Διδαχές του Γέροντος Παΐσίου περί λογισμών
«Ένας αγνός, καλός, λογισμός έχει μεγαλύτερη
δύναμη από κάθε άσκηση.
. Οι
λογισμοί μας δείχνουν την πνευματική μας κατάσταση» .
***
«Ένας
που κάνει δουλειά στον εαυτό του, δεν βλέπει σφάλματα στους άλλους. Ο
πνευματικός άνθρωπος τα βλέπει όλα καθαρά, καλά. Στην αρχή αγωνίζεται κανείς να
μην κατακρίνει. Στο δεύτερο στάδιο προσπαθεί να φέρει καλό λογισμό έναντι στον
λογισμό της κατακρίσεως και στο τρίτο στάδιο τα ερμηνεύει όλα καλά. Μπαίνει η
αγάπη και η ταπείνωση. Όταν η ψυχή εξαγνισθεί, τότε όχι μόνο δεν μπαίνει στον
κόπο να κάνει δεξιούς λογισμούς αλλά ούτε καν της έρχονται αριστεροί, δηλαδή
αυτά που φαίνονται κατακριτέα αυτή τα βλέπει καλά.»
***
«Οι πονηροί λογισμοί άλλοτε είναι του πειρασμού και άλλοτε
ο ίδιος ο άνθρωπος σκέφτεται πονηρά».
***
«Από την ποιότητα των λογισμών ενός ανθρώπου φαίνεται η
πνευματική του κατάσταση. Οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα ανάλογα με το περιεχόμενο
που έχουν μέσα τους. Αν δεν έχουν πνευματικό περιεχόμενο, βγάζουν λάθος
συμπέρασμα, αδικούν τον άλλον».
***
«Η καλή αδιαφορία χρειάζεται σε έναν υπερευαίσθητο που τον
ταλαιπωρεί το ταγκαλάκι με διάφορους λογισμούς. Τότε καλό είναι να γίνει λίγο
αναίσθητος, με την καλή έννοια, και να μη λεπτολογει μερικά πράγματα. Ή, ακόμη,
χρειάζεται για κάποιον που μπορεί σε πολλά να είναι αδιάφορος, αλλά σε κάτι του
έχει δημιουργήσει ο πειρασμός μια υπερευαισθησία, για να τον αχρηστέψει. Τότε
για ένα διάστημα θα τον βοηθήσει η καλή αδιαφορία. Θέλει όμως παρακολούθηση.
Πρέπει να λέει τον λογισμό του και να παρακολουθείται από τον πνευματικό,
αλλιώς μπορεί σιγά-σιγά να τα πάρει όλα σβάρνα και να φθάσει στην άλλη άκρη, να
γίνει τελείως αδιάφορος».
***
«Με βλάσφημους λογισμούς βασανίζει ο διάβολος συνήθως τους
πολύ ευλαβείς και πολύ ευαίσθητους. Μεγαλοποιεί την πτώση τους, για να τους
θλίβει, και αν δεν κατορθώσει να τους φέρει σε απόγνωση, ώστε να αυτοκτονήσουν,
προσπαθεί τουλάχιστον να τους τρελλάνει και να τους αχρηστέψει. Και εάν δεν
μπορέσει να κάνει ούτε και αυτό, τον ευχαριστεί να τους φέρει έστω και
μελαγχολία».
***
«Τους βλάσφημους λογισμούς πρέπει να τους περιφρονούμε».
***
«Το να εμπιστεύεται ένας πνευματικός άνθρωπος στον λογισμό
του είναι αρχή πλάνης. Σκοτίζεται το μυαλό του από την υπερηφάνεια και μπορεί
να πλανηθεί. Καλύτερα να τρελλαθεί, γιατί τότε θα έχει ελαφρυντικά».
