Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΙΣ «ΚΑΡΔΙΕΣ» ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ

«Στον γιο μας δώσαμε το όνομα Αρσένιος, στη μνήμη του Αγίου Παΐσιου, που τον αγαπάμε πολύ. Διάβασα όλα τα βιβλία με το λόγο του!», λέει η Νάντια Τουσινάιτε, πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Βοήθειας του Αγίου Παΐσιου Αγιορείτη, στο χωριό Μπάρκοβο της περιοχής Πούσκιν, που βρίσκεται σε απόσταση 50 χλμ από τη Μόσχα.

Ο γιος της Νάντιας γεννήθηκε με προβλήματα στην ακοή και την ομιλία. «Σοκαριστήκαμε όταν μάθαμε ότι ο Αρσένιος μας είναι κωφάλαλος, μετά μού ήρθε η ιδέα να ιδρύσω στην ενορία της εκκλησίας μας, του Προφήτη Ηλία, ένα Κέντρο στο όνομα του Αγίου Παΐσιου για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες που θα έχει ως ύμνο του το ελληνικό τραγούδι "Ελένη", της Άννας Βίσση!», λέει.

Η Νάντια, όπως και πολλοί άλλοι γονείς με ανάλογες περιπτώσεις στη Ρωσία, πιστεύουν, ότι μέσω των προσευχών στον άγιο Παΐσιο, ο Θεός μπορεί να θεραπεύσει τον Αρσένιο και όλα τα παιδιά που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες.

Συναντήσαμε τη Νάντια στο Κέντρο, στο πλαίσιο μια ημερίδας στη μνήμη του Άγιου Παΐσιου που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο κέντρο της Ρωσικής Ορθοδοξίας, τη Λαύρα του Οσίου Σεργίου στο Σέργκιεφ Ποσάντ.

Σε αυτή τη "Μέκκα" της ρωσικής Ορθοδοξίας, το πρώτο που αντικρίζει ο επισκέπτης είναι το άγαλμα του Οσίου Σεργίου Ροντονέζκι, ενός από τους πρώτους Ρώσους που αγιοποιήθηκαν, στην πλατεία έξω από τα τείχη της Λαύρας.

Σε απόσταση λίγων μέτρων μακριά, μπροστά στο ξενοδοχείο "Παλιά Λαύρα", πίσω από δέντρα και μέσα από φυλλωσιές "κρυφοκοιτάζει" τους προσκυνητές ο ...Λένιν. Στη δίμετρη βάση της προτομής του Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ υπάρχει επιγραφή με μεγάλα κεφάλαια γράμματα: "ΛΕΝΙΝ".

Ωσάν ο γλύπτης του να είχε προβλέψει, ότι θα έρθουν καιροί που οι Ρώσοι, με πρώτους τους νέους, δεν θα αναγνωρίζουν φυσιογνωμικά τον ηγέτη που άλλαξε τον κόσμο.

Ο μπολσεβίκος ηγέτης, άθεος ο ίδιος, αλλά "θεός" για εκατοντάδες εκατομμύρια "πιστούς" του διαλεκτικού υλισμού στη Σοβιετική Ένωση και στον υπόλοιπο πλανήτη, "βλέπει" τώρα τους Ρώσους να διαβαίνουν κατά χιλιάδες ευλαβικά για προσκύνημα την πύλη της Μονής Λαύρας.

Παϊσιος εναντίον ...Λένιν. Ήταν ο λενινισμός η επίσημη "θρησκεία" των Ρώσων, επιβεβλημένη άνωθεν, επί εβδομήντα και κάτι χρόνια, είναι τώρα ο χριστιανισμός στην ορθόδοξή του εκδοχή, μηδέποτε ξεριζωμένος πάντως, από τη συνείδηση του Ρώσου πιστού, που "πυρπολεί", μέσω της ραγδαίας διάδοσης των μηνυμάτων του Παΐσιου, την ψυχή του.

Τώρα "σταρ" είναι στη Ρωσία ένας αγιορείτης μοναχός, ο Έλληνας Άγιος (πλέον) Παΐσιος. Τα βιβλία με τους λόγους του και την ασκητική ζωή του σαρώνουν εκδοτικά. Μέχρι τώρα έχουν πουληθεί περισσότερα από τρία εκατομμύρια αντίτυπα, ενώ έχουν γυριστεί ...εφτά κινηματογραφικές ταινίες και ετοιμάζεται και μια όγδοη.

Οι Ρώσοι, όμως, δεν θέλουν - κάποιοι εξακολουθούν και να τον νοσταλγούν - να ξεχάσουν και τον Λένιν.

Τον διατηρούν (οι παλαιότεροι) στη μνήμη τους, τον "προσκυνούν" όσοι το επιθυμούν, μουμιοποιημένο στην Κόκκινη Πλατεία, αλλά και σε ...μπρούτζινη μορφή αγαλμάτων στην αχανή επικράτεια.

«Η προτομή δεν μεταφέρθηκε, δεν καταστράφηκε γιατί ανήκει πλέον στην ιστορία», μας εξηγεί ένας περαστικός μοναχός, κάνοντας τον σταυρό του υπέρ της σωτηρίας της ψυχής του Λένιν: «Ο Θεός να τον αναπαύσει!», λέει. Ένας μοναχός προσεύχεται για τον ...Λένιν.

Αλλά ο Παΐσιος είναι μακράν ο πιο δημοφιλής Άγιος. Κατά χιλιάδες συρρέουν οι Ρώσοι πιστοί για προσκύνημα έξω από τη Θεσσαλονίκη, όπου είναι ενταφιασμένος ο Παΐσιος, κυκλοφορούν αναρίθμητες ιστορίες και μαρτυρίες γύρω από τη ζωή και τις προφητείες του.

«Κάποτε, ένας Ρώσος προσκυνητής ρώτησε τον γέροντα Παΐσιο πώς βλέπει τη Ρωσία και εκείνος τού απάντησε: "Βλέπω πολύ φως! Τού άρεσε ο ρωσικός λαός, γιατί -έλεγε- έχει μέσα του την ταπεινότητα», λέει ο πατήρ Μεθόδιος για τον Παΐσιο, τον οποίο γνώριζε προσωπικά.

Ο Ρώσοι δείχνουν να εμπνέονται από τον αγιορείτη Άγιο, αισθάνονται να τους δίνει ελπίδα, πιστεύουν ότι κάνει θαύματα.

«Όταν ήρθα από τη Αθήνα στη Μόσχα, δεν περίμενα τόση ευλάβεια», λέει ο 26χρονος σπουδαστής της Ακαδημίας του Πατριαρχείου Μόσχας, Κωνσταντίνος Μπαϊρακτάροβ. «Ο Παΐσιος είναι ένας σύγχρονος άγιος, που πρόλαβε και το κινητό τηλέφωνο, αλλά έχει πολλά κοινά με τον Όσιο Σέργιο Ροντονέζκι που ζούσε τον 15ο αιώνα. Με τόση αγάπη ο Παΐσιος είναι ο προστάτης της φιλίας των δυο λαών μας», τονίζει ο Κωνσταντίνος, παιδί παλιννοστούντων ομογενών Ποντίων από το Καζακστάν, που μεγάλωσε στην Αθήνα και από μικρός πήγαινε στην εκκλησιά της Παναγίας Σουμελά Αχαρνών. «Φοιτώ εδώ, στην Ακαδημία. Βοηθώ τους συμφοιτητές μου στην ελληνική γλώσσα, αλλά σκοπεύω να γυρίσω Ελλάδα», λέει.

Ο "απόστολος" του Παΐσιου στη Ρωσία, ο Ηγούμενος Κυπριανός, πρόεδρος του Ιδρύματος Διάσωσης του Πνευματικού και Ηθικού Πολιτισμού "Αγία Σκεπή" (Ποκρόφ), έκανε γνωστό ότι, μαζί με τον Δήμο Κόνιτσας, φέτος το καλοκαίρι προγραμματίζει τη διοργάνωση της εβδομαδιαίας συνάντησης νέων, με σκοπό τη δημιουργική περιγραφή του βίου του Αγίου Παϊσιου, σε κείμενα, φιλμ, αλλά και ζωγραφική", λέει.

«Αυτές τις ήμερες της Σαρακοστής, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ρώσων, ομόφωνα ψηφίσαμε το πενταετή διεθνές πρόγραμμα, με τίτλο 'Μοναχός Παΐσιος Αγιορείτης. Δοξολογία και Εκπαίδευση'.

Είναι χαρά ιδιαίτερη ότι στην Κόνιτσα, την πατρίδα του Αγίου Παΐσιου, για τρίτη φορά θα διοργανώσουμε εκδηλώσεις για το έργο και τη ζωή του», τονίζει.

Ώρα περισυλλογής για τον ρωσικό λαό

«Είναι η ώρα περισυλλογής για τον ρωσικό λαό. Εμείς οι πιστοί δεν καλούμαστε να μάθουμε για τον Θεό, αλλά να είμαστε μαζί του, έτσι και με τον Άγιο Παΐσιο. Ο σκοπός δεν είναι μόνο να μάθουμε περισσότερα για τη ζωή του, αλλά να είμαστε μαζί του, να πατήσουμε στο μονοπάτι του Έλληνα αγιορείτη, του Άγιου Παΐσιου, που άνοιξε στον χριστιανικό κόσμο ένα νέο παράθυρο στον Θεό», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αρχιεπίσκοπος Βερεΐσκι και πρύτανης επί 20ετία της Πνευματικής Ακαδημίας Μόσχας, Ευγένιος (κατά κόσμο Βαλέριος Ρεσέτνικοβ).

«Ο νέος Άγιος Έλληνας έδωσε στο σύγχρονο άνθρωπο μια ελπίδα σωτηρίας. Δεν είναι τυχαίο πως αγαπιέται πολύ στη Ρωσία», επαναλαμβάνει ο ηγούμενος Κυπριανός (κατά κόσμο Βλαντίμιρ Γιάτσενκο), πρόεδρος του Ιδρύματος διαφύλαξης των πνευματικών και ηθικών αξιών της Ρωσίας "Πακρόφ" (Αγία Σκέπη), που διοργάνωσε την Ημέρα μνήμης του Αγίου Παϊσίου, στα έδρανα της Πνευματικής Ακαδημίας του Πατριαρχείο Μόσχα και πάσης Ρωσίας.

Ο Ρώσος αγιορείτης Τύχων - πνευματικός του Αγίου Παΐσιου

Την εκδήλωση μνήμης του Αγίου Παΐσιου, τίμησε ο υπουργός Δικαιοσύνης της Ρωσίας, Αλέξανδρος Κονοβάλοβ, που παρουσίασε το βιβλίο, στη ρωσική γλώσσα, για τον Ρώσο γέροντας αγιορείτη Τίχωνα, τον πνευματικό του Αγίου Παΐσιου.

