ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΚΡΙΜΑΙΑΣ: ΞΕΧΝΑΜΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ!

Άγιος Λουκάς Κριμαίας: Ξεχνάμε ότι δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κρίνουμε τον πλησίον διότι αυτό δεν είναι δική μας υπόθεση αλλά του Θεού. Αυτός μόνο γνωρίζει την καρδιά του ανθρώπου και μπορεί να αποδώσει δικαία κρίση!

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

Ως αίρεση θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την περιφρόνηση και την παραθεώρηση της Παλαιάς Διαθήκης υπό πολλών στον χώρο μας. Κατά την ορθόδοξη θεολογία μας, όχι μόνον της Καινής, αλλά και της Παλαιάς Διαθήκης το θέμα είναι ο Χριστός. Και τις δύο Διαθήκες τις ενώνει το Πρόσωπο του Μεσσία, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.

Η μεν Παλαιά Διαθήκη προφητεύει για την έλευση του Μεσσία και προετοιμάζει τον κόσμο για την υποδοχή του, η δε Καινή Διαθήκη μάς λέει για την εκπλήρωση των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης περί του Χριστού. Την στενή σχέση των δύο Διαθηκών, την σύνδεσή τους στο Πρόσωπο του Ιησού Χριστού, εκφράζουν οι ωραίοι αυτοί λόγοι του ιερού Χρυσοστόμου: «Προέλαβε την Καινήν η Παλαιά και ηρμήνευσε την Παλαιάν η Καινή. Και πολλάκις είπον, ότι δύο Διαθήκαι και δύο παιδίσκαι και δύο αδελφαί τον ένα Δεσπότην δορυφορούσι. Κύριος παρά προφήταις καταγγέλλεται, Χριστός εν Καινή κηρύσσεται. Ου καινά τα καινά, προέλαβε γαρ τα παλαιά. Ουκ εσβέσθη τα παλαιά, ηρμηνεύθη γαρ εν τη Καινή».Και ο ιερός Αυγουστίνος είπε αυτόν τον ωραίο, πάλι, λόγο: «Η Καινή Διαθήκη κρύβεται στην Παλαιά και η Παλαιά Διαθήκη ανοίγεται στην Καινή». Η Παλαιά Διαθήκη πρέπει να ερμηνεύεται χριστολογικά. Έτσι την ερμήνευσαν οι άγιοι Απόστολοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Πραγματικά η Παλαιά Διαθήκη χωρίς την χριστολογική της ερμηνεία έχει «κάλυμμα», είναι ακατανόητη (βλ. Β΄ Κορ. 3,12-16). Όλη την Παλαιά Διαθήκη την βλέπουμε σαν μιά προφητεία περί του Χριστού, προφητεία είτε με λόγια είτε με τύπους. Το θέμα της Παλαιάς Διαθήκης, λοιπόν, όπως και της Καινής, είναι ο Χριστός. Με την διαφορά ότι, ενώ στην Νέα Διαθήκη ο Υιός του Θεού είναι σαρκωμένος, στην Παλαιά Διαθήκη είναι άσαρκος.Πρέπει να διαβάζουμε την Παλαιά Διαθήκη για τον λόγο ότι η θεία αποκάλυψη που περιέχεται στην Αγία Γραφή δόθηκε προοδευτικά. Για να σπουδάσουμε, λοιπόν, την αποκάλυψη αυτή, θα πρέπει να αρχίσουμε από τα πρώτα μαθήματά της, που περιέχονται στην Παλαιά Διαθήκη και έπειτα να προχωρήσουμε στα υψηλά της μαθήματα, που περιέχονται στην Καινή Διαθήκη. Γιατί, διαφορετικά, θα μας είναι ακατανόητη η υψηλή διδασκαλία της Καινής και δεν θα μπορέσουμε να συλλάβουμε το σχέδιο που έγινε για την σωτηρία μας και που αρχίζει από την Παλαιά Διαθήκη (βλ. Εβρ. 1,1). Η Παλαιά Διαθήκη είναι η βάση της Καινής. Η Εκκλησία μας στηρίζεται στην διδασκαλία των Προφητών και των Αποστόλων, στην Παλαιά, δηλαδή, και στην Καινή Διαθήκη. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας (Α΄ Κυριακή Νηστειών) διακηρύσσουμε: «Οι προφήται ως είδον, οι απόστολοι ως εδίδαξαν… ούτω φρονούμεν, ούτω λαλούμεν».Η Καινή Διαθήκη δεν κατήργησε την Παλαιά, αλλά την συμπλήρωσε. Ο Κύριός μας είπε: «Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας. Ουκ ήλθον καταλύσαι αλλά πληρώσαι» (Ματθ.5,17). Ο σκοπός του νόμου της Παλαιάς Διαθήκης είναι να κάνει τους αναγνώστες του να νοήσουν ότι είναι αμαρτωλοί με τις παραβάσεις των εντολών του. Και ένοχοι για τις παραβάσεις τους αυτές να κραυγάσει ο καθένας: Ελέησόν με τον αμαρτωλό. Και επειδή η σωτηρία, όπως η ίδια η Παλαιά Διαθήκη το λέει, θα ερχόταν από τον αναμενόμενο Μεσσία, τον Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού, υπόβαθα η προσευχή και του κόσμου της Παλαιάς Διαθήκης ήταν αυτή: Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με (έλα να με σώσεις) τον αμαρτωλό.

Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου κ. Ιερεμίου Φούντα, Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

dogma.gr

ΓΕΡΩΝ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ: ΠΕΡΙ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ!

Όταν καλλιεργήσετε την ευχή, δέν σας πειράζουν οι άνεμοι του πειρασμού. Εξασθενεί η δύναμή του, δε μπορεί να σας κάνει τίποτε.

Η προσευχή ας σου είναι τείχος, ασπίδα και θώρακας.

Εμείς πρέπει να έχουμε υπομονή και προσευχή

Το τέλος της ζωής μου εγγίζει. Σας παρακαλώ όλοι να ζήσετε βίον άγιον, να βαδίσετε σε γραμμές άγιες για να βοηθήσετε την Εκκλησία και την Ελλάδα μας. Οι καρδιές σας να γίνουν θυμιατήρια, που θα ανεβαίνει η προσευχή σας στο θρόνο του Θεού.

Ερώτησις: Όταν, Γέροντα σας πλησιάση πρόσωπο ταραγμένο και σας εκτοξεύσει υβριστικούς λόγους τί κάνετε εκείνη τη στιγμή;

Απάντησις: Όταν κάθομαι σε υψηλό βράχο προσευχής, όσα κύματα και να έλθουν δε μου προξενούν τίποτε. Όταν όμως με βρούν χαμηλά με περιλούουν. Η Νοερά προσευχή αφομοιώνει, συνδέει, αγιάζει.Όταν στη ψυχή ανάψη η πυρκαϊά της ευχής όλα τα ξηρά καίγονται και εξαφανίζονται.

Η νοερά προσευχή είναι η βάση της τελειότητος.

Η πρώτη βαθμίδα της πνευματικής ανυψώσεως είναι η νοερά προσευχή.

Στην αρχή της ευχής αισθάνεσαι χαρά, έπειτα γλυκύτητα και στο τέλος σαν καρπός έρχονται τα δάκρυα. Διότι αισθάνεσαι πλέον την παρουσία του Ιησού.

Όταν θα καλλιεργήσετε την ευχή δε θα κουράζεστε, δε θα ταράζεστε, δε θα νυστάζετε στις ακολουθίες, διότι το σώμα σας θα είναι πλέον ένδυμα. Το φόρεμα ούτε λυπάται, ούτε κρυώνει, ούτε κουράζεται… Όσες ώρες και να στέκομαι δε κουράζομαι

Βρισκόμαστε σ’αυτή τη κατάσταση, διότι ο Μοναχισμός έχασε το χρωματισμό του, τη νοερά Προσευχή.

Εμπρός παιδιά, να καλλιεργήσετε την ευχή. Αυτή γέμισε τον Παράδεισο απο τόσους αγίους ανθρώπους.

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος καθαρισμού και αγιασμού απο τη νοερά προσευχή. Καλοί είναι και οι ψαλμοί (οι εκκλησιαστικοί ύμνοι), αλλ’αυτούς τους λέμε για να ελκύουμε και να συγκινούμε τον κόσμο. Εμείς πρέπει να μιλάμε στον Βασιλέα μυστικά στο αυτί του. Αυτοί που ψάλλουν μοιάζουν με ανθρώπους, που βρίσκονται έξω απο το παλάτι του Βασιλέως και φωνάζουν διάφορα άσματα για να δείξουν τον ενθουσιασμό τους. Ευχαριστείται βέβαια ο Βασιλιάς και απο αυτά, αφού γίνονται για το πρόσωπό του, αλλά ευφραίνεται και προσέχει περισσότερο τους μυστικούς της αυλής του, αυτούς που του μιλούν στο αυτί Του.

Η υπακοή όταν της αφαιρέσει την κρυφή εργασία, την ευχή, δεν έχει αξία. Και ο κομμουνισμός υπακούει στην ιδεολογία του, αλλά τί είναι;

Η ευχή είναι το σωσίβιο της ψυχής και του σώματός μας. Και στον ωκεανό ακόμα να βρεθείς με βάρκα να ταξιδεύεις άφοβα.

Δια της ευχής γίνεται ο άνθρωπος σαν παιδί. Τον επαναφέρει στην απλότητα και την αθωότητα που είχε ο Αδάμ στον Παράδεισο πρίν την πτώση. Παύει τη διαφορά του άλλου φύλου. Αποκτά ακατανόητη για τους κοσμικούς την ευλογημένη αγία απάθεια.

Με την ευχή αγιάζεις τον τόπο που κάθεσαι και το έργο που κάνεις.

Πρόσεξε τώρα ο διάβολος στενοχωριέται που τον πολεμάς με την ευχή. Θα προσπαθεί να σου αποσπά το νού σου με διάφορες σκέψεις.

Όλοι οι πειρασμοί σου πρέπει να ξέρεις, είναι για να σε εμποδίσουν από την προσευχή του Ιησού

Μεταλαμβάνετε συχνά, προσεύχεστε θερμά με την καρδιά σας, υπομένετε και θα δείτε χέρι δυνατό να σας κρατάει.

Όταν θα καλλιεργήσετε τη νοερά προσευχή θα γίνετε πλέον παιδιά του παλατιού. Θα ξέρετε τη γλώσσα του Βασιλιά και τους βασιλικούς τρόπους. Τότε μόνο με ένα νεύμα θα έχει άγια σκιρτήματα η καρδιά σας.

Καλλιεργήστε την ευχή. Αυτή θα σας οδηγήσει στον Παράδεισο. Θα βλέπετε τη χάρη του Θεού οφθαλμοφανώς, θα αποκτήσετε τη χαρά του Ουρανού.

Παρεκάλεσα τον Κύριο να σας δώσει το χάρισμα της ευχής. Δεν έχω άλλο δώρο να σας δώσω. Θέλω αυτό που θεωρώ το πιο πολύτιμο να σας το παραδώσω.

Η χάρις του Παναγίου Πνεύματος κάνει τον άνθρωπο να εκπέμπει ακτίνες… θα πρέπει όμως ο άλλος να έχει καλό δέκτη για να το καταλάβει, για να πάρει είδηση τη θερμότητα των ακτίνων.

Ο άνθρωπος δια της προσευχής του Ιησού είναι πάντα χαρούμενος, γεμάτος και φωτισμένος.

Δια της ευχής θα κερδίσεις το πάν. Καθαρίζεται ο άνθρωπος, λαμπρύνεται, αγιάζεται. Προσπάθησε κάθε στιγμή να αναπνέεις τον καθαρό αυτόν αέρα της προσευχής του Ιησού.

Τότε ο Μοναχός έχει την πραγματική χαρά, όταν έχη δια της ευχής τον Χριστό στην καρδιά του.

Να προσεύχεστε να μου δίνει ο Θεός υπομονή, θερμή προσευχή και αναβάσεις προς τον Χριστό μας.

