ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ: Ο ΘΕΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΘΕΑΤΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ!
Όσιος
Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: Ο Θεός είναι αγάπη δεν είναι απλός θεατής της ζωής μας. Προνοεί και ενδιαφέρεται ως Πατέρας μας που είναι, αλλά
σέβεται και την ελευθερία μας. Δεν μας πιέζει. Εμείς να έχομε την ελπίδα μας
στην πρόνοια του Θεού και, εφόσον πιστεύομε ότι ο Θεός μας παρακολουθεί, να
έχομε θάρρος, να ριχνόμαστε στην αγάπη Του και τότε θα Τον βλέπομε διαρκώς
κοντά μας. Δεν θα φοβόμαστε μήπως παραπατήσομε.
Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2016
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ: Η ΑΠΟΧΑΥΝΩΣΗ ΩΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ
"Σαφές
το μήνυμα:
Αποκοπή
από τις ρίζες και εθισμό στην ευτέλεια..."
Νατσιός Δημήτριος (δάσκαλος)
Ρωτάς τα παιδιά, τους μαθητές: «τι δώρο θέλεις να σου
προσφέρουν οι γονείς, οι συγγενείς, τα Χριστούγεννα, το Πάσχα,
στη γιορτή σου ή στα γενέθλιά
σου;». (Η ονομαστική εορτή σχεδόν καταργήθηκε. Σχεδόν κανένα παιδί δεν
γιορτάζει, δεν κερνάει, δεν προσκαλεί την ημέρα της χριστιανικής γιορτής.
Υπάρχουν μόνο τα γενέθλια. Η δυτικόφερτη φραγκοσυνήθεια έχει επικρατήσει πλήρως.
Και αυτά ακόμη τα γενέθλια δεν εορτάζονται στο γονικό σπίτι, αλλά σε κάτι
φανταχτερές, ιδιωτικές παιδοφυλακές. Το παιδί της πόλης, ως γνωστόν, ευρίσκεται
υπό διωγμόν από την ευλογημένη πατρική εστία. Φωνάζουν, λερώνουν, γελούν,
κλαίνε, μαλώνουν, πεινούν, πράγματα απαράδεκτα για ένα ψευτοπολιτισμό, που
θέλει τα πάντα αποστειρωμένα και αποστεωμένα. Ακόμη και μηνύσεις υποβάλλουν
ενοχλημένοι γείτονες και περίοικοι κατά παιδικών φωνών.
Ας κάνουν όλοι υπομονή. Οσονούπω θα καθιερωθεί το
λεγόμενο ολοήμερο σχολείο, οπότε θα επιστρέφουν εξουθενωμένα, το απόγευμα τα
παιδιά στο σπίτι, για να ξαναρχίσειτο φροντιστηριακό λαχάνιασμα. Οι γονείς θα
περιορίζονται σε μια «καληνύχτα» και ένα «καλημέρα» και μετά θα αναρωτιούνται,
εν φόβω και τρόμω, γιατί έμπλεξε αυτό το παιδί. Σημείωση ακροτελεύτιος της
παρένθεσης: στα βιβλία γλώσσας – περιοδικά ποικίλης ύλης του Δημοτικού, δεν
υπάρχει ούτε η ελάχιστη νύξη για ονομαστική εορτή. Υπάρχουν μόνο γενέθλια).
Επανέρχομαι στο προλογικό ερώτημα. Τα παιδιά εν χορώ
απαντούν: κινητό τηλέφωνο ή υπολογιστή. Και τα παιχνίδια ακόμη που επιθυμούν
«διαπλέκονται» με υπολογιστές. Και πώς αλλιώς; Νυχθημερόν βομβαρδίζονται από
ελκυστικότατες συσκευές της επικοινωνίας. Όπου και να στρέψουν το βλέμμα τους,
αντικρίζουν το «αντικείμενο του πόθου». Γονείς, δάσκαλοι, φίλοι και συγγενείς
όλοι μ’ ένα κινητό στο χέρι. Επικοινωνώ άρα υπάρχω. Όπως προσφυώς ειπώθηκε
για να εξασφαλίσουν την συνοχή τους οι κοινωνίες με μνήμη χρησιμοποιούν την
ιστορία και οι κοινωνίες χωρίς μνήμη χρησιμοποιούν την επικοινωνία. Διάβασα
πρόσφατα επιστολή μητέρας παιδιού της Α΄ Γυμνασίου. Διαμαρτυρόταν γιατί το
παιδί της «εισέρχεται ανεξέλεγκτα όσες ώρες αυτή εργάζεται, σε ιστοσελίδες,
χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε ασύρματη σύνδεση υπάρχει στην πολυκατοικία».
Ο φορητός υπολογιστής, υπενθυμίζω, είναι δώρο
του υπουργείου, πρώην εθνικής, Παιδείας στα γυμνασιόπαιδα της πρώτης τάξης. Ως
συνήθως κατόπιν εορτής οι ενστάσεις. Τώρα
που το υπουργείο προτίθεται από την πρώτη δημοτικού να καθηλώσει τα
ανυπεράσπιστα παιδιά μπροστά σε υπολογιστές, θα αντιδράσει κανείς; Απορώ και
εξίσταμαι! Δεν κατανοούν οι γονείς το έγκλημα που σχεδιάζεται εις βάρος των
παιδιών τους. Στο προσχέδιο του «νέου
σχολείου» που οραματίζεται η διαβιουπουργός, καταγράφεται σαφέστατα
ότι όλα, έμβια και άβια, αποκτούν ψηφιακή υπόσταση.
