ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΧΡΙΔΟΣ ΚΑΙ ΖΙΤΣΗΣ

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Επίσκοπος Αχρίδος και Ζίτσης

Ο Άγιος Νικόλαος (Βελιμίροβιτς) γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1880 μ.Χ. στο χωριό Λέλιτς της κεντροδυτικής Σερβίας. Ήταν το πρώτο από τα εννέα τέκνα των ευσεβών αγροτών Δραγομίρου και Αικατερίνης. Ασθενικός στην σωματική του διαπλαση και κράση, επέδειξε από μικρός την ευφυΐα του, τη μεγάλη του αγάπη προς τον Θεό και την Εκκλησία και την κλίση προς τον μοναχικό βίο. Σπούδασε, παρά το γεγονός της μεγάλης πτωχείας της οικογένειάς του, στη θεολογική σχολή Βελιγραδίου, ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Θεολογίας στη Βέρνη της Ελβετίας (1908 μ.Χ.), διδάκτωρ στην Οξφόρδη της Αγγλίας (1909 μ.Χ.) και το Χάλλε της Γερμανίας (1911 μ.Χ.). Γνώριζε επτά γλώσσες, μεταξύ των οποίων και την ελληνική.

Ο Νικόλαος λάτρευε τον Θεό εξ όλης της καρδίας, ισχύος και διανοίας αυτού, και ο Θεός του έδωσε στόμα και σοφία ασυναγώνιστο και ακαταγώνιστο. Εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη μονή Ρακόβιτσα, κοντά στο Βελιγράδι, τον Δεκέμβριο του έτους 1909 μ.Χ. Είχε αρρωστήσει βαριά από δυσεντερία και έταξε, εάν ο Κύριος τον θεραπεύσει, να Του αφιερωθεί διά βίου με όλη του την ύπαρξη, όπως και έγινε.

Κατά την περίοδο 1915 - 1919 μ.Χ. απεστάλη στην Αμερική και στην Αγγλία, για να συντρέξει και να ενισχύσει τον πολύπαθο Σερβικό λαό. Το έτος 1919 μ.Χ. εξελέγη Επίσκοπος Ζίτσης στην κεντρική Σερβία και το έτος 1920 μ.Χ. μεταφέρθηκε στην Αχρίδα, όπου ανέπτυξε ένα τεράστιο ιεραποστολικό, ποιμαντικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο.

Ο Επίσκοπος Νικόλαος, παρά την τεράστια μόρφωσή του και τα πολλά του χαρίσματα, διακρινόταν για την απλότητα του ήθους του, την καλοσύνη και την αγάπη του. Η αρετή, η οποία κατ' εξοχήν τον στόλιζε, ήταν η ταπείνωση. Η μελέτη των Πατέρων της Εκκλησίας και η συναναστροφή του με Αγιορείτες Πατέρες πλούτιζαν την πνευματικότητά του. Με τα συγγράμματά του και την πνευματική του καθοδήγηση ο λαός αναγεννιέται πνευματικά και ο μοναχισμός ανθίζει.

Το 1941 μ.Χ. οι αρχές κατοχής της χώρας του, οι Γερμανοί, τον συλλαμβάνουν, τον περιορίζουν και το 1944 μ.Χ. τον στέλνουν στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Νταχάου στη Γερμανία, όπου υπέστη πάνδεινα βασανιστήρια. Ο δούλος του Κυρίου βάσταζε τα στίγματα του μαρτυρίου στο σώμα του, που όλο είχε γίνει μια πληγή. Μάλιστα δέρμα στην πλάτη και στα πέλματα δεν υπήρχε.

Μετά την απελευθέρωσή του, το Μάιο του 1945 μ.Χ., δεν θέλησε πλέον να επιστρέψει στην πατρίδα του. Το τότε καθεστώς τον θεωρούσε ανεπιθύμητο πρόσωπο. Πήγε, λοιπόν, στην Αμερική και παρά την κλονισμένη υγεία του συνέχισε το φιλανθρωπικό και ιεραποστολικό έργο του Χριστού. Δίδαξε στην ιερατική σχολή της μονής του Αγίου Σάββα στο Λίμπερτβιλ του Ιλλινόις και από το 1951 μ.Χ. εγκαταστάθηκε στη Ρωσική μονή του Αγίου Τύχωνος στην Πενσυλβάνια, όπου καθοδηγούσε τους μοναχούς και διηύθυνε το θεολογικό σεμινάριο της μονής. Οι δυσκολίες και τα προβλήματα δεν τον αποθάρρυναν ποτέ. Αισθανόταν έντονα την παρουσία της Θείας Πρόνοιας στο βίο του και αυτό του έδινε δύναμη, ανδρεία και χαρά.

Η προσευχή του ήταν αδιάλειπτη και έρεε ως ποταμός του παραδείσου. Πενθούσε αβίαστα και έχυνε δάκρυα μετάνοιας, παρακλήσεως, μεσιτείας και δοξολογίας. Προσευχόμενος το πρωί της Κυριακής του έτους 1956 μ.Χ. στο ταπεινό κελί του και προετοιμαζόμενος να λειτουργήσει, κοιμήθηκε με ειρήνη. Το ιερό του σκήνωμα επέστρεψε στην Σερβία το 1991 μ.Χ. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου στις 5 Μαρτίου.

https://www.saint.gr

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΑΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΧΑΝ ΤΟΝ ΘΕΟ ΠΑΝΤΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΘΑ ΛΙΠΟΨΥΧΟΥΣΑΝ!

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Ἂν οἱ ἄνθρωποι εἶχαν τὸν Θεὸ πάντα μπροστὰ στὰ μάτια τους δὲν θὰ λιποψυχοῦσαν, οὔτε καὶ θὰ σκορπίζονταν. Μερικοὶ ὅμως τὸν βλέπουν, ἄλλοι τὸν ἀναζητοῦν γιὰ νὰ τὸν δοῦν, ἐνῶ ἄλλοι εἶναι τυφλοὶ ἢ ἐμπαίζουν ἐκείνους ποὺ ψάχνουν γιὰ νὰ Τὸν δοῦν. Ἔτσι οἱ ἄνθρωποι λιποψυχοῦν, διασκορπίζονται, γίνεται ὁ καθένας ὁδηγὸς στὸν ἑαυτό του κι ἀκολουθεῖ τὸ δικό του δρόμο.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΕΧΟΝΤΑΣ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ!

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Αισιόδοξος είναι ο άνθρωπος που εργάζεται έχοντας πίστη και ελπίδα. Εάν θέλετε να είσθε αισιόδοξοι, εργασθείτε. Η απαισιοδοξία είναι αρρώστια και το φάρμακό της είναι η εργασία. Ποτέ η Ιατρική δεν θα βρει πιο τέλειο φάρμακο εναντίον της απαισιοδοξίας από την εργασία και την ενεργητικότητα. Χρειάζεται να έχεις χρόνο να τεμπελιάζεις, για να είσαι απαισιόδοξος. Ο Ντοστογιέφσκι, ενώ ήταν άρρωστος και είχε κακή υγεία, κάθε μήνα έγραφε τέσσερα φύλλα τυπογραφείου. Αυτά που έγραφε ήταν τα πιο ωραία λογοτεχνικά και ουσιώδη πεζογραφήματα που υπάρχουν στη Ρωσική γλώσσα. Και παρόλο που ήταν φτωχός και άρρωστος, ήταν αισιόδοξος. Αισιόδοξοι ήταν όλοι εκείνοι οι μεγάλοι και μικροί άνθρωποι που δημιούργησαν σ’ αυτόν τον κόσμο όλα όσα ήταν καλά και χρήσιμα. Όλος ο πολιτισμός τον οποίο απολαμβάνετε εσείς, δημιουργήθηκε από αισιόδοξους ανθρώπους.

ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Ο ΙΟΡΔΑΝΙΤΗΣ

Όσιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης 

Ο Όσιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης γεννήθηκε στη Λυκία τον 5ο αιώνα μ.Χ. από ευσεβείς και ταπεινούς γονείς και εκ βρέφους αφιερώθηκε στον Θεό. Σε νεαρή ηλικία ασπάσθηκε την αίρεση των Μονοφυσιτών παρασυρόμενος από τους οπαδούς του αιρετικού ψευδοπατριάρχη Θεοδοσίου, φανατικού μονοφυσίτου Αιγύπτιου μοναχού, ο οποίος κατά την απουσία του Πατριάρχη Ιουβεναλίου (422 - 458 μ.Χ.), βοηθούμενος και υπό της βασιλίσσης Ευδοκίας - προ της μεταστροφής της στα ορθόδοξα δόγματα, κατόρθωσε να καταλάβει τον πατριαρχικό θρόνο των Ιεροσολύμων και να προβεί σε ανεκδιήγητες σκληρότητες επί είκοσι μήνες (451 - 453 μ.Χ.). Ακόμη κι αυτός ο πανίερος ναός της Αναστάσεως έγινε θέατρο απερίγραπτων σκηνών και επιπλέον η ταραχή εξαπλώθηκε ανά την Παλαιστίνη.

Οι Μονοφυσίτες δεν παραδέχονται ότι στο πρόσωπο του Χριστού έχουν ενωθεί η θεία και η ανθρώπινη φύση «ἀτρέπτως, ἀσυγχύτως, ἀχωρίστως καὶ ἀδιαιρέτως», αλλά ισχυρίζονται ότι η θεία φύση του Χριστού απορρόφησε την ανθρώπινη φύση Του και επομένως ο Χριστός έχει μόνο μια φύση.
Γρήγορα όμως ο Όσιος Γεράσιμος κατάλαβε το λάθος του, επειδή ήταν άνθρωπος με καλή προαίρεση και ταπεινό φρόνημα. Είχε την καλή συνήθεια να επισκέπτεται και να συμβουλεύεται για πνευματικά αγιασμένους ανθρώπους. Από ένα λόγιο ασκητή που ονομαζόταν Ευθύμιος και ασκήτευε στην έρημο του Ρουβά, διδάχθηκε την αλήθεια και για τις δύο φύσεις του Χριστού, κατάλαβε το λάθος του και επέστρεψε και πάλι στην Εκκλησία.

Στη συνέχεια εκάρη το 451 μ.Χ. μοναχός στην έρημο του Ιορδάνου, όπου ασκήθηκε στην ησυχία. Αργότερα, όταν συγκεντρώθηκαν γύρω του πολλοί μοναχοί, οι οποίοι ζητούσαν την φωτισμένη καθοδήγησή του, ίδρυσε κοινοβιακή μονή κοντά στην πόλη Βαϊθαγλά.

Ο Όσιος Γεράσιμος ήταν αυστηρός, αλλά μόνο στον εαυτό του. Στους άλλους ήταν ευπροσήγορος και επιεικής. Έτρωγε λίγο, όσο χρειαζόταν για να συντηρείται στη ζωή, και κοιμόταν επίσης πολύ λίγο. Μάλιστα δίδασκε ότι όποιος θέλει να ζήσει περισσότερο πρέπει να κοιμάται λιγότερο, διότι ο πολύς ύπνος κάνει το σώμα τρυφηλό και άρα ανίσχυρο στους κόπους και ευάλωτο στις ασθένειες.
Η διδασκαλία του Οσίου Γερασίμου για τον ύπνο είναι ουσιαστικά λόγος για την άσκηση. Με τον περιορισμό του ύπνου και την εγκράτεια συνηθίζει η σάρκα (το σαρκικό φρόνημα) να υποτάσσεται στο πνεύμα. Με την άσκηση και την αδιάλειπτη προσευχή, ιδίως με την μονολόγιστη ευχή, το «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον με» ο νους συγκεντρώνεται στο χώρο της καρδιάς, που είναι η φυσική του θέση και αποκτά αδιάλειπτη μνήμη του Θεού.

Τόσο πολύ απέκτησε την οικείωση προς τον Θεό ο Όσιος Γεράσιμος και προστάτεψε το «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν» των Αγίων, ώστε δάμασε και τα άγρια θηρία και έκανε πολλά θαύματα. Απέκτησε μάλιστα και υπηρέτη ένα όνο, για να μεταφέρει νερό, καθώς πόσιμο νερό βρισκόταν σε απόσταση. Κάποια φορά, κι ενώ το λιοντάρι κοιμόταν, έμποροι που περνούσαν έκλεψαν τον όνο. Και επειδή ο Όσιος υποπτεύθηκε ότι το λιοντάρι έφαγε τον όνο, το τιμώρησε να μεταφέρει εκείνο το νερό. Ώσπου, μια μέρα, όταν ξαναπέρασαν οι έμποροι από το ίδιο το σημείο, το λιοντάρι αναγνώρισε τον κλεμμένο όνο και τον επέστρεψε σώο στον Όσιο. Εκείνος τότε το απάλλαξε από το έργο αυτό και το άφησε να γυρίσει στο βουνό. Και όταν ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη, το λιοντάρι ήρθε και πέθανε πάνω στον τάφο του.

Όταν στις 19 Ιανουαρίου του 473 μ.Χ. κοιμήθηκε ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας, ο Όσιος Γεράσιμος είδε σε όραμα κατά τη στιγμή που προσευχόταν στη Λαύρα, το τέλος του Οσίου. Αυτό αναφέρεται στη διήγηση του Αγίου Κυριακού του Αναχωρητού, ο οποίος συνόδευσε τον Όσιο Γεράσιμο στην κηδεία του μεγάλου Αγίου της Εκκλησίας.
Δύο χρόνια μετά το τέλος του Οσίου Ευθυμίου, το 475 μ.Χ. επί Πατριάρχη Ιεροσολύμων Αναστασίου Α΄ (458 - 478 μ.Χ.) ο Όσιος Γεράσιμος κοιμήθηκε με ειρήνη. Τη διαδοχή της Λαύρας ανέθεσε στους συνασκητές αυτού Στέφανο και Βασίλειο.
Σημείωση: Όπως μας πληροφορεί ο συναξαριστής του Αγίου Νικοδήμου, ο Όσιος Γεράσιμος έζησε την εποχή του Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου τον 7ο μ.Χ. κάτι όμως που δεν φαίνεται πιθανό. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Οσίου στις 4 Μαρτίου.
 
http://www.saint.gr

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ: ΕΧΩ ΙΔΕΙ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΦΥΤΑ ΑΡΕΤΩΝ!

Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης: Έχω ιδεί πολλά και διάφορα φυτά αρετών, φυτευμένα μέσα στον κόσμο, που εποτίζονταν από τον βόρβορο του υπονόμου της κενοδοξίας και εσκαλίζονταν από το πνεύμα της επιδείξεως και ελιπαίνονταν με το λίπασμα των επαίνων. Τα ίδια όμως αυτά φυτά, όταν μεταφυτεύθηκαν σε γη έρημο και άβατο από κοσμικούς, και άνυδρο, χωρίς το βρωμερό νερό της κενοδοξίας, αμέσως εξεράθηκαν. Διότι δεν ήταν δυνατόν αυτά τα υδροχαρή φυτά να καρποφορήσουν σε σκληρά και άνυδρα γυμναστήρια.

ΑΓΙΟΣ ΙΩΝΝΝΗΣ Ο ΣΙΝΑΪΤΗΣ: ΟΤΑΝ ΑΠΟΥΣΙΑΖΗ Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΙΣ, ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΧΡΗΣΤΑ!

Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης: Όταν απουσιάζει η ταπείνωση όλα τα κατορθώματά μας είναι άχρηστα.

Όλα όσα βλέπονται τα φωτίζει ο ήλιος και όλα όσα γίνονται με λογική τα ενισχύει η ταπείνωση. Όταν απουσιάζει το φως, όλα είναι σκοτεινά και όταν απουσιάζει η ταπείνωση όλα τα κατορθώματά μας είναι άχρηστα.

ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ!

ΤΙ ΔΗΛΩΝΕΙ Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΗ "ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ" ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

Τί δηλώνει ἡ καθυστερημένη (ἤ μήπως ἐσπευσμένη...ἐν ὄψει τοῦ Συλλαλητηρίου;) "συμμόρφωση" ἐκ μέρους τῶν ὑπευθύνων τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας πρός τίς ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ γιά τά Θρησκευτικά

τοῦ κ. Δημ. Κ. Ἀναγνώστου, Θεολόγου

Μετά ἀπό μία μεγάλη καί ἀδικαιολόγητη καθυστέρηση, τό Ὑπουργεῖο Παιδείας "εὐδόκησε" νά ὑλοποιήσει τήν ὑποχρέωσή του νά συμμορφωθεῖ πρός τίς τελευταῖες ξεκάθαρες Ἀποφάσεις τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, ὅσον ἀφορᾶ στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν.

Τό ἀνώτατο Δικαστήριο τῆς Χώρας οὐσιαστικά χαρακτήρισε ἀντισυνταγματικά τά νέα Θρησκευτικά, τά ὁποῖα εἰσήγαγε στήν ἐκπαίδευση τῶν ἑλληνοπαίδων ὁ πρώην ὑπουργός κ. Ν. Φίλης, συνέχισε μέ αὐτά ὁ διάδοχός του κ. Γαβρόγλου καί, δυστυχῶς, δέν διόρθωσε, παρά τίς προεκλογικές δεσμεύσεις της, ἡ νῦν Ὑπουργός Παιδείας κ. Ν. Κεραμέως.

Χάρη στόν ἀγώνα καί τίς ἐπίμονες διαμαρτυρίες Θεολόγων, Γονέων καί μαθητῶν τά ἐπικίνδυνα συγκρητιστικά καί πανθρησκειακά θρησκευτικά, τά ὁποῖα εἰσήγαγε καί ἐπέβαλλε ἡ προηγουμένη Κυβέρνηση, καταδικάστηκαν ὄχι μόνο στίς συνειδήσεις ὅλων τῶν ὑγιῶς φρονούντων Ἐλλήνων ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ἀλλά καί σέ νομικό καί δικαστικό ἐπίπεδο.

Μόλις προχθές (27/2/2020), μετά ἀπό πολλές διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις καί ἐπικρίσεις, κυρίως ἐκ μέρους τῶν Θεολόγων καί δή τῆς Πανελληνίου Ἑνώσεως Θεολόγων, ἡ ὁποία ὑπεύθυνα καί ἀξιόπιστα τούς ἐκφράζει καί ἐκπροσωπεῖ, τό περιβόητο Ἰνστιτοῦτο Ἐκπαιδευτικῆς Πολιτικῆς καί εἰδικότερα ἡ ἐπιστημονική Ἐπιτροπή γιά τά Θρησκευτικά στό Ὑπουργεῖο Παιδείας δημοσιοποίησαν τή σχετική εἰσήγηση καί "ἀναθεωρητική" (;) ἀπόφασή τους.

Αὐτή προφανῶς θά ἀποτελέσει καί τήν τελική σχετική ἀπόφαση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καί τῆς ἐπικεφαλῆς του κ. Νίκης Κεραμέως. Γι' αὐτό, κάποιοι, γνωστοί καί μή ἐξαιρετέοι, ἔσπευσαν, ἅμα τῆ ἀναγγελία της, νά ἐπαινέσουν τήν Ὑπουργό γιά τό ὅτι "τήρησε" τό λόγο της καί προχωρεῖ στήν ὑλοποίηση τῆς δεσμεύσεως καί ὑποχρεώσεώς της.

Ὅμως, μετά τά ὅσα ἔχουν συμβεῖ καί συμβαίνουν τελευταῖα, δέ νομίζουμε ὅτι πρέπει νά εἴμαστε εὐκολόπιστοι. Μέ εὐθύνη τῶν ἁρμοδίων καί ἐξαιτίας τῶν πολλῶν μεθοδεύσεών τους, μᾶλλον ὀφείλουμε νά εἴμαστε τουλάχιστον ἐπιφυλακτικοί. Κάτι πού ἡ προσεκτική ἀνάγνωση τῆς προαναφερθείσης Εἰσηγήσεως, μιᾶς ὄχι καί τόσο "ἀξιόπιστης" Ἐπιτροπῆς, ἔρχεται νά τό ἐνισχύσει καί δικαιώσει.

Διευκρινίζουμε, κατ' ἀρχάς, ὅτι οἱ ἐπιφυλάξεις μας, ἔναντι τῆς συγκεκριμένης Ἐπιτροπῆς, δέν προέρχονται ἀπό καχυποψία, ἀλλά ἀπορρέει ἀπό πραγματικά γεγονότα καί στοιχεῖα. Καί, κυρίως, ἀπό τό γεγονός ὅτι τόσο ὁ προεδρεύων (κ.  Κων/νος Κορναράκης, Ἀναπληρωτής Καθηγητής Θεολ. Σχολῆς τοῦ ΕΚΠΑ), ὅσο καί μέλη της (ὅπως ὁ κ. Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης, ἐπίκουρος Καθηγητής τῆς Θεολ. Σχολῆς τοῦ ΕΚΠΑ) εἶναι δεδηλωμένοι ὑποστηρικτές καί δημιουργοί τῶν καινοτόμων ἀλλοιώσεων τοῦ χαρακτῆρος τῶν Θρησκευτικῶν, τίς ὁποῖες ἀπέρριψε τό ΣτΕ καί κατεδίκασε ὁ ὀρθόδοξος Θεολογικός κόσμος.

Διαβάζοντας, λοιπόν, πίσω ἀπό τίς γραμμές, ἀλλά καί τά ἴδια τά ἀναφερόμενα κατά γράμμα, στή σχετική Εἰσήγηση, ἐκφράζουμε τή μεγάλη ἐπιφύλαξη μας γιά τό σκοπό καί κυρίως τίς ἰδέες καί προθέσεις τῆς Ἐπιτροπῆς, ὅσον ἀφορᾶ στό μέλλον τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν! Μή λησμονοῦμε δέ, ὅτι μετά ἀπό μία μεταβατική περίοδο, θά ἀκολουθήσει ἡ συγγραφή τῶν νέων βιβλίων, ὅπου θά φανοῦν οἱ πραγματικές διαθέσεις καί στοχεύσεις τῶν ἁρμοδίων καί ὅσων τυχόν κρύβονται πίσω ἀπό αὐτούς.

Ἐνδεικτικῶς καί ἀναμένοντας τήν τοποθέτηση, μετά ἀπό μελέτη τῶν δεδομένων, ἐκ μέρους τῆς Πανελληνίου Ἑνώσεως Θεολόγων, ἡ ὁποία εἶναι βέβαιο ὅτι θά ἀντιμετωπίσει μέ τή δέουσα προσοχή καί ὑπευθυνότητα τό ζήτημα, παραθέτουμε καί ἐπισημαίνουμε χαρακτηριστικά σημεῖα, ὅσων, ἐν προκειμένῳ, ἐκφράζουν καί εἰσηγοῦνται οἱ κυρίες καί κύριοι τῆς ἀμφιλεγόμενης Ἐπιτροπῆς τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας.

Συγκεκριμένα:

Διευκρινίζουν ὅτι τά ὑπ' αὐτῶν εἰσηγούμενα καί προτεινόμενα ἀφοροῦν σέ μία μεταβατική περίοδο, δηλαδή "μέχρι τή συγγραφή τῶν νέων Προγραμμάτων Σπουδῶν καί τοῦ ἀντίστοιχου ὑλικοῦ γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν." Ὁπότε καί ἡ ὅποια συμμόρφωση πρός τό πνεῦμα καί τό γράμμα τῶν Ἀποφάσεων τοῦ ΣτΕ προβάλλεται δέν πρέπει νά θεωρεῖται σταθερή καί ἀμετάκλητη. Ἀπό μεθοδεύσεις καί ἀμετροέπειες εἴμαστε συνηθισμένοι, γι' αὐτό μέχρι τή συγγραφή τῶν νέων βιβλίων δέν ἐπιτρέπεται κανένας ἐφησυχασμός καί ἀσφαλῶς καμμία ἐμπιστοσύνη, ἐάν δέν ἐξασφαλισθεῖ ἡ ἀπαιτούμενη ἐπιστημονική καί κατάλληλη ἀπό κάθε πλευρά συγγραφή τους.

Γίνεται, ἐπίσης, ἀναφορά στήν ἐξέταση καί ἀπόρριψη ἐκ μέρους τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς ὑποστηριχθείσης καί ἐκ μέρους τῆς Π.Ε.Θ. προτάσεως, ὅσον ἀφορᾶ στή συμμόρφωση πρός τίς σχετικές Ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ, τῆς ἐπιστροφῆς κατά τή μεταβατική αὐτή περίοδο στά παλαιά βιβλία καί προγράμματα. Οἱ δοθεῖσες αἰτιολογίες περί τῆς ἀπορρίψεως αὐτῆς δέν εἶναι οὔτε πειστικές, οὔτε ἐπαρκεῖς.

Ἐπέλεξαν, λοιπόν, ὅπως δηλώνουν "νά ἐπέμβουν ἀναθεωρητικά" στά νέα προγράμματα πού ἐπέκρινε καί ἀπέρριψε τό ΣτΕ, παραδεχόμενοι μέ ἄνεση ὅτι αὐτά "πάσχουν μέν ὡς πρός τό ζήτημα τῆς μή σαφοῦς καλλιεργείας θρησκευτικῆς συνείδησης τῶν ὀρθοδόξων μαθητῶν καί τῆς μή διακριτῆς διδασκαλίας τῶν ἄλλων θρησκειῶν", ὅπως ἔκρινε τό ΣτΕ (σημ. ἡμ.: ὄχι δηλαδή ὅτι αὐτοί, οἱ τῆς Ἐπιτροπῆς, ἐνστερνίζονται κάτι τέτοιο!), ἐνῶ, μέ παρρησία, ἤ μᾶλλον μέ προκλητικό θράσος, οἱ ἴδιοι ὑποστηρίζουν ὅτι ὡστόσο "εἶναι συμβατά μέ σύγχρονες παιδαγωγικές καί διδακτικές προτάσεις, οἱ ὁποῖες σύμφωνα μέ πρόσφατη στατιστική ἔρευνα, ἔχουν γίνει ἀσμένως ἀποδεκτές ἀπό τή μεγάλη μερίδα τῶν θεολόγων ἐκπαιδευτικῶν."! Ἐδῶ, πέραν τοῦ θράσους, διακρίνονται καί ἡ ἐμμονή (δηλαδή ἡ ἀμετανοησία) των, οἱ πραγματικές θέσεις των, ἀλλά, δυστυχῶς, καί ἡ ψευδολογία των!

Διότι, σκοπίμως καί τεχνηέντως διακρίνουν τό περιεχόμενο καί τή στοχοθεσία τοῦ μαθήματος, τά ὁποῖα ἐκφράζουν τήν οὐσία του καί τά ὁποῖα ἐπικρίθηκαν ἀπό τό ΣτΕ, ἀπό τίς "διδακτικές καί παιδαγωγικές προτάσεις" του, τίς ὁποῖες ἐπιμένουν νά ὑπερασπίζονται ὡς ὀρθές! Ὅταν, ὅμως, "πάσχουν" τά πρῶτα, πῶς εἶναι δυνατόν νά "ὑγιαίνουν" καί ἐπιδοκιμάζονται τά δεύτερα;

Ἐπιπλέον, δέν ἀσχολοῦνται μέ τήν εὐθύνη, τήν ὁποία ἀσφαλῶς κάποιοι ἔχουν, γιά τό ζήτημα τῆς "μή σαφοῦς καλλιέργειας θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν ὀρθοδόξων μαθητῶν καί τῆς μή διακριτῆς διδασκαλίας τῶν ἄλλων θρησκειῶν", τά ὁποῖα κατελόγισε στά Προγράμματα Φίλη-Γαβρόγλου τό ΣτΕ. Καί ἐπειδή εἶναι κοινό μυστικό ὅτι οἱ νῦν εἰσηγούμενοι ὑπῆρξαν καί ὑποστηρικτές, ἐμπράκτως καί θεωρητικῶς, τῶν ἀνωτέρω, ὡς ἐμπνευστές καί συνδημιουργοί των (οἱ περισσότεροι), ἡ ἐν λόγῳ στάση των φανερώνει καί εὐθυνοφοβία, καί ὑποκρισία.

Ἐκεῖ, ὅμως, πού γίνονται (καί) ψευδολογοῦντες εἶναι μέ τήν ἀναφορά τους στή δῆθεν ἐνθουσιώδη ἀποδοχή τῶν ἀπορριφθέντων προγραμμάτων "ἀπό τή μεγάλη μερίδα τῶν θεολόγων ἐκπαιδευτικῶν" ! Προφανῶς "κρίνουν ἐξ ἰδίων" καί τῶν ὀλίγων ὁμοφρόνων τους "τά ἀλλότρια", ἐκφράζοντας ἔτσι, ἐμμέσως πλήν σαφῶς, τή διαφωνία τους μέ τήν κρίση τοῦ ΣτΕ, τήν ὁποία κατ' ἐπέκταση ἐμφανίζουν ὡς ἀντίθετη μέ τίς θέσεις τῶν θεολόγων ἐκπαιδευτικῶν!

Ἰδιαίτερη ἐντύπωση προκαλεῖ ὅτι τά μέλη τῆς Ἐπιτροπῆς, αὐτοσυστήνονται ὡς ἐργαζόμενοι "ἀμισθί", μέ "αὐταπάρνηση", "ζῆλο" καί "ἐπιστημονική εὐθύνη"! Ἄς ἄφηναν αὐτά νά τά ἀναφέρουν κάποιοι ἄλλοι γι' αὐτούς, διότι τό λιγότερο εἶναι ἄκομψο αὐτό τό αὐτολιβάνισμά των. Ἐξαιρέτως, ἡ ἀναφορά τους σέ ἄμισθες ὑπηρεσίες, διότι ἔτσι προκαλοῦν...περίεργους συνειρμούς. Ποιός στίς ἡμέρες μας μέ αὐταπάρνηση καί ζῆλο ἀναλαμβάνει ἀμισθί νά ὑπηρετήσει καί μάλιστα κάτι πού δέν πιστεύει; Ὑπάρχει βλέπετε (μιᾶς καί μιλήσαμε γιά συνειρμούς) καί ἡ περίπτωση τῶν μίσθαρνων ὀργάνων, ἡ ὁποία θά μποροῦσε νά ἰσχύει καί στήν ὁποία συνήθως ἀποκρύπτεται αὐτό πού πραγματικά ἐξυπηρετεῖται!

Ὡστόσο, στήν ἐν λόγῳ Εἰσήγηση διακρίνεται καί μία μεθοδική προσπάθεια ("πρεμούρα" θά λέγαμε) νά πεισθοῦν οἱ (ἐκ τῆς δημοσιεύσεώς της) ἀναγνῶστες της ὅτι ἔγιναν πολλές ἀλλαγές! Εἶναι ἐνδεικτική ἡ ἀναφορά, ἥκιστα σοβαρή γιά μία ὑποτίθεται ἐπιστημονική ἐργασία καί εἰσήγηση, σέ ποσοστά (ποσοτική ἀποτίμηση!) ἀλλαγῶν (ἀναφέρονται σέ ἀλλαγές "ἀπό 50% ἕως καί 100% τοῦ ἀρχικοῦ κειμένου")! Σά νά θέλουν νά διασκεδάσουν τυχόν ὑποψίες περί μή ἱκανοποιητικῆς καί πραγματικῆς συμμορφώσεώς τους καί ἀναθεωρήσεως τῶν ἀπορριφθέντων μέ τίς Ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ προγραμμάτων σπουδῶν στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Ἰσως, ἐν προκειμένω, νά ἰσχύει τό γνωστόν ὅτι ὁ "ἀπολογούμενος" αὐτο-κατηγορεῖται καί ἑπομένως ἀκουσίως αὐτο-ἀποκαλύπτεται!

 Εἶναι ἰδιαιτέρως χαρακτηριστικά γιά τό "ποῦ τό πάει" ἡ Ἐπιτροπή καί "τί μυαλά κουβαλοῦν" ὁ Πρόεδρος καί τά μέλη της, τό κάτωθι ἀπόσπασμα ἐκ τῆς Εἰσηγήσεώς της:

" (...) 8. Η Επιτροπή επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι σέβεται το έργο των εμπειρογνωμόνων και των συντακτών του υλικού για τον μαθητή που εργάστηκαν με ζήλο και αυταπάρνηση για τα ΠΣ του 2016 και του 2017. Αναγνωρίζεται το έργο τους εξ επόψεως θεολογικής, διδακτικής και παιδαγωγικής προσέγγισης. Η οργάνωση και ανάπτυξη των περιεχομένων κρίθηκε αντίθετη με την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των Ορθόδοξων μαθητών και αποκλειστικά και μόνο γι’ αυτό το λόγο η επιτροπή οδηγήθηκε στην ουσιαστική αναθεώρηση των περιεχομένων. Οι αποφάσεις 660/2018, 926/2018, 1749/2019 και 1750/2019 του ΣτΕ, σε συνδυασμό με την απόφαση του ΕΔΔΑ (συνεκδικασθείσες προσφυγές αριθ. 4762/18 και 6140/18)  και  της  28/2019  της  ΑΠΔΠΧ  κατέδειξαν  τις  προκλήσεις  της  συγγραφής  και διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία και υπό την έννοια αυτή δικαιώνεται η αγωνία των εμπειρογνωμόνων και των συντακτών του υλικού για τον μαθητή για τον σχεδιασμό ενός υποχρεωτικού μαθήματος που θα μπορεί να διδάσκεται σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ήταν μια πειραματική προσπάθεια που δεν απέδωσε, όχι για λόγους επιστημονικούς/παιδαγωγικούς/θεολογικούς, αλλά για λόγους νομικούς και συμμόρφωσης προς το Σύνταγμα (όπως έκρινε το Σ.τ.Ε.). Συνέβαλε, όμως, καθοριστικά στη συνειδητοποίηση και βαθύτερη κατανόηση των δυσκολιών του εγχειρήματος ανοίγοντας νέους δρόμους αναζήτησης και συζήτησης όχι μόνο εντός της κοινότητας των επιστημόνων (θεολόγων, παιδαγωγών, νομικών και άλλων) αλλά ευρύτερα στην κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό καταδεικνύεται, επίσης, η ανάγκη μιας πολυφωνικής προσέγγισης του ζητήματος, τόσο όσον αφορά τις οπτικές γωνίες προσέγγισης του μαθήματος, όσο και της ανάγκης, ακόμη και στο οριοθετημένο   πλαίσιο που προσδιορίζεται από τις αποφάσεις του Σ.τ.Ε., να καταστεί ελκυστικό προς όφελος του ανοίγματός του προς όλους τους μαθητές του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Το Μάθημα των Θρησκευτικών, μετά τις υποχρεωτικές αλλαγές ώστε να είναι απολύτως σύμφωνο με τις αποφάσεις του Σ.τ.Ε., επιδιώκει να παραμείνει ένα μάθημα γνώσης και όχι κατήχησης, ένα μάθημα για τον ορθόδοξο πολιτισμό που αφορά όλους όσοι κατοικούν στην Ελλάδα, ένα μάθημα σεβασμού προς τη διαφορετικότητα και τον άλλον, ένα μάθημα που παρέχει επαρκείς γνώσεις και για τις άλλες μεγάλες θρησκείες του τόπου και της εποχής μας. Πάνω απ’ όλα, όμως, παραμένει ένα μάθημα που υπηρετεί τον κεντρικό στόχο του εκπαιδευτικού μας συστήματος δηλαδή να διαμορφώνει πολίτες με δημοκρατική συνείδηση και αξίες που γνωρίζουν ότι ζουν σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία. Γι’ αυτό και είναι ένα μάθημα ανοιχτό, εντός του υποχρεωτικού πλαισίου που όρισε το Σ.τ.Ε."!

