ΟΣΙΟΣ ΜΩΥΣΗΣ Ο ΑΙΘΙΟΠΑΣ: ΟΣΟΙ ΝΙΚΗΘΗΚΑΜΕ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΠΑΘΟΣ, ΑΣ ΜΗΝ ΑΜΕΛΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΜΕΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ!

 

Εἶπε ὁ ἀββᾶς Μωυσῆς:

«Ὅσοι νικηθήκαμε ἀπὸ κάποιο σωματικὸ πάθος, ἂς μὴν ἀμελήσουμε νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ πενθήσουμε τοὺς ἑαυτούς μας, προτοῦ μᾶς βρεῖ τὸ πένθος τῆς κρίσεως».

ΟΣΙΟΣ ΜΩΥΣΗΣ Ο ΑΙΘΙΟΠΑΣ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΙΡΑΣΜΟ ΠΟΥ ΤΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ, ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΚΛΑΙΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΑΓΑΘΟΤΑΤΟ ΘΕΟ, ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΒΟΗΘΗΣΕΙ!

Ἕνας ἀδελφὸς ρώτησε τὸν ἀββᾶ Μωυσῆ:
«Τί νὰ κάνει ὁ ἄνθρωπος σὲ κάθε πειρασμὸ ποὺ τοῦ ἔρχεται ἢ σὲ κάθε λογισμὸ ποῦ τοῦ ὑποβάλλει ὁ ἐχθρός;»

Ὁ Γέροντας ἀπαντᾷ:
«Ὀφείλει νὰ κλαίει μπροστὰ στὸν ἀγαθότατο Θεό, γιὰ νὰ τὸν βοηθήσει καὶ πολὺ γρήγορα θὰ βρεῖ ἀνάπαυση, ἂν παρακαλεῖ μὲ ἐπίγνωση, γιατὶ εἶναι γραμμένο: Δὲν θὰ φοβηθῶ τί θὰ μοῦ κάνει ἄνθρωπος».

Ω ΓΛΥΚΥ ΜΟΥ ΕΑΡ!

Ω γλυκύ μου έαρ,

γλυκύτατόν μου Τέκνον,

πού έδυ σου το κάλλος;

Υιέ Θεού παντάναξ,

Θεέ μου πλαστουργέ μου,

πώς πάθος κατεδέξω;

Έρραναν τον τάφον

αι Μυροφόροι μύρα,

λίαν πρωί ελθούσαι.

Ω Τριάς Θεέ μου,
Πατήρ Υιός και Πνεύμα,
ελέησον τον κόσμον.
Ιδείν την του Υιού σου,
Ανάστασιν, Παρθένε,
αξίωσον τους δούλους σου.

Απόσπασμα από την τρίτη στάση των εγκωμίων

Ο ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Για ποιον λόγο η ημερομηνία του Πάσχα μετακινείται μέσα στον χρόνο και ποια είναι η σχέση ανάμεσα στους αστρονομικούς υπολογισμούς και στον καθορισμό της ημερομηνίας του, από τις χριστιανικές εκκλησίες;

Όλα άρχισαν από τους Εβραίους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν το σεληνιακό ημερολόγιο που βασιζόταν στον κύκλο της Σελήνης. Γιόρταζαν το Πάσχα - από την εβραϊκή λέξη «πέσαχ» που σημαίνει «διέλευση» (της Ερυθράς Θάλασσας) - την 14η του μήνα Νισάν, η οποία ήταν η μέρα της πρώτης εαρινής πανσελήνου, που συμβαίνει κατά την εαρινή ισημερία ή αμέσως μετά από αυτήν.

Η εαρινή ισημερία συνδέθηκε με τον εορτασμό του Χριστιανικού Πάσχα από τα πρώτα κιόλας χρόνια μετά την Ανάσταση του Χριστού. Αυτό συνέβη γιατί ο Χριστός αναστήθηκε την πρώτη ημέρα μετά το Εβραϊκό Πάσχα, το οποίο έπεσε εκείνο το χρόνο ημέρα Σάββατο (το οποίο άρχιζε τότε - όπως και οι υπόλοιπες ημέρες - στις 6 το απόγευμα της Παρασκευής).

