«ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΥ ΘΕΟΥ»; ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΚΟΔΟΞΗ ΑΚΡΑΙΑ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΑΙΡΕΣΗ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Εν Πειραιεί τη 14η Οκτωβρίου 2019

«ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΥ ΘΕΟΥ»:

ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΚΟΔΟΞΗ ΑΚΡΑΙΑ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΑΙΡΕΣΗ

Ο κατακερματισμός του αιρετικού Προτεσταντισμού προχωράει ακάθεκτος, δημιουργώντας διαρκώς νέες αιρετικές και κακόδοξες «ομολογίες», οι οποίες απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την μοναδική και σώζουσα αλήθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. 

Ιδιαίτερα στους ταραγμένους καιρούς των εσχάτων χρόνων που ζούμε, στην εποχή της γενικής αποστασίας και της απόλυτης πνευματικής συγχύσεως, εμφανίζονται διαρκώς νέα θρησκευτικά μορφώματα με όλο και πιο κακόδοξο και βλάσφημο χαρακτήρα, με στόχο να παραπλανήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο, «ει δυνατόν και τους εκλεκτούς», (Ματθ.24,24), να τους απομακρύνουν από τη σωστική αγκαλιά της Εκκλησίας μας και να τους οδηγήσουν στην απώλεια. Η καλπάζουσα αύξηση της ποικίλης πλάνης και αποστασίας μας θυμίζει τους προφητικούς λόγους του Κυρίου μας ολίγον προ του πάθους του, που αναφέρονται στους εσχάτους χρόνους, που θα προηγηθούν της Δευτέρας Παρουσίας Του: «πολλοί γαρ ελεύσονται επί τω ονόματί μου λέγοντες, εγώ ειμί ο Χριστός, και πολλούς πλανήσουσι….και πολλοί ψευδοπροφήται εγερθήσονται και πλανήσουσι πολλούς», (Ματθ.24,5,11). Ένα από τα χαρακτηριστικότερα γνωρίσματα των εσχάτων χρόνων θα είναι, ως γνωστόν, η εμφάνιση πολλών ψευδοδιδασκάλων οι οποίοι θα λαλούν «διεστραμμένα του αποσπάν τους μαθητάς οπίσω αυτών» (Πραξ.20, 29-30).

Μια τέτοια κακόδοξη «ομολογία» είναι και η λεγόμενη «Εκκλησία του παντοδυνάμου Θεού», η οποία εμφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες, από το 1991 και εντεύθεν. Έγινε παγκοσμίως γνωστή μέσω του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, (Facebook), και κυρίως του παγκοσμίου δικτύου Youtube, διά μέσου των οποίων διακινεί και προβάλλει μια πληθώρα από πρόσωπα και ομάδες, κείμενα, φωτογραφίες, μηνύματα, βίντεο κ.λ.π. με σκοπό και στόχο να προωθήσει και διαδώσει τις αιρετικές διδασκαλίες της. Έχει δημιουργήσει ιστοσελίδες στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου, μεταξύ αυτών και στην ελληνική. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε μέσω του διαδικτύου το 2018 με το όνομα «Η Εκκλησία του Παντοδυνάμου Θεού» στον ιστότοπο:  https://el.kingdomsalvation.org/about-us-questions-2.html. Επίσης είναι γνωστή και με το όνομα «Το ανατολικό φως». Προφανώς ήρθε στην Ελλάδα από Κινέζους, όπως φαίνεται από τα ονόματα των ακολούθων της στο facebook και τα σπασμένα ελληνικά που χρησιμοποιούν μέχρι στιγμής στις ιστοσελίδες τους.     

Η «Εκκλησία του Παντοδυνάμου Θεού», γνωστή επίσης και με το όνομα «Αστραπή της Ανατολής», ιδρύθηκε στην Κίνα από κάποιον Ζάο Ουέισαν, το 1991 και αριθμεί σήμερα περί τα τρία έως τέσσερα εκατομμύρια μέλη κατά τις εκτιμήσεις των κυβερνητικών πηγών της Κίνας. Κεντρική διδασκαλία της αίρεσης είναι ότι ο Χριστός επέστρεψε στην Γη στις ημέρες μας, στον ρόλο του «Παντοδύναμου Θεού», ως Κινέζα γυναίκα και όχι ως άνδρας. Η γυναίκα αυτή που ονομάζεται Γιανγκ Σιανγκμπίν, γεννήθηκε στην βορειοδυτική Κίνα το 1973 και ήταν ερωμένη του ιδρυτή της αίρεσης. Η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια “wikipedia” μας πληροφορεί ότι «Η κινεζική κυβέρνηση θεωρεί το κίνημα ως σιε τσιάο, [όρος που μεταφράζεται ως «κακή λατρεία»], και κατηγορείται για διάφορα εγκλήματα. Κινεζικά και διεθνή μέσα έχουν ονομάσει το κίνημα ως λατρεία, ακόμη και ως ‘τρομοκρατική οργάνωση’. […] Η κινεζική κυβέρνηση υποπτεύθηκε αμέσως την Εκκλησία του Παντοδύναμου Θεού λόγω των αντικομμουνιστικών διδασκαλιών της, και η εκκλησία αποτέλεσε θύμα βαριάς καταστολής από την Κινεζική κυβέρνηση. Το 2000, οι Ζάο και Γιανγκ μετακόμισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου εισήλθαν στις 6 Σεπτεμβρίου 2000. Το 2001 έλαβαν πολιτικό άσυλο και από τότε ζουν και διευθύνουν το κίνημα από τη Νέα Υόρκη. Στις αρχές του 2009, η Χε Ζεσούν, υπεύθυνη για τις δραστηριότητες της εκκλησίας στην ηπειρωτική Κίνα, συνελήφθη από τις κινεζικές αρχές. Στις 17 Ιουλίου 2009, η Μα Σουοπίνγκ, (1969–2009), η οποία ανέλαβε το ρόλο της Ζεσούν, συνελήφθη και πέθανε υπό κράτηση. Παρά την καταστολή από τη κυβέρνηση, καθώς και τις κατηγορίες που τους αποδόθηκαν από αρχηγούς των κύριων Χριστιανικών εκκλησιών, η εκκλησία αναπτύχθηκε στην Κίνα και σύμφωνα με κινεζικές επίσημες πηγές, τα μέλη είχαν φτάσει τα 3-4 εκατομμύρια το 2014, παρόλο που μερικοί θεωρούν τον αριθμό υπερβολικό. […] Επίσης, οι κοινότητες οπαδών της Εκκλησίας ανθίζουν, ενώ μερικές ταινίες μελών της Εκκλησίας του Παντοδύναμου Θεού έχουν κερδίσει βραβεία σε χριστιανικά φεστιβάλ ταινιών» (https://el.wikipedia.org/wiki).

Μελετώντας την καινοφανή αυτή αίρεση, διαπιστώσαμε ότι πρόκειται όντως για μια από τις πλέον κακόδοξες αιρέσεις. Ανήκει στις αντιτριαδικές ομάδες του ακραίου προτεσταντικού χώρου και αναιρεί εκ βάθρων το απολυτρωτικό έργο του Χριστού. Οι κακόδοξες διδασκαλίες της αποτελούν  την απόλυτη διαστροφή της βιβλικής και πατερικής διδασκαλίας της Εκκλησίας μας. Ας δούμε συνοπτικά μερικές από αυτές.

1) Είναι αίρεση αντιτριαδική. Απορρίπτει το βασικό δόγμα του Χριστιανισμού, το δόγμα της Αγίας Τριάδος. Σύμφωνα με δικό της κείμενο: «Τα τρία ονόματα –Ιεχωβάς, Ιησούς και Παντοδύναμος Θεός– είναι τα διαφορετικά ονόματα που έλαβε ο Θεός κατά την Εποχή του Νόμου, την Εποχή της Χάριτος και την Εποχή της Βασιλείας. Ο Θεός λαμβάνει διαφορετικά ονόματα διότι το έργο Του ποικίλει κατά τις διαφορετικές εποχές. Ο Θεός χρησιμοποιεί ένα νέο όνομα για να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας εποχής και να αντιπροσωπεύσει το έργο εκείνης της εποχής. Το όνομα του Θεού ήταν Ιεχωβάς την Εποχή του Νόμου και Ιησούς την Εποχή της Χάριτος. Ο Θεός χρησιμοποιεί ένα νέο όνομα –Παντοδύναμος Θεός– την Εποχή της Βασιλείας…» (όπου ανωτ.). Το κίνημα έχει στενή ιδεολογική σχέση με την αίρεση του «Τροπικού Μοναρχιανισμού», που δίδασκε ο αιρετικός Πραξέας τον 2ο μ. Χ. αιώνα, ο οποίος αρνούνταν την Αγία Τριάδα και ταύτιζε το πρόσωπο του Πατέρα με αυτό του Υιού. Σημειωτέον ότι στον ευρύτερο προτεσταντικό χώρο υπάρχουν πάμπολλες αντιτριαδικές «ομολογίες».        

2) Κάνει λόγο για τρία στάδια του έργου του Θεού, που αφορούν τη σωτηρία του ανθρώπου. Γράφει σε κείμενό της: «Σύμφωνα με τις ανάγκες του διεφθαρμένου ανθρώπινου γένους, ο Θεός επιτέλεσε τρία στάδια του έργου Του κατά την Εποχή του Νόμου, την Εποχή της Χάριτος και την Εποχή της Βασιλείας. Την Εποχή του Νόμου, ο Θεός επιτέλεσε το έργο της θέσπισης νόμων και εντολών και της καθοδήγησης της ζωής του ανθρώπου. Την Εποχή της Χάριτος, ο Θεός ενσαρκώθηκε και, βασιζόμενος στο έργο Του κατά την Εποχή του Νόμου, επιτέλεσε το έργο της σταύρωσης και λύτρωσε τον άνθρωπο από την αμαρτία. Την Εποχή της Βασιλείας, ο Θεός ενσαρκώθηκε ακόμα μία φορά» (Ιστ. https://el.kingdomsalvation.org). Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της αιρέσεως, ο Θεός δεν ολοκλήρωσε το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου διά του Ιησού Χριστού με την ενανθρώπιση, το πάθος και την ανάστασή Του, αλλά μόνον με την νέα ενσάρκωσή Του στην κινέζα Γιανγκ Σιανγκμπίν, οπότε έχουμε πλέον την πραγμάτωση της Δευτέρας Παρουσίας! Μόνο στην εποχή της Βασιλείας υπάρχει η πληρότητα και η ολοκλήρωση του έργου της σωτηρίας του ανθρώπου, η οποία πραγματοποιείται με την «εξάγνιση και την κρίση».

3) Υποτιμά το απολυτρωτικό έργο του Χριστού. Θεωρεί μεν ότι ο Χριστός με το επί γης έργο του μας έσωσε από τη δυναστεία του διαβόλου, αλλά δεν μας απάλλαξε ολοκληρωτικά από την αμαρτία, ή οποία συνεχίζει και μετά το βάπτισμά μας να έχει κυριαρχία επάνω μας. Γράφει σε κείμενό της: Στην «Εποχή της Χάριτος», «ο άνθρωπος δεν είχε απελευθερωθεί από τα δεσμά της αμαρτίας ούτε είχε γίνει άγιος και γι’ αυτό ο Ιησούς προφήτευσε πολλές φορές ότι θα ερχόταν ξανά για να επιτελέσει το έργο της κρίσης των έσχατων ημερών…» (Ιστ. https://el.kingdomsalvation.org). Με τη νέα «μετενσάρκωση», όπως την αποκαλεί, του Χριστού στο πρόσωπο της κινέζας, θα «εξαγνίσει και θα κρίνει». «Τώρα τελείωσε η Καινή Διαθήκη και η εποχή της χάρης και μπήκαμε στην Τρίτη Οικονομία, την Εποχή της Βασιλείας, όπου πρέπει να ακούμε την σύγχρονη ενσάρκωση του Θεού στο πρόσωπο της Κινέζας γυναίκας που ισχυρίζεται ότι είναι ο Χριστός και γράφει Νέες Αποκαλύψεις που αντικαθιστούν την Αγία Γραφή. Επειδή καταργήθηκε η Καινή Διαθήκη και τώρα ζούμε στη περίοδο της Βασιλείας του Χριστού, γι’ αυτό δεν χρειάζονται το Κυριακό Δείπνο, (Θεία Ευχαριστία) και το Βάπτισμα στο νερό- αυτά ήταν της παλαιάς οικονομίας!» (Ιστ. http://logiatheou. blogspot.com/ 2018/05/ekklisia-pantodynamou-theou.html). Βέβαια το ότι οι παρά πάνω ισχυρισμοί δεν έχουν καμία σχέση με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας μόλις είναι ανάγκη να τονιστεί. Στοιχειώδης μελέτη των βιβλικών κειμένων μας οδηγεί στην μεγάλη αλήθεια ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός με το έργο της ενσάρκου Του Θείας Οικονομίας έσωσε «παγγενή τον Αδάμ», όλο το  ανθρώπινο γένος μέχρι συντελείας των αιώνων και άπαξ διά παντός από τα δεσμά της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου. Η μεγάλη αυτή αλήθεια, η οποία διαπερνά αξονικά τις ευαγγελικές διηγήσεις, όλη τη θεολογία του Παύλου και όλες τις επιστολές της Καινής Διαθήκης, είναι άγνωστη στη διδασκαλία της αίρεσης. Επίσης το ότι τα περί «τρίτης Οικονομίας», ή τα περί καταργήσεως της Καινής Διαθήκης, ή του Κυριακού Δείπνου, (Θεία Ευχαριστία) και του Βαπτίσματος είναι άγνωστα στα βιβλικά κείμενα και στην πατερική μας Παράδοση μόλις είναι ανάγκη να τονιστεί. Όσο για τα περί «σύγχρονης ενσάρκωσης του Θεού στο πρόσωπο της Κινέζας γυναίκας που ισχυρίζεται ότι είναι ο Χριστός και γράφει Νέες Αποκαλύψεις που αντικαθιστούν την Αγία Γραφή», μάλλον την θυμηδία και τον γέλωτα προκαλούν. Είναι τόσο κραυγαλέα η διαστροφή της ευαγγελικής διδασκαλίας, ώστε δεν αξίζει το κόπο να ανατρέψει κανείς τέτοιου είδους ανοησίες.   

