ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΡΗΓΙΝΙΩΤΗΣ: ΟΙ "ΚΑΛΟΙ" ΚΑΙ "ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ" ΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ

 ΟΙ "ΚΑΛΟΙ" ΚΑΙ "ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ" ΙΕΡΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ
Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Ο Ιησούς Χριστός δεν δίδαξε έναν ατομικό δρόμο σωτηρίας, ξεχωριστό για τον καθένα μας, αλλά ίδρυσε την Εκκλησία, μια κοινότητα ανθρώπων, ενωμένων σαν ένα σώμα, που έχει κεφαλή τον ίδιο το Χριστό.

Γι’ αυτό το λόγο, πάντοτε η Εκκλησία είναι «αγία και άμωμος» (προς Εφεσίους, 5, 27), όχι επειδή «όλοι οι χριστιανοί είμαστε άγιοι» (δεν πιστεύω να θεωρείς τον εαυτό σου άγιο), αλλά επειδή έχει κεφαλή το Χριστό, που είναι ο απολύτως άγιος. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι γύρω μας είναι άγιοι πολλοί περισσότεροι άνθρωποι απ’ όσο νομίζουμε – ίσως όχι «μεγάλοι άγιοι», που να κάνουν θαύματα, αλλά «μικροί άγιοι», απλοί ευσεβείς και ταπεινοί χριστιανοί, γεμάτοι αγάπη και καλοσύνη, που σέβονται ακόμη κι εκείνους που εμείς νομίζουμε πως «δεν το αξίζουν».

Επειδή λοιπόν ο Χριστός ίδρυσε την Εκκλησία και όχι ατομικούς δρόμους σωτηρίας, γι’ αυτό πηγαίνουμε στο ναό και λατρεύουμε το Θεό, και μάλιστα ονομάζουμε και το ναό «εκκλησία», δηλαδή συγκέντρωση, συνάντηση. Εκεί βρισκόμαστε όλοι μαζί, ώστε οι πιο ενάρετοι και δυνατοί στην πίστη να «σπρώχνουν» προς το Θεό με την προσευχή τους και τους πιο αδύναμους και αμαρτωλούς.

Δυστυχώς, πολλοί από εμάς νομίζουμε πως είμαστε ενάρετοι και πιστοί, αλλά πηγαίνουμε στο ναό γεμάτη κατάκριση, βλέπουμε τους πιο αδύναμους (ή φαινομενικά πιο αδύναμους) και τους δικάζουμε μέσα μας, επειδή κρίνουμε – με το δήθεν αλάνθαστο και δίκαιο κριτήριό μας – ότι δεν συμπεριφέρονται σωστά μέσα στην εκκλησία ή ότι δεν είναι σωστοί γενικά στη ζωή τους. Αν ήμασταν αληθινοί χριστιανοί (καλύτεροι από εκείνους που καταδικάζουμε), πρώτον, θα λυπόμασταν για τις αδυναμίες και τις αμαρτίες των συνανθρώπων μας, αντί να νιώθουμε αντιπάθεια και περιφρόνηση ή μίσος γι’ αυτούς, και, δεύτερον, θα προσευχόμασταν στο Θεό να μην τους λογαριάσει τις αμαρτίες και τις αδυναμίες τους, αλλά να τους βάλει στον παράδεισο μαζί μ’ εμάς και με όλο τον κόσμο, δίπλα μας, ως αδελφούς μας.

Και στο τέλος, αφού δεν έχουμε αγάπη και συγχώρηση για τον πλησίον μας, αλλά μίσος και περιφρόνηση, ο Θεός μπορεί να επιτρέψει να γίνουμε τόσο σκληροί, που να μη θέλουμε καν να πηγαίνουμε στην εκκλησία – τι να πάμε να κάνουμε σ’ έναν τόπο που δέχεται και τους αμαρτωλούς, τους σέβεται και θέλει τη σωτηρία τους; Εμείς θέλουμε τη σωτηρία μόνο του εαυτού μας ή, άντε, και των παιδιών μας ή εκείνων, τους οποίους «εγκρίνουμε» εμείς… Κάνουμε λοιπόν, ουσιαστικά, μια δική μας θρησκεία, στην οποία τη θέση του Ιησού Χριστού (του κριτή ζώντων και νεκρών, που κρίνει για να σώσει, όχι για να καταδικάσει) την παίρνουμε εμείς οι ίδιοι!

Οι «καλοί» και οι «κακοί» ιερείς

Εκπρόσωπος όλου του λαού μπροστά στο Θεό, μέσα στη θεία λειτουργία και τις άλλες τελετές που κάνουμε όλοι μαζί στην εκκλησία, είναι ο ιερέας.

Η θεία λειτουργία δεν τελείται μόνο από τον ιερέα, αλλά από όλους τους ορθόδοξους χριστιανούς που βρίσκονται σ’ αυτήν. Ο ιερέας είναι ο εκπρόσωπος του λαού, που δανείζει τα χέρια του για να αγγίξουν το σώμα και το αίμα του Κυρίου και να πραγματοποιήσουν τα ιερά μυστήρια. Όμως δεν τα τελεί μόνος του. Χωρίς το «αμήν» του ψάλτη (που σημαίνει «μακάρι», δηλ. «να γίνει» αυτό που λέει ο ιερέας) και τις άλλες απαντήσεις που δίνει ο ψάλτης στα λόγια του ιερέα, δεν μπορεί να τελεστεί η θεία λειτουργία. Ο ψάλτης μιλάει εξ ονόματος όλων των λαϊκών, δηλαδή εκείνων που δεν είναι κληρικοί (ιερείς), και αυτά που λέει (το «αμήν», το «Κύριε ελέησον», το «Πιστεύω», το «Πάτερ ημών» κ.τ.λ.) κάποτε τα έλεγε όλος ο λαός. Γι’ αυτό, τα παλιά βιβλία της Εκκλησίας, όταν ανέφεραν τα λόγια του ψάλτη στη θεία λειτουργία, έγραφαν ότι τα λέει «ο λαός».

Αν λοιπόν σε κάποιο χωριό ή σε κάποια ενορία ο ιερέας (ή ο ψάλτης) δεν είναι «καλός» και έντιμος, αυτό οφείλεται στο ότι εμείς οι χριστιανοί δεν προσφέραμε στην Εκκλησία το καλύτερο παιδί του τόπου, το πιο ενάρετο, ηθικό, πιστό, έντιμο και άγιο, να γίνει ιερέας. Δεν κατευθύναμε π.χ. τα παιδιά μας προς αυτή την κατεύθυνση – όλοι περνάμε το μήνυμα στα παιδιά μας ότι είναι σπουδαίο επάγγελμα να γίνουν γιατροί π.χ., επειδή οι γιατροί «βγάζουν λεφτά» βέβαια κι όχι επειδή προσφέρουν στην κοινωνία, αλλά κανείς δεν λέει στο παιδί του πως είναι σπουδαίο επάγγελμα (λειτούργημα) το να γίνει ιερέας και ότι θα άξιζε να το επιλέξει, αν βέβαια το ίδιο θέλει να κάνει τον αγώνα που χρειάζεται γι’ αυτό.

[Γράφω πως και το να είσαι ιερέας είναι «επάγγελμα», επειδή η λέξη «επάγγελμα» στ’ αρχαία ελληνικά σημαίνει «υπόσχεση» (επαγγέλλομαι = υπόσχομαι) και εννοεί την υπόσχεση που δίνει ο άνθρωπος στην κοινωνία ότι θα προσφέρει σε όλους μέσω του επαγγέλματός του].

Πώς λοιπόν θέλεις, αδελφέ μου, να έχεις καλό ιερέα, όταν ούτε εσύ ο ίδιος γίνεσαι αυτός ο καλός ιερέας, ούτε το παιδί σου προτρέπεις να γίνει; Και μάλιστα, αν το θελήσει, ίσως να το υποβάλεις σε τρομακτικό ψυχολογικό πόλεμο και συναισθηματικό εκβιασμό για να μη γίνει! Αναγκαστικά λοιπόν θα έχεις τον ιερέα που σου προέκυψε, αυτόν που επέτρεψε ο Θεός να έχεις.

Πρέπει όμως να ξέρω, κατ’ αρχάς, πως ο ιερέας που έχω στην ενορία μου και πιθανόν να μην τον θεωρώ «καλό», ίσως είναι πολύ καλύτερος απ’ όσο νομίζω. Ίσως απλώς έχει κάποια ανθρώπινη αδυναμία (π.χ. κάνει κήρυγμα με απότομο ύφος, λόγω χαρακτήρα ή επειδή έχει αγωνία για τη σωτηρία των ανθρώπων) ή ίσως απλώς εγώ είμαι προκατειλημμένος εναντίον του χωρίς λόγο. Ίσως δεν μου αρέσουν αυτά που λέει, επειδή με «ξεβολεύουν» και μου ζητούν να γίνω ειλικρινά υπεύθυνος και αληθινός χριστιανός, πράγμα που δεν μου αρέσει και δε με αφήνει κι ο διάβολος να μου αρέσει…

Είναι πάρα πολύ εύκολο να πιστέψουμε συκοφαντίες εναντίον των ιερέων και να πείσουμε τον εαυτό μας ότι ο παπάς που έχουμε μπροστά μας π.χ. είναι φιλοχρήματος ή κλέφτης ή ότι δήθεν αποκαλύπτει τα μυστικά της εξομολόγησης ή ακόμη και ότι είναι γυναικάς ή ομοφυλόφιλος ή παιδεραστής κ.τ.λ., χωρίς να έχουμε δει πραγματικά καμιά απόδειξη. Κι όμως αυτές οι κατηγορίες μπορεί να είναι κοινές συκοφαντίες ή αποτέλεσμα προκατάληψης και ρατσισμού εναντίον των ιερέων. Αυτή η προκατάληψη και ο ρατσισμός στην εποχή μας έχει φτάσει με μεγάλα ύψη και φυσικά τον προωθεί κι ο διάβολος, ακριβώς για να μας βγάλει έξω από την εκκλησία.

Πήγαινε, αδελφέ μου, αδελφή μου, να γνωρίσεις καλύτερα τον παπά της ενορίας σου, συζήτησε μαζί του αυτά που πιστεύεις ως ελαττώματά του και είμαι βέβαιος ότι θ’ αλλάξεις εντελώς την άποψή σου γι’ αυτόν. Όχι ότι δεν υπάρχουν και ιερείς με μεγάλα ελαττώματα (ίσως όχι πάντως μεγαλύτερα από τα δικά μου ή τα δικά σου), όμως οι περισσότεροι ιερείς δεν είναι έτσι που νομίζει ο κόσμος. Ούτε πάμπλουτοι είναι, ούτε διεφθαρμένοι, ούτε υποκριτές – πολύ πιθανότερο να είναι αγωνιστές, που βοηθούν όσο μπορούν και όσους μπορούν, και βιοπαλαιστές, που επιβιώνουν έντιμα με την οικογένειά τους μέσα σ’ αυτή τη χαοτική και βρόμικη κοινωνία (που τους μισεί), όπως μπορούν.

«Σε ποιον παπά να πάω;»

Όμως το πρόβλημα έχει άλλη μια πολύ σοβαρή πλευρά. Πολλές φορές αρνούμαστε να πάμε στην εκκλησία ή να κοινωνήσουμε ή να παντρευτούμε ή ακόμη και να βαφτίσουμε τα παιδιά μας, επειδή δεν εγκρίνουμε τον ιερέα που έχουμε μπροστά μας, αλλά θέλουμε να βρούμε έναν «άγιο ιερέα» και να πλησιάσουμε το Θεό μέσω αυτού.