«Η σημερινή αναγέννηση της Ρωσίας μπορεί να γίνει μόνο με την επιστροφή στις αιώνιες πνευματικές πηγές, στις οποίες το Άγιο Όρος, ο γέροντας αγιορείτη Τίχωνας και ο Άγιος Παΐσιος κατέχουν μία από τις πιο σημαντικές θέσεις», τόνισε ο Ρώσος υπουργός.

Οι πνευματικοί δεσμοί Ρώσων και Ελλήνων είναι βαθιά ριζωμένοι στην ιστορία των δυο χωρών, αλλά οι δεσμοί είναι και ανθρώπινοι, πνευματικοί. Η νέα έκδοση του βιβλίου για τον παπά - Τίχωνα, κατά κόσμον Τιμόθεο Γκολεγκώφ, του πνευματικού του γέροντα Παΐσιου, έρχεται να αναδείξει, ακόμα μια φορά, τους δυνατούς αυτούς δεσμούς. Ο γέροντας Τίχων γεννήθηκε το 1884 στη Ρωσία. Από μικρός αισθάνθηκε τη μοναχική κλίση, πήγε, προσκύνησε τους Αγίους Τόπους και εν συνεχεία ήρθε στο Άγιον Όρος. Κλείνοντας την παρουσίαση του βιβλίου, ο πρύτανης της Πνευματικής Ακαδημίας Μόσχας, Ευγένιος, παρατήρησε: «Πριν χρόνια σε καμιά περίπτωση δεν θα βλέπαμε κυβερνητικά στελέχη σε θρησκευτικές εκδηλώσεις, εκτός αν ήταν για την ειρήνη στον κόσμο. Σήμερα άλλαξαν οι εποχές, και διαπιστώνω πως ο ρόλος της θρησκείας και της πίστης βρήκε την πρέπουσα αναγνώριση της κυβέρνησής μας».

Η ελληνομάθεια - πηγή έμπνευσης στο Μοναστήρι της Λαύρας

«Τα ελληνικά τα λατρεύω, ειδικά την αρχαιοελληνική γλώσσα!», λέει με ενθουσιασμό στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ηγούμενος Διονύσιος και μας οδηγεί στη μυθική βιβλιοθήκη της Λαύρας.

«Εδώ μεταφράζω προς τη ρωσική τα θρησκευτικά θεολογικά ελληνικά βιβλία. Χωρίς την ελληνική γλώσσα δεν γίνεται να υπάρχουμε! Είναι πηγή βαθιάς γνώσης της ψυχής και του πνεύματος», τονίζει στη συνέντευξη ο πατήρ Διονύσιος και συμπληρώνει: «Άλλοτε από το ελληνικό πνεύμα ξεκίνησε η Ακαδημία».

Οι αδελφοί Ιωαννίκιος (κατά κόσμον Ιωάννης) και Σωφρόνιος (κατά κόσμον Σπυρίδων) Λειχούδης έχουν συνδεθεί άρρηκτα με την πνευματική αναγέννηση της Ρωσίας, καθώς υπήρξαν οι ιδρυτές και οι πρώτοι δάσκαλοι της Σλαβο- γραικο- λατινικής Ακαδημίας της Μόσχας (1685μΧ), του πρώτου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος της Ρωσίας. Δίδαξαν αρχαία ελληνικά και λατινικά, αλλά και νέα ελληνικά και ιταλικά, θεμελίωσαν τις ανθρωπιστικές σπουδές και συνέγραψαν τα πρώτα εγχειρίδια. Ουσιαστικά μετέφεραν στη Ρωσία το ιδεώδες της ευρωπαϊκής Αναγέννησης, ενώ υπερασπίστηκαν με επιμονή την ορθόδοξη πίστη απέναντι στους καθολικούς και προτεστάντες.

Αλλά, πολύ νωρίτερα, ο Θεοφάνης, αποκαλούμενος ο Γραικός ή ο Έλληνας, σε αυτά τα μέρη, έγινε δάσκαλος του μεγάλου Ρώσου αγιογράφου Αντρέι Ρουμπλιώφ, δημιουργώντας στη Ρωσία δική του σχολή αγιογραφίας. Το πιο σημαντικό τέμπλο της Λαύρας φιλοτεχνήθηκε από τους διάσημους Αντρέι Ρουμπλιώφ και Δανιήλ Τσέρνιγι. Ειδικά για αυτό το τέμπλο ο Ρουμπλιώφ ζωγράφισε την περίφημη εικόνα "Η Αγία Τριάδα".

Η Ρωσία επιστρέφει στη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική

«Τα ελληνικά δεν είναι μόνο η γλώσσα της Θείας Λειτουργίας, τελευταία χρόνια στη Μονή μας αναπτύσσουμε τη βυζαντινή ψαλμωδία. Αυτό γίνεται και σε άλλες Μονές της Ρωσίας. Έτσι, μετά από τριακόσια περίπου χρόνια, η ρωσική ορθόδοξη εκκλησία επιτέλους επιστρέφει στη βυζαντινή ψαλμωδία. Η πολύ όμορφη ρωσική εκκλησιαστική μουσική ήταν γραμμένη -με εντολή του Μεγάλου Πέτρου- από συνθέτες κοσμικούς σε στιλ όπερας, μπαρόκ...», λέει ο ηγουμένους Διονύσιος.

Την ανάγκη της επιστροφής στη βυζαντινή μουσική είχε εκφράσει το 1996 ο παγκοσμίως γνωστός τσελίστας, Μστισλάβ Ροστροπόβιτς (1927-2007), που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για μια συναυλία με την Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Νέων. Σε αποκλειστική συνέντευξη (τότε) στο Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει πει: «Η ρωσική εκκλησιαστική μουσική μπορεί να είναι πολύ όμορφη και οι πολυφωνικές χορωδίες να μας ταξιδεύουν, αλλά είναι ανθρώπινη μουσική για ανθρώπους. Τη μουσική που 'ακούει' ο ίδιος ο Θεός, η θεϊκή μουσική είναι μόνο η βυζαντινή!».

Ο βίος του Γρηγορίου Παλαμά στη ρωσική γλώσσα

Στη Λαύρα ήρθε καλεσμένος για την Ημέρα μνήμης του Αγίου Παΐσιου και ο πανοσιολογιότατος αρχιμανδρίτης, προϊστάμενος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, Μεθόδιος Αλεξίου, που γνώριζε προσωπικά τον γέροντα Παΐσιο. Έφερε μαζί του δυο γράμματα, που είχε λάβει από τον Παΐσιο το 1970 και το 1971, το σκουφάκι του γέροντα, και το ξύλινο εικόνισμα με σταυρό που είχε κατασκευάσει για την μητέρα του, Σοφία.

«Δεν περίμενα να συναντήσω στη Ρωσία τόση δίψα για τον Άγιο Παίσιο. Είδα πως ήθελαν να τον πλησιάσουν, να έρθουν πιο κοντά, να νιώθουν αμεσότητα μέσω τον αντικειμένων που έφερα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πατήρ Μεθόδιος. «Ο ρωσικός λαός έχει τη δυνατότητα να διαπρέπει στο έργο θεϊκό, τότε θα έχει μεγάλη ευλογία από αυτόν», συμπληρώνει. Ο ίδιος έχει συντάξει και επιμεληθεί το βιβλίο για τον βίο του Γρηγορίου Παλαμά, που μεταφράστηκε στη ρωσική γλώσσα, από τον Ρώσο ιερομόναχο Παντελεήμονα.

«Οι πιστοί μας θέλουν να γνωρίζουν περισσότερους άγιους αγιορείτες", λέει ο Παντελεήμονας. Ο εκδότης του ρωσικού οίκου "Άγιος Όρος - Святая Гора», Ίγκορ Κβάρταλοβ, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπογράμμισε πως το ενδιαφέρον για τα βιβλία με βίο των αγίων κάθε χρόνο αυξάνεται αισθητά. «Τρία εκατομμύρια τεύχη βιβλίων με το λόγο του Αγίου Παΐσιου πουλήθηκαν πολύ γρήγορα, ενώ τα βιβλία για τον βίο άλλων Ελλήνων Αγίων εκδόθηκαν σε 150.000 τεύχη και είναι ανάρπαστα».

Θρησκευτικός τουρισμός στη Ρωσία με ...Κινέζους

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν επιμένει ότι «η Ρωσία μετά την πυρηνική της ασπίδα έχει ως ασπίδα την ορθόδοξη πίστη της». Στη σημερινή Ρωσία ενισχύονται τα θρησκευτικά ορθόδοξα κέντρα, όπως η Λαύρα του Οσίου Σεργίου, που προσελκύει εκατομμύρια επισκεπτών και προσκυνητών από όλη την επικράτεια της Ρωσίας αλλά και του κόσμου.

Ένα μεγάλο κύμα τουριστών - προσκυνητών έρχεται από την Κίνα. Μια Κινέζα με το ρωσικό όνομα Αναστασία είναι φοιτήτρια στη Μόσχα, στο πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, και στον ελεύθερο χρόνο εργάζεται ως συνοδός των γκρουπ.

«Το αληθινό μου όνομα δύσκολα προφέρεται, γι' αυτό το άλλαξα», λέει με χαμόγελο. Κάθε μέρα καταφτάνουν στη Μόσχα πάνω από 30 γκρουπ τουριστών από την Κίνα και περίπου τα μισά από αυτά επισκέπτονται τη Λαύρα του Οσίου Σεργίου. Η εικοσιπεντάχρονη Κινέζα Αναστασία δείχνει τις πινακίδες: «Βλέπετε ήδη παντού μπήκαν υπογραφές στα κινεζικά! Οι Κινέζοι στη Ρωσία επισκέπτονται το Μοναστήρι της Λαύρας, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία του ρωσικού κράτους», λέει.

Πράγματι, ο ζυγός των Τατάρων, οι Αντρέι Ρουμπλιώφ και Ντμίτρι Ντονσκοϊ, η ονομασία μεταξύ Περέσβετ και Τσελούμπεϊ, οι Μίνιν και Ροζχάρσκι, ο Πέτρος ο Α' και ο Σάββας Μόντοφ, όλα αυτά τα γεγονότα και οι υπέροχοι άνθρωποι σχετίζονται με την πόλη Σεργκιέφ Ποσάντ. Το υπέροχο μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει περισσότερα από 50 κτίρια και ναούς που είναι σχεδιασμένα και διακοσμημένα από τους καλύτερους δασκάλους της περιόδου από τον XV έως XIX αιώνα. Από το 1993 η αρχιτεκτονική της Αγίας Τριάδος -Αγίου Σεργίου Λαύρας- ανακηρύχθηκε μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. 

http://www.pronews.gr

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΩΤΟΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ

Αφορμή θα πάρω σήμερα από τον ντόρο που δημιουργήθηκε σχετικά με τη μεταφορά, το κόστος κ.λπ. του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα στην πατρίδα μας. 

Εγώ δεν θα σχολιάσω τα περί πίστεως και αθεϊσμού. Όποιος πιστεύει και όποιος δεν πιστεύει δικαίωμά του. Εγώ θα αναφερθώ στο θαύμα του Αγίου Φωτός σύμφωνα με μαρτυρίες και ιερωμένων αλλά και απλών πιστών.