***
-Γέροντα, όταν κάποιος έχει λογισμό ότι όλοι ασχολούνται μ’
αυτόν κ.λπ., πως θα τον διώξει;
- Αυτό είναι του πειρασμού που πάει να τον αρρωστήσει. Να
αδιαφορήσει, να μην πιστεύει καθόλου σ’αυτόν τον λογισμό. Ένας λ.χ. που έχει
καχυποψία, αν δει έναν γνωστό του να μιλάει σιγά σε έναν άλλον, σκέφτεται: «για
μένα λέει. δεν το περίμενα απ’ αυτόν!», ενώ εκείνοι για άλλο θέμα συζητούν. Και
αν δεν προσέξει, εξελίσσεται σιγά-σιγά και που φθάνει! Νομίζει ότι τον
παρακολουθούν, ότι τον καταδιώκουν. Ακόμη και αν έχει συγκεκριμένα στοιχεία ότι
άλλοι ασχολούνται μ’ αυτόν, να ξέρει ότι και αυτά ο ίδιος ο εχθρός (δηλ. ο
διάβολος) τα έχει ταιριάξει έτσι, για να τον πείσει. Και πως τα συνδυάζει ο
διάβολος!
***
-Γέροντα, ο ευαίσθητος είναι ψυχικά αδύνατος, είναι
άρρωστος;
- Όχι, το φιλότιμο και η ευαισθησία είναι φυσικά χαρίσματα,
αλλά κατορθώνει δυστυχώς ο διάβολος να τα εκμεταλλεύεται. Έναν ευαίσθητο
άνθρωπο τον κάνει συχνά να μεγαλοποιεί τα πράγματα, για να μην μπορεί να
σηκώσει κάποια δυσκολία ή να την σηκώνει λίγο και μετά να κάμπτεταί, να
απογοητεύεται, να ταλαιπωρήται, και τελικά να σακατεύεται. Αν αξιοποιεί την
κληρονομική ευαισθησία, θα γίνει ουράνια. Αν αφήσει να την εκμεταλλευθεί ο
διάβολος, θα πάει χαμένη. Γιατί, αν δεν αξιοποιεί ο άνθρωπος τα χαρίσματά του,
τα εκμεταλλεύεται ο διάβολος. έτσι πετάει τα δώρα του Θεού. Αντί να ευγνωμονεί
τον Θεό, τα παίρνει όλα ανάποδα. Ο ευαίσθητος, όταν πιστεύει στον λογισμό του,
μπορεί να καταλήξει ακόμη και στο ψυχιατρείο, ενώ ο αδιάφορος με το «δε
βαριέσαι» δεν πάει βέβαια καλά, αλλά τουλάχιστον δεν καταλήγει στο ψυχιατρείο.
Γι’ αυτό το ταγκαλάκι κυνηγάει τους ευαίσθητους ανθρώπους.
***
«Μεγαλύτερη αρρώστια είναι το να πιστέψει ο άνθρωπος στον
λογισμό του ότι έχει κάποια αρρώστια (κατά φαντασίαν ασθενής). Ο λογισμός αυτός
του δημιουργεί άγχος, τον κάνει να στενοχωριέται, να μην έχει όρεξη για φαγητο,
να μην μπορεί να κοιμηθεί, να παίρνει φάρμακα, και τελικά να αρρωσταίνει, ενώ
ήταν καλά. Να είναι άρρωστος κανείς και να κάνει θεραπεία, αυτό το καταλαβαίνω.
αλλά να είναι υγιής και να νομίζει ότι είναι άρρωστος και να αρρωσταίνει στα
καλά καθούμενα, αυτό είναι….»
***
«Μπορεί κάποιος να είναι έξυπνος, τετραπέρατος, αλλά, αν
έχει θέλημα, αυτοπεποίθηση και φιλαυτία, βασανίζεται συνέχεια. Μπερδεύεται
άσχημα και του δημιουργούνται προβλήματα. Για να βρει τον δρόμο του, πρέπει να
ανοίξει την καρδιά του σε κάποιον πνευματικό και να ζητήσει ταπεινά την βοήθειά
του».
***
«Όπως ο εχθρός, πριν κάνει επίθεση με το πυροβολικό,
βομβαρδίζει με την αεροπορία τα οχυρά, για να τα σπάσει, έτσι και ο διάβολος
πρώτα βομβαρδίζει με λογισμούς τον άνθρωπο και ύστερα του επιτίθεται. Αν δεν
χαλάσει τον λογισμό του ανθρώπου, δεν επιτίθεται, γιατί ο άνθρωπος αμύνεται με
τον καλό λογισμό».
***
-Γέροντα, πως θα βοηθηθώ στον αγώνα κατά των αριστερών
λογισμών;
-Με την εγρήγορση και την αδιάλειπτη προσευχή. Αν βρίσκεσαι
σε εγρήγορση, προσέχεις και φέρνεις καλούς λογισμούς.
***
«Η καλύτερη επιχείρηση είναι να φτιάξει ο άνθρωπος ένα
εργοστάσιο καλών λογισμών».
***
Ο Γέροντας έλεγε ότι μετά από αγώνα δεν έχει ο άνθρωπος
ούτε κακούς αλλά ούτε και καλούς λογισμούς: «Αυτή η φάση φέρνει και κάποια
ανησυχία στην ψυχή και ο άνθρωπος αρχίζει να αναρωτιέται: “Τι συμβαίνει; Τι
γίνεται τώρα; Είχα κακούς λογισμούς, έφυγαν. ήρθαν καλοί. Τώρα δεν έχω ούτε
κακούς ούτε καλούς”. Μετά από αυτό το άδειασμα γεμίζει ο νους με τη θεία Χάρη
και έρχεται ο θείος φωτισμός».
***
Για τους λογισμούς υπόνοιας, είπε ο Γέροντας:«Να βάζεις
πάντα ένα ερωτηματικό σε κάθε λογισμό σου. Αν βάζεις δύο ερωτηματικά, είναι πιο
καλά. Αν βάζεις τρία, είναι ακόμη καλύτερα. Έτσι και εσύ ειρηνεύεις και
ωφελείσαι, αλλά και τον άλλον ωφελείς. Αλλιώς, με τον αριστερό λογισμό
νευριάζεις, ταράζεσαι και στενοχωριέσαι, οπότε βλάπτεσαι πνευματικά».
***
«Βέβαια χρειάζεται να προσέχει κανείς να μη δίνει και ο
ίδιος αφορμές, ώστε ο άλλος να βγάζει λανθασμένα συμπεράσματα. Για να βάλει
λ.χ. κάποιος έναν αριστερό λογισμό για σένα, μπορεί ο ίδιος να έχει εμπάθεια,
αλλά κι εσύ μπορεί να έδωσες αφορμή. Αν, παρόλο που εσύ πρόσεξες, ο άλλος
σκεφθεί κάτι εις βάρος σου, τότε να δοξάζεις τον Θεό και να ευχηθείς για
εκείνον».
***
-Γέροντα, πότε η προσβολή ενός αριστερού λογισμού είναι
πτώση;
-Έρχεται ο λογισμός και τον διώχνεις αμέσως. Αυτό δεν είναι
πτώση. Έρχεται και τον συζητάς. Αυτό είναι πτώση. Έρχεται, τον δέχεσαι λίγο και
μετά τον διώχνεις. Αυτό είναι μισή πτώση, γιατί και τότε έχεις πάθει ζημά,
επειδή μόλυνε ο διάβολος τον νου σου. Δηλαδή είναι σαν να ήρθε ο διάβολος και
του είπες: «Καλημέρα,τι γίνεται; Καλά; Κάθησε να σε κεράσω. Α, ο διάβολος
είσαι; Φύγε τώρα». Αφού είδες ότι είναι ο διάβολος, γιατί τον έβαλες μέσα; Τον
κέρασες και θα ξανάρθει.
***
«Για να εξαγνισθούν ο νους και η καρδιά, δεν πρέπει ο
άνθρωπος να δέχεται τους πονηρούς λογισμούς που του φέρνει το ταγκαλάκι, ούτε ο
ίδιος να σκέφτεται πονηρά».
***
«Σε
προσβολές λογισμών,η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η περιφρόνηση. να μην του
δώσει κανείς σημασία. Η συζήτηση με τον λογισμό είναι επικίνδυνη, γιατί και
εκατό δικηγόροι να μαζευτούν δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με ένα μικρό
ταγκαλάκι (έτσι αποκολούσε τα δαιμόνια και τον διάβιολο ο Γέροντας)».