4) Ο «Παντοδύναμος Θεός», (με το όνομα Χριστός), ήρθε αθόρυβα και «μετενσαρκώθηκε» στο πρόσωπο της κινέζας ερωμένης του αιρεσιάρχη Ζάο Ουέισαν, Γιανγκ Σιανγκμπίν. Και εδώ πάλι φαίνεται ξεκάθαρα ότι η αίρεση κακοποιεί βάναυσα την σαφή βιβλική αναφορά στην Δευτέρα Παρουσία, κατά την οποία θα έρθει ο Χριστός φανερά, ως κύριος της δόξης, για να κρίνει ζώντες και νεκρούς, ως το φοβερότερο γεγονός της ιστορίας του κόσμου (Ματθ.25,31-46). Δεν θα είναι ένα μυστικό και αφανές γεγονός, αλλά μια συνταρακτική πραγματικότητα, αφού θα συναχθούν όλα τα έθνη για να κριθούν ενώπιον του Μεγάλου Κριτή. Αντίθετα σύμφωνα με την αίρεση: «Ο Χριστός των εσχάτων ημερών εμφανίστηκε στην Κίνα». Μάλιστα για να δώσει βιβλική «κατοχύρωση» στην πλάνη της, διαστρέφει τα λόγια του Κυρίου: «ώσπερ γαρ η αστραπή εξέρχεται από ανατολών και φαίνεται έως δυσμών, ούτως έσται και η παρουσία του υιού του ανθρώπου» (Ματθ.24,27).  Υποστηρίζει ότι αυτό το γεγονός εκπληρώθηκε στην νέα «μετενσάρκωση» του Χριστού στην κινέζα, στην Ανατολή, δηλαδή την Κίνα!

5) Κηρύσσει έναν άλλο θηλυκό Χριστό, τον οποίο ταυτίζει με τον «Παντοδύναμο Θεό», ο οποίος απλά αλλάζει ονόματα, στις τρεις φάσεις του επί γης έργου του. Ο Ιησούς της αίρεσης είναι μια απλή γυναίκα, για την οποία πιστεύουν οι οπαδοί της ότι εκπληρώνει τη κρυφή Δευτέρα Παρουσία και δίνει νέες αποκαλύψεις που αντιτίθενται στην Βίβλο. Η βιβλική όμως και πατερική διδασκαλία μας βεβαιώνει ότι ο αληθινός Ιησούς είναι στον ουρανό στα δεξιά του Πατέρα και μεσιτεύει συνεχώς για μας και ότι αυτό το μεσιτευτικό έργο Του θα συνεχίσει έως ότου επιστρέψει ένδοξα και θριαμβευτικά στην Δευτέρα Παρουσία Του.

6) Ουσιαστικά καταργεί την Αγία Γραφή, και στη θέση της τοποθετεί τις διδασκαλίες του νέου θηλυκού Χριστού, όπου καταγράφονται οι νέες αποκαλύψεις του, που αποτελούν μια νέα Αγία Γραφή. Όμως η νέα αυτή Αγία Γραφή, επειδή ανατρέπει την μέχρι τώρα ισχύουσα, ουσιαστικά την αντικαθιστά.  Γράφει: «Η αληθινή Βίβλος είναι όλοι οι λόγοι του Θεού κατά τα τρία στάδια του έργου Του, και τα θεμελιώδη πιστεύω της Εκκλησίας του Παντοδύναμου Θεού είναι όλοι οι λόγοι του Θεού κατά τα τρία στάδια του έργου Του, δηλαδή όλες οι αλήθειες που ο Θεός εξέφρασε κατά τη διάρκεια αυτών των τριών σταδίων του έργου Του. Οι τρεις Άγιες Γραφές αποτελούν τα βασικά πιστεύω και τα δόγματα της Εκκλησίας του Παντοδύναμου Θεού» (https://el.kingdomsalvation.org). Σε άλλο όμως σημείο αντιφάσκοντας με τα παρά πάνω γράφει: «Η Παλαιά Διαθήκη καταγράφει το έργο του Θεού στην εποχή του Νόμου και έτσι η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα ιστορικό βιβλίο, ενώ η Καινή Διαθήκη είναι το προϊόν του έργου της Εποχής της Χάρης.  Όταν το νέο έργο άρχισε, αυτά τα βιβλία έγιναν παρωχημένα - και έτσι η Καινή Διαθήκη είναι επίσης ένα ιστορικό βιβλίο» (https://el.kingdomsalvation.org)! Η αντίφαση είναι σαφέστατη: Ενώ από την  μια μεριά διακηρύσσει ότι «Η αληθινή Βίβλος είναι όλοι οι λόγοι του Θεού κατά τα τρία στάδια του έργου Του», από την άλλη διακηρύσσει ότι «αυτά τα βιβλία, [Παλαιά και Καινή Διαθήκη],  «έγιναν παρωχημένα». Έρχονται επίσης σε αντίθεση με τους λόγους του Κυρίου: «ο ουρανός και η γη παρελεύσονται, οι δε λόγοι μου ου μη παρέλθωσι», (Ματθ.24,35).

7) Η νέα «σάρκωση» του Χριστού, παραπέμπει σαφέστατα στην μετενσάρκωση. Ο «Παντοδύναμος Θεός», δεν σαρκώθηκε και γεννήθηκε, όπως σαρκώθηκε και γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία, αλλά «μετενσαρκώθηκε» στο πρόσωπο της κινέζας, δεν έχει τη θεανδρική μορφή, που γνωρίζει η Εκκλησία, αλλά τη μορφή της κινέζας γυναίκας. Αναφέρει ακόμη η αίρεση πως ο Χριστός  «δύο φορές μετενσαρκώθηκε, την Εποχή της Χάριτος και την Εποχή της Βασιλείας» (https://el.kingdomsalvation.org ).

8) Το έμβλημά της μας εισάγει σαφώς στον θρησκευτικό συγκρητισμό. Είναι μια υπερμεγέθης ημισέληνος, η οποία περιλαμβάνει έναν μικρό σταυρό και ένα τετράκτινο αστέρι. Τα τρία αυτά στοιχεία του εμβλήματος μας παραπέμπουν στον Χριστιανισμό, το Ισλάμ και τον Αποκρυφισμό. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας τις διδασκαλίες της περί «γήινης βασιλείας» και περί «μετενσαρκώσεως», είναι εύκολο να διακρίνουμε την νεοεποχίτικη υφή της, σε συνδυασμό με πολλά στοιχεία από τον Χριστιανισμό.  

Θεωρούμε ότι η νέα αυτή κακόδοξη αίρεση, προϊόν της συνεχούς προτεσταντικής διάσπασης, αποτελεί μια σοβαρή απειλή για πλήθος ανυποψίαστων ανθρώπων, οι οποίοι έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και συναντούν τα παραπλανητικά βίντεο της. Πέραν αυτού, όπως δημοσιεύτηκε, τα μέλη της αίρεσης κατηγορούνται για άσκηση βίας. Η εφημερίδα «Το βήμα» (14-8-2014) δημοσίευσε την είδηση ότι μέλη της αίρεσης «ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου μια γυναίκα στην Κίνα, γιατί αρνήθηκε να τους δώσει τον αριθμό του κινητού της τηλεφώνου» (Ιστ. https://www.tovima.gr/2014/08/). Γι’ αυτό και οι κινεζικές αρχές την έχουν κατατάξει στις «σέκτες» και της έχουν αρνηθεί κάθε δραστηριότητα στην Κίνα. Για το λόγο αυτό μετέφερε τις δραστηριότητές της στις ΗΠΑ.

Κλείνοντας την αναφορά μας στην νεοφανή αυτή αίρεση, συνοψίζουμε ότι είναι αποκύημα της σύγχρονης πνευματικής «Βαβέλ», της «νέας» δαιμονικής πνευματικότητας της «Νέας Εποχής του Υδροχόου», η οποία προωθεί διάφορους «μεσσίες» και «σωτήρες», προκειμένου, αφ’ ενός μεν να σφετεριστούν το Θείο Πρόσωπο του Λυτρωτή μας Χριστού και αφ’ ετέρου να «λειάνουν το έδαφος» για τον ερχομό του Αντιχρίστου, ο οποίος θα έρθει αντί του Χριστού, για να πάρει τη θέση Του στην ανθρωπότητα. Εν προκειμένω, η αξιολύπητη κινέζα «Χριστός», δε μπορεί να λογισθεί διαφορετικά, παρά ως ένας από τους προδρόμους του μεγάλου άνομου. Γι’ αυτό και εφιστούμε την προσοχή του πιστού λαού του Θεού απέναντι στην νέα αυτή αίρεση και συνιστούμε εγρήγορση και προσευχή, διότι έφτασε δυστυχώς η τραγική εποχή, όπου η ανομία πλεόνασε και ο διάβολος, στα πρόσωπα των επί γης οργάνων του, «ως λέων ωρυόμενος περιπατεί τίνα καταπίη» (Α΄Πετρ.5,8).  

Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤ. ΠΟΝΗΡΟΣ: ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1749 ΚΑΙ 1750/2019 ΤΟΥ ΣΤΕ ΜΕΓΑΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ

Εὐάγγελος Στ. Πονηρός Δρ Θ., Μ.Φ.

Συντονιστής ἔκπαιδευτικοῦ ἔργου  θεολόγων Ἀττικῆς

Οἱ ἀποφάσεις 1749 καί 1750/2019 τοῦ ΣτΕ μέγας θρίαμβος τῆς ὀρθόδοξης παιδείας καί τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τῶν παιδιῶν μας

   Στίς 20 Σεπτεμβρίου 2019 γνωστοποιήθηκαν οἱ ἀποφάσεις 1749 καί 1750/2019 τῆς ὁλομελείας τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, οἱ ὁποῖες ἀκυρώνουν τά προγράμματα στό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν, τά ὁποῖα τέθηκαν σέ ἐφαρμογή ἀπό τό Ὑπουργεῖο Παιδείας τό 2017 καί ἀποτελοῦσαν ἀπομίμηση τοῦ ξενόφερτου ὅσο καί ἀποτυχημένου religious literacy. Οἱ ἀποφάσεις αὐτές ὁρίζουν ὅτι τό μάθημα τό ὁποῖο δικαιοῦνται οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί μαθητές πρέπει νά εἶναι ὀρθόδοξο χριστιανικό καί κατοχυρώνουν ἔτσι πανηγυρικῶς τά ἀνθρώπινα δικαιώματα τῶν παιδιῶν μας.

Τό ἱστορικό τῆς ὅλης ὑποθέσεως

            Ἄς πάρουμε ὅμως τά πράγματα ἀπό τήν ἀρχή: Τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν εἶναι στά σχολεῖα τῆς Ἑλλάδος ὀρθόδοξο χριστιανικό ἀπό τό 1821 μέχρι σήμερα. Δυστυχῶς ὅμως ἐδῶ καί ἑξήντα χρόνια τό μάθημα αὐτό ἔχει ἀντιμετωπίσει ποικίλες ἐπιθέσεις ἀπό ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ναί μέν εἶναι ἐλαχιστότατοι ὡς πρός τόν ἀριθμό, ὅμως βρίσκουν τόν τρόπο καί εἰσδύουν ἄλλοτε στά μέσα ἐνημερώσεως καί ἄλλοτε στήν ἐκτελεστική ἐξουσία. Παρήγορο εἶναι τό γεγονός ὅτι πάντοτε δικαιώνεται ἀπό τή δικαστική ἐξουσία, ἡ ὁποία ἀποδεικνύει πάντοτε διά τῶν ἀποφάσεών της τήν ἀκεραιότητά της.

