ΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ PUNK

Κάνοντας ένα τελικό σχόλιο στην ομιλία τού π. I. Μάγιεντορφ, μέ θέμα: «Ο Χριστός σωτήρας σήμερα», πού έγινε στις 15 Νοεμβρίου 1984 στον I. Ναό Αγ. Νικολάου Χαλανδρίου, ο αείμνηστος καθηγητής Νικόλαος Νησιώτης είχε αναφέρει τό έξης περιστατικό: «Ήμουνα έξω από τό Σάν Φραντσίσκο μέ τόν π. Μύλλερ, τόν πολύ γνωστό καθολικό θεολόγο, μέσα σ’ ένα αυτοκίνητο πού οδηγούσε ένας άλλος καθολικός ιερέας. Πηγαίναμε σ’ ένα συνέδριο καί πέρασε δίπλα μας ένα φορτηγό γεμάτο νέους. “Ένας από αυτούς είδε τούς κληρικούς, καθώς τά αυτοκίνητα σταμάτησαν δίπλα – δίπλα στόν κόκκινο σηματοδότη. Φώναξε από τό φορτηγό: «Πάτερ, σού δίνω ένα μήλο- εσύ τί έχεις νά μού δώσεις…;» Βρεθήκαμε σέ άμηχανία. Ήταν τραγικές στιγμές. “Όλος ο αγώνας μας σκέπτομαι ότι είναι πώς εμείς οι Χριστιανοί θα μπορέσουμε να ζήσουμε αληθινά το Χριστό ως Σωτήρα και να τον προσφέρουμε ως Σωτήρα στο σημερινό κόσμο, πού, έστω και ζαλισμένος σάν κι αυτά τά παιδιά, πάντως μας Τον ζητάει»[1].

Είναι παραπάνω από βέβαιο πώς οι αναζητήσεις, οι πόνοι, οι αγωνίες κάθε γενιάς είναι πηγαίες, και γι’ αυτό το λόγο κι αληθινές. Η δίψα για Ζωή είναι η αφετηρία όλων των επαναστατημένων νεανικών ομάδων. Ποιά είναι όμως η στάση μας ως ’Ορθοδόξων έναντι τους; Μήπως φοβόμαστε να τις προσεγγίσουμε, με αποτέλεσμα να τις παρατηρούμε από μακρυά αμήχανοι στην καλύτερη περίπτωση, και στη χειρότερη να τις απορρίπτουμε με ύφος επαγγελματία ιεροεξεταστή;

Το παρόν κείμενο, ακολουθώντας μια άλλη κατεύθυνση, σκοπό έχει την προσέγγιση από ορθόδοξη πλευρά ενός από τα πλέον ακραία κινήματα πού εμφανίστηκαν την τελευταία δεκαετία, τού κινήματος των Punks, που μας πρότεινε σαν «μήλο» την κραυγή του εναντίον τής «κοινωνίας τού θανάτου», στην οποία ζούμε. Τώρα όμως, εμείς έχουμε σειρά να προτείνουμε και να προσφέρουμε το δικό μας «μήλο». Δε χωράει αντίρρηση ότι η εκκλησία έχει να δώσει πάρα πολλά, αρκεί να καταλάβουμε, όπως λέει ο Γάλλος ορθόδοξος διανοητής, ’Ολιβιέ Κλεμάν, ότι «ή Εκκλησία δεν είναι λέσχη για οργανωμένα μεταθανάτια ταξίδια πρώτης θέσεως. ‘Η εκκλησία υπάρχει ώς δύναμη ζωής γιά τη σωτηρία τού κόσμου»[2].

Έτσι λοιπόν θα προσπαθήσουμε να πλησιάσουμε, χωρίς να είναι και τόσο εύκολο, την ομάδα των επαναστατημένων αυτών νέων, διότι «το μέλλον του Χριστιανισμού βρίσκεται ίσως με το μέρος των επαναστατημένων έφηβων, φθάνει να μπορούσαμε να τούς δείξουμε μέσα στη χαρά της γιορτής και της αγιότητας… την ανάσταση της καθολικής ζωής, το μεγάλο παιχνίδι της ελευθερίας»[3].

Πριν προχωρήσουμε σε ο,τιδήποτε άλλο, είναι αναγκαία μια αναφορά στην ιστορική παρουσία τού υπό εξέταση κινήματος, ή οποία και θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε τις αφετηρίες αυτής της έκρηξης, τη σύντομη ζωή της και την κατάληξη πού είχε.

Πρέπει ακόμα να ξεκαθαρίσουμε ότι οι δυσκολίες που υπάρχουν για να εξετάσουμε το κίνημα αυτό, είναι κυρίως δύο: α) πρόκειται για κίνημα όχι ιδεολογικά συγκροτημένο, και β) λόγω τού εξεγερσιακού του χαρακτήρα, φυσικό ήταν μετά την αρχική έκρηξη να δημιουργηθεί μια ιδεολογική σύγχυση στο χώρο αυτό μέχρι τού σημείου να εμφανιστούν αναρχοφασιστικές τάσεις.

“Όπως γίνεται αντιληπτό, ή εξέταση όλων τών μετέπειτα εκφράσεων αυτού τού κινήματος είναι αδύνατη, λόγω αντικειμενικών δυσκολιών. Εμείς θά βασιστούμε στούς κύριους εκφραστές του καί θ’ αποπειραθούμε νά πλησιάσουμε τόν προβληματισμό του όπως παρουσιάστηκε τότε πού τό Punk δέν ήταν μόδα, αλλά κραυγή μουσική, πολιτική, κοινωνική, προσωπική, κραυγή ζωής. Θά μπορούσαμε νά πούμε πώς συνοψιζόταν στό σύνθημα εκείνο του Γαλλικού Μάη: «Αρνούμαστε έναν κόσμο όπου ή βεβαιότητα ότι δε θά πεθάνουμε από την πείνα, ανταλλάσσεται με τόν κίνδυνο νά σβήσουμε από ανία».

Ανοίγοντας τό βιβλίο: «Τό βιβλίο Punk», βλέπουμε πώς ανάμεσα στ’ άλλα ή σημασία της λέξεως Punk στην ελληνική γλώσσα είναι: 1) κάποιος η κάτι χωρίς αξία, 2) ανοησία, βλακεία, 3) νεαρός κακοποιός, ανήλικος εγκληματίας, κ.λ.π. [4]

Τη λέξη αυτή διάλεξαν οι ίδιοι, γιατί αυτή, σέ συνδυασμό μέ τήν ακαλαίσθητη, σύμφωνα μέ τίς αντικειμενικές συνθήκες, εξωτερική τους εμφάνιση, δημιουργούσε μιά άσχημη εικόνα στόν «έξω κόσμο», πού τούς έκανε αντιπαθητικούς. “Όμως στήν πραγματικότητα ή μουσική τους κι ή εμφάνισή τους δέν ήταν άσχημη από μόνη της, αλλά ήταν ο αντικατοπτρισμός τής κοινωνίας πού ζούσαν.

Οι Punks άρχισαν νά κυκλοφορούν στούς δρόμους τού Λονδίνου καί τών βρεττανικών μεγαλουπόλεων γύρω στά 1976 μέ πρωτοπόρους στό είδος τής μουσικής αυτής, τούς «Sex Pistols». Δέν περνάνε λίγοι μήνες κι εμφανίζονται εκατοντάδες νέα συγκροτήματα. ‘Ο αστικός κόσμος τής ’Αγγλίας αναστατώνεται. Τό αποκορύφωμα ήταν ή κυκλοφορία τού τραγουδιού «God save the Queen» ανήμερα τού εορτασμού τού Ιωβηλαίου. Τό τραγούδι αυτό υπήρξε ο ύμνος τών Punks κι ήταν υβριστικό γιά τη βασίλισσα.
’Εν τώ μεταξύ εμφανίζονται Punks σέ όλες τίς «ανεπτυγμένες» καί «πολιτισμένες» χώρες σέ ’Ανατολή καί Δύση. Στην ’Αμερική λιγότερο πολιτικοποιημένοι καί στήν Ευρώπη (Δυτική καί κυρίως ’Ανατολική) υπερβολικά. Στή Μ. Βρεττανία απαγορεύονται οι συναυλίες κι οι συγκεντρώσεις τους, ενώ στήν Ουγγαρία καί τήν ’Ανατολική Γερμανία έκτος άπό τά προηγούμενα γίνονται μαζικές συλλήψεις μέ μόνο κριτήριο τήν εξωτερική τους εμφάνιση.

Τό Punk δέν είναι μόνο μουσική, είναι μιά γροθιά στό κατεστημένο, πολιτικό, κοινωνικό, θρησκευτικό καί καλλιτεχνικό. Οι Punks, μέ κύριους εκφραστές του, τούς «Sex Pistols», όπως προαναφέραμε, ήθελαν «νά εξοργίσουν τό κοινό δείχνοντάς του τήν αηδία πού αισθάνονται γιά τήν ψευτοζωή», ενώ παράλληλα ήθελαν «νά προσφέρουν μιά εναλλακτική λύση στήν απάθεια», όπως έλεγε ο αρχηγός τους, J. Rotten [5].
Δέν άντεχαν νά βλέπουν τούς νέους πού άφηναν τήν κουλτούρα τών ναρκωτικών νά τούς καταπιεί, δέν άντεχαν νά βλέπουν κοινωνίες ολόκληρες νά βιώνουν τό θάνατο. Τό «London’s burning» τών «Clash» τά λέει όλα:

«…Τό Λονδίνο καίγεται, από βαριεστημάρα,

τό Λονδίνο καίγεται, κάλεσε τό 999…

Μαύρε ή άσπρε… αντίκρυσε τή νέα θρησκεία,

όλοι πνίγονται σέ μιά θάλασσα τηλεόρασης…»

Περνώντας τά χρόνια, τό Punk άρχισε νά έμφανίζει σημεία παρακμής. Έγινε μόδα , ξέχασε τά αρχικά μηνύματά του, οι Punks ενσωματώθηκαν στό κατεστημένο εκτός ελαχίστων έξαιρέσεων, κι από τό στόμα του παλαιού αρχηγού των «Sex Pistols» θ’ ακουστεί τό θλιβερό: «Είμαστε όλοι οριστικά πουλημένοι», μόλις τρία χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή του.

Σέ μιά συνέντευξη ενός ανατολικογερμανού Punk, πού δημοσιεύτηκε σ’ ελληνική μετάφραση πρίν λίγα χρόνια, κι αποτελεί προσωπική μαρτυρία άκρως ενδιαφέρουσα, μεταξύ τών άλλων, αναφέρονται καί τά εξής:
« …Ήθελα νά ξεφύγω από τήν ομοιόμορφη μάζα, νά ξεχωρίσω λιγάκι. Αυτά ήταν τά πρώτα μου κίνητρα. Μετά ήρθε τό σπίτι τών γονιών μου. ‘Ο μικροαστισμός τους μου έφερνε αηδία. Μ’ ενοχλεί όλο αυτό τό θέατρο, αυτό τό προσωπείο, πού κανείς δέν κάνει αυτό πού θέλει. Έγώ προσπάθησα απλά νά σπάσω τά όρια. Τέλειωσα τό βασικό σχολείο καί μετά άρχισα τήν επαγγελματική μου εκπαίδευση. Τότε κατάλαβα πώς όλες αυτές οι ανοησίες μου κάθονταν στό στομάχι. Αυτή ή διαπαιδαγώγηση πού σέ κάνει μηχανή: νά σηκωθείς τό πρωί, νά δουλέψεις, νά έρθεις στό σπίτι τό απόγευμα, αν μπορείς νά ξεσπάσεις στή γυναίκα σου, νά πιεις τη μπύρα, νά δεις τηλεόραση καί μετά νά πας γιά ύπνο. “Όλα αυτά μου φέρνουν αηδία…

Μερικοί νομίζουν ότι επειδή αυτό τό κράτος δέ μ’ αρέσει, θέλω νά πάω στή Δύση. ’Αλλά νομίζω πώς κι εκεί τά ίδια γίνονται. ‘Υπάρχει κι εκεί ένα κράτος πάντα, μιά εξουσία πού θέλει νά διατηρηθεί, καί παλεύει γι’ αυτό με όλες τίς δυνάμεις της. “Όμως εγώ ήθελα νά βγώ έξω από όλα αυτά. Δέν ήθελα νά ενσωματωθώ. “Ήθελα απλά νά είμαι τό άλλο μου εγώ…

Κι όλη ή κρατική παρέμβαση στη ζωή της νεολαίας «μού τη δίνει». Τίποτα δέν υπάρχει. Είναι τόσο πληκτικά! Κι όταν σκέπτομαι τίς ντισκοτέκ μας! ‘Ο κόσμος πηγαίνει εκεί μέ μιά σκέψη: νά μεθύσει καί νά κάνει καμάκι. Καί νάχεις καί πολλά λεφτά ν’ αγοράζεις! ’Αηδία! ’Εγώ ήθελα νά κάνω κάτι άλλο…»[6]

“Άνετα θά μπορούσαμε νά πούμε πώς τό απόσπασμα αυτής της συνέντευξης είναι περιεκτικότατο ως πρός δύο πράγματα: α) στό πρώτο μέρος του παρουσιάζεται ανάγλυφα όλος ο προβληματισμός, ολόκληρο τό σκεπτικό τών Punks, καί β) στό τέλος τού αποσπάσματος εκφράζεται καθαρά πλέον ή επιθυμία γιά κάτι τό «καινό».
‘Ο νεαρός αυτός, κλασσική περίπτωση συνειδητοποιημένου Punk, αρνείται κάθε τι τό ψεύτικο κι αλλοτριωτικό, τήν κρατική εξουσία, τήν καθοδηγούμενη ψυχαγωγία της νεολαίας, τίς εμπορευματοποιημένες ερωτικές σχέσεις, τή συμβατική οικογενειακή ζωή, τήν τεχνοκρατική παιδεία.

