ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΗΛΙΩΝΗΣ, ΓΙΟΓΚΑ- ΟΤΑΝ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ

Γιόγκα – Ὅταν ἡ Θρησκεία γίνεται Γυμναστική.

κ. Ἰωάννης Μηλιώνης. Εἰδικός ἐρευνητής τῆς Συνοδικῆς ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν αἱρέσεων.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ TOY ΣΤΗΝ ἡμερίδα μὲ θέμα: «Yoga; Εὐχαριστῶ δὲν θὰ πάρω!»
πού διοργανώθηκε ἀπὸ τὴν ΕΣΤΙΑ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Κηφισίας Ἀμαρουσίου καὶ Ὠρωποῦμετὰ τοῦ ἀντιαιρετικοῦ  της Γραφείου στὶς 14 Νοεμβρίου 2015 στὸ Δημοτικὸ Θέατρο Πεύκης.

Τὰ ὅσα θὰ ἀκούσουμε στὴ μικρὴ αὐτὴ εἰσήγηση δὲν ἀποτελοῦν μόνο καρποὺς ἔρευνας τοῦ εἰσηγητῆ, οὔτε μόνο ἐμπειρίες ἀπὸ προσωπικὴ βίωση σχετικὰ μὲ τὸ θέμα μας, ποὺ εἶναι ἡ γιόγκα. Τὰ στοιχεῖα, ποὺ θὰ παραθέσω στὴν ἀγάπη σας, ἀπότελοῦν καρπὸ ἔρευνας πολλῶν δεκαετιῶν, στὰ πλαίσια τῆς Π.Ε.Γ., τῆς «Πανελλήνιας Ἕνωσης Γονέων γιὰ τὴν Προστασία τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Πολιτισμοῦ τῆς οἰκογενείας καὶ τοῦ Ἀτόμου», φορέα ποὺ ἀποτελεῖ τὸ κοινωνικὸ σκέλος τῆς «Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τῶν Αἱρέσεων», δηλαδὴ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ κατ' ἐπέκταση, τυγχάνουν Πανορθοδόξου ἀποδοχῆς, ὁλόκληρου δηλαδὴ τοῦ Ὀρθόδοξου κόσμου, πόσο δέ μᾶλλον, ποὺ πρόσφατα (16 Ἰουνίου 2015) καὶ ἡ ἴδια ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μὲ Δελτίο Τύπου, ἀπεφάνθη γιὰ τὴν ἐπικινδυνότητα τῆς Γιόγκα καὶ τὸ ἀσυμβίβαστό της μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ πίστη.

1. Λίγα εἰσαγωγικὰ στοιχεῖα.

Μὲ τὸ ὄνομα γιόγκα (Yoga) νοοῦνται οἱ σωματικές, νοητικὲς καὶ πνευματικὲς πρακτικές, ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἀρχαία Ἰνδία κι᾿ ἔχουν σὰ στόχο, ὅπως δηλώνουν οἱ ὀπαδοί της, τὴν ἐπίτευξη μίας μόνιμης εἰρήνης τοῦ νοῦ, ὥστε νὰ βιώσει τὸν ἀληθινό του ἑαυτό. Ἀκόμη, ἡ γιόγκα πρεσβεύει τὴν ἕνωση τῆς ψυχῆς μὲ τὸ θεὸ ὅπως τουλάχιστον ὁ ἰνδουϊσμὸς ἀντιλαμβάνεται τὸ θεό, μέσω συγκεκριμένων μεθόδων, κυρίως τοῦ διαλογισμοῦ.

Τὴ γιόγκα συστηματοποίησε ὁ περίφημος Ἰνδὸς Γιόγκι Πατάντζαλι (Patanjali), 2 ἢ κατ' ἄλλους 4 αἰῶνες πρὶν τὴ γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὶς μέχρι τότε προφορικὰ μεταδιδόμενες διδασκαλίες, συγγράφοντας τὶς περίφημες 196 Sutras, τοὺς «ἀφορισμούς», δηλαδή, τοῦ Πατάντζαλι.

2. Ἡ γιόγκα στὴ Δύση.

Ἡ γιόγκα ἀπέσπασε τὴν προσοχὴ τοῦ κοινοῦ τῆς Δυτικῆς διανόησης στὰ μέσα τοῦ 19ου αἰώνα, μαζὶ μὲ ἄλλα χαρακτηριστικὰ στοιχεῖα τῆς ἰνδικῆς φιλοσοφίας. Ὅμως ὁ κυρίως ὑπεύθυνος γιὰ τὴ διείσδυση τῆς γιόγκα στὴ Δύση ὑπῆρξε ὁ Ἰνδὸς Σουάμι Βιβεκανάντα. Ὁ Βιβεκανάντα συμμετεῖχε στὸ «Ἀ' Κοινοβούλιο τῶν Θρησκειῶν τοῦ Κόσμου», στὸ Σικάγο 1893, ὅπου μίλησε γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν θρησκειῶν καὶ προσφώνησε τοὺς συνέδρους ὡς ἑξῆς:

«ἂν κάποιος ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀκροατήριο ἐλπίζει ὅτι αὐτὴ ἡ ἑνότητα θὰ ἔρθει μὲ τὸ θρίαμβο μίας ὁποιασδήποτε θρησκείας καὶ τὸν ἀφανισμὸ τῶν ἄλλων, σ' αὐτὸν δὲν ἔχω παρὰ νὰ πῶ: Ἀδερφέ μου οἱ ἐλπίδες σου θὰ διαψευσθοῦν. Μήπως ἐπιθυμῶ οἱ Χριστιανοὶ νὰ γίνουν Ἰνδουϊστές; Πρὸς Θεοῦ! Μήπως ἐπιθυμῶ οἱ Ἴνδουϊστὲς ἢ οἱ Βουδιστὲς νὰ γίνουν Χριστιανοί; Πρὸς Θεοῦ! ... Οἱ Χριστιανοὶ δὲν πρέπει νὰ γίνουν Ἰνδουϊστές, οὔτε Βουδιστὲς οὔτε καὶ αὐτοὶ νὰ γίνουν Χριστιανοί. Ἀλλὰ κάθε θρησκεία θὰ πρέπει νὰ ἀφομοιώσει τὸ πνεῦμα τῶν ἄλλων θρησκειῶν, διατηρώντας ὡστόσο τὶς ἰδιαιτερότητές της, προκειμένου νὰ ἀναπτυχθεῖ σύμφωνα μὲ τοὺς δικούς της νόμους».

Ἡ ὑποδοχὴ ποὺ ἐπιφύλαξαν οἱ Δυτικοὶ στὸ Βιβεκανάντα ὑπῆρξε ἰδιαίτερα θερμή.

Ἂν κι᾿ ὁ λόγος τοῦ Βιβεκανάντα, ὅπως καὶ πολλῶν ἄλλων συγχρόνων «δασκάλων» τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν καὶ τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, ἀκούγεται λογικὸς καὶ πανανθρώπινος στὸν ἀνυποψίαστο ἀκροατή, ἡ συνέχεια ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Ἰνδὸς Γκουροὺ δὲν ὑπῆρξε καὶ τόσο εἰλικρινής. Χαρακτηριστικό, ἄλλὰ καὶ ἀποκαλυπτικὸ εἶναι τὸ ἀκόλουθο ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν πύρινο λόγο του σὲ φοιτητὲς στὸ Madras κατὰ τὴν ἐπιστροφή του στὴν Ἰνδία, ὅπου τοῦ ἔγινε ἀποθεωτικὴ ὑποδοχή:

«... αὐτὸ εἶναι τὸ μεγάλο ἰδανικὸ ποὺ βρίσκεται μπροστά μας, καὶ ὁ καθένας πρέπει γι' αὐτὸ νὰ ὁπλιστεῖ ἡ ἅλωση τοῦ κόσμου ἀπὸ τὴν Ἰνδία τίποτε τὸ λιγότερο ἀπὸ αὐτό, καὶ ὅλοι ἐμεῖς πρέπει νὰ ὁπλιστοῦμε καὶ νὰ τεντώσουμε γι' αὐτὸ τὸ σκοπὸ κάθε νεῦρο... σήκω, Ἰνδία, καὶ κυρίευσε τὸν κόσμο μὲ τὴν πνευματικότητά σου... Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ κυριεύσει τὴ Δύση εἶναι ἡ πνευματικότητα...».

Ἕνας ἄλλος ὑπεύθυνος γιὰ τὴ διάδοση τῆς γιόγκα στὴ Δύση καὶ ὄχι μόνο, εἶναι καὶ ἡ θεοσοφία. Ἡ θεοσοφία εἶναι ἕνα σύστημα ἀποκρυφιστικῶν δοξασιῶν μὲ ἔντονα συγκρητιστικὸ χαρακτήρα, τὸ ὁποῖο στηρίζεται στὴν πεποίθηση ὅτι ψήγματα τῆς θεϊκῆς ἢ αἰώνιας ἀλήθειας μποροῦν νὰ ἀναζητηθοῦν σὲ ὅλες τὶς θρησκεῖες τῆς ἀνθρωπότητας. Τὸ σύστημα αὐτὸ ἀναπτύχθηκε κυρίως μέσα ἀπὸ τὰ γραπτά τῆς Ἕλενας Μπλαβάτσκυ, ποὺ ὑπῆρξε μέντιουμ καὶ ἀποκρυφίστρια καὶ ποὺ ἵδρυσε τὸ 1875 τὴ «Θεοσοφικὴ Ἑταιρεία», ἀλλὰ καὶ τῶν διαδόχων της: Ἄννυ Μπεζάν καὶ Ἀλίκης Μπέιλη.

Ἡ θεοσοφία εἶχε εἰδικὰ μεγάλη ἐπιρροὴ στὴν προβολὴ τῆς γιόγκα στὸ ἀμερικανικὸ κοινό. Οἱ Η.Π.Α., λόγω τῆς θρησκευτικῆς των πολυμορφίας καὶ τῆς ἔκπτωσης τῶν παραδοσιακῶν Χριστιανικῶν ὁμολογιῶν, ὑπῆρξαν καὶ τὸ πιὸ πρόσφορο ἔδαφος γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ ἰνδουϊσμοῦ ἀπὸ τοὺς δεκάδες ἰνδοὺς γκουρού, ποὺ ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ 1960, ἑλκόμενοι ἀπὸ τὸ «ζεστό» τότε ἀμερικανικὸ χρῆμα, ἔπαιρναν πίσω τὸ αἷμα τους ἐκδικούμενοι παράλληλα τοὺς δυὸ καὶ πλέον αἰῶνες βρετανικῆς ἀποικιοκρατίας.

3. Βασικὰ στάδια τῆς γιόγκα

Ἡ πρακτική τῆς γιόγκα διδάσκεται σὲ μακρὰ σειρὰ μαθημάτων. Μολονότι ὑπάρχουν πολλὲς παραλλαγές, ποὺ διαμορφώθηκαν στὴν πάροδο τοῦ χρόνου, τὰ συνηθέστερα στάδια τῶν μεθόδων αὐτῶν εἶναι ὀκτώ, κωδικοποιήθηκαν γιὰ πρώτη φορά, ἀπὸ τὸν Πατάντζαλι, τὸν ὁποῖο ἤδη ἀναφέραμε, καὶ ἔχουν ὡς ἑξῆς :

1) Ἡ Γιάμα (Yama: Οἰκουμενικὴ ἠθική, ἐντολές, ποὺ ἀφοροῦν στὴ σχέση μὲ τοὺς ἄλλους).

2) Ἡ Νιγιάμα (Niyama: Τήρηση κανόνων, ποὺ ἀφοροῦν στὴ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας).

3) Ἡ Ἀζάνα ἢ Ἀσάνα (Asanas: στάσεις τοῦ σώματος).

4) Ἡ Πραναγιάμα (Pranayama: Οἱ ἀσκήσεις ἀναπνοῆς καὶ ὁ ἔλεγχος τῆς «πράνα»).

5) Ἡ Πρατιακάρα ἢ Πρατιαχάρα (Pratyahara: Ἔλεγχος τῶν αἰσθήσεων).

6) Ἡ Νταράνα (Dharana: Συγκέντρωση καὶ καλλιέργεια τῆς ἐσωτερικῆς ἀντίληψης καὶ συνειδητότητας).

7) Ἡ Ντυάνα (Dhyana: Ἀφιέρωση, Διαλογισμὸς στὸ Θεῖο).

8) Ἡ/τὸ Σαμάντι (Samadhi: Ἕνωση μὲ τὸ Θεῖο).

Ἐνῶ στὶς πρῶτες φάσεις διατηροῦνται ὁρισμένα στοιχεῖα συνειδητότητας, στὴν τελευταία, ὁ γιόγκι καταλήγει σὲ μία κατάσταση ὑπέρβασης κι᾿ αὐτῆς ἀκόμη τῆς αὐτοσυνειδησίας. Δὲν ἀντιλαμβάνεται πιὰ οὔτε χρῶμα, οὔτε ὀσμή, οὔτε ἦχο, οὔτε ἁφή, οὔτε τὸν ἑαυτό του, οὔτε κανέναν ἄλλο. Τὸ πνεῦμα του «ἐλευθερώνεται» σύμφωνα μὲ τὴν ἔκφραση τῶν μυημένων ἀπὸ τὴ μνήμη καὶ τὴ λήθη. Αὐτὸ θεωρεῖται ἐπίγνωση, φωτισμός.

Πρόκειται, τελικά, γιὰ μία τεχνικὴ ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴν ἐκμηδένιση τοῦ προσώπου καὶ στὴ σύνδεση μὲ τὸ «Ἀπόλυτο». Γι᾿  αὐτὴν ὅμως δὲν ἔχουν κανένα νόημα οἱ κεντρικὲς χριστιανικὲς ἀλήθειες περὶ ΧριστοῦΣωτήρα, περὶ χάριτος, περὶ ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης, περὶ ΣταυροῦἈνάστασης.

Βασικὴ τεχνικὴ γιὰ τὴν πραγμάτωση στὴ γιόγκα εἶναι, ὅπως εἴδαμε, ὁ διαλογισμός, τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο τῆς προσευχῆς, καθὼς γιὰ τὴν προσευχὴ χρειάζονται δυὸ πρόσωπα, τὸ ἐγὼ τοῦ προσευχομένου ἀνθρώπου καὶ τὸ Ἐσὺ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔτσι ἐπιτυγχάνεται ἡ διαπροσωπικὴ σχέση, ἐνῶ στὸ διαλογισμό, παραμένει ἕνα πρόσωπο, τὸ ἐγὼ τοῦ διαλογιζόμενου ἀνθρώπου, ποὺ προσπαθεῖ νὰ «συνειδητοποιήσει» ὅτι τελικὰ εἶναι ἕνα Ἐγώ, ποὺ ταυτίζεται μὲ «τὰ πάντα ἐν πᾶσι», «τὸ σύμπαν καὶ τοὺς θεούς»...

Ἀπὸ τὰ ὅσα εἴδαμε ὡς τώρα, γίνεται κατανοητὸ ὅτι ἡ ἄσκηση τῆς γιόγκα δὲν περιορίζεται στὶς Asanas, ἀλλὰ ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο σύνολο, ποὺ περιλαμβάνει ἄσκηση, διαλογισμὸ καὶ τελετουργία καὶ ἀπευθύνεται στὸν «ὅλο ἄνθρωπο», δηλαδὴ στοχεύει στὴν ψυχοσωματικὴ καὶ στὴν πνευματικὴ ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό, τὴν καθιστᾶ ἀπολύτως ἀσυμβίβαστη μὲ τὴν χριστιανικὴ πίστη.