Το θαύμα δεν περιορίζεται μόνο στην ανάφλεξη της κανδήλας. Το Άγιον Φως διαχέεται μέσα στο ναό υπό την μορφή γαλαζόλευκων εκλάμψεων. Φωτίζει τμήματα του ναού, περιλούζει πρόσωπα ανθρώπων και ανάβει κάποιες από τις κανδήλες και τις λαμπάδες των πιστών. Συχνά εμφανίζεται ο Τάφος να είναι τυλιγμένος στις φλόγες ή να εκπέμπει φως, ενώ άλλες φορές εμφανίζεται μία φωτεινή λευκή σφαίρα σαν ένας υπέρλαμπρος Ήλιος, ο οποίος αρχικά αιωρείται πάνω από το Κουβούκλιο του Τάφου και εν συνεχεία εισέρχεται στο εσωτερικό του. Το Άγιο Φως – ως Φως της Αναστάσεως του Χριστού – είναι Άκτιστο, απρόσιτο και ανερμήνευτο και η αληθινή του φύση δεν μπορεί να αποτυπωθεί με τεχνητά μέσα. Οι γαλαζόλευκες ή μπλε εκλάμψεις που καταγράφονται στις βιντεοσκοπήσεις δεν απεικονίζουν το Άκτιστον Φως αλλά είναι απόρροια. Το φως δεν φωτίζει μόνο προς μία κατεύθυνση (όπως ένα φλας) αλλά φωτίζει σφαιρικά σαν ένας ήλιος ή σαν μία έκρηξη φωτός.

Το φως διαχέεται από κάτω προς τα πάνω, όμως, οι σκιές που παράγει είναι είτε αμυδρές είτε ανύπαρκτες – σε αντίθεση με ένα φλας που θα δημιουργούσε πολύ έντονες σκιές σε ένα τόσο σκοτεινό περιβάλλον. Το φως δεν πηγάζει από ένα μόνο σημείο, αλλά μοιάζει με ένα φωτεινό σύννεφο που καλύπτει όλο το κουβούκλιο κι όλο το ναό. Επιπλέον παρουσιάζει δύο μοναδικά χαρακτηριστικά τα οποία δεν συναντώνται στο γνωστό μας φως (ηλιακό ή τεχνητό) ή σε φλας:

α) Το Φως δεν παράγει σκιές! Γεγονός που συνιστά ένα μοναδικό και άγνωστο φαινόμενο. Ένα συνηθισμένο φως με τόση μεγάλη ένταση θα έπρεπε να παράξει πολύ έντονες και μαύρες σκιές πάνω στο κουβούκλιο. Όμως το μπλε φως δεν παράγει ούτε το παραμικρό ίχνος σκιάς.

β) Το φως δεν αλλοιώνει και δεν επηρεάζει τις ήδη υπάρχουσες αχνές σκιές, οι οποίες σχηματίζονται πάνω στο κουβούκλιο εξαιτίας του ελάχιστου φυσικού φωτός που κατέρχεται από τον τρούλο. Αν το μπλε φως προερχόταν από ένα φλας, τότε θα έπρεπε να απαλειφθούν οι υπάρχουσες αχνές σκιές και να παραχθούν νέες έντονες σκιές, κάτι που δεν γίνεται.

Αναφέρω αυτά για να δείξω φανερά κάποιες από τις ανεξήγητες και αθέατες ιδιότητες του Αγίου Φωτός, καθώς και έναν από τους πολλούς τρόπους που εκδηλώνεται μέσα στον ναό.

Θα αναφέρω ένα από τα τόσα περιστατικά που βίωσαν τόσοι και τόσοι πιστοί. Τη στιγμή που ανεφλέγη η λαμπάδα και εμφανίστηκαν οι πρώτες γαλαζωπές εκλάμψεις την ίδια στιγμή ακούστηκαν εκατοντάδες ιαχές από όλο το ναό. Και ξαφνικά έλαβε χώρα ένας απρόσμενος συγχρονισμός από εκατοντάδες ανθρώπους που φώναξαν δυνατά από διαφορετικά μέρη του ναού, τη στιγμή που εμφανίστηκαν οι πρώτες γαλαζωπές εκλάμψεις.

Θεωρώ ότι κανείς δεν μπορεί να συντονίσει ένα τέτοιου είδους τριπλό συγχρονισμό: ανάφλεξη λαμπάδας, γαλαζωπές εκλάμψεις και εκατοντάδες ιαχές – την ίδια χρονική στιγμή.

Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η παρουσία του Αγίου Φωτός δεν γίνεται αντιληπτή απ’ όλους. Πολλοί από τους παριστάμενους στην τελετή δεν βιώνουν κάτι ιδιαίτερο. Όσον αφορά αυτούς που βιώνουν το θαύμα οι μαρτυρίες τους φανερώνουν πως ο καθένας διαβλέπει κάτι ξεχωριστό. Η εμπειρία και η θέαση του Αγίου Φωτός δεν εξαρτάται μόνο από τον βαθμό πίστης των ανθρώπων αλλά είναι αποτέλεσμα επενέργειας της Θείας Πρόνοιας που για κάποιον λόγο αξιώνει τον καθένα να βιώσει κάτι διαφορετικό.

Για λόγους που ο Ίδιος γνωρίζει, ο Ιησούς Χριστός δύναται να εμφανίζει ένα μέρος της Φωτεινής Δόξας του σε κάποιον άνθρωπο, ανεξάρτητα από το βαθμό της πνευματικής του τελείωσης ακόμη και σ’ έναν άπιστο.
Τέλος, αναφέρω το τυπικό της τελετής: Το πρωί του Μ. Σαββάτου σβήνουν όλες οι κανδήλες μέσα στο ναό και ο Τάφος του Χριστού σφραγίζεται με μελισσοκέρι. Στις 12 το μεσημέρι εισέρχεται στο ναό ο Πατριάρχης και ξεκινά η παραδοσιακή λιτανεία. Μετά τη λιτανεία αποσφραγίζεται ο Τάφος και μεταφέρεται στο εσωτερικό του η σβησμένη ακοίμητη κανδήλα η οποία πρόκειται να ανάψει από το Άγιο Φως. Εν συνεχεία ο Πατριάρχης αφού λάβει τέσσερις δεσμίδες με 33 κεριά η κάθε μία εισέρχεται στον Τάφο. Μαζί του εισέρχεται και ο εκπρόσωπος των Αρμενίων. Ο Πατριάρχης ψέλνει γονατιστός τις ειδικές ευχές και παρακαλεί το Χριστό να προσφέρει το Άγιο Φως ως δώρο ευλογίας και αγιασμού για τους ανθρώπους. Την ίδια σχεδόν στιγμή το Φως εμφανίζεται στο εσωτερικό του Τάφου και διαχέεται μέσα στον ναό υπό την μορφή γαλαζόλευκων εκλάψεων.

Η τελετή ολοκληρώνεται με την Έξοδο του Πατριάρχη από τον Τάφο και τη μεταλαμπάδευση της ιερής φλόγα στους πιστούς.

proinoslogos,19/04/2017

Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΧΘΡΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Ένα πρωινό συζητά ο γέροντας με δυο-τρεις επισκέπτες στο σπίτι του. Ο ένας είναι ιδεολόγος κομμουνιστής

Όλο το οικοδόμημα του Χριστιανισμού στηρίζεται στο γεγονός της Αναστάσεως. Αυτό δεν το λέω εγώ. Το λέει ό Απόστολος Παύλος:

«Ει Χριστός ουκ έγήγερται, ματαία ή πίστις ημών» (Α' Κορ. ιε' 17). "Αν ό Χριστός δεν ανέστη, τότε όλα καταρρέουν. Ό Χριστός όμως ανέστη, πράγμα το όποιο σημαίνει ότι είναι Κύριος της ζωής καί του θανάτου, άρα Θεός. 

- Εσείς τα είδατε όλα αυτά; Πώς τα πιστεύετε;

- Όχι, εγώ δεν τα είδα. Τα είδαν όμως άλλοι, οι Απόστολοι. Αυτοί στη συνέχεια τα γνωστοποίησαν καί μάλιστα προσυπέγραψαν τη μαρτυρία τους με το αίμα τους. Κι όπως όλοι δέχονται, ή μαρτυρία της ζωής είναι ή υψίστη μαρτυρία.

Με βάση έναν πολύ ωραίο συλλογισμό του Πασκάλ λέμε ότι με τους Αποστόλους συνέβη ένα από τα τρία: Ή απατήθηκαν ή μας εξαπάτησαν ή μας είπαν την αλήθεια.

"Ας πάρουμε την πρώτη εκδοχή. Δεν είναι δυνατόν να απατήθηκαν οί Απόστολοι, διότι όσα αναφέρουν δεν τα έμαθαν από άλλους. Αυτοί οί ϊδιοι ήσαν αυτόπτες και αύτήκοοι μάρτυρες όλων αυτών. Εξ άλλου δεν ήσαν καθόλου φαντασιόπληκτοι οϋτε είχαν καμμιά ψυχολογική προδιάθεση για την αποδοχή του γεγονότος της Αναστάσεως. Αντιθέτως ήσαν τρομερά δύσπιστοι. Τα Ευαγγέλια είναι πλήρως αποκαλυπτικά αυτών των ψυχικών τους διαθέσεων: δυσπιστούσαν στις διαβεβαιώσεις ότι κάποιοι Τον εΐχαν δει ανάσταντα.

Καί κάτι άλλο. Τι ήσαν οί Απόστολοι πριν τους καλέσει ό Χριστός; Μήπως ήσαν φιλόδοξοι πολιτικοί ή οραματιστές φιλοσοφικών και κοινωνικών συστημάτων, πού περίμεναν να κατακτήσουν την ανθρωπότητα καί να ικανοποιήσουν έτσι τίς φαντασιώσεις τους; Κάθε άλλο. Αγράμματοι ψαράδες ήσαν. Καί το μόνο πού τους ενδιέφερε ήταν να πιάσουν κανένα ψάρι να θρέψουν τίς οικογένειες τους

Φέρε μου και συ κάποιον να μου πή πώς ό Μαρξ απέθανε και ανέστη καί να θυσιάση τη ζωή του για τη μαρτυρία αυτή κι εγώ θα τον πιστεύσω ως τίμιος άνθρωπος.

- Να σας πω. Χιλιάδες κομμουνιστές βασανίσθηκαν καί πέθαναν για την ιδεολογία τους. Γιατί δεν άσπάζεσθε καί τον κομμουνισμό;

- Το είπες καί μόνος σου. Οι κομμουνιστές πέθαναν για την ιδεολογία τους. Δεν πέθαναν για γεγονότα. Σέ μια ιδεολογία όμως είναι πολύ εύκολο να ύπεισέλθη πλάνη. Επειδή δε είναι ϊδιον της ανθρωπινής ψυχής να θυσιάζεται για κάτι στο όποιο πιστεύει, εξηγείται γιατί πολλοί κομμουνιστές πέθαναν για την ιδεολογία τους. Αυτό όμως δεν μας υποχρεώνει να την δεχθούμε καί ως σωστή.