Τήν ίδια άκριβώς προβληματική συναντάμε καί στούς Punks άλλων χωρών καί κυρίως της Μ. Βρεττανίας. Μιά χώρα μέ άλλο κοινωνικοπολιτικό σύστημα, όπου στή «γελοιογραφική αλλοίωση της αρχικής εικόνας τού Θεού»[7] πού δίνεται, Τόν βρίσκουμε ταυτισμένο με τη βασίλισσα.Ή βασίλισσα, μιά όμορφη βιτρίνα μιας κοινωνίας θανάτου ουσιαστικά, πού εξωτερικά «δουλεύει ρολόι», κάνει τούς Punks νά ζητάνε την αναρχία ενάντια στην αναρχούμενη αστική κοινωνία. Στρέφονται ενάντια στό «Θεό» τόν ταυτισμένο μέ τη βασίλισσα καί τό φασιστικό καθεστώς. Οι «Sex Pistols» θά τραγουδήσουν:
«…είμαι αντίχριστος, είμαι αναρχικός…

θέλω νά καταστρέφω

όσους περνάνε δίπλα μου…,

καί τό όνειρό σας μιά σκηνή

σ’ ένα σουπερμάρκετ…».
Όχι, τό σουπερμάρκετ κι όσα συμβολίζονται μέ αυτή τη λέξη δέν είναι άρκετά γιά τίποτα περισσότερο άπό σύμβολα της ανίας.

«’Η συνηθισμένη ζωή είναι τόσο βαρετή, πού της ξεφεύγω όσο πιό πολύ μπορώ»[8].
‘Η ανία, πού είναι κάτι πού συναντάμε σέ όλες τίς γενιές τών καταναλωτικών κοινωνιών, υπήρξε τό «κόκκινο πανί» γιά όλους τούς αμφισβητίες καί τούς επαναστατημένους νέους τών τελευταίων δεκαετιών. «’Η ανία εξαπλώνεται, ή ανία είναι αντιεπαναστατική», έγραφαν οι τοίχοι τού Παρισιού στά 1968.

Καί τό ερώτημα είναι: «πώς νά μη νοιώσει βαρετά ο νέος όταν ή παιδεία δέν τού προσφέρει τίποτε άλλο από τό όνειρο μιάς θέσης κάπου στήν κρατική μηχανή»;
«…Ποτέ δεν άφησα κάποιον νά μου πει πώς δεν άξιζα τίποτα. Οι δάσκαλοι μας τό έλεγαν αυτό. ‘Η καλύτερη καί πιό ευϋπόληπτη δουλειά γι’ αυτούς ήταν υπάλληλος τραπέζης. Πάντοτε υπάλληλος τραπέζης. Κι εγώ σηκώθηκα καί τούς είπα: «… δέ γουστάρω νά γίνω κάτι τέτοιο». Κι έπειτα άρχιζα νά βρίζω τούς δασκάλους γιατί δέ μπορούσα ν’ ανεχτώ τίς προσβολές τους. Αυτό πού κάνανε σέ μένα καί στά υπόλοιπα παιδιά ήταν έγκληματικό. Μά δέ φταίγανε αυτοί. ‘Υπήρχε πάντα κάποιος παραπάνω άπ’ αυτούς, πού τούς έκανε νά φέρονται ετσι…»[9]

Πώς νά σέ συγκινήσει όταν είσαι νέος, μιά «ευκαιρία γιά καριέρα άπ’ αυτές πού δέν τίς κλωτσάς ποτέ; Κάθε δουλειά πού σού προσφέρουν είναι γιά νά σέ κρατάνε χαμηλά. Μου προσφέρανε μιά θέση σέ γραφείο, μου προσφέρανε δουλειά σ’ ένα κατάστημα. Είπαν ότι καλύτερα νά πάρω ό,τι μου δίνανε…»[10]

Στόν πρώτο δίσκο τους οι «Clash» τραγουδούσαν:

«Θέλεις νά φτιάχνεις τσάι γιά τό BBC;

Θές στ’ αλήθεια νά γίνεις μπάτσος;…».
Οι Punks θ’ αρνηθούν κάθε μορφή μηχανοποίησης της ζωής, κι η εργασία, όταν δέν είναι δημιουργία, είναι σίγουρο ότι κινείται πρός αυτήν την κατεύθυνση. ’Απευθυνόμενοι στούς εργαζομένους πού είναι θύματα της «επιβίωσης», τραγουδούσαν:
«Φάε την καρδιά σου σ’ ένα

πιάτο πλαστικό

άν δέν κάνεις ό,τι θές νά σβήσεις. ’Εγώ δέ δουλεύω άπό τίς πέντε ως τίς εννέα

γιά νά τη βρίσκω πού είμαι ζωντανός».

“Αν ρίξουμε μιά προσεκτική ματιά στίς παιδικές εμπειρίες τών Punks, θά φανεί ξεκάθαρα πώς ή έκρηξη αυτών τών νέων δέν ήταν κάτι επιφανειακό, αλλά κάτι πού κόχλαζε γιά χρόνια καί φυσικό ήταν κάποτε νά φθάσει σέ μιά τόσο άγρια έκφραση.
Τραυματικές εμπειρίες από την οικογένεια, τό σχολείο, καί κοντά σέ αυτά ή οικονομική πολλές φορές εξαθλίωση. Οι παρακάτω αναφορές είναι πειστικές:
«…Τό παρελθόν δέ μού φέρνει καμμιά ευχάριστη ανάμνηση… Τό σπίτι μου έμοιαζε μέ τετράγωνο κουτί… Πήγαινα σ’ ένα καθολικό σχολείο, πού ήταν άκόμα χειρότερο από τά άλλα… “Ήμασταν πεντακόσια άτομα σέ μιά τάξη, καί μιά δασκάλα πού δέ μπορούσε νά μας επιβληθεί…»[11]
«…Τό πιό χαρακτηριστικό πράγμα άπό τήν παιδική μου ήλικία ήταν τό μίσος μου γιά τούς δασκάλους… Δέ σού δίνουν τίποτα. Μονάχα παίρνουν άπό σένα συνέχεια. Θά σού παίρνανε καί τήν ψυχή άμα τούς δινότανε ή ευκαιρία. Μά δέν πήραν τη δικιά μου…»[12]
«…”Όταν ήμουν παιδί δέν είχαμε πού νά πάμε γιά νά παίξουμε. ‘Ο καλύτερος τρόπος γιά νά διασκεδάσουμε τότε ήταν νά πετάμε τούβλα σέ περαστικά αυτοκίνητα. Ήταν τό αγαπημένο μας παιχνίδι. Τό μόνο παιχνίδι πού μπορείς νά παίξεις σέ διαμερίσματα…»[13]