Μὲ βάσει τὰ ἀνωτέρω, εὔκολα διακρίνουμε ὅτι ἡ γιόγκα εἶναι ἕνα ὑπαρξιακὸ σύστημα, ποὺ βασίζεται στὴ φιλοσοφία τῆς ἀνατολικῆς πνευματικότητας, συμπλέκεται δὲ μὲ τὸν δυτικὸ ἀποκρυφισμὸ καὶ σήμερα μὲ τὸ σύνδρομο τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου»· εἶναι δηλαδὴ ἕνα θρησκευτικὸ σύστημα, ποὺ διεισδύει σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, καθώς ἔχει δική του θεολογία, κοσμολογία καὶ ἀνθρωπολογία, δηλαδὴ ἔχει συγκεκριμένη διδασκαλία γιὰ τὸ τί εἶναι ὁ θεός, ὁ κόσμος καὶ ὁ ἄνθρωπος, ἐκ διαμέτρου ἀντίθετα ὅλα αὐτὰ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη καὶ Χριστιανικὴ κοσμοαντίληψη.

4. Εἶναι ἡ γιόγκα γυμναστική; Εἶναι ἄσκηση γιὰ τὴ βελτίωση τῆς ὑγείας;

Ἀφοῦ ἅλωσε τὴ Δύση, ἡ γιόγκα διαφημίζεται σήμερα ἀπὸ ἑκατοντάδες ἱστοσελίδες τοῦ διαδικτύου σὰν γυμναστική, ποὺ προσφέρει χαλάρωση, εὐεξία ψυχοσωματική, διώχνει τὸ ἄγχος, δυναμώνει τὸ ἀνοσοποιητικὸ σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ καθὼς καὶ τὸ νευρικὸ σύστημα. Ἀκόμα, ὅτι βελτιώνει τὴν κυκλοφορία τοῦ αἵματος, ἐξισορροπεῖ τὴ λειτουργία τοῦ ἐγκεφάλου, αὐξάνει ἀκόμη καὶ τὸν «δείκτη νοημοσύνης» (IQ). Ὑπάρχουν ἰσχυρισμοὶ ὅτι θεραπεύει ἀκόμη καὶ τὸν καρκίνο. Ὅμως, ὅλα αὐτὰ παραμένουν ἰσχυρισμοί, χωρὶς ἐπιστημονικὴ τεκμηρίωση, ποὺ καθιστοῦν τὴ γιόγκα ἕνα ὁλιστικὸ σύστημα, ποὺ προϋποθέτει πίστη σὲ ξένες θεότητες, ποὺ ὑπόσχεται τὴν αὐτοθέωση τοῦ ἀνθρώπου.

Τὰ τελευταῖα χρόνια αὐξάνονται στὴ χώρα μας τὰ διάφορα κέντρα «γιόγκα». Οἱ γνώσεις ὅμως καὶ οἱ ἀντιλήψεις γι’ αὐτὴν παραμένουν πενιχρές, γενικὲς καὶ συγκεχυμένες στὸν ἁπλὸ ἄνθρωπο. Δημόσια, ἡ γιόγκα προβάλλεται σὰν «εἶδος γυμναστικῆς» καὶ συνήθως γίνεται λόγος ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο γιὰ τὶς ἀσκήσεις τῶν μυϊκῶν καὶ νευροφυτικῶν κέντρων, γιὰ τὶς ἀσκήσεις ἀναπνοῆς καὶ τὰ παρόμοια. Δηλαδή, ἀπὸ τὰ στὰδια ποὺ ἀναφέραμε προηγουμένως περιορίζονται στὸ τρίτο, στὶς «στάσεις τοῦ σώματος», καὶ στὸ τέταρτο, στὶς «ἀσκήσεις ἀναπνοῆς», ἐνῶ μερικὲς φορὲς προχωροῦν καὶ στὸ πέμπτο στάδιο, στὸν «ἔλεγχος τῶν αἰσθήσεων», καὶ στὸ ἕκτο, στὴ «συγκέντρωση τῆς ἐσωτερικῆς ἀντίληψης».

Ἀρκετὲς ἰδιωτικὲς σχολὲς προσπαθοῦν νὰ παρουσιάσουν αὐτὰ τὰ γυμνάσματα χωρὶς τὸ θρησκευτικὸ χαρακτήρα τους, χωρὶς τὸ ἰνδουϊστικὸ φιλοσοφικὸ περιεχόμενό τους, ὥστε νὰ γίνονται εὐκολότερα ἀποδεκτὰ ἀπὸ τὸν μέσο Ἕλληνα. Ἄλλοι ἐπιχειροῦν νὰ βεβαιώσουν ὅτι ἡ «γιόγκα» δὲν εἶχε ποτὲ οὔτε καὶ ἔχει θρησκευτικὸ χαρακτήρα καὶ μιλοῦν ἁπλῶς γιὰ «ἐπιστήμη», «πνευματικὴ ἐπίγνωση», «ψυχοσωματικὴ ἄσκηση». Ὅσο ὅμως κι᾿ ἂν ἐπιστρατεύονται ἰδιόμορφες καὶ μεγαλόστομες ἐκφράσεις, γιὰ νὰ καλύψουν τὴν πραγματικότητα, γεγονὸς παραμένει ὅτι ὁ καθ' ὁλοκληρίαν προσανατολισμὸς τῆς ἰνδικῆς αὐτῆς τεχνικῆς ἦταν καὶ εἶναι θρησκευτικὸς ἢ παραθρησκευτικός.

Αὐτὸν τὸν «θρησκευτικὸ πυρήνα» ἀποσιωποῦν καὶ καλύπτουν τὰ διάφορα καταστατικὰ τῶν Κέντρων γιόγκα μὲ γενικὲς φράσεις. Ἰσχυρίζονται π.χ. ὅτι σκοπὸς τους εἶναι «ἡ δημιουργία ἀνθρώπων ὁλοκληρωμένων φυσικά, διανοητικὰ καὶ πνευματικά».

5. Ἔπειτα ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω, μποροῦμε νὰ χαρακτηρίσουμε τὴ γιόγκα ἀθῶα;

Ἡ γιόγκα, σύμφωνα μὲ τὴν ἱστορία, τὶς μεθόδους καὶ τοὺς στόχους της, ὅπως αὐτοὶ παρουσιάζονται ἀπὸ πηγὲς τοῦ χώρου, ἀποτελεῖ ὄχι σωματικὴ ἄσκηση, ἀλλὰ θρησκευτικὴ πρακτική, ἡ ὁποία ἔχει σήμερα ἐξαπλωθεῖ στὸν δυτικὸ κόσμο. Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἀποκρυφιστικὲς ὁμάδες ἀνατολικῆς προέλευσης, ἡ γιόγκα κατόρθωσε νὰ μπεῖ καὶ στὰ γυμναστήρια, στὶς σχολὲς χοροῦ, ἀκόμα καὶ στὰ σχολεῖα. Ὁ ἰσχυρισμὸς τῶν ὀπαδῶν εἶναι ὅτι ἡ γιόγκα ἀπευθύνεται σὲ ἀνθρώπους κάθε φυλῆς, θρησκείας ἢ δόγματος, ἀποκρύπτουν ὅμως ὅτι ἐπὶ τῆς οὐσίας πρόκειται γιὰ ἀποδοχὴ συγκεκριμένων θρησκευτικῶν θέσεων, καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο στερεῖ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τὴν δυνατότητα τῆς ἐλεύθερης ἐπιλογῆς σὲ θέματα πίστης. Ἡ γιόγκα εἶναι ἀσυμβίβαστη μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς προσανατολίζει τὴν πίστη σὲ ἀπρόσωπο θεό, διδάσκοντας συγχρόνως τὴν μετενσάρκωση καὶ τὴν αὐτοσωτηρία μὲ τὴ χρήση τεχνικῶν, ἀλλὰ καὶ τὴν χειραγώγηση τῆς «πράνα», ἐνέργειας πού, δῆθεν, ἐνυπάρχει στὸ σύμπαν, δόγματα ἀντίθετα, ὅλα αὐτά, μὲ τὰ ὅσα ὁ Κύριος καὶ οἱ ἅγιοι δίδαξαν.

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὰ θεολογικὰ προβλήματα, ἡ γιόγκα ἐνέχει καὶ σωματικοὺς κινδύνους. Γιὰ παράδειγμα, ἡ Ἕνωση Γιόγκα στὶς Η.Π.Α. ἀναφέρει σὲ ὁδηγία της ὅτι παιδιὰ κάτω τῶν 16 ἐτῶν δὲν πρέπει νὰ κάνουν γιόγκα, καθὼς διατρέχουν κινδύνους σωματικῆς βλάβης. Αὐτὸ ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ ἀρχαῖα κείμενα τοῦ ἰνδουϊσμοῦ, τὰ ὁποῖα προειδοποιοῦν ὅτι ἀκόμα καὶ ἡ χάθα γιόγκα μία ἀπὸ τὶς πιὸ «ἀθῶες» μορφὲς γιόγκα εἶναι ἕνα ἐπικίνδυνο ἐργαλεῖο. Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁρισμένες ὁμάδες κάνουν εἰδικὰ σεμινάρια γιόγκα γιὰ ἐγκύους καὶ γιὰ παιδιὰ σχολικῆς καὶ προσχολικῆς ἡλικίας δημιουργεῖ πολλὰ ἐρωτηματικά ὡς πρὸς τὸ πόσο σοβαρὰ λαμβάνονται ὑπόψη οἱ κίνδυνοι αὐτοί.

Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ἡ γιόγκα εἶναι ἀσφαλὴς γιὰ τοὺς ἐνήλικες. Οἱ ἐπιπτώσεις ποὺ ἔχει ἡ γιόγκα στὸν ἄνθρωπο περιλαμβάνουν, σύμφωνα μὲ ἔρευνες: διαταραχὲς συναισθηματικές, αἴσθηση ἔντονου φόβου, ἀλλαγὲς χαρακτηριστικὲς στὴ διάθεση, κατάθλιψη, ξεσπάσματα ἔντονου θυμοῦ, σωματικοὺς πόνους, αἴσθηση ἀπώλειας τοῦ σώματος, ἀπώλεια, προσωρινὴ ἢ μόνιμη, τῆς λογικῆς κ.ἄ.

Ὁ γκουροὺ Μουκτανάντα, ἕνας ἀπὸ τοὺς ἰνδουϊστὲς «δασκάλους», περιγράφει τὴν τρομακτικὴ κατάσταση στὴν ὁποία βρέθηκε κατὰ τὴ διάρκεια διαλογιστικῆς πρακτικῆς. Ἀναφέρει ὅτι ἄλλαξε ὁ τρόπος τῆς φυσικῆς ἀναπνοῆς κι᾿ ὅτι ἐνῶ εἰσέπνεε δὲν μποροῦσε νὰ ἐκπνεύσει μὲ ἀποτέλεσμα νὰ γεμίζει ἡ κοιλιὰ του ἀέρα. Ὅτι εἶχε ἀρρωστήσει ἀπὸ τὸ φόβο του κι᾿ ὅτι ἄρχισε νὰ παραληρεῖ «βλέποντας μικρὰ ἀνθρωπάκια» καὶ παρακολουθώντας τὸν ἑαυτό του νὰ τρελαίνεται. Ἀντιλαμβανόταν ὅτι πλέον δὲν ἔλεγχε τὴν κατάσταση, πὼς δὲν ἦταν ὁ ἴδιος ποὺ διαλογιζόταν, ἀλλὰ ὅτι «ὁ διαλογισμὸς τοῦ ἐπιβαλλόταν». Ἔνοιωθε τὸ σῶμα του νὰ τινάζεται καὶ εἶχε τὴν αἴσθηση ὅτι καίγεται. Ὅταν κάποια στιγμὴ τελείωσαν ὅλα αὐτά, ὁ Μουκτανάντα ἔβγαλε τὸ συμπέρασμα ὅτι εἶχε φτάσει στὸν φωτισμό. Φαίνεται τελικὰ ὅτι ὁ «φωτισμός» τῆς γιόγκα ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο σὲ καταστάσεις, ποὺ ἡ μὲν ἐπιστήμη μπορεῖ νὰ χαρακτηρίσει «σχιζοφρένεια», ἀλλά, ποὺ ἡ γνώση τῆς Ἐκκλησίας τὶς προσδιορίζει ὡς «δαιμονισμό».

Ὁλοκληρώνοντας θὰ ὑπογραμμίσουμε ὅτι γιὰ ὅποιον θέλει νὰ ἀθληθεῖ, ὑπάρχουν καταξιωμένα συστήματα γυμναστικῆς, μὲ μεγάλη ποικιλία σωματικῶν ἀσκήσεων, ὅπως ἡ Σουηδικὴ Γυμναστική, ἡ Ἀεροβικὴ Ἄσκηση (aerobics) κ.ἄ, ποὺ δὲν συνδέονται μὲ θρησκευτικὲς πρακτικές, οὔτε ἀποτελοῦν κίνδυνο γιὰ τὴ λογικὴ ἢ καὶ τὴ ζωὴ τοῦ ἀσκουμένου. Ὅποιος θέλει νὰ ἀθληθεῖ, μπορεῖ κάλλιστα νὰ ἐπιλέξει ἕνα ἀπὸ αὐτά.

Βέβαια δὲν μποροῦμε, οὔτε καὶ εἶναι σωστό, νὰ ἐπιβάλλουμε σὲ κανέναν νὰ μὴν ἀκολουθήσει τὰ «μονοπάτια» τῆς γιόγκα, τοῦ ἰνδουϊσμοῦ, τοῦ βουδισμοῦ ἢ τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου» (New Age), ἐὰν τὸ ἐπιλέξει «συνειδητά». Πρέπει ὅμως, ἐὰν θέλει νὰ κάνει σωστὴ ἐπιλογή, νὰ γνωρίζει τὰ πάντα σχετικὰ μὲ τὸ θέμα καὶ ὄχι μόνο ὅσα παρουσιάζουν οἱ διάφοροι «δάσκαλοι» τοὺς ὁποίους σεβόμαστε ὡς πρόσωπα καὶ οἱ σχολὲς τῆς γιόγκα, ποὺ παρουσιάζουν τὴν γιόγκα μόνο σὰν «γυμναστική», ἀποσιωπώντας τὸ θεολογικό της ὑπόβαθρο καὶ τοὺς σωματικοὺς καὶ πνευματικοὺς κινδύνους της. 

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Η Α΄ Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στην μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας μας. Σύμπασα η Εκκλησία εορτάζει με κάθε λαμπρότητα, με κύριο χαρακτηριστικό του εορτασμού την περιφορά των ιερών εικόνων και την ανάγνωση του Συνοδικού της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου σε όλους τους ναούς.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να εορτάζεται η ημέρα αυτή σε ανάμνηση της παύσης της εικονομαχίας και της οριστικής αναστήλωσης των ιερών εικόνων από την ευσεβή βασίλισσα του Βυζαντίου Θεοδώρα (μετέπειτα αγία της Εκκλησίας μας) στις 4-3-843.