Ἄν τά ἀνωτέρω δέν συνιστοῦν προκλητική ὁμολογία ὅτι ἡ εἰσηγούμενη ἐκ μέροθς των ἀναθεώρηση εἶναι "ἀναγκαστική", ἀνεπιθύμητη σέ αυτούς, "μεταβατική" καί προσχηματική, δηλαδή "γιά τά μάτια τοῦ κόσμου" καί "στάχτη στά μάτια" ἀφελῶν καί κουρασμένων (ὅπως, ὡς δείχνουν, θεωροῦν τούς διαφωνοῦντες μέ αὐτούς), ὅτι οἱ ἀναθεωρητές παραμένουν ὑπερασπιστές τῶν ἀκυρωθέντων προγραμμάτων καί ὅτι ἐν καιρῶ εὐθέτω θά ἐπανέλθουν στό ἐπιχειρηθέν ἀνοσιούργημά τους (ἀφοῦ οἱ ἴδιοι εἶναι οἱ δημιουργοί καί συγχρόνως οἱ κριτές του!) δριμύτεροι, πρός χάριν τῆς ἰδεοληψίας τῆς πολυπολιτισμικότητος ὡς ἰδανικῆς κοινωνίας κ.ο.κ., τότε τί συνιστοῦν;

Εἶναι πρόκληση ἀπαράδεκτη καί καταδικαστέα, τό νά φθάνει αὐτή ἡ ὑποκριτική Εἰσήγηση, τῆς δῆθεν ἀναθεωρήσεως καί συμμορφώσεως πρός τίς Ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ, νά τολμᾶ νά ἀναφέρεται σέ "μεγάλες θρησκεῖες τοῦ τόπου καί τῆς ἐποχῆς μας"! Ἀλήθεια, ποιές εἶναι οἱ θρησκεῖες οἱ μεγάλες πού βρίσκονται καί ἀνήκουν σ' αὐτόν τόν τόπο καί πότε καί πῶς συνέβη αὐτό στήν ἐποχή μας; Μήπως βιάζονται πολύ νά καθιερώσουν ὡς νέα πάγια πραγματικότητα τίς συγκυριακές καταστάσεις ἤ μήπως εἶναι θιασῶτες τῆς ἀπόψεως γνωστοῦ διανοουμένου πολιτικοῦ περί τῆς ἀνάγκης ἐλεύσεως καί ἐνσωματώσεως ἑνός ἑκατομμυρίου μεταναστῶν ὥστε νά λύσουμε τό δημογραφικό πρόβλημα τοῦ λαοῦ μας;

Θά περιορισθῶ στά ἀνωτέρω, τά ὁποῖα εἶναι πασιφανῶς ἐνδεικτικά καί χαρακτηριστικά. Ἡ 19σέλιδη Εἰσήγηση τῆς περί οὗ ὁ λόγος Ἐπιτροπῆς περιέχει πολλά καί εὐδιάκριτα σημεῖα καί στοιχεῖα, τά ὁποῖα, κατά τήν ταπεινή μας ἄποψη, τήν καθιστοῦν ἀναξιόπιστη καί προκλητική. Δέν πρέπει, ὅμως, νά γίνει ἀνεκτή τόση κυνικότητα καί ὑποκρισία! Ἀκόμη καί ἀσχέτως ἐάν, ὅπως φαίνεται, τό πλαίσιο πού τίθεται καί ἡ ἄνεση τῆς Ἐπιτροπῆς βρίσκει σύμφωνη τήν ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας!

Μέ τό παρόν "τροχειοδρομικό" ἄρθρο μας, σπεύσαμε νά ἐπισημάνουμε τή διακρινόμενη σκοπιμότητα, ἀλλά καί τήν προκλητική ἐμμονή καί ὑποκρισία τῶν ὑπευθύνων. Ἔχουν ἀτυχῶς ἀποθρασυνθεῖ, σέ σημεῖο, ἀκόμη καί ὅταν ὑποκρινόμενοι ἀναθεωροῦν τά ἔργα τους,  νά "ἀπειλοῦν" μέ τήν ἐμμονή τους καί τήν διαφαινόμενη πρόθεσή τους νά ἐπανακάμψουν ἐν καιρῶ μέ καίρια πλήγματα κατά τοῦ ὀρθοδόξου χαρακτῆρος τοῦ μαθήματος καί μεθοδευμένη ἐπιβολή τῶν σαθρῶν ἀπόψεών τους.

Καλεῖται ἡ Π.Ε.Θ., οἱ ὀρθόδοξοι Γονεῖς, ὁ ὀρθόδοξος Κλῆρος καί ὁ εὐσεβής λαός τῆς Πατρίδος μας καί ὅσοι ἐνδιαφέρονται ἀπό τήν ποιμαίνουσα Ἐκκλησία νά προσέξουν, διότι, ὄχι μόνον τίποτε δέν ἔχει τελειώσει, πολύ δέ περισσότερο δέν ἔχει τακτοποιηθεῖ, ἀλλά, τώρα ἀρχίζει ἡ μεγάλη μάχη. Ἡ ὁποία θά δοθεῖ καί θά κριθεῖ, κυρίως, στή σύνταξη τῶν νέων βιβλίων. Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, μᾶλλον δέν πρέπει νά ἀποροῦμε ἤ ἔχουμε ἀμφιβολίες γιά τό ποιοί θά κληθοῦν νά τό ὑλοποιήσουν.

Δυστυχῶς, τό Ὑπουργεῖο Παιδείας προκύπτει πώς δέν μπορεῖ καί δέν θέλει νά ἐκφράσει καί ἱκανοποιήσει τίς προσδοκίες καί ἀπαιτήσεις τοῦ ὀρθοδόξου Ἑλληνικοῦ λαοῦ! Γι' αὐτό δέν διστάζει ἡ διορισθεῖσα σχετική Ἐπιτροπή του νά ὑποτιμᾶ, ἐμμέσως πλήν σαφῶς, τό Ἀνώτατο Δικαστήριο τῆς Χώρας μέ τό νά ἀμφισβητεῖ τήν ἐμπεριστατωμένη κρίση του γιά τό περιεχόμενο τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καί τόν σκοπό του, ἐμμένοντας στήν οἰκειοθελή αἰχμαλωσία του στό τοξικό ἀπό ὀρθοδόξου θεολογικῆς πλευρᾶς κλοιό συγκεκριμένων προσώπων. Οἱ ὑπηρετοῦντες στή Θεολογική Σχολή τοῦ ΕΚΠΑ καί συμμετέχοντες στήν Ἐπιτροπή, συνδημιουργοί τοῦ προβλήματος καί συγχρόνως ἐπίδοξοι λύτες του, τό ἐπιβεβαιώνουν πλήρως καί ἀναμφιβόλως!

http://aktines.blogspot.com

Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΔΑΚΙ ΠΟΥ ΑΡΝΟΥΝΤΑΝ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΣΥΓΝΩΜΗ ΚΑΙ Η ΝΙΚΗ ΤΟΥ!

Μια Κυριακή, μετά τη Θεία Λειτουργία, ο Γέροντας βρισκόταν στο γραφείο του και συζητούσε.

Κάποια στιγμή προστέθηκε στη συντροφιά κι ένα πνευματικοπαίδι του με την τετράχρονη κόρη του. Ο Γέροντας διέκρινε αμέσως ότι η μικρή ήταν θυμωμένη και ζήτησε να μάθει την αιτία. Επειδή εκείνη δεν απαντούσε, ανέλαβε ο πατέρας της να εξηγήσει ότι πριν από λίγο είχε χαστουκίσει τον θείο της, καθώς εκείνος αστειευόταν μαζί της. Παρά τις συστάσεις  όμως που της έγιναν και τη συγγνώμη του θείου της, αυτή δεν ζητούσε συγγνώμη.

Τότε ο Γέροντας τους αφήνει όλους στο γραφείο, την παίρνει από το χέρι και πηγαίνει στο άλλο δωμάτιο. Από ΄κει τηλεφωνεί τον θείο της, του εξηγεί την αιτία του τηλεφωνήματος και λέει στην μικρή:

-Έλα, καλό μου παιδάκι, ζήτησε συγγνώμη από τον θείο σου.

Η μικρή κρατάει το στόμα κλειστό.

-Μια λεξούλα είναι, πες την καλό μου παιδάκι. Να! Εγώ αύριο θα σου πάρω και ένα δώρο. Πες την αυτή την μικρή λέξη!

Η μικρή ανθίστατο με πεισματική σιωπή. Και ο Γέροντας μονολογεί: Κοίταξε πώς φοβάται ο διάβολος αυτή την λέξη, ακόμα και όταν την λέει ένα μικρό παιδί! Δες πόσο το έχει δέσει και δεν το αφήνει!

Η προσπάθεια συνεχίζεται άνω του ημιώρου. Στο τέλος ο Γέροντας με επιτιμιτικό ύφος λέει στην μικρή:

-Άκουσε, παιδί μου, αν δεν ζητήσεις συγγνώμη δεν θα έχεις την βοήθεια του Θεού και θα αρρωστήσεις. Άκουσες; Θα αρρωστήσεις!

Η μικρή άρχισε να ψελλίζει ανάμεσα στα δόντια της το “συγγνώμη”. Ο Γέροντας επιμένει:

-Πιο δυνατά, παιδάκι μου, πιο δυνατά να ακούσει ο διάβολος και να φύγει μακριά!

Η μικρή το ξαναλέει λίγο δυνατότερα. Ο Γέροντας τότε την ασπάζεται, της δίνει χρήματα και την οδηγεί στο γραφείο, όπου είχε αφήσει τους επισκέπτες να περιμένουν.

-Δώστε όλοι από ένα κατοστάρικο στη Χ., διότι σήμερα πάλεψε με τον διάβολο και τον νίκησε!

.

από το βιβλίο: Υποθήκες ζωής γ. Επιφανίου Θεοδωροπούλου, εκδ. Ι.Η. Κεχαριτωμένης Θεοτόκου, σ.174-175

ΑΓΙΑ ΕΥΔΟΚΙΑ Η ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