‘Η έκρηξη λοιπόν είχε τίς ρίζες της. Τά αδιέξοδα βιώνονταν από χρόνια. Κάπου θά οδηγούσαν όλες αυτές οι καταστάσεις. Σέ μιά κοινωνία όπου «δέν υπάρχει λόγος νά κλαις γιατί κανείς δέ θά σου απαντήσει…, είσαι μονάχος σου…» [14] καί πρέπει κάτι νά κάνεις οπωσδήποτε. Οι Punks είναι υπερήφανοι πού αντιδρούν, άσχετα αν κι οι ίδιοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι δέν έχουν νά προτείνουν κάτι ολοκληρωμένο. Είναι τίμιοι μέ τόν έαυτό τους καί μέ τούς άλλους. Οι «Sex Pistols» τραγούδαγαν: «…Είμαστε όμορφοι καί άδειοι, τόσο όμορφοι κι άδειοι, καί δέ μας νοιάζει…»
’Αδιαφορούν γιά τόν κοινωνικό περίγυρο καί τίς απόψεις του γι’ αυτούς καί κτυπούν ό,τι είναι κατεστημένο. Θά φθάσουν νά έχουν ιδέες πού ίσως θά σοκάρουν τους πάντες. Έτσι γιά παράδειγμα, τό τραγούδι των «Sex Pistols», «Bodies», θά στραφεί έναντίον της κυριαρχούσας κοινωνικής αντιλήψεως των Άγγλων άστών γιά τη διακοπή κυήσεως. Τό τραγούδι μέσα στά άλλα λέει:

«…Σώμα, δέν είμαι ζώο
Κορμί, δέν είμαι αποβολή
Σπέρμα πού πετάγεται, ματωμένος
πολτός πού κοχλάζει
δέν είμαι άχρηστος, δέν είμαι
πρωτεΐνη γιά πέταμα, δέν
είμαι σπέρμα πού πετάγεται…»

Τελειώνοντας τήν παρουσίαση τών αντιλήψεων τών Punks, πρέπει νά κάνουμε μιά επισήμανση σχετικά με τη σχέση τους μέ την επίσημη εκκλησία. Τά πράγματα είναι πολύ απλά. Στίς δυτικές κοινωνίες όπου έχουμε παραμόρφωση κι εκφυλισμό της χριστιανικής πίστης, την προσαρμογή της σέ ανθρώπινα φευγαλέα συμφέροντα, βρίσκουμε τούς Punks σέ πλήρη σχεδόν αντίθεση έκ πρώτης τουλάχιστον όψεως. Στό «ανατολικό μπλοκ» τά πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά. Στίς πληροφορίες πού υπάρχουν, έχουμε στοιχεία πώς στήν ’Ανατολική Γερμανία, γιά παράδειγμα, οι Punks δέ δίσταζαν νά φορούν αυτοκόλλητα γιά τήν ειρήνη μέ βιβλικά μηνύματα. Στήν Πολωνία οι άνθρωποι πού συνδέονται μέ τήν Punk σκηνή ήταν στό πλευρό της καθολικής ’Αλληλεγγύης.
Αυτά τά τελευταία, πρέπει νά μάς οδηγήσουν σέ κάποιες σοβαρές σκέψεις στήν από ορθόδοξη σκοπιά, προσέγγισή μας στό κίνημα τών Punks.
Μπορούμε νά μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στήν κραυγή τού νέου: «πότε επιτέλους, θά πιω νερό;»[15]

Μπορούμε νά διαφωνήσουμε γιά τη στάση τών Punks απέναντι στόν «κόσμο;»
Ό «κόσμος» πού άρνούνται οι Punks είναι «τό πνεύμα τών άστών»[16]. Στάθηκαν ένάντια σέ μιά κοινωνία πού σάν πρότυπό της έχει αυτόν πού βάζει τόν έαυτό του ψηλότερα από τούς άλλους. Ή Αγία Γραφή μάς λέει: «μή άγαπάτε τόν κόσμον μηδέ τά έν τώ κόσμω» (A’ Ιωαν. 2, 15).
Οι αντιρρήσεις μας λοιπόν στόν προβληματισμό αυτού του κινήματος δεν είναι εδώ, αλλά στό ότι, αν καί αρνούμενο έναν εγωκεντρικό κι ορθολογιστικό πολιτισμό, δεν έκανε τίποτε άλλο από τό νά προτείνει ένα δικό του «ατομικιστικό αναρχισμό». « Ο αυτόνομος αυτός αναρχισμός, σε αποδεσμεύει από ένα κατεστημένο μιας άλλης ποιότητας»[17].
‘Η ένταξη σέ οποιοδήποτε κατεστημένο οδηγεί αναμφισβήτητα στό θάνατο κι αυτό τό Punk δέ μπόρεσε νά τό αποφύγει, ίσως γιατί κάπου τό επιδίωξε. Βέβαια αυτή ή εναλλαγή κατεστημένων μπορεί νά κατανοηθεί αν πάρουμε ως κριτήριο τό πολιτισμικό πρότυπο τής δυτικής κοινωνίας καί δούμε τίς διαφορετικές θεολογικές καί πολιτισμικές αφετηρίες ’Ανατολής καί Δύσης. Έτσι ή Punk επανάσταση φαντάζει σήμερα σάν συμβιβασμός μέ τό σύστημα καί μένει πάντα ανοιχτή στήν κριτική, όσο λειτούργησε – καί λειτουργεί – ως συνεχής αρνητισμός περισσότερο καί λιγότερο ως δημιουργική πρόταση ζωής.

(Τό κείμενο αυτό γράφτηκε τα πρώτα μεταφοιτητικά χρόνια και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Έξοδος στην κοινωνία καί τή ζωή» 2/6 (1989), σ. 31 – 36)

Ανδρέας Αργυρόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

π. ’Ιωάννη Μάγιεντορφ, ‘Ο Χριστός σωτήρας σήμερα (μετάφραση ’ Ιωάννη Λάππα), έκδ. Σύναξη, ’Αθήνα 1985, σ.70.

’Ολιβιέ Κλεμάν, ’Ορθοδοξία καί πολιτική (μετάφραση ’Ι. Λάππα – ’Ι.

Ζερβού), έκδ. Μήνυμα, ’Αθήνα 1985, σ.13.

Νέοι καί έλευθερία, ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ, άρ.φ.38, Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου

1986, σ.151.

(’Ανωνύμως) Τό βιβλίο Punk , έκδ. Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη (άχρ.),

σ.6.

Συνέντευξη μέ τόν Lydon J. Rotten, ΠΟΠ ΚΑΙ ΡΟΚ 16 (1979), σ.13.

Συνέντευξη μέ εναν Punk, ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 2 (1982), σ.

29.

Όλιβιέ Κλεμάν, Ή Θεολογία μετά τόν θάνατο του Θεού, σειρά Σύνορο,

εκδ. ’Αθηνα, ’Αθήνα 1981, σ.41.

Hebding Dick, Ύποκουλτούρα, τό νόημα τού στύλ, εκδ. Γνώση, ’Αθήνα

1981, σ.41.

(’Ανωνύμως) Οί Σέξ Πίστολς καί τά τραγούδια τους, εκδ. Μπαρμπουνάκη,

Θεσσαλονίκη (άχρ.), σ.22.

(’Ανωνύμως) Τό βιβλίο Punk, εκδ. Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη (άχρ.), σ.70.

(’Ανωνύμως) Οί Σέξ Πίστολς καί τά τραγούδια τους, εκδ. Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη (άχρ.), σ.21.

οπ. παρ., σ.22.

οπ. παρ., σ.22.

(’Ανωνύμως) Τό βιβλίο Punk, εκδ. Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη (άχρ.), σ.35.

’Από τό ποίημα άνατολικογερμανοΰ Punk πού δημοσιεύθηκε στην ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 2 (1989):

«… Κάθομαι εδώ καί πίνω μπύρα,

πότε επιτέλους θά πιω νερό;

Σιγά – σιγά αρχίζω νά σαπίζω…»

        16. Ν. Μπερδιάγεφ, Ή μοίρα της κουλτούρας, εκδ.’Αστρολάβος/ Ευθύνη, ’Αθήνα (άχρ.) σ.43.

17. Ιωάννη Κορναράκη, Αυτοσυνειδησία καί πατερικός «αυτόνομος άναρχισμός», εκδ.’Αφων Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1984, σ.32.

ΠΗΓΗ: ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ

Η ΠΟΙΝΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΙΓΩΜΑΤΟΣ

Σε μία φυλή ινδιάνων, κάποιος έκλεβε κοτόπουλα. Ο αρχηγός διέταξε ότι αν πιαστεί ο παραβάτης να χτυπιόταν με 10 μαστιγιές.

Όταν η κλοπή συνεχίστηκε το ανέβασε σε 20 μαστιγιές. Παρόλο αυτά τα κοτόπουλα εξαφανίζονταν μεθοδικά.

Γεμάτος θυμό, ο αρχηγός ανέβασε την ποινή σε 100 μαστιγιές μία σίγουρη ποινή θανάτου. Ο κλέφτης τελικά πιάστηκε. Αλλά ο αρχηγός βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα τρομερό δίλημμα. Ο κλέφτης ήταν η ίδια του η μητέρα.

Όταν ήρθε η μέρα της εκτέλεσης της ποινής, συγκεντρώθηκε ολόκληρη η φυλή. Θα υπερίσχυε η αγάπη του αρχηγού της δικαιοσύνης;

Το πλήθος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα όταν διέταξε να δεθεί η μητέρα του στον πάσαλο των μαστιγώσεων.
Ο αρχηγός έβγαλε το πουκάμισό του, αποκαλύπτοντας το δυνατό του αναστημά του, και πήρε το μαστίγιο στο χέρι. Αλλά αντί να το σηκώσει και να χτυπήσει την πρώτη μαστιγιά, το έδωσε σε ένα δυνατό νεαρό ινδιάνο που στεκόνταν στο πλευρό του.

Αργά ο αρχηγός πλησίασε τη μητέρα του και την έσφιξε με τα δυνατά του χέρια μέσα στην αγκαλιά του. Ύστερα διέταξε τον νεαρό να χτυπήσει με 100 μαστιγιές.

Αυτό ακριβώς έκανε και ο Ιησούς για μας. Γεμάτος αγάπη έγινε ο δικός μας αντικαταστάτης και πέθανε στη δικιά μας θέση. Υπερνίκησε την ανικανότητά μας να σώσουμε τους εαυτούς μας πληρώνοντας Αυτός το αντίτιμο για τις αμαρτίες μας.

ΛΑΜΠΡΟΣ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΣ: ΤΟ ΙΕΡΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΑΚΥΛΑΣ ΚΑΙ ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ: ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

ΤΟ ΙΕΡΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΑΚΥΛΑΣ ΚΑΙ ΠΡΙΣΚΙΛΛΑ:

ΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Στις 13 Φεβρουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την ιερή μνήμη δύο σημαντικών αγίων της αποστολικής εποχής, του Ακύλα και της Πρίσκιλλας. Οι δύο αυτοί ιεροί σύζυγοι αποτελούν για την Ορθόδοξη Εκκλησία μας την αληθινή εκδοχή του ανύπαρκτου και εμπορικού «αγίου Βαλεντίνου». Ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε προτείνει να αντικατασταθεί με αυτή η φερμένη από την κακόδοξη «χριστιανική» Δύση «εορτή των ερωτευμένων».

      Το ιερό αυτό ζευγάρι αναφέρεται πολλές φορές στις επιστολές του αποστόλου Παύλου, το οποίο συνέβαλλε τα μέγιστα στο ιεραποστολικό έργο του αποστόλου των Εθνών. Ήταν εβραϊκής καταγωγής και ζούσαν αρχικά στη Ρώμη. Ασκούσαν το επάγγελμα του σκηνοποιού, κατασκευάζοντας ειδικά υφάσματα για σκηνές. Όμως το 49 μ. Χ. ο αυτοκράτορας Κλαύδιος (41-54 μ. Χ.) εξεδίωξε τους Εβραίους από τη Ρώμη με την αιτιολογία ότι φιλονικούσαν για κάποιον «Χριστό». Από αυτή τη μαρτυρία, η οποία είναι σημαντική για την πρώτη Εκκλησία, φαίνεται καθαρά ο διωγμός που είχε κηρύξει οι Ιουδαίοι στους Χριστιανούς. Επίσης φαίνεται πως ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα είχαν ακούσει για τη νέα πίστη, την οποία συμπαθούσαν. Από τη Ρώμη βρέθηκαν στην Κόρινθο, τη μεγάλη πολυεθνική πόλη της Αχαΐας, η οποία συναγωνίζονταν τη Ρώμη στην ηθική διαφθορά, εξασκώντας το επικερδές επάγγελμα του σκηνοποιού.

        Το 51 μ. Χ. ήρθε στην Κόρινθο ο απόστολος Παύλος, κατά τη 2^η αποστολική του περιοδεία, όπου συνάντησε το ευσεβές ζευγάρι στη συναγωγή. Στο 18^ο  κεφάλαιο των «Πράξεων των Αποστόλων» αναφέρεται η συνάντηση αυτή. Υπήρξαν προφανώς οι πρώτοι που πίστεψαν και βαπτίστηκαν από τον Παύλο, τον οποίο φιλοξενούσαν για 18 μήνες στο σπίτι τους, Μαζί τους εργαζόταν και ο Παύλος, ο οποίος ήταν, όπως είναι γνωστό, και αυτός σκηνοποιός. Ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα έγιναν οι πολύτιμοι συνεργάτες του Παύλου στην Κόρινθο. Μέσω αυτών γνωρίστηκε και κατήχησε τους Ιουδαίους της Πόλεως, αλλά και πολλούς εθνικούς, δημιουργώντας μια από τις πιο ισχυρές εκκλησίες της αποστολικής εποχής.

      Μετά την αναχώρηση του Παύλου, αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στην Έφεσο, την πιο φημισμένη πόλη της Μ. Ασίας, η οποία ήταν κέντρο των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και βουτηγμένη στην παχυλή ειδωλολατρία, λόγω της λατρείας της Αρτέμιδος, στο εκεί μεγαλόπρεπο «ιερό». Θεώρησαν καθήκον τους να γίνουν κήρυκες του Ευαγγελίου, όπως το διδάχτηκαν από τον απόστολο Παύλο. Αλλά τα εμπόδια ήταν μεγάλα στην «κατείδωλον» πόλη, όπου οι ειδωλολάτρες ιερείς αντιδρούσαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά της νέας πίστεως, η οποία τους στερούσε έσοδα από το ναό της Αρτέμιδος. Παρακινούσαν τις δεισιδαίμονες μάζες να επιτίθενται κατά των Χριστιανών και ιδίως των κηρύκων και διδασκάλων. Από μια μαρτυρία του αποστόλου Παύλου (Ρωμ.16,3) φαίνεται πως στην Έφεσο κακοπάθησε το ιερό ζευγάρι από τη μανία των ειδωλολατρών και των Ιουδαίων. Στην Έφεσο συνάντησαν και τον φλογερό κήρυκα από την Αλεξάνδρεια, τον φιλόσοφο Απολλώ, ο οποίος είχε στρεβλωμένη αντίληψη για το Χριστιανισμό. Το ιερό ζευγάρι γνώρισε στον Απολλώ την αληθινή πίστη. 

     Το 68 μ. Χ. ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα γύρισαν στη Ρώμη, όπου εντάχθηκαν στην Εκκλησία να τη διακονήσουν. Δεν έπαυαν να κηρύττουν με θέρμη και ζήλο, όπου βρισκόταν. Πλήθος Ιουδαίων και εθνικών πίστεψαν στο Χριστό και προστέθηκαν στην Εκκλησία. Το πρωτοχριστιανικό κείμενο «Αποστολικαί Διαταγαί» αναφέρει πως ο Ακύλας χειροτονήθηκε από τον Παύλο επίσκοπος «των παροικιών της Ασίας», χωρίς να διευκρινίζεται η ακριβής πόλη. Αρχαία παράδοση αναφέρει πως τόσο ο  Ακύλας, όσο και η Πρίσκιλλα βρήκαν μαρτυρικό θάνατο και προστέθηκαν στους μυριάδες Μάρτυρες της αρχαίας Εκκλησίας. Με το τίμιο αίμα τους επισφράγισαν την αφοσίωσή τους στο Χριστό και την προσήλωσή τους στην αγία Του Εκκλησία. Για τούτο κατατάχτηκαν στο αγιολόγιό Της, να τιμώνται εσαεί για την αγία ζωή τους και το πολύτιμο έργο που προσέφεραν την δύσκολη εκείνη εποχή για τη διάδοση και εδραίωση της νέας πίστεως.  

       Ο απόστολος Παύλος ομιλεί στις επιστολές του με πολλή τρυφερότητα και αγάπη για το ιερό αυτό ζευγάρι. Αυτό φανερώνει ότι ήταν δύο υπέροχοι και αγαπημένοι σύζυγοι, οι οποίοι είχαν απόλυτη συναίσθηση της συζυγικής πίστης και αγάπης. Παρακαλεί τους Χριστιανούς της Ρώμης να χαιρετίσουν ιδιαιτέρως το ιερό ζευγάρι: «᾿Ασπάσασθε Πρίσκιλλαν καὶ ᾿Ακύλαν τοὺς συνεργούς μου ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν, οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ, ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν, καὶ τὴν κατ᾿ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίαν» (Ρωμ.16,3-4).  Γι’ αυτό η Εκκλησία μας διέκρινε στα πρόσωπά τους, τους ιδανικούς συζύγους. Το ιερό ζευγάρι Ακύλας και Πρίσκιλλα αποτελούν πρότυπο ιδανικής και ευλογημένης γαμικής ένωσης, προς τους οποίους μπορούν να προσβλέπουν οι σύγχρονοι σύζυγοι.

      Ο δυτικόφερτος «άγιος των ερωτευμένων» Βαλεντίνος είναι μια καρικατούρα της εμπορικής κατανάλωσης, ένας ανύπαρκτος άγιος, κατασκεύασμα των αδίστακτων εμπόρων, για την παραπλάνηση των αφελών ρομαντικών. Αντίθετα ο άγιος Ακύλας και η αγία Πρίσκιλλα είναι υπαρκτοί και ζωντανοί άγιοι της Εκκλησίας μας, οι οποίοι προστατεύουν τους ευσεβείς, τίμιους, αφοσιωμένους και τρυφερούς συζύγους. Αυτούς πρέπει να τιμάμε ως ορθόδοξοι και όχι τον γελοίο Βαλεντίνο, τον υποτιθέμενο προστάτη του ερωτικού σεξισμού και της υποκρισίας, χωρίς ανούσια υλικά δώρα και άνθη, που γρήγορα μαραίνονται, στους αγαπημένους μας, αλλά με έμπρακτη και άδολη αγάπη, η οποία δε μαραίνεται ποτέ!

ΠΗΓΗ: ΑΚΤΙΝΕΣ 

Η ΠΕΘ ΠΡΟΣ ΤΟ ΙΕΠ: ΑΝΑΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Αθήνα 3 Φεβρουαρίου 2015 
Αριθμ. Πρωτ.: 15 

ΠΡΟΣ 
Τον Πρόεδρον του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής 
Αν. Τσόχα 36, 
115 21 Αθήνα 
Τηλ.: 210 3310283, 210 3312406 
Fax: 210 3257336 E-mail: info@iep.edu.gr 
ΚΟΙΝ. : 
1) Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμον, Πρόεδρον και τους Ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος 
2) Καθηγητές των Θεολογικών Σχολών 
3) Θεολόγους της Ελλάδος

Θέμα: Ανάσχεση της εφαρμογής του Προγράμματος Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών 

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, 

Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), μετά τη δημοσίευση του Προγράμματος Σπουδών για το μάθημα των Θρησκευτικών (ΦΕΚ 182/23-1-2015) και κατόπιν προσεκτικής μελέτης του, ζητά κατεπειγόντως την άμεση ανάσχεση της εφαρμογής του, καθόσον διαπιστώσαμε σημαντικές αδυναμίες και σφάλματα που πρόκειται να αποβούν σε βάρος της ανάπτυξης της θρησκευτικής συνειδήσεως των μαθητών:

1. Εισάγεται ένα νέο μοντέλο διδασκαλίας του μαθήματος και επιχειρείται η εφαρμογή νέων διδακτικών μεθόδων και νέων θεωριών μάθησης, οι οποίες δεν εφαρμόζονται ως γενικότερη πολιτική του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν ακολουθεί την ενιαία με τα άλλα μαθήματα γραμμή, αλλά την εννοιολογική κατάταξη της ύλης. Η επιλογή αυτή, δεν αποτελεί τη βάση ανάπτυξης των Προγραμμάτων Σπουδών των άλλων μαθημάτων, με αποτέλεσμα να βρίσκονται οι μαθητές στη δυσάρεστη θέση να μην μπορούν να προσεγγίζουν μία γενικευμένη, καθώς φαίνεται, εννοιολόγηση της διδακτέας ύλης που εφαρμόζεται ΜΟΝΟΝ στο μάθημα των Θρησκευτικών και να οδηγούνται σε σύγχυση. 

2. Ακόμη κι αν η εφαρμογή της εννοιολογικής κατάταξης της ύλης, αποτελούσε τη γενικότερη πολιτική όλων των Προγραμμάτων Σπουδών, τότε η θέση μας θα ήταν, ότι αυτή δεν μπορεί να γίνεται χωρίς τον απαιτούμενο σεβασμό στις επιστημονικές προϋποθέσεις κάθε μαθήματος. Είναι θεολογικά, επιστημονικά και διδακτικά απαράδεκτο να αποσπώνται στοιχεία από τον Χριστιανισμό, αλλά και από τα θρησκεύματα και να παρατίθενται το ένα δίπλα στο άλλο. Ελάχιστη σημασία έχει το γεγονός της πολλαπλής ή ποσοτικής αναφοράς στοιχείων της Ορθόδοξης Πίστης και Παράδοσης, όταν αυτά έχουν αποσπαστεί από το σύνολο και έχουν παρατεθεί δίπλα σε «παρόμοια» στοιχεία θρησκευμάτων. Πολύ περισσότερο όταν όλα έχουν μπει κάτω από τον γενικό και αφηρημένο τίτλο «θρησκεία». 

Η συστηματική λοιπόν και όχι αποσπασματική διδασκαλία των θρησκειών σε κάποια τάξη του Λυκείου, με θεματική κατάταξη, είναι δεδομένη και επιθυμητή, εφόσον οι μαθητές είναι πλέον σε ηλικία που μπορούν να κατανοήσουν τις θρησκείες και να αντιληφθούν πως αυτές αλληλεπιδρούν με τον πολιτισμό, την πολιτική, την οικονομία, την ιστορία κ.ά., διαμορφώνοντας μια κοινωνία. Όμως, κάθε θρησκεία αποτελεί ένα ενιαίο όλον, κάθε μέρος του οποίου συνδέεται ουσιαστικά και λειτουργικά με τα υπόλοιπα μέρη. Δεν είναι κατανοητό ποια σκοπιμότητα υπηρετεί η κατάτμηση των στοιχείων μιας θρησκείας. Πώς θα αντιληφθεί ο μαθητής την ουσία μιας θρησκείας και θα την κατανοήσει σε βάθος αν δεν τη γνωρίσει στην ολότητά της; 

Με βάση ποια επιστημονική έρευνα υιοθετήθηκε η παραπάνω εννοιολόγηση και τι άραγε θέλουμε να προωθήσουμε με αυτήν; Θέλουμε να προωθήσουμε την ιδέα μιας θρησκευτικότητας η οποία στη βάση της είναι, τελικά, «κοινή» για όλους; Θέλουμε να καλλιεργήσουμε, την συστηματικά προωθούμενη από ποικίλους κύκλους, τερατώδη ιδέα της πολυθρησκείας ή της Πανθρησκείας; Θέλουμε να καταδείξουμε τη σημασία της διαφορετικότητας; Επιδιώκουμε συγκρίσεις και αξιολογήσεις του Χριστιανισμού και των θρησκειών; Επιδιώκουμε κάτι άλλο; Γιατί δεν διδάσκεται κάθε θρησκεία ξεχωριστά ως όλον, όπως είναι επιστημονικά, θεολογικά και παιδαγωγικά ορθό; Αυτά είναι ελάχιστα από τα ερωτήματα που μας απασχολούν μετά τη δημοσίευση του Προγράμματος Σπουδών, το οποίο ενώ δεν αναφέρει καθόλου, πολύ σημαντικά θεολογικά, κοινωνικά, ηθικά και υπαρξιακά θέματα που έπρεπε να αποτελούν θέματα προβληματισμού και οικοδομής για τους μαθητές του Λυκείου, ακολουθεί πιστά το ίδιο ιδιότυπο μοντέλο με αυτό που προτάθηκε για την υποχρεωτική εκπαίδευση και που για μας, οδηγεί τη θρησκευτική ανάπτυξη των παιδιών στην οπισθοδρόμηση ή στην αποσύνθεση. 

3. Με έκπληξη διαπιστώνουμε ακόμη, ότι σε μια τόσο μεγάλη αλλαγή στον χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν κλήθηκαν να συμμετέχουν οι εν ενεργεία Καθηγητές της Χριστιανικής Παιδαγωγικής των Θεολογικών Σχολών, από τις γνώσεις και την εμπειρία των οποίων έχουμε πολλά να ωφεληθούμε. 

Επίσης, το νέο Πρόγραμμα δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ με ταχύτητα φωτός, χωρίς να ενημερωθούν καν η Εκκλησία, οι Θεολογικές Σχολές, οι Θεολόγοι καθηγητές και χωρίς να υπάρξει μία περίοδος πιλοτικής εφαρμογής. Εφόσον λοιπόν, δεν δόθηκε η δυνατότητα για δημόσια διαβούλευση, ώστε να κριθεί η λειτουργικότητα τέτοιων μεγάλων και ριζικών αλλαγών, αναρωτιόμαστε, αν η εκπαίδευση και το μάθημα των Θρησκευτικών ωφελείται ή βλάπτεται από τέτοιες εσπευσμένες και μη δημοκρατικές διαδικασίες. 

Οι υπεύθυνοι των κλάδων στο ΙΕΠ είναι ανάγκη να κατανοήσουν ότι υπηρετούν την παιδεία του ελληνικού λαού και ότι η θέση που κατέχουν απαιτεί να συνεργάζονται με τον κλάδο τους. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν νοοτροπίες απολυταρχικές και αποκλεισμός ενός ολόκληρου κλάδου, όπως είναι ο θεολογικός, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και αρκετούς ειδικούς στην Παιδαγωγική και στη Διδακτική επιστήμονες. 

Θεωρούμε ότι το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως και όλα τα άλλα μαθήματα, δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Και ως εκ τούτου, δεν μπορεί μία μικρή ομάδα Θεολόγων, γύρω από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο(ΠΙ) και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής(ΙΕΠ), να αποφασίζει για ένα τόσο σημαντικό θέμα εν αγνοία όλων των υπολοίπων. Σε κάθε περίπτωση, η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, έχει κάθε λόγο να είναι παρούσα, με ενεργό συμμετοχή, σε όλες τις διαδικασίες που αφορούν σε οποιαδήποτε ρύθμιση ή αλλαγή του μαθήματος των Θρησκευτικών. Αυτό θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους όλοι εκείνοι που επιμένουν στην τακτική του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». 

4. Η άποψη της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων είναι ότι το Λύκειο αποτελεί μία πνευματική βαθμίδα μαθήσεως και εμπειριών κατά τη διάρκεια της οποία οι μαθητές είναι ανάγκη να εμβαθύνουν με μεθοδικότητα και συστηματικότητα στα θέματα και στη διδασκαλία της ορθόδοξης χριστιανικής πίστεως που αποτελεί και τη θρησκευτική μας κληρονομιά, όπως αναφέρει και ο ισχύων Νόμος 4186/2013 (Α 193) για το Νέο Λύκειο: «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» και όχι να γίνεται, ως ορίζει το νέο Πρόγραμμα, μία επιλεκτική αναφορά σε έννοιες και μάλιστα δίπλα στις έννοιες των άλλων θρησκειών. 

Η βάση αυτή στην οποία στηρίζεται το νέο Πρόγραμμα προωθεί έναν και μοναδικό στόχο, τον θρησκευτικό συγκρητισμό, αλλάζει την οντολογική δομή του μαθήματος, τον χαρακτήρα, το περιεχόμενο και το σκοπό του και εγείρει από την πλευρά μας ουσιαστικές ενστάσεις. 

5. Πρόταση της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων είναι να αλλάξει η πολιτική και οι διαδικασίες του ΙΕΠ που αφορούν στη συγγραφή Προγραμμάτων ή Βιβλίων ή σε οποιονδήποτε άλλο προγραμματισμό, με τη θεσμοθέτηση ικανής εκπροσώπησης των επιμέρους κλάδων σε όλες τις επιτροπές που επεξεργάζονται αλλαγές ή ρυθμίσεις που αφορούν σε μαθήματα εκάστου κλάδου. Με τον τρόπο αυτό, θα υπάρχει συνεχώς ένας υπεύθυνος και δημιουργικός διάλογος των καθ’ ύλην υπευθύνων παραγόντων του ΙΕΠ με τους μάχιμους εκπαιδευτικούς, όταν μάλιστα είναι γενικά παραδεκτό ότι αυτοί, με την εμπειρία της πράξης και της εφαρμογής, μπορούν να συμβάλλουν θετικά στις αποφάσεις του ΙΕΠ. Η συμμετοχική αυτή διαδικασία θα συντελέσει στην αποφυγή φαινομένων αποκλεισμού των κλάδων των καθηγητών. 

Επισημαίνουμε ότι το ίδιο συμβαίνει και με το Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά Δημοτικού – Γυμνασίου, για το οποίο ο κλάδος μας δεν είχε καθόλου ενημέρωση ή συμμετοχή, με αποτέλεσμα να συνταχθεί ένα εντελώς ακατάλληλο ΠΣ στο ίδιο μοτίβο με το παρόν ΠΣ του Λυκείου, που δημιούργησε γενική πανελλήνια αναστάτωση στον κλάδο μας αλλά και στον λαό μας. Άλλωστε, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, για το θέμα της μη διαβούλευσης και της μη συμμετοχής διαμαρτύρονται και οι υπόλοιπες επιστημονικές ενώσεις αλλά και η ίδια η ΟΛΜΕ. Δεν είναι δυνατόν να συμμετέχουν δικαιωματικά οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών σε όλες τις διαδικασίες που τους αφορούν στο Υπουργείο (διορισμοί, μεταθέσεις, αποσπάσεις, προαγωγές ή επιλογές στελεχών κ.ά.) και να μην συμμετέχουν σε σοβαρότερες ακόμα διαδικασίες, όπως είναι η σύνταξη των Προγραμμάτων Σπουδών. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζεται από το ΙΕΠ αυτή η μυστικότητα στη διαδικασία σύνταξης των Προγραμμάτων, ως να αφορούν και να ενδιαφέρουν μόνον τους υπευθύνους των ΠΣ και την ομάδα σύνταξης και όχι όλους τους εκπαιδευτικούς, όταν πλέον για όλα τα θέματα του δημόσιου βίου υπάρχει διαύγεια και διαφανείς διαδικασίες. Ζητάμε επομένως, να προβείτε άμεσα σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις στο ΙΕΠ προς το δημοκρατικότερο, που να ρυθμίζουν τη συμμετοχή και εκπροσώπηση των επιμέρους επιστημονικών κλάδων των εκπαιδευτικών σε όλες τις διαδικασίες του ΙΕΠ και φυσικά και στο Διοικητικό του Συμβούλιο. 

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε και Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, διαμαρτύρεται έντονα και εκφράζει την απόλυτη διαφωνία της προς τις ανατρεπτικές αλλαγές που γίνονται τόσο για το ΠΣ του μαθήματος των Θρησκευτικών του Λυκείου όσο και για εκείνο του Δημοτικού και Γυμνασίου και ζητά την ανάσχεση της εφαρμογής του. Σε επόμενο υπόμνημά μας προς το ΙΕΠ, πρόκειται να καταθέσουμε λεπτομερώς όλες τις παρατηρήσεις μας για τα επιμέρους σοβαρά δομικά, θεολογικά, επιστημονικά και παιδαγωγικά προβλήματα που καθιστούν τα παραπάνω ΠΣ μη εφαρμόσιμα στο χώρο της εκπαίδευσης.

Με τιμή

Για το ΔΣ της ΠΕΘ

Ο Πρόεδρος                                                Ο Γενικός Γραμματέας

Κωνσταντίνος Σπαλιώρας                          Παναγιώτης Τσαγκάρης

Δρ Θεολογίας                                             Mr Θεολογίας

ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ: ΑΝΟΙΞΕ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ!

ΑΝΟΙΞΕ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ!

(Οσίου Πορφυρίου)

Ο Χριστός κάθεται έξω απ’ τη θύρα της ψυχής μας και κρούει για να Του ανοίξουμε, μα, δεν μπαίνει μέσα... Δεν θέλει να εκβιάσει την ελευθερία, που ο ίδιος μας έχει δώσει. 
… Ο Χριστός είναι ευγενής! Στέκει έξω απ’ τη θύρα της ψυχής μας και χτυπάει απαλά. Αν του ανοίξουμε, θα έλθει μέσα μας και θα μας δώσει τα πάντα, τον εαυτό Του, μυστικά, αθόρυβα. 

Ετοιμάζεσαι ν’ αποκτήσεις εκείνα που θέλει ο Χριστός, για να έλθει μέσα σου η θεία χάρις, αλλά δεν μπορεί να μπει, όταν δεν υπάρχει εκείνο που πρέπει να έχει ο άνθρωπος. 
Ποιο είναι αυτό; 
Είναι η ταπείνωση. 
Αν δεν υπάρχει ταπείνωση, δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε τον Χριστό. Ταπείνωση και ανιδιοτέλεια στη λατρεία του Θεού!

(Από το βιβλίο: ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ)