Συνεχίσαμε τον όμορφο
περίπατό μας. Όλοι θέλαμε να βρισκόμαστε δίπλα στον καλό μας Γεροστάθη, για να
μην χάνουμε ούτε λέξη από τα γλυκά και σοφά του λόγια. Ωστόσο είχαμε κουραστεί
λίγο και είχαμε διψάσει. Με πολλή χαρά λοιπόν βρήκαμε στον δρόμο μας έναν πανύψηλο
πλάτανο, που άπλωνε τεράστιους κλώνους κι έριχνε την παχιά σκιά του σε μεγάλη
έκταση γύρω του. Μάλιστα λίγο πιο πέρα απ’ τις χοντρές του ρίζες κυλούσε ένα
ρυάκι με νερό πεντακάθαρο, κρυστάλλινο.
Κάποιος απ’ όλους μας, ίσως για να κάνει και τον έξυπνο,
φώναξε:
- Αν αυτό το δέντρο είχε καρπούς, όλοι θα τους γευόμασταν
και θα ευχαριστιόμασταν. Αλήθεια, γιατί έκαμε ο Θεός τα «άκαρπα» δέντρα;
Ο Γεροστάθης δεν έχασε την ευκαιρία. Πήρε αφορμή από το άστοχο
σχόλιο του φίλου μας και μας είπε σοβαρά-σοβαρά:
- Στ’ αλήθεια, λέτε να έκαμε λάθος ο Θεός μη δίνοντας
βρώσιμους καρπούς σ’ αυτό το τεράστιο δέντρο; Δεν έχει άραγε σκοπό ύπαρξης και
ζωής αυτός ο γεροπλάτανος; Για δείτε πόσες φωλιές πουλιών φιλοξενεί και
προστατεύει! Τα φύλλα του τις προστατεύουν από τη βροχή και τη ζέστη των
ηλιαχτίδων. Η σκιά του γίνεται καταφύγιο για τους οδοιπόρους και τους βοσκούς
με τα κοπάδια τους. Δεν αισθάνεστε όλοι καλύτερα εδώ, κάτω απ’ τον ίσκιο του
πλάτανου, παρά πιο πέρα μέσα στο λιοπύρι; Και η ξυλεία που μας δίνουν τα
«άκαρπα» δέντρα! Φτιάχνουμε τις σκεπές, τα σπίτια, τα έπιπλά μας, τα καράβια
μας. Και τον χειμώνα μάς ζεσταίνουν τα ξύλα των άκαρπων δέντρων. Ακούστε όμως
κι αυτό: Τα δέντρα είναι η ασπίδα του εδάφους! Συγκρατούν την ορμή της βροχής.
Το νερό στάζει μαλακά από τα κλαδιά και τη φυλλωσιά τους κι απορροφάται
σιγά-σιγά από το χώμα, οδηγείται στις υπόγειες δεξαμενές κι ύστερα αναβλύζει
πεντακάθαρο και κελαρυστό για να μας ξεδιψάσει, όπως αυτό εδώ το ρυάκι. Δεν
υπάρχει πηγή σε τόπο που δεν έχει δέντρα. Μόνο άγρια επιφανειακά νερά που
φτιάχνουν χείμαρρους ορμητικούς και καταστροφικούς. Αλίμονο αν δεν υπήρχαν τα
δέντρα, αυτά τα άκαρπα όπως τα είπες, φίλε μου, τα πλατάνια, τα πεύκα, οι δρυς,
οι οξιές. Είναι η πηγή της ζωής μας. Σ’ αυτά οφείλουμε την ανανέωση του αέρα
που αναπνέουμε. Τον τροφοδοτούν με οξυγόνο και του αφαιρούν το βρόμικο
διοξείδιο του άνθρακα.
Να λοιπόν, πόσες ωφέλειες βρήκαμε σ’ αυτά τα δέντρα! Τι
λέτε, παιδιά; Μπορούμε ακόμα να τα ονομάζουμε «άκαρπα»;
- Όχι, απάντησε το παιδί που έκαμε την ερώτηση, αλλά και
όλοι μας, εντυπωσιασμένοι από την προσφορά των δέντρων. Παρόλο που ζούσαμε σε
τόπο με δέντρα δεν είχαμε ποτέ αναλογιστεί πόσα χρωστάμε σ’ αυτά. Πραγματικά,
αισθανθήκαμε μεγάλη ευγνωμοσύνη και θαυμασμό για την Πρόνοια του Θεού μας, που
όλα τα έπλασε με τόση σοφία αλλά και ομορφιά.
- Να ρωτήσω κάτι κι εγώ; είπε δειλά ο Σωτήρης, που ήταν πολύ
έξυπνος αλλά και σεμνός συμμαθητής μας.
- Φυσικά, παιδί μου, να ρωτήσεις. Αν ξέρω, θα σου απαντήσω.
- Πάντα απορούσα, τι χρειάζονται τα άγρια ζώα; Πριν λίγο
καιρό ένα κοπάδι από λύκους ρήμαξε το κοπάδι του θείου μου. Από τότε με
βασανίζει αυτή η απορία.
Ο Γεροστάθης έμεινε για λίγο σιωπηλός. Η απάντηση ήταν
δύσκολη. Μα χαμογέλασε και είπε στον Σωτήρη και σε όλους μας:
- Πράγματι, δεν μπορώ να σου δώσω με βεβαιότητα μια
απάντηση. Το μικρό και περιορισμένο μυαλό του ανθρώπου δεν μπορεί να εννοήσει
τι σκοπό έχουν όλα τα έργα και τα δημιουργήματα του Θεού. Ας σκεφτούμε όμως
πόσα δεν κατανοούσαν οι παλαιότεροι άνθρωποι, αλλά με την πρόοδο του πολιτισμού
φανερώθηκε η χρησιμότητά τους. Ας θυμηθούμε πόσες ρίζες φυτών και πόσα βότανα
παλιότερα τα θεωρούσαν βλαβερά ή άχρηστα, αλλά τελικά αποδείχθηκαν
θαυμάσια φάρμακα! Πόσες πηγές με θερμά νερά τις θεωρούσαν άλλοτε βλαβερές, αλλά
αποδείχθηκαν ιαματικές; Ο μαγνήτης ήταν γνωστός και στους αρχαίους, αλλά κανείς
δεν φανταζόταν πως θα γινόταν τόσο χρήσιμος στους ναυτικούς και χάρη σ’ αυτόν,
στη μαγνητική βελόνα της πυξίδας, θα ανακαλυπτόταν μια ολόκληρη ήπειρος, η
Αμερική από τον Χριστόφορο Κολόμβο! Έτσι, -ποιος ξέρει;- ίσως αργότερα μας
φανερωθεί η χρησιμότητα των άγριων ζώων.
Για την ώρα εμένα μου θυμίζουν κάτι που συνέβαινε στην
αρχαία Σπάρτη, την ελληνική πόλη με τους πολύ αυστηρούς νόμους και τα σκληρά
ήθη, που όμως απέβλεπαν στη σωστή αγωγή των Σπαρτιατόπουλων. Στη Σπάρτη λοιπόν
υπήρχαν οι είλωτες, δηλαδή οι σκλάβοι, που ήταν αιχμάλωτοι πολέμου. Οι
Σπαρτιάτες μεθούσαν τους είλωτες σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αυτοεξευτελίζονται.
Μ΄ αυτόν τον τρόπο προκαλούσαν στους νέους αποστροφή για την πολλή οινοποσία.
Ίσως, λέω, δημιουργώντας ο Θεός τα άγρια θηρία να θέλει να μας πει: «Σεις,
άνθρωποι, που σας έπλασα με αθάνατη ψυχή και λογικό νου, προσέξτε να μην
μοιάσετε με τα άγρια και αιμοβόρα θηρία. Μην είστε φαρμακεροί σαν τα φίδια,
πονηροί σαν αλεπούδες, αρπακτικοί σαν όρνια, αιμοβόροι σαν τις τίγρεις. Να
μοιάσετε στις εργατικές μέλισσες και στα προνοητικά μυρμήγκια. Κι εσείς οι νέοι
να αγαπάτε την τίμια εργασία, για να μην καταντήσετε εξαθλιωμένοι γέροι».
Όλοι μείναμε σκεπτικοί με την απάντηση του Γεροστάθη. Μας
φάνηκε απροσδόκητη αλλά πολύ σοφή.
Απόδοση: Σταυρούλα Κουμενίδου