Είναι άλλο πράγμα να πεθαίνης για ιδέες κι άλλο για γεγονότα. Οι Απόστολοι όμως δεν πέθαναν για ιδέες. Ούτε για το «Αγαπάτε αλλήλους» οϋτε για τις άλλες ηθικές διδασκαλίες του Χριστιανισμού. Οί Απόστολοι πέθαναν μαρτυροϋντες υπερφυσικά γεγονότα. Κι όταν λέμε γεγονός, εννοούμε ό,τι υποπίπτει στίς αισθήσεις μας καί γίνεται αντιληπτό από αυτές. Οί Απόστολοι έμαρτύρησαν δι' «ό άκηκόασι, ό έωράκασι τοις όφθαλμοϊς αυτών, ό έθεάσαντο καί αί χείρες αυτών έψηλάφησαν»(Α' Ίωάν. α' 1)4.τους. Γι' αυτό και μετά τη Σταύρωση του Κυρίου, παρά τα όσα είχαν ακούσει και δει, επέστρεψαν ατά πλοιάρια και στα δίχτυα τους. Δεν υπήρχε δηλ. σ αυτούς, όπως αναφέραμε, οΰτε ϊχνος προδιαθέσεως για όσα επρόκειτο να επακολουθήσουν. Και μόνο μετά την Πεντηκοστή, «ότε έλαβον δύναμιν εξ ύψους», έγιναν οι διδάσκαλοι της οικουμένης.

Η δεύτερη εκδοχή: Μήπως μας εξαπάτησαν; Μήπως μας είπαν ψέματα; Άλλα γιατί να μας εξαπατήσουν; Τι θα κέρδιζαν με τα ψέματα; Μήπως χρήματα, μήπως αξιώματα, μήπως δόξα; Για να πή κάποιος ένα ψέμα, περιμένει κάποιο όφελος. Οι Απόστολοι όμως, κηρύσσοντες Χριστόν καί Τοϋτον έσταυρωμένον καί Άναοτάντα εκ νεκρών, τα μόνα τα όποια εξασφάλισαν ήσαν: ταλαιπωρίες, κόποι, μαστιγώσεις, λιθοβολισμοί, ναυάγια, πείνα, δίψα, γυμνότητα, κίνδυνοι από ληστές, ραβδισμοί, φυλακίσεις καί τέλος ό θάνατος. Καί όλα αυτά για ένα ψέμα; Είναι εντελώς ανόητο καί να το σκεφθή κάποιος.

Συνεπώς οϋτε εξαπατήθηκαν οϋτε μας εξαπάτησαν οι Απόστολοι. Μένει επομένως ή τρίτη εκδοχή ότι μας είπαν την αλήθεια.

Θα πρέπει μάλιστα να σου τονίσω καί το έξης: Οι Ευαγγελιστές είναι οι μόνοι οι οποίοι έγραψαν πραγματική ιστορία. Διηγούνται τα γεγονότα καί μόνον αυτά. Δεν προβαίνουν σε καμμία προσωπική κρίσι. Κανένα δεν επαινούν, κανένα δεν κατακρίνουν. Δεν κάνουν καμμία προσπάθεια να διογκώσουν κάποιο γεγονός ή να εξαφανίσουν ή να υποτιμήσουν κάποιο άλλο. Αφήνουν τα γεγονότα να μιλοϋν μόνα τους.

- Αποκλείεται να έγινε στην περίπτωσι του Χρίστου νεκροφάνεια; Τις προάλλες έγραψαν οι εφημερίδες για κάποιον Ινδό, τον όποιο έθαψαν καί μετά από τρεις μέρες τον ξέθαψαν καί ήταν ζωντανός.

- "Αχ, παιδάκι μου. Θα θυμηθώ καί πάλι το λόγο του ίεροϋ Αυγουστίνου: «Άπιστοι, δεν είσθε δύσπιστοι. Είσθε οι πλέον εϋπιστοι. Δέχεσθε τα πιο απίθανα, τα πιο παράλογα , τα πιο αντιφατικά, για να άρνηθήτε το θαύμα!».

Όχι, παιδί μου. Δεν έχουμε νεκροφάνεια στον Χριστό. Πρώτα-πρώτα έχουμε τη μαρτυρία του Ρωμαίου κεντυρίωνος, ό όποιος βεβαίωσε τον Πιλάτο ότι ό θάνατος είχε επέλθει.

"Επειτα το Ευαγγέλιο μας πληροφορεί ότι ό Κύριος κατά την ϊδια την ήμερα της Αναστάσεως Του συμπορεύθηκε συζητώντας με δύο μαθητές Του προς Εμμαούς, πού απείχε πάνω από δέκα χιλιόμετρα από τα Ιεροσόλυμα.

Φαντάζεσαι κάποιον να έχη ύποστή όσα υπέστη ό Χριστός καί τρεις μέρες μετά το «θάνατο» του να του συνέβαινε νεκροφάνεια; "Αν μη τι άλλο θα 'πρεπε για σαράντα μέρες να τον ποτίζουν κοτόζουμο για να μπορή να άνοίγη τα μάτια του, κι όχι να περπατά καί να συζητά σαν να μη συνέβη τίποτα.

Όσο για τον Ινδό, φέρε τον εδώ να τον μαστιγώσουμε με φραγγέλιο — καί ξέρεις τί εστί φραγγέλιο; Μαστίγιο στα άκρα του οποίου πρόσθεταν σφαιρίδια μολύβδου ή σπασμένα κόκκαλα ή μυτερά καρφιά—, φέρε τον, λοιπόν, να τον φραγγελώσουμε, να του φορέσουμε άκάνθινο στεφάνι, να τον σταυρώσουμε, να του δώσουμε χολή καί ξύδι, να τον λογχίσουμε, να τον βάλουμε στον τάφο, κι αν άναστηθή, τότε τα λέμε.

- Παρά ταϋτα όλες οί μαρτυρίες, τις όποιες επικαλεσθήκατε, προέρχονται από Μαθητές του Χρίστου. Ύπάρχει κάποια μαρτυρία περί αύτοΰ, πού να μην προέρχεται από τον κύκλο των Μαθητών του; Υπάρχουν δηλ. ιστορικοί, πού να πιστοποιούν την Ανάστασι του Χριστού; "Αν ναι, τότε θα πιστέψω κι εγώ.

- Ταλαίπωρο παιδί! Δεν ξέρεις τι ζητάς! "Αν υπήρχαν τέτοιοι ιστορίκοίπού να είχαν δει τον Χριστό αναστημένο, τότε αναγκαστικά θα πίστευαν στην Άνάσταση Του και θα την ανέφεραν πλέον ως πιστοί, οπότε και πάλι θα αρνιόσουν τη μαρτυρία τους, όπως ακριβώς απορρίπτεις τη μαρτυρία του Πέτρου, του Ιωάννου κ.λπ. Πώς είναι δυνατόν να βεβαιώνη κάποιος την Ανάστασι καί ταυτόχρονα να μη γίνεται Χριστιανός; Μας ζητάς «πέρδικα ψητή σε κέρινο σουβλί καί να λαλή»! Αϊ, δεν γίνεται!

Σού θυμίζω πάντως, έφ' όσον ζητάς ιστορικούς, αυτό το όποιο σου ανέφερα καί προηγουμένως: ότι δηλ. οι μόνοι πραγματικοί ιστορικοί είναι οι Απόστολοι.

Παρ' όλα αυτά όμως έχουμε καί μαρτυρία τέτοια όπως την θέλεις: από κάποιον δηλ. πού δεν άνηκε στον κύκλο των Μαθητών Του. Του Παύλου. Ό Παΰλος όχι μόνο δεν ήταν Μαθητής του Χριστού, αλλά καί έδίωκε μετά μανίας την Εκκλησία Του.

- Γι' αυτόν όμως λένε ότι έπαθε ήλίαση καί εξ αιτίας της είχε παραίσθηση.

- Βρε παιδάκι μου, αν εΐχε παραίσθηση ό Παύλος, αυτό πού θα άνεδύετο θα ήταν το υποσυνείδητο του. Καί στο υποσυνείδητο του Παύλου θέσι υψηλή κατείχαν οι Πατριάρχες καί οί Προφήτες. Τον Αβραάμ καί τον Ιακώβ καί τον Μωυσή έπρεπε να δη κι όχι τον Ιησού, τον όποιο θεωρούσε λαοπλάνο καί απατεώνα!

Φαντάζεσαι καμμιά πιστή γριούλα στο όνειρο της η στο παραλήρημα της να βλέπη τον Βούδδα ή τον Δία; Τον "Αι Νικόλα θα δη καί την Αγία Βαρβάρα. Διότι αυτούς πιστεύει.

Καί κάτι ακόμη. Στόν Παϋλο, όπως σημειώνει ό Παπίνι, υπάρχουν καί τα έξης θαυμαστά: Πρώτον, το αιφνίδιο της μεταστροφής. Κατ' ευθείαν από την απιστία στην πίστη. Δεν μεσολάβησε προπαρασκευαστικό στάδιο. Δεύτερον, το ίσχυρόν της πίστεως. Χωρίς ταλαντεύσεις καί αμφιβολίες. Καί τρίτον, πίστη δια βίου. Πιστεύεις ότι αυτά μπορεί να λάβουν χώρα μετά από μια ήλίαση; Δεν εξηγούνται αυτά με τέτοιους τρόπους. "Αν μπορής, εξήγησε τα. "Αν δεν μπορής, παραδέξου το θαύμα. Καί πρέπει να ξέρης ότι ό Παύλος με τα δεδομένα της εποχής του ήταν άνδρας εξόχως πεπαιδευμένος. Δεν ήταν κανένα ανθρωπάκι να μην ξέρη τί του γίνεται.

Θα προσθέσω όμως καί κάτι επί πλέον. Εμείς, παιδί μου, ζούμε σήμερα σε εξαιρετική εποχή. Ζούμε το θαύμα της Εκκλησίας του Χριστού.

Όταν ό Χριστός είπε για την Εκκλησία Του ότι «καί πϋλαι αδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. ις' 18), οι οπαδοί Του αριθμούσαν μόνο μερικές δεκάδες πρόσωπα Έκτοτε πέρασαν δυο χιλιάδες περίπου χρόνια. Διαλύθηκαν αυτοκρατορίες, ξεχάσθηκαν φιλοσοφικά συστήματα, κατέρρευσαν κοσμοθεωρίες, ή Εκκλησία όμως του Χριστού παραμένει ακλόνητη παρά τους συνεχείς καί φοβερούς διωγμούς εναντίον της. Αυτό δεν είναι ένα θαύμα; 

Π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΛΑΝΗΣ- ΤΙ ΜΑΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

Εισαγωγή.