Ακόμη και ο δάσκαλος, ως φυσική παρουσία, ως πρόσωπο
θα καταργηθεί. Θα περιοριστεί σε ρόλο, θα χειρίζεται πλήκτρα, τα οποία θα
μεταφέρουν στον εγκέφαλο των παιδιών τις αναχωνευμένες στα εργαστήρια του
πολυπολιτισμικού–αποχαυνωτικού υπουργείου παιδομαζώματος, πληροφορίες. Οι νέες
γενιές, θα είναι οι μικροί πειθαρχημένοι στρατιώτες, προετοιμασμένοι
από ένα σχολείο πνιγμένο από την εμποροχυδαία πραγματικότητα.
Έχω
χαρακτηρίσει τα νέα σχολικά βιβλία της γλώσσας, κακέκτυπο του διαδικτύου. Προφανώς
στάλθηκαν ως ένα είδος προπαιδείας σ’ αυτό που έρχεται. Ό, τι αντικρίζει ο
μαθητής στην τηλεόραση μεταφέρθηκε στο βιβλίο. Συνταγές μαγειρικής, μικρές
αγγελίες, διαφημίσεις, κείμενα ανούσια, ολιγόλογα, κείμενα χρήσιμα για την
υποβολή μιας αίτησης ή ενός σύντομου βιογραφικού για μια θέση υποαπασχόλησης.
Σε μια γλώσσα παρδαλή, τραυματισμένη, μιξοελληνική.
«Πολλές ρήσεις έχουμε δει ν’ ανατρέπονται, ποτέ όμως την αποφθεγματική εκδοχή:
όπου γλώσσα πατρίς», θα πει ο Ελύτης στον «κήπο με τις αυταπάτες». Αν έβλεπε τα
τωρινά βιβλία ίσως θα δυσκολευόταν να γράψει αυτό το «ποτέ». Σχολείο ψηφιακό
είναι σχολείο της ορθοπεταλιάς, για να παραφράσω τον τίτλο ενός σπουδαίου
βιβλίου του Γ. Καλιόρη. («Η κοινωνία της ορθοπεταλιάς»). Ένα σχολείο που
ξεθεωμένο τρέχει να προλάβει τις δήθεν εξελίξεις, να ανοίξει, όπως λέει ένα
κρανιοκενές ευφυολόγημα, στη ζωή. Όμως το σχολείο, για να παραμείνει σχόλη και
σχολή, οφείλει να είναι συντηρητικό, με την απλή και πρωταρχική σημασία της
λέξης. Να συντηρεί τα πολυτίμητα τζιβαϊρικά που παρέλαβε απ’ όσους πέρασαν και
να τα παραδίδει στους νεότερους, εμπλουτίζοντας, βέβαια, την παράδοση με τα
άξια λόγου και μίμησης (αξιόλογα και αξιομίμητα) νεότερα. «Μου φαίνεται ότι ο
συντηρητισμός νοούμενος ως συντήρηση, αποτελεί την ίδια την ουσία της
εκπαίδευσης, η οποία έχει πάντοτε ως έργο της να περιβάλλει και να προστατεύει
κάποιο πράγμα – το παιδί έναντι του κόσμου, τον κόσμο έναντι του παιδιού, το
καινούργιο έναντι του παλαιού, το παλαιό έναντι του καινούργιου», εξηγεί η
Χάννα Άρεν, ήδη από το 1958, στο απροσπέλαστο δοκίμιό της «η κρίση της
εκπαίδευσης».
Πώς όμως να εξηγήσεις την συντηρητική διάσταση που
πρέπει να έχει το σχολείο σήμερα, σε ανθρώπους «ξιπασμένους οψίπλουτους», της
μάθησης, που υποστηρίζουν ότι «το Νέο Σχολείο είναι πρώτα απ’ όλα ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΩΡΙΣ…ΤΟΙΧΟΥΣ! Ένα σχολείο ανοικτό στις ιδέες και στην κοινωνία, στην γνώση και
το μέλλον, που αξιοποιεί κάθε σύγχρονο εργαλείο. Ο διαδραστικός πίνακας, το
ηλεκτρονικό βιβλίο, το ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό, ο προσωπικός μαθητικός
υπολογιστής». (Α. Διαμαντοπούλου. Υποψιάζομαι ότι εκείνο το «τοίχους» γράφτηκε
αντί του «τείχη». Από κάτι τέτοιες σαπουνόφουσκες παρασύρονται κάποιοι δάσκαλοι
και τριγυρίζουν με τους μαθητές τους ολημερίς και ολονυχτίς, τάχα
και εκπαιδευτικές επισκέψεις, αντί να στρωθούν να κάνουν μάθημα μες στην τάξη).
Το κακό είναι πως σ’ αυτόν τον τόπο ό,τι δεν έχει πρόσφατη ημερομηνία έχει
ποινικοποιηθεί.
Πάσχουμε από άκρατο και άκριτο, ας μου συγχωρεθεί ο
όρος, «νεανισμό». (Θυμήθηκα μια φράση του Χάιντεγκερ: «το δέντρο μεγαλώνει από
τα κλαδιά του αλλά και από τις ρίζες του»). Βλέπουμε τις ολέθριες συνέπειες
αυτού του καταστρεπτικού δόγματος: ό,τι αρέσει στους νέους. Γι’ αυτό και
υπολογιστές και διαδίκτυο από το δημοτικό. Αντί
το σχολείο να είναι θεματοφύλακας των τιμαλφών αξιών του Γένους και κάστρο
συντήρησης τους, μεταβάλλεται σε πολλαπλασιαστή της περιρρέουσας αμορφωσιάς. Η αναγωγή της αποχαύνωσης σε καινοτόμο παιδαγωγική
μέθοδο. Αν υλοποιηθεί η εξαγγελία της διαβιουπουργού σε μερικά χρόνια δίπλα από
κάθε σχολείο θα χτίζεται και ένα κέντρο απεξάρτησης των νέων από τις νέες
τεχνολογίες. Πώς να τα εξηγήσεις όμως αυτά σε ανθρώπους που θεωρούν το σχολείο
χώρο πειραματισμών, επικοινωνίας, εξουδετέρωσης των κοινωνικών αδικιών και
ταξικών ανισοτήτων, εντάξεως των μεταναστών και άλλων εύηχων πραγμάτων;
Θα κλείσω με κάτι που αυτές τις ημέρες μου προκάλεσε
«θλίψιν απαρηγόρητον». Προμηθεύτηκα τα αναγνωστικά που είχαν οι μαθητές του
δημοτικού πριν από το 1983, πριν ενσκήψει η λαίλαπα του προοδευτισμού. Έχω
ενώπιόν μου της Ε΄ δημοτικού. (Στην οποία φέτος διδάσκω).
