Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΙΜΗΝ ΚΑΙ ΤΟ
ΜΑΞΙΛΑΡΙ
Μάλλον είχε έλθει η ώρα να πάρει ο πειρασμός πόδι από τον τόπο τους. Να πάει οπουδήποτε αλλού, μόνος η έστω με άλλους που τα κριτήριά τους όμως θα ήταν πολύ πιο κάτω από τα δικά τους. Όχι μόνο τους προκαλούσε με την στάση του, αλλά γινόταν και πολύ κακό παράδειγμα για τους διάφορους προσκυνητές που τύχαινε να περάσουν από εκεί και να βρεθούν μάλιστα σε κάποια αγρυπνία τους. Η κακή εικόνα του αντανακλούσε σε όλους τους. Τι θα λέγανε και γι αυτούς;
Στην αρχή δεν πολυέδωσαν σημασία. Το αντιμετώπισαν μάλλον χαλαρά. Ορισμένοι ίσως και να το διασκέδασαν. Αλλά όταν παρόλη την παρατήρηση που του έγινε, αρχικά από κάποιον αδελφό κι έπειτα από τον ίδιο τον Γέροντα, εκείνος συνέχιζε την ίδια τακτική, άρχισαν να το θεωρούν ενοχλητικό. Και η ενόχληση γρήγορα πήρε την μορφή της ταραχής και των νεύρων.
Ναι, ο νέος καλόγερος που είχε φτάσει στην συνοδεία τους πριν από μερικές μήνες, με καλές συστάσεις είναι αλήθεια, χωρίς να προκαλεί κάποιο άλλο πρόβλημα πέρα από αυτό, έγινε το αγκάθι του μικρού μοναστηριού τους.
Μα να μην ακούει ούτε και τον Γέροντα; Μεγάλη ψυχή έχει ο Γέροντάς μας που τον ανέχεται ακόμη και δεν τον έχει διώξει, ήταν το μόνιμο σχεδόν σχόλιο των παλαιοτέρων και γεροντοτέρων καλογέρων.Κάνα δυό προσπάθησαν να τον δικαιολογήσουν. Νέος είναι. Κάνει τον αγώνα του. Δεν μας ενοχλεί σε οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό. Αλλά, και σ αυτό που φαίνεται ότι ενοχλεί, κοιτάξτε: έρχεται πάντα στις ακολουθίες και στις αγρυπνίες. Δεν έλειψε ποτέ. Απλώς...τον πιάνει ο ύπνος.
Να, λοιπόν, το πρόβλημα με τον καλόγερο Αγάθωνα που είχε γίνει αγκάθι για τους πολλούς και τους τάραζε: στις ακολουθίες και μάλιστα στις αγρυπνίες μετά από λίγο κοιμόταν!
Τον πρώτο καιρό, είπαμε, δεν έδωσαν σημασία. Ύστερα όμως πήγαιναν και τον ξυπνούσαν. Μαλακά στην αρχή, έπειτα πιο απότομα. Κάποτε κυριολεκτικά τον τράνταζαν. Κι αυτός πεταγόταν επάνω, συγχυσμένος, τρομαγμένος, ψελλίζοντας συγγνώμη, για να σταθεί για λίγο ξυπνητός και πάλι στην συνέχεια να καταπέσει.
Είναι εκπληκτικό για εμάς τους ταλαίπωρους ανθρώπους το πως ένα μικρό θεωρούμενο πρόβλημα μπορεί να γίνει μεγάλο. Κάτι ανεπαίσθητο που σε άλλες στιγμές δεν του δίνουμε σημασία, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να πάρει τεράστιες διαστάσεις και να φτάσει στο σημείο να μας σπάει τα νεύρα. Μία σταγόνα νερού για παράδειγμα. Ποιος της δίνει σημασία; Κι όμως, όταν σταλάζει επίμονα, στον ίδιο τόπο, με τον ίδιο ρυθμό, συνέχεια και συνέχεια, γίνεται ενόχληση, βάσανο, μαρτύριο.
Κάτι παρόμοιο έγινε και στους συγκεκριμένους καλόγερους. Η μικρή κοινωνία τους ταράχτηκε και συγχύσθηκε από ένα ελάχιστο πρόβλημα: την αδυναμία ύπνου ενός νέου καλογέρου, που δεν άντεχε στις αγρυπνίες. Και δεν είναι κάτι άγνωστο το πόσο μεγαλοποιούνται τα θέματα, τα όποια θέματα, εκεί που συνυπάρχουν πολλές φορές λίγοι. Μικρό χωριό κακό χωριό δεν λέει η παροιμία; Να, λοιπόν, πως το τίποτα η το ολίγιστο κατάντησε να γίνει μεγάλο. Να δημιουργηθεί πρόβλημα, να φτάσουν στο σημείο οι καλόγεροι να συζητάνε και να ζητάνε από τον Γέροντα να διώξει τον... πειρασμό.
Ο Γέροντας τους άκουσε. Προσπάθησε να κατανοήσει τον πειρασμό τους, που είχε αρχίσει να γίνεται πειρασμός και για τον ίδιο. Αλλά κάτι μέσα του τον έτρωγε. Ένιωθε ότι το να απομακρύνει τον Αγάθωνα μπορεί να φαίνεται ως λύση, αλλά μάλλον θα αποτελεί και δική τους ήττα. Θα τους είχε νικήσει ο πειρασμός. Αλλά πάλι έτσι, η ταραχή θα συνεχιζόταν.
Επερώτησον τον πατέρα σου και αναγγελεί σοι, μουρμούρισε. Νόμισε πως βρήκε την λύση. Ναι, αυτός θα μας κατευθύνει σωστά. Θα μας πει αν είναι σωστό να τον απομακρύνουμε η όχι. Ο αββάς Ποιμήν. Ο μεγάλος Γέροντας, ο διορατικός και προορατικός, ο σοφός και συνετός, που η αγάπη του είναι μια αγκαλιά για όλον τον κόσμο. Αρκεί να δεχτεί βεβαίως την πρόσκλησή μου.
Ο αββάς δέχτηκε. Δεν μπορούσε να αρνηθεί το πέρασμά του από εκεί που υπήρχαν αδελφοί που πάλευαν και αγωνίζονταν τον πνευματικό αγώνα. Γιατί ήξερε το πόσο ο πονηρός πολεμάει τους ανθρώπους και μάλιστα τους καλόγερους. Λιοντάρι που ωρύεται και ζητάει ποιόν να καταπιεί, κατά πως γράφει και ο μαθητής του Κυρίου άγιος Πέτρος.
Έκανε θερμή προσευχή προς τον Κύριο να ελεήσει τα πλάσματά Του. Να του δώσει φώτιση να κατανοήσει το πρόβλημα για το οποίο τον ειδοποιούσε ο ηγούμενος. Να γίνει το όργανο Εκείνου, ώστε αφενός να καταντροπιασθεί ο πονηρός, αφετέρου να δοξαστεί το άγιο όνομα του Κυρίου.
Τον υποδέχτηκαν όλοι με μεγάλες τιμές. Η παρουσία του κάθε φορά συνοδευόταν πράγματι με εκδηλώσεις που έφθαναν κάποιες φορές και σε επίπεδο υπερβολής. Ο αββάς Ποιμήν ήταν και για την συνοδεία αυτή ο μεγάλος καθοδηγητής τους. Ήξεραν πως ό,τι του έθεταν ως πρόβλημα και λογισμό θα έπαιρναν την απάντηση του Θεού. Περίμεναν λοιπόν και για το συγκεκριμένο που είχε αναφανεί. Γιατί ο ηγούμενος, ο οποίος είχε φροντίσει να στείλει σε εξωτερικό διακόνημα τον Αγάθωνα, τους είχε πληροφορήσει για τον σκοπό του ερχομού του.
Ο όσιος Πατέρας άκουσε το πρόβλημα. Είδε την ταραχή. Και κατάλαβε αυτό που τον λύπησε πιο πολύ από όλα: όχι την αδυναμία του αδελφού με τον ύπνο, αλλά την αδυναμία των υπολοίπων αδελφών να τον υπομείνουν και να αντιμετωπίσουν τον τρισκατάρατο που βρισκόταν καλά κρυμμένος από πίσω, δουλεύοντάς τους με τα εκ δεξιών λεγόμενα όπλα: τη διακράτηση εν προκειμένω ενός τυπικού. Η αυστηρότητά τους σχεδόν τον τρόμαξε.