Αρχικά, οι διάφορες χριστιανικές τοπικές εκκλησίες γιόρταζαν το Πάσχα σε διαφορετικές ημερομηνίες. Οι ιουδαΐζουσες εκκλησίες κυρίως της Μικράς Ασίας το γιόρταζαν κατά την ημέρα του θανάτου του Χριστού, δηλαδή την 15η του εβραϊκού μήνα Νισάν, ενώ οι εθνικές εκκλησίες προτιμούσαν την πρώτη Κυριακή - ως αναστάσιμη ημέρα - μετά τη πρώτη εαρινή πανσέληνο.

Λόγω αυτών των διαφωνιών, η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια, υπό τον Μέγα Κωνσταντίνο το 325 μ.Χ., αποφάσισε ότι το Πάσχα θα εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης και, αν η πανσέληνος συμβεί Κυριακή, τότε την αμέσως επόμενη Κυριακή. Με αυτό τον τρόπο, αφενός το χριστιανικό Πάσχα δεν θα συνέπιπτε ποτέ με το εβραϊκό, αφετέρου ο εορτασμός του χριστιανικού Πάσχα συνδέθηκε με ένα αστρονομικό φαινόμενο, την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης.

Επομένως, για να υπολογιστεί η ημερομηνία του Πάσχα ενός έτους, αρκούσε να βρεθεί αρχικά η ημερομηνία της πρώτης εαρινής πανσελήνου και, στη συνέχεια, η πρώτη Κυριακή μετά από αυτή την πανσέληνο. Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος ανέθεσε στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας να γνωστοποιεί κάθε χρόνο στις άλλες εκκλησίες την ημέρα του Πάσχα, αφού προηγουμένως είχε υπολογιστεί η ημερομηνία της πρώτης εαρινής πανσελήνου με τη βοήθεια των αστρονόμων της Αλεξάνδρειας.

Τα σφάλματα

Το ημερολόγιο που ίσχυε την εποχή της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, ήταν το Ιουλιανό που είχε θεσπίσει ο Ιούλιος Καίσαρας το 45 π.Χ., με τη βοήθεια του αλεξανδρινού αστρονόμου Σωσιγένη. Ο τελευταίος, βασιζόμενος στους υπολογισμούς του Ιππάρχου, θέσπισε ένα ημερολόγιο, του οποίου τα έτη είχαν 365 ημέρες, ενώ σε κάθε τέταρτο έτος (το λεγόμενο «δίσεκτο») πρόσθετε μία ακόμα ημέρα.

Όμως, σύμφωνα με τον Διονύση Σιμόπουλο, επίτιμο διευθυντή του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου, το Ιουλιανό Ημερολόγιο είχε μια μικρή απόκλιση, καθώς η διάρκεια του ηλιακού έτους στην πραγματικότητα είναι 365.242199 ημέρες. Έτσι, το έτος του Σωσιγένη είναι μεγαλύτερο του πραγματικού κατά 11 λεπτά και 13 δευτερόλεπτα.

Ανά τετραετία το μικρό αυτό σφάλμα φθάνει περίπου τα 45 λεπτά, ενώ κάθε 129 χρόνια φθάνει την μία ημέρα, με αποτέλεσμα να μετακινείται συνεχώς νωρίτερα η εαρινή ισημερία. Το λάθος συσσωρευόταν και έτσι, ενώ η εαρινή ισημερία την εποχή του Χριστού συνέβη στις 23 Μαρτίου, το 1582 μ.Χ. είχε φτάσει να συμβαίνει στις 11 Μαρτίου.

Εκείνο το έτος, ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ' ανέθεσε στους αστρονόμους Χριστόφορο Κλάβιους και Λουίτζι Λίλιο να προωθήσουν μία ημερολογιακή μεταρρύθμιση. Η 5η Οκτωβρίου 1582 μετονομάστηκε 15η Οκτωβρίου, προκειμένου να διορθωθεί το λάθος των δέκα ημερών, που είχαν συσσωρευθεί τους προηγούμενους 11 αιώνες, έτσι ώστε η εαρινή ισημερία να επιστρέψει στην 21η Μαρτίου.

Το Νέο ή Γρηγοριανό Ημερολόγιο υιοθετήθηκε από τα καθολικά κράτη της Ευρώπης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ τα προτεσταντικά καθυστέρησαν πολύ περισσότερο. Η αντίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο ήταν ακόμη πιο μεγάλη, με συνέπεια το Ιουλιανό Ημερολόγιο να παραμείνει σε ισχύ σε όλα τα Ορθόδοξα κράτη έως τον 20ο αιώνα.

Η αλλαγή στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το Ιουλιανό Ημερολόγιο αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό, αρχής γενομένης στις 16 Φεβρουαρίου 1923, η οποία μετονομάστηκε σε 1η Μαρτίου. Αφαιρέθηκαν δηλαδή 13 ημέρες από το 1923, γιατί στις δέκα ημέρες λάθους Γρηγοριανού και Ιουλιανού μεταξύ 325 μ.Χ. και 1582 είχαν προστεθεί άλλες τρεις ημέρες, στη διάρκεια των περίπου τρεισήμισι αιώνων που είχαν περάσει από την εισαγωγή του Γρηγοριανού Ημερολογίου στη Δύση.

Αρχικά η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, σε αντίθεση με το ελληνικό κράτος, διατήρησε το Ιουλιανό Ημερολόγιο, αλλά το 1924 αποδέχτηκε το εκκλησιαστικό ημερολόγιο να ταυτισθεί με το πολιτικό και να ισχύσει για τις ακίνητες εορτές. Δεν έκανε όμως κάτι ανάλογο για το Πασχάλιο Ημερολόγιο και για τις κινητές εορτές, που εξακολουθούν να υπολογίζονται με βάση το Ιουλιανό ή Παλαιό Ημερολόγιο.

Όμως, η διαφορά του εορτασμού του Πάσχα ανάμεσα σε Ορθόδοξους και Καθολικούς δεν βασίζεται μόνο στο λάθος του Ιουλιανού Ημερολογίου, αλλά και στο σφάλμα του λεγόμενου «Μετωνικού Κύκλου» του 5ου αιώνα π.Χ., τον οποίο χρησιμοποιούσαν οι χριστιανοί αλεξανδρινοί αστρονόμοι και με βάση τον οποίο η Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να υπολογίζει τις ημερομηνίες των μελλοντικών εαρινών πανσελήνων.

Στις 13 ημέρες της λανθασμένης Ιουλιανής εαρινής ισημερίας, πρέπει λοιπόν να προστεθεί και το λάθος του 19ετούς Μετωνικού κύκλου, το οποίο ανέρχεται, από το 325 μ.Χ. έως σήμερα, σε τέσσερις έως πέντε περίπου ημέρες, με συνέπεια η Μετώνεια (ή Ιουλιανή) πανσέληνος να υπολογίζεται τέσσερις έως πέντε ημέρες αργότερα από την πραγματική.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το παλαιό Ιουλιανό Ημερολόγιο και τον κύκλο του Μέτωνος για τον προσδιορισμό της ημερομηνίας του Πάσχα. Έτσι, συχνά το ορθόδοξο Πάσχα εορτάζεται όχι την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο, αλλά την επόμενη (όπως το 2012) ή μετά τη δεύτερη εαρινή πανσέληνο.

Κοινό Πάσχα

Οι Καθολικοί γιορτάζουν το Πάσχα σύμφωνα με τον κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά η εαρινή ισημερία και η εαρινή πανσέληνος υπολογίζονται σύμφωνα με το νέο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, έχοντας λάβει υπόψη και το Μετώνειο σφάλμα. Έτσι, η Γρηγοριανή - Καθολική πανσέληνος είναι πολύ πιο κοντά στην αστρονομική από ό,τι η Ιουλιανή – Ορθόδοξη.