Διαβάζω ονόματα λογοτεχνών που στολίζουν τις σελίδες
του: Σολωμός, Παλαμάς, Δροσίνης, Πολέμης, Καρκαβίτσας, Κονδυλάκης, Νιρβάνας,
Ξενόπουλος, Παπαδιαμάντης, ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η πατρίδα μας.
Πιάνω τα τωρινά με τις συνταγές μαγειρικής και τις οδηγίες χρήσης
καφετιέρας και απελπίζομαι. (Περίπου 20 συνταγές στις δύο τελευταίες τάξεις του
Δημοτικού. Ένα ή δύο τα δημοτικά τραγούδια. Σαφές το μήνυμα: Αποκοπή από τις ρίζες και
εθισμό στην ευτέλεια). Σκέφτομαι ότι αν
μορφώσουμε μια γενιά Ελλήνων με τα «συντηρητικά» εκείνα βιβλία, θα βγουν
άνθρωποι που θα σώσουν την πατρίδα μας. Πράγμα βέβαια αδύνατον, όσο επιβιώνει η
τιποτοκρατία.
Υπό τις σημερινές συνθήκες, καθώς θα ‘λέγε και
ο ποιητής, «το πιο φρικτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε».
ο ποιητής, «το πιο φρικτό ναυάγιο θα ήταν να σωθούμε».
Νατσιός Δημήτρης
Δάσκαλος-Κιλκίς
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΕΘ: ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ
ΕΝΩΣΙΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Θεσσαλονίκη
21 Οκτωβρίου 2016
ΠΡΟΣ:
1) Υπουργόν Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Νικόλαο Φίλη.
2) Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
ΚΟΙΝ:
1) Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών & πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο.
2) Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος.
3) Παναγιώτατον Μητροπολίτην Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμο.
4) Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων.
5) Μέσα Ενημέρωσης.
ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ
Την
Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016, πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνεδρίαση των μελών του
Παραρτήματος της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων Θεσσαλονίκης,
προκειμένου να συζητήσουν τα νέα δεδομένα, τα
οποία διαμορφώθηκαν σχετικά με τη διδασκαλία του Μαθήματος των Θρησκευτικών
στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση της χώρας. Μετά από το διάλογο
και τις θέσεις που διατυπώθηκαν αποφασίστηκε να σταλεί στο Υπουργείο και στην
Ιερά Σύνοδο και να δημοσιευθεί το ακόλουθο ψήφισμα:
Ως
εκπαιδευτικοί Θεολόγοι της Θεσσαλονίκης
1. Εκφράζουμε
την έντονη αντίθεσή μας στα νέα πολυθρησκειακά Προγράμματα Σπουδών και ζητούμε
από το Υπουργείο Παιδείας την άμεση απόσυρσή τους, διότι αλλοιώνουν το
χαρακτήρα και το περιεχόμενο του Μαθήματος των Θρησκευτικών. Επιπλέον,
εκφράζουμε την αγανάκτησή μας για την νεκρανάσταση και εφαρμογή των νέων
Προγραμμάτων Σπουδών για το Μάθημα των Θρησκευτικών, τα οποία έχουν
δημιουργήσει τεράστια αναστάτωση και αντίδραση όχι μόνο μεταξύ των συναδέλφων
Θεολόγων εκπαιδευτικών, αλλά και μεταξύ των μαθητών, των οικογενειών τους και
της ευρύτερης ελληνικής κοινωνίας. Εμείς οι Θεολόγοι της Θεσσαλονίκης,
εκφράζουμε την σφοδρή διαμαρτυρία και αγανάκτησή μας, διότι αγνοήθηκαν εντελώς
και με επιδεικτικό τρόπο οι πολυάριθμες τεκμηριωμένες επιστημονικά και
θεολογικά κρίσεις και θέσεις έγκριτων επιστημόνων, εκκλησιαστικών παραγόντων,
συμβούλων και συναδέλφων εν ενεργεία εκπαιδευτικών, που μέσα από Συνέδρια,
ημερίδες, συνάξεις και δημοσιεύσεις, επισημαίνουν από το 2012 την παιδαγωγική
και θεολογική ακαταλληλότητα αυτών των Προγραμμάτων για μαθητές.
2. Διαπιστώνουμε
ότι, ακόμη και η ύστατη προσπάθεια της Εκκλησίας για συνεννόηση και συνεργασία
με την πολιτεία, γίνεται αντικείμενο είτε άρνησης είτε πολιτικής εκμετάλλευσης
εκ μέρους της Πολιτείας. Ζητούμε, κατά συνέπεια, από το Υπουργείο να τηρήσει τα
νόμιμα, έτσι ώστε, η διδασκαλία των Θρησκευτικών να πραγματοποιείται με βάση τα
προηγούμενα Αναλυτικά Προγράμματα και σύμφωνα με τα βιβλία που διανεμήθηκαν
στους μαθητές. Η βελτίωση και η ανανέωση των προηγούμενων Αναλυτικών
Προγραμμάτωνκαι των βιβλίων, κυρίως σε θέματα μεθοδολογίας είναι ασφαλώς
αναγκαία αλλά θα πρέπει να γίνει από μηδενική βάση με επιστημονικά και
θεολογικά κριτήρια και σε συνεννόηση με την Εκκλησία και την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων.
Η οποιαδήποτε μονομερής συζήτηση ή ενέργεια για αλλαγή του χαρακτήρα και του
περιεχομένου τους είναι καθώς αποδεικνύεται εκ του πονηρού και απαράδεκτη για
τους Θεολόγους και τον ορθόδοξο ελληνικό λαό.
3. Επισημαίνουμε
ότιοι περί ουδετερόθρησκου σχολείου ιδεολογικές θέσεις του κ. Υπουργού Παιδείας
και μερίδας πολιτικών και θεολόγων έρχονται σε ευθεία αντίθεση με την ζώσα
ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση του ελληνικού λαού.
4. Ενημερώνουμε
ότι γινόμαστε αποδέκτες της αντίθεσης, της ανησυχίας και της αγανάκτησης, που
εκφράζεται για την εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στα Θρησκευτικά από
γονείς και κηδεμόνες των μαθητών, οι οποίοι,έχουν πλέον ιδία εμπειρία για τη
δομή και το περιεχόμενό τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι
σφοδρές αντιδράσεις κατά των Προγραμμάτων εκφράζονται και από μαθητές άλλων
χριστιανικών ομολογιών ή θρησκειών, οι οποίοι, στην αρχή της σχολικής
χρονιάς, επέλεξαν να μην απαλλαγούν από το Μάθημα των Θρησκευτικών.
5. Υπογραμμίζουμε
ότι αλλαγές σε Προγράμματα Σπουδών δεν πραγματοποιούνται ούτε εν αγνοία των
εκπαιδευτικών, οι οποίοι καλούνται να τα υλοποιήσουν στην τάξη ούτε σε ευθεία
αυταρχική και εχθρική αντιπαράθεση με αυτούς. Είναι κομβικό λάθος, από πλευράς
της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, να αντιμετωπίζονται οι
γενικευμένες αντιδράσεις των Θεολόγων εκπαιδευτικών, όχι ως υπαρξιακή και
συνειδησιακή αντίθεση, αλλά ως ένα απλό συντεχνιακό εμπόδιο που με την
παρέλευση του χρόνου θα ξεπεραστεί, προκειμένου να υλοποιηθούν εξάπαντος και με
κάθε μέσο τα νέα αντορθόδοξα Προγράμματα Σπουδών. Η αγάπη των θεολόγων για τους
μαθητές και το ενδιαφέρον τους για το πνευματικό τους μέλλον, συνδέεται άμεσα
με την πνευματική ποιότητα της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών και
αποτελεί το κύριο κριτήριο της αντίδρασής μας σε μια πολυθρησκειακή -και, στην
ουσία, αποδομητική για την ήδη δεδομένη χριστιανική πίστη των μαθητών-
διδασκαλία.
6. Σημειώνουμε ότι
τέτοιας μορφής πρωτοβουλίες για την αλλαγή των Προγραμμάτων Σπουδών ενός
μαθήματος, είναι επιστημονικά αναγκαίο να περνούν μέσα από ειδικές δημόσιες και
μέσα από διαύγεια διαδικασίες αξιολόγησης, που στην προκειμένη περίπτωση
ουδέποτε έγιναν γι αυτά τα Προγράμματα. Η μόνη μορφή δημόσιας αξιολόγησης των
νέων Προγραμμάτων Σπουδών για τα Θρησκευτικά είναι όσα διαλαμβάνονται στις
πρώτες για το νέο σχολικό έτος ενημερωτικές συγκεντρώσειςτων Εκπαιδευτικών, που
πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία των Συμβούλων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης, οι περισσότερες από τις οποίες δεν κατέστη εφικτό ούτε καν να
ολοκληρωθούν επιτυχώς, εξαιτίας των έντονων ενστάσεων και αντιδράσεων των
συναδέλφων εκπαιδευτικών.
7. Θεωρούμε
απόλυτα αληθή και δικαιολογημένα όσα ειπώθηκαν και γράφτηκαν για τα νέα
Θρησκευτικά, διά στόματος και διά χειρός του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου, που
εκφράζουν σύσσωμη την Ιεραρχία σε όσα αυτή αποφάσισε συνοδικά τον Μάρτιο και
τον Οκτώβριο του 2016. Ο Μακαριώτατος ρητά και κατηγορηματικά είπε ότι θεωρεί
τα νέα Προγράμματα «ακατάλληλα και
επικίνδυνα»,ότι θα προξενήσουν «ζημιά
στην Παιδεία και την Κοινωνία μας», ότι θα έχουν ως «αποτέλεσμα την σύγχυση των μαθητών»,
ότι «το εκπαιδευτικό υλικό δεν βοηθά
το παιδί μιας ορθόδοξης οικογένειας στη διαμόρφωση μιας συνεκτικής εικόνας
για την Ορθοδοξία, αλλά κλονίζει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, του προκαλεί σύγχυση, ενσπείροντάς του την λογική αμφιβολία», ότι «το μάθημα των Θρησκευτικών τώρα πλέον έγινε “κατηχητικό”, διότι προσπαθεί, με σαφή πολιτικά κριτήρια, να
κατηχήσει και να στρατεύσει τους μαθητές σε μια
εκκοσμικευμένη στάση απέναντι στο θρησκευτικό φαινόμενο», ότι «συντηρεί μία
θεολογικά ρηχή προσέγγιση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εκμηδενίζοντας την
ιδιαιτερότητα του ορθόδοξου δόγματος
και της χριστιανικής παράδοσης»
και τελικά ότι «δεν πρόκειται
για θρησκευτικά αλλά για επιχείρηση αλλοιώσεως της πίστεώς μας».