Η πλάνη είναι η εξαπάτηση, η παραπλάνηση, η αστοχία στα πνευματικά. Είναι όπλο του εχθρού της ψυχής, και έχει διάφορες μορφές, όπως η πλάνη της αμαρτίας, η πλάνη στα δογματικά, η πλάνη στις πνευματικές εμπειρίες κα. Στο παρόν άρθρο, θα ασχοληθούμε περιληπτικά με την πλάνη στις πνευματικές εμπειρίες. Και θα ασχοληθούμε με αυτήν την συγκεκριμένη μορφή πλάνης, διότι ακούμε πολλές φορές από συνανθρώπους μας που πιστεύουν σε αιρετικά δόγματα να λένε ότι έχουν πνευματικές εμπειρίες με τον Θεό. Και μάλιστα, αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο εμμένουν στην αίρεσή τους, θεωρώντας ότι ο θεός επισφραγίζει με αυτόν τον τρόπο την πίστη τους. Είναι η εμπειρία από μόνη της ασφαλής οδηγός προς την αλήθεια? Δεδομένου ότι σε όλες τις θρησκείες (και εκτός Χριστιανισμού) υπάρχουν πνευματικές εμπειρίες, αλλά πιστεύουν ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ. Η εκκλησία δεν αρνείται την κατά Θεό εμπειρία όπως κάνουν μερικές ομάδες του προτεσταντισμού, αλλά από την άλλη μεριά δεν δέχεται ΟΛΕΣ τις εμπειρίες που δέχονται κάποιες άλλες χωρίς ΔΙΑΚΡΙΣΗ. Η Εκκλησία εφαρμόζει την θεία συμβουλή που δίνει ο απ Ιωάννης  ‘’Αγαπητοί, μη πιστεύετε εις παν πνεύμα, αλλά δοκιμάζετε τα πνεύματα αν  ήναι εκ του Θεού’’ (Α Ιωάννου, δ 1). Είναι πολύ επικίνδυνο, όπως θα δούμε παρακάτω, να νομίζουμε οτιδήποτε βιώνουμε ως ΓΝΗΣΙΑ κατά Θεό εμπειρία. Είναι πολύ επικίνδυνο να προχωράμε σε αυτά χωρίς ΔΙΑΚΡΙΣΗ και κυρίως χωρίς πρώτα να έχουμε προχωρήσει στην ΚΑΘΑΡΣΗ από τα πάθη, τα οποία προϋποθέτουν αγώνα, κόπο, και χρόνο. Ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ (1807-1867), σχετικά με τις πνευματικές θεωρίες αναφέρει « Πνευματική θεωρία είναι η θέα κάποιου μυστηρίου και φανερώνεται στον ασκητή, όπως το βλέπομε στα έργα του οσίου Πέτρου, ανάλογα με την κάθαρσή του και με την μετάνοια του. Η μετάνοια έχει δικά της στάδια. Και οι πνευματικές θεωρίες δικούς τους βαθμούς. Τα μυστήρια του χριστιανισμού αποκαλύπτονται στον ασκητή βαθμιαία, ανάλογα με την πνευματική του κατάσταση….Μα, προσοχή! Εάν ο ασκητής δεν έχει καθαρθή με την μετάνοια και δεν έχει ακριβή γνώση της Πίστεως, η θεωρία θα τον ζημιώσει. Ο αληθινός ασκητής δεν επιτρέπει ποτέ στον εαυτό του ισχυρόγνωμες σκέψεις, που σίγουρα είναι καρπός πλάνης και γι’ αυτό φέρνουν επιβλαβή αποτελέσματα πλάνης και τον οδηγούν στον γκρεμό, στην πτώση».

Σκοπός, δεν είναι η αποτροπή του ανθρώπου από την προσευχή, γιατί καθώς αναφέρει ο άγιος Μάρκος ο ασκητής που ήταν μαθητής του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου (430 μ Χ)«Υπάρχουν πολλές διαφορετικές μέθοδοι προσευχής. Καμία μέθοδος δεν είναι επιζήμια. Εάν συνέβαινε αυτό, αυτή δεν θα ήταν προσευχή αλλά εργασία του Σατανά» (Αγ. Μάρκος ο Ασκητής, Περί νόμου πνευματικού κβ)» . Όμως, δεν πρέπει να αγνοούμε τον πνευματικό πόλεμο που έχουμε με τις δυνάμεις του σκότους. Ο άγιος Νείλος ο μοναχός, επίσης μαθητής του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου (430 περίπου) μας προειδοποιεί· «Κάθε πόλεμος που γίνεται ανάμεσα σε μας και στα ακάθαρτα πνεύματα δεν γίνεται για τίποτε άλλο, παρά για την πνευματική προσευχή. Γιατί τους είναι πολύ εχθρική και ανυπόφορη, ενώ σε εμάς είναι σωτηρία και πάρα πολύ ευεργετική» (Νείλου του μοναχού, Περί προσευχής 49). Έτσι, η διάκριση αυτών των εμπειριών είναι επιβεβλημένη. Κατά τον άγιο Ιωάννη τον Κασσιανό, η διάκριση «έρχεται σε μας  μόνο ως αποτέλεσμα της αληθινής ταπεινοφροσύνης και αυτό φαίνεται στη συνέχεια με την αποκάλυψη στον πνευματικό μας πατέρα όχι μόνο αυτών που πράττουμε αλλά και αυτών που σκεπτόμαστε» (Αγ. Ιωάννης ο Κασσιανός, Προς Λεόντιον ηγούμενον).

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, αναφέρει· «Μεγάλη, πράγματι, μεγάλη είναι η πονηριά των δαιμόνων· δύσκολα την αντιλαμβανόμεθα και ολίγοι την βλέπουν. Καὶ αὐτοὶ οἱ ὀλίγοι, νομίζω, δεν την βλέπουν ολόκληρη». (Λόγος 24).

Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος,  «Όπως ακριβώς ο λάρυγγας , δια του οποίου η αίσθηση της γεύσης διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στο ξύδι και στο κρασί, αν και τα δύο φαίνονται όμοια, έτσι και η ψυχή δια μέσου της νοητικής αίσθησης και της δραστηριότητας μπορεί να διακρίνει τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος από τις φαντασίες του διαβόλου» (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, Περί Υπομονής και Διακρίσεως).

Κανείς δεν έχει να χάσει μελετώντας την πείρα των Πατέρων μας, αλλά μόνο να κερδίσει και να ωφεληθεί πνευματικά.

Το άρθρο αποτελείται από δύο ενότητες. Στην πρώτη, θα δούμε αν και κατά πόσο το πονηρό πνεύμα μπορεί να μιμηθεί ορισμένες υπερφυσικές ενέργειες του Θεού. Στην δεύτερη, ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πλάνης και πως μπορεί ο πιστός να προφυλαχτεί από αυτήν. Πάντα έχοντας ως βάση την Αγία Γραφή, και την ασκητική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Θα παρουσιάσουμε ένα απειροελάχιστο μέρος από αυτήν την τεράστια πνευματική κληρονομιά.

Μπορεί ο εχθρός της ψυχής να μιμηθεί τον Θεό,

αναπαράγοντας ‘’υπερφυσικές’’ ενέργειες?

Η Αγία Γραφή απαντά ναι. Ήδη από το πρώτο βιβλίο της, ο σατανάς παραπλανά τους χωρίς πείρα στα πνευματικά πρωτόπλαστους, εισάγοντας την πλάνη με ένα υπερφυσικό τρόπο · μιλώντας μέσα από το φίδι. (Γένεση γ). Αργότερα, όταν ο Θεός κάνει σημεία θαυμαστά δια του Μωυσή μπροστά στον Φαραώ, οι μάγοι του βασιλιά τον μιμούνται ως ένα σημείο. Ρίχνουν κάτω τις ράβδους τους και γίνονται φίδια (Έξοδος ζ 10-13). Περνώντας στην Καινή Διαθήκη, βλέπουμε τον πονηρό να δείχνει σε όραση στον Κύριο  ‘’ πάντα τα βασίλεια της οικουμένης εν μία στιγμή χρόνου’’ (Λουκάς δ 5). Ο Κύριος μας έχει προειδοποιήσει  ‘’…θέλουσι εγερθή ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήται, και θέλουσι δείξει σημεία μεγάλα και τέρατα, ώστε να πλανήσουσι, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς’’ (Ματθαίος, κδ 24). Ενώ ο Λουκάς αναφέρει  ‘’Βλέπετε μη πλανηθήτε, διότι πολλοί θέλουσι ελθεί εν τω ονόματί μου, λέγοντες ότι εγώ είναι και ο καιρός επλησίασε. Μη υπάγετε λοιπόν οπίσω αυτών’’ (Λουκάς κα 8). Οι ψευδόχριστοι έρχονται στο όνομα του Χριστού, δήθεν ότι έχουν χρίσμα και αποστολή από Αυτόν.  Ο άγιος Ιωάννης ο Κασσιανός (5οςαιώνας), στο έργο του Συμβολή αναφέρει «καμμιά φορά οι δαίμονες (θαυματουργούν) με σκοπό να υψώσουν σε υπερηφάνεια τον άνθρωπο που πιστεύει ότι κατέχει το μεγάλο δώρο, κι έτσι τον προετοιμάζουν για μια ακόμα πιο μεγάλη πτώση. Προσποιούνται ότι καίγονται και οδηγούνται έξω από τα σώματα όπου κατοικούσαν, εξαιτίας της (δήθεν) αγιότητας ανθρώπων που στην πραγματικότητα γνωρίζουν ότι είναι ανίεροι. Στο Ευαγγέλιο διαβάζουμε: Θα εμφανιστούν ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες…» (Συμβολή XV:2).

Ο απ Παύλος αναφέρει για τον αντίχριστο ότι θα έρθει ‘’…κατ’ ενέργεια του Σατανά εν πάση δυνάμει και σημείοις και τέρασι ψεύδους…’’ (Β Θες/κεις β 9). Ο Σατανάς, μπορεί να ενεργήσει σημεία, τεράστια, και δυνάμεις ΨΕΥΔΟΥΣ, επομένως. Ο απ Ιωάννης στην Αποκάλυψη αναφέρει για το δεύτερο θηρίο που έμοιαζε με αρνίον αλλά μιλούσε ως δράκων  ‘’Και έκαμε σημεία μεγάλα, ώστε και πυρ έκαμε να καταβαίνει εκ του ουρανού εις την γη ενώπιον των ανθρώπων. Και επλάνα τους κατοικούντας επι της γης, δια τα σημεία τα οποία εδόθησαν εις αυτό να κάμνει ενώπιον του θηρίου…’’ (Αποκάλυψη ιγ 13-14). Ενώ στο κεφάλαιο 16, αναφέρει ότι τα δαιμόνια μπορούν να κάνουν ορισμένα σημεία και αυτά  ‘’Και είδον τρία ακάθαρτα πνεύματα όμοια με βατράχους, εξερχόμενα εκ του στόματος του δράκοντος, και εκ του στόματος του θηρίου, και εκ του στόματος του ψευδοπροφήτου, διότι είναι πνεύματα δαιμόνων εκτελούντα σημεία… (εδ. 13-14).