Το γεγονός αυτό θεωρήθηκε μείζονος σημασίας διότι με τις αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου (787), ολοκληρώθηκε η διατύπωση της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας μας (τριαδολογικό και χριστολογικό δόγμα).

Η εικονομαχική έριδα (726-843) υπήρξε άλλωστε ένας θλιβερός σταθμός της εκκλησιαστικής ιστορίας, η οποία προξένησε αφάνταστη φθορά στο σώμα της Εκκλησίας.

Μέσα όμως από αυτή τη λαίλαπα βγήκε και κάτι θετικό, η διατύπωση της θεολογίας των ιερών εικόνων, η οποία κατ ουσίαν, όπως θα δούμε, είναι επέκταση και ανάπτυξη του χριστολογικού δόγματος.

Το πρόβλημα της εικονομαχίας το προκάλεσαν παράγοντες έξω από την Ελληνορθοδοξία. Ο Ιουδαϊσμός και ο Ισλαμισμός θεωρούν τον εικονισμό ως ειδωλολατρία.

Γενικά η λαοί της Μέσης Ανατολής απεχθάνονται την εικονική τέχνη, γι’ αυτό και πέρασε αυτή η νοοτροπία στις θρησκείες τους. Αντίθετα ο Ελληνισμός, η πιο ευγενική έκφραση του παγκοσμίου πολιτισμού, όχι μόνο δέχεται τον εικονισμό, αλλά και τον προήγαγε σε ύψιστη τέχνη.

Ο Χριστιανισμός στην ορθόδοξη μορφή του, όπως είναι γνωστό, απόρριψε τις προλήψεις του παρελθόντος και υιοθέτησε κάθε αξία που προάγει την ανθρώπινη προσωπικότητα.

Ο Ελληνισμός έδωσε άπειρα στοιχεία χρήσιμα στη νέα πίστη. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Ελληνισμός στην γνήσια μορφή του μεταστοιχειώθηκε ως Χριστιανισμός και συγκεκριμένα σε Ελληνορθοδοξία!

Η απαράμιλλη εικονική ελληνική τέχνη παραλήφθηκε από την Εκκλησία και χρησιμοποιήθηκε για την ποιμαντική Της διακονία.

Η εικόνα από την εποχή των κατακομβών μέχρι σήμερα λειτουργεί ως το βιβλίο των αγραμμάτων στους ναούς.

Για να είναι αυτό σύμφωνο με την θεολογία της Εκκλησίας μας, οι Πατέρες διατύπωσαν προσεκτική διδασκαλία σύμφωνη με τις βιβλικές επιταγές.

Βεβαίως η Παλαιά Διαθήκη απαγορεύει ρητά την προσκύνηση ομοιωμάτων -ειδώλων του Θεού (Έξοδ.20,4), αλλά μέχρι τότε ο Θεός ήταν άγνωστος στους ανθρώπους, και γι' αυτό είχαν αντικαταστήσει τη λατρεία του Θεού με ξόανα και άλλα ομοιώματα. Αυτή τη λατρεία απαγορεύει η Παλαιά Διαθήκη.

Στην Καινή Διαθήκη, την εποχή της χάρητος, ο Θεός έγινε άνθρωπος στο πρόσωπο του Χριστού, «ο Λόγος σάρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού» (Ιωάν.1,14).

Τον είδαμε, τον ακούσαμε «και αι χείρες ημών εψηλάφησαν» Αυτόν (Α΄Ιωάν.1,1), «Ημείς δε ανακεκαλυμμένω προσώπω την δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμεθα» (Ι.Δαμασκ. P.G.94,1328). Η πραγματική ενανθρώπησή Του μας υποχρεώνει να Τον θεωρούμε τέλειο άνθρωπο, όπως και τέλειο Θεό.

Κατά συνέπεια ως πραγματικός άνθρωπος μπορεί ακόμα και να εικονισθεί, διαφορετικά η μη παραδοχή του εικονισμού Του σημαίνει μη παραδοχή της πραγματικής ενανθρώπησής Του.

Οι μεγάλοι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας, που αναδείχθηκαν μέσα από τη λαίλαπα της εικονομαχίας, διατύπωσαν το ορθόδοξο δόγμα με προσοχή και ευλάβεια.

Η προσκύνηση της ιερής εικόνας του Χριστού και των άλλων ιερών προσώπων του Χριστιανισμού δεν είναι ειδωλολατρία, όπως κατηγορούνταν από τους εικονομάχους, αλλά η τιμή απευθύνεται προς το εικονιζόμενο πρόσωπο, καθότι «η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει» (Μ.Βασίλειος P.G. 32,149) και «Προσκυνούμεν δε ταις εικόσιν ου τη ύλη προσφέροντες την προσκύνησιν, αλλά δι΄αυτών τοις εν αυταίς εικονιζομένοις» (Ι. Δαμασκ. P.G.94 1356).

Η ευλογία και η χάρη που λαμβάνει ο πιστός από την προσκύνηση των ιερών εικόνων δίνεται από το ζωντανό ιερό πρόσωπο και όχι από την ύλη της εικόνας.

Η εικόνα έχει επίσης τεράστια ποιμαντική χρησιμότητα. Μια εικόνα, σύμφωνα με γλωσσική έκφραση, αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις. Αυτό σημαίνει ότι μέσω της εκκλησιαστικής εικονογραφίας οι πιστοί βοηθούνται να αναχθούν στις υψηλές πνευματικές θεωρίες και στο θείο.

Οι εικονοκλαστικές αρχές της εικονομαχικής περιόδου δυστυχώς υιοθετήθηκαν στη συνέχεια από διάφορες αιρετικές ομάδες και διασώζονται ως τις μέρες μας.

Οι διάφορες προτεσταντικές ομάδες έχουν ως κύρια αρχή τους τον ανεικονισμό και πολεμούν με λύσσα την Ορθοδοξία μας, η οποία δέχεται την τιμητική προσκύνηση των ιερών προσώπων της πίστεώς μας μέσω των ιερών εικόνων.

Απαντάμε στους σύγχρονους εικονοκλάστες ότι η Αγία μας Καθολική Εκκλησία καθόρισε επακριβώς τα όρια της αλήθειας και της πλάνης. Μια προσεκτική ανάγνωση του «Συνοδικού» της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, που διαβάζεται στους ναούς την Κυριακή της Ορθοδοξίας, περιχαρακώνει την βιβλική αλήθεια και δίνει πειστική απάντηση στους επικριτές της Εκκλησίας μας.

Η εικονομαχία είναι αποστροφή προς την ύλη, απόρροια των αιρετικών μανιχαϊστικών δοξασιών, οι οποίες δυστυχώς πέρασαν μέσα στις διδασκαλίες πολλών αιρετικών ομάδων, όπως και των συγχρόνων μας αιρετικών προτεσταντών.

Αλλά δεν έχει μόνο σημασία για την Εκκλησία η αναστήλωση των Ιερών Εικόνων, αλλά και για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Ο μονολιθικός θρησκευτικός ανεικονισμός είχε αναμφίβολα αρνητικές συνέπειες για την προαγωγή της εικονικής ωραιότητας.

Η εικόνα και μάλιστα η θρησκευτική απεικόνιση, αποτελεί βασικό στοιχείο του παγκόσμιου πολιτισμού. Η παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά έχει να επιδείξει ανυπολόγιστης καλλιτεχνικής αξίας έργα θρησκευτικής ζωγραφικής.

Τα σπουδαιότερα μνημεία – ναοί του κόσμου είναι καταστόλιστοι από εικονογραφίες άφθαστης τεχνοτροπίας. Το ίδιο και τα μεγάλα μουσεία επιδεικνύουν με καμάρι εικόνες θρησκευτικής τέχνης.

Είναι γνωστό σε όλους το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την ορθόδοξη εικονογραφία και γι’ αυτό οργανώνονται εκθέσεις με τεράστια επιτυχία. Μπορούμε να σκεφτούμε ποια θα ήταν τα αποτελέσματα, αν επικρατούσαν οι εικονομάχοι στο Βυζάντιο.

Δε θα είχαμε τη δυνατότητα να θαυμάζουμε αυτούς τους θησαυρούς, οι οποίοι είναι για μας τους ορθοδόξους το ξεχείλισμα της πίστεως των διαχρονικών ιερών εικονογράφων.

Άλλωστε η εικονογραφία για την Ορθοδοξία μας δεν ήταν μια μονοσήμαντη καλλιτεχνική έκφραση, αλλά βαθειά μυστική λειτουργία του εικονογράφου, ο οποίος ζωγράφιζε νηστεύοντας και προσευχόμενος!

Μελετώντας επίσης με προσοχή το «Συνοδικό», που διαβάζεται αυτή τη μεγάλη ημέρα στους ναούς, κατά την τελετή της περιφοράς των Ιερών Εικόνων, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα τη μέριμνα των Πατέρων της αγίας Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου να αποκαθαρθεί η πίστη της Εκκλησίας από περιρρέουσες ιδέες του παρελθόντος, τις οποίες κάποιοι αναμίγνυαν με την διδασκαλία Της, ώστε να επικρατεί σύγχυση στους πιστούς. Βεβαίως το θέμα αυτό είναι μεγάλο δεν εξαντλείται σε μια παράγραφο του παρόντος άρθρου.

Κάποιοι, τα τελευταία χρόνια, που αρέσκονται να παριστάνουν τους «ελληναράδες», ασκούν σκληρή κριτική κατά των «όρων» της αγίας Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ότι δήθεν μέσω αυτών …υβρίζεται ο ελληνισμός!

Δεν κάνουν τον κόπο όμως να μελετήσουν την αντιφατικότητα και το ξεπερασμένο αυτών των απόψεων, τις οποίες αν και κάποιες από αυτές τις διατύπωσαν διακεκριμένοι σοφοί και συγγραφείς της αρχαίας Ελλάδος, όπως είναι οι πλατωνικές ιδέες για την προΰπαρξη των ψυχών, τις οποίες πρώτοι (η πλειοψηφία) των άλλων αρχαίων σοφών τις απέρριπτε (π.χ. σοφιστές, επικούρειοι, κλπ)!

Ή έστω την άποψη κάποιων άλλων σοφών, οι οποίοι δίδασκαν την αιωνιότητα του υλικού κόσμου, την οποία και αυτή είχαν απορρίψει πάμπολλοι άλλοι σοφοί, όπως οι νεοπλατωνικοί, διότι έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση με το «Ένα», την πρωταρχική αρχή του κόσμου!

Αφού λοιπόν οι θεωρίες αυτές ήταν απορριπτόμενες από άλλους σοφούς της αρχαίας Ελλάδος, γιατί να τις υιοθετήσει η Εκκλησία, για την Οποία αυτές δοξασίες ήταν αντίθετες με τη διδασκαλία Της;

Ας αποκαλέσουν πρώτα υβριστές της Ελλάδος τους σοφιστές και τους επικούρειους, οι οποίοι δεν δέχονταν και πολεμούσαν το ιδεοκρατικό σύστημα του Πλάτωνος.

Επίσης ας αποκαλέσουν πρώτα τον Πλάτωνα υβριστή της Ελλάδος, διότι θεωρούσε μόνες πραγματικότητες τις αρχετυπικές ιδέες και τον υλικό κόσμο μη πραγματικό, «φάσμα των ιδεών» και μετά την Αγία μας Εκκλησία και τους θεοφόρους Πατέρες μας!

Ασφαλώς θα τρίζουν τα τιμημένα κόκκαλα όλων των αρχαίων σοφών προγόνων μας, οι οποίοι ήξεραν να βιώνουν το σεβασμό προς τον άλλον, έστω και αν διαφωνούσε μαζί τους!

Θα τρίζουν από αγανάκτηση, διότι κάποιοι φανατικοί, αμαθείς και εμπαθείς έχρισαν τους εαυτούς τους σε όψιμους τιμητές και υπερασπιστές τους, μη γνωρίζοντας οι δύστυχοι ότι ο διαχρονικός ελληνικός πολιτισμός, από τα βάθη της ιστορίας, ως τα σήμερα, είναι σύνθεση και όχι δογματική μονολιθικότητα!

Οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας, ως γνήσιοι Έλληνες (στην καταγωγή, στη σκέψη και στη νοοτροπία) και εν προκειμένω οι Πατέρες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, σκέφτηκαν και έπραξαν ελληνικά, εκφράστηκαν σύμφωνα με τα πιστεύω τους, ελεύθερα και απέκλεισαν κάποιες ιδέες από την επίσημη διδασκαλία της Εκκλησίας, οι οποίες δε συμφωνούσαν με Αυτήν.

Σκέφτηκαν και έπραξαν όπως οι φημισμένοι πρόγονοί τους, οι οποίοι ήταν εκλεκτικοί, και όπως κάνουν οι Έλληνες οι μεταγενέστεροι.

Έπραξαν ό, τι έπρατταν οι σοφιστές ή οι ηδονιστές, κατά των ιδεοκρατών ή ό, τι έπραττε ο μέγας Σωκράτης κατά των σοφιστών, οι οποίοι υπεράσπιζαν τις αρχές τους, απορρίπτοντας ό, τι δε συμφωνούσε με αυτές.

Θλιβερή εξαίρεση στη μακραίωνη παράδοσή μας είναι οι σύγχρονοι αρχαιόπληκτοι «αρχαιολάτρες» και άλλοι θωλοκουλτουριάρηδες, οι οποίοι πάσχουν από ανίατο μονισμό για την αρχαία Ελλάδα.

Λες και οι αρχαίοι τους «διόρισαν αγροφύλακες» στα αθάνατα διαχρονικά τους κτήματα, τα οποία είναι πια κτήματα όλου του πολιτισμένου κόσμου και πιο πολύ σε μας τους απογόνους τους! Υβριστής των αρχαίων προγόνων μας δεν είναι η Εκκλησία με τον απόλυτα δικαιολογημένο εκλεκτισμό Της, αλλά πραγματικοί υβριστές είναι όσοι βρίζουν τον διαχρονικό Ελληνισμό.

Εν προκειμένω, πραγματικοί και μάλιστα άθλιοι υβριστές είναι όσοι βρίζουν, με τη γνωστή ψυχοπαθολογική υστερία, την πίστη εκατομμυρίων νεοελλήνων, οι οποίοι σε πείσμα των υβριστών τους βιώνουν το ελληνικό ιδεώδες ίσως γνησιότερα από εκείνους!

Σε αντίθεση με όλους τους λογίς εικονοκλάστες, εμείς, ως ορθόδοξοι χριστιανοί, μετέχουμε της αλήθειας και ταυτόχρονα, ως έλληνες, μετέχουμε του ωραίου.

Χάρη σ' αυτές τις δύο σταθερές διαφέρουμε από όλους όσους έχουν μονοσήμαντες πίστεις και αναγάγουν τον μονισμό σε....έχουμε το προβάδισμα στην αληθινή πρόοδο και τον παγκόσμιο πολιτισμό και αναγκάζονται οι άλλοι να μας ακολουθούν…

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Καθηγητή - Θεολόγου

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Επισκόπου Αχρίδος
«Αύτη εστίν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον, η πίστις ημών» (Α' Ιω. 5, 5)

Ας είναι ευλογημένη τούτη η μέρα, αγαπητοί μου αδελφοί, γιατί μας υπενθυμίζει τις πολυάριθμες νίκες της ορθόδοξης πίστης. Ευλογημένοι ας είναι εκείνες οι άγιες ψυχές που εθέσπισαν τούτη τη μέρα για να μας θυμίζει τις πολυάριθμες νίκες της πίστης μας. Έτσι έγινε για το δικό μας καλό. Επειδή, ενθυμούμενοι τις νίκες, παίρνουμε θάρρος στους αγώνες που διεξάγουμε και σε κείνους που θα ακολουθήσουν.