8. Δηλώνουμε ότι,
ως Θεολόγοι με πίστη και αφοσίωση στον Χριστό, σε καμιά περίπτωση δεν
επιθυμούμε να έλθουμε, σε ρήξη και αντίθεση με την Εκκλησία μας και να
εφαρμόσουμε Προγράμματα Σπουδών, που αντίκεινται στη διδασκαλία της. Επιπλέον,
δεν είναι δυνατό να παραβλέψουμε τον νομικό, ηθικό και θεολογικό ρόλο και λόγο
της Εκκλησίας στην, από κοινού με την πολιτεία, διαμόρφωση της χριστιανικής
αγωγής, όπως προβλέπεται από τον Νόμο 590/1977«Περί του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος».Εξίσου,
είναι αδύνατο για μας, ως δημοκρατικοί πολίτες και εκπαιδευτικοί που είμαστε,
να έλθουμε σε αντίθεση με το Σύνταγμά μας, που στο άρθρο 16 αναφέρει ότι« H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του
Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή
των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη
διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες».Είναι επίσης
αδύνατο,να μην εφαρμόζουμε,ως εκπαιδευτικοί, τον ισχύοντα εκπαιδευτικό νόμο
1566/1985, ο οποίος ορίζει ότι «Σκοπός
της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιαςεκπαίδευσηςείναι να συμβάλει στην ολόπλευρη,
αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των
μαθητών… Ειδικότερα υποβοηθεί τους μαθητές «…να διακατέχονται από πίστη προς
την πατρίδα και τα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικήςπαράδοσης».
Με
βάση τα παραπάνω δηλώνουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να τηρήσουμε το Σύνταγμα
και τον Νόμο που δεν τηρούν το Υπουργείο Παιδείας και το ΙΕΠ, με τα ΦΕΚ που
έθεσαν σε ισχύ, μέσω των οποίων θεσμοθετείται, αντί της ορθόδοξης, μια
πολυθρησκειακή διδασκαλία. Σε καμιά περίπτωση δεν θέλουμε να συμβάλουμε σε μια
ποδηγετημένη ιδεοληπτικά θρησκευτική αγωγή, που δεν αναπτύσσει, κατά το
συνταγματικό, νομικό και θεολογικό πλαίσιο της πατρίδας μας, την υπάρχουσα
θρησκευτική συνείδηση των μαθητών, αλλά στοχεύει, μέσω μιας ισοπεδωτικής και
αλλοτριωτικής πολυθρησκειακής διδασκαλίας, να δημιουργήσει θρησκευτική
σύγχυση και θρησκευτικό αποπροσανατολισμό που θα έχει ως συνέπεια την αποορθοδοξοποίησή τους.
Το
ΔΣ του Παραρτήματος της ΠΕΘ Θεσσαλονίκης
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΗΘΕΛΑΝ ΝΑ ΔΟΥΝ ΤΟΝ ΘΕΟ!
Οι παρακάτω περιπτώσεις δείχνουν ότι ο Θεός εμφανίζεται μόνον όταν Τον αναζητάς με οδύνη, όταν η
εύρεσή Του δεν είναι για σένα δευτερεύον ζήτημα, αλλά ζήτημα ζωής ή θανάτου. Η αναζήτηση του Θεού μπορεί να κρατήσει χρόνια
και οπωσδήποτε συνοδεύεται από έντονους συνειδησιακούς σεισμούς.
Είτε
μου αρέσει είτε όχι, όταν γεμίζω τη ζωή μου με άλλες ανάγκες και ενδιαφέροντα,
και απλώς λέω (όταν το θυμηθώ), «αν ο Θεός θέλει να Τον πιστέψω, ας εμφανιστεί να Τον δω», ο Θεός ΔΕΝ εμφανίζεται. Ο λόγος είναι
απλός: Εκείνος θέλει να Τον πιστέψω, εγώ όμως θέλω;
****
Ο
Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης (1866-1938). «Έζησε στη γη ένας άνθρωπος, άνδρας με
άσβεστη πνευματική δίψα, που λεγόταν Συμεών.
Προσευχόταν
για πολύν καιρό με ασταμάτητο θρήνο: «Ελέησόν με!». Αλλά δεν τον άκουγε ο Θεός.
Πέρασαν
μήνες και μήνες με τέτοια προσευχή και οι δυνάμεις της ψυχής του εξαντλήθηκαν.
Έφθασε
μέχρι την απόγνωση και φώναξε: «Είσαι αδυσώπητος!» (=αλύπητος). Και όταν με
αυτές τις λέξεις ράγισε κάτι μέσα στη συντετριμμένη από την απόγνωση ψυχή του,
είδε ξαφνικά τον ζώντα Χριστό. Πυρ γέμισε την καρδιά του και όλο του το σώμα με
τέτοια δύναμη, που, αν κρατούσε ακόμη μια στιγμή η όραση, θα πέθαινε.
Από τότε δεν μπορούσε πια να λησμονήσει το ανείπωτα
πράο, το απέραντα αγαπητικό, το χαρούμενο και γεμάτο από υπερνοητή ειρήνη βλέμμα του Χριστού. Και
στα επόμενα χρόνια της μακράς ζωής του μαρτυρούσε ακούραστα ότι
«ο
Θεός αγάπη εστίν», αγάπη άπειρη, που ξεπερνά κάθε νου»
(βλ. π. Σωφρονίου [Σαχάρωφ], Ο άγιος Σιλουανός ο
Αθωνίτης, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας 2003).
****
Ο
άγιος γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ (1896-1993), Ρώσος ζωγράφος στο Παρίσι, με
οκταετή θητεία στον υπερβατικό διαλογισμό και μεταφυσικές εμπειρίες μέσω του
διαλογισμού. Για χρόνια αντιμετώπισε πειρασμούς, όπως «αν υπάρχει Θεός, πώς
είναι δυνατόν να μην είμαι εγώ ο Θεός;» και «γιατί ο Ιησούς να είναι ο Υιός του
Θεού και όχι εγώ;». Εγκατέλειψε το μυστικισμό αυτού του είδους απογοητευμένος και, όταν
ανακάλυψε την ορθοδοξία, ταξίδεψε στο Άγιο Όρος, όπου έγινε μοναχός.