Πως ο απλός πιστός μπορεί να ξεφύγει από όλα αυτά? Μόνο, με το να θωρακιστεί πνευματικά με την πείρα και την διδασκαλία της Εκκλησίας που είναι ο στύλος και το εδραίωμα της αλήθειας (Α Τιμοθέου γ 15), όπως παραδίδεται από την Αγία Γραφή και την καταγεγραμμένη εμπειρία των αγίων.

Ο π Σεραφείμ Ρόουζ, στο βιβλίο του ‘’Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος’’, αναφέρει· «Ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης ήταν προσεκτικός στο να καθοδηγεί τους μοναχούς σχετικά με τους κινδύνους αυτών των εμπειριών: Ολόγυρα, γύρω από τους αρχάριους και τους ισχυρογνώμονες, οι δαίμονες συνηθίζουν να απλώνουν τα δίχτυα των σκέψεων και των ολέθριων φαντασιώσεων, και προετοιμάζουν τάφρους για την καταστροφή τους…’’ Ένας μοναχός τον ρώτησε: ‘’Τι πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος όταν ο δαίμονας παίρνει τη μορφή αγγέλου του φωτός;’’ ‘’Σ’ αυτή την περίπτωση, ένας άνθρωπος χρειάζεται μεγάλη δύναμη διάκρισης για να διακρίνει σωστά μεταξύ καλού και κακού. Γι’ αυτό στην απερισκεψία σας, μην παρασύρεστε τόσο γρήγορα από αυτό που βλέπετε, αλλά να έχετε βαρύτητα και, δοκιμάζοντας τα πάντα με προσοχή, δεχθείτε το καλό και απορρίψτε το κακό. Πάντα πρέπει να δοκιμάζετε και να εξετάζετε, και μονάχα μετά να πιστεύετε».

Ο άγιος Συμεών, ο νέος Θεολόγος, αναφέρει · «ο αγωνιστής της προσευχής θα πρέπει σπάνια να κοιτά στον ουρανό, από το φόβο των πονηρών πνευμάτων στον αέρα, που προκαλούν πολλές και διάφορες πλάνες εκεί» (Φιλοκαλία, «Περί των τριών τρόπων της προσευχής»).

Χαρακτηριστικές είναι και οι αναφορές του αγίου Νείλου του μοναχού στο έργο του Περί προσευχής· «Όταν λοιπόν ο νους προσεύχεται καθαρά, σταθερά και αληθινά, τότε δεν έρχονται οι δαίμονες από τα αριστερά, αλλά από τα δεξιά. Γιατί του παρουσιάζουν τη δόξα του Θεού και κάποιο σχηματισμό από εκείνους που αρέσουν στην αίσθηση, ώστε να πιστεύει ότι ο σκοπός της προσευχής επιτεύχθηκε απόλυτα. Και αυτό, όπως είπε  κάποιος θαυμάσιος και με γνώση άνδρας, γίνεται από το πάθος της κενοδοξίας, και από τον δαίμονα που αγγίζει τον χώρο του εγκεφάλου και πάλλεται μέσα στις φλέβες. Νομίζω, οτι ο δαίμονας που αγγίζει το χώρο που προαναφέραμε, μεταβάλλει το φως του νου όπως θέλει, και έτσι κινείτε το πάθος της κενοδοξίας σε λογισμό που κάνει τον νου να νομίζει με επιπολαιότητα ότι απέκτησε θεία και πραγματική γνώση, και επειδή αυτός δεν ενοχλείται από τα σαρκικά και ακάθαρτα πάθη, αλλά παρίσταται δήθεν καθαρός στην προσευχή, νομίζει ότι δεν γίνεται καμία ενέργεια πια μέσα του αντίθετη, αφού υποθέτει ότι είναι θεϊκή η εμφάνιση που του γίνεται από τον δαίμονα και τον διαμορφώνει με τον τρόπο που είπαμε» (Κεφάλαια 72-73).

«Πρόσεχε μη σε εξαπατήσουν οι πονηροί δαίμονες με καμία οπτασία, και να έχεις επάγρυπνο το νου σου όταν πηγαίνεις για προσευχή, και να παρακαλείς τον Θεό, ώστε εάν η σκέψη προέρχεται από αυτόν, να σε φωτίσει ο Θεός, αν όχι, γρήγορα να διώξει τον πλάνο από σένα, και να έχεις θάρρος, διότι δε θα παραμείνουν τα σκυλιά, εφόσον εσύ θα κάμεις με θέρμη την προσευχή σου στον θεό» (Κεφάλαιο 94).

Ενώ, τον μοναχό Ευλόγιο τον συμβουλεύει· «Όταν τελικά η καρδιά ακούει διαρκώς τέτοια από τους λογισμούς της δόξας και δεν αντιδρά, δε θα μείνει έξω από την κρυφή παραφροσύνη, από την οποία ο ηγεμόνας των φρενών νους κινδυνεύει να τιναχτεί έξω, διότι οι λογισμοί αυτοί ή μέσω ονείρων επιβεβαιώνονται, ή μεταμορφώνονται σε αγρυπνίες, ή μετασχηματίζονται σε φωτεινές οπτασίες. Γιατί ο ίδιος ο Σατανάς μεταμορφώνεται σε άγγελο φωτεινό για να μας εξαπατήσει, ίσως και να μας δείξει ότι θα μας δώσει χαρίσματα, για να πέσεις και να τον προσκυνήσεις, ή φέρνοντας μας το χαρούμενο άγγελμα, ότι θα αναληφθούμε σαν άλλος Ηλίας, ή υποσχόμενος ότι θα μας αγιάσει. Αυτών των μεταμορφωμένων σε αγγέλους Σατανάδων μερικοί δέχτηκαν την πίστη τους, παρεξέκλιναν από την αλήθεια και έγιναν φρενοβλαβείς» (Άγιος Νείλος ο μοναχός, προς τον μοναχό Ευλόγιο, 34 κεφάλαιο).

Ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναίτης (1255-1347) προειδοποιεί· «Δεν είναι μικρός κόπος να αποκτήσει κανείς την αλήθεια επακριβώς και να καθαριστεί από κάθε τι που αντιτίθεται στη χάρη· επειδή είναι σύνηθες για το διάβολο να δείχνει την πλάνη του, ιδιαίτερα στους αρχάριους, με τη μορφή της αλήθειας, δίνοντας μια πνευματική εμφάνιση σ’ αυτό που είναι κακό». Και«Ο Θεός δεν θυμώνει με αυτόν που, φοβούμενος την πλάνη, φυλά τον εαυτό του με εξαιρετική προσοχή, ακόμα κι αν δεν δεχτεί κάτι που έχει σταλεί από το Θεό… Αντιθέτως, ο Θεός επαινεί αυτόν για τη σύνεσή του».

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της πλάνης.

Ο εχθρός, μπορεί να επιχειρήσει να πλανήσει με πολλούς τρόπους. Είτε με το να δώσει ‘’υψηλές’’ καταστάσεις χωρίς να έχει προηγηθεί η κάθαρση, είτε ‘’εξυψωτικά’’ συναισθήματα. Ο π Σεραφείμ Ρόουζ στο βιβλίο του ‘’Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος’’, αναφέρει με βάση τα συγγράμματα του αγίου Ιγνάτιου Μπριαντσιανίνωφ ·  «Υπάρχουν δυο βασικές μορφές πλάνης. Η πρώτη και πιο θεαματική μορφή προκύπτει όταν ένα πρόσωπο μοχθεί για μια υψηλή πνευματική κατάσταση ή πνευματικά οράματα χωρίς να έχει πρώτα καθαρθεί από τα πάθη και την επανάπαυση στη δική του κρίση. Σε κάποιον τέτοιο ο διάβολος παρέχει σπουδαία «οράματα». Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στους βίους των Αγίων, που ανήκουν στα βασικά εγχειρίδια της Ορθόδοξης ασκητικής διδασκαλίας. Έτσι ο άγιος Νικήτας, αργότερα Επίσκοπος του Novgorod (31 Ιαν.) εισήλθε στην ερημιτική ζωή απροετοίμαστος και παρά τις αντίθετες συμβουλές του πνευματικού του, και σύντομα άκουσε μια φωνή να προσεύχεται μαζί του. Τότε ο «Κύριος» μίλησε στο Νικήτα κι έστειλε έναν «άγγελο» να προσεύχεται στη θέση του, και του έδωσε εντολή να διαβάζει βιβλία αντί να προσεύχεται, και να διδάσκει εκείνους που έρχονταν σ’ αυτόν. Έτσι κι έκανε, βλέποντας πάντα τον «άγγελο» να προσεύχεται δίπλα του, και οι άνθρωποι έμεναν έκπληκτοι από την πνευματική σοφία του και τις «δωρεές του Αγίου Πνεύματος» που φαινόταν να κατέχει, συμπεριλαμβανομένων «προφητειών» οι οποίες πάντα εκπληρώνονταν. Η απάτη αποκαλύφθηκε μόνο όταν οι πατέρες του μοναστηριού έμαθαν για την αποστροφή του προς την Καινή Διαθήκη (παρ’ ότι την Παλαιά Διαθήκη, την οποία δεν είχε διαβάσει ποτέ, μπορούσε να την πει απ’ έξω), και μέσω των προσευχών τους μετανόησε, τα «θαύματά» του σταμάτησαν, και αργότερα έφθασε σε γνήσια αγιότητα. Παρομοίως, ο άγιος Ισαάκ των σπηλαίων του Κιέβου (14 Φεβρ.), είδε ένα μεγάλο φως και εμφανίστηκε σ’ αυτόν ο «Χριστός» με «αγγέλους» όταν ο Ισαάκ, χωρίς να κάνει το σημείο του σταυρού, γονάτισε μπροστά στο «Χριστό», οι δαίμονες απέκτησαν εξουσία πάνω του και, αφού χόρεψαν μαζί του μανιασμένα, τον παράτησαν μισοπεθαμένο. Κι αυτός επίσης έφτασε αργότερα σε γνήσια αγιότητα. Υπάρχουν πολλές παρόμοιες περιπτώσεις όπου ο «Χριστός» και οι «άγγελοι» εμφανίστηκαν σε ασκητές και παραχώρησαν εκπληκτικές δυνάμεις και «δωρεές του Αγίου Πνεύματος», οι οποίες συχνά οδήγησαν τελικά τους παραπλανημένους ασκητές σε παράνοια ή αυτοκτονία». «Αλλά υπάρχει κι άλλη, λιγότερο θεαματική μορφή πνευματικής πλάνης, η οποία δεν προσφέρει στα θύματά της σπουδαία οράματα αλλά μόνο εξυψωτικά «θρησκευτικά συναισθήματα». Αυτό συμβαίνει, όπως έχει γράψει ο Επίσκοπος Ιγνάτιος, «όταν η καρδιά επιθυμεί και πασχίζει για άγια και θεϊκά αισθήματα ενώ είναι ακόμα εντελώς ακατάλληλη γι’ αυτά. Ο καθένας που δεν έχει συντετριμμένο, μεταμελημένο πνεύμα, που αναγνωρίζει οποιοδήποτε είδος πλεονεκτήματος ή αξίας στον εαυτό του, που δεν τηρεί σταθερά τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά σε μια ή άλλη παράδοση πιστεύει στη δική του αυθαίρετη κρίση ή έχει ακολουθήσει μια μη Ορθόδοξη διδασκαλία – είναι σε αυτή την κατάσταση πλάνης».