Αδελφοί είπε. Χαίρομαι που βρίσκομαι ανάμεσά σας, ανάμεσα σε πιστούς που λατρεύουν τον Κύριο και αγωνίζονται τον καλόν αγώνα. Η χάρη του Κυρίου που σας δίνεται και θα σας δοθεί είναι πλούσια. Αλλά δεν βλέπετε τι γίνεται με την συγκεκριμένη περίπτωση που μου λέτε; Δεν βλέπετε πως το έλλειμμα βρίσκεται στην δική σας πλευρά ως έλλειμμα αγάπης;
Ο απόστολος δεν λέει πως η αγάπη πάντα στέγει, πάντα υπομένει, ουδέποτε εκπίπτει; Η αγάπη όλα τα ανέχεται, όλα τα υπομένει, ποτέ δεν ξεπέφτει. Που είναι η δική σας η ανοχή;
Που είναι η υπομονή σας; Που η διάρκεια της αγάπης σας; Και η έλλειψη αυτή δεν αποδεικνύει ότι δεν ζείτε σωστά ως μέλη του Κυρίου μας; Ο καθένας μας δεν συνιστά μέλος του σώματος Εκείνου, συνεπώς είμαστε δεμένοι και με Εκείνον ως κεφαλή αλλά και μεταξύ μας; Αν υπάρχει κάποια αδυναμία σε ένα μέλος, σημαίνει ότι τα άλλα μέλη πρέπει να την δουν και ως δική τους αδυναμία. Πιστεύετε λοιπόν ότι η αυστηρότητα, η απότομη στάση σας απέναντι στον αδελφό σας θα τον διορθώσει; Άλλη στάση ζωής έξω από την αγάπη δεν υπάρχει, αν θέλουμε να διορθώσουμε τον πάσχοντα συνάνθρωπό μας.
Έκανε παύση ο αββάς. Δεν είχε συνηθίσει να ρητορεύει. Μόνιμη επιλογή του ήταν να είναι το παράδειγμα και όποιος θέλει μετά να τον ακολουθεί. Ο ποιήσας και διδάξας ήταν η κατευθυντήρια γραμμή του.
Δεν αισθάνομαι καλά που σας κάνω τον δάσκαλο, είπε και έσκυψε το κεφάλι προς το μέρος της καρδιάς. Το ανασήκωσε και πάλι. Αλλά επειδή με κινεί το πνεύμα της υπακοής στον ηγούμενο σας τα λέω. Τω αιτούντί σε δίδου, κατά τον λόγο του Κυρίου μας. Και δεν θέλω να σας περιπαίζει ο διάβολος συμπλήρωσε.
Γέροντα, σε καταλαβαίνουμε και ο λόγος σου μας φέρνει και πάλι στον ίσιο δρόμο του Χριστού μας είπε με συστολή ο ηγούμενος. Τί να κάνουμε συγκεκριμένα όμως με τον αδελφό; Να μην του πούμε ότι πρέπει να είναι ξύπνιος στις ακολουθίες; Να μην τον ξυπνάμε; Κοντοστάθηκε.
Γέροντα, εσύ τι θα έκανες; Πες μας και θα το κάνουμε κι εμείς.
Πιάστηκε η αναπνοή τους. Η απάντηση του οσίου θα καθόριζε και την δική τους στάση. Ήδη μέσα τους η συνείδηση τους έλεγχε. Καταλάβαιναν ότι δεν λειτουργούσαν απέναντι στον αδελφό με αγάπη. Ότι η στάση τους δεν ήταν χριστιανική. Ότι συμπεριφέρονταν σαν τους Φαρισαίους της εποχής του Χριστού, με υπερηφάνεια.
Ο αββάς δεν έσπευσε να απαντήσει. Φαινόταν ότι προσευχόταν με ένταση και θέρμη. Δάκρυα πήραν να αναβλύζουν στα αγιασμένα μάτια του.
Αδελφοί, είπε σιγά, έχοντας επίγνωση του βάρους των λόγων του. Στη θέση σας εγώ, όταν έβλεπα τον αδελφό να κοιμάται...
Τα μάτια των αδελφών ανοίχτηκαν διάπλατα και τα αυτιά τους τεντώθηκαν στο έπακρο μη χάσουν το παραμικρό από τα λεγόμενά του.
... στη θέση σας, λοιπόν, θα έπαιρνα ένα μαξιλάρι να το βάλω κάτω από το κεφάλι του για να τον αναπαύσω περισσότερο. Γιατί ο αδελφός για μένα είναι ο κρυμμένος Χριστός.