            Οἱ ἀήθεις ἐπιθέσεις εἰς βάρος τῆς ὀρθόδοξης παιδείας, κατ΄ οὐσίαν ἐπιθέσεις εἰς βάρος τῶν παιδιῶν μας, ἔχουν πραγματοποιηθεῖ μέ παντοειδή μέσα. Ποιός δέν θυμᾶται τούς θεολογικούς ἀγῶνες τοῦ 1962, ὅταν ὁ τότε ὑπουργός παιδείας ἐπιχείρησε νά μειώσει δραματικά μέχρι καί νά ἀπαγορεύσει τήν ὀρθόδοξη παιδεία; Οἱ τότε φοιτητές θεολογίας, ἔγραψαν ὅμως ἱστορία μέ μαχητική διαδήλωση, ὅπου ὑπῆρξαν καί πολλοί τραυματίες. Ἡ δέ περιβόητη δικτατορία (1967-1974) δέν διόρισε ἀπολύτως κανέναν θεολόγο καθηγητή. Ἀργότερα ἐπῆλθε καί ἡ μείωση τῶν ὡρῶν διδασκαλίας τοῦ λυκείου: στήν πρώτη ἀπό τρεῖς σέ δύο καί ἔπειτα στήν τρίτη ἀπό δύο σέ μία.

            Ἡ ἐπίθεση στό λύκειο συνεχίσθηκε μέχρι τό 1998, ὁπότε προτάθηκε ἀρχικά ἡ ἀπάλειψη τῶν ὡρῶν τρίτης καί δευτέρας λυκείου, ἀλλά ἀποτολμήθηκε μόνον ἡ μείωση τῶν ὡρῶν τῆς δευτέρας λυκείου ἀπό δύο σέ μία. Ὅμως, κατόπιν προσφυγῆς γονέων μαθητῶν στό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ἀκυρώθηκε διά τῆς ἀποφάσεως 2176/1998 ἡ σχετική ὑπουργική ἀπόφαση καί ἐπανῆλθαν οἱ ὧρες διδασκαλίας στά πρότερα. Μία περίοδος σχετικῆς ἡρεμίας κύλησε γιά μία δεκαετία, χωρίς νά λείπουν ἀπό τά μέσα ἐνημερώσεως καί μερικοί φαιδροί τύποι, οἱ ὁποῖοι διαμαρτύρονταν εἰς βάρος τῆς ὀρθόδοξης παιδείας, διότι τούς ἦταν καί τούς εἶναι ἀδύνατον νά χωνεύσουν ὅτι ὑπάρχει στά ἑλληνικά σχολεῖα μάθημα τό ὁποῖο ἔχει ὡς γενική ἀρχή του τό κέλευσμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ "ἀγαπᾶτε ἀλλήλους".

            Καί αἴφνης τό 2008 σέ περίοδο θερινῶν διακοπῶν, ἐξαπολύεται ἐγκύκλιος τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, ἡ ὁποία ἦταν γραμμένη μέ χαρακτηριστική ἀσάφεια ἔτσι ὥστε νά προτρέπει, κατά παράβαση τοῦ Συντάγματος, τούς ὀρθοδόξους μαθητές νά ἀπαλλάσσονται ἀπό τό ὀρθόδοξο μάθημα θρησκευτικῶν. Μετά ἀπό διαμαρτυρίες ἐκπαιδευτικῶν καί γονέων ἀκολούθησαν καί ἄλλες ἐγκύκλιοι, οἱ ὁποῖες ἦταν λιγότερο ἀσαφεῖς, ὥσπου ὁμάδα ἐκπαιδευτικῶν προσέφυγε στό Διοικητικό Ἐφετεῖο Χανίων, τό ὁποῖο διά τῆς ἀποφάσεως 115/2012 ὅρισε ὅτι οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί δέν ἀπαλλάσσονται ἀπό τό ὀρθόδοξο χριστιανικό μάθημα θρησκευτικῶν.

            Τό ἕνα πρόβλημα ὅμως διαδέχεται ἕνα ἄλλο. Τό 2011 ἐμφανίσθηκε σέ πιλοτική μορφή πρόγραμμα στό μάθημα θρησκευτικῶν, τό ὁποῖο κάθε ἄλλο παρά ὀρθόδοξο ἦταν. Τό πρόγραμμα αὐτό ἐπιχειροῦσε νά ἀντικαταστήσει τήν ὀρθόδοξη παιδεία διά τοῦ ἤδη ἀποτυχόντος στή χώρα προελεύσεώς του βρεταννικοῦ religious literacy. Προκάλεσε δέ ἄπειρες ἀντιδράσεις: ἡ πιλοτική ἐφαρμογή του ἀπέτυχε παταγωδῶς, ἑπτά συνέδρια συγκλήθηκαν καί ἐπεσήμαναν τά ἀπειράριθμα σφάλματά του, τρεῖς ὀγκώδεις τόμους σχημάτισαν οἰ ἀρνητικές κριτικές οἱ ὁποῖες ἐγράφησαν γι΄ αὐτό. Κι ὅμως, οἱ δημιουργοί του δέν πτοήθηκαν, πέντε ἔτη μετά τήν πρώτη ἐμφάνισή του βρῆκαν, τό 2016, κυβέρνηση πρόθυμη νά τό ἐπιβάλει καθολικῶς. Ἡ καθολική ἐφαρμογή τοῦ παντελῶς ἀκατάλληλου ἐκείνου δημιουργήματος συνάντησε τήν ἀντίσταση τοῦ ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος, κληρικῶν, ἐκπαιδευτικῶν, γονέων, μαθητῶν. Ἀπείλησε μάλιστα καί τήν ἴδια τήν ὕπαρξη τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν καί κατά συνέπεια τήν ἐπαγγελματική ὑπόσταση τῶν θεολόγων καθηγητῶν, διότι πολλοί ὀρθόδοξοι χριστιανοί γονεῖς ἀπείλησαν νά ἀπαλλάξουν τά παιδιά τους ἀπό τό μάθημα αὐτό, ἐπειδή δέν ἦταν ὀρθόδοξο χριστιανικό. Κι ἐπειδή οἱ λαϊκές ἀντιρρήσεις δέν λαμβάνονται ὑπ΄ ὄψιν ἀπό ὅποια ἐκτελεστική ἐξουσία ἐπιμένει νά αὐθαιρετεῖ, κατετέθη στό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας αἴτηση ἀκυρώσεως εἰς βάρος τῶν προγραμμάτων τοῦ 2016 ἀπό κληρικούς, ὀρθοδόξους χριστιανικούς συλλόγους, τήν Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων καί ὀρθοδόξους χριστιανούς γονεῖς μαθητῶν. Οἱ προσφυγόντες δικαιώθηκαν καί τά ὑπόδικα προγράμματα ἀκυρώθηκαν διά τῶν ἀποφάσεων 660 καί 926/2018 τῆς ὁλομελείας τοῦ ΣτΕ. Ὅμως τό Ὑπουργεῖο Παιδείας εἶχε σπεύσει νά ἐκδόσει τά ἐν λόγῳ προγράμματα μέ ἐλαφρές λεκτικές παραλλαγές σέ νέες ὑπουργικές ἀποφάσεις! Ἔτσι διατυμπανιζόταν ἐπί ἕνα χρόνο, ὅτι δέν ἀκυρώθηκαν ἀπό τό ΣτΕ τά ἰσχύοντα, ἀλλά τά προηγούμενα καί μή ἰσχύοντα πλέον προγράμματα. Ἡ κίνηση αὐτή ἐπέσυρε νέες αἰτήσεις ἀκυρώσεως, οἱ ὁποῖες εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα τίς νέες ἀποφάσεις 1749/2019 καί 1750/2019 τῆς ὁλομελείας τοῦ ΣτΕ, οἱ ὁποῖες ὁμοίως ἀκύρωναν τά ἐπικίνδυνα, ὅπως τά εἶχε χαρακτηρίσει στίς 3/9/2016 ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κος Ἱερώνυμος, προγράμματα.

Κύρια σημεῖα τῶν ἀποφάσεων 1749/2019 καί 1750/2019 τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας

            Μελετώντας τίς δύο ἀποφάσεις παρατηροῦμε ὅτι συμπλέουν, ἔχουν τόν αὐτό προσανατολισμό καί τό αὐτό ἀποτέλεσμα καί τοῦτο διότι τά δύο ἀκυρωθέντα ἐν τέλει προγράμματα, μολονότι τό ἕνα ἀφορᾶ τό δημοτικό καί τό γυμνάσιο καί τό ἄλλο τό λύκειο, εἶναι ταυτόσημα ὡς πρός τίς ἐπιδιώξεις καί ὡς πρός τίς μεθόδους τους.

            Ἑρμηνεύοντας λοιπόν τό ἄρθρο 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖο ἐπιτάσσει ὅτι "ἡ παιδεία ἀποτελεῖ βασική ἀποστολή τοῦ κράτους καί ἔχει σκοπό τήν ἠθική, πνευματική, ἐπαγγελματική καί φυσική ἀγωγή τῶν Ἑλλήνων, τήν ἀνάπτυξη τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς συνείδησης καί τή διάπλασή τους σέ ἐλεύθερους καί ὑπεύθυνους πολίτες", ἡ ἀπόφαση 1749 παρ. 16 καί ἡ ἀπόφαση 1750 παρ. 15 ὁρίζουν ταυτοσήμως: "Εἰδικότερα, ὡς ἀνάπτυξη τῆς "ἐθνικῆς" συνειδήσεως νοεῖται εὐλόγως, ἐφ΄ ὅσον τό ἑλληνικό Κράτος ἰδρύθηκε καί ὑπάρχει ὡς ἐθνικό Κράτος (βλ. ΣτΕ 460/2013 Ὁλομ.), ἡ ἀνάπτυξη τῆς ἑλληνικῆς - καί ὄχι ἄλλης - ἐθνικῆς συνειδήσεως, ὡς ἀνάπτυξη δέ τῆς "θρησκευτικῆς" συνειδήσεως νοεῖται, γιά τήν πλειοψηφία, βεβαίως, τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν πού ἀσπάζονται τό δόγμα αὐτό, ἡ ἀνάπτυξη ὀρθόδοξης χριστιανικῆς συνειδήσεως (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ὁλομ. 2176/1998 7μ., 3356/1995), ἐνόψει τοῦ ὅτι ἡ θρησκεία τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, χαρακτηριζόμενη ὡς "ἐπικρατοῦσα θρησκεία στήν Ἑλλάδα", ἀναγνωρίζεται ἀπό τόν συνταγματικό νομοθέτη, ὅπως προεκτέθηκε, ὡς ἡ θρησκεία τῆς πλειοψηφίας τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ."

            Ὅσον ἀφορᾶ δέ τό τί σημαίνει ἡ φράση "ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως" ὁρίζουν ταυτόσημα ἡ ἀπόφαση 1749 παρ. 16 καί ἡ ἀπόφαση 1750 παρ. 15: "Περαιτέρω, δοθέντος ὅτι ἡ θρησκευτική συνείδηση γεννᾶται καί διαμορφώνεται σταδιακά, πρίν ἀκόμη ἀπό τήν ἔναρξη τοῦ σχολικοῦ βίου, στό πλαίσιο τῆς οἰκογένειας (ἡ ὁποία, ὡς "θεμέλιο τῆς συντηρήσεως καί προαγωγῆς τοῦ Ἔθνους" τελεῖ - ὅπως καί ἡ παιδική ἡλικία - ὑπό τήν προστασία τοῦ Κράτους, κατά τό ἄρθρο 21 τοῦ Συντάγματος), ἀπό τή διάταξη τοῦ ἄρθρου 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος σέ συνδυασμό μέ τίς διατάξεις τῶν παρ. 1 καί 2 τοῦ ἄρθρου 13 αὐτοῦ καί τοῦ ἄρθρου 2 τοῦ ΠΠΠ τῆς ΕΣΔΑ συνάγεται ὅτι ὡς "ἀνάπτυξη" τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς συνειδήσεως κατά τά ἀνωτέρω νοεῖται ἡ ἐμπέδωση καί ἐνίσχυση τῆς συγκεκριμένης αὐτῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν μαθητῶν μέ τή διδασκαλία τῶν δογμάτων, ἠθικῶν ἀξιῶν καί παραδόσεων τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ὡς ἐκ τούτου δέ ἀφορᾶ ἀποκλειστικά τούς μαθητές, οἱ ὁποῖοι, ἀνήκοντες στήν κατά τά ἄνω πλειοψηφία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, ἀσπάζονται τό ὀρθόδοξο χριστιανικό δόγμα (βλ. ΣτΕ 660, 926/2016 Ὁλομ.)."

            Ἐδῶ θά ἀνοίξουμε μία παρένθεση, ὥστε νά διευκρινίσουμε ὅτι ἡ ἑρμηνεία τοῦ ἄρθρου 16 παρ. 2 βάσει τῆς ὁποίας ἡ θρησκευτική συνείδηση τοῦ παιδιοῦ διαμορφώνεται πρίν ἀκόμη ἀπό τήν σχολική ἡλικία καί ἔχει συγκεκριμένο περιεχόμενο - γιά τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς μαθητές ὀρθόδοξο χριστιανικό - ἀνήκει στόν γράφοντα.

            Πολύ πρό τῆς αἰτήσεως ἀκυρώσεως τῶν ἀντισυνταγματικῶν προγραμμάτων, ἐπειδή ἀκριβῶς κάποιοι εἶχαν ἰσχυρισθεῖ ὅτι τό ἄρθρο 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος εἶναι τάχα ἀόριστο, εἴχαμε δημοσιεύσει ἐπανειλημμένως ὅτι τό ἐν λόγῳ ἄρθρο: "ἀναφέρει «ανάπτυξη εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης», δέν ἀναφέρει «δημιουργία», πολύ δέ περισσότερο δέν ἀναφέρει καί δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναφέρει «παραποίηση», «διαστρέβλωση» ἤ «βιασμό» τῆς συνειδήσεως. Τόσο ἡ ἐθνική, ὅσο καί ἡ θρησκευτική συνείδηση ὑπάρχουν ἤδη, τό παιδί εἶναι ἤδη Ἕλληνας καί τό γνωρίζει, εἶναι ἤδη χριστιανός ὀρθόδοξος καί τό γνωρίζει καί ἡ βάσει τοῦ Συντάγματος κρατική παιδεία, ἀποσκοπεῖ νά ἀναπτύξει τήν συνείδησή του αὐτή, δέν τήν δημιουργεῖ.

Ἑπομένως, δέν εἶναι δυνατόν ὁ Ἕλληνας νά διαπαιδαγωγεῖται ἀπό τό κράτος ὥστε νά ἀναπτύξει π.χ. βραζιλιανή ἤ ἰαπωνική ἐθνική συνείδηση, τήν ὁποία δέν ἔχει. Δέν εἶναι δυνατόν ὁ χριστιανός ὀρθόδοξος νά διαπαιδαγωγεῖται ἔτσι ὥστε νά ἀναπτύξει βουδδιστική ἤ ἰνδουιστική θρησκευτική συνείδηση, τήν ὁποίαν ἐπίσης δέν ἔχει, οὔτε νά ἐπιχειρεῖται νάρκωση τῆς θρησκευτικῆς του συνειδήσεως μέσῳ ἀπαγορεύσεως τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ μαθήματος καί ἀντικαταστάσεώς του ἀπό θρησκειολογικό ἤ ὁποιοδήποτε ἄλλο ἄσχετο μέ τήν θρησκευτική του συνείδηση. Ὁ βαπτισμένος ἤ ὁ ἐπιθυμῶν νά βαπτισθεῖ χριστιανός ὀρθόδοξος ἔχει ἤδη τήν ὀρθόδοξη χριστιανική θρησκευτική συνείδηση, ὅπως καί ὁ ἔχων ἑλληνική ἰθαγένεια καί ἐθνικότητα ἔχει ἤδη τήν ἑλληνική ἐθνική συνείδηση καί αὐτές καλλιεργεῖ ἡ βάσει τοῦ συντάγματος ἑλληνική παιδεία."[1]

            Προχωρώντας οἱ δικαστικές ἀπόφασεις ὁρίζουν στά αὐτά ὡς ἄνω ἄρθρα τους ὅτι "Τό κυριότερο μέσο, μέ τό ὁποῖο - ἐκτός τῶν ἄλλων (προσευχή, ἐκκλησιασμός) - ὑπηρετεῖται ὁ ἀνωτέρω συνταγματικός σκοπός εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ὁλομ.). Συνεπῶς, στίς ἀνωτέρω ὑπερνομοθετικῆς ἰσχύος διατάξεις ἀντίκεινται ρυθμίσεις νόμων ἤ κανονιστικῶν διοικητικῶν πράξεων, μέ τίς ὁποῖες, μέσῳ, κυρίως, τῶν προγραμμάτων διδασκαλίας τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν, γιά τούς ἀποτελοῦντες τήν κατά τά ἄνω πλειοψηφία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ μαθητές, δέν ὑπηρετεῖται ὁ ὡς ἄνω συνταγματικός σκοπός, ἡ ἀνάπτυξη δηλαδή, ὑπό τήν προεκτεθείσα ἔννοια, τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς συνειδήσεως (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ὁλομ.). Περαιτέρω, ὡς ἀποστολή τῆς Παιδείας, ἡ, ὑπό τήν προεκτεθείσα ἔννοια, "ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως" ἀποτελεῖ συνταγματική ὑποχρέωση τοῦ Κράτους, ἐπιτελεῖται δέ κυρίως μέ τή διδασκαλία τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν, τό ὁποῖο γιά νά ὑπηρετεῖ τόν ἐν λόγῳ σκοπό, πρέπει νά διδάσκεται ἐπί ἰκανό ἀριθμό ὡρῶν διδασκαλίας ἑβδομαδιαίως (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ολομ., 2176/1998 7μ., 3356/1995), νά μήν ὑποβαθμίζεται κατά τή διδασκαλία καί τήν ἐξέταση σέ σχέση μέ ἄλλα μαθήματα καί νά περιλαμβάνει ὁπωσδήποτε, μέ σαφήνεια καί πληρότητα, τά δόγματα, τίς ἠθικές ἀξίες καί τίς παραδόσεις τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, χωρίς νά προκαλεῖ σύγχυση μέ τή διδασκαλία ἄλλων δογμάτων καί θρησκειῶν (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ὁλομ.) Πρέπει δηλαδή τό μάθημα νά διατηρεῖ ὡς προέχουσα καί κύρια μέριμνα ὄχι τήν παροχή πληροφοριῶν ἤ τήν ἐπεξεργασία γνώσεων ἤ τήν ἀνάπτυξη προβληματισμῶν ἱστορικῆς, θρησκευτικῆς ἤ κοινωνιολογικῆς φύσεως (ἀντικείμενο ἄλλωστε καί ἄλλων μαθημάτων) ἀλλά τήν καλλιέργεια τῶν κατάλληλων προϋποθέσεων ὥστε νά μπορεῖ νά μεταδοθεῖ τό προεκτεθέν κατά τό Σύνταγμα περιεχόμενό του."

            Τό μάθημα λοιπόν τῶν θρησκευτικῶν εἶναι κατά τίς δικαστικές ἀποφάσεις τό κύριο μέσο ἀναπτύξεως τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως ἐντός τοῦ σχολείου καί πρέπει ὡς πρός τό περιεχόμενο νά εἶναι ὀρθόδοξο χριστιανικό καί νά διδάσκει τίς ἀλήθειες πίστεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, νά διδάσκεται σέ ἰκανό ἀριθμό ὡρῶν ἑβδομαδιαίως, νά μή ὑποβιβάζεται σέ σχέση μέ τά ἄλλα μαθήματα ἀλλά καί νά μή συγχέεται ἡ διδακτέα ὕλη του μέ τή διδακτέα ὕλη ἄλλων μαθημάτων. Ἐφ΄ ὅσον δέ διασφαλισθοῦν ὅλα τά ἀνωτέρω, δέν ἀποκλείονται καί θρησκειολογικοῦ περιεχομένου πληροφορίες ἀπό τό ἐν λόγῳ μάθημα[2].

            Ἐφαρμοστικός ὅλων τῶν ἀνωτέρω νόμος εἶναι ὁ ν. 1566/1985, ὁ ὁποῖος στό 1ο ἄρθρο του θέτει μεταξύ τῶν σκοπῶν τῆς πρωτοβάθμιας καί τῆς δευτεροβάθμιας ἐκπαιδεύσεως καί τό νά διακατέχονται οἱ μαθητές ἀπό τά γνήσια στοιχεία τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παραδόσεως[3].

            Ὑπενθυμίζουν δέ γιά μία ἀκόμη φορά οἱ δικαστικές ἀποφάσεις[4] τό δικαίωμα τῶν μή ὀρθοδόξων χριστιανῶν μαθητῶν νά ἀπαλλάσσονται πλήρως ἀπό τό ὀρθόδοξο χριστιανικό μάθημα θρησκευτικῶν χωρίς καμμία δυσμενή ἐπίπτωση γι΄ αὐτούς τούς ἰδίους.

            Ὅλα τά ἀνωτέρω ἐνισχύονται καί ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ Ἑλληνική Δημοκρατία ἔχει προβλέψει ἰδιαίτερο μάθημα θρησκευτικῶν γιά ρωμαιοκαθολικούς καί γιά ἰσραηλίτες μαθητές, ὅπως καί γιά μαθητές οἱ ὁποῖοι ἀνήκουν στή μουσουλμανική μειονότητα τῆς Δυτικῆς Θράκης[5].

            Ἔχοντας οἱ δικαστικές ἀποφάσεις ἤδη παραθέσει διάφορα χαρακτηριστικά ἐπίμαχα σημεῖα τῶν προσβαλλομένων προγραμμάτων[6] ἐξηγοῦν ὅτι τά ἐν λόγῳ προγράμματα παραβιάζουν: α) τό ἄρθρο 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος, β) τό ἄρθρο 13 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος, γ) τό ἄρθρο 2 τοῦ ΠΠΠ τῆς ΕΣΔΑ[7], δ) τό ἄρθρο 4 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος, ε) τό ἄρθρο 14 σέ συνδυασμό μέ τό ἄρθρο 9 τῆς ΕΣΔΑ[8]. Πολλαπλές ἦταν λοιπόν οἱ παραβιάσεις τοῦ Συντάγματος καί τῆς ΕΣΔΑ στίς ὁποῖες ὑπέπεσαν οἱ συντακτικές ἐπιτροπές τῶν ἀκυρωθέντων προγραμμάτων. Θά εἶχαν ὅμως ἀποφευχθεῖ, ὅπως καί οἱ ἀκυρωτικές διαδικασίες, ἐάν οἱ συντακτικές ἐπιτροπές ἦταν ἀνοικτές σέ διάλογο καί ἔδιναν ἔστω καί ἐλάχιστη σημασία στίς χιλιάδες τῶν σελίδων τίς ὁποῖες συμπλήρωναν οἱ ἀρνητικές εἰς βάρος τῶν προγραμμάτων τους κριτικές ἀντί νά ἐφαρμόζουν μέ θρησκευτική εὐλάβεια τό «οὐ μέ πείσῃς κἄν μέ πείσῃς».

Ἐκτός τόπου καί χρόνου ἀντιδράσεις εἰς βάρος τῶν ἀποφάσεων

            Ὅμως τό πάθημα ὄχι μόνο δέν γίνεται μάθημα, ἀλλά κάποιοι συνεχίζουν τήν ὡς ἄνω τακτική ἀπαρέγκλιτα. Διότι, κατά τρόπο ὅλως παράδοξο, ἀμέσως μόλις ἔγινε γνωστό τό ἀκυρωτικό ἀποτέλεσμα τῶν ἀποφάσεων ἀλλά καί ... πρίν ἀκόμη δημοσιευθοῦν τά πλήρη κείμενα τους, ἄρχισαν νά βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας κάποια ἄρθρα, τά ὁποῖα διαστρέβλωναν πλήρως τίς ἐν λόγῳ ἀποφάσεις.

Κυκλοφόρησε ὁ ἀπαράδεκτος καί παντελῶς ἀνυπόστατος ἰσχυρισμός, ὅτι οἱ ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ μετατρέπουν τό ὀρθόδοξο μάθημα θρησκευτικῶν ... σέ προαιρετικό! Ἀκόμη δημοσιεύθηκε ἡ φήμη, ὅτι διά τῶν ἐν λόγῳ ἀποφάσεων ... ἀπελευθερώνονται οἱ ἀπαλλαγές ἀπό τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν[9].

Ὅσο καί ἄν μελετήσαμε καί ξαναμελετήσαμε λεπτομερῶς καί ἐπισταμένως τίς ἀποφάσεις, ὅσο καί ἄν ρωτήσαμε εἰδικευμένους δικηγόρους οἱ ὁποῖοι μελέτησαν ἐπίσης ἐπισταμένως τίς ἀποφάσεις, στάθηκε ἀδύνατο νά ἀνακαλύψουμε ποῦ οἱ ἀποφάσεις ὁρίζουν κάτι τέτοιο. Καί ἡ πραγματικότητα εἶναι ἐν τέλει παντελῶς διαφορετική ἀπό ὅ,τι φαντάσθηκαν μερικοί: Οἱ ἀποφάσεις ὄχι μόνον δέν μετατρέπουν τό ὀρθόδοξο χριστιανικό μάθημα θρησκευτικῶν σέ προαιρετικό, ὄχι μόνον δέν ἀπελευθερώνουν τίς ἀπαλλαγές ἀπό αὐτό, ἀλλά εἰσάγουν ἕνα ἀκόμη ἐμπόδιο ὥστε νά ἀποτρέψουν τίς αὐθαίρετες καί ἀδικαιολόγητες ἀπαλλαγές, ἀπαλλαγές οἱ ὁποῖες θά εἶχαν σκοπό ἀποκλειστικῶς καί μόνον τή δημιουργία ἐλεύθερης ὥρας γιά κάποιους μαθητές. Ὁρίζουν λοιπόν, ὅπως ἔχουμε ἤδη δεῖ, οἱ δικαστικές ἀποφάσεις, ὅτι γιά τούς δικαιούμενους ἀπαλλαγῆς ἀπό τό ὀρθόδοξο μάθημα θρησκευτικῶν ἐπιβάλλεται ἡ θέσπιση ἰδιαιτέρου μαθήματος, π.χ. μαθήματος ἠθικῆς[10]. Ἡ διάταξη αὐτή δέν εἶναι κάτι νέο, ἀλλά ἁπλῶς ἀποτελεῖ συμμόρφωση μέ τή διεθνή πρακτική.

Ὅσον ἀφορᾶ δέ αὐτό καθ΄ αὐτό τό ζήτημα τοῦ ἄν οἱ ὀρθόδοξοι μαθητές δικαιοῦνται ἀπαλλαγῆς ἀπό τό ὀρθόδοξο μάθημα θρησκευτικῶν ἔχει ἤδη ἀποφανθεῖ τό Διοικητικό Ἐφετεῖο Χανίων διά τῆς ἀποφάσεως 115/2012, ἡ ὁποία ὁρίζει ὅτι δέν συντρέχει λόγος ἀπαλλαγῆς ὀρθοδόξου μαθητή ἀπό τό ὀρθόδοξο μάθημα θρησκευτικῶν. Τήν ἀπόφαση αὐτή δέν ἔχει ἀνατρέψει κατά κανένα τρόπο τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας, τό ὁποῖο ὁρίζει διά τῶν ἐν λόγῳ δύο ἀποφάσεών του, ὅτι ἀπαλλαγῆς δικαιοῦνται γιά λόγους θρησκευτικῆς συνειδήσεως οἱ ἑτερόδοξοι, οἱ ἀλλόθρησκοι, οἱ ἄθεοι μαθητές[11].  

Ἀντιθέτως, ὅπως ἔχουμε ἤδη ἐπανειλημμένως ἐπισημάνει, τά ἀκυρωθέντα προγράμματα, ἐπειδή ἀκριβῶς δέν ἦταν ὀρθόδοξα χριστιανικά, ἀπελευθέρωναν πλήρως τίς ἀπαλλαγές, διότι κάθε χριστιανός ὀρθόδοξος μαθητής εἶχε τή δυνατότητα νά ἀπαλλαγεῖ παντελῶς ἀπό ἕνα τέτοιο μάθημα, ὅπως καί ἀπείλησαν ἀρκετοί νά τό πράξουν καί μόνο ἡ προοπτική δικαστικῆς νίκης τούς ἔπειθε νά ἀναβάλλουν μία τέτοια λύση.

            Κι ἐπειδή διατυπώθηκε καί ὁ ἰσχυρισμός, ὅτι  "μπαίνουμε σέ μία ἀνεξέλεγκτη κατάσταση κατά τήν ὁποία τό μάθημα θά ὑποτιμηθεί"[12] , διευκρινίζουμε ὅτι ἡ διδασκαλία τῆς ὀρθοδοξίας δέν εἶναι ὑποτίμηση τῶν παιδιῶν μας ἀλλά παιδεία ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἐφόδιο στόν δρόμο τους πρός τή σωτηρία.

            Δυστυχῶς ὅμως, οἱ ἀνυπόστατοι ἰσχυρισμοί δέν λήγουν ἐδῶ. Διατυπώθηκαν, καί μάλιστα ἀπό ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τά ἑξῆς ἀπαράδεκτα: «Μέ τίς ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ καθιερώνεται μάθημα ὁμολογιακοῦ χαρακτήρα καί περιεχομένου καί καταργεῖται οὐσιαστικά ἡ ὑποχρεωτικότητα τῆς θρησκευτικῆς ἐκπαιδεύσεως μέ ἐπίκεντρο τήν ὀρθόδοξη παράδοση τοῦ τόπου. Τό ἑπόμενο βῆμα θά εἶναι ἡ μείωση τῶν θεολόγων καί ἡ ἀντικατάστασή τους μέ ἄλλους “θεολόγους”, οἱ ὁποῖοι θά διδάσκουν συναφή καί ἰσότιμα πρός τά Θρησκευτικά μαθήματα (βλ. γερμανικό μοντέλο), ὑπό τό σκεπτικό νά καλυφθεῖ ἡ ἐλεύθερη ὧρα. Ὑπ’ αὐτή τήν ἔννοια θά ἀμφισβητηθοῦν οἱ θεολογικές σπουδές στά πανεπιστήμια τῆς χώρας. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει περιέλθει σέ ἐξαιρετικά δυσχερή θέση, παρά τό ὅτι πολλοί θεωροῦν “νίκη” τήν ἀπόφαση τοῦ ΣτΕ. Δυστυχῶς ὅμως θά ἀποδειχθεῖ μία πύρρειος νίκη, ἡ ὁποία θά ἔχει δυσμενέστατες συνέπειες ὄχι μόνο γιά τή θρησκευτική ἐκπαίδευση, ἀλλά καί γιά τήν Ἐκκλησία καί στίς σχέσεις της μέ τήν Πολιτεία»[13]

            Τά ἀνωτέρω πόρρω ἀπέχουν τῆς ἀληθείας. Κατ΄ ἀρχήν τά ἀκυρωθέντα προγράμματα, παρ΄ ὅλο τόν ἰσχυρισμό τοῦ σεβασμιωτάτου μητροπολίτου, δέν ἦταν ὑποχρεωτικά γιά κανέναν. Ἐξηγήσαμε ἤδη γιατί δέν ἦταν ὑποχρεωτικά γιά τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς μαθητές καί πῶς ἀπείλησαν θανάσιμα τήν ἐργασιακή ὑπόσταση τῶν θεολόγων ἐκπαιδευτικῶν. Γιά δέ τούς ἀλλοθρήσκους δέν ἦταν ὑποχρεωτικά, διότι οἱ ἀλλόθρησκες οἰκογένειες θέλουν μάθημα σύμφωνα μέ τή δική τους πίστη καί δέν ἐνδιαφέρονται γιά ἕνα ἀλλοπρόσαλλο μεῖγμα ἀξεδιάλυτων πληροφοριῶν γιά τίς θρησκεῖες τοῦ κόσμου ἐν γένει, μεῖγμα ἰκανό νά ἀποπροσανατολίσει ὁποιοδήποτε παιδί σέ ὅποια θρησκεία καί ἄν ἀνήκει - τέτοια ἀκριβῶς ἦταν τά ἀκυρωθέντα προγράμματα στό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν. Καί φυσικά τίποτε ἀπό αὐτά δέν ἰσχύει γιά τούς ἀθρήσκους καί ἀθέους, οἱ ὁποῖοι δέν θέλουν ἀπολύτως κανένα μάθημα θρησκευτικῶν, διότι ἁπλούστατα δέν θεωροῦν τή θρησκεία χρήσιμη. Καί πῶς θά μειωθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν θεολόγων καθηγητῶν; Ἐπειδή οἱ ἀλλόθρησκοι θά δικαιοῦνται δικό τους μάθημα; Ἀφοῦ οὕτως ἤ ἄλλως ἀπαλλάσσονταν πάντοτε ἀπό τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν γιά τούς λόγους τούς ὁποίους ἐξηγήσαμε, πῶς θά ἀλλάξει κάτι τώρα στό ζήτημα αὐτό; Καί γιατί θά ἀμφισβητηθοῦν οἱ θεολογικές σπουδές στά πανεπιστήμια τῆς χώρας; Πῶς ἀμφισβητήθηκαν ἀπό τό 1837, ἔτος ἱδρύσεως τοῦ πρώτου πανεπιστημίου στήν Ἑλλάδα, κι ἐνῷ παρέμενε ὅλα αὐτά τά χρόνια τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν στά σχολεῖα τῆς χώρας ὀρθόδοξο χριστιανικό; Γιατί τώρα, πού ξαναγίνεται ὀρθόδοξο χριστιανικό τό σχολικό μάθημα θά πρέπει νά ἀμφισβητηθοῦν οἱ θεολογικές σπουδές στά πανεπιστήμια, οἱ ὁποῖες ὡς ὀρθόδοξες δέν ἀμφισβητήθηκαν ἐδῶ καί ἑκατόν ὀγδονταδύο (182) ἔτη; Ἀντίθετα, ὑπό τήν ἐπιρροή τῶν ἀκυρωθέντων προγραμμάτων, θά ἦταν δυνατόν νά καταργηθοῦν κατ΄ ἀρχήν ὡς ἄχρηστοι ἀρκετοί θεολογικοί κλάδοι οἱ ὁποῖοι διδάσκονται στίς θεολογικές σχολές τῆς Ἑλλάδας καί νά συρρικνωθοῦν ὁρισμένοι ἄλλοι. Σέ τί θά χρησίμευε πλέον ἡ διδασκαλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης στά πανεπιστήμια, ἀφοῦ τά ἀκυρωθέντα προγράμματα δέν τήν περιελάμβαναν; Γιατί θά ἔπρεπε νά διδάσκονται ἐκτενῶς οἱ φοιτητές θεολογίας τήν Καινή Διαθήκη, ἀφοῦ σύμφωνα μέ τά ἀκυρωθέντα προγράμματα μόνο γιά ἕξι ὧρες θά ἔπρεπε νά διδάσκουν στοιχεῖα ἀπό αὐτήν; Γιατί ἐν τέλει θά εἶναι δυσμενέστατες οἱ συνέπειες γιά τήν Ἐκκλησία καί γιά τίς σχέσεις της μέ τήν Πολιτεία; Ἀπό τό 1821 μέχρι τό 2016, χρονικό διάστημα κατά τό ὁποῖο τό μάθημα θρησκευτικῶν στά σχολεῖα τῆς Ἑλλάδας ἦταν ὀρθόδοξο χριστιανικό, ποιές ἦταν οἱ δυσμενέστατες συνέπειες γιά τήν Ἐκκλησία καί γιά τίς σχέσεις της μέ τήν Πολιτεία; Εἶναι φανερό λοιπόν, ὅτι μέ τέτοιους σαθρούς ἰσχυρισμούς δέν εἶναι δυνατόν νά πάμε μπροστά κατά κανένα τρόπο. Γι΄ αὐτό καλοῦμε ὅσους τούς διετύπωσαν, νά τούς ἀνακαλέσουν καί τότε θά ἔχουν τήν ἐκτίμηση ὅλων. Διότι ὅποιος ἀποδέχεται τό σφάλμα του χαίρει ἐκτιμήσεως, ἐνῷ ὅποιος ἐμμένει σέ αὐτό ὄχι.

            Ἀς μή ἐπιχειρεῖ λοιπόν κανένας ἀπό τοῦδε νά στρεβλώνει τό νόημα δικαστικῶν ἀποφάσεων. Διότι τότε θά ὁδηγηθοῦμε κατ΄ ἀνάγκην στό συμπέρασμα, ὅτι κατ΄ αὐτόν τόν τρόπο ἐπιχειρεῖ νά ἀπενεργοποιήσει τίς δικαστικές ἀποφάσεις καί νά ἐπιβάλει στόν ἑλληνικό λαό ὅσα αὐτός ὁ ἴδιος ἐπιδιώκει. Θά πρέπει ὅμως ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει νά ἔχει ὑπ΄ ὄψη ὅτι τό νά διασπείρεις ψευδεῖς εἰδήσεις στρεβλώνοντας δικαστικές ἀποφάσεις εἶναι ποινικό ἀδίκημα καί θά κινδυνεύσει νά δώσει λόγο στή δικαιοσύνη. Διότι σύμφωνα μέ τό ἄρθρο 191 παρ. 1 τοῦ ποινικοῦ κώδικα ἡ διασπορά ψευδῶν εἰδήσεων καί φημῶν ἀποτελεῖ ποινικό ἀδίκημα.