Οι
θεοπτικές εμπειρίες του (όραση του ακτίστου φωτός) ήταν κατακλυσμιαίες, πράγμα
που τον στήριξε σε περιόδους επίπονων προσπαθειών να πλησιάσει το Θεό και
οδυνηρής μετάνοιας για την προηγούμενη απόρριψή Του. Από αυτές κατάλαβε ότι ο
Θεός είναι ταπεινή αγάπη και ότι έρχεται όταν Εκείνος θέλει (όταν κάποιος
πρόκειται αληθινά να ωφεληθεί), ενώ ο άνθρωπος είναι αδύνατο να προκαλέσει την εμφάνισή Του με κάποια «μέθοδο»
(βλ. π.
Σωφρονίου, Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί [=Θα δούμε το Θεό όπως είναι]).
****
Ο
γιατρός Αντώνιος Μπλουμ, μετέπειτα ορθόδοξος επίσκοπος στην Αγγλία. Ως νέος,
ήταν σκληροπυρηνικός άθεος. Βασανιζόταν όμως έντονα από την απουσία νοήματος
στη ζωή.
Αποφάσισε
λοιπόν να ερευνήσει αν υπήρχε νόημα στη ζωή και, αν σε ένα χρόνο διαπιστώσει
ότι δεν υπάρχει νόημα, να αυτοκτονήσει. Μια μέρα, παρακινημένος από φίλο του,
παρακολούθησε την ομιλία ενός Ρώσου ορθόδοξου ιερέα. Αυτά που άκουσε τον
εξόργισαν τόσο, ώστε, γυρίζοντας σπίτι, πήρε την Καινή Διαθήκη της μητέρας του,
για να δει αν το Ευαγγέλιο υποστηρίζει αυτά που είπε ο ιερέας στην ομιλία του. Λίγη ώρα αργότερα, είχε την
αίσθηση ότι Κάποιος καθόταν, αόρατος, απέναντί του – και ότι Αυτός ο «κάποιος»
ήταν ο Χριστός.
[Σημειωτέον
ότι, επειδή ήταν απόλυτα σίγουρος για την ανυπαρξία του Θεού, δεν είναι λογικό
να «φαντάστηκε» την παρουσία του Χριστού. Θα έπρεπε να «φανταστεί» κάτι σύμφωνο
με τις απόψεις του, όχι αντίθετο με αυτές].
Βλ. π. Ιωάννη Κωστώφ, Αθεϊσμός – Τίνος είναι η
αυταπάτη.
****
Ο Ευγένιος Ρόουζ, μετέπειτα π. Σεραφείμ Ρόουζ (1931-1982), συνιδρυτής της Αδελφότητας του Αγίου Γερμανού της Αλάσκας:
Όπως
και πολλοί άλλοι νέοι της εποχής του, άρχισε να ζει στο κλίμα του ηδονισμού και
της σεξουαλικής ανηθικότητας. [ …;] Ο Ευγένιος προκαλούσε το Θεό, όπως είχε
κάνει και στην κορυφή του βουνού Μπάλντυ – αυτή τη φορά, αψηφώντας τους νόμους
Του. [ …;] Όπως
ο ίδιος ανέφερε αργότερα, αυτή ήταν η πιο σκοτεινή και η πιο δυστυχισμένη
περίοδος της ζωής του.
Οι
απαγορευμένες πράξεις τον αηδίαζαν, ακόμα και τη στιγμή που τις έκανε. Κατόπιν,
επέσπευδαν την εμφάνιση μέσα του μακροχρόνιων περιόδων κατάθλιψης. [ …;]
Όμως
ακόμα και στα πιο άγρια μεθύσια του, ο Θεός, τον οποίο είχε απορρίψει ως
«αφηρημένη έννοια», δεν τον άφηνε ήσυχο. Σε ένα γράμμα του προς κάποιο φίλο
στην Πομόνα, γραμμένο σε κατάσταση μέθης, εξαπέλυε λόγια κακόβουλου, δαιμονικού
παλληκαρισμού και στη συνέχεια κατέληγε με το ερώτημα: «Ξέρεις για ποιο λόγο
είμαι στο Σαν Φρανσίσκο;
Επειδή
θέλω να μάθω ποιος είμαι και ποιος είναι ο Θεός. Εσύ θέλεις να τα μάθεις αυτά;
Για μένα, αυτά είναι τα μόνα πράγματα που με νοιάζει να μάθω».
(Βλ. π. Δαμασκηνού [Κρίστενσεν], στο ίδιο, σελ.
104-105).
Ιδιαίτερα ταλαντούχος, διδάκτορας των ανατολικών
γλωσσών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, ο Ευγένιος εγκατέλειψε την προοπτική
να γίνει καθηγητής
πανεπιστημίου, απογοητευμένος από τη διαφθορά και την υποκρισία που είδε στους
πανεπιστημιακούς κύκλους.
Μελέτησε
την κινέζικη σοφία, ασχολήθηκε με το βουδισμό ζεν, όταν όμως ανακάλυψε την
ορθοδοξία «ένιωσε» ότι «βρήκε την πατρίδα». Μετά από βαθιά μελέτη, έγινε
ορθόδοξος, αργότερα μόνασε στα δάση της Καλιφόρνιας
με τον π. Γερμανό και εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους ορθόδοξους
διδασκάλους στο δυτικό κόσμο.
ΓΕΡΩΝ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΑΙΓΙΝΗΣ: «ΑΝΟΙΞΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟΝ ΜΑΣ, ΠΑΡΑΚΑΛΕΣΕ ΤΟΝ ΚΑΙ ΕΚΕΙΝΟΣ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ!»
Αγαπήστε και την προσευχή. Ένας έκαμε προσευχή όλην την νύχτα.
Τα λόγια της προσευχής του έρχονταν το ένα μετά το άλλο χωρίς δυσκολία.
Είτε
έχεις ζήλο είτε όχι, την προσευχήν δεν θα κόβεις Ούτε θα αμελής. Δια πολλούς
λόγους την προσευχήν δεν θα κόβεις Ούτε θα αμελής.
Προσπάθησε επίσης, ένα κόμπο δάκρυ κάθε βράδυ να έχεις.
Ημέρα
να μη πέραση χωρίς προσευχήν, αλλά και προσευχή να μη γίνη χωρίς δάκρυ.
Ή
προσευχή πώς πηγαίνει; Εγώ, πολλές ημέρες κρεβάτι δεν βλέπω. Και όταν αρχίζω,
γλυκαίνομαι και δεν θέλω να τελειώσω.
Όταν
κάμνετε προσευχήν, να λέτε: Πιστεύω….
εις ένα Θεόν… Πατέρα… Παντοκράτορα… Ποιητήν Ουρανού και γης…. δηλ. να μη τα
λέγετε, γρήγορα και σας παίρνει ό πονηρός τον λογισμόν, άλλα αργά, για να τα
νοιώθετε τα λόγια.
Επιμένετε
και αυξάνετε την προσευχήν. θα κάμετε την προσευχήν την οποίαν ορίζει ή
Εκκλησία μας, δηλ. Εξάψαλμο, Απόδειπνο, Παράκλησιν κλπ. θα τα διαβάζετε αυτά
από τα βιβλία, άλλα ενίοτε αφήνετε τα και δι” ολίγον. Δηλαδή χωρίς το βιβλίον,
εκτός τα λόγια, αυτά της προσευχής, μιλήσατε και μόνοι σας στο τον Χριστό μας. Άπλα και από την καρδιά σας,
πείτε Του σαν να τον βλέπατε μπροστά σας: «Πατέρα μου, έσφαλλα, δεν πέρασα την
ημέρα μου πνευματικά, άλλα με κοσμικά πράγματα. Κατέκρινα, μίλησα πολύ, γέλασα,
Έφαγα πολύ, προσευχή δεν έκαμα, είχα τόσες αδυναμίες και πτώσεις. Συγχώρεσέ με
Κύριε κλπ.» Έτσι
να λέγετε και θα σας λυπηθεί τότε ό Χριστός μας και θα σας στείλει δάκρυα. Και
πρέπει να έλθουν δάκρυα, διότι αυτά τα δάκρυα της προσευχής θα σας δώσουν
δύναμιν και χαράν. Αυτά θα σας πάρουν τις θλίψεις.
Όπως
αν δεν εργασθείς μισθό δεν παίρνεις, Έτσι και χωρίς κόπο, προσπάθειες,
επιμέλεια, προσευχήν κλπ. χαρίσματα Ούτε Έρχονται, Ούτε πνευματικές αγίες
γεύσεις.
Αν
στο μαγκάλι δεν προσθέσουμε κάρβουνα, ή φωτιά θα σβήσει. Προσοχή να μη σβήσει ή
φωτιά. Και δεν θα σβήσει αν δεν κόψης την προσευχή.
Μετά
τα λόγια της Ακολουθίας, Απόδειπνο κλπ. να παρακαλάς τον Θεόν και με απλά
λόγια, με λόγια δικά σου για τα προβλήματα σου για τον πόνο σου, ως να είναι
μπροστά σου και τον βλέπεις. Αυτά τα πονεμένα και κατανυκτικά λόγια, είναι σαν
τα προσανάμματα δια να πιάσει ή φωτιά, δηλ. ό πόθος δια τον Θεόν. Και τότε
έρχονται και τα δάκρυα.
Αγάπησε
την κατάνυξιν, φέρνε στο νου σου τις αίτιες πού θα σου φέρνουν δάκρυα.
Μια ψυχή, δεκατέσσερις ώρες, συνεχώς, έκλαιγε από κατάνυξιν. Έλεγε: Τα μάτια
μου είναι μικρά, τα δάκρυα πολλά, δεν χωρούν.
Το
«Πιστεύω» να μη περνάει ημέρα πού να μη το πεις. Είτε στην ακολουθία είτε
χωριστά.
Θεολόγος
είσαι και πανδρεύθηκες; Ό θεολόγος πρέπει να ανακατώνει το βάθος της θαλάσσης!
Πώς δεν σε αιχμαλώτισε ή Θεολογία! Όταν άρχισες να την σπουδάζεις, είχες εις
τον νουν σου να παντρευθής, ή μετά έμπλεξες! (όντως είχε γίνει το δεύτερο).
Εάν
έχεις φόβο Κυρίου, έμαθες θεολογία. Εάν δεν έχεις φόβον Κυρίου τέχνη έμαθες δια
να ζήσης.
Ταπείνωση,
δάκρυα, προσευχή και καθαρή ψυχή. Δεν έρχονται δάκρυα, όταν δεν πέρασε κανείς
καλά, πνευματικά την ημέρα του.
Όταν
βρεθείς σε δύσκολες στιγμές, το «Πιστεύω» να λες. Αργά και να το αισθάνεσαι.
Κάθε μία λέξη του να φθάνει βαθιά στην καρδιά σου, όχι τυπικά και ξηρά. Εγώ, το
λέγω πολλές φορές την ημέρα, 5-6 και περισσότερες.