Η υπερηφάνεια, είναι ένα από πολλά της χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Ο π Σεραφείμ Ρόουζ αναφέρει · «Είναι αυτό που η (ρωσική) Ορθόδοξη παράδοση αποκαλεί prelest (πλάνη). Είναι μια σημαντική λέξη, γιατί αναφέρεται στη ακριβή κατάσταση ενός προσώπου που έχει ινδουϊστικές «πνευματικές εμπειρίες». Δεν υπάρχει ακριβές αντίστοιχο της λέξης «πρελέστ» στο αγγλικό λεξικό. Καλύπτει όλο το φάσμα των ψευδών πνευματικών εμπειριών: από την απλή παραίσθηση και εξαπάτηση μέχρι την πραγματική κατάληψη από δαίμονα. Σε κάθε περίπτωση το κίβδηλο εκλαμβάνεται ως γνήσιο και το συνολικό αποτέλεσμα είναι μια επιταχυνόμενη αύξηση της υπερηφάνειας».

Ο άγιος Γρηγόριος ο Σιναίτης αναφέρει· «Να ξέρετε ότι τα έργα της χάρης είναι φανερά, και ο δαίμονας, παρά τις μεταμορφώσεις του, δεν μπορεί να τα παραγάγει: δηλαδή, πραότητα, φιλικότητα, ταπεινότητα, μίσος του κόσμου, εκκοπή των παθών και των σαρκικών επιθυμιών – που είναι τα αποτελέσματα της χάρης. Τα έργα των δαιμόνων είναι: υπερηφάνεια, αλαζονεία, εκφοβισμός και όλα τα κακά. Από τέτοια αποτελέσματα θα μπορείτε να διακρίνετε αν το φως που λάμπει στην καρδιά σας είναι από το Θεό ή το σατανά.».

Ο άγιος Νείλος ο μοναχός παρατηρεί· «Ποθώντας πολύ να δεις το πρόσωπο του ουρανίου Πατέρα, να μη ζητάς καθόλου να δεις κάποια μορφή ή σχήμα την ώρα της προσευχής. Να μην ποθείς να δεις αγγέλους ή δυνάμεις ή τον Χριστό κατά τρόπο αισθητό, για να μην χάσεις τελείως τα λογικά σου δεχόμενος λύκο αντί του ποιμένα και προσκυνώντας τους εχθρούς δαίμονες. Αρχή της πλάνης του νου είναι η κενοδοξία, από την οποία κινούμενος ο νους επιχειρεί να περιγράψει το Θείο με σχήμα και μορφές».

«Κενοδοξία είναι φαντασία της συγκυρίας, φαινομενική φιλοπονία, αντίθετη προς την αλήθεια, αρχηγός των αιρέσεων, επιθυμία της πρωτοκαθεδρίας…τριπλή γλώσσα των αιρετικών» (Νείλος, Περί των κακιών, κεφάλαιο 4).

«Γιατί ο νους, επηρεασμένος από όσα ήδη έχει σκεφτεί, ακόμα και αν αντιληφθεί την πλάνη, είναι δύσκολο να αποχωριστεί από αυτήν, επειδή γοητεύεται από την τέρψη των ευχάριστων περισσότερο, από όσο θα ήταν πρόθυμος να αποφύγει την βλάβη από αυτά που δεν του συμφέρουν». (Νείλος, Λόγος περί ακτημοσύνης, κεφ. 35).

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας αναφέρει ·

«Στὸν ὕπνο μας πολλὲς φορὲς οἱ δαίμονες «μετασχηματίζονται εἰς ἀγγέλους φωτός» καὶ σὲ μορφὲς ἁγίων Μαρτύρων, τοὺς ὁποίους παρουσιάζουν νὰ ἔρχωνται πρὸς τὸ μέρος μας. Ἔτσι ἀφοῦ ξυπνήσωμε μᾶς βυθίζουν σὲ ὑπερηφάνεια καὶ χαρά. Τὸ σημεῖο ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ διακρίνης τὴν πλάνη εἶναι τοῦτο: Οἱ ἄγγελοι μᾶς δείχνουν τὴν κόλασι, τὴν Κρίσι καὶ τὸν χωρισμό, καὶ ἔτσι μᾶς κάνουν νὰ ξυπνοῦμε ἔντρομοι καὶ περίλυποι. Ἐὰν ἀρχίσωμε νὰ πιστεύωμε στοὺς δαίμονες κοιμώμενοι, ὕστερα θὰ ἐμπαιζώμεθα ἀπὸ αὐτοὺς καὶ ξύπνιοι. Ἐκεῖνος ποὺ πιστεύει στὰ ὄνειρα εἶναι ἐντελῶς ἄσοφος καὶ ἄπειρος, ἐνῷ αὐτὸς ποὺ δὲν πιστεύει τίποτε εἶναι πραγματικὰ συνετὸς καὶ σοφός. Πίστευε μόνο σ᾿ ἐκεῖνα ποὺ σοῦ ἀναγγέλλουν γιὰ τὴν κόλασι καὶ τὴν Κρίσι. Ἐὰν ὅμως δημιουργῆται μέσα σου ἀπόγνωσις, τότε καὶ αὐτὰ τὰ ὄνειρα προέρχονται ἀπὸ τοὺς δαίμονες» (Λόγος 3).

Σε ερώτηση προς τον γέροντα Παίσιο (1924-1994), πως μπορούμε να καταλάβουμε ότι κάποιος είναι πλανεμένος, απάντησε « Ακόμη καί άπό τήν όψη του μπορείς νά τό καταλάβης. Ό πλανεμένος παρουσιάζει μία εξωτερική ψεύτικη απάθεια. Φαίνεται ταπεινός καί πράος, άλλά μέσα του κρύβει την μεγάλη ιδέα πού έχει γιά τόν εαυτό του. Άν κοιτάξετε τά μάτια του, θά δήτε ότι βλέπει τους άλλους ταλαίπωρους, σάν μυρμήγκια». (Λόγοι Παισίου Γ πνευματικός αγώνας).

Ο μοναχός Σωφρόνιος Σαχάρωφ (1896-1993), στο βιβλίο του «Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης», αναφέρει επιγραμματικά τους λόγους για τους οποίους κάποιος άνθρωπος μπορεί να πέσει στην πλάνη· «Στην πλάνη πέφτει κάποιος είτε από απειρία είτε από υπερηφάνεια. Και αν είναι από απειρία, ο Κύριος θεραπεύει γρήγορα αυτόν που πλανήθηκε, αν όμως είναι από υπερηφάνεια, τότε θα πάσχει για πολύν καιρό η ψυχή, ωσότου μάθει την ταπείνωση, και τότε θα θεραπευθεί από τον Κύριο. Πέφτουμε στην πλάνη, όταν νομίζουμε ότι είμαστε πιο φρόνιμοι και έμπειροι από τους άλλους, ακόμη και από τον πνευματικό μας πατέρα. Έτσι σκέφτηκα κι εγώ με την απειρία μου και γι’ αυτό υπέφερα. Κι ευχαριστώ από την καρδιά μου τον Θεό, γιατί με τον τρόπο αυτό με ταπείνωσε και με νουθέτησε και δεν απέσυρε το έλεός Του από μένα».

Στο ίδιο βιβλίο του, αναφέρει πως μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες πνευματικές καταστάσεις «Αν δεις φως μέσα σου ή γύρω σου, μην πιστέψεις σ’ αυτό αν δεν έχεις συγχρόνως κατάνυξη για τον Θεό και αγάπη για τον πλησίον. Μη φοβηθείς όμως, αλλά ταπείνωσε τον εαυτό σου και το φως εκείνο θα εξαφανιστεί. Αν δεις κάποιο όραμα ή εικόνα ή όνειρο, μην το εμπιστεύεσαι, γιατί αν είναι από τον Θεό, θα σε φωτίσει γι’ αυτό ο Κύριος. Ψυχή, που δεν γεύθηκε το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να διακρίνει από πού έρχεται το όραμα. Ο εχθρός δίνει στην ψυχή μια «γλυκειά αίσθηση» ανακατεμένη με κενοδοξία, και από αυτό γίνεται φανερή η πλάνη. Οι Πατέρες λένε ότι, όταν η όραση είναι εχθρική, η ψυχή αισθάνεται σύγχυση ή φόβο. Αυτό, όμως, συμβαίνει μόνο στην ταπεινή ψυχή που θεωρεί τον εαυτό της ανάξιο για όραση. Ο κενόδοξος, όμως, μπορεί να μην αισθανθεί ούτε φόβο ούτε σύγχυση, γιατί επιθυμεί τις οράσεις και θεωρεί τον εαυτό του άξιο, και γι’ αυτό τον εξαπατά εύκολα ο εχθρός».

Ενώ παρακάτω, μας δείχνει τον τρόπο για να αντιμετωπίσουμε τέτοιες καταστάσεις. « Να πολεμάς τους εχθρούς με την ταπείνωση. Όταν δεις ότι κάποιος άλλος νους παλεύει με το νου σου, ταπείνωσε τον εαυτό σου και θα παύσει ο πόλεμος».

«Φρόντιζε να έχεις πολύ ταπεινοφροσύνη, και δεν θα αγγίξει την ψυχή η επιβουλή των δαιμόνων» (Λόγοι περί Προσευχής, αγίου Νείλου του μοναχού, κεφ.96).

Τα συναισθήματα είναι παραδόξως υπερβολικά και αναίτια, προκαλώντας σύγχυση και υπερηφάνεια. « Είναι τελείως άμορφη και ακατάστατη· προκαλεί ανόητη χαρά, έπαρση και ταραχή και συνοδεύεται από μία διάθεση συσπερίγραπτης στείρας ελαφρότητας…». (Άγιος Γρηγόριος ο Σιναίτης, Περί Ησυχίας και προσευχής).

«Όλα όσα κάνουν οι δαίμονες είναι ακατάστατα»

(Άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός, Δήλωσις των παθών).

«Σύγχυση πρέπει να ονομάζεται το άρμα του διαβόλου, διότι ο Σατανάς, ο οποίος συνηθίζει να φορτώνει επάνω σ’ αυτό ως ηνίοχος και να μεταφέρει μαζί του το πλήθος των παθών, εισβάλλει στην ταλαίπωρη ψυχή και την βυθίζει μέσα στον λάκκο της σύγχυσης» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, Λόγος ΛΓ).

Μέσα σε αυτά τα συναισθήματα είναι και το «γέλιο του Αγίου Πνεύματος». Οι άγιοι Βαρσανούφιος και Ιωάννης, ασκητές του 6ου αι., δίνουν την ξεκάθαρη Ορθόδοξη απάντηση σ’ έναν Ορθόδοξο μοναχό που μαστιζόταν από αυτό το πρόβλημα (Απάντ. 451): «Εν τω φόβω του Θεού δεν υπάρχει γέλιο. Η Γραφή λέει για τους μωρούς, που υψώνουν τη φωνή τους σε γέλια· και ο λόγος του μωρού είναι πάντα διαταραγμένος και στερημένος χάριτος». Ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος διδάσκει εξ ίσου σαφώς: «Το γέλιο και η υπερβολική οικειότητα είναι η αρχή της διαφθοράς της ψυχής. Αν τα βλέπεις αυτά στον εαυτό σου, να ξέρεις ότι έχεις φτάσει στα βάθη των κακών. Μη σταματάς να παρακαλάς το Θεό να σε απαλλάξει από αυτόν το θάνατο… Το γέλιο αφαιρεί από μας την ευλογία που έχει δοθεί ως υπόσχεση σ’ αυτούς που πενθούν και καταστρέφει ό,τι έχει οικοδομηθεί. Το γέλιο προσβάλλει το Άγιο Πνεύμα, δεν ωφελεί την ψυχή, ατιμάζει το σώμα. Το γέλιο διώχνει τις αρετές, δεν έχει μνήμη θανάτου ή σκέψεις μαρτυρίου» (Φιλοκαλία, ρωσική έκδ. Μόσχα 1913 τομ. 2, σελ. 448).

Ο Ιγνάτιος Μπριατσιανίνωφ τονίζει · «Την παλαιότερη εποχή πολλοί μοναχοί έπεσαν σε ολέθριες πλάνες, αποκλειστικά και μόνο επειδή επέτρεψαν στον εαυτό τους να ερευνήσουν δόγματα επάνω από τις δυνάμεις τους. «Μοναχός ταπεινόφρων», διδάσκει ο άγιος Ιωάννης, «ου πολυπραγμονήσει άρρητα, ο δε υπερήφανος πολυπραγμονήσει κρίματα» (Λόγος ΚΕ’, 11). Με απλά λόγια: «Ο ταπεινόφρων μοναχός ποτέ δεν θα τολμήσει να ασχοληθή με τα άρρητα θεία μυστήρια, θεωρώντας τον εαυτό του άξιο να εμβαθύνει σ’ αυτά! Αντίθετα, ο υπερήφανος αυτό θα το αποτολμήσει! θα προσπαθήσει ακόμη και τα κρίματα του Θεού να αποσαφηνίσει φορτώνοντας την ψυχή του κρίμα».

Ο ίδιος θέτει τα πράγματα στην σωστή τους σειρά · «Άσκησε τον εαυτό σου στην προσευχή και στην μελέτη για την οικοδόμηση της ψυχής σου. Και τότε η άσκησή σου θα γίνει μόνη της πνευματική θεωρία και μάλιστα ασφαλής και ευπρόσδεκτη στον Θεό».Όταν τα αισθητήρια της οράσεως, τα μάτια μας, θεραπευθούν από την τύφλωση, βλέπομε, γιατί βλέπομε με τα αισθητήρια όργανα μας. Έτσι και όταν ο νους μας καθαρθή από την αρρώστια της αμαρτίας, αρχίζει εντελώς φυσικά να βλέπει τα μυστήρια του χριστιανισμού».

«Απαιτείται μεγάλο χάρισμα διάκρισης, μαζί με βαθειά δυσπιστία προς όλες τις εξαιρετικές «πνευματικές» εμπειρίες κάποιου, προκειμένου να μην εξαπατηθεί κανείς. Ενώπιον των πανούργων αόρατων εχθρών που διεξάγουν πόλεμο κατά του ανθρώπινου γένους, η στάση της αφελούς εμπιστοσύνης που έχουν προς τις εμπειρίες τους οι αναμεμειγμένοι στο «χαρισματικό» κίνημα είναι μια ανοιχτή πρόσκληση σε πνευματική πλάνη… Πως είναι προετοιμασμένος ο Ορθόδοξος Χριστιανός να αντισταθεί στην πλάνη; Έχει ολόκληρη τη συλλογή των θεόπνευστων πατερικών συγγραμμάτων τα οποία, μαζί με την Αγία Γραφή, παρουσιάζουν την αντίληψη της Εκκλησίας του Χριστού επί 2000 χρόνια, με αναφορά σε σχεδόν κάθε απατηλή και ψευδοπνευματική εμπειρία. (π Σεραφείμ Ρόουζ, Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος).

«’Όλοι ἐσεῖς ποὺ επιχειρήσατε να αποδυθείτε και να εισέρθετε στο στάδιο αὐτὸ τοῦ ψυχικοῦ μαρτυρίου, όσοι θέλετε να σηκώσετε στον τράχηλο σας τον ζυγό τοῦ Χριστοῦ, όσοι φροντίζετε να φορτώσετε στον τράχηλο κάποιου άλλου το ἰδικό σας φορτίο, όσοι σπεύδετε νὰ γράψετε σε συμβόλαιο την πώληση σας και θέλετε ἀντὶ αὐτῆς νὰ γραφή σε σάς ἐλευθερία, όσοι, τέλος, υποβαστάζεσθε καὶ ἀνυψώνεσθε ἀπὸ χέρια ἄλλων καὶ διανύετε ἔτσι τὸ μεγάλο τούτο πέλαγος, ἂς γνωρίζετε ὅτι επιχειρήσατε νὰ βαδίσετε μία σύντομη, αλλά καὶ τραχεία ὁδό, ἡ ὁποία μια και μόνη πλάνη κρύβει: Αὐτὴν που λέγεται ιδιορρυθμία. Αὐτὸς ποὺ απαρνήθηκε εντελώς την ιδιορρυθμία σὲ όσα τοῦ φαίνονται καλά και πνευματικά και θεάρεστα, αὐτὸς ἔφθασε στο τέρμα της ὁδοῦ, προτοῦ ἀρχίση να την βαδίζη. Διότι αὐτὸ ακριβώς είναι ἡ ὑπακοή: Να μην εμπιστεύεται κανεὶς τὸν εαυτόν του σὲ όλα τὰ καλά μέχρι τέλους τῆς ζωής του. (Λόγος 4, άγιος Ιωάννης της Κλίμακας).

«Αν ο πονηρός και πείσμων εχθρός μας, που δεν κουράζεται ποτέ να μας πειράζει, ήθελε κάποτε να σε πολεμήσει, ιδιαίτερα κατά την ώρα του θανάτου, με κάποιες ψεύτικες εμφανίσεις και με μεταμορφώσεις σε άγγελο φωτός, εσύ να παραμένεις σταθερός στην γνώση της ταπεινότητος και της μηδαμινότητος του εαυτού σου…Αλλά και αν με πολλά σημάδια καταλάβεις ότι τα οράματα αυτά είναι αληθινά και προέρχονται από τον Θεό, παρόλα αυτά εσύ να τα αποστρέφεσαι πάντοτε και να τα διώχνεις όσο μπορείς μακριά σου. Και μην φοβηθείς μήπως δεν αρέσει στον Θεό η αποστροφή αυτή που κάνεις, σκεπτόμενος την αναξιότητά σου. Γιατί, αν τα οράματα αυτά είναι από τον Θεό, αυτός γνωρίζει καλά να σου τα ξεκαθαρίσει και δεν θα του κακοφανεί, αν δεν τα δέχεσαι. Γιατί εκείνος που δίνει την χάρη στους ταπεινούς, δεν την αφαιρεί από αυτούς πάλι για πράξεις που κάνουν οι ίδιοι εξ αιτίας της ταπεινώσεως» (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, Ο Αόρατος πόλεμος, κεφάλαιο ΙΓ).

Στοιχεία ελήφθησαν από ·

Α’ Επιστολή αποστόλου Ιωάννη

Πνευματικές Θεωρίες, Αγίου Ιγνατίου Μπριατσιανίνωφ

Εν Ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν, π Αλεξίου Καρακαλλινού

Άγιος Νείλος ο μοναχός, Περί προσευχής, Φιλοκαλία, τόμος Β11.

Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, Περί υπομονής και διακρίσεως

Λόγοι του αγίου Ιωάννη της Κλίμακας

Κατά Λουκά ευαγγέλιο

Κατά Ματθαίον ευαγγέλιο

Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, π Σεραφείμ Ρόουζ

Β Θεσσαλονικείς επιστολή του απ. Παύλου

Αποκάλυψη Ιωάννου

Άγιος Νείλος ο μοναχός, Προς τον μοναχό Ευλόγιο

Άγιος Νείλος ο μοναχός, Περί των κακιών

Άγιος Νείλος ο μοναχός, Λόγος περί ακτημοσύνης

Λόγοι γέροντα Παισίου, Γ πνευματικός αγώνας

Μοναχός Σωφρόνιος Σαχάρωφ, «Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης»

Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, Ο Αόρατος πόλεμος 

https://fdathanasiou.wordpress.com

ΑΓΙΟΣ ΙΣΑΑΚ Ο ΣΥΡΟΣ: ΟΤΑΝ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΑ ΣΕ ΕΠΙΣΚΙΑΖΕΙ!

Όταν η νεφέλη του αγίου Πνεύματος άρχισε να επισκιάζει τη σκηνή της καρδιάς σου.

Εάν βλέπεις, σε κάθε λογισμό πού κινείται στην ψυχή σου, και σε κάθε ενθύμηση, και στις πνευματικές σου ενατενίσεις την ώρα της ησυχίας σου, να γεμίζουν τα μάτια σου δάκρυα, και να βρέχουν τις παρειές σου, χωρίς εσύ να βιάζεις τον εαυτό σου, να ξέρεις ότι, σ’ αυτή την περίπτωση, άρχισε να ανοίγει ο φράχτης μπροστά σου, για να έρθει η χάρη του Θεού και να καταστραφεί ο εχθρός.

Μπορεί πάλι, να βρίσκεις, από καιρού εις καιρόν, ότι βυθίζεται ο νους σου στην καρδιά σου, χωρίς εσύ να το επιδιώκεις κατά τη συνήθεια σου, και να διαμένει εκεί (ο νους σου) για κάποιο μικρό διάστημα.

Μετά απ’ αυτό, πράγμα πού είναι σύνηθες, μπορεί να βλέπεις τα μέλη του σώματος σου σαν να πέρασαν από μεγάλη αρρώστια, και να βασιλεύει η ειρήνη του Θεού στους λογισμούς σου, και αυτό να κρατάει πολύ. Σ’ αυτή την περίπτωση, να ξέρεις ότι η νεφέλη του αγίου Πνεύματος άρχισε να επισκιάζει τη σκηνή της καρδιάς σου.

Αγίου Ισαάκ του Σύρου

«Περί Θείας Χάριτος»

ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ!

ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ...

Πριν γράψεις, σκέψου!

Πριν κατακρίνεις, περίμενε!

Πριν προσευχηθείς, συγχώρα!

Πριν παραιτηθείς, προσπάθησε!