Θα λεπτύνετε και θα πετάτε με την ευχή. Θα αισθάνεστε ζωντανή την παρουσία του Χριστού μας μέσα και γύρω σας.

Είναι βασιλικός ο άνθρωπος που ενώνεται με το Θεό. Είναι τότε πολύ προσεκτικός στους λόγους του. Επιθυμεί να μη διακόπτει τη μυστική συνομιλία του Βασιλιά και όσες φορές οι άλλοι, που τον πλησιάζουν δε τον καταλαβαίνουν τον κουράζει πολύ.

Επιθυμώ να ιδρύσετε σταθμούς προσευχής στα νησιά μας.

Θέλω ν’ ακούσω μέσα σας τη φωνή του Κυρίου. Απο την καρδιά σας να μιλάει ο Κύριος. Να είστε θρόνοι Κυρίου, δια της ευχής.

Η πνευματική ζωή έχει χαρές μεγάλες. Πετάς, φεύγεις απ΄τον κόσμο, δε λογαριάζεις τίποτε… Γίνεστε παιδιά που κατοικεί ο Θεός στην καρδιά σας.

Η προσευχή όλα τα τακτοποιεί. Τη θάλασσα μπορεί να την περπατάς. Εκμηδενίζει τις αποστάσεις. Τις βουλήσεις των ανθρώπων μεταβάλλει. Δίνει θάρρος, πίστη και υπομονή στη ζωή μας πάντοτε.

Την ένωση της ψυχής σας μετά του Θεού να φροντίσετε.

Όταν θα βαδίσετε στις γραμμές της προσευχής, της σιωπής και της μελέτης, θα δείτε να κατοικεί ο Χριστός στην καρδιά σας

Η Παναγία να σε διαφυλάγει, ο Χριστός να κατοικήσει στην καρδιά σου. Αυτό είναι παιδί μου η τελειότητα.

Θέλω όταν σε πλησιάζω να μου μιλάει ο Χριστός απο την καρδιά σου και εσύ πάλι να ακούς τον Νυμφίο σου να μιλάει μέσα απο τη δική μου ψυχή και τότε είναι το πραγματικό μυστικό πανηγύρι

Η χάρη του Θεού, η πνευματική ένωση τον μεταμορφώνει, γίνεται άλλος άνθρωπος, φεύγει ο φόβος. Με την απεριόριστη χάρη δε φοβάται τον θάνατο. Θεωρεί τη ζωή αυτή, όσο καλή και άν φαίνεται σκλαβιά.

Υπομονή χρειάζεται και προσευχή, για να μη πέφτουμε σε λάθη.

Για να απολαύσεις τις χαρές του Μοναχισμού, της πνευματικής ζωής, πρέπει να καλλιεργήσεις με όλη τη δύναμη της ψυχής σου την προσευχή, την υπομονή και την σιωπή. Χωρίς την προσευχή δεν είναι εύκολο να υπομένεις, ούτε να σιωπάς. Με τη χάρη του Θεού, αυτά εφάρμοσα στη ζωή μου. Μας βοηθούν να έχουμε τον Χριστό κάτοικο στην καρδιά μας.

ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 

ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ- ΑΓΝΗ ΠΑΡΘΕΝΕ

01 - Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον

02 - Εξομολογείσθε τω Κυρίω

03 - Αινείτε τον Κύριον

04 - Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς

05 - Ησαΐα Χόρευε

06 Εισελεύσομαι εις τον οίκον σου

07 - Kύριε εκέκραξα προς Σε

08 - Θεοτόκε Παρθένε χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία

09 - Κύριος ποιμαίνει με

10 - Μακάριος ανήρ ος ουκ επορεύθη

11 - Αγνή Παρθένε Δέσποινα - Agni Parthene

12 - Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν

TO ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Δεκέμβριος του 2007! Εμφανώς καταβεβλημένος από την ασθένεια του, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος απευθύνεται για τελευταία φορά στο Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμά του στο Ελληνικό Ορθόδοξο Έθνος σε μία ομιλία που έμελλε να μείνει στην Ιστορία…
Και το μήνυμά της ομιλίας συγκλονιστικό και τόσο επίκαιρο ειδικά σήμερα που το Έθνος βάλλεται από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς. Ολόκληρο το Πρωτοχρονιάτικο Μήνυμα είχε ως εξής:

Αγαπητά μου Παιδιά,

ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ που δεν τιθασεύεται, αυτό είναι η αέναη κίνηση του χρόνου. Το σήμερα γίνεται χθες εν ριπή οφθαλμού, και το αύριο σήμερα και χθες. Κι εμείς παρασυρόμεθα προς το τέρμα της πορείας μας, εκόντες άκοντες, παρακολουθούντες τα γεγονότα που περνούν από μπροστά μας, χωρίς αναστρέψιμη ελπίδα.

Αυτή είναι η μοίρα των θνητών. Κι αλλοίμονο σ' εκείνους που δεν έχουν ακόμη βρη την απάντηση στο πρόβλημα του θανάτου. Την απάντηση τη δίδει μόνο η χριστιανική πίστη.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΝΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ. Κι εμείς συμπράττουμε σ' αυτό, άλλοι για το καλό και άλλοι για το κακό. Η ελευθερία μας είναι το κριτήριο της ευθύνης μας. Μακάριοι οι έχοντες προοπτική αιωνιότητας στη ζωή τους. Αλλοιώς είναι σάρκες, έκδοτοι σε πάθη ατιμίας, πρόθυμοι για κάθε τι που ευτελίζει την ύπαρξή μας.

Ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός αν κάθε άνθρωπος θυμόταν την θεία καταγωγή του και ευθυγράμμιζε τη ζωή του με τις αρχές που απορρέουν από αυτή. Δυστυχώς όμως αυτό δεν συμβαίνει.

ΚΑΘΕ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ συμβατική αφετηρία μιας νέας προσπάθειας. Κανείς ασφαλώς δεν θέλει να ζη σ” ένα κόσμο παρακμής, αντιφάσεων, αλληλοσυγκρουομένων συμφερόντων, αδικίας και αμοραλισμού.

Η κατάσταση δεν αλλάζει μαγικά και μηχανικά. Χρειάζονται να πολλαπλασιασθούν οι άνθρωποι που κάνουν Αντίσταση.

Που παραμένουν πιστοί στις παραδόσεις μας, στις αξίες μας, στην ιστορία μας και στους αγώνες μας. Οι αναθεωρητές πολύ κακή συγκυρία επέλεξαν για να γκρεμίσουν από τις καρδιές των Ελλήνων τα κάστρα των θυσιών.

ΣΤΑΘΗΤΕ ΟΛΟΙ ΟΡΘΙΟΙ στις επάλξεις σας και μη ξεπουλήσετε τα πρωτοτόκια μας.

Διδάξτε στα παιδιά σας την αλήθεια, όπως την εβίωσαν οι αείμνηστοι Πατέρες μας. Ο λαός μας ξέρει να υπερασπίζεται τα ιερά και τα όσιά του.

Το έχει κατ” επανάληψιν αποδείξει. Και θα το αποδείξει και πάλι. Αντίσταση και Ανάκαμψη. Για να ξαναβρούμε ο,τι έχουμε χάσει, για να υπερασπισθούμε ο,τι κινδυνεύει.

ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΤΟ 2008 – ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Με πατρική αγάπη και ευχές

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

Λίγες ημέρες νωρίτερα ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε σημειώσει μεταξύ άλλων στο Χριστουγεννιάτικο μήνυμά του:

«ΣΑΝ ΕΓΕΡΤΗΡΙΟ ΣΑΛΠΙΣΜΑ ακούεται και πάλι σήμερα η φράση του Αγγέλου. Είναι σαν να καλεί τον άνθρωπο του 21ου αιώνα να ξυπνήσει από τον λήθαργο της χρησιμοθηρικής υλοφροσύνης και την κραιπάλη της πλασματικής αυτάρκειάς του. «Ξύπνα, άνθρωπε του 21ου αιώνα».

Ο Σωτήρας προκαλεί αλλά και προσκαλεί τον καθένα μας να αναθεωρήσει την πορεία του, να ξαναβρεί την ελευθερία του, να ξαναδεί το φάσμα της ζωής του μέσα από το λαμπρό φως της Αλήθειας Του.

«ΞΥΠΝΑ ΑΝΘΡΩΠΕ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ». Τα επιτεύγματά σου σε απεκοίμησαν και νόμισες ότι κατέκτησες τον κόσμο. Ευτέλισες και αυτά τα ιερά και όσια. Τα θεώρησες μύθους και θρύλους που τρέφουν τη φαντασία των μικρών παιδιών, χωρίς αντίκρυσμα στην προσωπική υπαρκτική οντότητά σου.

Κύτταξε όμως γύρω σου. Πόλεμοι αδελφοκτόνοι, πείνα και ασθένειες για τους αδύνατους, καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, διαφθορά, σκάνδαλα, διάσπαση της ενότητος του ανθρώπινου γένους, απουσία αγάπης, κυριαρχία των συμφερόντων.

Ένα τέτοιο κόσμο ετοίμασες για τα παιδιά σου, όπου και αυτή ηφύση συστενάζει και διαμαρτύρεται για τις καταχρήσεις σου. Δεν απέλιπαν βέβαια νησίδες ελπίδας. Είναι όμως τραγικά ολίγες, επιδεικτικά ανεπαρκείς».

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ

  

Η ιστορία της Bασιλόπιτας είναι μια ιστορία που συνέβηκε περίπου πριν 1500 χρόνια στην πόλη Καισαρεία της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία. 

Ο Μέγας Βασίλειος ήταν δεσπότης της Καισαρείας και ζούσε αρμονικά με τους συνανθρώπους του, με αγάπη, κατανόηση και αλληλοβοήθεια.
Κάποια μέρα όμως, ένας αχόρταγος στρατηγός - τύραννος της περιοχής, ζήτησε να του δοθούν όλοι οι θησαυροί της πόλης της Καισαρείας, αλλιώς θα πολιορκούσε την πόλη για να την κατακτήσει και να την λεηλατήσει.
Ο Μέγας Βασίλειος ολόκληρη τη νύχτα προσευχόταν να σώσει ο Θεός την πόλη. Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός αποφασισμένος με το στρατό του περικύκλωσε αμέσως την Καισαρεία.
Μπήκε με την ακολουθία του και ζήτησε να δει το Δεσπότη, ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν. Με θράσος και θυμό ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης καθώς και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε στην πόλη. Ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχια, δεν είχαν να δώσουν τίποτε αξιόλογο στον άρπαγα στρατηγό.
Ο στρατηγός με το που άκουσε αυτά τα λόγια θύμωσε ακόμα περισσότερο και άρχισε να απειλεί τον Μέγα Βασίλειο ότι θα τον εξορίσει πολύ μακριά από την πατρίδα του ή κι ακόμη μπορεί να τον σκοτώσει.

Οι Xριστιανοί της Καισαρείας αγαπούσαν πολύ το Δεσπότη τους και θέλησαν να τον βοηθήσουν. Μάζεψαν λοιπόν από τα σπίτια τους ότι χρυσαφικά είχαν και του τα πρόσφεραν, ώστε δίνοντάς τα στο σκληρό στρατηγό να σωθούν. Στο μεταξύ ο ανυπόμονος στρατηγός κόντευε να σκάσει από το κακό του. Διέταξε αμέσως το στρατό του να επιτεθεί στο φτωχό λαό της πόλης.

Ο Δεσπότης, ο Μέγας Βασίλειος, που ήθελε να προστατέψει την πόλη του προσευχήθηκε και μετά παρουσίασε στο στρατηγό ότι χρυσαφικά είχε μαζέψει μέσα σε ένα σεντούκι. Τη στιγμή όμως που ο στρατηγός πήγε να ανοίξει το σεντούκι και να αρπάξει τους θησαυρούς, με το που ακούμπησε τα χέρια του πάνω στα χρυσαφικά έγινε το θαύμα! Όλοι οι συγκεντρωμένοι είδαν μια λάμψη και αμέσως μετά έναν λαμπρό καβαλάρη να ορμάει με το στρατό του επάνω στον σκληρό στρατηγό και τους δικούς του. Σε ελάχιστο χρόνο ο κακός στρατηγός και οι δικοί του αφανίστηκαν. Ο λαμπρός καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι.

