Ο Ιορδάνης ποταμός διαδραματίζει έναν πολύ μεγάλο ρόλο στη Βίβλο. Προτού να γίνει ο ποταμός στον οποίο Βαπτίστηκε Ιησούς ο Μεσσίας, αποκαλύπτεται ως ο ποταμός που ορίζει τη «γη της επαγγελίας». Το να διασχίσεις τον Ιορδάνη σήμαινε, για τον λαό του Ισραήλ, πως εισέρχεσαι στην εκπλήρωση των υποσχέσεων του Κυρίου. Σήμαινε ότι μπαίνεις στη «γη που ρέει γάλα και μέλι», στον τόπο όπου ο Θεός θα κατοικήσει με το λαό Του παρέχοντάς του τις ατελεύτητες ευλογίες της παρουσίας Του.
Στην Καινή Διαθήκη, με την πνευματική και μυστική τώρα πια εκπλήρωση του Παλαιού, το να διασχίσεις τον Ιορδάνη σήμαινε ότι εισέρχεσαι στη Βασιλεία του Θεού, σήμαινε ότι έχεις εμπειρία της πληρότητας της ζωής του μέλλοντος αιώνος. Το γεγονός ότι ο Μωυσής δεν ευλογήθηκε να διασχίσει τον Ιορδάνη έγινε σύμβολο του γεγονότος ότι ο Νόμος από μόνος του δεν μπορούσε να σώσει τον Ισραήλ ή τον κόσμο. Έπρεπε να υπάρξει ο Γιεσούα, που κατά λέξη σημαίνει Σωτήρ και είναι ο εβραϊκός τύπος της ελληνικής λέξεως Ιησούς, που οδηγεί το λαό διά μέσου του Ιορδάνη και τον εισάγει στη γη της επαγγελίας, συμβολίζοντας έτσι τη λυτρωτική ενέργεια του νέου Γιεσούα, του Ιησού, του μεσσιανικού Σωτήρα, στη διαθήκη της χάριτος.
«Και μετά το θάνατο του Μωυσή είπε ο Κύριος στον Ιησού τον υιό του Ναυή, το βοηθό του Μωυσή, λέγοντας: ο Μωυσής ο υπηρέτης μου πέθανε. Τώρα λοιπόν σήκω και πέρνα τον Ιορδάνη, εσύ και όλος αυτός ο λαός, προς τη γη την οποία εγώ δίνω σ’ αυτούς.»
Όταν ο Ιησούς έφθασε στον Ιορδάνη, τα ύδατα σχίσθηκαν στην παρουσία του λαού του Θεού, με τους ιερείς να βαστάζουν στα χέρια τους την Κιβωτό της Διαθήκης. Καθώς τα ύδατα της θαλάσσης σχίσθηκαν για να επιτρέψουν στο λαό του Θεού να διαβεί ως διά ξηράς κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, έτσι επίσης και κατά την είσοδο στη γη της επαγγελίας ο Ιορδάνης ποταμός σχίσθηκε για να διαβεί ο λαός του Θεού προς τον τόπο του τελικού του προορισμού.
«Ιδού η κιβωτός της διαθήκης του Κυρίου όλης της γης διαπερνά τον Ιορδάνη. Ορίστε ανάμεσά σας δώδεκα άνδρες από τους υιούς Ισραήλ, έναν από κάθε φυλή, και μόλις θα πατήσουν τα πόδια των ιερέων που μεταφέρουν την κιβωτό της διαθήκης του Κυρίου όλης της γης στα νερά του Ιορδάνη, θα συμβεί να χαθεί το νερό του Ιορδάνη και το νερό που θα συνεχίζει να έρχεται θα σταματήσει.»
Ο Κύριος διέταξε ακόμα το Ιησού του Ναυή να πάρει δώδεκα λίθους από τον ποταμό Ιορδάνη και να τους τοποθετήσει μαζί σε ένα μέρος, κάνοντας ένα σωρό εκεί όπου είχε διαβεί ο λαός, για να παραμείνουν «εις μνημόσυνον τοις υιοίς Ισραήλ έως του αιώνος» για ό,τι είχε κάνει γι’ αυτούς ο Κύριος.
«Και έτσι έπραξαν οι υιοί Ισραήλ, όπως διέταξε ο Κύριος τον Ιησού, και αφού πήραν δώδεκα πέτρες από τον Ιορδάνη όπως ακριβώς διέταξε ο Κύριος τον Ιησού μετά το πέρας της διαβάσεως των υιών Ισραήλ και τις έφεραν μαζί τους στο στρατόπεδό τους, τις άφησαν εκεί. Τοποθέτησε δε και ο Ιησούς κι άλλες δώδεκα πέτρες μέσα στον Ιορδάνη εκεί όπου πέρασαν τα πόδια των ιερέων που βάσταζαν την κιβωτό της διαθήκης του Κυρίου και βρίσκονται εκεί μέχρι σήμερα. Στάθηκαν δε οι ιερείς που βάσταζαν την κιβωτό της διαθήκης στον Ιορδάνη μέχρις ότου να ολοκληρώσει ο Ιησούς όλα αυτά που τον διέταξε ο Κύριος να αναγγείλει στο λαό και έσπευσε μετά ο λαός και διάβηκαν όλοι.»
Μετά τη διάβαση του λαού διά μέσου του Ιορδάνη, «ώρμησεν το ύδωρ του Ιορδάνου κατά χώραν και επορεύετο καθά εχθές και τρίτην ημέραν δι’ όλης της κρηπίδος» (Ιησ. 4:18). Αυτό το εξαίσιο θαύμα έγινε μέρος της ζωντανής μνήμης του Ισραήλ και αυτό το γεγονός εορταζόταν από τότε από το λαό του Θεού στη λατρεία του. Οι ψαλμοί που αναθυμούνται αυτή τη θεία ενέργεια ψάλλονται από την Εκκλησία στην εορτή των Θεοφανείων ως προεικονίσεις της τελικής πράξεως του Θεού για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων με το θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού Του, του αγαπητού Του Υιού που βαπτίσθηκε στα ίδια Ιορδάνεια νάματα.
Ο ποταμός Ιορδάνης σχίσθηκε επίσης κατά τη διέλευση του Ηλία και του Ελισαίου, ένα γεγονός που ξανα-φέρνουμε στη μνήμη στην ακολουθία των Θεοφανείων (Β’ Βασιλ. 2). Και ήταν από τον Ιορδάνη που ο Ηλίας ανελήφθη στους ουρανούς με σκοπό να επιστρέψει ξανά, καθώς αναφέρει η παράδοση, για να ετοιμάσει την οδό για τον ερχομό του Μεσσία (Ματθ. 17:9-13) Ήταν επίσης στον Ιορδάνη που ο Νεεμάν ο Σύρος καθαρίστηκε από τη λέπρα του, σημείο στο οποίο παραπέμπει ο Ιησούς ως προεικόνιση της σωτηρίας όλων των ανθρώπων, και όχι μόνο των Ισραηλιτών (Λουκ. 4:47). Στην περιγραφή της θεραπείας του Νεεμάν δίνεται για άλλη μια φορά έμφαση στην ξεχωριστή σημασία του Ιορδάνη.
«Και έστειλε ο Ελισαίος αγγελιαφόρο προς αυτόν, λέγοντας: Πήγαινε και λούσου εφτά φορές στον Ιορδάνη και θα γίνει υγιής η σάρκα σου και θα καθαρισθείς. Και θύμωσε ο Νεεμάν και έφυγε και είπε: Ιδού, έλεγα μάλιστα πως θα βγει εις συνάντησή μου και θα σταθεί μπροστά μου και θα επικαλεσθεί το όνομα του Θεού του και θα βάλει το χέρι του στο μέρος της αρρώστιας και θα θεραπεύσει τη λέπρα. Δεν είναι καλοί οι ποταμοί Αβανά και Φαρφάρ της Δαμασκού πότερο από τον Ιορδάνη και από όλα τα ύδατα του Ισραήλ; Τί κι αν πάω να λουσθώ σ’ αυτούς και να καθαρισθώ; Και άλλαξε δρόμο και έφυγε θυμωμένος. Και πλησίασαν οι δούλοι του και του είπαν: Ο προφήτης δε σου είπε δα και κανένα μεγάλο πράγμα, δε θα το τηρήσεις; Απλά σου είπε λούσου και θα καθαρισθείς. Και κατέβηκε ο Νεεμάν και βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη εφτά φορές σύμφωνα με το λόγο του Ελισαίου και έγινε υγιής η σάρκα του, όπως η σάρκα μικρού παιδιού, και καθαρίσθηκε.»
Δεν μπορούμε να πλυθούμε σε οποιονδήποτε ποταμό και να καθαρισθούμε; Η απάντηση του Θεού είναι: όχι. Μόνο στον Ιορδάνη, με το βάπτισμα του Χριστού, καθαριζόμαστε από όλες μας τις αμαρτίες. Μόνο διά μέσου του Ιορδάνη εισερχόμαστε στη χώρα των ζώντων, στη γη της επαγγελίας της Βασιλείας του Θεού. Μόνο διά των αγιασμένων υδάτων του Ιορδάνη μάς εξαγιάζει ο Θεός για πάντα.
«Στρεφόταν παλιά ο Ιορδάνης ποταμός διά της μηλωτής (δέρμα προβάτου) του Ελισαίου, καθώς ο Ηλίας ανέβαινε στον ουρανό, και διαιρούνταν τα ύδατα σε δύο μέρη. Και έγινε η υγρή οδός ξερή προτυπώνοντας αληθινά το βάπτισμα διά του οποίου εμείς διαπερνούμε τη ρευστή διάβαση του βίου. Ο Χριστός φανερώθηκε στον Ιορδάνη για να αγιάσει τα ύδατα.»
«Καθώς σε είδε, Δέσποτα, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος να έρχεσαι προς αυτόν, έμεινε κατάπληκτος ως δούλος ευγνώμων και μέσα στο φόβο του κραύγαζε: Τί είδους ταπείνωση, τί είδους φτώχεια είναι αυτή που περιβάλλεσαι, Σωτήρα; Εσύ που από τον πλούτο της αγαθότητάς Σου τον πεσμένο άνθρωπο ανύψωσες ως εύσπλαχνος με το να τον ντυθείς ο ίδιος.»
«Ο Ιησούς του Ναυή διαπερνώντας το λαό στον Ιορδάνη ποταμό μαζί με την κιβωτό του Θεού προτύπωνε τη μελλοντική ευεργεσία. Διότι προτυπώνει πνευματικά η μυστική διάβασή τους την εικόνα της αναμορφώσεώς μας και τον αψευδή τύπο της αναγεννήσεώς μας. Ο Χριστός φανερώθηκε στον Ιορδάνη για να αγιάσει τα ύδατα.»
«Μέγα και φοβερό μυστήριο τελείται. Ο Δεσπότης των όλων, για να καθαρίσει όλους τους θνητούς, βαπτίζεται από το χέρι του δούλου.»
«Έτρεμε το χέρι του Προδρόμου όταν της αχράντου κορυφής Σου άγγιζε. Στράφηκε προς τα πίσω ο Ιορδάνης ποταμός, μη τολμώντας να Σε υπηρετήσει. Διότι αυτός που ντράπηκε τον Ιησού του Ναυή, πώς δε θα δείλιαζε Αυτόν που τον δημιούργησε; Όμως εκπλήρωσες κάθε σου σχέδιο, Σωτήρα μας, για να σώσεις με τη φανέρωσή Σου τον κόσμο, Συ που μόνος είσαι φιλάνθρωπος».
(π. Thomas Hopko, «Χειμωνιάτικη Πασχαλιά», εκδ. Ακρίτας, σ. 227-236)
Κάποιος ασκητής απέκτησε την φήμη ότι επί πενήντα χρόνια έζησε με αυστηρή νηστεία, αποφεύγοντας και αυτό το ψωμί και το κρασί. Έλεγε μάλιστα και ο ίδιος:
