυμων και επώνυμων, φαίνεται και από τα πολυάριθμα προσωνύμια
που έχει δώσει στην Παναγιά μας, σε Ιερούς Ναούς και Ιερές Μονές, στις Άγιες
Εικόνες Της, όπου και αν βρέθηκαν αυτές, όπως: Μεγαλόχαρη, Εκατονταπυλιανή,
Φανερωμένη, Κοσμοσωτήρα, Χοζοβιώτισσα, Εικοσιφοίνισσα, Βρεφοκρατούσα, Ελεούσα,
Θαλασσινή, Γιάτρισσα, Μυρτιδιώτισσα, Οφιούσα, Αγιασώτισσα, τριχερούσα,
Κρημνιώτισσα, Καμαριώτισσα, Πορταΐτισσα, Γαλακτοτροφούσα, Ελευθερώτρια,
Γλυκοφιλούσα, Μεγαλομάτα, Δεξιοκρατούσα, Αθηνιώτισσα, Μεγαλοσπηλαιώτισσα,
Πουρσιώτισσα, Λιγοβιτσιάνα, Αμπελακιώτισσα, Καμινιώτισσα, Βλαχερνίτισσα, Ολυμπιώτισσα,
Σουμελιώτισσα, Πλατανιώτισσα, Παμμακάριστος, Πελεκητή, Κρεμαστή, Μαρμαριώτισσα,
Υγεία, Παραμυθία, Παρηγορήτρα, Μυροβλύτισσα, Αμόλυντος, Υψηλοτέρα,
Κεχαριτωμένη, Ελεημονήτρια, Αγία Σκέπη, Αγιάσσου, Ελπιδοφόρα, Ευαγγελίστρα,
Εύσπλαχνος, Μυροβλύτισσα, Ζωηφόρος, Ζωοδότρα, Νεροφορούσα, Ηγουμένη,
Νυμφοτόκος, Αξιον Εστί, Ηλιοτόκος, Ξηροκαμπίτισσα, Αρβανίτισσα, Θεόκλητη,
Ολυμπιώτισσα, Αρχαγγελιώτισσα, Ομονοούσα, Θεοσκέπαστη, Αυγουστιανή , Θρηνούσα,
Παρηγορήτρα, Βλαχέρνα, Καλαμιώτισσα, Πρέσβειρα, Βρεφοκρατούσα, Καταφυγή,
Γερόντισσα, Κλεισούρας, Σπηλιώτισσα, Γραφιώτισσα, Τρυφερούσα, Γρηγορούσα,
Δακρυρροούσα, Δαμάστα, Φαρμακολύτρα, Διακονούσα, Χιλιονοματούσα, Χρυσοβαλάντη,
Χρυσοκαστριώτισσα, Χρυσοπηγή, Εκκλησιάρχουσα, Ψυχοσώτρια, Υπερευλογημένη,
Παναμώμητος, Άχραντος, Αμόλυντος, Λεσινιώτισσα, Νιαμονίτισσα, Υψενή, Τσαμπίκα,
Αργοκοιλιώτισσα, Εικονίστρια, Ακαθή, Γαλατιανή, Αρεθιώτισσας, Βουλκανιώτισσα,
Αρμενιώτισσα, Δομιανίτισσας και δεκάδες άλλα.
Ο Χριστός αποφάσισε να
καλέσει κοντά Του τη Μητέρα Του. Τρεις ημέρες όμως νωρίτερα της γνωστοποίησε με
τον Αρχάγγελο Γαβριήλ την από τη γη μετάστασή Της. Η Παναγία μας με τον πόθο
της μετάστασή Της προς τον γιό Της, πήγε στο Όρος των Ελαιών για να
προσευχηθεί. Μετά από την προσευχή, επιστρέφει στο σπίτι Της και αμέσως συγκλονίζεται
ολόκληρη.
Στο σπίτι έφθασαν οι
μαθητές του Χριστού. Μεταξύ αυτών ήταν και οι Ιεράρχες Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης,
ο Ιερόθεος και ο Τιμόθεος. Η Παναγία τους χαιρέτισε όλους και προσεύχεται για
την προστασία του κόσμου. Ο Πέτρος αρχίζει τους εξόδιους ύμνους. Οι άλλοι προπορεύονται
με λαμπάδες και υμνωδίες, οδηγώντας το Θεοδόχο σώμα Της προς τον τάφο.
Η Εκκλησία μας, αυτές
τις ημέρες, τιμά το τέλος της επίγειας ζωής της Θεοτόκου, την κοίμησή Της. Η
Μητέρα όλων των Μητέρων βρίσκεται ξαπλωμένη στο νεκροκρέβατο. Οι Άγιοι Απόστολοι
είναι όλοι εκεί, στο κέντρο βρίσκεται ο Χριστός μας ο οποίος κρατά στα χέρια
Του τη Μητέρα Του, ζωντανή και αιώνια ενωμένη μαζί Του.
«Απόστολοι εκ περάτων,
συναθροισθέντες ενθάδε Γεθσημανή τω χωρίω κηδεύσατέ μου το σώμα, Και Συ, Υιέ
και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα», ψάλλει η εκκλησία μας.
Από τους πρώτους
μεταχριστιανικούς χρόνους η Εκκλησία μας αποδέχθηκε το γεγονός ότι η Παναγία
μας κοιμήθηκε στα Ιεροσόλυμα και τάφηκε στην πόλη Γεσθημανή. Ο Ναός της
Κοιμήσεως είναι λαξεμένος σε βράχο και έχει τριάντα μέτρα μήκος και οκτώ μέτρα
πλάτος, είναι γνωστός ως Πάνσεπτο – σπουδαιότατο προσκύνημα - Θεομητορικό μνήμα
της Γεσθημανής.
Χτίστηκε από την Αγία
Ελένη το 326 μ.Χ. προς τιμή της Θεοτόκου και βρίσκεται σαράντα οκτώ σκαλιά κάτω
από την επιφάνεια της γης.