Τί δέον γενέσθαι

            Πλέον δέν χωροῦν ἄλλες δικαιολογίες, οὔτε περαιτέρω ἀναβολές. Ἡ ἐκτελεστική ἐξουσία εἶναι ὑποχρεωμένη βάσει τοῦ ἄρθρου 95 παρ. 5 τοῦ Συντάγματος νά ἐφαρμόσει τίς ἀποφάσεις τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας.

            Πῶς θά γίνει αὐτό:

α) Κατ΄ ἀρχήν ἐπιβάλλεται ἡ ἄμεση ἔκδοση ὑπουργικῆς ἐγκυκλίου, ἡ ὁποία νά ἀπαγορεύει τή διδασκαλία τῶν ἀκυρωμένων προγραμμάτων, διότι καθένας ὁ ὁποῖος τά διδάσκει κινδυνεύει νά ὑποστεῖ καταγγελία καί ποινική δίωξη.

            β) Ἡ ἀμέσως ἑπόμενη κίνηση θά πρέπει νά εἶναι ἡ προκήρυξη συγγραφῆς νέων ὀρθοδόξων προγραμμάτων καί σχολικῶν βιβλίων, τά ὁποῖα δέν θά ἔχουν καμμία ἀπολύτως σχέση μέ τή φιλοσοφία καί τή διάρθρωση τῶν παλαιῶν, ἀντισυνταγματικῶν καί ἀκυρωμένων ἀπό τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας προγραμμάτων.

            γ) Ἐπειδή ὁ διαγωνισμός συγγραφῆς νέων προγραμμάτων καί νέων σχολικῶν βιβλίων, ἡ συγγραφή τῶν βιβλίων αὐτή καθ΄ αὑτή, ἡ ἔγκριση, ὁ ἔλεγχος, ἡ ἐκτύπωση καί ἡ διανομή τῶν βιβλίων πανελληνίως εἶναι μᾶλλον ἀπίθανο νά ἐπιτευχθοῦν μέχρι τίς ἀρχές τῆς ἑπομένης σχολικῆς χρονιᾶς, θά πρέπει νά δοθεῖ ἄμεσα ἐντολή ἐπανεκτυπώσεως τῶν σχολικῶν βιβλίων τά ὁποῖα ἴσχυαν μέχρι καί τό σχολικό ἔτος 2015-16.

            Ἐάν δέν γίνουν ὅλα αὐτά, καί μάλιστα ὡς τάχιστα, τότε ἔχουμε καί νέα παραβίαση τοῦ Συντάγματος, πράγμα τό ὁποῖο δέν ἐπιτρέπεται σέ δημοκρατούμενη χώρα.

---

[1]              Εὐάγγελος Στ. Πονηρός, Ὑπερασπίζοντας τή διωκόμενη ὀρθόδοξη παιδεία στό ἑλληνικό σχολεῖο", ἐκδ. Πελασγός, Δημοκρατικός Τύπος, Ἀθήνα 2016, σ. 22-23.

[2]              Βλ. ὁμοίως ἀπόφαση 1749 παρ. 16 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 15.

[3]              Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 19 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 18.

[4]              Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 16 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 15.

[5]              Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 17 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 16.

[6]              Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 20 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 19.

[7]              τ.ἔ. Εὐρωπαϊκή Σύμβαση γιά τά Δικαιώματα τοῦ Ἀνθρώπου.

[8]              Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 21 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 20.

[9]              Καθημερινή 7-10-2019.

[10]           Βλ. ἀπόφαση 1749 παρ. 16 καί ἀπόφαση 1750 παρ. 15.

[11]           ἔνθ΄ ἀνωτέρω.

[12]           Ἄποψη κου Σ. Γιαγκάζογλου, Καθημερινή ἔ.ἀ.

[13]           Ἄποψη σεβ. μητροπολίτου Μεσσηνίας κου Χρυσοστόμου, Καθημερινή ἔ.ἀ.

https://thriskeftika.blogspot.com

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ: ΣΤΟ ΧΑΟΣ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Στο χάος η Εκκλησία της Ελλάδος

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Σε χαοτική κατάσταση, ως προς την θέση της στην Ορθόδοξη Εκκλησία, εισήλθε η Εκκλησία της Ελλάδος μετά την απόφαση της πλειοψηφίας των μελών Της, του περασμένου Σαββάτου, 12 Οκτωβρίου ε.ε., να αναγνωρίσουν τους σχισματικούς της Ουκρανίας. Η απόφαση θα έχει επιπτώσεις και στο εσωτερικό Της. Σε πολλούς κληρικούς και λαϊκούς, που γνωρίζουν το Ουκρανικό θέμα και υποστηρίζουν την κανονικότητα στην Ορθοδοξία, προκαλείται έντονο συνειδησιακό ζήτημα.

Η κατάσταση μπορεί να προχωρήσει σε σχίσμα εντός των κόλπων της Εκκλησίας της Ελλάδος αν η Εκκλησία της Ρωσίας προχωρήσει σε διακοπή της κοινωνίας με Αυτήν, όπως έχει πράξει με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό, αν συμβεί, θα είναι χειρότερο του παλαιοημερολογητικού προβλήματος, που ακόμη κατατρύχει την Εκκλησία της Ελλάδος. Μόλις κοινοποιηθεί επισήμως στα Πατριαρχεία και στις άλλες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες η απόφαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος για το Ουκρανικό αναμένεται να συνεδριάσει η Σύνοδος του Πατριαρχείου της Μόσχας , να εξετάσει την κατάσταση και να λάβει αποφάσεις.

Η απόφαση της Ιεραρχίας για το Ουκρανικό ελήφθη δια βοής. Η πρόταση να είναι φανερή η ψηφοφορία, για να πάρει ο καθένας Μητροπολίτης μέλος της Ιεραρχίας προς το ποίμνιο του ευθαρσώς την ευθύνη της πράξεώς του, απερρίφθη. Οι περισσότεροι Μητροπολίτες που μίλησαν έδειξαν άγνοια του σημαντικότατου για την ενότητα της Ορθοδοξίας ζητήματος και μίλησαν ως φανατικοί οπαδοί του Φαναρίου. Οι περισσότερες παρεμβάσεις ήσαν χωρίς καμία εκκλησιολογική βάση. Λιγόλεπτες και λαϊκίστικες, με εθνικιστικές κορόνες. Ως οι ομιλούντες να έδιναν εξετάσεις πειθαρχίας και κολακείας προς τον Αυθέντη και Κύριό τους. Ως να εκζητούσαν την έκφραση της ικανοποίησής του.

Ο Αρχιεπίσκοπος στην παρελθούσα Ιεραρχία πέτυχε, όπως προβλέψαμε, να υλοποιηθούν όλα όσα είχε προγραμματίσει, ως προς τις εκλογές Μητροπολιτών και Επισκόπων και ως προς την θετική πρότασή του για την αναγνώριση των σχισματικών της Ουκρανίας. Πέτυχε ακόμη με τις ενέργειές του να κάνει να σιωπήσουν οι κατά τα λοιπά ομιλητικότατοι και κήνσορες των πάντων Μητροπολίτες, πρώην και νυν. Πέτυχε ακόμη στην πρόγνωση πόσοι Μητροπολίτες θα ομιλήσουν κατά της αναγνωρίσεως της σχισματικής Ουκρανικής Εκκλησίας...

Μένει η απορία τι συνέβη και υπήρξε αυτή η μεταστροφή του Αρχιεπισκόπου ως προς τις σχέσεις του με τον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Από εχθρικές να καταστούν θερμότατες. Στοιχεία αυτής της αλλαγής είναι η επίσκεψη τον περασμένο Απρίλιο στο Φανάρι του τότε πρωτοσυγκέλλου της Αρχιεπισκοπής και τώρα Μητροπολίτου Φθιώτιδος Συμεών και η επίδοση από αυτόν πρόσκλησης του Αρχιεπισκόπου στον Πατριάρχη να παραβρεθεί στα εγκαίνια ευαγούς ιδρύματος στο Δήλεσι της Βοιωτίας και η επακολουθήσασα συνάντησή τους, τον περασμένο Μάϊο, στην Αθήνα. Προφανώς μετά την αποκατάσταση των σχέσεων του με τον Πατριάρχη είναι άγνωστη η τύχη του φακέλου που είχε θέσει στο απόρρητο ερμάριό του στη Σύνοδο ο Αρχιεπίσκοπος για τα όσα αρνητικά είχαν συμβεί σε βάρος του από τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τα οποία θα κοινοποιούσε στην Ιεραρχία εν ευθέτω χρόνω. Η επίσκεψη του πρέσβεως των ΗΠΑ δύο φορές στην Αρχιεπισκοπή πιθανόν να συνετέλεσε στην στροφή του.

Ως προς την ίδια τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας για το Ουκρανικό. Υπήρξε η από διφθέρας εισήγηση του Αρχιεπισκόπου και οι παρεμβάσεις Μητροπολιτών. Η εισήγηση με λάθη πραγματικά και τυπικά. Δεν είναι δυνατόν σοβαρά να λέγεται ότι η Εκκλησία της Ουκρανίας «παρέμενε πάντοτε υπό την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου» και φυσικά η η Ουκρανία επισήμως δεν αναφέρεται ως «Δημοκρατία της Ουκρανίας».

Όσοι ήσαν αρνητικοί στην εισήγηση του κ. Ιερωνύμου επιχειρηματολόγησαν, οι περισσότεροι από τους άλλους συνθηματολόγησαν. Σημειώνεται ότι δεν ακούστηκε τίποτε για τη στάση των άλλων Εκκλησιών, που ΟΛΩΝ είναι αρνητική και δεν δικαιολογήθηκε καθόλου το γιατί η Εκκλησία της Ελλάδος προτρέχει και δεν ακολουθεί κατά τα πρεσβεία τις άλλες Εκκλησίες να αποφανθούν.

  Από τους 75 παρόντες Μητροπολίτες κατά της αναγνώρισης ήσαν οι Μητροπολίτες Καρυστίας, Ηλείας, Δρυινουπόλεως, Πειραιώς, Καισαριανής, Κυθήρων, Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Εναντίον ήσαν επίσης δι’ επιστολών τους, επειδή δι’ ευλόγους αιτίες  απουσίασαν της συνεδρίασης, οι Μητροπολίτες  Νέας Σμύρνης και Κερκύρας. Η στάση του Μητροπολίτου Μεσογαίας ασαφής. Πέτυχε να θεωρείται από κάποιους ότι ήταν υπέρ της αναγνώρισης και από άλλους κατά.

Για την Ιστορία να λεχθεί ότι από τους εννέα Μητροπολίτες, που ήσαν αρνητικοί στην αναγνώριση και μίλησαν ή έγραψαν σχετικά, οι οκτώ είναι της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας. Από τις «Νέες Χώρες» μόνον ένας εκφράστηκε εναντίον της αρχιεπισκοπικής πρότασης, ο Δρυινουπόλεως και Κονίτσης Ανδρέας. Οι περισσότεροι Μητροπολίτες ΔΕΝ ΜΙΛΗΣΑΝ στην Ιεραρχία. Τήρησαν αιδήμονα σιγή. Ως Πόντιοι Πιλάτοι άφησαν να αποφανθεί το Σώμα χωρίς τη συμμετοχή τους. Πιο συγκεκριμένα από τους Μητροπολίτες της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος μίλησαν μόνον οι έντεκα υπέρ .. Αυτοί που δεν μίλησαν ήσαν 22, οι Μητροπολίτες Σπάρτης, Μαντινείας, Νικαίας, Σύρου (Σημ. Δεν μίλησε εντός της Ιεραρχίας. Ως εκπρόσωπος Τύπου συνθηματολόγησε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος «ούτε δέχεται εντολές, ούτε χειραγωγείται, ούτε απειλείται. Εννοούσε από το Πατριαρχείο της Μόσχας. Άλλο είναι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης...), Χαλκίδος, Θήρας, Τριφυλίας, Λευκάδος, Θηβών, Φωκίδος, Άρτης, Ιλίου, Ζακύνθου, Κηφισίας, Αργολίδος, Θεσσαλιώτιδος, Μεγάρων, Τρίκκης, Καρπενησίου, Σταγών, Μάνης και Γλυφάδας. Μίλησαν θετικά για την αναγνώριση οι εξής έντεκα Μητροπολίτες: Ναυπάκτου, Δημητριάδος, Ύδρας, Πατρών, Γόρτυνος, Κορίνθου, Μεσσηνίας, Νέας Ιωνίας, Κεφαλληνίας, Λαρίσης και Περιστερίου.

Από τις «Νέες Χώρες» και από τους 33 παρόντες Μητροπολίτες μίλησαν θετικά οι ακόλουθοι δέκα τρεις: Γουμενίσσης, Βεροίας, Διδυμοτείχου, Ξάνθης, Καστορίας, Σερρών, Δράμας, Λαγκαδά, Ιερισσού, Μαρωνείας, Ιωαννίνων, Νέας Κρήνης και Φιλίππων. ΔΕΝ ΜΙΛΗΣΑΝ οι εξής δέκα επτά Μητροπολίτες: Παραμυθίας, Μυτιλήνης, Σάμου, Φλωρίνης, Κασσανδρείας, Σιδηροκάστρου, Εδέσσης, Ζιχνών, Ελευθερουπόλεως, Κοζάνης, Αλεξανδρουπόλεως, Νεαπόλεως, Κιλκισίου, Χίου, Νικοπόλεως, Κίτρους και Ελασσώνος. Απόντες ήσαν οι Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης, Μηθύμνης και από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία ο Παροναξίας.

 Οι εργασίες της Ιεραρχίας, τόσο ως προς τα θέματα, όσο και ως προς τις αρχιερατικές εκλογές και ως προς την έκτακτη συνεδρία της για το Ουκρανικό αποτελούν συμπτώματα ελλείψεως εκκλησιαστικής και συνοδικής συνειδήσεως, καθώς και οποιασδήποτε δεοντολογίας. Θέματα προς συζήτηση τύπου εκθέσεως ιδεών, εκλογές που ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, ως Μητροπολίτης Θηβών, έχει καταγγείλει τον τρόπο διεξαγωγής τους ως παρακμιακό και μία έκτακτη σύγκληση για το Ουκρανικό με ενημέρωση μιας ή δύο ημερών για ένα θέμα, που αφορά στην ενότητα της Ορθοδοξίας και είναι από τα πιο κρίσιμα των τελευταίων δεκαετιών.

Η συζήτηση που διεξήχθη με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν χωρίς εμβάθυνση στο πρόβλημα, χωρίς προβολή επιχειρημάτων, χωρίς μελέτη των επιπτώσεων που έχει η μία ή η άλλη απόφαση και κυρίως χωρίς ενημέρωση για την στάση των άλλων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και επομένως χωρίς κατάλληλη προετοιμασία των Μητροπολιτών μελών της. Η απόφαση ελήφθη με εθνοφυλετικά και με συναισθηματικά κριτήρια. Προφανώς η Εκκλησία της Ελλάδος, χωρίς να έχει ερωτηθεί και χωρίς να έχει λάβει μέρος στην ενέργεια του κ. Βαρθολομαίου εμπλέκεται επικίνδυνα στα γεωπολιτικά παιχνίδια μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας που παίζονται στην Ουκρανία και επεκτείνονται στη Μέση Ανατολή και στη Μεσόγειο. Και επί πλέον, με την απόφασή της, γίνεται συμμέτοχος και συνεργός στο εξελισσόμενο σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

http://thriskeftika.blogspot.com

ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΦΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ!

ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΦΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΓΑΠΗ

Φιλία είναι αγάπη υγιούς ψυχής προς ψυχή επίσης υγιή. Η φιλία ως απόρροια υγιούς ψυχής είναι ιερή, αγνή, ακέραιη, πιστή, σταθερή, ειλικρινής, θαρραλέα, αληθινή, αιώνια.

Η φιλία είναι αρετή, γιατί θεμελιώνεται στο ήθος και την καλή διαγωγή της ψυχής. Γι’ αυτό και μόνο με την αρετή συνάπτεται και αυτής γίνεται εραστής και αυτήν αγκαλιάζει, μένοντας μαζί της πάντοτε.
Η φιλία σαν αρετή, έλκεται από το όμοιο και αναπαύεται με τις συγγενείς αρετές. Είναι σύνδεσμος δύο όμοιων ψυχών. Είναι πάθος συνετής ψυχής και συνδέει τους φίλους με σφοδρή αγάπη. Συνδέει δε με πόθο τους ανθρώπους που έχουν από τη φύση τους την τάση να διασπώνται.
Η φιλία έχει σταθερό και ασυμβίβαστο ήθος. Είναι η φιλία ένα είδος ηθικής ευχαρίστησης, που κατευχαριστεί την ψυχή. Η φιλία υπομένει τα πάντα, συμπάσχουσα και συμπαραστεκόμενη.
Ο Αριστοτέλης έχει πει: «Φιλία είναι μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα». Η φιλία είναι πιο δυνατή από τη συγγενική αγάπη, διότι η μεν συγγενική αγάπη είναι έργο ανάγκης, η φιλία όμως βασίζεται στη θέληση.

Η φιλία υπαγορεύει ευλάβεια προς τα ιερά των φίλων, αγνότητα στη συμπεριφορά, ακεραιότητα στα ήθη, πίστη στον χαρακτήρα, σταθερότητα στις αποφάσεις, ειλικρίνεια στους λόγους, θάρρος στο να ειπωθούν τα ορθά και ωφέλιμα και στο να λέγεται η αλήθεια.
Η φιλία είναι το στήριγμα για την ευτυχία δύο αγαθών ανθρώπων, γιατί μόνο μεταξύ αγαθών ανθρώπων μπορεί να αναπτυχθεί η αληθινή φιλία.
Ο Πλάτων λέει: «Φιλία είναι η ομόνοια υπέρ των καλών και των δικαίων. Η θέληση για κοινό τρόπο ζωής, ίδιος τρόπος σκέψης και πράξης, ζωή με αρμονία και καλή διάθεση ώστε να υπάρχει ομόνοια, συνοδοιπορία τόσο στα ευχάριστα, όσο και στα δυσάρεστα».
Τρία είναι τα είδη της φιλίας: αυτή που βασίζεται στην αρετή, αυτή που θεμελιώνεται στο συμφέρον και αυτή που υπάρχει από συνήθεια. Άριστη όμως είναι η χάριν της αρετής φιλία, γιατί τη στερεώνει η αρετή της αγάπης.»

Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως – “Το Γνώθι Σ’αυτόν”

ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΨΕΥΔΟΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΤΥΣΤΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΚΗΣ ΨΕΥΔΟΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Λυκούργος Νάνης, ιατρός

Πρόκειται για πράξη παραφροσύνης και αυτοκτονίας της πλειοψηφίας της Ιεραρχίας, ενδεικτική της καταπτώσεως του αρχιερατικού ήθους.

Οι ένοχοι μητροπολίτες, αγνόησαν τους φρικτούς όρκους που έδωσαν κατά την ιερή στιγμή της χειροτονίας τους, περί σεβασμού των ιερών κανόνων, την έμπονη και αγωνιώδη κραυγή των  σωφρόνων συνεπισκόπων τους και του πιστού κλήρου και λαού, τη στάση της συντριπτικής πλειοψηφίας των υπολοίπων πατριαρχείων και των  τοπικών, αυτοκεφάλων Εκκλησιών καθώς και τις ενδεχόμενες συνέπειες των πράξεών τους και προχώρησαν στη βδελυκτή αυτή πράξη.

Ευτέλισαν το αρχιερατικό ήθος και την προσωπική τους αξιοπρέπεια, ρυμουλκούμενοι από τον πάπα της Ανατολής και καθιστάμενοι "πιόνια" των ΗΠΑ.

Εννοείται, πως η σημερινή, κατάπτυστη απόφαση της πλειοψηφίας των Ελλαδιτών ιεραρχών, κάθε άλλο παρά δεσμευτική τυγχάνει, τόσο για τους συνεπισκόπους τους, όσο και για το λοιπό κλήρο και τον πιστό λαό. Επί ζητημάτων μείζονος και υψίστης σπουδαιότητος (δογματικών, ηθικών και κανονικών), απαιτείται ομοφωνία. Άλλωστε η συνείδησή μας, δεν μας επιτρέπει εκπτώσεις εν προκειμένω.

Είναι πολύ θλιβερό το γεγονός, ότι μετά τον ολετήρα της οικουμενικής Ορθοδοξίας, τον και αναστατώσαντα όσον ολίγοι την Εκκλησία του Χριστού, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίο, τη σκυτάλη της διασαλεύσεως και του τορπιλισμού της πανορθοδόξου ενότητος, ανέλαβε η Ελλαδική Εκκλησία! Θα δώσουν φρικτό λόγο εν ημέρα κρίσεως όσοι έλαβαν αυτήν την απόφαση καθώς και οι "συνευδοκούντες τοις πράσσουσιν"...

Επιπροσθέτως, θα πρέπει να στιγματισθεί και η στάση ενίων ιεραρχών και πανεπιστημιακών παραγόντων, που δάνεισαν τη γραφίδα τους, προκειμένου να οδηγηθούν τα πράγματα, στο απευκταίο σημείο στο οποίο και οδηγήθηκαν. Τυγχάνουν και αυτοί ηθικοί αυτουργοί, για ό,τι θα επακολουθήσει από δω και μπρος...

Τέλος, εκφράζουμε τη βαθειά μας θλίψη και το πικρό μας παράπονο , για την, εν προκειμένω, στάση ολίγων, ευτυχώς, αγιορείτικων μονών καθώς και ενίων ιεραποστολικών αδελφοτήτων. Έτσι θα φερόντουσαν, σε ανάλογη περίπτωση ,οι  μακαριστοί άγιοι ηγούμενοι και γεροντάδες του Αγίου Όρους  καθώς και ο μακαριστός γενάρχης των αδελφοτήτων π.Ευσέβιος Ματθόπουλος;

http://aktines.blogspot.com

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ: Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης,

Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.

Η χριστιανική θέση για την Καύση των Νεκρών

Η καύση των νεκρών από την άποψη της χριστιανικής ανθρωπολογίας και ηθικής.

Η ταφή των νεκρών, δεν αποτελεί δογματικό θέμα με την έννοια κάποιου δογματικού όρου. Η ανάσταση των νεκρών, στην οποία πιστεύει η Εκκλησία, δεν θα εξαρτηθεί από την ταφή ή την καύση τους. Αλλά και από την άλλη πλευ­ρά, η ταφή των νεκρών δεν είναι άσχετη με τη δογματική πίστη της Εκκλησίας. Η προτίμη­ση της ταφής και η απόρριψη της καύσεως των νεκρών συνδέονται στενά με την πίστη της Εκκλησίας για τον άνθρωπο και το σκο­πό της υπάρξεώς του.

Η Εκκλησία δεν αποστρέφεται το σώμα, αλλά το τιμά. Ο άνθρωπος εικονίζει τον Θεό όχι μόνο ως ψυχή, αλλά και ως σώμα. Εικόνα Θεού είναι το συναμφότερον, ψυχή και σώμα. Και ο σκοπός του ανθρώπου ως προσώπου που εικονίζει τον Θεό είναι να χωρέσει μέσα του τον εικονιζόμενο, δηλαδή τον ίδιο τον Θεό. Όλα τα άλλα υποτάσσονται και εντάσσονται στον σκοπό αυτό. Αν και η καύση του σώματος συνέβαινε να υπηρετεί τον σκοπό αυτό, μπορούσε να γίνει όχι μόνο αποδεκτή, αλλά και επιθυμητή.

Οι χριστιανοί που καταδικάζονταν στον διά πυράς θάνατο δεν τον απέφευγαν, αλλά τον υπέμεναν προσβλέποντας στην τελι­κή ένωσή τους με τον Χριστό. Χαρακτηριστι­κή είναι η ευχή που διατυπώνει ο άγιος Ιγνά­τιος ο Θεοφόρος για τον εαυτό του: «Πυρ και σταυρός, θηρίων τε συστάσεις, ανατομαί, διαιρέσεις, σκορπισμοί οστέων, συγκοπή μελών, αλεσμοί όλου του σώματος… επ’ εμέ ερχέσθωσαν, μόνον ίνα Ιησού Χριστού επιτύχω». Ο πόθος αυτός για πλήρη αφανισμό δεν οφείλεται σε εχθρότητα προς το σώμα ή την ύλη, αλλά στην αγάπη τους προς τον Χριστό. Είναι ο πόθος για τη φανέρωση της οντολογικής αλήθειας της εικόνας.