Αποτελεί αρχαία συνήθεια των στρατηγών, πριν από τη μάχη να απευθύνουν λόγο στους μαχητές για τις πρότερες νίκες και έτσι να τους ενθαρρύνουν και ενθουσιάζουν για τη νέα μάχη. Οι Άγιοι είναι οι πνευματικοί μας στρατηγοί. Οι Άγιοι ήταν εκείνοι που καθόρισαν τη σημερινή εορτή για να μας θυμίζει και να μην ξεχνούμε, για να μας ενθαρρύνει και να μην λυγίζουμε, για να μας θερμαίνει και να μην γινόμαστε ψυχροί, για να ανοίξει την πνευματική μας όραση και να μην τυφλωθούμε και μέσα στη τύφλωση εκείνη παραδοθούμε στον εχθρό.

Πραγματικά, η επίδραση τούτης της αγίας ημέρας σε όλες τις λογικές χριστιανικές ψυχές είναι τεράστια. Τούτη η μέρα μας φανερώνεται σαν τον αγγελιοφόρο από το πεδίο της μάχης, από πολλά πεδία μαχών, κομίζοντάς μας τη χαρούμενη είδηση της νίκης. Στο άκουσμα της είδησης αυτής, σηκώνουμε την καρδιά μας στα ύψη μονολογώντας στον εαυτό μας: άνω σχώμεν τας καρδίας! Και με μία νέα δύναμη ξεσηκωνόμαστε ενάντια σε κάθε κακό, εσωτερικό και εξωτερικό, το οποίο περισφίγγει τη ψυχή μας και απειλεί να τη πνίξει.

Ακούγοντας για τους φοβερούς αγώνες και τις νίκες των ομωνύμων μας χριστιανών, όσων δηλαδή πριν από εμάς ονομαζόταν Ορθόδοξοι χριστιανοί περιζωνόμαστε με νέα δύναμη και νέα ελπίδα. Έτσι, η ομιχλώδης πνευματική μας όραση γίνεται καθαρότερη και ευκρινέστερη και βλέπουμε καλύτερα τη θέση και τη κατάστασή μας. 

Όλα τα εμπόδια, οι δυσκολίες και οι στενοχώριες που στην ομιχλώδη και κοντόφθαλμη όρασή μας έμοιαζαν με ατσάλινο δίχτυ, μπροστά στο καθαρό μας βλέμμα και τη θαρραλέα καρδιά μοιάζουν με ιστό αράχνης. Έτσι, έχοντας νέους και πολλούς συμμάχους ανάμεσα στους νικητές του παλαιού καιρού και θεωρώντας το παράδειγμά τους στη μάχη και τη λαμπρή τους νίκη, προχωρούμε εμπρός στο καθήκον και τη θυσία μας με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και φωτεινότερη ελπίδα.

Μα και οι υπόλοιπες μέρες στο ημερολόγιό μας δεν μας υπενθυμίζουν νίκες και νικητές; θα με ρωτήσετε. Εύλογη η απορία σας αγαπητοί αδελφοί. Πραγματικά, όλες οι μέρες του χρόνου μας υπενθυμίζουν νίκες και νικητές χριστιανούς. Στο ημερολόγιο έχουν καταχωρηθεί μονάχα τα ονόματα των νικητών.

Κάποιες μέρες μας υπενθυμίζουν τους προφήτες και τους δικαίους, τους νικητές της αδικίας και του ψεύδους στη Π. Διαθήκη. Άλλες μέρες μας υπενθυμίζουν τους Αποστόλους - νικητές των λαών και των φυλών της ειδωλολατρίας. Άλλες μέρες πάλι, μας υπενθυμίζουν τους μάρτυρες, τους νικητές του πυρός, του ξίφους, των αγρίων θηρίων και όλης της ανθρωπίνης κακίας. Κάποιες μέρες μας υπενθυμίζουν τους μεγάλους πνευματικούς και νηστευτές - νικητές των σωματικών παθών και της πλεκτάνης του διαβόλου. Άλλες μέρες μας υπενθυμίζουν τους θεοφόρους Πατέρες της Εκκλησίας, ποιμένες και διδασκάλους της οικουμένης - νικητές όλων των ατάκτων στην Εκκλησία του Θεού, νικητές της αγνοίας και της πλάνης των ανθρώπων. Άλλες μέρες πάλι μας υπενθυμίζουν την Αγία Θεομήτορα, την εκλεκτή στρατηγό, την κεχαριτωμένη νικηφόρο όλων εκείνων τα οποία ενίκησαν την Εύα μέσα στο Παράδεισο.

Κάποιες μέρες μας υπενθυμίζουν τους ευλαβείς βασιλείς με τις βασίλισσες - νικητές της ματαιότητας και της παρανοϊκής φιλαυτίας, οι οποίοι έθεσαν όλη την αίγλη και την εξουσία τους στην υπηρεσία του Υιού του Θεού. Άλλες πάλι μας υπενθυμίζουν τα θαύματα του Τιμίου Σταύρου του Χριστού, των λειψάνων των Αγίων Του, των ενδυμάτων και εικόνων των Ορθοδόξων Τροπαιοφόρων, ανδρών και γυναικών του Χριστού. Κάποιες μέρες μας υπενθυμίζουν τις ουράνιες ασώματες δυνάμεις, τα τάγματα των αγγέλων και αρχαγγέλων νικητών όλων των αντιπάλων του Ζώντος και Μόνου Θεού. Μήπως είναι ανάγκη να απαριθμήσω και τις ημέρες των δικαίων του Χριστού; Μήπως δεν είναι όλες οι μέρες δικές Του; Δεν είναι όλοι οι παραπάνω νικητές, δικοί Του στρατιώτες - το δικό Του νικηφόρο βασιλικό στράτευμα;

Έτσι λοιπόν, όλες οι μέρες του έτους μας υπενθυμίζουν τις νίκες, τους ήρωες, τους αγώνες και τους κόπους, τους νικητές. Καμία μέρα του ημερολογίου μας δεν έχει σπιλωθεί με το όνομα του Ιούδα, του Καϊάφα, του Πιλάτου ή του Ηρώδου. Οι ηττημένοι από το Σατανά δεν εγγράφονται στη βίβλο των ζώντων μα στο βιβλίο του αιωνίου θανάτου. Σαν ξημερώνει κάποια μέρα του Θεού, οποιαδήποτε μέρα του έτους, μας υπενθυμίζει κάποιον νικητή του Χριστού ή αυτόν τον Ίδιο τον Χριστό, τον Νικητή των νικητών και Βασιλέα των βασιλευόντων.

Τούτη η μέρα όμως, τούτη η Κυριακή της Ορθοδοξίας, μας υπενθυμίζει, όχι μια νίκη ή έναν νικητή αλλά τη μακρά αλυσίδα από νίκες και ολόκληρο στράτευμα από νικητές. Πρόκειται για τις νίκες της Εκκλησίας σαν ολότητα. Η Εκκλησία είναι εκείνος ο νικητής που σήμερα θυμόμαστε και τιμούμε.

Η κύρια νίκη της Εκκλησίας η οποία σήμερα προβάλλει μπροστά μας είναι η νίκη κατά της εικονομαχίας. Οι αγώνες και οι διαμάχες για τις εικόνες κράτησαν πάνω από διακόσια χρόνια. Οι εικονομάχοι ήταν οι εσωτερικοί εχθροί της Εκκλησίας οι οποίοι ήταν πάντοτε και οι πιο επικίνδυνοι επειδή πολλοί από αυτούς είχαν στα χέρια τους δύναμη κοσμική ή εξουσία εκκλησιαστική. Πολλοί ήταν βασιλείς ή πρίγκιπες, πολλοί αυλικοί ευνούχοι, δεινοί δολοπλόκοι και σύμβουλοι αυτοκρατορικοί. Οι τάξεις τους ενισχύθηκαν ιδιαίτερα από πολλούς ιερείς και μοναχούς, ακόμα και αιμοβόρους επισκόπους και επιβαλλόμενους πατριάρχες.

Σύμφωνα με τον διεστραμμένο νου και την απολιθωμένη τους καρδιά, ανακήρυξαν τις εικόνες σε είδωλα και την εικονολατρεία ως ειδωλολατρία. Μέσα στην έπαρση και το μένος τους πέταξαν τις εικόνες έξω από τους ναούς, τις έριχναν στη θάλασσα, τις έσπαζαν και τις έκαιγαν. Το ίδιο έπρατταν και με τα λείψανα των Αγίων και των Αποστόλων. Στο τέλος, δε δίστασαν να πετάξουν από τους ναούς και τα λάβαρα μα και τον ίδιο τον Σταυρό του Χριστού, το σπουδαιότερο νικηφόρο σημείο του Χριστιανισμού. Από τον χριστιανικό ναό έφτιαξαν μία κενή και έρημη αίθουσα όπου δεν έβλεπες τίποτε πέρα από γυμνούς ασβεστωμένους τοίχους.

Από όλα τα κοσμητικά στοιχεία και αντικείμενα στο ναό τα οποία παριστούν συμβολικά το μεγαλειώδες δράμα της εξαγοράς μας δεν άφησαν τίποτε - τίποτε πέρα από ασβέστη και ανθρώπινη φωνή. Η εκκλησία έμοιαζε με κενοτάφιο όπου η ταλαίπωρη ανθρώπινη ψυχή ένοιωθε μόνη και αβοήθητη, αγωνιζόμενη μόνη της, δίχως κάποια κλίμακα και υποστήριξη, να ανυψωθεί από τη σκόνη της γης στα ατελεύτητα ύψη του Θεϊκού θρόνου των ουρανών, στη κορφή του βασιλείου της αιωνιότητος.

Ενάντια σε μία τέτοια ασύνετη ερήμωση και πτώχευση των χριστιανικών ναών εξανέστησαν όλοι οι μεγάλοι και εμπνευσμένοι πνευματικοί μέσα στην αχανή βυζαντινή αυτοκρατορία και κατόπιν και σε άλλα ορθόδοξα βασίλεια. Στο πλευρό τους στεκόταν και ολόκληρος ο ορθόδοξος λαός ο οποίος ένοιωθε, με τη καρδιά του, μολονότι δεν ήξερε να εκφράσει το συναίσθημα με λόγια, πως οι εικόνες αποτελούν ένα εξαιρετικό βοηθητικό μέσον για τις ψυχές των προσευχομένων. 

Σαν άλλο σκαλοπάτι το οποίο υψώνει την ψυχή στους ουρανούς και από το οποίο κατέρχεται η αρωγή, η παρηγορία και η ευλογία του Θεού στις ψυχές. Είμαι βέβαιος, αδελφοί μου, ότι και οι δικές σας καρδιές νοιώθουν το ίδιο. Όταν προσκυνείτε τις εικόνες των Αγίων, δεν υποκλίνεστε στο ξύλο και το χρώμα του ξύλου αλλά σε ζώντες Αγίους οι οποίοι λάμπουν ως ο ήλιος στη βασιλεία του Θεού (Μτ. 13, 43).

Όταν ασπάζεστε τις εικόνες των μαρτύρων του Χριστού, ασπάζεστε τις πληγές και τα παθήματά τους για χάρη του Βασιλέως Χριστού.

Όταν αγγίζετε με το χέρι σας τις εικόνες των οσίων ασκητών και εγκρατευτών, δεν αγγίζεται το σανίδι αλλά τους κόπους και τις αρετές τους.

Όταν κλαίετε ενώπιον της εικόνας της Αγίας Θεοτόκου, δεν θρηνείται μπροστά σε ένα νεκρό κομμάτι ξύλου ή πανιού αλλά κλαίετε ενώπιον της ζωντανής και σπλαχνικής Μητέρας του Θεού η οποία βλέπει από τη Βασιλεία του Υιού της τα δάκρυά σας και σπεύδει σε βοήθεια.

Όταν συστέλλεσθε μπροστά στα πρόσωπα των αγίων αγγέλων και αρχαγγέλων, δεν το κάνετε μπροστά σε νεκρά αντικείμενα αλλά μπροστά στα πνεύματα του αγαθού και του φωτός, στους ασωμάτους και ισχυρούς στρατιώτες και υπηρέτες του Ζώντος Θεού.

Όταν ασπάζεστε το Σταυρό του Χριστού, δεν το κάνετε σαν να είναι ένα αντικείμενο αλλά ασπάζεστε την αγάπη του Κυρίου, η οποία φανερώθηκε στα παθήματά Του για σας επί του Σταυρού. Ασπάζεστε την ώρα εκείνη, το ισχυρότερο σύμβολο νίκης από το οποίο οι δαίμονες τρέμουν και φεύγουν, αυτό που δίνει θάρρος στη πληγωμένη καρδιά και παρηγορία στη ταλαίπωρη ψυχή.

Για τους εικονομάχους, οι εικόνες αποτελούσαν πραγματικά είδωλα, αφού έβλεπαν επάνω τους μονάχα το ξύλο και το χρώμα αδυνατώντας να ανυψωθούν σε πνευματική ενατένιση των ζωντανών υπάρξεων, των αθανάτων πνευμάτων που εικονίζουν οι εικόνες. Όποιος μονάχα με τους σωματικούς οφθαλμούς κοιτά, αυτός και βλέπει σωματικά. Γι' αυτό, για ένα τέτοιον άνθρωπο, διαφεύγει η πνευματική σημασία της εικόνος, του μοιάζει ανόητο και ακατανόητο επειδή μόνο πνευματικά μπορεί να ιδωθεί κατά τους λόγους του Αποστόλου Παύλου (Α' Κορ. Κεφ. 2). Μα αντί να ντρέπονται για την αδυναμία κατανόησης οι εικονομάχοι εξανέστησαν υπεροπτικά για να επιβάλλουν την έλλειψη κατανόησής τους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Μέσα από τις εικόνες επιβεβαιώνουμε την πραγματικότητα των Αγίων τα ζωντανά πρόσωπα. Ό,τι δεν είναι αληθινό, δεν μπορεί ούτε να εικονίζεται ούτε και να φωτογραφίζεται. Είναι γνωστό πως στην Ινδία οι φακίρηδες σαγηνεύουν τους ανθρώπους δείχνοντάς τους διάφορα σημεία και απάτες. Αυτά όμως είναι μονάχα φαινόμενα και απάτες δίχως την αντικειμενική ύπαρξη όντων. Οι φωτογράφοι προσπάθησαν να φωτογραφήσουν αυτά τα φαινόμενα αλλά οι φωτογραφικές τους πλάκες δεν μπόρεσαν να συλλάβουν και να δείξουν τίποτε. Οι πλάκες παρέμειναν κενές και γυμνές, όπως κενά και γυμνά είναι και τα γητεύματα των φακίρηδων.

Οι δικοί μας Άγιοι όμως είναι πραγματικές ανθρώπινες υπάρξεις που έζησαν με τη παρότρυνση και ενθάρρυνση να βαδίσουμε και εμείς τον δικό τους δρόμο, να έχουμε τη σταθερότητα της πίστης τους, να καλλιεργούμε εντός μας τις αρετές τους, να ξεδιψούμε με την αφοβία τους μπροστά στα παθήματα και τις θλίψεις και να θυσιαζόμαστε από αγάπη προς τον Κύριο.

Η Βασιλεία των Ουρανών δεν θα γεμίσει με φαντασίες και οράματα αλλά με ζωντανούς ανθρώπους οι οποίοι κατέστησαν αντάξιοί της. Είμαστε και εμείς όλοι καλεσμένοι στη Βασιλεία των Ουρανών και όλοι μας ποθούμε να κερδίσουμε αυτή τη βασιλεία της ζωής και του φωτός, όσο τίποτε άλλο στο κόσμο.

Με τέτοια επιθυμία υψίστη ατενίζουμε τις εικόνες των Αγίων και διδασκόμαστε την οδό που οδηγεί στη Βασιλεία εκείνη. Στα πρόσωπα όλων των Αγίων διαβάζουμε την ταπείνωση, την αξιοπρέπεια, το βάθος της σκέψεως, την σοβαρότητα, την ειρήνη, την γλυκύτητα, την αγνότητα, την σωφροσύνη και τη καθαρότητα της ψυχής. Ατενίζοντάς τους, διδασκόμαστε για το πως πρέπει να είμαστε και οι ίδιοι. Είναι οι πνευματικοί μας γεννήτορες, αδελφοί και αδελφές μας. Όταν λοιπόν, θεωρούμε ωφέλιμο να στολίζουμε τα σπίτια μας από αγάπη και σεβασμό, με φωτογραφίες των σαρκικών μας γονέων και αδελφών γιατί δεν θα ήταν ωφέλιμο το να κοσμούμε τον οίκο του Θεού με τις εικόνες των τέκνων Του, των εκλεκτών Του παιδιών, των συγγενών του Θεού κατά το κάλλος της ψυχής τους αλλά και δικών μας συγγενών κατά τα σωματικά παθήματα, κατά την πίστη και την ελπίδα;

Ιδιαίτερα εμείς, οι αγροτικοί λαοί των Βαλκανίων, έχουμε περισσότερους λόγους να ευχαριστούμε τις ιερές εικόνες. Υπόδουλοι των Τούρκων για αρκετούς αιώνες, οι λαοί μας δεν είχαν σχολεία και μόρφωση. Εκτός από τους ιερείς, μόλις που κάποιος γνώριζε να διαβάζει την Αγία Γραφή και να διδαχτεί τη διδασκαλία της σωτηρίας. Ευτυχώς όμως, η ανάγνωση αντικαταστάθη από την ενατένιση. Έβλεπαν οι άνθρωποι την Αγία Γραφή αγιογραφημένη στις εικόνες και τους ναούς. Έβλεπαν την ιστορία του Σωτήρος μας, τους βίους των Αγίων, των ηρώων του Χριστού. 

Περισσότερο με τα μάτια παρά με τα αυτιά γνώριζαν εκείνοι την αλήθεια της ζωής και την οδό της σωτηρίας. Κράτησαν έτσι την πίστη τους και έσωσαν τις ψυχές τους. Γι' αυτό ας προσκυνήσουμε τις ιερές εικόνες και ας ευχαριστήσουμε την αγαθή Πρόνοια του Θεού η οποία πέρα από τον λοιπό πνευματικό πλούτο που χάρισε στην Ορθοδοξία, εκόσμησε την Εκκλησία μας με τις εικόνες.

Ο Ίδιος ο Ύψιστος Θεός τεκμηρίωσε τη διατήρηση των εικόνων στους ναούς και τους οίκους με τη θαυμαστή Του δύναμη, την οποία συχνά επέδειξε και σήμερα επιδεικνύει μέσω αυτών, μέσω δηλαδή των εικόνων του Υιού Αυτού του Μονογενούς, της Αγίας Θεομήτορος και των αναρίθμητων Αγίων και αγγέλων Του. Όσοι εναντιώθηκαν στις εικόνες, στην ουσία εναντιώθηκαν στο θέλημα του Θεού. Στο τέλος έπεσαν και χάθηκαν στη θύελλα της εικονομαχίας που οι ίδιοι είχαν προκαλέσει. Η Εκκλησία του Θεού όμως εμπλουτίστηκε με μίαν ακόμα νίκη την οποία εμείς σήμερα τιμούμε και για την οποία ευχαριστούμε ειλικρινά το Θεό.

Είθε η σημερινή φωτεινή μέρα να μας υπενθυμίζει και όλες τις άλλες αναρίθμητες νίκες της ορθοδόξου πίστεως. Πρώτοι οι Εβραίοι ξεσηκώθηκαν εναντίον αυτής της πίστης. Ο αγώνας κράτησε μερικές δεκάδες χρόνια. Διασκορπίστηκαν σαν το άχυρο σε ολόκληρο τον κόσμο, ο οίκος τους αφέθη έρημος καθώς τους το είχε προφητεύσει ο Σωτήρας λέγοντας. «ιδού, αφίεται υμίν ο οίκος υμών έρημος» (Μτ. 23, 38). Ενώ η Εκκλησία του Θεού με τη νίκη στα χέρια της αντιστάθηκε σε άλλους εχθρούς.

Αυτοί οι εχθροί ήταν οι μανιασμένοι Ρωμαίοι. Ο πόλεμος των ρωμαίων αυτοκρατόρων εναντίον της πίστεως του Χριστού, κράτησε κάποιες εκατοντάδες χρόνια. Η Εκκλησία του Χριστού ήταν ολόκληρη βουτηγμένη στο αίμα των μαρτύρων. Μα στο τέλος, ο πόλεμος έληξε με την καταστροφή του ρωμαϊκού κράτους και τη νίκη της ορθοδόξου Εκκλησίας.

Με τη νέα της νίκη στα χέρια, στάθηκε η Εκκλησία ενάντια στον νέο της εχθρό, στους άραβες μουσουλμάνους και τους ειδωλολάτρες Πέρσες, Αρμενίους, Σαρματούς, Ευρωπαίους και Αφρικανούς. Και πάλι, ο αγώνας κράτησε μερικούς αιώνες, μαζί και τα δεινά και τα πάθη της Εκκλησίας του Θεού.

Κέρδισε η Εκκλησία μας τη νίκη και μ' αυτήν στα χέρια στάθηκε ηρωικά απέναντι στους νέους εχθρούς.

Αυτοί ήταν οι Τούρκοι στην Ασία, Αφρική και στα Βαλκάνια καθώς οι Μογγόλοι στην ορθόδοξη Ρωσία. Και πάλι μαρτύρια και θλίψεις - τώρα για πολλές εκατοντάδες χρόνια. Μα και πάλι η Αγία μας Εκκλησία κατάφερε την νίκη. Οι εχθροί της σαν άλλη μακρόχρονη πλημμύρα εξηράνθησαν και εκείνη, σαν άλλη Κιβωτός του Νώε, σώθηκε και έφτασε στην ειρήνη και την ελευθερία.

Στους καιρούς των πολλών και συχνών κατακτήσεων, η Ορθοδοξία υπέφερε από εχθρούς εξωτερικούς ενώ στο καιρό της ειρήνης και της ελευθερίας από εχθρούς εσωτερικούς. Από αυτούς αναφέραμε τους εικονομάχους μα υπήρξαν και πολλοί άλλοι οι οποίοι, με την αιρετική και εγωιστική διδαχή τους, έφεραν σύγχυση μεταξύ των πιστών και κατέτρωγαν εκ των έσω τα σπλάχνα της Εκκλησίας του Θεού.

Κάποιοι αιρετικοί αρνούνταν την ανθρώπινη φύση του Κυρίου Ιησού ενώ άλλοι την Θεϊκή. Κάποιοι αρνούνταν το Άγιο Πνεύμα και άλλοι την Αγία Θεοτόκο. Όλοι τους αρνούνταν και μία αλήθεια της υποστηρίζοντας κάποιο ψεύδος. Είναι το κοινό τους χαρακτηριστικό. Κάποιοι, από φιλοδοξία αγωνιζόταν για τα πρωτεία και άλλοι πάλι από φιλαυτία, προκαλούσαν μεγάλες ταραχές και σχίσματα για ασήμαντα ζητήματα. 

Η Εκκλησία έπρεπε να αμυνθεί να πολεμήσει και να πάθει. Δεν υπάρχει αδελφοί μου μεγαλύτερος μάρτυρας στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους από την Εκκλησία του Χριστού. Μα ούτε και μεγαλύτερος και ενδοξότερος νικητής. Νίκησε όλους τους αιρετικούς, ξερίζωσε όλες τις αιρέσεις, διατήρησε την καθαρότητα της διδαχής του Χριστού, διεφύλαξε την ιερότητα της αποκάλυψης και της παράδοσης. Έτσι, σαν αγνή και αγία νύμφη του Χριστού, έφτασε μέχρι εμάς βαδίζοντας τον ακανθώδη αλλά ορθό και νικηφόρο δρόμο της.

Αλήθεια, αδελφοί μου αγαπητοί, η πίστη μας είναι η νίκη η νικήσασα τον κόσμο. Αυτή η συγκεκριμένη μέρα καθορίστηκε κάθε χρόνο για να μας θυμίζει ακριβώς το να μην λησμονούμε, να μας ενθαρρύνει για να μην γινόμαστε μαλθακοί, να μας θερμαίνει με την ελπίδα για να μην ψυχραθούμε, να καθαρίσει την πνευματική μας όραση για να βλέπουμε καθαρά και να κοιτάμε Εκείνον που αοράτως μάχεται για την Εκκλησία Του και την στεφανώνει με τόσες νίκες.

Μακάριος εκείνος που έχει καθαρή την πνευματική του όραση και μπορεί να δει όλο εκείνο το νικηφόρο στράτευμα στους ουρανούς, το οποίο η σημερινή ημέρα αποκαλύπτει και δείχνει στους πιστούς. Είναι οι υιοί και οι θυγατέρες του Θεού των οποίων ο αριθμός συναγωνίζεται εκείνο των αστέρων του ουρανού και η λάμψη τους υπερβαίνει την λάμψη των αστέρων. Μας φανερώνονται σήμερα εκείνοι σαν άλλη ουράνια χαρμόσυνη παράταξη.

Ηγεμόνες και δούλοι, πλούσιοι και ενδεείς, γέροι και νέοι, μορφωμένοι και αγράμματοι, μητέρες και βρέφη, τίμιες χήρες και σωφρονισμένες κόρες, ιερείς και στρατιώτες, στρατηλάτες και μοναχοί, αλιείς και μεγιστάνες, γεωργοί και εργάτες - όλοι τους στην ανέκφραστη δόξα των ουρανών. Σε δόξα, κάλλος και λάμψη την οποία ούτε κατά διάνοιαν δεν φαντάστηκαν όλοι οι βασιλείς της γης από την αρχή ως το τέλος του κόσμου.

Όλοι αυτοί ήσαν στη γη αγωνιστές και πάσχοντες για τη πίστη του Χριστού μα κανείς τους δεν περίμενε τη νίκη της πίστεως εδώ στη γη. Γι' αυτό και στην βασιλεία της αιωνίου ζωής έχουν αμοιφθεί με όσα «οφθαλμός ουκ είδε και ους ουκ ήκουσε και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη» (Α' Κορ. 2, 9). Όλοι τους - τα πάντα έλαβαν από τον Θεό. Εκείνοι που συνετρίβησαν από τους ειδωλολάτρες σαν την λάσπη, αυτοί που στραγγαλίστηκαν σιωπηλά στις φυλακές, εκείνοι που δίχως μάρτυρες καταποντίστηκαν στη θάλασσα, όσοι αποκεφαλίστηκαν με ξίφος για το όνομα του Χριστού και όσοι καμμιάν απόλαυση δε δοκίμασαν επάνω στη γη αλλά μάλλον όλες τις πίκρες, όλοι τους είναι ενταγμένοι στις γραμμές των νικητών. Όλοι τους έλαβαν από το Θεό τα πάντα καθώς το υποσχέθηκε ο Ίδιος. «ο νικών, έσται αυτώ ταύτα και έσομαι αυτώ Θεός και αυτός έσται μοι υιός» (Αποκ. 21, 7).

Όταν κοιτάξετε με καθαρό πνευματικό βλέμμα αυτούς τους νικητές, θα δείτε στον καθένα από αυτούς την σφραγίδα του Αρνίου του Θεού. Καθένας τους μοιάζει στον Βασιλέα Χριστό και ο Χριστός λάμπει μέσα από τον καθένα τους, μέσα από γέρους και νέους, από ηγεμόνες καθώς και από δούλους, από τους άνδρες καθώς και από τις γυναίκες. 

Επειδή ο Χριστός είναι ο κύριος Νικητής ο οποίος νικά μέσω αυτών. Γι' αυτό και η Κυριακή έχει οριστεί ακριβώς για να είναι ημέρα μνήμης της νίκης αυτής της πίστεώς μας. Επειδή την Κυριακή αναστήθηκε ο Κύριος και με την ανάσταση ενίκησε το θάνατο, τον φοβερότερο και έσχατο εχθρό. Γι' αυτόν που ενίκησε το θάνατο ήταν πολύ εύκολο να νικήσει τον κόσμο όλο. Γι' αυτό και Εκείνος ενθάρρυνε τους μαθητές Του λέγοντας. «θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιω. 16, 33).

Ω αδελφοί μου αγαπητοί, η πίστη μας είναι η νίκη η νικήσασα τον κόσμο. Η πίστη μας είναι η νίκη η νικήσασα τον Σατανά. Η πίστη μας είναι η νίκη η νικήσασα την αμαρτία. Η πίστη μας είναι η νίκη η νικήσασα τον θάνατο. Η πίστη μας είναι η νίκη του Χριστού με την οποία η Εκκλησία του Θεού ενίκησε ως τώρα όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.

Τί θα μπορούσε περισσότερο να σας ενθαρρύνει, να σας ενισχύσει και παρηγορήσει από αυτή τη νικηφόρα πίστη; Και τί θα μπορούσε να σας φοβίσει και να σας εξασθενίσει αν κρατήσετε στη καρδιά αυτή την ανίκητη πίστη; Μήπως τα σκάνδαλα της ελευθερίας στην οποία τώρα ζήτε; Μήπως η αδύναμη κραυγή της ειδωλολατρίας; Μήπως τα πονηρά λόγια των αιρετικών; Μήπως η ανηθικότητα των ανηθίκων η οποία μέσα από τις ξένες απολαύσεις οδηγεί στην απογοήτευση και από τη μοιρολατρία στην αυτοκτονία;

Τίποτε απ' όσα βρίσκονται κάτω από τον ουρανό, τίποτα στο φλοιό και κάτω από το φλοιό της γης, τίποτε μην σας φοβίσει. Ακόμα και τούτο που συμβαίνει τώρα στην ορθόδοξη Ρωσία μην σας φοβίσει και σας κλονίσει, αυτή η βίαιη φίμωση και ο στραγγαλισμός της πίστεως και των ιερών του Χριστού! 

Μάθετε πως αυτό δεν είναι το τέλος μα η εισαγωγή, η είσοδος στη μεγαλειώδη νίκη της πίστεώς μας. Μάθετε πως η στρατηγική και η τακτική του Θεού είναι διάφορη από την ανθρώπινη. Αυτό που οι άνθρωποι βλέπουν σαν συντριβή, ο Θεός το λαμβάνει ως νίκη και κείνο που στα μάτια των ανθρώπων είναι νίκη για το Θεό είναι το σούρουπο της καταστροφής. Επειδή, για τη στρατηγική και τη τακτική του Θεού έχει γραφεί ότι το «μωρόν του Θεού σοφώτερον των ανθρώπων εστί και το ασθενές του Θεού ισχυρότερον των ανθρώπων εστί» (Α' Κορ. 1, 25).

Έτσι, αν κάποιος πει ότι η Ορθοδοξία είναι μωρία, μην θυμώσετε αλλά απαντήσατε. είναι μωρία αλλά μωρία Θεού η οποία είναι σωφότερη από τους ανθρώπους, απ' όλους τους καιρούς και απ' όλες τις μη χριστιανικές γενεές. Και αν κάποιος πει ότι η Ορθοδοξία είναι αδυναμία, μην θυμώσετε αλλά απαντήσατε. είναι αδυναμία αλλά αδυναμία Θεού η οποία είναι ισχυρότερη από τους ανθρώπους, τους δαίμονες και τον θάνατο. Χιλιάδες φορές στους αιώνες που πέρασαν, νόμισαν οι άνθρωποι ότι το σκάφος της Ορθοδοξίας θα βουλιάξει. Μα ούτε βούλιαξε ούτε και θα βουλιάξει. Είναι τέτοιο το σκαρί και τέτοιος ο Τιμονιέρης που είναι αδύνατον να βουλιάξει.

Η ορθόδοξη πίστη αποτελεί το μεγαλύτερο θαύμα στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Δίχως πλούτο, δίχως εξωτερική υποστήριξη, δίχως στρατό και όπλα, δίχως δουλική οργάνωση και πολιτικούς ελιγμούς, διήνυσε με επιτυχία ένα μακρύ και φοβερό δρόμο 19 αιώνων. Γι' αυτό και δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή κάτω από τον ουρανό από το να είναι κανείς μέλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μήτε και υπάρχει ασφαλέστερος δρόμος από αυτόν που εκείνη βαδίζει και οδηγεί τους πιστούς της. Υπάρχουν δρόμοι εύκολοι μα ολισθηροί και οδηγούν στην απώλεια. Υπάρχουν σκάφη πιο φανταχτερά, μεγαλύτερα και πιο άνετα αλλά έχουν πολύ πιο αδύναμο σκαρί.

Δοξάσατε αδελφοί τον Θεό ο Οποίος εδόξασε την πίστη μας με νίκες πολλές. Δοξάσατε τους Αγίους του Θεού οι οποίοι εκούσια με το αίμα τους και τα δάκρυα πλήρωσαν αυτές τις νίκες. 

Ας σας θυμίζει η ημέρα τούτη πως η πίστη μας είναι η πίστη η νικήσασα τον κόσμο. Ας σας θυμίζει ότι η Ορθοδοξία στη γη κρατιέται από την Ορθοδοξία των ουρανών που σημαίνει πως ένα λαμπρό και ανίκητο στράτευμα από τον αόρατο κόσμο, στράτευμα πολυάριθμο σαν τους αστέρες του ουρανού, στέκει δίπλα και γύρω μας και μας βοηθά. Μπροστά από αυτό το στράτευμα των αμέτρητων νικητών ίσταται ο Νικητής των νικητών, ο Βασιλεύς των βασιλευόντων! Αυτώ η δόξα και η ευχαριστία συν Πατρί και Αγίω Πνεύματι εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

Τίποτε απ' όσα βρίσκονται κάτω από τον ουρανό, τίποτα στο φλοιό και κάτω από το φλοιό της γης, τίποτε μην σας φοβίσει. Ακόμα και τούτο που συμβαίνει τώρα στην ορθόδοξη Ρωσία μην σας φοβίσει και σας κλονίσει, αυτή η βίαιη φίμωση και ο στραγγαλισμός της πίστης και των ιερών του Χριστού! Μάθετε πως αυτό δεν είναι το τέλος μα η εισαγωγή, η είσοδος στη μεγαλειώδη νίκη της πίστεώς μας.

Μάθετε πως η στρατηγική και η τακτική του Θεού είναι διάφορη από την ανθρώπινη. Αυτό που οι άνθρωποι βλέπουν σαν συντριβή, ο Θεός το λαμβάνει ως νίκη, και κείνο που στα μάτια των ανθρώπων είναι νίκη, για το Θεό είναι το σούρουπο της καταστροφής. Επειδή, για τη στρατηγική και την τακτική του Θεού έχει γραφεί, ότι «το μωρόν του Θεού σοφώτερον των ανθρώπων εστί και το ασθενές του Θεού ισχυρότερον των ανθρώπων εστί» (Α' Κορ. 1, 25).

Π. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ: ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΑΙΜΟΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΘΕΪΚΟΥ ΦΩΤΟΣ (ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ)

π. Ιωάννη Ρωμανίδη

Στην πολύμορφη αυτή πολεμική του διαβόλου πρέπει να μάθει ο άνθρωπος να διακρίνει τους απλούς λογισμούς από τους σύνθετους λογισμούς, την ενέργεια του Θεού από τις δαιμονικές ενέργειες, την εμφάνιση του Φωτός του Θεού από το φως του διαβόλου.

«Ένα πράγμα, το οποίο μπορεί κανείς από Ορθοδόξου απόψεως να το θεωρεί δαιμονικό, από μιας άλλης απόψεως μπορεί να θεωρείται ότι είναι υγιεινό. Αυτό το οποίο, για την Ορθόδοξη θεολογία, μπορεί να θεωρείται ότι είναι από τον διάβολο, για την «Απογευματινή», «Ελευθεροτυπία» μπορεί να θεωρείται ότι είναι για το καλό του ανθρώπου.

Το πρόβλημα για τον Ορθόδοξο είναι το κριτήριο, τι θα είναι;».

«Και κυρίως, πρέπει να μάθει κανείς να διακρίνει από τις ενέργειες του διαβόλου, για να μπορεί να διακρίνει ποια ενέργεια που τον επηρεάζει είναι από τον Θεό και ποια ενέργεια είναι από τα λοιπά κτίσματα και, κυρίως, από τον διάβολο.

Και αυτή η ικανότητα της διακρίσεως μεταξύ κτιστών και άκτιστων ενεργειών είναι το θεμέλιο του χαρίσματος της διακρίσεως των πνευμάτων. Να διακρίνει κανείς μεταξύ των ενεργειών του πονηρού πνεύματος και του Αγίου Πνεύματος».

Μερικές φορές ο διάβολος «μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός» (Β΄ Κορινθίους ια’, 14). Το δαιμονικό φως είναι διαφορετικό από το Φως του Θεού.

«Το άκτιστο Φως ποτέ δεν είναι έξωθεν. Είναι πάντοτε έσωθεν. Το δαιμόνιο είναι έξωθεν, το φως του διαβόλου είναι έξωθεν. Όταν ο διάβολος αποκαλύπτει φως στον άνθρωπο, είναι έξωθεν».

«Όταν εμφανίζεται ο διάβολος στον άνθρωπο, εμφανίζεται δια της συζυγίας, ποτέ δια της κράσεως. Δεν μπορεί να υπάρξει κράση μεταξύ του κτιστού φωτός του διαβόλου και του ανθρώπου.

Γι’ αυτό και ο διάβολος όταν εμφανίζεται, εμφανίζεται πάντοτε και με σχήμα και με χρώμα και πάντοτε είναι έξω από τον άνθρωπο. Είναι φως παρυφιστάμενο, λένε οι Πατέρες. Παρυφίσταται, δηλαδή, το φως του διαβόλου. Ενώ όταν είναι το άκτιστο Φως, είναι ασχημάτιστο, ανείδεο, χωρίς χρώμα, χωρίς μορφή κλπ. Και θεάται δια της κράσεως.

Οπότε, ο θεούμενος βρίσκεται μέσα στο Φως και όλο το περιβάλλον του είναι μέσα στο Φως. Και το Φως φέγγει από παντού και είναι διαβρωτικό το Φως. Ενώ το φως του διαβόλου είναι περιορισμένο σε τόπο και έχει και χρώμα».

Όποιος έχει το χάρισμα της διακρίσεως, μπορεί αμέσως να αντιληφθεί την πλάνη και να μη πλανηθεί. Γι’ αυτό στην πατερική γλώσσα οι Θεούμενοι χαρακτηρίζονται απλανείς, που σημαίνει δεν παραπλανώνται.

Στην πνευματική αυτή πορεία σημαντικό ρόλο παίζει ο διακριτικός Πνευματικός Πατέρας. Άλλωστε, ο Πνευματικός Πατέρας πρέπει να είναι θεολόγος, με την χαρισματική έννοια του όρου, αφού θεολογία είναι η γνώση του Θεού και, οποίος αποκτά αυτήν την γνώση, μπορεί να διακρίνει «τα πνεύματα ει εκ του Θεού εστίν» (Α’ Ιω. δ’, 1).

«Ο Πνευματικός Πατέρας, για να έχει νοερά προσευχή σημαίνει ότι έχει το χάρισμα της διακρίσεως των πνευμάτων και ξέρει ακριβώς τις μεθοδείες του διαβόλου χωρίς καμία αμφιβολία, τις ενέργειες του διαβόλου με καταπληκτική ακρίβεια. Αυτός είναι ο Πνευματικός Πατέρας. Άλλα αυτή είναι η Ορθόδοξη θεολογία. Επομένως, αυτό σημαίνει ότι ο Πνευματικός Πατέρας αναποφεύκτως είναι Ορθόδοξος, δεν μπορεί παρά να είναι Ορθόδοξος.

Βέβαια, πρέπει να είναι ο Πνευματικός οδηγός, όχι στοχαστής γύρω από αυτά τα θέματα, αλλά να ξέρει με ακρίβεια τα θέματα αυτά, με ακρίβεια να οδηγεί τα πνευματικά τέκνα. Εάν στοχάζεται, τότε και ο ίδιος είναι χαμένος, θα χαθούν και οι οπαδοί του. Αυτό είναι αναπόφευκτο. Εξ επόψεως πατερικής αυτή είναι η αρετή, γι’ αυτό και η αίρεση οδηγεί τον άνθρωπο στην Κόλαση».

Από: «Εμπειρική Δογματική τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις τού π. Ι. Ρωμανίδη» Τόμος Β΄. Τού σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου και αγ. Βλασίου Ιεροθέου».

ΜΑΓΕΙΑ - ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ

Μαγεία- Αποκρυφισμός

του Κων/νου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου - συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Μαγεία είναι οι τελετουργικές ή διανοητικές προσπάθειες για την πραγματοποίηση ενέργειας με τη σκέψη, την επίκληση θεοτήτων ή πνευμάτων και τη χρήση υπερφυσικών δυνάμεων. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τέτοιες διαδικασίες αποκαλούνται αποκρυφιστές ή μάγοι. 

Αποκρυφισμός είναι η πίστη σε απόκρυφες (=δαιμονικές) δυνάμεις και η χρήση απόκρυφων τεχνικών για την επαφή με αυτές τις δυνάμεις. Η μαγεία διακρίνεται σε λευκή (συμπαθητική) και μαύρη, με βάση τα κίνητρα. Η μαγεία είναι γνωστή από τους προϊστορικούς χρόνους ως προσπάθεια του ανθρώπου να υπερβεί τους περιορισμούς των υλικών του δυνάμεων με σκοπό να χειραγωγήσει την πραγματικότητα μέσω της πνευματικής οδού.

Ανά τους αιώνες εκφράστηκε με τον σαμανισμό, το μυστικισμό, τη μαντεία, τον ερμητισμό, την αστρολογία και την αλχημεία. Κατά τον Μεσαίωνα, η μαγεία κυνηγήθηκε με την ποινή του θανάτου στο ρωμαιοκαθολικό, στον ισλαμικό και τον προτεσταντικό κόσμο, Με το Διαφωτισμό η μαγεία απομυθοποιήθηκε και έπαψε να θεωρείται μέθοδος αντιμετώπισης προβλημάτων από τους περισσότερους στις δυτικές κοινωνίες.

ΠΡΩΤΟΓΟΝΗ ΜΑΓΕΙΑ: Έχει διαπιστωθεί συσχέτιση μαγείας και προϊστορικής θρησκείας στις πρωτόγονες φυλές θηρευτών τροφοσυλλεκτών. Επρόκειτο για σαμάνους που “τιθάσευαν” τα φυσικά φαινόμενα με τελετουργίες συμπαθητικής μαγείας για να παράσχουν τροφή και ασφάλεια στη φυλή. Στο σαμανισμό επικρατούσε η αντίληψη ότι ο κόσμος διαιρείται σε δύο επίπεδα που αποτελούνται από δύο ουσίες: μία ορατή υλική και μία αόρατη πνευματική, με τη δεύτερη να αιτιολογεί καταστάσεις όπως η ζωή, η νόηση, ο θάνατος, οι ασθένειες, τα φυσικά φαινόμενα. Ο σαμάνος επικοινωνεί με το χώρο των πνευμάτων μέσω της μαγείας του με σκοπό να ελέγξει τα φαινόμενα, υπερβαίνοντας την ύλη. Στη σκέψη των πρωτόγονων ο κόσμος κατακλυζόταν από αόρατα πνευματικά πλάσματα, τα οποία κάποτε ενσαρκώνονταν σε υλικά σώματα δίνοντάς τα ζωή (ανιμισμός). Η ανθρώπινη ψυχή συσχετιζόταν με αυτόν τον υπερβατικό κόσμο των πνευμάτων. Οι σαμάνοι επιχειρούσαν να χαλιναγωγήσουν τα πνεύματα των νεκρών προγόνων για να τους βοηθήσουν στις μαγικές τελετουργίες τους. Ο σαμανισμός ήταν ο απλούστερος τρόπος ερμηνείας, πρόβλεψης και χειραγώγησης του φυσικού κόσμου, δηλαδή μίας έμφυτης ανάγκης για ικανοποίηση των επιθυμιών, υπό συνθήκες έλλειψης επιστημονικής γνώσης. Η μαγεία βασίζεται στην «αρχή της συμπάθειας», δηλαδή την αντίληψη ότι το αποτέλεσμα μίας πράξης μοιάζει με την αιτία του. Η αρχή της συμπάθειας επιτρέπει την άσκηση μιμητικών τελετών, που περιλαμβάνουν υλικά ή λεκτικά σύμβολα, με στόχο την πρόκληση αλλαγών στα αντικείμενα που αναπαριστώνται από τα σύμβολα αυτά. Μέσω της μαγείας αλυσίδες γεγονότων συνδέονται αυθαίρετα μεταξύ τους, ενώ συνήθως για την υποτιθέμενη επιτυχία μίας μαγικής πράξης απαιτείται ακριβής τήρηση τελετουργικής συνταγής. Ταυτόχρονα με τη μαγεία εμφανίστηκε και η μαντεία (μέσω αστρολογίας ή νεκρομαντείας), που αξιοποιούσε την αρχή της συμπάθειας προκειμένου να προβλέπει μελλοντικές καταστάσεις με βάση εμπειρικές παρατηρήσεις.

ΜΑΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ: Έναντι του φαινομένου της μαγείας, εμφανίζονται δυο ακραίες, εσφαλμένες και αντίθετες μεταξύ τους τοποθετήσεις. Η πρώτη δεν αποδέχεται την ύπαρξη της μαγείας, θεωρώντας την συλλήβδην είτε απάτη, είτε τύχη. Κατά τη δεύτερη άποψη, αντίθετα, κάθε κακό με φυσική συνήθως αιτία, εκλαμβάνεται ως αποτέλεσμα μαγείας, με συνέπεια να προκαλείται ακόμη και πανικός. Η ύπαρξη της μαγείας επιβεβαιώνεται από πραγματικά και ιστορικά δεδομένα. Το φαινόμενο είναι διαχρονικό και συναντάται σε κάθε κοινωνία. Στην αρχαία Ελλάδα η θέση του μάγου (μάντη) ήταν ιδιαίτερα τιμητική. Το ίδιο συνέβαινε και σε άλλους αρχαίους λαούς. Η Καινή Διαθήκη αναφέρεται σε περιπτώσεις μάγων της εποχής, όπως ο Σίμων (Πράξ. θ΄9-24), ο Ελύμας (Πράξ. ιγ΄8), η «μαντευομένη» των Φιλίππων (Πράξ. Ιστ΄16). Η Παλαιά Διαθήκη μαρτυρεί την διάδοση του φαινομένου (Εξοδ. ζ΄ 10-12). Στον Μεσαίωνα είχε προσλάβει τεράστιες διαστάσεις.

Ακόμη και σήμερα σε πρωτόγονες φυλές της Αφρικής ο μάγος του χωριού συγκεντρώνει στο πρόσωπό του εξουσίες ιερέα, γιατρού, δικαστή. Είναι αυτός στον οποίο καταφεύγουν οι πάντες για τη «λύση» των προβλημάτων τους. Στην εποχή μας οι διαστάσεις της μαγείας μεταξύ των πολιτισμένων λαών πιστοποιούνται από πληθώρα αναφορών για μάγους, μέντιουμ, μελλοντολόγους, αστρολόγους, σε περιοδικά, εφημερίδες και μέσα ενημερώσεως, από τη συνεχώς αυξανόμενη εκδοτική παραγωγή αποκρυφιστικών βιβλίων, που έχει κατακλύσει την εκδοτική αγορά, και ιδιαίτερα από την χρήση του διαδικτύου. Πρόκειται για ολόκληρο κύκλωμα αποκρυφισμού, που διακινεί τεράστια χρηματικά ποσά από εκμετάλλευση συνανθρώπων μας.

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΑ - Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ: Ο Θεός απαγόρευε αυστηρά στους Εβραίους να ασχολούνται με τα μαγικά. Και αν αυτά απαγορεύονταν στους Εβραίους, πνευματικά νήπια, πόσο μάλλον απαγορεύονται στους χριστιανούς, της χάριτος του Ευαγγελίου. Διαβάζουμε: «Να μη βρεθεί σε σένα (Ισραήλ) κανένας, που να καθαρίζει το γιο του και τη θυγατέρα του με τη φωτιά, κανένας που να μαντεύει μαντείες, που να προβλέπει τα μέλλοντα με φωνές (κλήδονες) και παρατηρήσεις σημείων (οιωνών), μάγος που ν' ασχολείται με επαοιδία, εγγαστρίμυθος καιτερατοσκόπος, που να καλεί τους νεκρούς». (Δευτ. ιη΄ 10). Ακόμη: «Να μην  προσκολληθείτε (σε μάγους) και μολυνθείτε απ' αυτούς» (Λευιτ. ιθ΄ 26). Αλλού διαβάζουμε ότι τα μαγικά δεν μπορούν να προσφέρουν καμία ωφέλεια: «Οι μαντείες και οι οιωνισμοί και τα όνειρα είναι μάταια» (Σειράχ λδ΄ 5). Γι' αυτό το λόγο οι άγιοι Απόστολοι δίνουν εντολή στους Χριστιανούς να μη χρησιμοποιούν κανενός είδους μαγικά: «ου μαγεύσεις, ου φαρμακεύσεις» (Διαταγές7, 3) «φεύγετε...επαοιδάς, κλήδονας, μαντείας, καθαρισμούς, οιωνισμούς ορνιθοσκοπίας, νεκρομαντείας, επιφωνήσεις». Στον Ορθόδοξο χώρο η ύπαρξη της μαγείας συνδέεται άρρηκτα με την ύπαρξη του διαβόλου. Η Ορθοδοξία δέχεται, ότι ο διάβολος υπάρχει πραγματικά. Δεν είναι μια αφηρημένη έννοια ή προσωποποίηση του κακού. Είναι συγκεκριμένη ύπαρξη, η μάλλον πολλές υπάρξεις, «λεγεώνες» δαιμονίων. Η πτώση του Εωσφόρου συμπαρέσυρε ολόκληρο τάγμα στην ίδια κατάσταση, με αποτέλεσμα πλήθος Αγγέλων να μεταβληθεί σε δαίμονες. Ο διάβολος εμφανίζεται αμέσως μετά τη δημιουργία του ανθρώπου και τον συμπαρασύρει στην πτώση. Η πτώση του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα της «απάτης του όφεως», λένε οι Πατέρες, γι' αυτό μετά απ' αυτήν ο διάβολος κυριάρχησε στον κόσμο, υποδουλώνοντας όχι μόνο ολόκληρη την ανθρωπότητα, αλλά και την άλογη κτίση (Ρωμ. η΄20-22). Έτσι έχουμε γενική επικράτηση δαιμονικών έργων, όπως η αμαρτία, οι τεχνικές της μαγείας, της μαντείας και του αποκρυφισμού γενικά, η ίδια η λατρεία του διαβόλου (σατανισμός), μέσω των οποίων ο διάβολος καταδυναστεύει τον κόσμο. Η δύναμή του διαβόλου υπερβαίνει πολύ την ανθρώπινη. Μπορεί να προκαλέσει καταστροφές ή ασθένειες.

Βέβαια, η δύναμη αυτή δεν είναι ανεξέλεγκτη. Έχει όρια και περιορισμούς και δρα, όσο της επιτρέπει ο Θεός (Ιώβ, α΄12, β΄6), γιατί απόλυτος κυρίαρχος παραμένει ο Θεός. Η δύναμη του διαβόλου, όπως εκδηλώνεται μέσω των δαιμονικών τεχνικών (μαγεία, αποκρυφισμός), μπορεί να επηρεάσει όσους του παραχωρούν δικαιώματα με προσωπικές τους αστοχίες και δεν είναι κατοχυρωμένοι με τη Χάρη του Θεού. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τη δύναμη της μαγείας. Δεν αποκλείονται, βέβαια, και οι περιπτώσεις απάτης: κάποιοι δηλ. προσποιούνται τον μάγο, χωρίς να έχουν πραγματική σχέση με τη μαγεία, με σκοπό την εκμετάλλευση των αφελών. Απαιτείται διάκριση, γιατί ό,τι εμφανίζεται ως μαγεία δεν είναι πάντοτε μαγεία.

ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΤΑΦΥΓΗΣ ΣΤΗ ΜΑΓΕΙΑ: Από περιέργεια:Τα περίεργα φαινόμενα το προκαλούν το ενδιαφέρον του ανθρώπου. Στη μαγεία ο σατανάς παρουσιάζει περίεργα πράγματα. Είναι το δόλωμα για να τους φέρει κοντά του. Για επικοινωνία με νεκρούς: Ο θάνατος προσφιλών προκαλεί αναστάτωση και προβληματισμό στα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα. Κάποιοι καταφεύγουν στους μάντεις που τους υπόσχονται αυτή την πολυπόθητη επικοινωνία με τα “πνεύματα” των νεκρών. Όμως, ο μάντης μόνο με τα πονηρά πνεύματα επικοινωνεί, που αποκρίνονται μόνο για να παρασύρουν τον άνθρωπο. Για να γνωρίσουν το μέλλον: Άνθρωποι ανασφαλείς καταφεύγουν σε μάγους, καφετζούδες, χαρτορίχτρες, αστρολόγους για να μάθουν τι θα τους συμβεί στο μέλλον, ποια θα είναι η μοίρα τους, κ.ά. Αν, όμως, οι κάθε είδους τσαρλατάνοι γνώριζαν το μέλλον, θα γνώριζαν πρώτα το δικό τους. Θα εύρισκαν, ίσως, χαμένους θησαυρούς και δεν θα είχαν ανάγκη να «φορολογούν» τους αφελείς.

Για θεραπεία: Ο πόνος κάνει πολλές φορές τους ανθρώπους να καταφεύγουν στους μάγους για να θεραπευθούν από αρρώστιες. Όμως είναι δυνατό ο «ανθρωποκτόνος» που θανάτωσε με τη σατανική συμβουλή του το ανθρώπινο γένος, να θεραπεύσει τον άνθρωπο; Και αν ακόμη το κάνει, θα είναι ξεγέλασμα για να παρασύρει τον άνθρωπο  κερδίζοντάς τον ολοκληρωτικά. Ο πατήρ Παΐσιος έλεγε για μια μάγισσα: “Βγάζει το δαιμόνιο από εκείνον και συνήθως το στέλνει σε κάποιον συγγενή η γνωστό του που έχει δώσει δικαιώματα στον διάβολο. Λέει μετά αυτός που είχε το δαιμόνιο: «εγώ υπέφερα, αλλά ο τάδε μ' έκανε καλά», και έτσι γίνεται διαφήμιση. Και γυρίζει τελικά το δαιμόνιο σε συγγενείς η σε γνωστούς. Έτσι, μερικούς που είναι άρρωστοι, έχουν μελαγχολία κ.λπ. από δαιμονική επήρεια και οι γιατροί δεν μπορούν να τους κάνουν καλά, αυτή τους θεραπεύει, γιατί διώχνει το δαιμόνιο που προκαλεί το βάρος, το στέλνει σε άλλον, και απαλλάσσονται εκείνοι από την θλίψη. Και πολλοί την έχουν για αγία! (τους) βλάπτει την ψυχή τους, τους καταστρέφει.” Για εκδίκηση: Είναι οι άνθρωποι που άφησαν στην καρδιά τους να φωλιάσει ο διάβολος και συνεργάζονται μαζί του για να εκδικηθούν τους εχθρούς τους. Από αφέλεια: Πολλοί ξεγελιούνται κι παρασύρονται από άλλους. Δεν το θεωρούν κακό, αφού πάνε «για καλό». Από ανευθυνότητα: Μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων για ό,τι κακό τους συμβαίνει, ψάχνουν να βρουν εξωτερικές αιτίες, ότι κάποιος άλλος φταίει για την δική τους κακοδαιμονία. Δεν κοιτάζουν την εσωτερική τους κατάσταση και δεν αγωνίζονται για να την διορθώσουν. Δεν αλλάξουν τρόπο ζωής. Γι' αυτό και πρέπει να ρίξουν αλλού τις ευθύνες. Έχει κάποιος μια διαπροσωπική δυσκολία, βρίσκει την εύκολη λύση: «Μου έκαναν μάγια» και τρέχει στους αγύρτες να του τα λύσουν. Ζητάει, δηλαδή, τη μαγική λύση, που δεν χρειάζεται κόπο και αγώνα.

ΕΙΔΗ ΜΑΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ: Είδη μαγείας υπάρχουν πολλά. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών είναι η δαιμονική προέλευση και ότι απ' αυτά επιτελείται το κακό, που είναι το κατ' εξοχήν έργο του διαβόλου. Κάποιοι πιστεύουν ότι κακή είναι μόνο η μαύρη, ενώ η λευκή είναι καλή μαγεία. Άλλοι πιστεύουν ότι η μαύρη μαγεία «δένει», ενώ η λευκή «λύνει» τα μάγια. Όμως, η μαγεία (τόσο η μαύρη, όσο και η λευκή) έχει δαιμονική προέλευση και σχετίζεται μόνο με το κακό. Δεν υπάρχει, λοιπόν καλή μαγεία, ούτε μαγεία που «λύνει» τα μάγια. Η μαγεία γίνεται πάντα για κακό. Η διαφορά μεταξύ λευκής και μαύρης είναι ότι στη δεύτερη το κακό φαίνεται, ενώ στη λευκή κρύβεται, με το προσωπείο του καλού. Άλλωστε, «αυτός γαρ ο σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός», (Β' Κορ. ια΄14). Κατά τον ίδιο τρόπο, τα όργανά του, οι μάγοι, «μετασχηματίζονται ως διάκονοι δικαιοσύνης» (Β' Κορ. ια΄15), λένε ότι «λύνουν» μάγια και ότι κάνουν «το καλό». Η δαιμονική απάτη, που κρύβεται κάτω από χριστιανικό προσωπείο, φθάνει σε σημείο, ώστε πολλοί μάγοι να έχουν τον χώρό τους γεμάτο με ιερές εικόνες και χριστιανικά σύμβολα η να δίνουν ακόμη και «πνευματικές συμβουλές». Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, λόγω και της αμάθειας, η μαγεία ήταν διαδεδομένη. Αυτό το βλέπουμε στη διδασκαλία του αγίου Κοσμά του Αιτωλού και του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, που προσπάθησαν να αφυπνίσουν τους χριστιανούς. Ειδικά ο άγιος Νικόδημος εκφράζει τη θλίψη του για την τραγική κατάσταση των χριστιανών της εποχής του, οι οποίοι ουσιαστικά έρχονταν αντιμέτωποι με τον Χριστό, γιατί ο Χριστός με το θάνατό Του νίκησε τις αρχές κι εξουσίες των δαιμόνων, ενώ οι χριστιανοί τους αναδεικνύουν πάλι νικητές και τροπαιούχους με τη μαγεία τους. Τα είδη της μαγείας, κατά τον Άγιο Νικόδημο είναι: Πρώτη η καθαυτό μαγεία», όπου οι άνθρωποι έρχονται σε επικοινωνία με δαίμονες, για να τους ρωτήσουν θέματα που τους απασχολούν. Ο πατήρ Παΐσιος στην κατηγορία αυτή εντάσσει και τη μαγεία “βουντού”. “Φτιάχνουν μια κούκλα από κερί και, όταν κάποιος τους ζητάει να βλαφθεί  ο εχθρός του π.χ. στα μάτια, καρφώνουν μία βελόνα στα μάτια της κούκλας και αναφέρουν το όνομα αυτού που θέλουν να βλάψουν, κάνοντας διάφορα μαγικά. Και πράγματι το άτομο εκείνο, αν ζει αμαρτωλή ζωή και δεν εξομολογείται, προσβάλλεται από δαιμονική ενέργεια στα μάτια. Πάνε να βγουν τα μάτια του από τον πόνο! Κάνει εξετάσεις, αλλά οι γιατροί δεν βρίσκουν τίποτε.” Δεύτερο είδος μαγείας είναι η μαντεία και όσοι ασχολούνται με αυτό το είδος λέγονται μάντεις. Οι άνθρωποι αυτοί συνδέονται με τον διάβολο, παραδίδουν τον εαυτό τους στους δαίμονες «και δια μέσου της παλάμης της χειρός των η της λεκάνης η των θυσιών η απατηλών εμπλάστρων η άλλων τοιούτων σημείων νομίζονται ότι προλέγουν εκείνα όπου μέλλουν να γίνουν». Τρίτο είδος είναι η γοητεία, και όσοι την ασκούν λέγονται γόητες. Εδώ ανήκουν εκείνοι που πάνω στα μνήματα επικαλούνται δαίμονες για να κάνουν κάποιο κακό στους ανθρώπους. Γόητες είναι κι εκείνοι που βλέπουν πνεύματα νεκρών ή βρυκόλακες. Τέταρτο είδος είναι η γητεία, (όσοι ασχολούνται λέγονται γητευτές), όπου μαζί με την επίκληση των δαιμόνων αναμιγνύουν «και ψαλμούς του Δαβίδ και ονόματα των αγίων και του Χριστού και της Θεοτόκου».

Πέμπτο είδος είναι η επαοιδία στην οποία ελκύουν τους δαίμονες «με κάποιας επωδάς και καλέσματα, καθώς και εκείνοι που με την διαβολική τέχνη και μαγεία δένουσι τα ανδρόγυνα». Έκτο είδος μαγείας είναι η φαρμακεία, και όσοι την μεταχειρίζονται ονομάζονται φαρμακοί, «οι οποίοι δια της μαγικής τέχνης κατασκευάζουσι κάποια φαρμακερά ποτά, η δια να θανατώσουν τινά, η δια να σκοτίσουν τον εγκέφαλό του, η δια να τον ελκύσουν εις την σαρκική αγάπη αυτών, τα οποία μάλιστα μεταχειρίζονται οι γυναίκες προς τους άνδρας, δια να τραβήξουν αυτούς εις έρωτα». Έβδομο είδος είναι η οιωνοσκοπία, και όσοι ασχολούνται με αυτήν λέγονται οιωνοσκόποι, οι οποίοι προσέχουν τα ζώα, τα πουλιά, την ατμόσφαιρα, τον ήλιο, την σελήνη νομίζοντας πως βλέπουν το μέλλον των ανθρώπων. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται και οι άνθρωποι που πιστεύουν σε μοίρες, σε ριζικά, σε στοιχειά, σε ποδαρικά και σε όνειρα, όσοι έχουν προλήψεις για διάφορα πράγματα. Όγδοο είδος μαγείας είναι η νεφοδιωκτική (σαν την μαντεία) και αυτοί που την εργάζονται, «οι οποίοι παρατηρούντες τα σχήματα των νεφελών, και μάλιστα όταν βασιλεύει ο ήλιος, προλέγουν τα μέλλοντα». Ένατο είδος μαγείας είναι η αστρολογία, και όσοι ασχολούνται με αυτή λέγονται αστρολόγοι. Δέκατο είδος μαγικών είναι τα λεγόμενα φυλακτάρια και όσοι ασχολούνται με το είδος αυτό λέγονται «φυλακτήριοι». Στην κατηγορία αυτή υπάγονται οι άνθρωποι εκείνοι που κάνουν διάφορα φυλακτά και γράφουν επάνω σ αυτά δαιμονικά ονόματα. Φυλακτήριοι λέγονται και εκείνοι που πιστεύουν σε τέτοια δαιμονικά φυλακτά και τα κρεμούν πάνω τους και νομίζουν ότι θα απαλλαγούν από ασθένειες και βασκανίες. Ενδέκατο είδος μαγείας είναι οι κλήδονες, οι οποίοι παρατηρούν τα μέλλοντα με λόγους και κλήσεις. Στην κατηγορία αυτή συγκαταλέγονται όσοι ανάβουν πυρκαγιές και με αυτές παρατηρούν το μέλλον, καθώς και εκείνοι που παρατηρούν τα σπλάχνα των ζώων και άλλα γεγονότα για να βλέψουν το μέλλον των ανθρώπων. Δωδέκατο είδος μαγείας είναι κυρίως αυτό που θα μπορούσαμε σήμερα να ονομάσουμε πνευματισμό, κατά το οποίο υψώνονται στον αέρα, «το να παίρνουν μερικοί ιερείς κηρία πίσσινα και να πηγαίνουν μέσα εις βουνά και λαγκάδια και εκεί να τα ανάπτουν και φορένοντες ανάστροφα τα ιερά των να διαβάζουν την Σολομωνικήν η μάλλον ειπείν διαβολικήν και ούτω να κάμνουν να αποθαίνουν οι εχθροί των η να ψοφούν τα ζώα των». Τελευταίο είδος μαγείας είναι  «το να βαστάζουν Χριστιανοί, τας ιεράς εικόνας του αγίου Γεωργίου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, και άλλων αγίων εις τους ώμους των, εν τω καιρώ των πανηγύρεων αυτών, και να τρέχουν ωσάν τρελοί και δαιμονισμένοι εδώ και εκεί μέσα εις βουνά και λαγκάδια, και να κτυπούν πότε εις ένα μέρος και πότε εις άλλο με τας αγίας εικόνας, περιρρεόμενοι από τον ιδρώτα τάχα δια το βάρος των αγίων εικόνων, και προμαντεύοντες κάποια τινά». (Εδώ ο Άγιος θυμίζει και τα σύγχρονα “αναστενάρια”). Πολλοί από τους καταφεύγοντες σε διάφορους μάγους ήταν “πιστοί” χριστιανοί. Γι' αυτό γράφει ο άγιος Νικόδημος: «εις το φανερόν λατρεύουσι τον αληθινόν Θεόν, εις το κρυφόν όμως αρνούνται τον Θεόν και λατρεύουσι τον διάβολον». Πρόκειται για λατρεία των δαιμόνων.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΜΑΓΕΙΑΣ: Η υμνολογία της Εκκλησίας μας τονίζει ότι ο διάβολος είναι για μας ο «εχθρός» και ο «ανθρωποκτόνος» (αυτός που θέλει τον θάνατό μας). Πολλές φορές προσποιείται τον φίλο, για να τον εμπιστευθούμε και να μας εξοντώσει. Το κακό, που προέρχεται από τη μαγεία, είναι η δυστυχία του ανθρώπου στην παρούσα ζωή (φυσικός κίνδυνος), με διάφορες μορφές κακού, ασθένειες, ατυχήματα, διαζύγια, έριδες, καταστροφές κ.α., και η αιώνια κόλαση στη μέλλουσα ζωή (πνευματικός κίνδυνος). Τους κατ' εξοχήν κινδύνους, δηλ. τους πνευματικούς, διατρέχουν όσοι εξασκούν τη μαγεία και όσοι καταφεύγουν σε μάγους για βοήθεια. Όμως, βασική προϋπόθεση για να βαπτισθεί κανείς και να γίνει μέλος της εκκλησίας, είναι πριν απ' όλα να αρνηθεί το διάβολο και να δηλώσει ότι θέλει να «συνταχθεί» με το Χριστό. Ο μέλλων να βαπτισθεί ερωτάται από τον ιερέα: «Αποτάσσει τω σατανά και πάσι τοις έργοις αυτού και πάσι τοις αγγέλοις αυτού, και πάσι τη λατρεία αυτού και πάσι τη πομπή αυτού;» Ο κατηχούμενος απαντάει τρις «αποτάσσομαι». Έπειτα ο ιερέας τον καλεί να «φτύσει» το διάβολο και τα έργα του, για να δείξει ότι δεν έχει καμία σχέση μαζί του. Αυτή όμως την τόσο σημαντική πράξη, οι χριστιανοί τη λησμονούν. Οι υποσχέσεις αυτές συνδέονται με τη χριστιανική μας ιδιότητα: αν τις αθετήσουμε, παύουμε να είμαστε Χριστιανοί. Η επιστροφή, στα δαιμονικά «έργα» αποτελεί άρνηση του Χριστού και αθέτηση του Βαπτίσματος. Οι Πατέρες θεωρούν την κατάσταση όσων καταφεύγουν σε μάγους όμοια με αυτή των «πεπτωκότων» της εποχής των διωγμών, όσων δηλ. αρνήθηκαν τον Χριστό και θυσίασαν στα είδωλα! Χειρότερη είναι, οπωσδήποτε, η κατάσταση όσων εξασκούν τη μαγεία. Λέει ο άγ. Γρηγόριος Νύσσης ότι όσοι καταφεύγουν σε μάγους, πιεζόμενοι από «ανυπόφορον ανάγκην», πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιείκεια, δηλ. όπως, όσοι αρνήθηκαν τον Χριστό μετά από βασανιστήρια. Όσοι, όμως, καταφεύγουν σε μάγους, αμφιβάλλοντας ότι ο Χριστός είναι Θεός, πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως όσοι αρνήθηκαν τον Χριστό με τη θέλησή τους, δηλ., αν μετανοήσουν, να μην κοινωνούν εφ΄όρου ζωή, παρά μόνο, όταν πλησιάζει ο θάνατος, και να μην προσεύχονται στην Εκκλησία μαζί με άλλους Χριστιανούς, αλλά μόνοι τους στο σπίτι. Οι ιεροί κανόνες χρησιμοποιούν μια χαρακτηριστική έκφραση για όσους καταφεύγουν σε μάγους: «οι μάντεσιν εαυτούς εκδιδόντες», δηλ. αυτοί που παραδίδουν τον εαυτό τους (την ψυχή και το σώμά τους) στους μάντεις.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Η δύναμη του διαβόλου, είναι μεγάλη, όμως πολύ μεγαλύτερη είναι η δύναμη του Χριστού. Ο Θεός δεν ήθελε να βλέπει «τυραννούμενον υπό του διαβόλου το γένος” των πεπτοκότων ανθρώπων.

Αποφάσισε, λοιπόν, να έλθει ο Ίδιος στον κόσμο και να γίνει άνθρωπος, για να διαλύσει τα δαιμονικά έργα: «εις τούτο εφανερώθη ο υιος του ανθρώπου, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου» (Α' Ιω. γ΄8). Με την Ανάστασή Του ο Χριστός «έδησε τον ισχυρόν» (Ματθ. ιβ΄29) και «κατήργησε τον διάβολον» (Εβρ. β΄14). Για τον Χριστό, ο πρώην ισχυρός, είναι δεμένος και η δύναμη του έχει ήδη καταργηθεί! Το ίδιο ισχύει και για όσους είναι μαζί με τον Χριστό, για τους πραγματικούς Χριστιανούς. Σ' αυτούς δεν έχει εξουσία ο διάβολος, οι ενέργειές του και η μαγεία δεν έχει καμμία επίδραση. Αντίθετα, για όσους δεν είναι μαζί με τον Χριστό ισχύει ό,τι ίσχυε πριν έλθει ο Χριστός στον κόσμο. Ο άγ. Κυπριανός ήταν μάγος και η αγία Ιουστίνα ήταν μια νεαρή Χριστιανή. Πίστευε στον Χριστό, κοινωνούσε τακτικά και αγωνιζόταν, όσο μπορούσε, εναντίον της αμαρτίας. Ο Κυπριανός εφάρμοσε όλα τα τεχνάσματα της μαγικής «τέχνης» εναντίον της, επικαλέσθηκε τα ισχυρότερα δαιμόνια. Όμως, στην Αγία δεν είχαν καμιά επίδραση! Κατάλαβε τότε ότι υπάρχει μια δύναμη πολύ πιο ισχυρή απ' αυτήν που γνώριζε ως τότε, η δύναμη του Χριστού. Αποφάσισε, λοιπόν, να γίνει Χριστιανός, Άγιος, με το χάρισμα, μάλιστα, να εκδιώκει τα πονηρά πνεύματα και να απαλλάσσει από τις επιδράσεις της μαγείας! Η ένωση με τον Χριστόδεν γίνεται με κανέναν άλλο τρόπο, παρά μόνο με τα Μυστήρια της Εκκλησίας, ιδιαίτερα με το Βάπτισμα και τη Θεία Ευχαριστία. Στο Βάπτισμα ο άνθρωπος «ενδύεται» τον Χριστό και στη Θ. Ευχαριστία ενώνεται συνεχώς μαζί Του, κοινωνώντας το Σώμα και το Αίμα Του. Η πίστη, τα καλά μας έργα, και η αγάπη μας προς Αυτόν, είναι προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στα Μυστήρια, δεν είναι όμως ικανά να μας ενώσουν μαζί Του. Η τακτική Θεία Κοινωνία είναι το ισχυρότερο όπλο εναντίον της μαγείας. Επίσης απόλυτα απαραίτητη είναι η ιερά Εξομολόγηση, το Μυστήριο που μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία. Η Εξομολόγηση πρέπει να είναι ειλικρινής. Χωρίς αυτήν η Θ. Κοινωνία είναι ανώφελη και πολλές φορές βλαπτική (Α' Κορ. ια΄ 27-31)! Όπου διαπιστώνονται συγκεκριμένες επιδράσεις (μαγικά αντικείμενα κ.λ.π), πρέπει να προσκαλείται ο Ιερεύς και να διαβάζει τις ειδικές Ευχές γι' αυτές τις περιπτώσεις. Επίσης απαραίτητος είναι ο τακτικός εκκλησιασμός, αφού εκεί «καθαιρούνται αι δυνάμεις του σατανά» κατά τον άγ. Ιγνάτιο. Όποιος χρησιμοποιεί τέτοια όπλα, μπορεί να λέει: «Κύριος φωτισμός μου σωτήρ μου, τίνα φοβηθήσομαι; Κύριος υπερασπιστής της ζωής μου, από τίνος δειλιάσω;» (Ψαλμ. 26,1).

Γράφει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Για να φυλάγεστε από τα μαγικά και την ενέργεια των δαιμόνων, να έχετε όλοι-μικροί και μεγάλοι, άνδρες και γυναίκες- κρεμασμένο στο λαιμό σας τον τίμιο Σταυρό. Τρέμουν οι δαίμονες τον τύπο του Σταυρού και φεύγουν μακριά (...) τρία πράγματα φοβούνται περισσότερο: το Σταυρό, το άγιο Βάπτισμα και τη θεία Κοινωνία.»

ΕΠΙΛΟΓΙΚΑ: “Για την αγάπη του Χριστού”, γράφει ο Άγιος Νικόδημος, “και για τη σωτηρία της ψυχής σας, φυλαχθείτε, αδελφοί μου, φυλαχθείτε από την μαγεία. Και πάλι σας λέω, φυλαχθείτε! Μην πηγαίνετε σε μάγους. Σ' όλες τις περιστάσεις και για όλες σας τις ανάγκες να προστρέχετε στην βοήθεια του Θεού, στην προστασία της Θεοτόκου και στις πρεσβείες των αγίων.” Ο άγιος γέροντας του καιρού μας, ο πατέρας Παΐσιος έλεγε: “Χρειάζεται πολλή προσοχή. Να φεύγη κανείς μακριά από τους μάγους και τα μάγια, όπως φεύγει μακριά από την φωτιά και τα φίδια. Ο διάβολος δεν μπορεί ποτέ να κάνει καλό.”

Βιβλιογραφία: «Ορθοδοξία και αίρεσις», της Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας, τεύχ. 62, Μάϊ. - Ιουν. 2009

www.egolpion.com

Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου Λόγοι γ΄ Πνευματική αφύπνιση ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» http://anavaseis.blogspot.com/2011/03/1-1-2-3.html

Bronowski, Jacob: «Μαγεία, επιστήμη και πολιτισμός». Μετάφρ. Ζηνοβία Δρακοπούλου. Εποπτεία 90 (1984), 435-468.

Οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Η Μαγεία