Έτσι σώθηκε η πόλη της Καισαρείας. 

Τότε ο Μέγας Βασίλειος βρέθηκε σε δύσκολη θέση! Θα έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης και η μοιρασιά να είναι δίκαιη, δηλαδή να πάρει ο καθένας ό,τι ήταν δικό του. Αυτό ήταν πολύ δύσκολο. Προσευχήθηκε λοιπόν ο Μέγας Βασίλειος και ο Θεός τον φώτισε τι να κάνει. Κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν ψωμάκια, όπου μέσα στο καθένα ψωμάκι θα έβαζαν και λίγα χρυσαφικά. Όταν αυτά ετοιμάστηκαν, τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους της πόλης της Καισαρείας.
Στην αρχή όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν κάθε οικογένεια έκοβε το ψωμάκι αυτό κι έβρισκε μέσα τα χρυσαφικά της.
Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι, η βασιλόπιτα που έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί. Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου!

Η βασιλόπιτα έχει πάντα την πρώτη θέση στο Πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, πλάι στους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, τις δίπλες και τα άλλα γλυκά.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

ΤΙ  ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ
Γράφει ο Γιώργος Ιωαννίδης

Τα «Κάλαντα» της Πρωτοχρονιάς έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Λίγοι ίσως γνωρίζουν όλο το περιεχόμενό τους και ακόμα λιγότεροι την προέλευσή τους. Είναι βέβαιο ότι στο Άσμα που ακούγεται σήμερα στις γειτονιές είναι ενσωματωμένα τουλάχιστον τέσσερα«Άσματα Αγερμού» που μάλλον ανάγονται στη Βυζαντινή εποχή. 

Η πρώτη ενότητα είναι μια τυπική ευχή να είναι καλή η Πρωτομηνιά και η είσοδος του Νέου Έτους:

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά

κι  αρχή - Καλός μας χρόνος

Η επόμενη ενότητα όπως φαίνεται προέρχεται από την «Λόγια» Παράδοση. Κάποιος Διδάσκαλος (ή ιερέας) δίδαξε στους μαθητές του την μεγάλη «Δεσποτική Εορτή» της «Περιτομής του Χριστού» : Ο Χριστός με το Αιγυπτιακό - Σημιτικό Έθιμο της Περιτομής οκτώ ημέρες μετά την γέννησή του «βγαίνει να γνωρίσει τον κόσμο και γίνεται αποδεκτός από τους συμπατριώτες του» :

Αρχή που βγήκεν ο Χριστός

Άγιος και Πνευματικός 

στην γήν να περπατήσει 

και να μας καλοκαρδίσει

Από την Λόγια Παράδοση φαίνεται να προέρχεται και η τρίτη ενότητα που αναφέρεται στην μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου. Είναι πιθανό μάλιστα να σχετίζεται με τον Αρέθα Επίσκοπο Καισαρείας και με την προσπάθεια να μορφωθούν οι πληθυσμοί της Μ. Ασίας τον 10ο αι. μΧ.
(Προβάλλεται ο Μέγας Βασίλειος ως φορέας της παιδείας - που προτρέπει τους γονείς να μορφώνουν τα παιδιά τους. Προβάλλεται επίσης η ιερή τέχνη του καλλιγράφου που πάντα στην Βυζαντινή εικονογραφία κρατά ειλητάριο («χαρτί»), Κάλαμο («πέννα») και «Καλαμάριον» (μελανοδοχείο) : 

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία.

Βαστάει πέννα και χαρτί

χαρτί και  καλαμάρι

[με] Το καλαμάρι έγραφε

και [με] το χαρτί ομίλει.
.........

Και στο ραβδί του ακούμπησε να πει το Αλφαβητάρι...

Όμως στους στίχους του πρωτοχρονιάτικου άσματος παρεμβάλλονται άλλοι στίχοι που φαινομενικά δεν «δένουν». Για παράδειγμα τι θα πει  «Αρχιμηνία - κι αρχιχρονιά - ψηλή μου δενδρολιβανιά»!!   Ή τί θα πει   «χαρτί και καλαμάρι - δες κι εμέ το παληκάρι»!!! Αν και είναι παράξενες για εμάς οι φράσεις αυτές,  είναι πολύ απλή η προέλευσή τους. Ιδού η  παράξενη και χαριτωμένη ιστορία αυτών των στίχων που παρεμβάλλονται: 
Για την τελική διαμόρφωση του άσματος που γνωρίζουμε σήμερα, έπαιξαν ρόλο «Καλανδιστές» που αυτοσχεδίαζαν. Μάλιστα από τον 13ο  αι - όταν οι «Καντάδες» ήταν της μόδας (και ήταν δύσκολο στους νέους χαμηλών τάξεων να πλησιάζουν και να συζητούν με «αρχοντοπούλες») κάποιος τολμηρός νέος ενώ έψαλλε τα Κάλαντα στο πρόπυλο ενός αρχοντικού,, σκέφτηκε να στείλει «μήνυμα»  στην νέα  που κρυμμένη τον άκουγε απ' «τα ψηλά τα παραθύρια» και φαινομενικά έκανε πως δεν τον καταδέχεται.
Ο νέος χρησιμοποιεί ωραίες εκφράσεις και έξυπνα κοσμητικά επίθετα για να κολακεύσει την νέα. Τόσο η τόλμη όσο και η τέχνη του νέου να συνδυάζει στίχους, μας επιτρέπει να υποθέσουμε με επιφύλαξη ότι πρόκειται για μορφωμένο νέο (ίσως Επτανήσιο) της εποχής της Φραγκοκρατίας.

Ας προσέξουμε την αυτοσχέδια προσθήκη : Προσφωνεί την νέα στο μπαλκόνι 

    «Ψηλή μου δεντρολιβανιά»  

 «[μοιάζεις με] εκκλησιά μετ' Άγιο θόλος»

Και συνεχίζει ανακατεύοντας τις παρακάτω φράσεις στο Άσμα της Πρωτοχρονιάς :

«Για δεν μας καταδέχεσαι;;»

«Συ είσαι Αρχόντισσα Κυρία».

«Ζαχαρο - καρδιο - ζύμωτη,  Δες και εμέ το παληκάρι!!»

«Βασιλικέ μου κατιφέ» 

«Άσπρε μου, χρυσέ μου ήλιε!!!»

Σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που μη γνωρίζοντας ψάλλουν λάθος τα Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα σε σημείο να μην βγαίνει νόημα : Ο Μέγας Βασίλειος εμφανίζεται  να «μην μας καταδέχεται!!!!» ενώ η Καισάρεια «είναι αρχόντισσα Κυρία»(;;;;;). 

Γιώργος Ιωαννίδης 

ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ: ΣΟΦΑ ΛΟΓΙΑ ΚΙ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Δεν γνωρίσαμε εμείς τον Θεό για τη δικαιοσύνη μας, αλλά ο Θεός μας γνώρισε διά μέσου της αγάπης του.

·  Πρέπει να μην ξεχνάμε ότι είναι αναρίθμητες οι ευκαιρίες που μας δίνει ο Θεός για να τελειοποιηθούμε.

·  Ο Θεός δίνει τη δύναμη που χρειάζεται στον άνθρωπο στους κόπους και τους αγώνες του για την αρετή. 

·  Από την μνήμη των παρελθόντων και από την πείρα των παρόντων διδασκόμαστε για το μέλλον. 

·  Όποιος γεύτηκε την γλυκύτητα του λόγου του Θεού και τον πρόδωσε, μοιάζει μ’ εκείνον που άλλαξε το πολύτιμο διαμάντι μ’ ένα χρωματιστό γυαλί.

·  Μια έφοδος του ένθεου δεν μπορεί να φέρει κακό, αν εμείς έχουμε όπλο την πίστη.

·  Η θεία βοήθεια από τη μια και η θέλησή μας από την άλλη φέρνουν την νίκη κατά του πονηρού.

·  Ο Θεός δεν εξετάζει τον άνθρωπο μερικώς, αλλά συνολικώς, για να σου διδάξει την αμεροληψία.

·  Η μολυσμένη ατμόσφαιρα και η κακία έχουν ένα κοινό σημείο: η μία μολύνει το σώμα και η άλλη την ψυχή.

·  Διατήρησε αγνή την ψυχή σου σαν το πολυτιμότερο κεφάλαιο στη ζωή σου.

·  Οι μέλισσες ούτε σε όλα τα άνθη πλησιάζουν ούτε προσπαθούν να τα σηκώσουν ολόκληρα, αλλά παίρνουν ό,τι τους είναι χρήσιμο και φεύγουν.

·  Η ψυχή μας εξομοιώνεται με όσα σπουδάζει και πράττει και με όσα αισθάνεται, σύμφωνα με την κατεύθυνση που της δώσαμε.

·  Όπως οι ληστές κρύβονται στα σκιερά μέρη για να ληστέψουν περαστικούς, έτσι και ο διάβολος κρύβεται στις απολαύσεις για να κυριεύσει την ψυχή μας.

·  Η κακία μοιάζει πολύ με την ατμόσφαιρα που μολύνει, όταν έχει δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις.

·  Η πραγματική χαρά συμβαδίζει ουσιαστικά με την λύπη και τα δάκρυα.

·  Ο Θεός δεν έχει πάντοτε ανάγκη υπενθυμίσεως για τις ανάγκες μας, αλλά της ειλικρινούς διαθέσεώς μας.

·  Οι ημέρες της ζωής μας βιάζονται και δεν περιμένουν τον οκνηρό να διορθωθεί.

·  Το κακό και η αμαρτία ξεκινούν από τη δική μας προαίρεση.

·  Όταν ικανοποιείται η ανάγκη του φαγητού δεν πρέπει να λησμονείται η ευεργεσία του Θεού.

·  Όπως οι βαφείς βάφουν με χρώματα ανεξίτηλα, έτσι ανεξίτηλο πρέπει να μείνει μέσα μας το καλό.

·  Μην αφήνεις να διαμορφώνονται πονηρές ιδέες στο μυαλό σου τις ώρες της αναπαύσεως.

·  Η αποβολή μιας συνήθειας είναι δύσκολο, αλλά όχι και ακατόρθωτο έργο.

·  Τίποτε από τα γύρω μας δεν μένει αμετάβλητο, ούτε κι εμείς οι ίδιοι.

·  Δεν πρέπει να επιδιώκουμε την θεραπεία του κακού με το κακό.

·  Τα πράγματα του βίου αλλάζουν εύκολα δεσπότη, η αρετή μόνο είναι αναφαίρετο κτήμα.

·  Δώσε πρώτη κληρονομιά στα παιδιά σου την αρετή και ύστερα μοίρασέ τους και την περιουσία σου.

·  Η ψαλμωδία για τα παιδιά είναι άνεση και ευχαρίστηση, αλλά και αναφορά στον Θεό.

·  Όπως η φύση παίρνει λαμπρό χρώμα από τον ακτινοβόλο ήλιο, έτσι και η ψυχή μας από τα διδάγματα των πατέρων.

·  Να μην δίνεις άφθονο πλούτο στις ανέσεις σου αλλά στην ψυχή σου.

·  Όπως ο όγκος του σώματος δημιουργεί πρήξιμο και φλόγωση, έτσι και τα πάθη φλογίζουν την ψυχή.

·  Όταν βλέπεις κάποιον να κλαίει για τα αμαρτήματά του, συμπάθησέ του και μιμήσου τον.

·  Να αποφεύγουμε την αμαρτία καθώς και τα άλογα ζώα τη δηλητηριώδη τροφή.

·  Να αποφεύγεις την αμαρτία, όπως το ελάφι το σχοινί και το πτηνό την παγίδα.

·  Από όποιο πράγμα αμαρτάνουμε ευκολότερα πρέπει να προφυλασσόμαστε περισσότερο.

·  Προσπάθησε να περισυλλέγεις τους ναυαγούς της αμαρτίας δείχνοντάς τους σανίδα σωτηρίας την ελπίδα του Θεού.

·  Όταν μας περιτριγυρίζει η φωτιά του κακού ή τα λιοντάρια της αμαρτίας, να ελπίζουμε στο Θεό για τη σωτηρία μας.

·  Να μην υπερπαχύνεις το σώμα σου, γιατί εξασθενείς την ψυχή σου.

·  Να μοιράζεις τα εφόδια προς το σώμα και την ψυχή ανάλογα με την ανάγκη του καθενός.

·  Παράβλεπε τη σάρκα που είναι φθαρτή και επιμελού της ψυχής που είναι αθάνατη.

·  Ο Θεός μας σώζει από τους  κινδύνους και όταν ακόμη χαθεί κάθε ελπίδα σωτηρίας.

·  Η θλίψη είναι φυσικό φαινόμενο και η μετάνοια θαυμάσια πράξη.

·  Όπως οι ιατρικές συμβουλές αποδεικνύονται ωφέλιμες όταν τηρούνται το ίδιο και οι πνευματικές.

·  Από το πλήθος των ανομιών μας και η φύση ακόμα στενάζει και έφυγαν από τα φυσικά τους όρια οι περιοχές του χρόνου.

·  Φύλαξε την πίστη σου προς τον Κύριο, όπως το κογχύλι το σώμα του από τον κίνδυνο.

·  Όπως τα αρπακτικά πουλιά έγιναν τροφοδότες και φύλακες του Ηλιού, έτσι και οι ασθένειες μας τροφοδοτούν την ελπίδα της αιώνιας ζωής. 

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Άγιος Βασίλειος ο Μέγας

Ο Μέγας αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε το 329 μ.Χ., κατ' άλλους το 330 μ.Χ., στη Νεοκαισάρεια του Πόντου στο χωριό Άννησα και μεγάλωσε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Τα δε εγκυκλοπαιδικά λεξικά αναφέρουν σαν πατρίδα του Μ. Βασιλείου την Καισαρεία της Καππαδοκίας. Είχε 8 αδέρφια, 3 αγόρια και πέντε κορίτσια. Από τα 4 αγόρια τα 3 αγόρια έγιναν επίσκοποι (ο Βασίλειος Καισαρείας, ο Γρηγόριος Νύσσης και ο Πέτρος Σεβάστειας) και το ένα μοναχός (ο Ναυκράτιος). Από τις 5 αδερφές του η πρώτη, και συγχρόνως το πιο μεγάλο παιδί της οικογένειας, η Μακρίνα, έγινε μοναχή. Οι γονείς του Βασίλειος (και αυτός), που καταγόταν από την Νεοκαισάρεια του Πόντου και Εμμέλεια, που καταγόταν από την Καππαδοκία, αν και κατά κόσμον ευγενείς και πλούσιοι, είχαν συγχρόνως και ακμαιότατο χριστιανικό φρόνημα. Αυτοί μάλιστα έθεσαν και τις πρώτες -καθοριστικής σημασίας- πνευματικές βάσεις του Αγίου.

Με εφόδιο αυτή τη χριστιανική ανατροφή, ο Βασίλειος αρχίζει μια καταπληκτική ανοδική πνευματική πορεία. Έχοντας τα χαρίσματα της ευστροφίας και της μνήμης, κατακτά σχεδόν όλες τις επιστήμες της εποχής του. Και το σπουδαιότερο, κατακτά τη θεία θεωρία του Ευαγγελίου, που την κάνει αμέσως πράξη με την αυστηρή ασκητική ζωή του.

Ας αναφέρουμε όμως, περιληπτικά, την πορεία των δραστηριοτήτων του. Μετά τις πρώτες του σπουδές στην Καισαρεία και κατόπιν στο Βυζάντιο, επισκέφθηκε, νεαρός ακόμα, την Αθήνα, όπου επί τέσσερα χρόνια συμπλήρωσε τις σπουδές του, σπουδάζοντας φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, αστρονομία και ιατρική, έχοντας συμφοιτητές του τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό (τον θεολόγο) και τον Ιουλιανό τον Παραβάτη.

Από την Αθήνα επέστρεψε στην Καισαρεία και δίδασκε την ρητορική τέχνη. Αποφάσισε όμως, να ακολουθήσει τη μοναχική ζωή και γι' αυτό πήγε στα κέντρα του ασκητισμού, για να διδαχθεί τα της μοναχικής πολιτείας στην Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία και Μεσοποταμία. Όταν επέστρεψε, αποσύρθηκε σε μια Μονή του Πόντου, αφού έγινε μοναχός, και ασκήθηκε εκεί με κάθε αυστηρότητα για πέντε χρόνια (357 - 362 μ.Χ.). Ήδη τέλεια καταρτισμένος στην Ορθόδοξη Πίστη, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Καισαρείας Ευσέβιο. Ο υποδειγματικός τρόπος της πνευματικής εργασίας του δεν αργεί να τον ανεβάσει στο θρόνο της αρχιεροσύνης, διαδεχόμενος τον Ευσέβιο στην επισκοπή της Καισαρείας (370 μ.Χ.). Με σταθερότητα και γενναίο φρόνημα, ως αρχιερέας έκανε πολλούς αγώνες για την Ορθόδοξη Πίστη. Με τους ορθόδοξους λόγους που συνέγραψε, κατακεραύνωσε τα φρονήματα των κακοδόξων.

Στους αγώνες του κατά του Αρειανισμού αναδείχτηκε αδαμάντινος, ούτε κολακείες βασιλικές του Ουάλεντα (364 - 378 μ.Χ.), που πήγε αυτοπροσώπως στην Καισαρεία για να τον μετατρέψει στον Αρειανισμό, ούτε οι απειλές του Μόδεστου μπόρεσαν να κάμψουν το ορθόδοξο φρόνημα του Αγίου. Υπεράσπισε με θάρρος την Ορθοδοξία, καταπλήσσοντας τον βασιλιά και τους Αρειανούς. Ακόμα, αγωνίστηκε κατά της ηθικής σήψεως και επέφερε σοφές μεταρρυθμίσεις στο μοναχισμό.

Η δε υπόλοιπη ποιμαντορική δράση του, υπήρξε απαράμιλλη, κτίζοντας την περίφημη «Βασιλειάδα», συγκρότημα με ευαγή Ιδρύματα, όπως φτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, ξενοδοχείο και νοσοκομείο κ.ά., όπου βρήκαν τροφή και περίθαλψη χιλιάδες πάσχοντες κάθε ηλικίας, γένους και φυλής.

Ο Μέγας Βασίλειος έχει πλούσιο και σημαντικό συγγραφικό έργο. Τα κυριότερα έργα του είναι οι 9 ομιλίες στην Εξαήμερο, ομιλίες στους Ψαλμούς, πολλές και διάφορες άλλες ομιλίες, ασκητικά έργα και επιστολές. Εκτός των άλλων έργων του, έγραψε και Θεία Λειτουργία, που, μετά την επικράτηση αυτής της συντομότερης του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τελείται 10 φορές το χρόνο: την 1η Ιανουαρίου (όπου γιορτάζεται και η μνήμη του), τις πρώτες πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής, τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, την Μ. Πέμπτη και το Μ. Σάββατο.

Στα πενήντα του χρόνια ο Μέγας Βασίλειος, εξαιτίας της ασθενικής κράσεώς του και της αυστηρής ασκητικής ζωής του (ορισμένες πηγές λένε από βαριά αρρώστια του ήπατος ή των νεφρών), την 1η Ιανουαρίου του 378 μ.Χ. ή κατ' άλλους το 379 με 380 μ.Χ., εγκαταλείπει το φθαρτό και μάταιο αυτό κόσμο, αφήνοντας παρακαταθήκη και Ιερή κληρονομιά στην ανθρωπότητα ένα τεράστιο πνευματικό έργο. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία την 1ην Ιανουαρίου.

Το συγγραφικό έργο του Μεγάλου Βασιλείου

 Τα έργα του κατατάσσονται σε τέσσερεις κατηγορίες:

Δογματικά συγγράμματα.
α) «Ανατρεπτικός του Απολογητικού του δυσσεβούς Ευνομίου». Αποτελείται από τρία βιβλία και καταφέρεται ενάντια του αρχηγού των Ανομοίων Ευνομίου.
β) «Προς Αμφιλόχιον, περί του Αγίου Πνεύματος». Επιστολική πραγματεία προς τον επίσκοπο Ικονίου Αμφιλόχιο σχετικά με το Άγιο Πνεύμα.

Ασκητικά συγγράμματα.
α) «Τα Ηθικά». Συλλογή 80 ηθικών κανόνων.
β) «Όροι κατά πλάτος». Περιέχει 55 κεφάλαια με θέμα γενικές αρχές του μοναχισμού.
γ) «Όροι κατ’ επιτομήν». Περιέχει 313 κεφάλαια που αναφέρονται στην καθημερινή ζωή των μοναχών.
δ) «Περί πίστεως».
ε) «Περί κρίματος».
στ) «Περί της εν παρθενία αληθούς αφθορίας». Έργο σχετικό με την παρθενική ζωή.

Ομιλίες.
Ορισμένες από τις ομιλίες του είναι:
α) «Εις την Εξαήμερον». Συλλογή 9 ομιλιών με θέμα τη δημιουργία του κόσμου.
β) «Εις του Ψαλμούς». Συλλογή 18 ομιλιών με αφορμή το περιεχόμενο των Ψαλμών του Δαυίδ.
γ) «Περί του ουκ έστιν αίτιος του κακού ο Θεός».
δ) «Περί πίστεως».
ε) «Κατά Σαβελλιανών, Αρείου και Ανομοίων».
στ) «Προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων». Το διασημότερο από τα κείμενα του Βασιλείου, στο οποίο πραγματοποιεί προσπάθεια γεφύρωσης μεταξύ χριστιανικής και κλασσικής παιδείας.
ζ) «Προτρεπτικός εις το άγιον βάπτισμα».
η) «Εις το πρόσεχε σεαυτώ».
θ) «Προς Πλουτούντας».
ι) «Εν λιμώ και αυχμώ».
ια) «Εις την μάρτυρα Ιουλίτταν και περί ευχαριστίας».

Επιστολές.
Σώζονται 365 επιστολές με το όνομα του Μεγάλου Βασιλείου, που καλύπτουν την εικοσαετία από την επιστροφή του στην Καισάρεια από την Αθήνα έως και το θάνατό του.

Το έθιμο της βασιλόπιτας

Στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη, όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία, ο Ιουλιανός πέρασε με τον στρατό του από την Καισαρεία. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινουπολη. Ετσι, οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας χρυσαφικά νομίσματα κ.λπ. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε άδοξα σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες, έτσι δεν ξαναπέρασε ποτέ από την Καισάρεια. Τότε ο Αγιος Βασίλης έδωσε εντολή και από τα μαζεμένα χρυσαφικά τα μισά να δοθούν στους φτωχούς, ένα μικρό μέρος κράτησε για τις ανάγκες των ιδρυμάτων της Βασιλειάδος, και τα υπόλοιπα τα μοίρασε στους κατοίκους με ένα πρωτότυπο τρόπο: έδωσε εντολή να ζυμώσουν ψωμιά και σε κάθε ψωμί, έβαλε από ένα νόμισμα ή χρυσαφικό μέσα, κατόπιν τα μοίρασε στα σπίτια, έτσι τρώγοντας οι κάτοικοι τα ψωμιά όλο και κάτι έβρισκαν μέσα. Έτσι, γεννήθηκε το έθιμο της πίτας που ονομάσθηκε βασιλόπιτα.

http://www.saint.gr

2017: ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ!