ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΥΖΑΡΗ, ΜΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΗ ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΠΟΥ ΗΞΕΡΕ ΜΟΝΟ ΤΟ ΚΑΛΟ!

 Βασιλική Κουζάρη, μια χριστιανή αγωνίστρια

που ήξερε μόνο το καλό

 

Γεννήθηκε το 1891 στο Βαρώσι της Αμμοχώστου της Κύπρου, που σήμερα είναι κατεχόμενο. Η οικογένεια της ήταν πολύ φτωχή. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια. Η ίδια ήταν η μικρότερη. Ορφάνεψε από μάννα, όταν ήταν πολύ μικρή. Ο Κωνσταντίνος Ψαράς που ήταν χήρος με δύο παιδιά ζήτησε σε γάμο την αδελφή της Μηλιά. Η Μηλιά του έβαλε σαν όρο να πάρη μαζί της και την δεκάχρονη τότε Βασιλική και το δέχθηκε. Η Βασιλική μεγάλωσε τα δύο ορφανά και άλλα επτά παιδιά που έκανε η αδελφή της με τον Κωνσταντίνο. Όλα τα παιδιά την αγαπούσαν περισσότερο από την μάννα τους, γιατί κι αυτή τα αγαπούσε πολύ.
 
Ο Κωνσταντίνος ως αντίδωρο της προσφοράς της προς τα παιδιά του και την οικογένεια του, της αγόρασε σπίτι στο κέντρο της πόλεως. Δεν την ξεχώρισε από τα παιδιά του και φρόντισε να την προικίση και να την αποκαταστήση. Ήταν ψηλή, εμφανίσιμη, με πολύ μακρυές κόκκινες πλεξούδες, και άσπρη επιδερμίδα με πολλές φακίδες. Παντρεύτηκε τον Πολύβιο Παρασκευά από την Λάπηθο, κατά 13 χρόνια μικρότερο της, χωρίς αυτό να αποτελέση εμπόδιο, και έζησαν πολύ αγαπημένοι. Εκ φύσεως ήταν πολύ αθώα, απονήρευτη και καλωσυνάτη. Αν και φτωχή ήταν πολύ ελεήμων. Ό,τι έπεφτε στα χέρια της το έδινε ελεημοσύνη. Είχε βαθειά πίστη στον Θεό και εμπιστοσύνη ακλόνητη στην πρόνοια Του.
 
Και πριν παντρευτή και αφού παντρεύτηκε αγαπούσε να μένη πολλές ώρες την ημέρα στην Εκκλησία. Σκούπιζε, άναβε τα καντήλια και προσευχόταν. Στην οικογένεια της και στο χωριό έλεγαν: «Η Βασιλού είναι αγία». Δεν έχανε ακολουθία και τηρούσε όλες τις νηστείες κατά γράμμα. Ήταν ταπεινή και για το κάθε τι ρωτούσε τους ιερείς. Ό,τι την συμβούλευαν το εδέχετο ως θέλημα Θεού και το τηρούσε. Δεν θύμωσε και δεν μάλωσε ποτέ με κανέναν. Δεν είχε εχθρούς. Σε όλους εφέρετο με αγάπη. Ήταν πρόθυμη να βοηθήση, να δώση ό,τι της ζητούσαν, κι ας ζημίωνε την οικογένεια της. Όταν έβλεπε κάποιον να θυμώνη και να φωνάζη, εστενοχωρείτο πολύ. Έλεγε: «Τον καημένο! Τί εχει; Μήπως δεν είναι καλά;». Ήταν πολύ ταπεινή. Δεν ήθελε να την ξέρη και να μιλά κανείς γι’ αυτήν. Ό,τι καλό έκανε, το έκρυβε επιμελώς.
 
Έλεγε πάντα την αλήθεια. Η γλώσσα της δεν μπορούσε να πή ψέματα, κι ας ήταν πολλές φορές εις βάρος της. Η Βασιλική, εκτός από τα εννιά παιδιά του Κωνσταντίνου, μεγάλωσε και τα δύο δικά της και αργότερα και τα εγγόνια της. Φαίνεται πως είχε γεννηθή για να μεγαλώνη παιδιά. Τα πήγαινε πολύ καλά μαζί τους, αλλά και με όλο τον κόσμο. Στα τόσα καλά που είχε η Βασιλική είχε και ένα φυσικό ελάττωμα ή συνήθεια, να μιλά πολύ. Ήταν πολυλογού, σε σημείο που έμεινε παροιμιώδης η πολυλογία της. Όταν κάποιος μιλούσε πολύ οι άλλοι έλεγαν: «Να,η Βασιλού». Από την πολυλογία της μερικές φορές ξεχνιόταν και έκαιγε το φαγητό. Ερχόταν ο άνδρας της από την δουλειά για να φάη το μεσημέρι, και αυτή με χαριτωμένο τρόπο του έλεγε: «Πολυβάκο μου, έκαψα το φαί. Να σου τηγανίσω δύο αυγά;».
 
Αυτός δεν διαμαρτυρόταν, έτρωγε κάτι πρόχειρο και πήγαινε πάλι στην δουλειά του. Ενώ όμως μιλούσε τόσο πολύ η Βασιλική για τον Χριστό, την Παναγία, τους Αγίους και για την οικογένεια της, δεν κατέκρινε ποτέ κανέναν. Ήταν πολύ αυστηρή στην κατάκριση, την θεωρούσε μεγάλη αμαρτία και ποτέ δεν σχολίαζε τα έργα των ανθρώπων. Έλεγε στην κόρη της: «Ανδρούλα, δεν θα σε δείρω ποτέ (και πράγματι, ποτέ της δεν έδειρε τα παιδιά της). Αλλά αν σε ακούσω να πής κάτι κακό για κάποιον άνθρωπο, θα σου την δώσω στο στόμα».
 
Ο γυιός της αγάπησε μία γυναίκα με τρία παιδιά κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερη του. Η Βασιλική την δέχθηκε με πολλή αγάπη και έδωσε την ευχή της, που τους στήριξε και πρόκοψαν. Έλεγε για τη νύφη της: «Αυτήν μας έστειλε ο καλός Θεός. Είναι πολύ καλή». Η παρουσία του Θεού ήταν έντονη και ζωντανή στην ζωή της. Σε μεγάλη ηλικία πήγε προσκύνημα στα Ιεροσόλυμα. Σε κάποιο προσκύνημα οι υπόλοιποι την άφησαν πίσω γιατί ήταν ηλικιωμένη. Αυτή προχώρησε μόνη της, με μεγάλη ευκολία και στην απορία των άλλων είπε ότι την κρατούσε η Παναγία. Οι άλλοι δυσπιστούσαν ενώ αυτή επέμενε ότι ένιωθε ένα χέρι που την κρατούσε και την στήριζε, και βάδιζε εύκολα.
 
Δεν πήγε ποτέ σε γιατρό. Γιατρός της ήταν η Παναγία. Όταν αρρώσταινε έλεγε στον γυιό της: «Παναγιώτη, όχι γιατρό. Πάρε με στην Παναγία». Την έπαιρνε σηκωτή στην Εκκλησία της Αγίας Ζώνης στο Βαρώσι. Προσευχόταν, αλειφόταν με λαδάκι και γύριζε πίσω με τα πόδια υγιής. Μετά τον ξερριζωμό του 1974 η Βασιλική με τον σύζυγο της και την οικογένεια του γυιού της, κατέφυγαν στο προάστιο Πολεμίδια της Λεμεσού. Εκεί έζησε τέσσερα χρόνια και εκοιμήθη το 1978 σε ηλικία 87 ετών. Όλα τα παιδιά που μεγάλωσε μαζεύτηκαν και με αγάπη έκαναν την κηδεία της. Πρόσφεραν και χρήματα γιατί τότε μετά την προσφυγιά, υπήρχε μεγάλη φτώχεια.
 
Μετά από πέντε χρόνια εκοιμήθη και ο σύζυγος της. Για να τον θάψουν άνοιξαν τον τάφο της να κάνουν την ανακομιδή των οστών της και όλοι εξεπλάγησαν. Το φόρεμα και τα μαλλιά της Βασιλικής ήταν άθιχτα και τα οστά της ευωδίαζαν. Αυτό το επιβεβαιώνουν όλοι οι παρόντες κατά την εκταφή. Ο γυιός της έλεγε στην αδελφή του: «Ανδρούλα, δεν είμαι πολύ της Εκκλησίας. Αλλά τι να σου πώ! Όταν ανοίξαμε τον τάφο της μάννας, ευωδίαζε».
Αιωνία της η μνήμη. Αμήν.
 
Πηγή: Ασκητές μέσα στον κόσμο, τόμος Β, έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος», σ.103-107,  Μεταμόρφωση Χαλκιδικής, 2012

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΜΕΧΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ!

 ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΜΕΧΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ!

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

 

..Τὸν ἔφεραν εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης. Ἡτοίμασαν τὴν ἀγχόνην.

- Ἐσκότωσες τὸν ἄνθρωπον!

- Ὄχι!

- Γίνε Τοῦρκος!

- Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ!

Δύο ἢ τρεῖς Τοῦρκοι μὲ πλατέα σαρίκια, παριστάμενοι εἰς τὸν ἀπαίσιον τόπον, ἤρχισαν νὰ νουθετοῦν τὸν κατάδικον.

- Ἔλα εἰς τὴν ἀληθινὴν πίστιν, ἄνθρωπε, νὰ γλυτώσῃς… Δὲν λυπᾶσαι τὰ νιᾶτά σου;

- Γίνε, γκιουζὲλ Γκιαούρ, γίνε Τοῦρκος! Δὲν ἔχεις γονεῖς; Δὲν λυπᾶσαι τὴ μάννα σου;

- Παντρεμένος εἶσαι; Δὲν λυπᾶσαι τὰ παιδιά σου;

Ὁ Κωσταντὴς εἶχεν ὀλιγοψυχήσει καὶ πάλιν. Ἐκρατήθη ἡ φωνή του.

- Θὰ γίνης; Τ᾿ ἀπεφάσισες;

- Ὄχι! Δὲν κολάζω τὴν ψυχὴ τοῦ νοννοῦ μου, ποὺ μ᾿ ἐβάφτισε.

Ὁ δήμιος ἔσυρε τὸ σχοινίον.

- Θὰ γίνῃς Τοῦρκος;

- Ἡ τελευταία ὥρα σου!

- Ὄχι! Δὲν κολάζω τὸν νοννό μου!

Ὁ δήμιος ἡτοίμασε τὴν θηλειάν.

- Σῦρε λοιπὸν εἰς τὸν ᾍδην, ἄπιστε!

- Μνήσθητί μου, Κύριε!

Καὶ μετ᾿ ὀλίγα λεπτά, ὁ νέος ἤσπαιρε κρεμάμενος εἰς τὴν ἀγχόνην...

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ: ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΘΩΡΑΚΙΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΑΣ!

Απαιτούνται άμεσα μέτρα πνευματικής θωράκισης των νέων μας:
1) ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
2) ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Έχουν δικαιώματα και τα παιδιά των χριστιανών Ελλήνων!

Παναγιώτη Τσαγκάρη
Υπ. Δρ. Θεολογίας 

Σε εποχές όπου η Ελληνική Πολιτεία ενισχύει αδιάκριτα τα δικαιώματα κάθε είδους κοινωνικών ομάδων, προβάλλει λογικό το αίτημα για ενίσχυση από την Ελληνική Κυβέρνηση και συγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής στα σχολεία της χώρας μας, με στόχο την ισχυρή πνευματική θωράκιση της μαθητιώσας νεολαίας απέναντι σε κάθε είδους παρακμιακά και εκφυλιστικά φαινόμενα.

Στα πλαίσια αυτά οι γονείς και οι κηδεμόνες των ελληνοπαίδων, η Ιεραρχία της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και κάθε άλλος υπεύθυνος φορέας, οφείλουν να απαιτήσουν από την Ελληνική Κυβέρνηση, την ενίσχυση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αγωγής στα σχολεία της χώρας μας. Όλοι έχουμε υποχρέωση και μάλιστα, όταν η Πολιτεία νομοθετεί αντίθετα προς την Ορθόδοξη πίστη μας, να απαιτούμε με κάθε νόμιμο τρόπο, από την πλευρά της Κυβέρνησης,  αντισταθμιστικά μέτρα με πνευματικό πρόσημο που θα αναδεικνύουν και θα τονώνουν το Ορθόδοξο Χριστιανικό πιστεύω ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο της μαθητιώσας νεολαίας.

Προς την κατεύθυνση αυτή κινούμενη η Ελληνική Κυβέρνηση, αν θέλει να είναι αντικειμενική και να συμπεριφέρεται ισότιμα προς κάθε πολίτη της χώρας μας, θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε δύο σημαντικές διορθωτικές κινήσεις – πρωτοβουλίες οι οποίες και θα αναδεικνύουν την βούλησή της να μην αποκοπεί, οριστικά και αμετάκλητα, από το εκλογικό σώμα που διέπεται από χριστιανικές αρχές και το οποίο την στήριξε και την στηρίζει μέχρι τώρα εκλογικά, σύμφωνα με εκτιμήσεις δικών της στελεχών(1). Συγκεκριμένα οφείλει η Ελληνική Κυβέρνηση δια του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων να μεριμνήσει για: 

1.       Την διανομή κατ΄ έτος, του βιβλίου της Καινής Διαθήκης που θα περιλαμβάνει το αρχαίο κείμενο και την μετάφρασή του στη δημοτική, ως απαραίτητο σχολικό - μαθητικό βοήθημα, στους Ορθόδοξους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, μαζί με το βιβλίο των Θρησκευτικών, με το οποίο, εξάλλου, καλούνται να διδαχθούν στοιχεία της Καινής Διαθήκης. Υπέρ του αιτήματος αυτού συνηγορεί και η πληθώρα των ογκωδέστατων – πολυσέλιδων μαθητικών βοηθημάτων που διανέμονται στους μαθητές από το Υπουργείο Παιδείας κάθε χρόνο, μαζί με τα διδακτικά βιβλία των διαφόρων μαθημάτων. Ένα επιπλέον μαθητικό βοήθημα και μάλιστα, αυτό που θεωρείται κορυφαίο για την πνευματική ενδυνάμωση των μαθητών, θεωρούμε ότι θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα η διανομή του στους μαθητές/τριες. 

2.       Τον διορισμό Θεολόγων καθηγητών στα Δημοτικά Σχολεία της χώρας, ο οποίος και βεβαία, κρίνεται αναγκαίος, διότι η Ελληνική Πολιτεία μπορεί να έχει συμπεριλάβει τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών και να έχει διανείμει βιβλία Θρησκευτικών στα Δημοτικά Σχολεία, αλλά το μάθημα των Θρησκευτικών στην πράξη αποδεδειγμένα και με τεκμηριωμένες επιστημονικές έρευνες, για διάφορους λόγους, δεν γίνεται καθόλου ή γίνεται ελλιπώς στα παραπάνω Σχολεία. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα, το παράδοξο γεγονός, ότι καλούνται οι δάσκαλοι να διδάξουν το μάθημα των Θρησκευτικών, τη στιγμή που οι ίδιοι δεν το έχουν διδαχθεί καθόλου στις Παιδαγωγικές Σχολές που φοίτησαν.  

Εξυπακούεται ότι είναι  επιβεβλημένη η άμεση αποδοχή από την Πολιτεία των παραπάνω αντιπροτάσεων ως αντιστάθμισμα στα όσα, τραγικά, νομοθετούνται στις μέρες μας. Εξάλλου, η ίδια η Πολιτεία ήδη προχώρησε σε γενναία μέτρα ενίσχυσης του θεσμού της οικογένειας, ως αντίβαρο στις νομοθετικές πρωτοβουλίες της, με τις οποίες θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων του ιδίου φύλου.

Αιτούμαστε, επίσης, και την συνηγορία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπέρ των παραπάνω προτεινόμενων δίκαιων αιτημάτων, καθόσον, μάλιστα, είναι υπεύθυνη από τον Καταστατικό της Χάρτη (2) και για την εποπτεία επί του δογματικού  περιεχομένου των διδασκομένων βιβλίων του Ορθοδόξου μαθήματος των Θρησκευτικών.

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία οφείλει λοιπόν, να εντάξει στις απαιτήσεις της από την Πολιτεία, όχι μόνο μέτρα οικονομικής φύσεως, αλλά και μέτρα πνευματικού περιεχομένου.

Να σημειώσουμε ακόμη, ότι ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β,΄ στην Τακτική Συνεδρίαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις 6/10/2015, είχε τονίσει μεταξύ άλλων και τα παρακάτω ενδιαφέροντα, προφητικά και πολύ σημαντικά:

«Η Εκκλησία μας δεν παγιδεύθηκε ποτέ, και δεν θα παγιδευθεί σε μονομερείς χωρισμούς μεταξύ του αγιαστικού και του φιλανθρωπικού της (με την γενικότερη έννοια) έργου.

Στην Ορθόδοξη παράδοση, η διακονία του ανθρώπου έχει πάντοτε, τελικό στόχο τον αγιασμό και τη σωτηρία του και υλοποιείται, ως έμπρακτη εφαρμογή της καινής εντολής της αγάπης. Φυσική συνέπεια του χριστοκεντρικού αγαπητικού ήθους της Εκκλησίας είναι και η μέριμνα για όλες τις πτυχές του ανθρώπινου βίου και, ιδιαίτερά, της παιδείας, εκπαίδευσης και ανατροφής των παιδιών της.

Φαινόμενα όπως το πρόσφατο επεισόδιο του μαθήματος των Θρησκευτικών, φοβάμαι ότι είναι η αιχμή του δόρατος. Φαίνεται ότι οι φίλοι μας οι εδώ και οι Ευρωπαίοι, εκμεταλλευόμενοι την δεινή μας οικονομική κατάσταση, στα πλαίσια της ρυθμίσεως των οικονομικών μας σχέσεων, δεν θα παραλείψουν αλλά αντιθέτως, θα επιδιώξουν με κάθε τρόπο την αλλοίωση της ελληνικής κοινωνίας μας, αρχίζοντας από την σχολική μας εκπαίδευση. Το τραγικό είναι ότι οι εχθροί μας δεν είναι πλέον πέρα και μακριά, είναι εντός των τειχών μας. Το βλέπουμε, το οσφραινόμαστε.

Εάν όμως υπάρχουν δεσμεύσεις και σχεδιασμοί, που αποσκοπούν, όπως ψιθυρίζεται ζωηρά, στην αλλοίωση της μορφής της κοινωνίας μας και, μάλιστα, στην υποτίμηση της Ιστορίας και των Παραδόσεών μας, το ξεθεμελίωμα του θεσμού της οικογένειας και την επιβολή της διαστροφής, την περαιτέρω υποβάθμιση της γλώσσας μας και την περιφρόνησή του από αιώνες πολιτισμού μας, της πατρίδος μας, των οσίων και των ιερών μας• αν όλα αυτά είναι μέσα στα «προαπαιτούμενα» (πράγμα ακατανόητο), τότε η Ιεραρχία, ο κλήρος, ο ευσεβής και πιστός ελληνικός λαός, θα γίνουμε ανάχωμα, τείχη οχυρά.

Τότε θα αποδειχθή αληθινή η φράση του Μακρυγιάννη «η Φραγκιά δεν μας θέλει με τέτοιο ντύμα Ορθόδοξον».

Στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε είναι λοιπόν, δίκαιο και επιτακτικό το αίτημα «η Ιεραρχία, ο κλήρος, ο ευσεβής και πιστός ελληνικός λαός, να γίνουμε ανάχωμα, τείχη οχυρά», απέναντι σε κάθε προσπάθεια ξεθεμελιώματος του ελληνορθόδοξου τρόπου ζωής, με συγκεκριμένες και στοχευμένες προτάσεις, που να υπηρετούν, γνήσια, και να ενισχύουν δυναμικά το πνεύμα της ελληνορθόδοξης πορείας του Γένους μας, απέναντι σε κάθε μεταρρυθμιστικό ορυμαγδό του σύγχρονου δικαιωματισμού, που προσβάλλει την Ορθόδοξη πίστη και ζωή. 

Υποσημειώσεις:

1.       «Βόμβες» Οικονόμου κατά Μαξίμου για τα ομόφυλα ζευγάρια: Θα μας εγκαταλείψει η παραταξιακή μας βάση! «Δεν μπορεί η κάθε επιθυμία να θεωρείται δικαίωμα...», Ηλ. Πηγή: https://www.newsbreak.gr/politiki/555277/vomves-oikonomoy-kata-maximoy-gia-ta-omofyla-zeygaria-tha-mas-egkataleipsei-i-parataxiaki-mas-vasi/

2.       Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος, Νόμος 590/1977: Κεφάλαιον  Α´, Γενικαί Διατάξεις, Άρθρον 2, Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεργάζεται μετά της Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, ως τα της χριστιανικής αγωγής της νεότητος, της εν τω στρατεύματι θρησκευτικής υπηρεσίας, της εξυψώσεως του θεσμού του γάμου και της οικογενείας, της φροντίδος διά την περίθαλψιν των δεομένων εν γένει προστασίας, της διαφυλάξεως των ιερών κειμηλίων και εκκλησιαστικών και χριστιανικών μνημείων, της καθιερώσεως νέων Θρησκευτικών εορτών, ζητεί δε την προστασίαν της Πολιτείας οσάκις προσβάλλεται η θρησκεία.

Σύμφωνα με το Κεφάλαιον Β´ Περί της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, Άρθρον 4, Η Ι.Σ.Ι. της Εκκλησίας της Ελλάδος αποφαίνεται επί παντός ζητήματος αφορώντος εις την Εκκλησίαν. Ειδικώτερον αύτη: α) Μεριμνά διά την τήρησιν των Δογμάτων της Ορθοδόξου Πίστεως, των Ιερών Κανόνων και των Ιερών Παραδόσεων, διά την ενότητα της Πίστεως…, β) Μελετά και αποφασίζει περί των ληπτέων μέτρων διά την πραγμάτωσιν της κατά Χριστόν ζωής του ιερού Κλήρου και του Χριστεπωνύμου λαού.

Και σύμφωνα με το Κεφάλαιον Γ´,  Περί της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, Άρθρον 9, παρ. ε) Η Δ.Ι.Σ., ως Διαρκές Διοικητικόν Όργανον της Εκκλησίας, παρακολουθεί το δογματικόν περιεχόμενον των διά τα σχολεία της Στοιχειώδους και Μέσης Εκπαιδεύσεως προοριζομένων διδακτικών βιβλίων του μαθήματος των Θρησκευτικών.

Εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος», 2/02/2024 

thriskeftika.blogspot.com 

ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΘΕΪΑΣ, ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΙΜΑΡΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΤΥΧΗΣ!

 
Περί πολυθεΐας, αστρολογίας, ειμαρμένης και τύχης

Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης 

Διάλογος αρχιερέως και κληρικού
 
Κληρικός: Αρκετά είναι αυτά, Δέσποτα, προς ανατροπήν των αθέων, και νομίζω ότι κανείς δεν θέλει αντειπή εις αυτά, ειμή αν είναι χειρότερος και από αυτούς τους δαίμονας, επειδή και αυτοί οι ίδιοι ομολόγησαν, και μη θέλοντες, τον Υιόν του Θεού του ζώντος. 
 
Τι δε όμως πάλιν θέλομεν ειπή και προς εκείνους όσοι είναι παραδεδομένοι εις την πολυθεΐαν και πλανώνται εις την Αστρολογίαν και Γένεσιν των Αστέρων, και Ειμαρμένην και Τύχην;
 
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ε
Κατά των πολυθέων Ελλήνων.
 
Αρχιερεύς: Είναι προφανής η απάτη αυτών και εύκολος να ελεχθή, η οποία και κατεβλήθη ήδη λαμπρώς με την δύναμιν του Χριστού, και κανείς την σήμερον δεν διαμάχεται μήτε αγωνίζεται δι’ αυτήν. Διότι με αλιείς εκρήμνισε την μωράν σοφίαν των Ελλήνων, Εκείνος ο οποίος εσταυρώθη υπέρ ημών, η ζώσα και ενυπόστατος Σοφία του Πατρός. Όμως από εκείνα τα οποία γράφει και ο Παύλος, και από την Κτίσιν αυτήν, ημπορεί τις να μάθη ότι Εις είναι ο εν Τριάδι μόνος Θεός, και ουδείς άλλως έξω από Αυτόν. Επειδή αν είναι πολλοί και διάφοροι οι θεοί, καθώς οι έλληνες λέγουσιν, ακολουθεί να είναι και αι δυνάμεις των, και ενέργειαι διάφοροι, και μήτε θέλουν είναι δυνατοί να συνέχουν και να διοικούν το Παν. Αλλά, όντες αυτοί εν πλήθος, θέλουν είναι και στασιώδεις και ασύμφωνοι και εναντίοι μεταξύ των, κατά την δύναμιν, και όχι θεοί. Διότι Θεός αληθινός και πάντων Δεσπότης είναι ο Δημιουργός του Παντός, όστις ημπορεί να διακυβερνά πανσόφως τα πάντα. Ακολουθεί προσέτι να είναι και περιγραπτοί οι θεοί, αν είναι πολλοί και διάφοροι. Και αν είναι περιγραπτοί, ακολούθως πρέπει να είναι και ασθενείς. Και αν ασθενείς, δεν είναι άρα και παντοδύναμοι. Διότι και το να έχωσι διαφόρους δυνάμεις, και αυτό δεν μας παριστά παντοδυνάμους, αλλά εναντίους μεταξύ των και μαχομένους, κατά την διαφοράν της δυνάμεως.
 
Αλλά αν είναι και άρρενες και θήλειαι οι θεοί, καθώς λέγουν οι έλληνες, διαφέρουσι και κατά το γένος. Ακολουθεί λοιπόν να είναι και σώματα. Επειδή σωμάτων είναι το άρρεν και το θήλυ. Και εμπαθείς, και εκ τούτου ακολουθεί εις αυτούς και τομή και ρεύσις και φθορά και ακαθαρσία και μολυσμός. Διότι έκαστος θα κινείται, θα πάσχη δηλαδή και θα ενεργεί, κατά το γένος του, το άρρεν δηλαδή τα του άρρενος, και το θήλυ τα του θήλεως. Αλλά αν είναι εις αυτούς και αρχαί και πρώτοι και μεταγενέστεροι, και άλλοι μετά τούτους, καθώς οι έλληνες φλυαρούσι, δεν είναι λοιπόν άναρχοι. Πώς λοιπόν ημπορούν οι τοιούτοι να είναι άρχοντες ή διοικηταί των του Κόσμου; Και αν ο Ουρανός είναι άναρχος, καθώς οι έλληνες ληρούσι, πώς λοιπόν εξουσιάζουν τον ουρανόν και τον κατοικούν αυτοί που είναι μεταγενέστεροι του Ουρανού;Από αυτά και τα όμοια ημπορεί τις να ελέγξη και να περιπαίξη τους δοξάζοντας πολυθεΐαν.
 
Ακόμη καταγελαστότεροι είναι οι έλληνες, οι οποίοι ενόμισαν και τα κτίσματα θεούς. Διότι αυτά είναι με τας ενεργείας, και δυνάμεις των μαρτυρούσιν ότι είναιωδούλα, και μερικά και ασθενή, και άλλοθεν έχουσι την δύναμιν και την κίνησίν των, και μάλιστα επειδή η δύναμις και η κίνησίς των είναι και εις ημάς τους ανθρώπους γνωστή. Διότι οι άνθρωποι ηξεύρουσι την κίνησιν και του Ουρανού και των Αστέρων. Δεν είναι λοιπόν Θεός ο Ουρανός μήτε οι Αστέρες μήτε κανέν άλλο από τα φαινόμενα, αλλά είναι του Θεού των όλων κτίσματα, και έλαβον από Αυτόν το είναι και την δύναμιν. Αλλά μήτε άλλαι τινές νοηταί δυνάμεις είναι θεοί, αλλά κτίσματα Θεού νοερά. Και άλλα μεν από αυτά βλέπουσι τον Θεόν και τον υμνούσι, τα οποία λέγονται και είναι λειτουργοί Θεού. Άλλα δε, κινούμενα από προαίρεσιν κακίστην, απεστάτησαν από αυτόν τον Θεόν, τα οποία και δαιμόνια ωνομάσθηκαν, και την πλάνην εις τους έλληνας επροξένησαν.
 
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΣΤ.
Εναντίον εκείνων οι οποίοι δοξάζουσιν Ειμαρμένην, Τύχην και Αστρολογίαν
 
Αλλά το να φλυαρούν και περί Τύχης και Ειμαρμένης και Γενεθλιαλογίας και Αστρολογίας, και αλογώτατον είναι και αθεώτατον. 
 
Διότι πρώτον μεν αυτή η φλυαρία αναιρεί το αυτεξούσιον του Δημιουργού, ο οποίος εποίησεν αυτά εκ του μη όντος και τα διοικεί ως βούλεται, και αληθώς και δικαίως. Έπειτα αναιρεί και το αυτεξούσιον του ανθρώπου, διότι αν ο άνθρωπος είναι ζώον λογικόν και αυτεξούσιον, αυτά δε τα φαινόμενα και άλογα και άψυχα, πώς λοιπόν θέλει διοικείται από αυτάς και πώς με την κίνησίν των θα συνδιατίθεται και θα κινείται; Επειδή το άλογον βέβαια δεν θα κινήση το λογικόν. Ειδέ και αφρόνως υποθέσωμεν εν τοιούτον, θέλει είναι δυναστεία και βία, και λοιπόν δεν είναι ούτε αρετή ούτε κακία, και εις μάτην οι Νόμοι, εις μάτην αι διδασκαλίαι, εις μάτην αι προφητείαι, εις μάτην η Παλαιά και η Νέα Διαθήκη, εις μάτην τέλος πάντων και η του Θεού Λόγου Σάρκωσις εις ανακαινισμόν των ανθρώπων και της Κτίσεως, και ούτε κόλασις θέλει είναι ούτε τιμωρία, τα οποία ο Σωτήρ ημών αποφαίνεται ότι θέλουν είναι αιώνια. Και τούτο είναι ανατροπή των καθόλου και δόξα ασεβείας και αθεΐας.
 
Ειδέ και μερικοί εθνικοί αλόγως λέγουν αυτά έμψυχα και λογικά, ο λόγος πάντη άλογος και ψευδής είναι, και ελέγχεται πρώτον μεν από την Αγίαν Γραφήν, η οποία μόνον τους Αγγέλους και τους ανθρώπους λέγει λογικά. Έπειτα δε και από τας ενεργείας των και από την κίνησιν του Ουρανού. Διότι αν είναι κατά τους έλληνας κτίσματα λογικά οι Αστέρες, έκαστον δε λογικόν είναι και αυτεξούσιον, αυτά δεν κινούνται πάντοτε την αυτήν και ομοίαν κίνησιν, πώς λοιπόν είναι προαιρετικά, όντα υποκείμενα εις τοιαύτην ανάγκην;
 
Ειδέ και λέγουσιν ότι το να κινώνται ούτω, αυτό είναι η καλή και απλή κίνησις, πώς λοιπόν η ενέργεια αυτής της καλής και απλής κινήσεως προξενεί και ενεργεί και τα πονηρά και κακοποιά, κατά την δόξαν αυτών και κατά την γνώμην, την οποίαν έχουν οι πολλοί δι’ αυτούς τους Αστέρας; Διότι αν τα λέγωσι θεούς, οι περισσότεροι όμως των ανθρώπων δεν τα ενόμισαν θεούς. Οι δε έλληνες λέγουν ότι η Πίστις των ανθρώπων και η Θρησκεία εξήρτηται από την κίνησιν των Αστέρων. Λοιπόν αυτά κινούνται εναντίον εαυτών και δίδουν εις τους ανθρώπους γνώσιν εναντίαν αυτών. Και ότι δεν είναι προαιρετικά ουδέ λογικά, είναι φανερόν από τούτο. Έκαστον προαιρετικόν και δυνάμενον, εξ ιδίας του προαιρέσεως κινείται. Επειδή δε κινούνται, καθώς οι έλληνες λέγουν, και καλήν κίνησιν και προαιρετικήν. Η δε κίνησίς των εις πολλά ενεργεί κακίαν και αναιρεί την αρετήν και προξενεί βλάβην (διότι κατά την δόξαν των ελλήνων, από τους Αστέρας κρέμαται να είναι τις ενάρετος και σώφρων, άδικος και δίκαιος) και θανάτους εθνών και αυξήσεις, διωγμούς και υψώσεις και μύρια άλλα συμβεβηκότα, τα οποία είναι εναντία και τα περισσότερα βλαπτικά.
 
Εάν όλα αυτά κρέμωνται, κατά την δόξαν των, από τους Αστέρας, ακολουθεί άρα να είναι της κακίας εργάται, και πονηρίας και φόνου και βλάβης, και αναιρέται αρετής, και διά να είπω συντόμως, ουκ αγαθοί. Όμως, αυτά μεν είναι φλυαρίαι των βλασφήμων και των αθέων, τα δε κτίσματα του Θεού είναι αγαθά, ως αγαθού κτίσματα. Επειδή είδε τα πάντα, φησί, και ιδού καλά λίαν, και έκαστον κινείται καλώς ως εκείνο, το οποίον έλαβε δύναμιν, και δεν είναι λογικά, αλλά σώματα μόνον άψυχα, τα οποία κινούνται την κίνησιν αυτήν την οποίαν βλέπομεν, μόνον δια να εκτελέσουν αυτό το ορώμενον, και είναι δήλον από αυτά τα αισθητά τα οποία ενεργούνται από αυτά. Η δε ιδική μας κακία, και αρετή γίνεται από το αυτεξούσιόν μας. Και η μεν αρετή είναι εσπαρμένη από Θεού εις την φύσιν μας, η δε κακία δεν είναι, αλλά εφευρέθη από τον Πονηρόν διά της αργίας και αμελείας της αρετής. Και όσα γίνονται εις τον Κόσμον και εις ημάς, όλα γίνονται βουλήσει Θεού, άλλα μεν με το ναευδοκεί και άλλα με το να παραχωρή εξ αιτίας πάλιν ιδικής μας.
 
Διά τούτο πρέπει να αποβάλλωμεν τας τοιαύτας μωράς συζητήσεις και να δοξάζωμεν ότι οι αστέρες και ο ήλιος και η Σελήνη έγιναν, κατά την Αγίαν Γραφήν, από τον Θεόν διά να φωτίζουν την Γην. Και ο μεν ήλιος διά να άρχη της ημέρας, η δε Σελήνη της νυκτός, και να κινώνται εις εξοικονόμησιν των φυτών και των σωμάτων, και διά να αποτελούν τους καιρούς, το Έαρ δηλαδή, το Θέρος, το Φθινόπωρον και τον Χειμώνα, να σημαίνουν όμβρους και ανέμους, και τα λοιπά αισθητά. Επειδή και αυτά ομοίως σώματα είναι και αισθητά. Και διά να δηλούν ενιαυτούς, δηλαδή, αφού γεμίσει το έτος, πάλιν διά της κινήσεως τούτων λαμβάνει αρχήν, και με αυτόν τον τρόπον διοικούνται τα φαινόμενα, θελήσει και προστάγμασι Θεού συμφερόντως. Δεν έχουσιν όμως καμμίαν εξουσίαν τα κτίσματα, μήτε επιφέρουσι δυναστείαν και βίαν εις τας γνώμας και προαιρέσεις, μήτε εξουσιάζουσι ψυχήν, μήτε αναγκάζουσι να αμαρτάνωμεν ή να ενεργώμεν την αρετήν, μήτε ημπορούν να αποκαταστήσουν βασιλείς ή άρχοντας, πτωχούς, πλουσίους, υγιείς ή αρρώστους, αποθαμένους ή ζώντας, ατίμους ή εντίμους, φρονίμους ή άφρονας, αγαθούς ή πονηρούς. Διότι είναι αθεΐανα δοξάζη τις ότι η Γένεσις και οι αστέρες έχουν δύναμιν να κάμνουν τα τοιαύτα.
 
Η γαρ Αγία Γραφή λέγει: «Κύριος πτωχίζει και πλουτίζει, ταπεινοί και ανυψοί», και τα καθ’ εξής. «Και ο Κύριος θανατοί και ζωογονεί, κατάγει εις Άδου και ανάγει». Τούτο δε δικαίως και κατά την προαίρεσιν εκάστου, και κίνησιν, και όχι κατά βίαν, ότι «Δίκαιος ο Κύριος και δικαιοσύνας ηγάπησε». «Και δι’ ου αποδώσει εκάστω, λέγει, κατά τα έργα αυτού». Πώς λοιπόν θέλει αποδώσει ο Θεός, αν ο άνθρωπος όχι εκ προαιρέσεως αλλά κατά βίαν αμαρτάνη ή κατορθώνη; Διότιεκείνος ο οποίος πράττει με βίαν, μήτε άδικος είναι, αν αμαρτάνη, μήτε δίκαιος, αν κατορθώνη, και μήτε ο φονεύσας είναι φονεύς, μήτε ο μοιχεύσας μοιχός, μήτε ο αρπάσας άρπαξ, μήτε ο σώζων σωτήρ, μήτε ο παρθενεύσας παρθένος, μήτε σώφρων ο σώφρων, μήτε δίκαιος ο δίκαιος.
 
Πώς λοιπόν κολάζει ο Θεός και πώς δικαιοί; Διότι βλέπομεν πολλά παραδείγματα, τόσον εις την Παλαιάν όσον και εις την Νέαν. Ημείς όμως οι πιστοί, όχι μόνον το να κινώνται κατά φύσιν τα φαινόμενα δοξάζομεν δίκαιον, αλλά και το υπέρ φύσιν. Επειδή εκείνος ο οποίος έκτισε την κτίσιν δύναται και να τη μεταβάλη καθώς θέλει. Διά τούτο έκαμε και τέρατα υπέρ φύσιν διά των προσευχών των Δικαίων, και πριν του Νόμου και εν τω Νόμω και ύστερον από τον Νόμον. Έκαμε τέλος πάντων το μέγα έργον, το υπέρ πάντα λόγον και νουν, το να σαρκωθεί ο Θεός Λόγος διά ημάς, και να πολιτευθεί εις τον βίον και να πάθη κατά τη σάρκα και να αναστηθή. Και να φανή ύστερον από την Ανάστασιν και να ψηλαφηθή και να τραφή και να αναβή μετά σαρκός εις τους Ουρανούς, και να εμπλήση την ανθρώπινον φύσιν από Πνεύμα Άγιον διά μέσου των Αποστόλων, να ενεργήση σημεία και τέρατα, να ελκύση εις την Πίστιν όλην την Οικουμένην, με μόνον το κήρυγμα και τα θαύματα, και έως την σήμερον να ενεργή διά θαυμάτων και να τερατουργεί διά νεκρών λειψάνων και δι’ ευχών των Αγίων, και τέλος να φανερώνηται η δύναμις του λύειν και δεσμείν, τα οποία όλα είναι πράγματα υπέρ φύσιν και έργα του παντοδυνάμου Θεού.
 
Διά τούτο και όταν αρρωστώμεν ευχόμεθα να εύρωμεν υγείαν, όντες εις περιστάσεις να λυτρωθώμεν από τα δυσχερή και κακά, και όταν τα στοιχεία κινώνται παραλόγως, παρακαλούμεν να κινώνται ευφόρως, και πολλά άλλα γίνονται διά των ευχών των δικαίων ανδρών, καθώς βροχή από ανομβρίαν, καταστροφή και αφανισμός των πολεμίων, λύσις πείνης και πανώλους, αναρρώσεις αρρώστων, ελευθερία των λυπηρών και πολλά άλλα, δια τα οποία και η Εκκλησία προσεύχεται. Η Τύχη λοιπόν και η γένεσις ανατρέπει την εις Θεόν ελπίδα και αθετεί και αυτόν τον Θεόν και την θείαν αυτού δύναμιν και όλην την Αγίαν Γραφήν και Κόλασιν αδίκων και απόλαυσιν Δικαίων, και συντόμως αναιρεί και αθετεί όλα τα μυστήρια του Θεού.
 
Διά τούτο κανείς ας μη νομίζη Χριστιανόν εκείνον ο οποίος καταγίνεται περί Γένεσιν και Αστρολογίαν και τα τοιαύτα. Και αν ίσως τις ήθελεν ειπεί ότι αυτά μανθάνει, ο τοιούτος είναι ηπατημένος, απόβλητος, ξένος της Εκκλησίας και απατεών. Και έκαστος ευσεβής, επειδή είναι του Χριστού, της δυνάμεως του Πατρός, της αληθείας, του παντοδυνάμου Λόγου, ελπισάτω επί Κύριον από του νυν και έως του αιώνος. Διότι το σχήσμα του Κόσμου τούτου περνά, και η Κτίσις είναι φθαρτή και θέλει αλλοιωθεί. Και ημείς οι εν Χριστώ «ουκ εσμέν υπό τα στοιχεία του Κόσμου δεδουλωμένοι», καθώς λέγει ο Παύλος, αλλά εγείναμεν υπέρτεροι από την φθοράν και κατά την ψυχήν, και το σώμα διά της χάριτος του αφθάρτου Πνεύματος. Όλα λοιπόν είναι δημιουργήματα και κτίσματα του Θεού, και κανέν από αυτά δεν είναι Θεός.
 
(Συμεών Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, “Τα Άπαντα”. Εκδόσεις Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 2001, ακριβής ανατύπωσις εκ της εν έτει 1882 γενομένης τετάρτης εκδόσεως. Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς)

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΥΧΗ Ή ΘΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ;

 
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Υπάρχει «τύχη» ή Θεία Πρόνοια; 

Για τον Χριστιανισμό και την Ορθόδοξη Εκκλησία μας τύχη δεν υπάρχει. Πουθενά στην Αγ. Γραφή και ολόκληρη την Αγιοπατερική Γραμματεία δεν διδάσκεται η πίστη στην τύχη. Η λέξη τύχη δεν εκφράζει τίποτε άλλο παρά την άγνοιά μας στις αιτίες των φαινομένων ή των γεγονότων της ζωής. Δεν υπάρχει καμιά θεά ή καμιά τυφλή δύναμη που να λέγεται τύχη. Ό,τι φαίνεται σε μας τυχαίο και συμπτωματικό πηγάζει πάντοτε από μια βαθύτερη αιτία...
 
Κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον: Εἶναι κακὸν καὶ ἀπηγορευμένον νὰ πιστεύῃ κανεὶς εἰς τὴν τύχην.
 
Καὶ λέγει: Ἄν ἡ τύχη κάνῃ τὸν καλὸν ἢ τὸν κακὸν (ἄνθρωπον), τότε γιατὶ συμβουλεύεις τὰ παιδιά σου καὶ τὰ νουθετεῖς; Ὅλα τότε ἄσκοπα καὶ χαμένα. Ἄν ἡ τύχη κάνει τοὺς πλουσίους, καὶ τοὺς πτωχούς, τότε δὲν χρειάζεται μόρφωσις, οὔτε ἀγὼν διὰ ἀπόκτησιν περιουσίας. Ἂν δὲν ὑπάρχῃ Θεός, ὁ ὁποῖος ἐποπτεύει τὰ πάντα, τότε δὲν θὰ ὑπῆρχε τάξις καὶ ἁρμονία, χωρὶς δηλαδὴ τὴν πρόνοιάν Του• Ἄν δὲν ὑπάρχῃ Θεὸς, πῶς ἔγιναν ὅλα αὐτά; Κι’ ἂν ὑπάρχῃ, πῶς τὰ παραβλέπει αὐτά; Ἄν πάλι – ὅπως συμβαίνει – τὰ ἐδημιούργησεν ὅλα, τότε πρόσεχε τὴν ἀσέβειαν καὶ βλασφημίαν! 
 
Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει κρίσις. 
Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει πίστις.
Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει Θεός. 
Ἄν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει ἀρετή. 
Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει κακία. 
Ἄν ὑπάρχῃ τύχη, ὅλα ἄδικα τὰ κάνομε καὶ ἀνώφελα τὰ ὑπομένομε. 
 
Εἶναι νὰ θαυμάζῃ κανείς, τὴν Πάνσοφον, Δικαίαν καὶ Στοργικὴν Πρόνοιαν τοῦ Παναγάθου Θεοῦ καὶ Πατρός ἡμῶν. Εἶναι νὰ γεμίζῃ ἡ καρδία μας, ἀπὸ εὐγνωμοσύνην καὶ ἐμπιστοσύνην πρὸς τὸν Παντοδύναμον Θεὸν καὶ Παντοκράτορα τοῦ κόσμου. 
Εἶναι ἡ πίστις ποὺ πρέπει νὰ μᾶς κάνῃ δυνατοὺς κι ἀποφασιστικοὺς εἰς τὴν ζωὴν, ὥστε νὰ προχωροῦμε εἰς τὸν δρόμον τῆς ἀρετῆς. Εἶναι αὐτή, ἡ ὁποία μᾶς δίδει δύναμιν, νὰ μὴ λυγίσωμεν εἰς τὰς δυσκολίας τῆς ζωῆς, τὰς δοκιμασίας καὶ τὰς θλίψεις. Εἶναι ἡ Θεία Πρόνοια γιὰ ὅλους καὶ γιὰ ὅλα.

Π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΚΟΣ: ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ!

 π. Δημήτριος Μπόκος, Θεοτόκος και Θεομήτωρ

ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ

Από την Υπαπαντή στους Χαιρετισμούς

 

«Χαίρε σκηνή του Θεού και Λόγου»
«Ούτος κείται εις σημείον αντιλεγόμενον» (Λουκ. 2, 34). Είναι τα λόγια που ο άγιος Συμεών ο Θεοδόχος είπε στην Παναγία, όταν αυτή εναπόθεσε στα χέρια του βρέφος 40 ημερών τον Χριστό (Υπαπαντή).
Μπροστά σ’ αυτόν, της είπε, όλοι θα παίρνουν κάποια θέση. Είτε θετική, είτε αρνητική. Δεν θα μπορεί να τον προσπεράσει αδιάφορα κανείς.
Έτσι και έγινε. Γύρω απ’ το πρόσωπο του Χριστού στήθηκαν οι μεγαλύτερες διαμάχες, συζητήσεις, θεολογικές αναζητήσεις όλων των αιώνων. Η Εκκλησία αποδύθηκε σε μεγάλους αγώνες για να διαφυλάξει την πίστη που παρέλαβε για το πρόσωπο του Χριστού. Σύνοδοι οικουμενικές και θεοφόροι πατέρες ασχολήθηκαν διεξοδικά με το ερώτημα: Ποιόν τελικά γέννησε η Παναγία;
 
Ξεκινώντας από το λάθος να θέλουν να εξηγήσουν λογικά τα πράγματα που είναι έξω και πάνω από τη λογική οι αιρετικοί, έλεγαν πως η Παναγία γέννησε έναν απλό άνθρωπο. Ο Χριστός δεν ήταν Θεός αλλά άνθρωπος.
Άλλοι έλεγαν ότι αυτός ο άνθρωπος-Χριστός μετά τη γέννησή του ενώθηκε με τον Υιό και Λόγο του Θεού. Έχουμε δηλαδή δύο Χριστούς: Τον Υιό και Λόγο του Θεού που γεννήθηκε απ’ τον Θεό-Πατέρα και τον άνθρωπο-Χριστό που γεννήθηκε από την Παναγία. Δύο διαφορετικά πρόσωπα που μετά ενώθηκαν μεταξύ τους. Γι’ αυτό και ισχυρίζονταν, ότι δεν πρέπει να λέγεται Θεοτόκος η Παναγία, αλλά ανθρωποτόκος, Χριστοτόκος.
Άλλοι έλεγαν ότι στον Χριστό ενώθηκαν όχι δύο πρόσωπα, αλλά δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη, μετά την ένωση όμως η ανθρώπινη χάθηκε. Απορροφήθηκε, διαλύθηκε μέσα στη θεία φύση, έπαψε πια να υπάρχει. Μετά την ένωση έμεινε μόνο μία φύση, η θεία. Αυτοί ονομάστηκαν μονοφυσίτες.
 
Τί διδάσκει η Εκκλησία;
Την πίστη των Αποστόλων. Ότι δηλαδή ο Χριστός είναι όχι δύο, αλλά ένα και μόνο πρόσωπο. Ο Υιός και Λόγος του Θεού. Γεννημένος από τον Πατέρα «προ πάντων των αιώνων», ίσος, συνάναρχος και ομοούσιος με αυτόν. Θεός τέλειος, όπως ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα. Το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Αυτός ο Θεός Λόγος κατεβαίνει στην κοιλιά της Παναγίας. Παίρνει απ’ αυτήν ανθρώπινη φύση. Δεν έχουμε δύο χωριστά πρόσωπα, ένα Θεό και έναν άνθρωπο που ενώνονται, αλλά ένα και μόνο πρόσωπο, τον Υιό του Θεού, που στη θεία του φύση προσθέτει και την ανθρώπινη. Ο ίδιος είναι και Θεός και άνθρωπος.
Από την Παναγία δεν γεννιέται ένας άλλος, απλός άνθρωπος, που θα ενωθεί εν συνεχεία με τον Υιό του Θεού. Ο ίδιος ο Υιός του Θεού Πατρός γεννιέται και από την Παναγία παίρνοντας σάρκα από αυτήν.
Ο Χριστός δηλαδή, που λέγεται και «Θεός Λόγος» και «Λόγος του Θεού», έχει δύο γεννήσεις: α). Μία ως Θεός, προ των αιώνων (άχρονη) από τον Θεό Πατέρα του. β). Και μία ως άνθρωπος, εν χρόνω, σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, από την Παρθένο μητέρα του. Ο Υιός του Θεού γίνεται και Υιός του Ανθρώπου, της Παναγίας. Στην πρώτη γέννηση γεννάται αμήτωρ, στη δεύτερη απάτωρ.
Η Παναγία λοιπόν είναι Θεοτόκος και Θεομήτωρ, αφού γεννά ως άνθρωπο τον ίδιο τον Υιό του Θεού.
Έτσι το ίδιο πρόσωπο, ο Χριστός, αποκτά δύο φύσεις, απολύτως ενωμένες, αλλά και απολύτως διακριτές επάνω του. Αδιαίρετες μεν, αλλά και ασύγχυτες. Δεν χάνεται καμμιά μέσα στην άλλη. Αντιθέτως! Διατηρούνται αναλλοίωτες, πλήρεις, ολόκληρες, με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα η κάθε μία.
Μια υπέροχη περιγραφή του εκστατικού αυτού γεγονότος δίνει το δογματικό αναστάσιμο Θεοτοκίο του Γ΄ἤχου. «Πώς μη θαυμάσωμεν τον θεανδρικόν σου Τοκον, πανσεβάσμιε; Πείραν γαρ ανδρός μη δεξαμένη, πανάμωμε, έτεκες απάτορα Υιόν εν σαρκί, τον προ αιώνων εκ Πατρός γεννηθέντα αμήτορα, μηδαμώς υπομείναντα τροπήν, ή φυρμόν, ή διαίρεσιν, αλλ’ εκατέρας ουσίας την ιδιότητα σώαν φυλάξαντα…»
 
Αυτή είναι η πίστη των Αποστόλων, των Πατέρων, της Εκκλησίας.
Η ίδια αυτή πίστη απαράλλακτη διατρανώνεται και μέσα στον θεσπέσιο ύμνο της Παναγίας, τους Χαιρετισμούς. Σταθερά και αταλάντευτα τονίζεται συχνά-πυκνά εκεί, ότι αυτός που κατέβηκε και εσκήνωσε στη μήτρα της Θεοτόκου, παίρνοντας «δούλου μορφήν», είναι ο ίδιος ο Κτίστης και Θεός.
Η Παναγία γίνεται σκηνή, κατοικία, οίκος, ναός του Θεού και Λόγου. Ο πρωτοστάτης αρχάγγελος βλέπει τον ίδιο τον Κύριο να σωματώνεται, να παίρνει δηλαδή ανθρώπινη μορφή μέσα της. Στα σπλάχνα της «βρεφουργείται ο Κτίστης».
Γίνεται επίσης κλίμακα η Παναγία με την οποία κατεβαίνει στη γη ο ίδιος ο Θεός. Έχει πλέον «θεοδόχον την μήτραν» η Παρθένος και «θεοδόχον γαστέρα», αφού μέσα της δέχεται Θεό και όχι άνθρωπο. Στα χέρια της κρατάει αυτόν που έπλασε «χειρί τους ανθρώπους», τον υψηλό Θεό που φανερώθηκε «επί γης (ως) ταπεινός άνθρωπος».
Στα χέρια του πρεσβύτη Συμεών «επεδόθη ως βρέφος» αυτός που αποκαλύπτεται στη συνέχεια ότι είναι «και Θεός τέλειος».

Κι εμείς;
Ακολουθώντας την πίστη των πατέρων μας, «επόμενοι τοις αγίοιςπατράσιν», αναγνωρίζουμε ότι:
«Θεοτόκος εστίν η αγία Μαρία».
Και αναφωνούμε: «Ω πανύμνητεμήτερ, η τεκούσα τον πάντων αγίων αγιώτατονΛόγον» (και όχι απλώς κάποιον άνθρωπο), σώσε μας από κάθε συμφορά και λύτρωσε από τη μέλλουσα κόλαση όλους εμάς, που σε τιμούμε ως Θεοτόκο και με πίστη ψάλλουμε:
«Χαίρε σκηνή του Θεού και Λόγου». 

ΣΗΜΕΙΟΝ ΑΝΤΙΛΕΓΟΜΕΝΟΝ!

ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ Ο ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ: Η ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟ!

 Γέρων Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός

Η αγάπη προς το συνάνθρωπο

 

Ο Γέροντας Ιωσήφ αν και έτη πολλά στην ασκητική ησυχία, ποτέ δεν επέτρεψε στον εαυτό του να αποστειρωθεί από το ευρύτερο γίγνεσθαι ώστε να αποστραφεί τόσο την θυσιαστική αποστολή του μοναχού όσο και την πνευματική ανάγκη και αγωνία του εν τω κόσμω πληρώματος της στρατευομένης του Χριστού Εκκλησίας, προσφέροντας απλόχερα τη γνώση, την εμπειρία και την προσευχή του σε οποιονδήποτε την επιζητούσε. «Προσέξατε, προσπαθήστε, είμαστε στις έσχατες ημέρες, να μην καταλογιστούμε προδότες, αλλά να μείνουμε συνεχιστές της πατερικής μας παράδοσης και να γίνουμε και φορείς αφυπνισμού στους αδερφούς μας τους κοινωνικούς που χάθηκαν μες στο πέλαγος της απιστίας, της ακαταστασίας, του χαμού.
Έχασαν τον προσανατολισμό τους, δεν ξέρουν τι να κάνουν, διερωτώνται “είναι και σήμερα δυνατός ο χριστιανισμός;”. Είναι η ώρα μας τώρα, σε μας μόνο, να πούμε “ΝΑΙ αδερφοί μου, ΕΙΝΑΙ, ελάτε να το δείτε που το κρατάμε εμείς!”», έλεγε με στεντόρεια φωνή στους μοναχούς. Τόση ήταν η αγωνία, η αγάπη κι ανησυχία του για τους κοσμικούς αθλητές του Χριστού, ώστε είχε διαρκώς στραμμένες τις πνευματικές του κεραίες και στην κοινωνία, προκειμένου να αφουγκράζεται και επιλαμβάνεται κάθε κοινωνικού προβλήματος και προβληματισμού, θέτοντάς και προσεγγίζοντάς τους στην καθάρια βάση της πατερικής παράδοσης, εδράζοντας την επίλυσή τους στο ορθό και ακλόνητο θεμέλιο της ορθοδόξου χριστιανικής πρότασης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ακόλουθη απαντητική επιστολή μέσω της οποίας ο Γέροντας παρηγοράει και συμβουλεύει κάποια από τα πνευματικά του τέκνα, για το πώς μπορούν να αντιμετωπίζουν τις θλίψεις.
«Στους πολυαγαπητούς μας Χ. και Α. εύχομαι ολοψύχως έλεος και Χάριν παρά Θεού και Σωτήρος ημών. Αμήν
Χθες Παρασκευήν πήραμεν το γράμμα σας και μετά την συγκίνησιν και την λύπην μας τρέξαμε αμέσως στην Εκκλησίαν και ψάλαμε παράκλησιν στην Δέσποινάν μας και από σήμερον θα συνεχίσωμεν λειτουργίες και παρακλήσεις επικαλούμενοι την επέμβασιν των θείων οικτιρμών κατά το συμφέρον μας.
Πάντως, να μή χάσετε το θάρρος και την πίστιν σας στον Θεόν πού γνωρίζει και διοικεί τα πάντα για την δικήν μας ωφέλειαν· «Ούτε γάρ του θέλοντος ούτε του τρέχοντος αλλά του ελεούντος Θεού» και «ότι Αυτώ μέλλει περί ημών». Αν χάριν της (πίστης) κατορθώσετε να αντιμετωπίζετε με πίστιν το καθετί πού σάς συμβαίνει τότε πράγματι βρήκατε το στόχον και η ζωή σας θα ΄ναι ειρηνική και γαλήνια.
Στον κόσμον αυτόν εδώ μην περιμένετε αδιάκοπον γαλήνην και ησυχίαν, ούτε σταθερότητα και ιδίως στις ημέρες μας πού ο ορίζοντας ζοφώνει και η ταραχή και η ανελπισία ξαπλώνεται παγκοσμίως. Όσο, όμως, εμείς οι πιστοί χάνομεν εδώ στην γήν να ΄στε βέβαιοι πως κερδίζομεν στον ουρανόν πολλαπλάσια γιατί οι περιπέτειες της ζωής πού αντιμετωπίζονται με πίστιν και ελπίδα είναι ακριβώς το συνάλλαγμα της
εξαγοράς. Δεν εννοεί αυτό ο Κύριος με τους μακαρισμούς, όπου μάς υποκινεί λέγοντάς μας στο τέλος το αποτέλεσμα, «Χαίρετε και αγαλλιάσθε ότι ο μισθός υμών πολύς εν τώ ουρανώ»;
Δεν σκοπεύω να σάς παραστήσω κανένα συγκεκριμένο κίνδυνο ή πειρασμό αλλά να σάς αφυπνίσω και προετοιμάσω σαν πιστούς εργάτες του ευαγγελίου. Να ΄σθε πάντα έτοιμοι στον στίβον γιατί κατά τον λόγον του Κυρίου μας «αγνοούμεν πότε ο κλέπτης έρχεται». Κλέπτης εδώ είναι ο παντοειδής πειρασμός και πολύμορφος αμαρτία, ο συγκαλυμμένος διάβολος και σατανάς όπου αδιάκοπα και ακούραστα και ανύστακτα μάς καιροφυλακτεί με πρόθεση να μάς αιχμαλωτίση και καταστρέψη!Εμείς, πολυφίλητές μου ψυχούλες, αγνοώντας ή μάλλον αδιαφορώντας στα έξω σχήματα και τις ανθρώπινες συνήθειες και νοοτροπίες ατενίζομεν αδιαλείπτως στον σταυρόν του Χριστού μας μέσω του οποίου και ο κόσμος προς ημάς και εμείς προς τον κόσμον εσταυρώθημεν και μία μάς έμεινε επιθυμία και πόθος και στόχος και κόσμος και πλούτος και δόξα και έφεσις και κίνησις και ενέργεια, ο Χριστός μας.
Προς Αυτόν ατενίζοντες και ως αρχηγόν και τελειωτήν και ως κέντρον του ΕΙΝΑΙ μας, μένομεν ακίνητοι και αμέριμνοι, πιστεύοντες απόλυτα ότι «Αυτώ μέλλει περί ημών» και «ουκ εάσει ημάς πώποτε πειρασθήναι υπέρ ο δυνάμεθα» αλλά εάν πειρασθώμεν, «ποιήσει συν τώ πειρασμώ και την έκβασιν εις το δύνασθαι ημάς υπενεγκείν». Ναί, αγαπητά μου σπλάχνα και πολυφίλητά μου. Η αγάπη του Χριστού μας συνέχει ημάς και δεν είμεθα μακράν από κοντά σας και η απόστασις του χώρου μάς χωρίζει λίγο· πνευματικά και εν Χριστώ είμεθα μαζί με τον ίδιον στόχον, με τα ίδια ιδανικά, με τον αυτόν σκοπόν, ουρανοπολίται, και ουδόλως μάς συγκινούν οι αντιθέσεις του εχθρού είτε κατ’ ευθείαν μάς πολεμά είτε μέσω των οργάνων του. Έχοντες όπως είπα πρότυπον της ζωής μας τον γλυκύτατόν μας Ιησούν και τους απ’ αιώνος πιστούς του φίλους και ημών πατέρας και διδασκάλους, αντλούμεν θάρρος και παρηγορίαν, εις όποιον δυστυχή τομέαν της ζωής μας θα μάς κτυπήσει ο εχθρός. Στην ύλην, στις αξίες, στις θέσεις, στα φίλτατά μας μέλη, στο ίδιο το σώμα, οπουδήποτε. Και τότε βλέπομεν πραγματικά ότι «ουδέν ημάς ουδέποτε αδικήσει», διά το είναι τον Κύριόν μας μεθ’ ημών.
Οι ημέρες μας είναι δύσκολες όπως το ανεπτύξαμεν στην αγάπην σας όχι από προγνωστικήν διάγνωσιν αλλά από εμπειρικήν και αποδεικτικήν των γεγονότων και επομένως μέσα στην λαίλαπα και την καταιγίδα δεν αναμένονται καλά αλλά συμφοραί και θλίψεις χάριν των αμαρτιών μας, χάρις όμως τώ Θεώ όπου με την φιλάνθρωπόν του οικονομίαν σε μάς τους πιστούς παρέχει και απ’ αυτά τα θλιβερά αιτίες και αφορμές προς σωτηρίαν, αν συνετώς αντιμετωπίσωμεν τα γεγονότα. Προς τί να λυπηθούμε και να καταπέσομε και να μικροψυχήσομεν στην υστέρησιν ή την απώλειαν των ενόλως και ματαίων πού είτε θέλομεν είτε μή θα τα αφήσωμεν εντός ολίγου; «Τί ημίν εν τώ κόσμω τούτω;» «Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα». Όπως και
Εσείς έτσι και εμείς οι ταπεινοί σας αδελφοί θα αντιμετωπίσωμεν τώρα αυτήν την περίστασιν παρακαλούντες τον σώζοντα ημάς Σωτήρα Χριστόν και την Πανάχραντον Μητέρα του και ας δόξη Αυτώ, ας γίνη το προσκυνητόν Του θέλημα και είη το όνομα Αυτού ευλογημένον.
 
Την αγάπην μας σ’ όλους τους εν Χριστώ αγαπητούς.
Ευχόμεθα ολοψύχως, πάντοτε δικός σας.
Ευτελής μοναχός Γ. Ιωσήφ
 
http://www.vatopedi.gr

ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ Ο ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ: ΟΧΙ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ, ΠΩΣ ΤΟ ΠΗΡΑΤΕ ΕΤΣΙ;

Γέρων Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός
Όχι παιδί μου. Πώς το πήρατε έτσι; 

Ερ: Γιατί το δρόμο της θυσίας δεν τον κάνουμε μόνοι μας, ενώ ο Χριστός τον έκανε μόνος του;

Γέροντας: Εκείνος τον έκανε μόνος του, επειδή ήταν ο ίδιος ο Θεός, ο σεσαρκωμένος Λόγος του Θεού. Αυτός που βλέπαμε εμείς, ήταν ο άνθρωπος Ιησούς. Αλλά ο άνθρωπος Ιησούς είχε μέσα και τον Λόγο, και τον Θεό Ιησού. Όντας μαζί Θεός και άνθρωπος, είχε ενδημούσα τη θεία Χάρη. Συμπαρίστατο, συνεβάδιζε η θεία Χάρη μαζί του. Αυτός, ο οποίος είναι η αυτοζωΐα, είναι δικός μας, είναι η κεφαλή του σώματός μας. Γιατί αυτόν τον φοράμε. «Όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε». Τον «ενεδύθημεν» με το βάπτισμα και τον φοράμε μέσα μας με την μετοχή των μυστηρίων κάθε μέρα. Είναι «σύναιμος και σύσσωμος» μαζί μας. Δεν είναι κάπου μακρυά και να τον επικαλεσθούμε για να ξεκινήσει να έρθει. Είναι ήδη μέσα μας. Επικαλούμενοι τη συμπαράσταση της Χάριτός του «πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ», όπως λέει ο Παύλος. Είπα όμως ότι βάση θα είναι αυτή. Όταν η βάση θα είναι αυτή και στις δύσκολες στιγμές θα προσπαθήσει ο σατανάς να σας απειλήσει. Να μην χάνετε το θάρρος σας, δεν πρόκειται να γίνει τίποτε από όσα σας απειλεί. « Μείζων ει ο εν υμίν ή ο εν τω κόσμῳ».

Ερ: Ο Υιός προσεφέρθει ως λύτρον για τις αμαρτίες των ανθρώπων. Σε ποιόν όμως; Ο Πατέρας, δεν το θέλει αυτό, γιατί αγαπά τον Υιό. Σε ποιόν προσφέρθηκε;

Γέροντας: Όχι παιδί μου. Πώς το πήρατε έτσι; Δεν προσφέρθηκε σαν λύτρον, ούτε υπάρχει διαφορά μεταξύ Πατρός και Υιού. Διαφορά θελήσεων δηλαδή μεταξύ των προσώπων τις Αγίας Τριάδος. Ὅ,τι θέλει ο Πατέρας, θέλει και ο Υιός. Αν και είναι αυτοτελή πρόσωπα δεν υπάρχει διαφορά θελήσεων και γνωμών. Η φύσις είναι μία αλλά τα πρόσωπα είναι τρία, αυτοτελή. Είναι όμως ομόγνωμα. «Τη ευδοκία του Πατρός, τη κενώσει του Λόγου και τη συνεργείᾳ του Αγίου Πνεύματος» έγινε η σωτηρία του ανθρώπου. Ο Λόγος του Θεού δεν εξυπηρέτησε κάποιον, αλλά από παναγάπη κινούμενος έγινε αναδημιουργός, αφού ήταν και ο δημιουργός. Και ένας λόγος παραπάνω. Επειδή επρόκειτο ο Λόγος του Θεού να λάβει και δευτέραν φύσιν για να μη μετακινηθεί η ιδιότητα των τριών προσώπων, ο Πατήρ να μένει πάντοτε Πατήρ και ο Υιός να μένει πάντοτε Υιός και το Άγιο Πνεύμα να μένει πάντοτε Παράκλητος, έπρεπε αυτό το πρόσωπο να σαρκωθεί που ήταν Υιός Θεού και να γίνει και Υιός ανθρώπου. Όχι ότι έκανε υπακοή και δόθηκε λύτρον. Αυτά τα παραδέχονται οι Προτεστάντες και οι Καθολικοί. Εξ αγάπης κινούμενος και μόνον εξ αγάπης. Όπως εξ αγάπης κινούμενος δημιούργησε τα πάντα, για να μεταδώσει την αγάπη στα κτίσματά του, και όχι από αναγκαιότητα, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες. Ο Λόγος του Θεού είναι το μέσον διά του οποίου κατασκευάσθηκε η κτίση. Αυτός λοιπόν ο Λόγος «ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου», που όρισε ο Βασιλεύς των αιώνων, ήλθε «κενώσας εαυτόν» χωρίς να έχει καμία προσταγή, ούτε να γίνεται θυσία, εξ αγάπης και μόνον κινούμενος. Σ’ αυτήν την αγάπη συμμετέσχε και ο Πατέρας και το Πνεύμα το Άγιο. «Ο Πατήρ ευδόκησεν ο Λόγος σαρξ εγένετο». Ο Λόγος του Θεού υπήρχε πάντοτε εις τους κόλπους του Πατρός. Περιγράφοντες τον Θεό Πατέρα ως νουν, είχε πάντοτε τον Λόγο. Δεν υπήρχε νους χωρίς Λόγο ποτέ. Ο Λόγος υπήρχε πάντοτε, ταυτοχρόνως, αϊδίως. Ευρίσκετο μέσα στην απέραντη ηρεμία της θεοπρεπούς μεγαλοσύνης. Όταν θέλησε ο Θεός να δημιουργήσει τα κτίσματα, μοχλός της δημιουργίας ήταν ο Λόγος. «Είπε και εγεννήθησαν». Ταυτοχρόνως φάνηκε μαζί με τα κτίσματα και ο Λόγος που ήταν αφανής μέχρι τότε. «Πάντα δι’ αυτού εγένετο», λέει ο Ιωάννης, και «χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν». Όταν ήλθε ο καιρός που έπρεπε να επαναφέρει σε ισορροπία την επαναστατημένη κτίση, αυτός ο Λόγος παρουσιάσθηκε και «εκένωσεν εαυτόν». Τί σημαίνει «εκένωσεν»; Μίκρυνε, για να μπορέσει να πλησιάσει την κτίση, όπως λέει σε έναν ωραίο λόγο του ο Αββᾶς Ισαάκ. Ταπεινώθηκε και μίκρυνε ώστε να μην αφανισθεί η κτίση από την παρουσία του και για να μπορέσει να συνομιλήσει με αυτήν. Το βαθύτερο είναι το εξής. Για να πάρει πάνω του την κτίση ώστε να της μεταφέρει αγιασμό υποστατικό. Μέσω της ανθρώπινης φύσεως φόρεσε τον κτιστό κόσμο και μετέφερε όλες τις θεοπρεπείς ενέργειες της Χάριτός του, ώστε έτσι να αγιάσει υποστατικά την κτίση. Όχι εξ ανάγκης. Άρα δεν είναι θύμα.

Ερχόμαστε τώρα σε άλλη θεωρία. Στο Ευαγγέλιο αναφέρεται ότι όταν επέστρεψαν από την αποστολή του κηρύγματος οι ενδομήκοντα μαθητές μετά χαράς έλεγαν στον Κύριό μας. «Κύριε, και τα δαιμόνια υποτάσσεται ημίν εν τω ονόματι σου». Τότε ο Κύριος λέει. «Είδον τον σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα». Φυσικά εμείς θα το μεταμορφώσομε αυτό. Δεν έπρεπε έτσι να λεχθεί. Αλλά «ο πράος και ταπεινός τη καρδίᾳ» Ιησούς μας, πάντοτε απέφευγε τις επιδείξεις. Αυτός μπορούσε να πει ότι αυτόν τον οποίον τώρα εσείς λέτε ότι υποτάσσεται εν τω ονόματι μου είναι αυτός, τον οποίον εγώ γκρέμισα από τον ουρανό, και ήμουν παρών, όταν έπεφτε σαν αστραπή. Η λέξη «εγώ» αποφευγόταν από τον Κύριό μας.

Μπαίνομε στο βαθύτερο θεολογικό νόημα και ερμηνεύομε στο πως έγινε η πτώση. Η πτώση, λέει ο Κύριός μας, έγινε σαν αστραπή. Σε χρόνο αστραπής. Τα δισεκατομμύρια των πεπτωκότων αγγέλων σε χρόνο αστραπής έπαθαν δύο μεταμορφώσεις. Πρώτα, αφήρεσε ο Θεός από πάνω τους το φωτισμό, την αξιοπρέπεια και την τελειότητα που είχαν. Και ταυτόχρονα τους μετέβαλε και τη μορφή. Όπως αναφέρουν οι Πατέρες, το τάγμα του εωσφόρου ήταν το ωραιότερο. Σε χρόνο αστραπής τους γκρέμισε, τους πήρε τον αγιασμό, το φως, και τους μετέβαλε τη μορφή.

Ερχόμαστε στη δεύτερη μορφή της αποκαλύψεως. Όπως λέει ο Κύριός μας προσδοκούμε «ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος». Πώς περιγράφεται στην Εκκλησία μας το ζήτημα της παλιγγενεσίας, της δευτέρας παρουσίας; Δεν λέει «ως αστραπή εισέρχεται από ανατολών και φαίνεται μέχρι δυσμών», θα γίνει η παρουσία του Λόγου του Θεού; Και σ’ αυτό το χρονικό διάστημα θα αναστηθούν όλοι οι άνθρωποι και θα παρασταθούν ενώπιον του;

Ένας σοβαρός άνθρωπος δεν επιτρέπεται να παραδέχεται τη θεωρία του καθενός. Εμείς ενδείξεις δεν θέλομε, αποδείξεις θέλομε. Εμείς πιστεύομε σε Θεό συγκεκριμένο, όχι αφηρημένο, με την κένωση του οποίου είμεθα υποστατικά ενωμένοι μαζί του. Και ιδού ο αγιασμός. Άλλωστε μη ξεχνάτε ότι υπάρχει ο σατανάς, ο οποίος πολεμά. Δεν είδατε στις ημέρες των Αποστόλων την παιδίσκη «την έχουσαν πνεύμα πύθωνος», η οποία συνεχώς εμαντεύετο, επρόλεγε. Πώς προλέγει ο σατανάς; Ο σατανάς ως υπερφυσικό φαινόμενο υπάρχει και έχει υπερφυσικές ικανότητες και λόγω της λεπτότητας της φύσεώς του και της κινήσεως που έχει. Διότι κινείται όπως ο νους. Σκεφθείτε την κίνηση του νου μας, πώς είναι. Αυτήν την ώρα είσαι εδώ, μετά σκέφτεσαι την Νέα Υόρκη, σκέφτεσαι το Λονδίνο, σκέφτεσαι την πατρίδα. Σε πόσα κλάσματα δευτερολέπτου γίνεται αυτή η κίνηση; Έτσι κινούνται οι Άγγελοι και οι δαίμονες. Οι άνθρωποι και οι Άγγελοι βλέπουν κατά μετοχήν της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, όπως βλέπει ο Θεός. Όχι τα πάντα, αλλά όσο τους επιτρέψει να βλέπουν. Μόνον αυτοί όμως. Οι δαίμονες ως πνεύματα που είναι «εικάζουν». Από την μακροχρόνια παράταση της ζωής τους έχουν αποκτήσει πολλές εμπειρίες. Βλέπουν π.χ. κάποιον που ξεκίνησε από το Λονδίνο να έλθει εδώ. Εάν εμείς είμαστε γνωστοί μπορούσα να έβλεπα στον ύπνο μου όνειρο ότι έρχεται εδώ. Θα μου το έδειχναν αυτοί. Αφού τον βλέπουν που ετοιμάζει τις βαλίτσες του, το διαβατήριό του. Ακαριαίως αυτοί κινούνται. Ύστερα υπάρχουν και άλλα σύμβολα μέσα στην κτίση που τους βοηθούν αυτούς. Είναι τα εξής. Όπως εδώ στην κοινωνία υπάρχει η αστυνομία, ο στρατός, οι διάφορες αρχές και υπάρχει τάξη, και βλέπομε και καταλαβαίνομε π.χ. από τα διακριτικά σημεία ποιός ανήκει στο ναυτικό, στην αεροπορία κλπ. έτσι και οι δαίμονες βλέπουν ποιοί είναι καθορισμένοι για σωτηρία. Λέει ο Παύλος ότι «ο Θεός ο προορίσας ημάς από καταβολής κόσμου», άρα αυτοί που είναι για σωτηρία έχουν πάνω τους σύμβολα από τη Χάρη του Θεού και αυτά τα βλέπουν οι δαίμονες ως πνεύματα και καταλαβαίνουν. Στο βίο του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος βλέπουμε ότι όταν μαρτυρούσε ο Άγιος και τους μάστιζε, φώναζαν οι δαίμονες. «Δεν τον ξέραμε αυτόν ότι θα μας κάψει; Από τη γέννησή του, δεν είδαμε ότι θα γινόταν τέτοιος;». Από τη γέννησή του είχε σύμβολα πάνω του και ήξεραν από τότε ότι θα γίνει άνθρωπος του Θεού. Απ’ αυτή την άποψη, όχι από προφητεία. Δεν έχουν προφητεία αυτοί, γιατί έχασαν την χάρη και είναι σκοτισμένοι και ζοφεροί. Αλλά από την λεπτότητα της κινήσεώς τους, την εμπειρία τους και από το πλησίασμα στους αγγέλους, που αναμειγνύονται μαζί τους καταλαβαίνουν. Όλη η κτίση συντηρείται από τους αγγέλους. Κατά προσταγήν Θεού οι άγγελοι κρατούν την κτίση σε αρμονία. Αυτούς τους αγγέλους τους βλέπουν οι δαίμονες και συμπεραίνουν. Θα γίνει εδώ μία θεομηνία ή ένας σεισμός. Διατάζει ο Θεός τους φύλακες αγγέλους να φύγουν. Τότε οι δαίμονες βλέπουν, ότι κάτι θα γίνει εδώ. Ξέρουν από προηγούμενα. Μέσω των μαντείων, των μαγισσών και των μέντιουμ λένε και αυτοί. Τις περισσότερες φορές τα λένε συγκεχυμένα και άλλες διαψεύδονται. Διότι αλλάζει η απόφαση. Αποφασίζει ο Θεός να καταστρέψει αυτό το μέρος. Τότε είτε αυτοί που είναι ζωντανοί και είναι εδώ, αρχίζουν να προσεύχονται είτε αυτοί που έχουν πεθάνει και έχουν παρρησία προσεύχονται και αλλάζει το σχέδιό του ο Θεός. Οι δαίμονες είδαν και είπαν οι μάγισσες ότι θα καταστραφεί, αλλά δεν καταστράφηκε. Διότι άλλαξαν οι άνθρωποι τη γνώμη, άλλαξε και ο Θεός την απόφαση. Στην Νινευί δεν είπε; Γι’ αυτό δεν ήθελε να πάει ο Ιωνάς να κηρύξει. Ήξερε ότι θα μετανοήσουν αυτοί, θα μετανοήσει ο Θεός και αυτός θα φαινόταν ψεύτης. Γι’ αυτό έφυγε και ο Θεός τον πήρε με το ζόρι.

Ερ: Αυτή η προαίσθηση ότι θα ερχόταν κάποιος δεν εξηγείται με την τηλεπάθεια;

Γέροντας: Τηλεπάθεια δεν υπάρχει. Είναι αυτά που είπαμε. Είτε υπάρχει η Χάρη του Θεού ή η πλάνη των δαιμόνων. Όταν ο άνθρωπος αρχίσει να ζει χριστιανικά, αφού βγει από το περιθώριο της παρά φύσιν ζωής, της αμαρτωλής, αρχίσει να ζει φυσιολογικά. Από τα φυσιολογικά ανεβαίνει στα υπέρ φύσιν προς τον αγιασμό. Τότε αρχίζει μέσα του να ξυπνά η διαίσθηση, που είναι χάρισμα, που είχε πριν από την πτώση. Μετά από την διαίσθηση, ακολουθεί η διόραση. Τη διόραση ακολουθεί η προόραση. Μετά γίνεται προφητεία αυξανομένης της χάριτος. Σ’ αυτές τις καταστάσεις όταν βρίσκεται ένας ευλαβής άνθρωπος με διαίσθηση, διόραση, προόραση και προφητεία θα τα δει αυτά, αν θα τα δει. Μόνον έτσι. Αλλοιώς είναι τσαρλατάνικα. Τί σημαίνει τηλεπάθεια; Ο άνθρωπος ο «πεπτωκώς» είναι πεπτωκώς. Ο αμαρτωλός άνθρωπος είναι στερημένος πάντων. Δεν του μένει τίποτε. Αυτό πού λέτε για μεταβίβαση σκέψεως από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μόνο με την ενέργεια του σατανά.

Ερ: Τό βλέπουμε σε επιστημονικά βιβλία!

Γεροντας: Η μαγεία ήταν επιστημονικός όρος. Η Αγία Αικατερίνη ήταν κάτοχος της μαγείας και πόσοι άλλοι Πατέρες, πριν να μπουν μέσα στη Χάρη του Θεού.

Ερ: Κάτι πρακτικότερο θα ρωτούσα, που πολλές φορές το ρωτούν τα παιδιά. Λέει ο Απ. Παύλος ότι ο άνδρας και η γυναίκα είναι ίσοι απέναντι του Θεού. Γιατί δεν επιτρέπεται η ιεροσύνη στη γυναίκα; Ενώ η γυναίκα έγινε Θεομήτωρ.

Γέροντας: Η Θεομήτωρ κατ’ εξαίρεση μία ήταν. Εξελέγει για να εξυπηρετήσει την «κένωσιν» του Θεού Λόγου. Αυτό είναι ανεπανάληπτο. Την αιτία της πτώσεως την δημιούργησε η γυναίκα. Απεδείχθη ότι ήταν το ασθενέστερο μέρος. Ως το ασθενέστερο μέρος δεν είχε ποτέ εμπιστοσύνη να εκπροσωπήσει αυθεντικά. Απόδειξη ότι ήταν η αιτία της πτώσεως αυτή. Εάν εξελέγει μία κόρη να εξυπηρετήσει στην οικονομία αυτήν ήταν κατ’ εξαίρεση η μία, γιατί δεν μπορούσε να γίνει αλλοιώς. Έπρεπε και αυτός να γίνει άνθρωπος και έπρεπε να γεννηθεί από φυσικούς όρους. Έπρεπε να βρεθεί κάποια κόρη που θα το κάνει αυτό. Βέβαια στον αγιασμό μπαίνουν και οι γυναίκες. Στην πραγματικότητα ο Θεός δεν δημιούργησε γυναίκα, άνδρα δημιούργησε. Προέβλεπε την πτώση και δημιούργησε τη γυναίκα για βοηθό. Βοηθό στην περίσταση της μεταπτωτικής καταστάσεως. Στο μέλλον καταργείται πάλιν η γυναικεία φύση. Επανέρχεται στην πρώτη δημιουργία «ότι άνδρα κατασκεύασε ο Θεός». Επομένως δεν μπαίνει εδώ μέσα σαν ολοκληρωμένη προσωπικότης. Αν και της εδόθη προσωπικότης χάριν της μητρότητος. Δεν της εδόθη δικαίωμα να εξυπηρετήσει τις θείες οικονομίες, και για τους φυσικούς λόγους που ξέρετε. Για την αδυναμία να βρίσκεται σε μία κατάσταση καθαρότητος και για την ανθρώπινη αρρώστια. Στην αρχή η Εκκλησία επέτρεπε το θέμα του ασπασμού εξ ίσου. Δεν πέρασε πολύς καιρός και άρχισαν τα σκάνδαλα και τα πάθη. Δεν μπορούν, λόγω της αδυναμίας του ανθρώπου, να συνεργαστούν αυτά τα δύο φύλα απαθώς. Και επειδή υπάρχει ο κίνδυνος η Εκκλησία, «μη έχουσα σπίλον ή ρυτίδα», δεν καταδέχεται τέτοια πράγματα. Σεβασμό μεν έδωσε στη γυναίκα η Εκκλησία γι’ αυτό την ύψωσε περισσότερο από κάθε άλλη ανθρωπιστική θεωρία και ιδεολογία. Μόνο η Εκκλησία θεώρησε ισότιμη τη γυναίκα με τον άνδρα. Ναι μεν στην ιεροσύνη δεν της επετράπει να μπει, στον αγιασμό όμως μπαίνει.

Όπως φαίνεται η γυναίκα στην αρχή της δημιουργίας δεν μπήκε στο νόημα γι’ αυτό και στο μέλλον δεν υπάρχει. Όταν ρώτησαν τον Κύριό μας, επειδή πίστευαν ότι το θέμα του γάμου ήταν απόλυτος προορισμός του ανθρώπου, στο μέλλον τί θα γίνει, τους είπε «πλανάσθε, μη ειδότες τας γραφάς. Δεν υπάρχουν τέτοια στην αιωνιότητα». Και το φύλο, αν και υπάρχει από την αρχή της δημιουργίας, εν τούτοις δεν λειτουργεί πάντοτε. Ένα κοριτσάκι μόλις γεννηθεί είναι δυνάμει γυναίκα, ενεργεία όμως δεν είναι. Πρέπει να γίνει δεκαπέντε ετών για να γίνει ενεργεία. Και όταν περάσει τα πενήντα και πάλι δεν μπορεί να είναι γυναίκα. Διότι εξυπηρετεί τη μητρότητα για μία μόνο περίοδο. Αυτές είναι περιστασιακές καταστάσεις που δημιούργησε η πτώση. Γι’ αυτό και στο μέλλον δεν υπάρχει «άρσεν και θήλυ». Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα μετά τον αγιασμό. Πριν τον αγιασμό υπάρχει. Πολλοί Πατέρες λένε ότι θα υπάρχει μόνον η Κυρία Θεοτόκος στη μορφή της πρώτης Εύας, της απαθούς πρώτης Εύας, διότι εθεώθη που κατοίκησε μέσα της ο Λόγος του Θεού. Πώς θα γίνουν αυτά, είναι άγνωστο.

(Απομαγνητοφωνημένη συζήτηση τον Ιούλιο του 1987)

vatopedi.gr