Εχθρότητα προς το σώμα παρατη­ρείται στις ανατολικές θρησκείες και την ειδωλολατρία. Η Εκκλησία δεν βλέπει το σώμα εχθρικά ούτε το θεωρεί ως «σήμα», δη­λαδή ως τάφο, όπως το θεωρούσε ο Πλάτων, για να θέλει να το αφανίσει. Το ανθρώπινο σώμα είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Είναι η ζωντανή Εκκλησία, μέσα στην οποία κα­λείται να λατρεύσει ο άνθρωπος τον Θεό. Και όποιοι λατρεύουν αληθινά τον Θεό, θεμελιώ­νουν με τα λείψανά τους τις κτιστές Εκκλησί­ες, που στεγάζουν τους ζωντανούς. Γι’ αυτό η Εκκλησία τιμά τα λείψανα των αγίων και τα διατηρεί ως πολύτιμους θησαυρούς.

Για την Εκκλησία η ανθρώπινη φύση είναι τόσο ιερή και συγγενής προς τον Θεό, ώστε να μπορέσει να ενωθεί με αυτόν σε μια αδιαίρετη υπόσταση. Έτσι στην υπόσταση του Χριστού το ανθρώπινο σώμα ενώνεται αδιαίρετα και ασύγχυτα με την Θεότητά του, ενώ στις ανθρώπινες υποστάσεις το σώμα δέ­χεται την άκτιστη θεία χάρη και μετέχει στη θεία ζωή. Γι’ αυτό ο Χριστιανός δεν αποστρέφεται το σώμα του, ούτε θέλει να το αποβάλει ως εχθρικό, αλλά επιθυμεί την εν Χριστώ ανα­καίνιση και αφθαρτοποίησή του.

Όποιος βλέπει το νεκρό σώμα ως λεί­ψανο, ως σεβαστό δηλαδή κατάλοιπο της ανθρώπινης υπάρξεως, θέλει να το τιμήσει. Και στην περίπτωση αυτή η ταφή ή στη συνέ­χεια η διατήρηση των οστών είναι ιερή. Άλλω­στε γνωρίζουμε σήμερα ότι και τα ξερά οστά διατηρούν ζωντανή τη βιολογική ταυτότητα του νεκρού, αλλά όχι και η στάχτη. Όποιος όμως βλέπει το νεκρό ανθρώπινο σώμα ως μακάβριο πτώμα είναι φυσικό να το αποστρέφεται και να θέλει να το εξαφανίσει. Δεν δια­κρίνει σύμβολα, αλλά φυσικά αντικείμενα με χρηστική ή και χρηματιστική αξία. Λησμονεί την καρδιά και σκέφτεται λογικά. Με την προβληματική μάλιστα των μεγάλων αστικών κέντρων θεωρεί λογικότερη και πρακτικότε­ρη την καύση των νεκρών. Το μόνο λογικό κενό που παραμένει εδώ, είναι γιατί να υπάρ­χει μια άσκοπη καύση, χωρίς ταυτόχρονη χρήση του υλικού που μπορεί να προκύψει από το νεκρό σώμα.

Σε ολόκληρη την ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης και της αδιαίρετης Χριστιανοσύνης η καύση των νεκρών αντιμετωπίζεται ως ειδωλολατρική συνήθεια και θεωρείται ως αποκρουστική πράξη. Ειδικότερα, ο διά πυράς θάνατος συνδέεται στην Παλαιά Διαθήκη με ειδεχθή εγκλήματα. Η Καινή Διαθήκη θε­ωρεί αυτονόητη την ταφή των νεκρών, ενώ στην ιστορία της Εκκλησίας μόνο διώκτες της κατέφυγαν στην αποτέφρωση των σωμάτων των Χριστιανών, για να εξαφανί­σουν τη μνήμη τους και να πλήξουν την ελπίδα της αναστάσεώς τους. Κατά τους νεώτερους, τέλος, χρόνους η καύση των νεκρών εφαρμό­σθηκε και ως κάποια μορφή εξαγνισμού του κόσμου από την παρουσία τους.

Η θέληση για την εξαφάνιση ή τη δια­τήρηση του νεκρού σώματος στον τάφο συν­δέεται άμεσα με την τοποθέτηση του ανθρώπου απέναντι στον θάνατο. Όταν κάποιος επιθυμεί να λησμονήσει τον θάνατο, είναι φυσικό να θέλει να εξαφανίσει καθετί που συνδέεται με αυτόν ή τον υπενθυμίζει. Και σ’ αυτό θωρακίζεται από τα σχετικά συστή­ματα της κοινωνίας μας. Όλα βοηθούν στην αποσιώπηση του θανάτου. Μέσα στο κλίμα αυτό είναι φυσικό να επιδιώκεται και η εξα­φάνιση του νεκρού ανθρωπίνου σώματος. Η ταφή στο μνήμα διατηρεί τη μνήμη· τη μνήμη του νεκρού, αλλά και του θανάτου. Και για να διατηρεί κάποιος τη μνήμη αυτή, χωρίς να βασανίζεται, χρειάζεται να πιστεύει στη νίκη εναντίον του θανάτου.

Ο Χριστιανός πιστεύει στη νίκη αυτή και περιμένει την ανάσταση: «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών». Περιμένει την ανάσταση που αφορά ολόκληρη τη σωματοψυχική του υπόσταση. Περιμένει την ανάσταση του και­νούργιου ανθρώπου μέσα από το σώμα που φθείρεται, όπως περιμένει και το καινούρ­γιο σιτάρι μέσα από τον σπόρο που σαπίζει στη γη. Όταν υπάρχει η πίστη ή η προσδοκία αυτή, τότε και η στάση απέναντι στον θάνα­το και το νεκρό σώμα γίνεται ανάλογη. Και η στάση αυτή εμπνέει το ήθος που καλλιεργή­θηκε επί αιώνες στον τόπο αυτόν, ενώ η καύ­ση εισάγει νέο ήθος.

Η καύση των νεκρών δεν προσβάλ­λει, άμεσα το δόγ­μα της αναστάσεως. Προσβάλλει όμως το αίσθημα και το ήθος που καλλιεργεί το δόγμα αυτό. Παρα­μορφώνει την προο­πτική και την προσ­δοκία της Εκκλησίας για τον άνθρωπο. Έτσι θίγεται και το δόγμα, μια που αυτό είναι οργανικά ενωμένο με το ήθος και τη ζωή της Εκκλησίας. Στον τόπο αυτόν, όπου δεν ήταν άγνωστη η καύση των νεκρών, καθιερώθηκε με τη χριστιανική διδασκαλία και διατηρήθηκε στη συνέχεια ως αυτονόητη η ταφή των νεκρών. Μια πράξη συμβολική, που παραλληλίζεται μάλιστα ήδη από τον Απόστολο Παύλο με τη σπορά του κόκκου του σιταριού και συνδέεται με την προσδοκία της καινούργιας ζωής. Όταν σβήνει η προσ­δοκία αυτή, χάνει και η ταφή τη συμβολική διάστασή της.

(απόσπασμα)

(Πηγή: Περιοδικό Παράκληση, Ι.Μ.Λεμεσού, τ. 71)

https://www.pemptousia.gr

ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ: Ο ΜΕΤΕΩΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Καθώς προσεύχεσαι, προσπάθησε να κρατάς το νου και την προσοχή σου μέσα στην καρδιά, πουθενά αλλού. Το ότι ο νους, ύστερ’ από λίγη ώρα προσευχής, φεύγει από την καρδιά, χάνει τη μνήμη του Θεού και μετεωρίζεται, δηλαδή περιπλανιέται και ρεμβάζει, φανερώνει αδυναμία αυτοσυγκεντρώσεως και υποσυνεί­δητη αδιαφορία για την προσευχή. Η ψυχή κατά βά­θος δεν εκτιμά την αξία της προσευχής και δεν την αισθάνεται τόσο ως ανάγκη όσο ως καθήκον. Βιάζε­ται, λοιπόν, ν’ απαλλαγεί απ’ αυτήν το συντομότερο, κάνοντας την όπως-όπως.

Να προσεύχεσαι με φόβο Θεού, επικεντρώνοντας την προσοχή σου στις έννοιες των λέξεων. Η ευχή του Ιησού και άλλες σύντομες προσευχές γεννούν στην καρδιά αισθήματα θεία, με τα οποία δεσμεύεται η προ­σοχή, παραμένοντας στη μνήμη του Κυρίου.

Να θυμάσαι, πάντως, ότι στην τελείωση και τη σωτηρία δεν φτάνει κανείς μόνο με την προσευχή, αλλά και με την παράλληλη καλλιέργεια όλων των αρετών. Όσο προοδεύουμε στην πνευματική ζωή, όσο δηλαδή μειώνονται τα πάθη μας και αυξάνονται οι αρετές μας, τόσο προοδεύουμε και στην προσευχή. Οι βασικότερες αρετές είναι: ο φόβος του Θεού, η αγνεία, η ταπείνω­ση, η μετάνοια, η υπομονή, η αγάπη. Όταν αυτές εμφανιστούν, ακολουθούν όλες οι άλλες και μαζί τους η προσευχή.

«Να φροντίσω περισσότερο για τη συνεπή εκτέλεση του καθημερινού προσευχητικού μου κανόνα ή για την προσοχή στην προσευχή;».
Η προσευχή δίχως προσοχή δεν είναι προσευχή. Γι’ αυτήν, επομένως, πρέπει να φροντίζεις περισσότε­ρο. Συνάμα, όμως, να είσαι συνεπής και στην εκτέλεση του καθημερινού σου κανόνα. Να συμμετέχεις, επίσης, και στη λατρεία της Εκκλησίας μας. Να πηγαίνεις στο ναό συχνά, σε κάθε ακολουθία, αν τούτο είναι δυνατό, και να συμπροσεύχεσαι ευλαβικά με τους άλλους πι­στούς.

Διάβασε στη «Φιλοκαλία» το απόσπασμα από το βίο του οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη, που έλαβε από την Υπεραγία Θεοτόκο το χάρισμα της αδιάλει­πτης προσευχής. Μιμήσου την πίστη και την αρετή του, για να γίνεις κι εσύ άξιος αυτής της μεγάλης δω­ρεάς. Δίχως αγώνα, τίποτα δεν θα κατορθώσεις.

Εθισμός στην προσευχή.
Έχετε τη συναίσθηση και βασανίζεστε από το λο­γισμό πως η συμμετοχή σας στη λατρευτική σύναξη ήταν όχι καλή, όχι ουσιαστική. Ο νους σας τριγύριζε έδω κι εκεί και την καρδιά σας αναστάτωναν άπρεπα αισθήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις να μετανοείτε αμέ­σως, να καταδικάζετε τον εαυτό σας και να βάζετε αρχή διορθώσεως. Άλλωστε, το τέλος της ακολου­θίας δεν είναι τέλος και της προσευχής. Να εθίσετε, λοιπόν, το νου και την καρδιά σας σε διαρκή κατά­σταση προσευχής. Αυτό μπορεί να συντελεστεί με την αδιάλειπτη ευλαβική μνήμη του Θεού και με την πα­ράδοση του εαυτού σας στο θέλημά Του. Έτσι, όταν θ’ αφήνετε την ακολουθία, δεν θ’ αφήνετε την προ­σευχή. Μόνο θ’ αλλάζετε μια μορφή προσευχής με άλλη.

Να προσεύχεστε χρησιμοποιώντας τα λειτουργικά βιβλία, αλλά ν’ αρχίσετε σιγά-σιγά ν’ απευθύνετε και τα δικά σας λόγια στον Κύριο, λόγια που θ’ ανταποκρίνονται τόσο στις ψυχικές όσο και στις σωματικές ανάγκες σας.

Καμιά φορά η ψυχή μας επιθυμεί να στραφεί στον Κύριο χωρίς συγκεκριμένη ανάγκη. Η επιθυμία αυτή οφείλεται απλά σε μια, ας την πω έτσι, δίψα του Θεού. Σ’ όποιο βαθμό και μ’ όποια μορφή κι αν εμφανιστεί μέσα σας, δεν πρέπει να την αφήνετε ανικανοποίητη. Την ίδια κιόλας ώρα ν’ αφοσιώνεστε στην προσευχή, όπου κι αν είστε, στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο.

Όσο πιο εγκάρδια ανταποκρίνεστε στο θείο τούτο κάλεσμα, όσο πιο θερμά ικανοποιείτε τον άγιο τούτο πό­θο, τόσο πιο συχνά θα εμφανίζεται, τόσο πιο πολύ θα διαρκεί, τόσο πιο βαθιά θα ριζώνει.

Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, “Χειραγωγία στην πνευματική ζωή”, Ι. Μ. Παρακλήτου, Έκδ. ε΄, σ. 49-52).

https://alopsis.gr