Στον 21ο αιώνα τα όρια εορτασμού του Ορθόδοξου Πάσχα υπολογίζονται ότι είναι από τις 4 Απριλίου το νωρίτερο έως τις 8 Μαΐου το αργότερο. Τα όρια του Καθολικού Πάσχα είναι από τις 22 Μαρτίου το νωρίτερο έως τις 25 Απριλίου το αργότερο. Αυτό σημαίνει ότι οι Καθολικοί δεν θα έχουν ποτέ Πάσχα τον Μάιο και οι Ορθόδοξοι ποτέ Πάσχα τον Μάρτιο.

Από κοινού εορτάζεται το Πάσχα για Ορθόδοξους και Καθολικούς, όταν τόσο η Γρηγοριανή, όσο και η Ιουλιανή - Μετώνεια πασχαλινή πανσέληνος πέσουν από την Κυριακή μέχρι το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας.

Αυτό συνέβη το 2014, ενώ κοινός θα είναι ο εορτασμός και τα έτη 2017, 2025, 2028, 2031, 2034, 2037, 2038, 2041 και ούτω καθεξής. Συνολικά, κατά τον τρέχοντα αιώνα το Πάσχα θα είναι κοινό 31 έτη, ενώ κάθε επόμενο αιώνα αυτό θα συμβαίνει όλο και πιο σπάνια. Το τελευταίο κοινό Πάσχα υπολογίζεται ότι θα συμβεί το έτος 2698, καθώς μετά το 2700 - λόγω συσσώρευσης του Μετώνειου σφάλματος - δεν θα μπορούν να συμπέσουν ποτέ την ίδια εβδομάδα η Ιουλιανή και η Γρηγοριανή πανσέληνος.

ΠΗΓΗ

ΟΣΙΟΣ ΛΟΓΓΙΝΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: Η ΚΑΤΑΝΥΞΗ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ!

Ὁ ἀββᾶς Λογγίνος εἶχε μεγάλη κατάνυξη τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς καὶ τῆς ψαλμῳδίας του, καὶ μία φορὰ τοῦ λέει ἕνας μαθητής του:

«Ἀββᾶ, αὐτὸς εἶναι ὁ πνευματικὸς κανόνας, νὰ κλαίει ὁ μοναχός, ὅταν κάνει τὴν ἀκολουθία του;»

Καὶ ὁ Γέροντας τοῦ ἀπαντᾶ:

«Ναι, παιδί μου, αὐτὸς εἶναι ὁ κανόνας, ποὺ ἐπιζητεῖ ὁ Θεός.

Βέβαια ὁ Θεὸς δὲν ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο νὰ κλαίει, ἀλλὰ νὰ χαίρεται καὶ νὰ εὐφραίνεται καὶ νὰ τὸν δοξάζει, ὅπως οἱ ἄγγελοι, μὲ τὴν καθαρὴ καὶ ἀναμάρτητη ζωή του.

Ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε στὴν ἁμαρτία καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ κλαίει, ἐνῷ ὅπου δὲν ὑπάρχει ἁμαρτία, ἐκεῖ δὲν ἔχει θέση τὸ κλάμα».

ΟΣΙΟΣ ΛΟΓΓΙΝΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: Η ΝΗΣΤΕΙΑ, Η ΑΓΡΥΠΝΙΑ, Η ΗΣΥΧΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ!

Εἶπε ὁ ἀββᾶς Λογγίνος:
«Ἡ νηστεία ταπεινώνει τὸ σῶμα,
ἡ ἀγρυπνία καθαρίζει τὸν νοῦ,
ἡ ἡσυχία φέρνει τὸ πένθος,
τὸ πένθος βαπτίζει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία».

ΟΣΙΟΣ ΗΣΑΪΑΣ Ο ΑΝΑΧΩΡΗΤΗΣ: ΑΛΙΜΟΝΟ ΜΟΥ!

Ἔλεγε ὁ ἀββᾶς Ἡσαΐας:
«Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, γιατὶ δὲν ἀγωνίσθηκα γιὰ τὴ σωτηρία μου.
Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, γιατὶ δὲν ἀγωνίσθηκα νὰ καθαρίσω τὸν ἑαυτό μου, ὥστε νὰ εἶμαι ἄξιος νὰ γείρει λίγο πρὸς τὸ μέρος μου ὁ ἐλεήμων Θεός.
Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, γιατὶ δὲν ἀγωνίσθηκα νὰ βγῶ νικητὴς στοὺς πολέμους τῶν ἐχθρῶν σου, ὥστε Ἐσὺ νὰ βασιλεύσεις μέσα μου».
 