Ας είμαστε ειλικρινείς: η άποψη αυτή είναι εσφαλμένη, αλλά και επιζήμια για μας τους ίδιους. Κατ’ αρχάς, είναι εγωιστικό να απαιτούμε έναν άγιο ιερέα για να λειτουργηθούμε, να κοινωνήσουμε, να παντρευτούμε ή να βαφτίσουμε τα παιδιά μας – ακόμη και για να εξομολογηθούμε, εκτός πια κι αν έχουμε κάνει (ή συνεχίζουμε να κάνουμε ή σκοπεύουμε να κάνουμε) εγκλήματα ή τόσο φοβερά αμαρτήματα που χρειάζονται εξειδικευμένη αντιμετώπιση… Οι άνθρωποι που ζούμε μια συνηθισμένη ζωή, μπορούμε μια χαρά να εξομολογηθούμε σε οποιονδήποτε «πνευματικό» (εξομολόγο ιερέα) και να ωφεληθούμε, να προσεγγίσουμε το Θεό, να πάρουμε καθοδήγηση για τη ζωή μας και να σωθούμε, και εμείς και η οικογένειά μας.

Καλό είναι λοιπόν να πλησιάσουμε τον ιερέα της ενορίας μας, ως απλοί άνθρωποι και απλοί χριστιανοί, και να μη νομίζουμε πως εμείς ειδικά είμαστε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις, που πρέπει να «διαλέγουμε» τους ιερείς, να απορρίπτουμε τους περισσότερους και να πηγαίνουμε μόνο σ’ αυτούς που… εγκρίνουμε.

Άσε που το κριτήριό μας δεν είναι αλάνθαστο. Ο ιερέας που απορρίπτω, ίσως είναι ένας κρυφός άγιος, ενώ εκείνος που θεωρώ σωστό και «σπουδαίο» ίσως έχει κι αυτός τις αδυναμίες του, όπως κι εγώ. Και αν ωστόσο κάποια μέρα μάθω ότι έχει κι εκείνος αδυναμίες, θα πέσει από την υπόληψή μου και ούτε σ’ εκείνον θα πηγαίνω; Δηλαδή θα αποκόψω εντελώς τον εαυτό μου από την Εκκλησία και συνεπώς κι από το Χριστό, γιατί ο Χριστός, όπως είπαμε, ίδρυσε την Εκκλησία (ώστε να είμαστε όλοι μαζί) και όχι ατομικούς δρόμους σωτηρίας, που ο καθένας να μπορεί να τους διαμορφώνει «κατά τη γνώμη μου» και να τους ακολουθεί «με τον τρόπο του».

Εξάλλου, ακριβώς επειδή οι μεγάλοι και θαυματουργοί άγιοι στον κόσμο είναι σχετικά λίγοι, ο Θεός δέχεται τη θεία λειτουργία και από τα αδύναμα, αμαρτωλά και «χωματένια» χέρια όλων των ιερέων Του. Όπως εμείς ελπίζουμε ότι ο Θεός ακούει τις προσευχές μας, παρόλο που είμαστε αδύναμοι και αμαρτωλοί (και όχι άγιοι), έτσι πρέπει να ξέρουμε πως ο Θεός δέχεται τα ιερά μυστήρια και τις ιερές τελετές που κάνουν όλοι οι κανονικά χειροτονημένοι ιερείς, ακριβώς επειδή αγαπά όλους τους ανθρώπους και δεν έχει την απαίτηση (που έχουμε εμείς, μέσα στον υπερβολικό εγωισμό μας) να είναι αναμάρτητος ο άνθρωπος για να δεχτεί ο Θεός τη λειτουργία και την προσευχή του. Συνεπώς, και ο πιο αμαρτωλός – ας πούμε – ιερέας, όταν λειτουργεί, εξομολογεί, παντρεύει, βαπτίζει, κηδεύει, τελεί ευχέλαιο ή αγιασμό κ.λ.π., οι πράξεις του είναι έγκυρες και δεκτές από το Θεό ακριβώς όπως και ενός αγίου ιερέα, για χάρη των ανθρώπων που συμμετέχουν σ’ αυτές και που ο Θεός θέλει τη σωτηρία τους.

Και λάθος ακόμη αν κάνει ο ιερέας κατά τη διάρκεια μιας τελετής, αν π.χ. δεν είναι μορφωμένος και δεν διαβάζει σωστά τα λόγια της Εκκλησίας ή αν για κάποιο λόγο μπερδευτεί ή ξεχάσει ή παραλείψει κάτι, ο Θεός δέχεται τις ιερές τελετές ως σωστές, για χάρη των ανθρώπων. Ας έχουμε εδώ και το παράδειγμα του αγίου Νικολάου Πλανά, ενός ιερέα σχεδόν αγράμματου, που όντως έκανε λάθη στην ανάγνωση των λειτουργικών κειμένων, όμως η καρδιά του ήταν τόσο ενάρετη, πιστή και ταπεινή, που ήταν θαυματουργός άγιος ενώ ακόμη ζούσε (έζησε στην Αθήνα τις αρχές του 20ού αιώνα, μέχρι το 1930 περίπου). Γύρω μας υπάρχουν κι άλλοι «Πλανάδες», που όμως το μάτι μας, το γεμάτο εγωισμό, καχυποψία και κατάκριση, αρνείται να τους δει.

Όμως, ξαναλέω, δε χρειάζεται να είναι άγιος ο ιερέας για να γίνει δεκτή από το Θεό η τελετή που τελεί. Εκτός των άλλων, όπως είπαμε, τις τελετές δεν τις τελεί μόνο ο ιερέας, αλλά όλος ο λαός – και μέσα σε αυτόν το λαό υπάρχουν και πολλοί άξιοι χριστιανοί. Και τέλος, εκείνος που πραγματικά κάνει έγκυρες τις τελετές της Εκκλησίας μας είναι ο ίδιος ο Θεός. Ο Θεός («ο Πατήρ, δι’ Υιού εν Αγίω Πνεύματι») μεταβάλλει το ψωμί και το κρασί (που εμείς προσφέρουμε – και μήπως είμαστε άξιοι εμείς;) σε σώμα και αίμα Χριστού, Εκείνος παντρεύει, Εκείνος βαφτίζει, Εκείνος δίνει άφεση αμαρτιών κατά την εξομολόγηση κ.τ.λ. Και το κάνει για χάρη μας, αλλά θέλει κι εμείς να είμαστε ταπεινοί, όχι εγωιστές, και να καταδεχόμαστε τον ιερέα Του που έχουμε μπροστά μας (στο χωριό μας, στην ενορία μας), όχι να τον απορρίπτουμε και να ψάχνουμε για «πιο κατάλληλους», που μπορεί μάλιστα – παραπλανημένοι εύκολα από το διάβολο – να μην τους βρούμε ποτέ. 

Δυο παραδείγματα: απόστολος Παύλος
και άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Πώς να κλείσουμε τώρα; Ας κλείσουμε με δυο γνωστά παραδείγματα, από δυο αγίους που πρόσφεραν τα πάντα για το Χριστό και τελικά έδωσαν και τη ζωή τους γι’ Αυτόν και για τους συνανθρώπους τους: τον απόστολο Παύλο και τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό (έναν άγιο ιερομόναχο, που γύρισε τη μισή Ελλάδα κηρύττοντας και βοηθώντας τους υπόδουλους χριστιανούς, μέχρι που τον κρέμασαν οι Τούρκοι λίγο πριν το 1800).

Όταν τον απόστολο Παύλο τον είχαν συλλάβει οι Ρωμαίοι, τον παρουσίασαν μπροστά στο Μεγάλο Συνέδριο των Ιουδαίων και, όταν εκείνος άρχισε να απολογείται, ο αρχιερέας Ανανίας διέταξε να τον χτυπήσουν στο στόμα. Ο Παύλος τότε του μίλησε απότομα και, όταν οι άλλοι του είπαν «τον αρχιερέα του Θεού βρίζεις;», ο Παύλος ζήτησε συγγνώμη και απάντησε ότι δεν ήξερε πως ήταν ο αρχιερέας – παρόλο που αυτός ο αρχιερέας (που ήταν αρχιερέας της εβραϊκής θρησκείας, όχι χριστιανός) αποσκοπούσε στο θάνατό του! Κι όμως ο απόστολος Παύλος τον σεβάστηκε, επικαλούμενος λόγια της Παλαιάς Διαθήκης, που διδάσκουν το σεβασμό προς τους άρχοντες του λαού. Το επεισόδιο αυτό βρίσκεται στην Καινή Διαθήκη, στο βιβλίο Πράξεις τον αποστόλων, κεφάλαιο 23 (κγ΄).

Το δεύτερο παράδειγμα είναι τα λόγια του αγίου Κοσμά του Αιτωλού προς τους χριστιανούς της εποχής του, που ήταν αμόρφωτοι και αγνοούσαν το περιεχόμενο και το νόημα της Ορθοδοξίας, ακριβώς όπως κι εμείς σήμερα (και επιπλέον ζούσαν κάτω από το ανελέητο γιαταγάνι του Τούρκου). Έλεγε: «Αν συναντήσω στο δρόμο έναν ιερέα και έναν άγγελο, θα χαιρετήσω πρώτα τον ιερέα και μετά τον άγγελο». Και τούτο, επειδή ο ιερέας (ακόμη κι αν είναι ή φαίνεται «ανάξιος») κάνει κάτι, που ο άγγελος δεν μπορεί να κάνει: κρατάει στα χέρια του το σώμα και το αίμα του Χριστού (τη θεία μετάληψη) και εξομολογεί τους χριστιανούς, ζητώντας γι’ αυτούς άφεση αμαρτιών από το Θεό.

Τελειώνοντας, θα επισημάνουμε ότι, κατά τη θεία λειτουργία, ο ιερέας δεν εμφανίζεται μπροστά στο Θεό ως άγιος, αλλά ως πολύ αμαρτωλός, που παραδέχεται την ανθρώπινη αναξιότητά του και ζητάει έλεος και συγχώρηση, όχι μόνο από το Θεό, αλλά κι από τους ανθρώπους. Στις προσευχές που διαβάζει κατά τη θεία λειτουργία (γραμμένες από δύο μεγάλους αγίους, το Μέγα Βασίλειο και τον ιερό Χρυσόστομο) ο ιερέας ζητάει συγχώρηση από το Θεό και Τον παρακαλεί να δεχτεί από τα ταπεινά χέρια του την αναίμακτη θυσία του ψωμιού και του κρασιού και να τα μεταβάλει σε σώμα και αίμα Χριστού για τη σωτηρία των ανθρώπων. Και δύο φορές – πριν σηκώσει τα Άγια και πριν κοινωνήσει ο ίδιος – ο ιερέας εμφανίζεται στην ωραία πύλη και υποκλίνεται μπροστά στο λαό, ζητώντας απ’ όλους («τους μισούντας και αγαπώντας» αυτόν, δηλ. κι αυτούς που τον αγαπούν και εκείνους που τον μισούν) να τον συγχωρήσουν.

Αν λοιπόν είμαστε χριστιανοί, ας τον συγχωρήσουμε – κι ας συγχωρήσουμε επίσης όλους τους ανθρώπους, και τους πιο «κακούς» (κατά τη γνώμη μας) κι εκείνους που θεωρούμε ότι «δεν το αξίζουν», ώστε να συγχωρεθούμε κι εμείς από το Θεό για τα λάθη και τις αμαρτίες που σίγουρα έχουμε κάνει και συνεχίζουμε να κάνουμε κάθε μέρα. Αυτό είπε άλλωστε ο Χριστός: συγχωρείτε, για να συγχωρεθείτε, γιατί με το μέτρο που κρίνετε τους άλλους, μ’ αυτό θα κριθείτε (βλ. κατά Λουκάν ευαγγέλιο, κεφ. 6, στίχοι 27-49).

Αμήν.

ΑΓΙΟΣ ΘΕΡΑΠΩΝ

ΑΡΧΙΜ. ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΚΡΥΒΕΤΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ!

 Πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών

κρύβεται η αλήθεια της ζωής μας.

Αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος

Το ποιοι πραγματικά είμαστε φαίνεται πίσω από την πόρτα του σπιτιού μας. Πολλές φορές η ευλάβεια, η ταπείνωση, η απλότητα, η σιωπή, η ευγένεια είναι σχήματα επίπλαστα. Μοιάζει η αρετή μας σαν ένα ένδυμα που φοράμε αφού βγούμε έξω από το σπίτι μας. Ντυνόμαστε το χαμόγελο, κάνουμε τα μαλλιά μας κότσο, χαμηλώνουμε τον τόνο της φωνής μας, ηρεμούμε τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας. Και αρχίζει το θέατρο της ευσέβειας, αρχίζει η κωμωδία της χριστιανικής ζωής μας, η τραγωδία των επίπλαστων σχέσεών μας. 

Εάν με τους ανθρώπους μας –μέσα στο σπίτι μας- δεν ζούμε τον παράδεισο, τότε τίποτα δεν έχουμε καταφέρει. Η συμπεριφορά μας μέσα στο σπίτι, με τους οικείους μας, δείχνει την πνευματική μας κατάσταση.

Ξέρετε, με τους ανθρώπους έξω από το σπίτι μας μπορεί να είμαστε οι πιο γλυκείς άνθρωποι ενώ μέσα στο σπίτι να είμαστε δικτάτορες, κατηφείς. Έξω από το σπίτι απλοί και καταδεχτικοί, μέσα στο σπίτι ιδιότροποι. Όλα για τους “έξω”; Ποιο το νόημα; Και γίνεται η ζωή μας τόσο μπερδεμένη που δεν ξέρουμε πλέον ποιοι είμαστε. Είμαστε οι θεατρίνοι του έξω ή οι μίζεροι του σπιτιού μας; Έχουμε χάσει κάθε αίσθηση πραγματικού και πλαστού.

Εάν δεν κάνουμε το σπίτι μας χώρο συγχώρεσης, κατανόησης, αποδοχής, συγκατάβασης τότε το “έξω” θα παραμένει πάντα ένας χώρος θεάτρου. Όλοι μας έχουμε πέσει σ’ αυτήν την παγίδα, να απαξιώνουμε τους ανθρώπους μας (του σπιτιού μας) και να δίνουμε υπεραξία σε ανθρώπους έξω από το σπίτι μας. Και όλα αυτά για λίγο χειροκρότημα. Συνθηκολογήσαμε με την αποτυχία μας και αντί να την αντιμετωπίσουμε νομίζουμε ότι η λύση είναι εμπαίζουμε τους συνανθρώπους μας, λες και είναι θεατές σε κάποιο θεατρικό έργο. Άλλες φορές πασχίζουμε να φαίνεται το σπίτι μας εξωτερικά περιποιημένο, όμορφο, φρεσκοβαμμένο αλλά μέσα το αφήνουμε στο έλεος του εγώ μας.

Πίσω από την κλειστή πόρτα του σπιτιού μας φαίνεται ποιοι είμαστε τελικά. Τότε που τα φώτα του κόσμου σβήσουν και θα μείνουμε με τους ανθρώπους μας, αυτούς που λέμε ότι αγαπούμε. Δεν θέλει πολλά για να γίνει ξανά παράδεισος το σπιτικό μας. Ένα χάδι που μέχρι τώρα δεν είχε δοθεί, ένας καλός λόγος που μέχρι τώρα τσιγκουνεύτηκε, ένα χαμόγελο που μέχρι τώρα περίμενε, ένα φιλί που μέχρι τώρα ήταν ένα ξερό “τα λέμε”.

Η ευτυχία έρχεται με το πώς θα τοποθετηθούμε στις καθημερινές καταστάσεις κυρίως μέσα στο σπιτικό μας κι έπειτα και έξω από αυτό. Πνευματική ζωή δεν είναι να πηγαίνουμε κάθε Κυριακή στο Ναό ντυμένοι τα καλά μας. Πνευματική ζωή είναι να βιώνεται το σπιτικό μας ως η κατ’ οίκον Εκκλησία, όπου κυριαρχεί η αλληλοπεριχώρηση και η ελευθερία ως απόρροια της εμπιστοσύνης.
 
Ας κάνουμε το σπιτικό μας μια γεύση παραδείσου και όχι μια αίσθηση φυλακής. Όλοι φέρουμε ευθύνη γι’ αυτό. Τουλάχιστον, όσο πασχίζουμε να φαινόμαστε στους “έξω” καλοί, να προσπαθούμε να είμαστε με τους ανθρώπους μας. Ο παράδεισος φαίνεται κάπου εκεί…μέσα από την κλειδαρότρυπα ενός σπιτιού που παρά τα προβλήματα που έχει, υπάρχει μέσα του ομόνοια, μετάνοια, ειρήνη και αγάπη εν Χριστώ. Εκεί όπου υπάρχει ο έρωτας για ζωή…
 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΣ

ΓΕΡΩΝ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΓΚΟΛΟΒΑΝΣΚΙ: ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΠΟΝΗΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ;

 ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΑΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΠΟΝΗΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ;

 

Με ποιους τρόπους μας πολεμούν τα πονηρά πνεύματα; – Συνεργάζονται μεταξύ τους, για να μας βυθίσουν σε όσο το δυνατό περισσότερα πάθη; – Ευθύνονται για θλίψεις, βάσανα και αρρώστιες;
Πώς μας πολεμούν τα δαιμόνια – πονηρά πνεύματα; 
ΑΠ.: Πρώτα-πρώτα πρέπει να ξέρετε ότι, στον δαιμονικό πόλεμο εναντίον των ανθρώπων, κάθε πονηρό πνεύμα έχει τον δικό του ρόλο.
Κάθε αμαρτία γίνεται με την παρακίνηση ή και τη συνεργεία ορισμένου δαιμονίου και κάθε πάθος υποστηρίζεται από ορισμένο δαιμόνιο. Έτσι, τα ηγετικά δαιμόνια είναι οχτώ, όσα και τα θανάσιμα πάθη: της γαστριμαργίας, της πορνείας, της φιλαργυρίας, της λύπης, της οργής, της ακηδίας, της κενοδοξίας, της υπερηφάνειας.
Κάθε πονηρό πνεύμα, πολεμώντας μας, ενεργεί με τους δικούς του τρόπους, ανάλογα με το πάθος που υποστηρίζει.
Όλα, πάντως, τα δαιμόνια συνεργάζονται μεταξύ τους, για να μας βυθίσουν σε όσο το δυνατό περισσότερα πάθη και να μας κάνουν δούλους της αμαρτίας, ώστε να μας χωρίσουν από το Θεό και να μας οδηγήσουν στον αιώνιο θάνατο.
Βέβαια, η δύναμη των δαιμόνων δεν είναι ανεξέλεγκτη και ή δραστηριότητα τους δεν είναι απεριόριστη.
Μας πολεμούν μόνο αν τους το επιτρέψει ο Θεός -και όσο τους το επιτρέψει, ποτέ πάντως πέρα από τα όρια της αντοχής μας (Α’ Κορ. 10:13)- , για να δοκιμαστούν η προαίρεσή μας, η πίστη μας και η αγάπη μας σ’ Εκείνον, ή αν τους δώσουμε εμείς οι ίδιοι το δικαίωμα με την αμέλειά μας, τη ραθυμία μας, την απροσεξία μας και, προπάντων, την υπερηφάνειά μας.
 
Τα πονηρά πνεύματα μας πολεμούν με πολλούς τρόπους. Με ποιούς;
Πρώτον, με τους εμπαθείς λογισμούς, με τους οποίους αιχμαλωτίζουν το νου, τον σκοτίζουν και τον πειθαναγκάζουν να συναινέσει στην αμαρτία.
Δεύτερον, με τα πάθη, που υπάρχουν μέσα μας, από τα οποία παίρνουν τις αφορμές για να υποκινήσουν τους εμπαθείς λογισμούς.
Τρίτον, με τις σωματικές αισθήσεις -την ακοή, την αφή, τη γεύση, την όσφρηση και, προπάντων, την όραση- μέσ’ από τις οποίες, σαν από πόρτες, περνούν στη ψυχή ποικίλα εξωτερικά ερεθίσματα, που ξεσηκώνουν τα πάθη μας και μας σπρώχνουν στην αμαρτία.
Τέταρτον, με άλλους ανθρώπους, τους οποίους βάζουν είτε να μας κατατρέχουν και να μας αδικούν είτε να μας παρασύρουν στην αμαρτία.
Πέμπτον, με θλίψεις, βάσανα και αρρώστιες.
Μας πολεμούν και με άλλους τρόπους τα πονηρά πνεύματα, αλλά οι κυριότεροι είναι αυτοί οι πέντε.
 
Όπως κι αν μας πολεμούν, πάντως, καθόλου δεν μπορούν να μας βλάψουν, εφόσον με τα θεία Μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος έχουμε λάβει τη χάρη και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, εφόσον έχουμε βαθιά πίστη στο Θεό και εφόσον αγωνιζόμαστε για την τήρηση των εντολών Του με σταθερότητα και ανδρεία, με ταπεινοφροσύνη και υπομονή, με προσευχή και νηστεία, με τακτική Εξομολόγηση και συχνή θεία Κοινωνία.
 
Γέροντας Ευστράτιος Γκολοβάνσκι, «Απαντήσεις σε ερωτήματα Χριστιανών», Ι. Μ. Παρακλήτου, 2008

Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ: ΕΝΑΡΕΤΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ, Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ!

 Ἐνάρετος συμπεριφορά: Ὁ καλύτερος ἔλεγχος τῶν ἁμαρτωλῶν 

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. ∆ιονυσίου Τάτση

 

Στην εποχή μας ὁ διάβολος κάνει θραύση. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εὔκολα τὸν ἀκολουθοῦν καὶ κατρακυλοῦν στὴν ἄβυσσο. Γέµισε ὁ τόπος, ὄχι ἁπλῶς ἀπὸ ἁµαρτωλούς, ἀφοῦ ὅλοι εἴµαστε λίγο πολὺ ἁµαρτωλοί, ἀλλὰ ἀπὸ ἀκόλαστους, δηλαδὴ ἀνθρώπους διεστραµµένους, µὲ πετρωµένη συνείδηση, µὲ µῖσος πρὸς τὴν Ἐκκλησία, µὲ διακηρυγµένη τὴν ἀθεΐα τους, µὲ προκλητικὴ περιφρόνηση τῶν ἠθικῶν κανόνων καὶ κάθε παράδοσης καὶ µὲ παν- τελῆ ἔλλειψη ὁραµάτων καὶ ἰδανικῶν. Τοὺς ἐνδιαφέρουν οἱ σαρκικὲς ἡδονές, εἶναι αἰχµάλωτοι τῆς φιλαργυρίας καὶ τοῦ ὑπερβολικοῦ ἐγωισµοῦ. Θέλουν νὰ διεισδύουν παντοῦ, νὰ ἐπηρεάζουν ἀρνητικὰ καὶ νὰ µιλοῦν γιὰ ἐλευθερία χωρὶς νόηµα καὶ σκοπό.
Γι’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει Θεός. Ὑπάρχει µόνο ζωή ἐπὶ τῆς γῆς, χωρὶς κανόνες. Πιστεύουν ὅτι µὲ ὁδηγὸ τὸν πολιτισµὸ -ὅπως τὸν ἐννοοῦν καὶ τὸν θέλουν οἱ ἴδιοι- µποροῦν νὰ κάνουν τὸν κόσµο παράδεισο, δηλαδὴ µιὰ ἀπέραντη κόλαση.
Οἱ συνειδητοὶ χριστιανοὶ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴ θορυβώδη παρουσία τῶν συγκεκριµένων αὐτῶν ἀνθρώπων καὶ προβληµατίζονται ἂν πρέπει νὰ τοὺς ἐλέγχουν δηµοσίως. Τὸ θέµα εἶναι λεπτὸ καὶ δύσκολο. ∆ὲν ὑπάρχει µιὰ τακτικὴ γιὰ ὅλους καὶ πρὸς ὅλους. Βέβαια, ἰσχύει ὅτι ἡ στάση τους πρέπει νὰ εἶναι προσεκτικὴ καὶ ἐπιβάλλεται νὰ διατηροῦν τὶς ἀποστάσεις ἄµυνας. Παράλληλα πρέπει νὰ ἀρνοῦνται τὴ συµµετοχή τους στὶς ὅποιες δραστηριότητές τους, ἀλλὰ καὶ νὰ διαφωτίζουν µὲ τρόπο σταθερὸ καὶ θαρραλέο τοὺς ἀνυποψίαστους ποὺ τοὺς πλησιάζουν καὶ ἐπηρεάζονται.
Ἡ µετωπικὴ σύγκρουση µαζί τους πρέπει νὰ ἀποφεύγεται. ∆ὲν εἶναι ὡραῖο νὰ κατεβαίνει κανεὶς στὸ ἐπίπεδό τους καὶ νὰ ἀντιπαρατίθεται, γιατί οἱ ἀντιδράσεις τους συνήθως εἶναι ἀγενεῖς καὶ προκλητικές. Πάντως ἡ καλύτερη ἀντιµετώπισή τους εἶναι ἡ δική µας συνέπεια στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Τὸ φωτεινό µας παράδειγµα, ἡ ἔµπρακτη ἀγάπη µας καὶ ἡ σταθερότητα στὴν κατὰ Θεὸν πορεία µας, ἀποστοµώνουν καὶ ἀφοπλίζουν τοὺς ἀκόλαστους ποὺ βρίσκονται ἀνάµεσά µας. Ὁ ἀββὰς Ἰσαὰκ ὁ Σύρος ἔδινε, γιὰ τὸ θέµα ποὺ µᾶς ἀπασχολεῖ, τὴν ἀκόλουθη συµβουλή: «Ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀκόλαστοι, νὰ τοὺς ἐλέγχεις µὲ τὴν ἐνάρετη συµπεριφορά σου· κι ἐκείνους ποὺ εἶναι ἀναίσχυντοι στὶς αἰσθήσεις τους, µὲ τὴ συστολὴ τῶν µατιῶν σου».
Ἡ ἐνάρετη συµπεριφορὰ δὲν ἔχει καµιὰ σχέση µὲ τὴν ὑποκρισία. Εἶναι εἰλικρινής, εὐθεῖα καὶ ἀνεπιτήδευτη. Εἶναι πάντα ἡ ἴδια καὶ ὅταν ἔχει µπροστά της ἐµπόδια, χλευασµούς, ποικίλους διωγµοὺς καὶ πολλὰ ἄλλα ποὺ ἐµπνέει ὁ διάβολος στὰ ὄργανά του. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ οἱ χριστιανοὶ ἐµµέσως βοηθοῦν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἴσως κάποια στιγµὴ µπορεῖ νὰ συναισθανθοῦν ὅτι µακριὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ ἡ ζωή τους εἶναι προβληµατικὴ καὶ δυσάρεστη.
 
Ορθόδοξος Τύπος,03/06/2016

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑΣ: ΑΠΛΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΟΧΗ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ!

Ἁπλές συμβουλές γιά τήν μετοχή μας στήν Θεία Λειτουργία

 

1. Τόν Θεό, ἀδελφοί μου, πού λαχταράει ἡ ψυχή μας, τόν βρίσκουμε καί τόν ἀπολαμβάνουμε στήν θεία Λειτουργία, πού τελοῦμε στούς ἱερούς μας Ναούς. Στήν θεία Λειτουργία ἐμεῖς οἱ βαπτισμένοι χριστιανοί νοιώθουμε τό Μυστήριο πού λέγεται «Έκκλησία», γι᾿ αὐτό καί τόν Ναό, ὅπου τελοῦμε τήν Λειτουργία, τόν λέμε καί αὐτόν «Ἐκκλησία». Μήν παραλείπετε, χριστιανοί μου, νά πηγαίνετε κάθε Κυριακή στήν Ἐκκλησία. Καί ἄν τό χωριό σας δέν ἔχει τήν Κυριακή θεία Λειτουργία, γιατί πολλά ἀπό τά χωριά μας δέν ἔχουν ἱερέα, νά πηγαίνετε γιά νά λειτουργηθεῖτε στό διπλανό χωριό. Μήν μένετε ἀλειτούργητοι.
 
 2. Ὅταν μπαίνετε στήν Ἐκκλησία νά κάνετε τόν Σταυρό σας κανονικά. Δυστυχῶς, ἔχουμε τόση ἄγνοια στά θεῖα πράγματα, ὥστε οὔτε τό Σταυρό μας δέν ξέρουμε νά κάνουμε. 
Παλαιότερα, στήν Α΄ Δημοτικοῦ τά παιδάκια μάθαιναν ἕνα ποίημα γιά νά κάνουν κανονικά τόν Σταυρό τους: «Στό κεφάλι, στήν κοιλιά, δεξιά κι ἀριστερά»! Ἔτσι πρέπει νά κάνουμε τόν Σταυρό μας. Ἑνωμένα τά τρία δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ μας (γιά νά ἐκφράσουμε τήν πίστη μας στήν Ἁγία Τριάδα) τά βάζουμε στό κεφάλι μας καί δηλώνουμε μ᾿ αὐτό ὅτι ἐκεῖ ψηλά στόν οὐρανό εἶναι ὁ Χριστός μας· καί ἀπό ἐκεῖ ψηλά κατέβηκε καί σαρκώθηκε στήν Κοιλιά τῆς Παναγίας μας· καί γιά νά τό δηλώσουμε αὐτό κατεβάζουμε τό χέρι μας ἀπό τό κεφάλι καί τό βάζουμε στήν κοιλιά. Καί θά ξανάρθει πάλι ὁ Χριστός μέ τήν Δεύτερη Παρουσία Του! Θά ἔρθει καί θά βρεῖ μιά μπερδεμένη ἀνθρωπότητα. Καί θά κάνει αὐτό πού κάνει ὁ βοσκός: Ξεχωρίζει τά πρόβατα ἀπό τά ἐρίφια. Στήν μιά μεριά, δεξιά, βάζει τά πρόβατα· καί στήν ἄλλη μεριά τά ἐρίφια. Βάζοντας κι ἐμεῖς ἔπειτα, ὅταν κάνουμε τόν Σταυρό μας, τό χέρι μας δεξιά καί ἀριστερά δηλώνουμε αὐτή τήν Δεύτερη Παρουσία τοῦ Χριστοῦ καί τόν πόθο μας νά μᾶς πάρει μαζί Του, στά δεξιά Του, στήν Βασιλεία Του τήν ἐπουράνιο!
 
 3. Ἀφοῦ, μπαίνοντας στήν Ἐκκλησία κάνουμε τόν Σταυρό μας, ὅπως εἴπαμε, ἀνάβουμε κερί καί ἀσπαζόμαστε μέ εὐλάβεια τά ἱερά εἰκονίσματα. Καί ἄς 
σκεπτόμαστε ὅτι πρίν ἀπό ἐμᾶς πέρασαν τόσοι ἄλλοι χριστιανοί καί ἀσπάστηκαν καί αὐτοί τά ἴδια αὐτά εἰκονίσματα· ὁ ἀσπασμός δέ στό ἴδιο εἰκόνισμα θεωρεῖται καί σάν μεταξύ μας ἀσπασμός. 
 Ἀφοῦ, λοιπόν, ἀσπαστοῦμε τά ἅγια εἰκονίσματα στεκόμαστε κάπου σέ μιά θέση, στήν θέση τῶν ἀνδρῶν οἱ ἄνδρες καί στήν θέση τῶν γυναικῶν οἱ γυναῖκες, καί προσέχουμε ἀπό ἐκεῖ τήν θεία Λειτουργία. Προσέχουμε αὐτά πού βλέπουμε καί ἀκοῦμε σ᾿ αὐτήν. Καί εἶναι τόσο ὡραῖα καί τόσο γλυκά ὅλα ὅσα λέγονται καί ὅσα γίνονται στήν θεία Λειτουργία! Βέβαια στήν θεία Λειτουργία προσευχόμαστε ὅ,τι θέλουμε, λέμε στόν Θεό ὅ,τι ἔχει ἡ καρδιά μας. Ἀλλά κυρίως στήν θεία Λατρεία πρέπει νά προσέχουμε αὐτά πού λέγονται καί ψάλλονται καί ἄς φαίνεται ὅτι δέν τά καταλαβαίνουμε. Σιγά-σιγά θά τά καταλάβουμε. Τά λόγια τοῦ παππᾶ καί τοῦ ψάλτη ἔχουν ὅλη τήν πίστη μας. Ἡ πίστη μας, ἀδελφοί μου, ἔγινε ψαλμωδία καί τραγούδι, ἔγινε εἰκόνες καί ἱερά σύμβολα.
 
 4. Τό πιό οὐσιαστικό στήν θεία Λειτουργία, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, εἶναι ἡ θεία Κοινωνία. Ὅλα στήν θεία Λειτουργία γίνονται γιά νά ἀκούσουμε στό τέλος «Μετά φόβου Θεοῦ πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Καί προσέρχονται οἱ χριστιανοί γιά νά κοινωνήσουν τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας. Ἀλλά πρέπει νά κοινωνοῦμε ὅπως μᾶς τό λέει ὁ Ἱερέας: «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης». Μέ φόβο Θεοῦ, πού τόν γεννάει ἡ πίστη ὅτι αὐτό πού θά κοινωνήσουμε εἶναι πραγματικά τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, αὐτό τό Σῶμα καί τό Αἷμα πού πῆρε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παναγία Θεοτόκο Μαρία, ὅταν σαρκώθηκε στήν ἁγιασμένη Κοιλία Της. Γι᾽ αὐτό ἡ Παναγία μας λέγεται «ἑστιάτωρ τῆς Θείας Σαρκός»! 
Ναί, στήν πραγματικότητα μᾶς κοινωνάει ἡ Παναγία! Πρέπει λοιπόν νά κοινωνᾶμε μέ φόβο Θεοῦ. Ἀλλά καί μέ ἀγάπη. Ἀγάπη σέ ὅλους καί στόν ἐχθρό μας ἀκόμη πού μᾶς ἔκανε κακό. Δέν τό ἤθελε. Καί νά τό ἤθελε ὁ παλιο-πειρασμός τόν ἔβαλε, αὐτός πού βάζει καί μᾶς καί κάνουμε τόσα καί τόσα. Καί ὅπως ἐμεῖς ζητᾶμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς συγχωρέσει αὐτά τά τόσα πολλά πού πράττουμε ἐνάντια στό ἅγιο θέλημά Του, ἔτσι καί ἐμεῖς πρέπει νά συγχωροῦμε τά ὅσα μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι ἐναντίον μας. Αὐτό σημαίνει τό «καί ἀγάπης», πού λέγει ὁ ἱερέας σ᾽ αὐτούς πού ἔρχονται νά κοινωνήσουν. Πρέπει, χριστιανοί μου, νά ζητᾶμε συγγνώμη καί νά δίνουμε συγγνώμη σέ ὅλους προτοῦ νά κοινωνήσουμε.
 
 5. Ὅταν πλησιάζετε γιά τήν θεία Κοινωνία νά κάνετε τόν σταυρό σας καί ἔπειτα νά παίρνετε τό ἅγιο μανδήλιο καί νά τό βάζετε κάτω ἀπό τό σαγόνι σας ἀνοίγοντας καλά τό στόμα σας. Ὅταν δέ κοινωνήσετε καί βγάλει ὁ ἱερεύς τήν ἁγία λαβίδα ἀπό τό στόμα σας, τότε νά σπουγγίζετε μέ τό ἅγιο μανδήλιο τό στόμα σας καί ὄχι ἐνωρίτερα, ὅταν δέν βγῆκε ἀκόμη ἀπό τό στόμα ἡ ἁγία λαβίδα. Μετά τήν θεία Κοινωνία κάνετε πάλι τόν σταυρό σας καί παραδίδετε τήν σειρά στούς ἄλλους ἀδελφούς σας γιά νά κοινωνήσουν καί αὐτοί.
 
Μέ τέτοια καλή προετοιμασία γιά τήν θεία Κοινωνία, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἔρχεται πραγματικά ὁ Χριστός στήν καρδιά μας καί γινόμαστε «χριστοφόροι», ὅπως μᾶς λέει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος. Μέ τήν Χάρη δέ τοῦ Χριστοῦ μέσα μας θά εἶναι ὄμορφη ἡ ζωή μας, γιατί δέν θά ζοῦμε μέ τίς κακίες, πού ἀσχημίζουν τήν ζωή μας καί μᾶς τήν κάνουν κόλαση. Ἡ θεία Λειτουργία ὅμως εἶναι παράδεισος. Γιατί σέ κάθε θεία Λειτουργία λέγουμε: « Εἴδομεν τό Φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν πνεῦμα ἐπουράνιον»!
Μέ πολλές εὐχές,
 
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΟΥ ΒΑΔΙΣΕ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ!

Στον δρόμο που βάδισε ο Χριστός
π. Συμεών Κραγιόπουλος 

Ο Κύριος μας αγόρασε με το αίμα του και δεν ανήκουμε στον εαυτό μας, ανήκουμε σ’ Εκείνον (Α’ Κορ. 6:20). Και να ζήσουμε όπως Εκείνος θέλει. Η ζωή μας να είναι όπως θέλει ο Χριστός.

Δεν κάνουμε καθόλου καλά που εμείς βολεύουμε τη ζωή μας, την όποια ζωή μας και απλώς έχουμε μια αναφορά στον Χριστό· κάθε χριστιανός· δεν εξαιρείται κανείς. Δεν είναι αυτό μόνο για ιερείς, μόνο για μοναχούς. Είναι για κάθε χριστιανό. Ο κάθε χριστιανός, όποιος κι αν είναι, ανήκει στον Χριστό με το βάπτισμα. Και αν ποτέ θα μπει στον δρόμο αυτόν και θα θελήσει κανείς να ζήσει όπως τρόπον τινά ομολόγησε ότι θα ζήσει, ομολόγησε δια του αναδόχου του, την ώρα που βαπτιζόταν, θα μπει κανείς σ’ αυτόν τον δρόμο και θα ανήκει στον Χριστό, θα τον οδηγήσει ο Χριστός. Και θα σε οδηγήσει ο Χριστός μέσα από τέτοιους δρόμους. Έγινε βέβαια εν μυστηρίω το όλο θαύμα και συνετελέσθη το όλο μυστήριο, όταν βαπτιστήκαμε και γενικά ενσωματωθήκαμε στο σώμα της Εκκλησίας, αλλά όμως στην πράξη τελικά θα γίνει, αν βαδίσουμε αυτόν τον δρόμο.

Και μην φανεί παράδοξο αν πω ότι με όση καλή διάθεση κι αν ξεκινήσει, και με όση καλή πρόθεση και όσα μέτρα κι αν λάβει, όσο κι αν είναι μελετημένος και όσο κι αν προσέξει κλπ., η όλη πορεία είναι περίπου αυτή η πορεία του Κυρίου. Ο οποίος Κύριος είναι αναμάρτητος, και όμως μπήκε σ’ αυτή την πορεία. Εμείς είμαστε βέβαια βαπτισμένοι, αλλά δεν είμαστε αναμάρτητοι. Και πολύ περισσότερο λοιπόν εμείς θα μπούμε σ’ αυτή την πορεία, σ’ αυτόν τον δρόμο. 

Και θέλω να τονίσω ιδιαίτερα το ένα αυτό, ότι λίγο-πολύ στην πλειονότητα των χριστιανών, αλλά θα έλεγα ίσως λίγο-πολύ σ’ όλους υποβόσκει μέσα στην ψυχή, όπως ακριβώς συνέβαινε με τους μαθητάς και όλους τους άλλους στους οποίους μιλούσε ο Κύριος, ότι θα ‘ρθει η ώρα που θα πάθει και θα αναστηθεί. Και βέβαια δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με το θέμα, αλλά σαν να τους φαίνεται απίστευτο, σαν να τους φαίνεται μακρινή η ανάσταση· τόσο, που την ξεχνούν εντελώς· τόσο, που δεν θυμούνται καθόλου ότι τους μίλησε και ότι τους είπε επανειλημμένως ότι θα αναστηθεί. Υποβόσκει μέσα και στον πιστό ακόμη αυτό: “Ναι μεν λέγονται αυτά, μας τα λένε και οι άγιοι, αλλά θα γίνει αυτό; Θα έρθει η ανάσταση; Θα συντελεσθεί η ανάσταση; Θα αναστηθούμε;”

Και μάλιστα θα ήθελα να τονίσω ότι όσο κι αν κανείς παρακινούμενος από τις όποιες αμφιβολίες που μπαίνουν μέσα του – βιωματικά μιλούμε εδώ τώρα, θεωρητικά τα πιστεύει κανείς όλα, αλλά βιωματικά – μπαίνουν οι αμφιβολίες και επομένως προσπαθεί κανείς έτσι να πιστεύει, προσπαθεί να πείθει τον εαυτό του ότι θα ‘ρθει η ανάσταση· επειδή όμως αυτό το θέμα της σωτηρίας, το θέμα της αναστάσεως, το θέμα ο αμαρτωλός να γίνει Χριστός, Χριστός που περνάει από τον θάνατο και Χριστός που αναστήθηκε και ζει αναστημένη ζωή – γιατί ο κάθε άνθρωπος, ο κάθε πιστός πρέπει να γίνει Χριστός – αυτά δεν γίνονται έτσι, ούτε θεωρητικά ούτε απλώς με λόγια.

Πρέπει να βαδίσει κανείς τον ίδιο δρόμο. Που σημαίνει στην πράξη ότι συνέχεια χρειάζεται κανείς να προσπαθεί να πείσει τον εαυτό του ότι υπάρχει το τέλος, ότι θα φτάσει κανείς στο τέλος, ότι θα φτάσει εκεί στον τελικό σκοπό, ότι όπως κι αν έχει το πράγμα θα αναστηθεί η ψυχή του. Και ας ληφθεί υπόψιν ότι όσο περισσότερο κανείς στηρίζει τον εαυτό του, ενθαρρύνει τον εαυτό του και προχωρεί με ενθουσιασμό, τόσο πιο πολύ έρχονται δύσκολα τα πράγματα, γιατί πρέπει να γίνει δουλειά μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. 

Δεν πεθαίνει εύκολα η αμαρτία. Δεν πεθαίνει εύκολα το θέλημα του ανθρώπου. Δεν πεθαίνει εύκολα ο παλαιός άνθρωπος, όλο αυτό το κακό που έχει γίνει. Και περνάει κανείς από λαχτάρες, αν επιτρέπεται να πούμε έτσι. Εκεί που προχωρεί αισιόδοξα και νομίζει ότι κάπου φτάνει, μπορεί να βουλιάξει ακόμη περισσότερο απ’ ό,τι ήταν βουλιαγμένος πιο μπροστά. Κι άντε πάλι. Και μπορεί να περάσει κανείς, όντως, δεν ξέρω αριθμητικώς πόσες φορές και από απόψεως χρονικής διαρκείας πόσο, αλλά μπορεί να περάσει ο καθένας την μεγάλη του εβδομάδα.

Όπως εκεί ο Κύριος προχωρεί, είναι ο Κύριος που προχωρεί, είναι ο Θεός μας, που δεν κάμπτεται από τίποτε και δεν επηρεάζεται από τίποτε, όλα τα υφίσταται και φτάνει στην Ανάσταση. Αλλά οι μαθηταί και από το ένα μέρος νομίζουν ότι απέτυχε το έργο του Κυρίου και από το άλλο μέρος είναι εντελώς απαρηγόρητοι, απογοητευμένοι και απελπισμένοι.

Πόσες φορές κανείς θα περάσει από τέτοιες καταστάσεις, πόσες φορές κανείς θα βρεθεί μέσα σε τέτοιες καταστάσεις· πόσες φορές την ώρα ακριβώς που νομίζει ότι έρχεται η ώρα της αναστάσεως – όπως οι δύο μαθηταί, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, που μόλις άκουσαν ότι ο Κύριος πάει να βασιλεύσει, λένε «θέλουμε ο ένας να καθίσει από τα δεξιά και ο άλλος από τα αριστερά» (Μαρκ. 10:35-45)· δεν ξέρουν δηλαδή τι λένε, δεν ξέρουν τι ζητούν.

Αυτά όμως δεν θα συνέβαιναν μετά την Ανάσταση του Χριστού και μετά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος. Ήταν αδιανόητο να συμβεί τέτοιο πράγμα στους δύο μαθητάς και σ’ όλους τους άλλους και να ζητούν πρωτοκαθεδρίες και τέτοια πράγματα. Το έμαθαν πια το μάθημα, σταυρώθηκαν πια όντως με τον Χριστό και όντως αναστήθηκαν με τον Χριστό. Και τα έκανε όλα αυτά το Άγιο Πνεύμα. Διότι έγιναν μεν αντικειμενικά από τον Χριστό, αλλά για να γίνουν έτσι προσωπικά στον καθένα, είναι το Άγιο Πνεύμα που έρχεται και τα κάνει. Και το έκανε αυτό στους μαθητάς. Πιο μπροστά είναι απλώς άνθρωποι με καλή διάθεση. Με καλή πρόθεση ακολουθούν τον Κύριο, αλλά συγχρόνως όμως ζουν ακριβώς έτσι όπως κάθε άνθρωπος, που είναι απλώς σκέτος άνθρωπος όσο καλός κι αν είναι, που απογοητεύεται, που θα απελπισθεί, που θα νομίζει ότι δεν θα φτάσει ποτέ στην ανάσταση, δεν θα φτάσει ποτέ στη σωτηρία, δεν θα φτάσει ποτέ σ’ αυτή την καινούρια ζωή, που γίνεται σ’ αυτόν τον κόσμο ακόμη. Όμως θα γίνει. Θα γίνει. 

Να παρακαλέσουμε τον Κύριο να μας δώσει αυτή τη βεβαιότητα έτσι ή έτσι. Και την πιο δύσκολη ώρα και την ώρα που θα δείχνουν τα πράγματα σαν να χάνουμε το παν, ο Κύριος που τα ξέρει όλα αυτά και έτσι τα οικονομεί ο Κύριος, όπως τα οικονόμησε και στους μαθητάς του, να μας βοηθήσει να στηριχθούμε και μια φορά και δυο φορές και πολλές φορές. Και τότε που είναι λιγότερο δύσκολα τα πράγματα και τότε που είναι περισσότερο δύσκολα, να μας στηρίξει ο Κύριος με τη βεβαιότητα αυτή, ότι όντως καθώς Εκείνος επάτησε με τον θάνατό του τον θάνατο, μαζί του κι εμείς, που ζούμε τον θάνατό μας, θα πατήσουμε με τον θάνατό του τον θάνατό μας και θα αναστηθούμε. 

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Σταυροαναστάσιμα”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1998, σελ. 267.

Π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: Η ΑΓΙΑ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ!

 π. Συμεών Κραγιόπουλος: Η Αγία Εκκρεμότητα 

Είναι γεγονός ότι σε όλες του τις ενέργειες ο Πάτερ δεν έβαζε καθόλου ανθρώπινη πρωτοβουλία. Με την απόλυτη πεποίθηση ότι «ο Θεός κυβερνά», «ξέρει ο Θεός» και «θα δείξει ο Θεός», δεν όριζε καθόλου, σε καμιά περίπτωση τον εαυτό του. 
 
Άφηνε να μιλάει πρώτα ο Θεός και ο δούλος του να ακούει: Πρώτα, όπως τόνιζε χαρακτηριστικά, του έλεγε ο Θεός να απλώσει τα πόδια και μετά του έστελνε το πάπλωμα. 
 
Είχε δηλαδή το κουράγιο, την ανεξάντλητη υπομονή και την ασκανδάλιστη πίστη, να περιμένει, μέχρις ότου απαντήσει ο Θεός. Και απαντούσε πάντοτε ο Θεός με τρόπο πολύ θαυμαστό, έστω και μετά από ολόκληρες δεκαετίες που είχε το κουράγιο να προσμένει, και τότε -όπως συνήθιζε ο ίδιος να λέει: 
 
«Καλύτερα δεν γινόταν!» Αν επιτρέπεται να πούμε, εδώ σ’ αυτό το σημείο, ο Θεός δεν του χάλασε ποτέ χατίρι του Πατρός, καθόσον «θέλημα των φοβουμένων Αυτόν ποιήσει, και της δεήσεως αυτών εισακούσεται και σώσει αυτούς».
 
Ως προς την τακτική του «θα δείξει ο Θεός», καθώς απέφευγε συνήθως να δίνει και κάποιες εξηγήσεις, ομολογούμε ότι σ’ αυτό το σημείο δυσκολευτήκαμε ιδιαίτερα στη συνεργασία μαζί του, γιατί, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι καθόλου εύκολο -όταν δεν είναι κανείς σε ανάλογα πνευματικά μέτρα- να μη σιγουρεύει τίποτε στη ζωή του και να ζει συνεχώς μέσα σ’ αυτή την αγία, όπως την ονόμαζε ο ίδιος, εκκρεμότητα.
 
«Η ανυπομονησία και η βιασύνη», έλεγε συχνά, «σκοτώνουν την ψυχή, ενώ η καρτερία και η προσμονή ωριμάζουν και θεραπεύουν την ψυχή». Ο Πάτερ βίωνε, με δυό λόγια, σε όλη του τη ζωή το μαρτύριο της σώζουσας υπομονής. 
 
Και δεν ήταν λίγα τα πικρά ποτήρια που ήπιε γουλιά-γουλιά μέχρι τρυγός και οι δυσκολίες και τα καμίνια μέσα από τα οποία πέρασε. Μόνο όμως που δεν επηρεαζόταν από αυτά και έβγαινε πάντοτε αλώβητος, γιατί, όπως και να έρθουν τα πράγματα, «ο ταπεινός ου θροείται». []
 
Απόσπασμα από την ομιλία της Γερόντισσα Φιλοθέης, Καθηγουμένης Ιερού Ησυχαστηρίου Πανοράματος Θεσσαλονίκης «Ταπεινές και γενικευμένες εμπειρίες και μαρτυρίες για την προσωπικότητα του Γέροντος Συμεών Κραγιόπουλου»

ΑΝ ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΜΕΝΟ ΘΑ ΕΔΙΝΑΝ 10 ΛΙΡΕΣ, ΤΙ ΛΕΤΕ ΘΑ ΑΠΟΥΣΙΑΖΕ ΚΑΝΕΝΑΣ;

Αν κάθε Κυριακή σε κάθε εκκλησιαζόμενο θα έδιναν 10 λίρες,

τι λέτε θα απουσίαζε κανένας;

 

«Εξ ημέρας εργά και ποιήσεις πάντα τα έργα σου· τη δε εβδόμη Σάββατα Κυρίω τω Θεώ σου».
 
Κάποτε ένας ιεροκήρυκας είπε στο ακροατήριό του το εξής:
Ένας πλούσιος συνάντησε ένα πτωχό και βάδιζαν μαζί. Λυπήθηκε τον πτωχό και από τις επτά λίρες που είχε του έδωσε δύο.
Μετά από λίγο, όταν άκουσε τα βάσανά του του έδωσε και άλλες δύο.
Σε μια βρύση, που κάθησαν του έδωσε από το φαγητό του και συγχρόνως και άλλες δύο λίρες. Του έδωσε λοιπόν σύνολον έξι λίρες και αυτός κράτησε μία για τον εαυτό του. Τόσο πολύ σπλαγχνικά συμπεριφέρθηκε.
Ξαφνικά όμως αυτός που πήρε τις έξι λίρες αντί ευγνωμοσύνης σηκώνεται πάνω και με την απειλή μαχαίρας του αρπάζει και την έβδομη. Τον αχάριστο! Τι αξίζει σ᾽ αυτόν; Ρώτησε ο Ιεροκήρυκας;
 
Το ακροατήριο απάντησε: «θάνατος»!
Σε σας λοιπόν αξίζει η αυστηρή αυτή τιμωρία, διότι είσθε οι αγνώμονες.
Ο Θεός μας έδωσε έξι ημέρες και κράτησε μία, την Κυριακή. Αλλά του την παίρνουν και αυτή. Με διάφορες εργασίες ασχολούμενοι αφήνουν την Κυριακή.
Αχ δυστυχείς: Αν υποτεθή ότι κάθε Κυριακή σε κάθε εκκλησιαζόμενο θα έδιναν 10 λίρες, τι λέτε θα απουσίαζε κανένας;
 
Λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος «Εκκλησίας ουδέν ίσον· μη απέχου Εκκλησίας· ουδέν γαρ Εκκλησίας ισχυρότερον. Η ελπίς σου η Εκκλησία· η σωτηρία σου η Εκκλησία· η καταφυγή σου η Εκκλησία».
Και ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς παρατηρεί τα εξής: «Κανείς να μη απουσιάζη από αυτές τις ιερές και θεοπαράδοτες συνάξεις, είτε από ραθυμία, είτε από την συνεχή ασχολία με τα γήινα, για να μη εγκαταλειφθή δικαίως από τον Θεό και, επειδή δεν έρχεται στις τακτές συνάξεις, πάθει κάτι παρόμοιο με τον Απόστολο Θωμά.
Και αν ακόμη από κάποια περίσταση απουσιάση μία φορά, την επομένη ας επανορθώση με το να προσέλθη στην Εκκλησία του Χριστού».
 
Κυριακή είναι η ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού, ημέρα του Κυρίου και γι᾽ αυτό λέγεται Κυριακή. Από την εποχή των Αποστόλων η Κυριακή ξεχωρίζει και έχει ιδιαίτερη θέση στη ζωή της Εκκλησίας.
Ο άγιος μάρτυρας Ιουστίνος (150 μ.Χ.) σε μία μαρτυρία που δίδει, ονομάζει την Κυριακή «ημέρα ηλίου» (ήλιος είναι ο Χριστός) και γράφει ότι όλοι οι χριστιανοί συγκεντρώνονταν και διάβαζαν τα έργα των Αποστόλων και μετά ο προϊστάμενος της συνάξεως έκανε κήρυγμα και συμβούλευε τον κόσμο να μιμηθή τα καλά που άκουσε.
Οι χριστιανοί αυτοκράτορες Κωνσταντίνος και Θεοδόσιος με ειδικά διατάγματα εξασφάλισαν την αργία της Κυριακής προτρέποντας τους χριστιανούς «την σωτήριον ημέραν να μετέχουν της ενθέου πίστεως ακωλύτως τη εκκλησία του Θεού» (Θεοδ. Κωδ. VIII 8,3 & XV 5,2).
Από τότε και μέχρι σήμερα οι γενιές των χριστιανών τήρησαν με ευλάβεια την αργία της Κυριακής. Στην Ελλάδα προστατεύεται με διάφορα νομοθετήματα και κατοχυρώνεται και από το Σύνταγμα, όπου στο άρθρο 13 αναφέρεται, η λατρεία να τελήται ανεμπόδιστα. […]
 
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ONLINE

Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ!

 Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ

 

Κάποτε συζητούσε με έναν απλοϊκό Παλαιοημερολογίτη, ο οποίος του έλεγε με οργή και αυτοπεποίθησι:
- Εσείς οι Νεοημερολογίτες δεν θα πάτε στον Παράδεισο!
- Θα πάμε!, του τόνιζε χαμογελώντας ο Γέροντας.
- Δεν θα πάτε!, επέμενε αυτός.
- Θα πάμε!, επανελάμβανε ο Γέροντας.
- Αι, αν πάτε εσείς, εγώ τέτοιο Παράδεισο δεν τον θέλω!
- Βρε ταλαίπωρε, του λέει ο Γέροντας. Τι σ΄ενδιαφέρει εσένα ποιόν θα βάλη ο Θεός στον Παράδεισο; Εμένα δεν θα με πείραζε καθόλου ακόμη κι αν με έβαζε ο Θεός στον Παράδεισο παρέα με τον Νέρωνα, Τον Καλιγούλα, και τον Χίτλερ και αν μου έδινε σαν εργασία να τους γυαλίζω τα παπούτσια. Αρκεί να με βάλη και μένα μέσα, έστω και τελευταίον!
Το μόνο που φοβάμαι είναι οτι εσείς οι Παλαιοημερολογίτες , με τη στενοκεφαλιά την οποία έχετε, θα χάσετε τον Παράδεισο.

Από το βιβλίο "ΥΠΟΘΗΚΕΣ  ΖΩΗΣ"
από τη ζωή και τη διδασκαλία του Πατρός Επιφανίου
Έκδοση Ιερόν Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου.
από τη ζωή και τη διδασκαλία του Πατρός Επιφανίου

ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΟΥΝΤΟΥΛΗΣ: ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ!

ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ

Ιωάννου Μ. Φουντούλη, Λογική Λατρεία, Αθήνα 1997

3, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, σελ. 88-94

 
Της αναστάσεως του Κυρίου το χαρμόσυνο άγγελμα εδόνησε κατά το μεσονύκτιο του Πάσχα την ήσυχο εαρινή νύκτα. Το ακούσαμε και πάλι με σκιρτήματα χαράς κάτω από τον έναστρο ουρανό στα προαύλια των ναών μας. Οι λόγοι του λευκοφόρου αγγέλου «Ηγέρθη, ουκ εστιν ώδε » (Μάρκ. 16,6) ε πανελήφθησαν από τα στόματα των αρχιερέων και των ιερέων μας και τα χείλη μας έψαλαν τον θριαμβευτικό ύμνο «Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας». Και ημείς, «οι εν τοις μνήμασι», οι συνταφέντες με τον Κύριο, μαζί με τους απ' αιώνος κατεχομένους στα δεσμά του ’δου, νοιώσαμε το σκίρτημα της νέας ζωής, της εκ νεκρών αναστάσεως, «ίνα ώσπερ ηγέρθη Χριστός εκ νεκρών δια της δόξης του Πατρός, ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν», κατά τον απόστολο (Ρωμ. 6,4). Και επαναλάβαμε δέκα, είκοσι, εκατό φορές τον παιάνα αυτόν για να δείξωμε την άμετρη χαρά μας και την ακλόνητη βεβαιότητά μας, για να συνειδητοποιήσωμε την νίκη του Χριστού, που είναι και δική μας νίκη, κατά του θανάτου και του ’δου. Σ' αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται η πεμπτουσία του Χριστιανισμού. Γι' αυτό και το γεγονός της αναστάσεως αποτελεί το κεντρικό θέμα της λατρείας μας, το θέμα του Πάσχα, αλλά και όλων των Κυριακών του έτους. Ο Χριστιανισμός στηρίζεται επάνω στον κενό τάφο του Κυρίου - χωρίς την ανάστασι «κενό» - χωρίς περιεχόμενο, άχρηστο - θα ήταν το χριστιανικό κήρυγμα, «ματαία η πίστις» μας (Α΄Κορ. 15,17). Αλλά και η ζωή του καθενός μας πηγάζει από το γεγονός της αναστάσεως του Χριστού. Μαζί Του συνεσταυρώθη και απέθανε ο άνθρωπος της αμαρτίας, ο παλαιός άνθρωπος των παθών και της κατάρας, ο υπόδουλος στον φόβο του θανάτου και της φθοράς. Τώρα όμως ο θάνατος έχει συντριβή. Έχει χάσει την εξουσία και την δύναμί του. Ο τύραννος έγινε καταγέλαστος. Η φθορά «κατεπόθη» από την άφθαρσία. Τώρα πανηγυρίζομε την νίκη μας και δοξάζομε εκείνον, που με τον θάνατό Του μας χάρισε την ζωή. Και επάνω στον δέσμιο θάνατο και στον ’δη πατεί όχι μόνο ο Χριστός, όπως παραστατικά εικονίζεται στην ορθόδοξο εικονογραφία της αναστάσεως, αλλά και ολόκληρο το συνανιστάμενο γένος των ανθρώπων, των σεσωσμένων. Την φωνή του θριάμβου των απελευθέρων του Χριστού συνοψίζει ο ιερός Χρυσόστομος στον Κατηχητικό του λόγο, που ακούσαμε στο τέλος της παννυχίδος του Πάσχα:
 
«Κανείς ας μη φοβάται τον θάνατο, γιατί μας ελευθέρωσε του Σωτήρος ο θάνατος. Κατεχόμενος απ' αύτόν τον εξαφάνισε. Κατέβηκε στον ’δη και τον ελαφυραγώγησε. Τον πίκρανε, όταν γεύθηκε την σάρκα Του. Και αυτό προφητεύοντας ο Ησαΐας, φώναξε - Ο ’δης, είπε, επικράνθη, όταν σε συνήντησε κάτω. Επικράνθη, γιατί κατηργήθη. Επικράνθη, γιατί ενεπαίχθη. Επικράνθη, γιατί ενεκρώθη. Επικράνθη, γιατί εδεσμεύθη. Έλαβε σώμα και βρήκε Θεό. Έλαβε γη και συνήντησε ουρανό. Έλαβε αυτό που έβλεπε, και έπεσε απ' εκεί που δεν έβλεπε. Πού είναι, θάνατε, το κεντρί σου; Πού είναι, ’δη, η νίκη σου; Ανέστη ο Χριστός και συ έπεσες. Ανέστη ο Χριστός και κρημνίσθηκαν οι δαίμονες. Ανέστη ο Χριστός και χαίρουν οι άγγελοι. Ανέστη ο Χριστός και κυριαρχεί η ζωή. Ανέστη ο Χριστός και κανείς νεκρός δεν θα βρίσκεται πια στο μνήμα. Γιατί ο Χριστός, εγερθείς εκ νεκρών, έγινε αρχή της αναστάσεως των νεκρών. Σ' αυτόν ανήκει η δόξα και η εξουσία εις τους απεράντους αιώνας».
 
Μέσα στην ατμόσφαιρα αυτή της νίκης, της χαράς και της πανηγύρεως, του φωτός που μετεδόθη στον κόσμο από το ανέσπερο φως που έλαμψε από τον τάφο, σκοτεινά πάθη, μικρότητες, θανατηφόρα μίση και μνησικακίες δεν έχουν χώρο υπάρξεως. Και αυτό είναι το άμεσο δώρο της αναστάσεως: Η συγγνώμη που ανέτειλε εκ του τάφου. Η αγάπη και η ειρήνη του Θεού προς τον άνθρωπο, του ανθρώπου προς τον Θεό και του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο. Κορύφωμα αυτής της πασχαλινής αγάπης είναι ο ασπασμός που αντήλλασσαν οι πιστοί την ημέρα του Πάσχα, στον οποίον και μας προτρέπει το θαυμάσιο και πανηγυρικώτατο δοξαστικό των αίνων του πλ. α΄ ήχου:
 
«Αναστάσεως ημέρα
και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει
και αλλήλους περιπτυξώμεθα.
Είπωμεν, αδελφοί, και τοις μισούσιν ημάς·
Συγχωρήσωμεν πάντα τη αναστάσει
και ούτω βοήσωμεν
Χριστός ανέστη εκ νεκρών,
θανάτω θάνατον πατήσας
και τοις εν τοις μνήμασι
ζωήν χαρισάμενος».
 
Ο πανηγυρισμός του Πάσχα συνεχίζεται καθ' όλη την εβδομάδα που το ακολουθεί, την Διακαινήσιμο, την νέα εβδομάδα. Όλη αυτή λογίζεται ως μία πασχάλιος ημέρα, κατά την οποία «αυτήν την ζωηφόρον ανάστασιν εορτάζομεν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού», κατά το συναξάριο. Και η εβδομάς κατακλείεται με την ογδόη ημέρα, την Νέα Κυριακή, την άλλως λεγομένη Κυριακή του Θωμά ή του Αντίπασχα. Αυτή είναι ο τύπος της ογδόης ημέρας του μέλλοντος αιώνος, «ότι εις εικόνα τάττεται της απεράντου εκείνης ημέρας, της εν τω μέλλοντι αιώνι, ήτις και πρώτη και μία έσται πάντως, μη νυκτί διακοπτομένη», κατά το συναξάριο.
 
Δεν είναι όμως η Κυριακή του Θωμά εξεικόνισμα του μέλλοντος αιώνος απλώς και μόνο γιατί είναι η ογδόη ημέρα από του Πάσχα. Αλλά και γιατί είναι η ημέρα της παρουσίας του Χριστού στο μέσον του κύκλου των ένδεκα μαθητών, της διαπιστώσεως του γεγονότος της αναστάσεως, της άρσεως κάθε αμφιβολίας, της προσωπικής κοινωνίας και της ψηλαφήσεως του αναστάντος. Ακριβώς δε η παρουσία αυτή και η ψηλάφησις είναι τύπος της αιωνίου παρουσίας του Χριστού κατά τον μέλλοντα αιώνα εν τω μέσῳ της Εκκλησίας Του. Τότε τίποτε δεν θα εμποδίζη την ποθητή θέα του Θεού, του Χριστού, και την προσωπική κοινωνία με αυτόν. Τότε τα φράγματα της δυσπιστίας θα πέσουν και μαζί με τον Θωμα ο λαός του Θεού θα ομολογή την σωτήριο ομολογία: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιωαν. 20,28).
 
Από την υμνογραφία της εορτής σταχυολογούμε το δοξαστικό του εσπερινού του πλ. β' ήχου. Αναφέρεται στην είσοδο του Χριστού κεκλεισμένων των θυρών κατά την Κυριακή του Πάσχα στο υπερώο της Σιών. Ο Θωμάς απουσίαζε και με δυσπιστία εκφράζεται για το γεγονός της αναστάσεως. Θέλει για να βεβαιωθή να ίδη με τα ίδια του τα μάτια τον Κύριο. Να ίδη την πλευρά, από την οποία έρρευσε το αίμα και το ύδωρ, ο τύπος του βαπτίσματος. Να ίδη την πληγή, από την οποία ιάθη η μεγάλη πληγή, ο άνθρωπος. Να ίδη ότι ο αναστάς δεν είναι πνεύμα, φάντασμα, αλλά άνθρωπος με σάρκα και οστά. Και αυτόν τον αναστάντα Κύριο, που πάτησε τον θάνατο και πληροφόρησε την αλήθεια της αναστάσεώς Του στον δύσπιστο Θωμά δοξολογεί ο ποιητής του ύμνου.
 
«Των θυρών κεκλεισμένων επέστης, Χριστέ, προς τους μαθητάς.
Τότε ο Θωμάς οικονομικώς ουχ ευρέθη μετ' αυτών.
Έλεγε γαρ·
Ου μη πιστεύσω,
εάν μη ίδω καγώ τον δεσπότην
ίδω την πλευράν,
όθεν εξήλθε το αίμα, το ύδωρ, το βάπτισμα· ίδω την πληγήν,
εξ ης ιάθη το μέγα τραύμα, ο άνθρωπος· ίδω πως ουκ ην ως
πνεύμα, αλλά σαρξ και οστέα.
Ο τον θάνατον πατήσας και Θωμάν πληροφορήσας,
Κύριε, δόξα σοι».
 
Και κλείνομε την εκπομπή με την ενάτη ωδή του κανόνος της ημέρας, ποίημα του Ιωάννου Δαμασκηνού, τοὒ α' ήχου. Ο ειρμός δοξολογεί την Θεοτόκο, την μητέρα του αναστάντος. Τα τρία τροπάρια αναφέρονται στην εμφάνισι του Χριστού στους μαθητάς, στην ψηλάφησι του Θωμά και στην βεβαίωσι της θείας αναστάσεως. Είναι από τα ωραιότερα τροπάρια της Νέας Κυριακής:
 
«Σε την φαεινήν λαμπάδα
και μητέρα του Θεού,
την αρίζηλον δόξαν
και ανωτέραν πάντων των ποιημάτων,
εν ύμνοις μεγαλύνομεν».
«Σου την φαεινήν ημέραν
και υπέρλαμπρον, Χριστέ,
την ολόφωτον χάριν,
εν η ωραίος κάλλει τοις μαθηταίς σου
επέστης, μεγαλύνομεν».

«Σε τον χοϊκή παλάμη ψηλαφώμενον πλευράν και μη φλέξαντα ταύτην πυρί τω της αΰλου θείας ουσίας, εν ύμνοις μεγαλύνομεν».
«Σε τον ως Θεόν εκ τάφου αναστάντα Χριστόν, ου βλεφάροις ιδόντες, αλλά καρδίας πόθω πεπιστευκότες, εν ύμνοις μεγαλύνομεν».

Αποστολική Διακονία 

Β' ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ- ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ (+ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΟΥΡΟΖ ΑΝΤΩΝΙΟΣ BLOOM).

 Β’ Κυριακή Νηστειών: Κυριακή Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά († Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom)

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ψαλμούς, διαβάζουμε τὰ παρακάτω: Ἐκεῖνοι ποὺ ἔσπειραν μὲ δάκρυα στὰ μάτια, θὰ θερίσουν μὲ χαρά. Ἐὰν στὴ διάρκεια τῶν ἑβδομάδων ποὺ προετοιμαζόμαστε γιὰ τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα εἴδαμε κάθε τι ἄσχημο καὶ ἀνάξιο ποὺ ὑπάρχει μέσα μας νὰ καθρεφτίζεται στὶς παραβολὲς τοῦ Εὐαγγελίου, ἐὰν σταθήκαμε ἐνώπιον τῆς κρίσης τῆς συνείδησής μας καὶ τοῦ Θεοῦ, τότε πραγματικὰ ἔχουμε σπείρει μὲ δάκρυα τὸν δρόμο γιὰ τὴν σωτηρία μας. Καὶ ὅμως ὑπάρχει ἀκόμα χρόνος ἐπειδὴ ἀκόμα καὶ ὅταν εἰσερχόμαστε στὴν περίοδο τοῦ θερισμοῦ, ὁ Θεὸς μᾶς δίνει παράταση· καθὼς προχωροῦμε προοδευτικὰ πρὸς τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, πρὸς τὴν Ἡμέρα τῆς Ἀνάστασης, μποροῦμε ἀκόμα, κάθε στιγμή, μὲ πρόσωπο πρὸς τὴν νίκη τοῦ Θεοῦ, νὰ στραφοῦμε σὲ Ἐκεῖνον μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ μὲ συντετριμμένη καρδιά, καὶ νὰ ποῦμε: «Κύριε, ἴσως εἶμαι ὁ ἐργάτης τῆς ἑνδεκάτης ὥρας, ἀλλὰ δέξου με ὅπως ὑποσχέθηκες!»

Τὴν προηγούμενη ἑβδομάδα γιορτάσαμε τῆς γιορτὴ τοῦ Θριάμβου τῆς Ὀρθοδοξίας, τὴν ἡμέρα ποὺ ἡ ἐκκλησία διακήρυξε ὅτι εἶναι σωστὸ νὰ ἁγιογραφοῦμε τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Δὲν ἦταν μία δήλωση σὲ σχέση μὲ τὴν τέχνη, ἦταν μία βαθιὰ θεολογικὴ διακήρυξη τῆς Ἐνσάρκωσης. Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη μᾶς εἶπε ὅτι δὲν μπορεῖ ὁ Θεὸς νὰ ἀντιπροσωπευθεῖ ἀπὸ καμία εἰκόνα, ἐπειδὴ εἶναι ἕνα ἀπύθμενο μυστήριο· δὲν εἶχε κἄν ὄνομα ἐκτὸς ἀπὸ τὸ μυστηριῶδες ὄνομα ποὺ μόνο ὁ Ἀρχιερέας γνωρίζει. Ἀλλὰ στὴν Καινὴ Διαθήκη μάθαμε καὶ γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν ἐμπειρία μας ὅτι ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος, ὅτι ἡ πληρότητα τῆς Θεότητας ἔχει ὑποταχθεῖ καὶ εἶναι ἀκόμα ὑποταγμένη γιὰ πάντα στὴν ἀνθρώπινη σάρκα· καὶ γι’ αὐτὸ ὁ Θεὸς ἔχει ἀνθρώπινο ὄνομα: Ἰησοῦς καὶ ἔχει ἀνθρώπινο πρόσωπο ποὺ μποροῦν νὰ ἀναπαραστήσουν οἱ εἰκόνες. Ἑπομένως ἡ εἰκόνα εἶναι μία διακήρυξη τῆς βεβαιότητάς μας ὅτι ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος· καὶ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἐπιτύχει μία ἔσχατη, ἔνδοξη, τραγικὴ ἑνότητα μέ μᾶς, νὰ γίνει ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς ὥστε νὰ μποροῦμε νὰ γίνουμε ἕνα ἀπὸ τὰ παιδιά Του. Καὶ ἔτσι θὰ μπορούσαμε ἤδη τὴν περασμένη ἑβδομάδα νὰ χαροῦμε· καὶ νὰ γιατί μία ἑβδομάδα πρίν, ὅταν προετοιμαζόμασταν νὰ συναντήσουμε αὐτὸ τὸ θαῦμα, αὐτὸ τὸ θαῦμα τῆς Ἐνσάρκωσης, διακριτικά, μὲ ἕναν τρόπο ποὺ δὲν μποροῦν σχεδὸν τὰ αὐτιά μας νὰ συλλάβουν, ἡ Ἐκκλησία ἔψαλλε τὸν κανόνα τοῦ Πάσχα: Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν! – ἐπειδὴ δὲν πρόκειται γιὰ μία ὑπόσχεση γιὰ τὸ μέλλον, εἶναι μία βεβαιότητα τοῦ παρόντος, ποὺ μᾶς ἀνοίγετε σὰν μιὰ πόρτα νὰ εἰσέλθουμε μέσω τοῦ Χριστοῦ, τῆς Θύρας ὅπως καλεῖ τὸν ἑαυτό Του, στὴν αἰωνιότητα.

Καὶ σήμερα θυμόμαστε τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἑνὸς ἀπὸ τοὺς μεγάλους Ἁγίους τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὁποῖος διακήρυξε, μέσα ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῶν ἀσκητῶν καὶ ὅλων τῶν πιστῶν, ὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι ἕνα κτιστὸ Δῶρο – εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ποὺ μᾶς ἑνώνει μὲ τὸν ἑαυτό Του ὥστε νὰ μᾶς διαπνέει ἡ παρουσία Του, ὥστε σταδιακά, ἐὰν μοναχὰ τὸν δεχτοῦμε, ἂν Τοῦ ἀνοιχτοῦμε, νὰ γίνουμε διάφανοι ἢ τουλάχιστον σχεδὸν διάφανοι στὸ φῶς Του, ὥστε νὰ γίνουμε ἀρχικὰ καὶ ὁλοένα πιὸ πολὺ μέτοχοι τῆς Θεϊκῆς Του φύσης.

Αὐτὸ δὲν ἀποτελεῖ ἁπλὰ μία ὑπόσχεση· εἶναι μία βεβαιότητα ποὺ ἔχουμε ἐπειδὴ αὐτὸ συνέβη σὲ χιλιάδες ἀνθρώπους ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ προσκυνοῦμε ὡς Ἁγίους τοῦ Θεοῦ: ἔγιναν μέτοχοι τῆς Θεϊκῆς φύσεως, εἶναι γιὰ μᾶς μία ἀποκάλυψη καὶ μία βεβαιότητα γιὰ ὅ,τι καλούμαστε νὰ εἴμαστε καὶ νὰ γίνουμε.

Καὶ σήμερα ἕνα ἀκόμα βῆμα μᾶς ὁδηγεῖ στὴν χαρά, στὴν δόξα τοῦ Πάσχα. Σὲ μία ἑβδομάδα θὰ ὑμνήσουμε τὸν Σταυρὸ- τὸν Σταυρὸ ποὺ ἦταν τρόμος γιὰ τοὺς ἐγκληματίες, καὶ ἔχει γίνει τώρα σημεῖο νίκης καὶ σωτηρίας, διότι γιὰ μᾶς ἡ ἀγάπη τοῦ Σταυροῦ δὲν ἔχει μέτρο, δὲν ἔχει ὅρια, εἶναι τόσο βαθιὰ ὅσο ὁ Θεός, ἀγκαλιάζει τὰ πάντα ὅπως ὁ Θεός, καὶ εἶναι πράγματι τόσο τραγικὰ νικηφόρα ὅπως ὁ Θεὸς εἶναι τὸ ἴδιο τραγικὸς καὶ νικηφόρος, ποὺ προκαλεῖ δέος, ποὺ ἀκτινοβολεῖ τὸ ἤρεμο, εὐφρόσυνο φῶς ποὺ ψάλλουμε στὸν Ἑσπερινό.

Ἂς ἑτοιμαστοῦμε νὰ συναντήσουμε τοῦτο τὸ γεγονός, τὸ ὅραμα τοῦ Θεοῦ, νὰ τὸ προσέξουμε, καὶ νὰ δοῦμε σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο τῆς Θεϊκῆς ἀγάπης, μία νέα δυνατὴ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας μας· καὶ ὅταν ὁ χορὸς ψάλλει τούτη τὴ φορὰ πιὸ δυνατὰ τὸν κανόνα τῆς Ἀνάστασης, ἂς κατανοήσουμε ὅτι βῆμα – βῆμα ὁ Θεὸς μᾶς ὁδηγεῖ σὲ μία νίκη ποὺ Ἐκεῖνος ἔχει κερδίσει, καὶ ποὺ θέλει νὰ μοιραστεῖ μαζί μας.

Καὶ τότε θὰ προχωρήσουμε· θὰ ἀκούσουμε τὸν Ἅγιο ποὺ μᾶς διδάσκει πῶς νὰ δεχτοῦμε τὴν χάρη ποὺ προσφέρει ὁ Θεός, πῶς νὰ γίνουμε ἀντάξιοί Του· καὶ μὲ ἕνα ἀκόμα βῆμα – θὰ δοῦμε τὴν νίκη τοῦ Θεοῦ στὸ πρόσωπο τῆς Ἁγίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας καὶ θὰ φθάσουμε στὸ κατώφλι τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας. Ἀλλὰ ἂς θυμηθοῦμε ὅτι βρισκόμαστε τώρα σὲ μία νέα περίοδο, μία ἐποχὴ ποὺ μᾶς ἀποκαλύπτεται, ποὺ καλούμαστε νὰ τὴν ἐνδυθοῦμε, νὰ ἀνταποκριθοῦμε σ’ αὐτὴν μὲ εὐγνωμοσύνη, μία εὐγνωμοσύνη ποὺ θὰ μᾶς μεταμορφώσει σὲ νέους ἀνθρώπους- καὶ νὰ ἀνταποκριθοῦμε ἐπίσης μὲ χαρά! Καὶ μία χαρὰ γεμάτη ἀπὸ δάκρυα σὲ ἀπάντηση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, μία χαρὰ ποὺ εἶναι μία ἀξιόπιστη ἀπάντηση στὴν Θεϊκὴ ἀγάπη. Ἀμήν!

 

(Ἀπόδοση καί πηγή Κειμένου: agiazoni.gr)