Αν
αφήνεις παράθυρο, θα μπει το φως. Αν όλα είναι κλειστά, από που θα μπει φως και
ας είναι άφθονο έξω. Έτσι και εις τα πνευματικά: Άνοιξε την καρδιά σου στο
Χριστόν μας, παρακάλεσε Τον και Εκείνος θα βοηθήσει!
Μη
λες «ό Χριστός» αλλά «ό Χριστός μας».
Το
Ψαλτήρι καθημερινή μου τροφή το έχω. Να το αγαπάς πολύ και να το διαβάζεις.Έστω “ένα ή δύο ψαλμούς την
ημέρα. Και όταν έχεις λύπη, όταν έχεις πειρασμόν, διάβαζε με προσοχήν και
αγάπην το Ψαλτήρι και θα νιώθεις μεταβολή μέσα σου.
Η
καλύτερη μουσική είναι ή Βυζαντινή. Πολύ την αγαπώ.
Να
θεωρείς την Εκκλησία ως Ιατρείο. Διατί πηγαίνει κανείς εις το
Ιατρείο; Δια να θεραπευθεί. Να λέγεις, Διατί ήλθα εδώ; (εις την Εκκλησιά) και
να παρακαλείς τον Χριστό μας, την Παναγίαν μας και τους Αγίους μας!
Κάθε
ημέρα, στην Βηθλεέμ βρίσκομαι. Μπορείς σωματικά να είσαι όπου αναγκαστικά είσαι
υποχρεωμένος να είσαι. “Αλλά με τον νουν σου, όπου εσύ θέλεις. Τον νουν σου δεν
εξουσιάζει κανείς.
Όποτε
χρειασθείς, οπότε θέλεις ή έχεις κάποιον λύπην, να έρχεσαι εδώ και όποια ώρα
νάνε, εγώ θα σε δέχομαι! Αν εγώ πού είμαι άνθρωπος αμαρτωλός σε λυπάμαι και σου
λέγω έτσι, πόσον μάλλον ό Χριστός μας, πού είναι Φιλάνθρωπος, πού μας αγαπάει
με αγάπην πού δεν μπορούμε να την κατανοήσομε. Οποια ώρα νάνε και για ότι
έχεις, θα καταφεύγεις στον Χριστόν μας, στην προσευχήν, και Εκείνος θα σε
λυπάται και θα σε ακούει και θα σε βοηθά.
Γέροντα,
συχνά δεν προλαβαίνω να κάνω προσευχή στο σπίτι και προσεύχομαι καθ” όδόν κλπ.
Μήπως δεν πρέπει; «Στην ανάγκη δεν πειράζει Ό Θεός είναι παντού, είναι Πνεύμα!
Όταν πεινάς, μόνο στο τραπέζι τρως; Δεν τρως και όρθια και τρέχοντας και
δουλεύοντας; Αρκεί τον νουν σου να έχεις στα λόγια της προσευχής».
Ημέρα
πού θα πέραση και δεν ένοιωσες τον Χριστό μας στην καρδία σου, δια της
προσευχής, αναγνώσεως Ψαλτηρίου, Ευαγγελίου, κλπ., κλπ., να θεωρείς ότι απώλεσες αύτη την μέρα!
Να παρακαλείς με δάκρυα, όπως ή Μαρία Μαγδαληνή και να λέγεις: Χριστέ μου, μη
με εγκατάλειψης! Χριστέ μου μη με αφήνεις μόνο, Χριστέ μου γλυκύτατε, μη πάρεις
την ψυχήν μου αν δεν γίνω όλος Σος!
Μετά
το Απόδειπνο, να πεις: «Κύριε μου, με βλέπεις πώς είμαι! Κατάνυξιν δεν έχω. Δεν
ημπορώ να προσευχηθώ όπως πρέπει. Αδυναμίες έχω πολλές! Δεν αγωνίζομαι ακόμη
όπως Εσύ θέλεις. τι θα γίνη αυτή ή κατάστασης; Βοήθησε με Κύριε!» Να του
ομιλείς σαν να είναι μπροστά σου, έτσι Όπως ομιλείς σε εμένα.
Όσο κόβεις σχέσεις από τα κοσμικά, τόσο ελευθερώνεται
ο νούς σου και καθαρίζει και προσεύχεσαι καλύτερα.
Εγώ,
θυσιάζω από τον εαυτόν μου για όποιον προσεύχομαι!
Θα
παρακαλέσω τον Θεόν δι” εσάς, δηλ. θα κάμω προσευχήν άλλα να ξέρετε, «ένα χέρι
κρότο δεν κάνει». Εγώ παρακαλώ για σας, άλλα να παρακαλείται και εσείς.
Απόδειξης
αγάπης προς τον Σωτήρα μας, είναι τα δάκρυα κατά την ώραν της προσευχής.
Το χτίσιμο με ξηρούς λίθους δεν είναι καλό. Χρειάζεται ή λάσπη χρειάζεται και ό
ασβέστης. Έτσι και ή προσευχή χωρίς δάκρυα δεν είναι προσευχή. Χρειάζονται
δάκρυα, αλλιώς ωφέλεια δεν μένει από την προσευχήν.
Σε
κάθε προσευχή πρέπει να έχετε ένα κόμπο δάκρυ. Και όταν σας έλθη κατάνυξη, μη το
λέτε πουθενά γιατί είναι θείον δώρον μήπως και το χάσετε!
Χαιρέτησε
την Χάριν! Όταν αισθάνεσαι κατάνυξιν, είναι επειδή σε επισκέπτεται ή Χάρις του
Θεού. Χαιρέτησε την και αγκάλιασε την, δηλ. ζήσε την επίσκεψιν της Στοργής του
Θεού εκείνη την ώραν και ταπεινά ευχαρίστησε τον Θεόν δια το δώρον αυτό και
παρακάλεσε Τον να μη σε εγκαταλείψει ποτέ!
Γέροντας
Ιερώνυμος της Αιγίνης
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)