Εἶπε πάλι:
«Ἀλίμονό μου, ποὺ ὁλόγυρά μου βρίσκεται τ᾿ ὄνομά Σου, κι ὅμως ἐγὼ ὑπηρετῶ τοὺς ἐχθρούς σου.
Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, γιατὶ κάνω αὐτὰ ποὺ ἀηδιάζει ὁ Θεός, γι᾿ αὐτὸ καὶ δὲν μὲ θεραπεύει».
 
Εἶπε ἀκόμη:
«Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, γιατὶ ἔχω ἀπέναντί μου κατηγόρους γιὰ ὅσα γνωρίζω καὶ γιὰ ὅσα δὲν γνωρίζω καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὰ ἀρνηθῶ.
Ἀλίμονό μου, ἀλίμονό μου, πῶς μπορῶ νὰ συναντήσω τὸν Κύριό μου καὶ τοὺς ἁγίους του, ἀφοῦ οἱ ἐχθροί μου δὲν ἄφησαν οὔτε ἕνα μέλος μου καθαρὸ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ;»

ΟΣΙΟΣ ΗΣΑΪΑΣ Ο ΑΝΑΧΩΡΗΤΗΣ: ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΖΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΗΣΥΧΙΑΣ ΝΑ ΒΑΖΕΙ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΣΑ ΤΟΥ!

Ὁ ἀββᾶς Ἡσαΐας εἶπε:

«Εἶναι ἀπαραίτητο αὐτὸς ποὺ ζεῖ τὴ ζωὴ τῆς ἡσυχίας νὰ βάζει τὸν φόβο τῆς συνάντησης μὲ τὸν Θεὸ μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἀνάσα του, γιατὶ ἐνόσω ἡ ἁμαρτία πείθει τὴν καρδιά του νὰ τὴν ἀκολουθεῖ, δὲν ἦρθε ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ μέσα του ἀκόμα καὶ βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ».

ΓΕΡΩΝ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΖΕΡΒΑΚΟΣ: ΣΕ ΧΑΟΣ ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΟΛΗ Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ!

Πράγματι σέ χάος μεγάλο βρίσκεται ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα. Βαδίζει κατά κρημνῶν. Βαδίζει στό σκοτάδι καί χωρίς πυξίδα.

Ποῦ τελικά θά καταντήση; Ἐκεῖ πού κατάντησαν ὅλοι οἱ ἁμαρτωλοί καί παραβάτες τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ἀνά τούς αἰῶνες... Ἡ γενεά μας εἶναι πονηρή καί πρός τούς πονηρούς ὁ Κύριος ἀποστέλλει ἀνάλογες τιμωρίες γιά μετάνοιά τους.

Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου

ΓΕΡΩΝ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΖΕΡΒΑΚΟΣ: Η ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΦΤΑΣΕ!

Οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἀνθρώπους ἔχουν μάτια καί δέν βλέπουν, ἔχουν αὐτιά καί δέν ἀκοῦν. Ἔχουμε δύσκολους καιρούς καί πονηρές ἡμέρες. 

Ὅποιος μπορέση νά σώσῃ τόν ἑαυτό του, θά ὀνομασθῆ μεγάλος· ἐάν σώσῃ καί ἄλλους, θά ὀνομασθῆ μέγιστος...

Ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ ἔφτασε. Τήν συγκρατοῦν οἱ προσευχές καί μεσιτεῖες τῆς Παναγίας Μητέρας Του, τῶν Ἁγίων στούς Οὐρανούς καί ὀλίγων ἐκλεκτῶν, πού βρίσκονται στήν γῆ.

Ὀφείλουμε νά εἴμαστε ἕτοιμοι καί μετανοημένοι, γιά νά σώσουμε τουλάχιστο τίς ψυχές μας.

Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου