ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ ΚΑΠΟΙΟ ΠΑΣΧΑ

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ 

ΚΑΠΟΙΟ ΠΑΣΧΑ

 

Στα 1463 αρχιμανδρίτης της μονής των Σπηλαίων (του Κιέβου) ήταν ο μακάριος Νικόλαος. Ανήμερα το Πάσχα εκείνης της χρονιάς, την ημέρα που όλοι οι χριστιανοί εόρταζαν «θανάτου την νέκρωσιν» και «άδου την καθαίρεσιν», ένας από τους πατέρες της μονής, ο ευλαβής και ενάρετος Διονύσιος Στέπα, μπήκε στο σπήλαιο του οσίου Αντωνίου για να θυμιάσει τα σεπτά σκηνώματα των κεκοιμημένων αγίων. Τον ακολουθούσαν και μερικοί άλλοι αδελφοί με αναμμένες λαμπάδες. Σαν έφτασε στον τόπο όπου παλαιά ήταν η τράπεζα των σπηλαιωτών μοναχών, ο μακάριος Διονύσιος θύμιασε τα άγια λείψανα και φώναξε ευφρόσυνα :
                                       
-Άγιοι πατέρες και αδελφοί ! «Αύτη η κλητή και αγία ημέρα….., πανήγυρις εστί πανηγύρεων»! Χριστός ανέστη !
 
Την ίδια στιγμή – ώ του θαύματος ! – όλα τα’ άφθορα οσιακά σκηνώματα ανασήκωσαν ελαφρά τα κεφάλια και αποκρίθηκαν με μια απόκοσμη, βροντερή φωνή :
-Αληθώς ανέστη !
 
Με φρίκη ο θεοφιλής Διονύσιος και οι συνοδοί του έτρεξαν και γνωστοποίησαν το θαυμαστό γεγονός στον ηγούμενο Νικόλαο και τους λοιπούς πατέρες, για να δοξάσουν τον αναστάντα Κύριο και τους αγιασμένους δούλους Του.
 
ΠΗΓΗ : ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ, εκδ. «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ», ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, σ. 32.

Π. ΕΛΠΙΔΙΟΣ ΒΑΓΙΑΝΑΚΗΣ: ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ "ΠΑΣΧΑ"; ΓΙΑΤΙ ΣΦΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΑΡΝΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ; ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ;

 ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ "ΠΑΣΧΑ"; ΓΙΑΤΙ ΣΦΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΑΡΝΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ; ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ;

 

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ "ΠΑΣΧΑ";

Η λέξη «Πάσχα» προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «Πεσάχ», που σημαίνει μετάβαση. Μεταβαίνω από το ένα μέρος σε κάποιο άλλο. Για τους Εβραίους το πρώτο Πάσχα ήταν η μετάβασή τους από την χώρα της Αιγύπτου που ήταν υποδουλωμένοι και σκλαβωμένοι, στη γη της Επαγγελίας, στη γη Χαναάν, που τους είχε υποσχεθεί ο Κύριος μας.
Βέβαια σε μας έχει μεταφορική σημασία. Επειδή πολλοί χρησιμοποιούν τη λέξη Πάσχα και ιδιαίτερα μέσα στα αναστάσιμα τροπάρια σχολιάζεται πολλές φορές «πάσχα ιερόν, πάσχα μυστικό, πάσχα πανσεβάσμιο, πάσχα Χριστός ο Λυτρωτής», χωρίς να γνωρίζουν την βαθύτερη ερμηνεία της, που αξίζει να την αναφέρουμε:
ΠΑΣΧΑ για μας τους Χριστιανούς σημαίνει η μετάβασή μας από τον θάνατο στην ανάσταση, από την αμαρτία στη σωτηρία, από το σκοτάδι της ζωής μας στο φως της ανάστασής μας.

ΓΙΑΤΙ ΣΦΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΑΡΝΙΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ ΓΙΑ ΜΑΣ;

Το Πάσχα υπάρχει και ο Πασχαλινός Αμνός.
Θυμάστε όλοι, όταν ο Θεός διέταξε τον Μωϋσή, να πει σ’ όλους τους Ισραηλίτες να σφάξουν το καλύτερο αρνάκι τους και να βάψουνε με το αίμα τους τις πόρτες τους, γιατί εκείνη την ημέρα θα περνούσε ο άγγελος θανάτου και θα σκορπούσε το θάνατο σ’ όλα τα πρωτότοκα των Αιγυπτίων. Πράγματι, όσοι Ισραηλίτες είχαν βάψει με το αίμα του αρνιού την πόρτα του σπιτιού τους, δεν έπαθαν τίποτα, σε αντίθεση με τις οικογένειες των Αιγυπτίων, όπου είχαν θανατωθεί τα πρωτότοκα παιδιά τους.
Γιατί τα ανάφερα όλα αυτά;
Ξέρετε πως ονομάζεται ο Χριστός;
"ΑΜΝΟΣ".
Από τα παλιά χρόνια ζωγράφιζαν το Χριστό σαν προβατάκι με μια σημαία που είχε ένα σταυρό.
Εμείς, με τη δική Του χάρη και ευλογία τελούμε σήμερα το μυστήριο των μυστηρίων, τη θεία Ευχαριστία. Εκεί, ο «Πασχαλινός Αμνός» δεν είναι πλέον ένα τετράποδο ζώο. Αλλά πρόκειται για τον ίδιο το Χριστό, που σαν εκείνο το άκακο αρνάκι, σαν πρόβατο επί σφαγή ΣΕ ΚΑΘΕ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ με τη θυσία Του μας δίνει το δικό Του Αίμα Του. Είναι η ιερή εκείνη στιγμή που ο ιερέας ταπεινά προσφωνεί:
«ΜΕΡΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΑΜΝΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ…».
Κόβει τον άγιο Άρτο, που προηγουμένως έχει γίνει Σώμα Χριστού και τον ρίχνει μέσα στο Αίμα Του που υπάρχει στο άγιο Δισκοπότηρο και τότε έρχεστε εσείς και κοινωνάτε.
Τότε γίνεται αυτό το μεγαλειώδες. Όπως τότε ο εξολοθρευτής άγγελος δεν μπορούσε να σκοτώσει τα πρωτότοκα παιδιά των Ισραηλιτών, όταν έβλεπε να υπάρχει βαμμένο στις πόρτες το αίμα του αρνιού, έτσι και σήμερα όσοι μεταλαβαίνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, αλείφουν με το Αίμα Του την πόρτα της ψυχής τους.
Με αυτό τον τρόπο δεν μπορεί εύκολα ο σατανάς να πειράξει τον άνθρωπο εκείνο, όταν περνά δίπλα του, γιατί δεν είναι μόνος του. Είναι μέσα μας και ο Χριστός. Συμβαίνει ακριβώς εκείνο που είπε ο Απόστολος Παύλος:
«Ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί ο Χριστός». [Προς Γαλάτας 2, 20]
ΠΑΣΧΑ λοιπόν είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο οποίος μυστικά και πανσεβάσμια, μας φανερώνεται στον τύπο του ψωμιού και του κρασιού και μας δίνει το Σώμα και το Αίμα Του, για να έχουμε ζωή αιώνιο, όπως λέει και το αναστάσιμο τροπάριο:
…ΠΑΣΧΑ ΜΥΣΤΙΚΟΝ, ΠΑΣΧΑ ΠΑΝΣΕΒΑΣΜΙΟΝ, ΠΑΣΧΑ ΧΡΙΣΤΟΣ Ο ΛΥΤΡΩΤΗΣ…

ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΟΤΑΝ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ;

Επομένως, όταν ευχόμαστε «ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ», εννοούμε να μας αξιώσει ο Θεός να προετοιμαστούμε κατάλληλα για να έρθει ο Χριστός μέσα στη καρδιά μας με τη θεία Κοινωνία την ημέρα της Αναστάσεως.

Το Σώμα και το Αίμα του Χριστού θα μας μεταφέρει από τον θάνατο στη ζωή, από την φθορά στην αφθαρσία, από την πρόσκαιρη ζωή στην αιωνιότητα.

Η ένωσή μας αυτή με τη θεία Κοινωνία θα γίνει το καθαρτήριο της ψυχής μας. Δηλαδή, θα καθαρίσει ο Χριστός τη ψυχή μας και θα την δώσει στο Θεό Πατέρα.
Γι’ αυτό και σ’ ένα άλλο τροπάριο οι ψάλτες κατανυκτικά μας προσκαλούν όλους:
«ΔΕΥΤΕ ΠΟΜΑ ΠΙΩΜΕΝ ΚΑΙΝΟΝ…».
Ελάτε να πιούμε το καινούργιο ποτό, που θα μας καθαρίσει όλες τις αμαρτίες της ψυχής μας.

(απόσπασμα από κήρυγμα του π. Ελπιδίου Βαγιανάκη)

ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ: Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΚΑΜΙΑ ΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑ ΚΑΚΟ, ΑΝ ΜΕΣΑ ΑΠ' ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΒΓΕΙ ΚΑΤΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ!

Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ο Θεός δεν επιτρέπει καμιά θλίψη και κανένα κακό, αν μέσα απ' αυτά δεν βγει κάτι καλύτερο από αυτό που εμείς ανθρώπινα θεωρούσαμε ότι είναι το παν!

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: ΑΝ ΗΞΕΡΕΣ ΠΟΣΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΘΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΣΟΥ!

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: Ἂν ἤξερες πόσο γρήγορα θὰ σὲ ξεχάσουν οἱ ἄνθρωποι μετὰ τὸ θάνατο σου, δὲν θὰ ἐπιδιώξεις στὴ ζωή σου νὰ εὐχαριστήσεις κανέναν παρὰ μόνο τὸν Θεό. 

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ: ΕΥΣΥΝΕΙΔΗΤΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΕ, ΠΡΟΣΕΧΕ!

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: Εὐσυνείδητε Χριστιανέ, πρόσεχε! Καὶ τὸ μικρότερο παράπτωμα σοῦ φαίνεται ἐπάνω σου μεγάλο. Διότι οἱ λεκέδες εἶναι τόσο πιὸ ἐμφανεῖς ὅσο πιὸ καθαρὸ εἶναι τὸ φόρεμα.  

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: ΑΔΙΑΦΟΡΗΣΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙΣ ΑΝΕΣΗ!

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Ἀδιαφόρησε γιὰ τὶς ἀνέσεις καὶ τότε θὰ ἀποκτήσεις ἄνεση, ἀδιαφόρησε γιὰ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ τότε θὰ τὰ πάρεις, γιὰ νὰ τὰ πάρεις ὄχι σὰν δέσμιος αὐτῶν, οὔτε σὰν δοῦλος, ἀλλὰ σὰν ἐλεύθερος.  

ΧΑΙΡΕ ΝΥΜΦΗ ΑΝΥΜΦΕΥΤΕ- Η ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ

ΦΑΡΑΓΓΙ ΛΟΥΣΙΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ: ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

 Φαράγγι Λούσιου ποταμού:

Το Μικρό Άγιο Όρος της Πελοποννήσου

 

Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Αρκαδίας στην Πελοπόννησο είναι, αναμφίβολα, το φαράγγι του Λούσιου ποταμού. Ο Λούσιος, όπως αποκαλύπτει και το όνομά του, θεωρείτο το ποτάμι όπου οι νύμφες Θεισόα, Νέδα και Αγνώ έλουσαν το νεογέννητο Δία.
Είναι ένα μικρό ποτάμι μήκους 23 χλμ., που πηγάζει κυρίως από το οροπέδιο της Καρκαλούς (μικρό χωριό πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης – Πύργου, μεταξύ Βυτίνας και Λαγκαδίων) και βορειότερα από την περιοχή του χωριού Καλονέρι.
Το φαράγγι εκτός από την απαράμιλλη ομορφιά έχει και έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, αφού στην γύρω περιοχή βρίσκονται Μονές λαξεμένες πάνω στους βράχους, εκκλησίες και ασκηταριά.
Συγκεκριμένα, στις δύο πλευρές του φαραγγιού βρίσκονται δύο ιστορικές μονές, η Μονή Φιλοσόφου και η Μονή Προδρόμου που προσφέρουν απόλυτη γαλήνη και μαγευτική θέα. Δεν είναι τυχαίο ότι η περιοχή αποκαλείται το «Άγιον Όρος» της Πελοποννήσου.
Η Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου ή Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας είναι ιστορικό μοναστήρι της Αρκαδίας, χτισμένο σε απόσταση 14 χλμ. νότια της Δημητσάνας (έδρα του δήμου) και 47 χλμ. βορειοδυτικά της Τρίπολης σε κοντινή απόσταση από την Στεμνίτσα. Η Μονή βρίσκεται σφηνωμένη μέσα σε βράχο και μοιάζει λες και αιωρείται στο χείλος του γκρεμού της ανατολικής όχθης του φαραγγιού του ποταμού Λούσιου, σε υψόμετρο 520 μέτρων. Από το μπαλκόνι της Μονής, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν την μαγευτική θέα στην άγρια ομορφιά του φαραγγιού.
Το ιστορικό μοναστήρι απoτελείται από δύο κτίρια, τo αρχικό στα ανατολικά και τo vεώτερo στα βόρεια, το οποίο χρονολογείται τo 1860. Ιδρύθηκε από μοναχούς που ζούσαν σε κοντινά ασκητήρια από τov 12o αιώνα και τα οποία με την πάροδο των χρόνων συvεvώθηκαν (στα τέλη περίπoυ τoυ 16oυ αιώvα, 1500-1600) και σχημάτισαν τo κoιvόβιo της Μονής. Κατά την επανάσταση του 1821 η Μονή αποτέλεσε καταφύγιο και ιατρείο για τους αγωνιστές.
Από το μονοπάτι που κατεβαίνει στον Λούσιο και διασχίζει το φαράγγι μπορείτε να φτάσετε στη Μονή Φιλοσόφου, νότια της Δημητσάνας. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει στην απόδοση της εορτής, στις 23 Αυγούστου. Είναι χτισμένη στη δυτική πλευρά του φαραγγιού του Λούσιου, 11 χλμ. νοτιοδυτικά της Δημητσάνας και περίπου 86 χλμ. από την Τρίπολη. Η Μονή αποτελείται από δύο μοναστηριακά συγκροτήματα, ένα παλαιό και ένα νέο, τα οποία βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους.
Η παλαιά Μονή Φιλοσόφου είναι η πιο ιστορική και παλαιά μονή της Αρκαδίας και από τα παλαιότερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 963 από τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο από τη Δημητσάνα, τον επονομαζόμενο «φιλόσοφο», ο οποίος ήταν γραμματέας («Πρωτοκρίτης») του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Από το προσωνύμιό του πήρε και η Μονή το όνομά της. Είχε χαρακτηριστεί σταυροπηγιακή. Ήταν χτισμένη στο εσωτερικό μιας σπηλιάς, πάνω από μια απόκρημνη χαράδρα και σήμερα διατηρείται μόνο ένα μικρό εκκλησάκι Βυζαντινής τεχνοτροπίας του 10ου αιώνα με τις αξιόλογες τοιχογραφίες του. Είναι ναός εγγεγραμμένος τετράστηλος σταυροειδής με οκτάπλευρο τρούλο. Από την υπόλοιπη μονή σώζονται μόνο ερείπια κελλιών και άλλων κτισμάτων, καθώς και μια στέρνα.
Η παλαιά μονή είναι γνωστή και ως «Κρυφό Σχολειό», γιατί κατά την παράδοση λειτουργούσε εκεί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σχολείο που αργότερα εξελίχθηκε σε σπουδαία ιερατική σχολή που λειτούργησε στη Νέα Μονή. Στη Σχολή αυτή φοίτησε πλήθος δασκάλων, ιερέων, μοναχών, ανωτέρων κληρικών, καθώς και ηγετικές μορφές της Εκκλησίας. Από αυτήν αναδείχτηκαν τέσσερις πατριάρχες Ιεροσολύμων, δύο Οικουμενικοί Πατριάρχες και πολλοί ανώτατοι εκκλησιαστικοί άνδρες (Γρηγόριος ο Ε΄, Παλαιών Πατρών Γερμανός).
Η νέα Μονή Φιλοσόφου ιδρύθηκε μετά τα μέσα του 17ου αιώνα (λειτουργούσε ήδη το 1691). Βρίσκεται σε απόσταση τετρακοσίων περίπου μέτρων από την παλαιά Μονή, σε ομαλότερη θέση. Το καθολικό της κτίστηκε το 1661, και κατόπιν κτίσθηκαν και αρκετά κελιά, χωρίς όμως να εγκαταλειφθεί η παλαιά μονή. Το τέμπλο του καθολικού είναι ξυλόγλυπτο με εξαιρετική διακόσμηση και φέρει εικόνες κρητικής τεχνοτροπίας που αποδίδονται στο ζωγράφο Βίκτωρα (1663). Ο ναός αγιογραφήθηκε το 1693 με δαπάνη του «Μαυραηδή-πασά Φαρμάκη» από τη Στεμνίτσα, ο οποίος είχε εξισλαμισθεί, αλλά επανήλθε στο Χριστιανισμό επί Ενετοκρατίας. Απεικόνιση του χορηγού υπάρχει στη δυτική πλευρά του ναού (υπό τη μορφή τυπικού Ανατολίτη με βλοσυρό ύφος, πολυτελές ένδυμα και κομπολόι) δίπλα στην Αγία Ελένη.
Μεταξύ των ετών 1834-1836 η Μονή διαλύθηκε με απόφαση της Βαυαρικής Αντιβασιλείας, με τη δικαιολογία ότι είχε κάτω από έξι μοναχούς. Η περιουσία της δημεύθηκε και πωλήθηκε σε ιδιώτες. Μετά τη διάλυση, η Μονή ερήμωσε και σταδιακά κατέρρευσε. Σήμερα λειτουργεί ως ανδρική Μονή, μετόχι (με βασιλικό διάταγμα, από τις 14 Απριλίου 1922) της γειτονικής Μονής Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας. Το 1955 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο και από το 1992 άρχισε να ανακαινίζεται ριζικά με την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τέλος, να σημειωθεί ότι το φαράγγι εκτός από τόπο υψηλής οικολογικής σημασίας, έχει κηρυχθεί και αρχαιολογικός χώρος και τελεί υπό την προστασία του Υπουργείου Πολιτισμού.
 
ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΗΡΑΚΛΗΣ ΡΕΡΑΚΗΣ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΜΑΣ ΕΙΣΑΓΑΓΕΙ ΣΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕΩΣ!

 Η Μ. Τεσσαρακοστή μας εισαγάγει στα στάδια της Τελειώσεως

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής ΑΠΘ,

Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων

 

Οι 40 ημέρες της Μ. Σαρακοστής και οι 3 εβδομάδες του Τριωδίου, που προηγούνται, είναι μέρες πνευματικής εκγύμνασης και ασκητικής πορείας για τους Χριστιανούς, καθώς στηρίζουν, πνευματικά, το ταξίδι τους στη θεάρεστη κάθαρση, που οδηγεί στη βίωση της Σταύρωσης του Χριστού και της Αγίας Του Αναστάσεως. Η Σαρακοστή μας δείχνει πού βρισκόμαστε, από πλευράς πνευματικής ζωής αλλά και πώς μπορούμε να επανέλθουμε στη ιερή κανονικότητα του εαυτού μας, ανεβαίνοντας, από τα χαμηλά και γήινα, στα ψηλά και ουράνια. Η έναρξη του αγώνα, που μας προτείνει η Μ. Σαρακοστή προκειμένου να μπορέσουμε να αναστηλώσουμε την εικόνα, που μας χάρισε ο ίδιος ο Δημιουργός, γίνεται κατά την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου. Εκεί η Λατρεία της Εκκλησίας, μας διδάσκει τον τρόπο ανάπλασης και ανάτασης του εαυτού μας: «Υψηγορίαν φύγωμεν Φαρισαίου κακίστην, ταπείνωσιν δε μάθωμεν του Τελώνου αρίστην, ίν’ υψωθώμεν τω Θεώ». Ο Θεός, ο οποίος, θέλοντας «πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Α’ Τιμ. 2, 4), μας υπενθυμίζει διά του Απ. Παύλου ότι δεν σωζόμαστε με τις δικές μας δυνάμεις ή με την προβολή των ηθικών μας πράξεων και κυρίως με τη δική μας ύψωση στη σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους, αλλά με τη χάρη του Θεού και την εμπιστοσύνη μας στο έλεός Του: «τη γαρ χάριτι έστε σεσωσμένοι δια της πίστεως·  και τούτο ουκ εξ υμών, Θεού το δώρον, ουκ εξ έργων, ίνα μη τις καυχήσηται» (Εφεσ. 2, 8-9). Η επίγνωση της αλήθειας, που προσφέρει η βίωση της Σαρακοστής, μας επαναφέρει στη γνώση του μεγαλείου του εαυτού μας, ως Υιών και κληρονόμων των θείων αγαθών. Η συνειδητοποίηση της πνευματικής κληρονομιάς, στην οποία έχουμε μερίδιο, έχει ως βάση της την βαθιά πίστη ότι η σωτηρία είναι δώρο του Θεού και όχι δική μας κατάκτηση. Αυτό που είναι δικό μας έργο στη σωτηρία μας είναι αυτό που έκανε ο Άσωτος Υιός: «Εις εαυτόν δε ελθών είπε· πόσοι μίσθιοι του πατρός μου περισσεύουσιν άρτων, εγώ δε λιμώ απόλλυμαι! Αναστάς πορεύσομαι προς τον πατέρα μου και ερώ αυτώ· Πάτερ ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν σου· ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου· ποίησόν με ως ένα των μισθίων σου» (Λουκ. 15, 17-24). Αυτό που συνειδητοποιεί, πρωτίστως, ο Άσωτος υιός και κάθε άσωτος είναι ότι, παρά το σκόρπισμα  της περιουσίας που λαμβάνει από τον Θεό - Πατέρα, ο Χριστός Λυτρωτής τον ονομάζει και τον θεωρεί στην Παραβολή Υιό, δείχνοντας, έτσι, ότι και μετά την αμαρτωλή δράση του κάθε ανθρώπου συνεχίζεται, απαράλλακτα, η προσφορά του Ελέους του Θεού Πατρός για τη σωτηρία του.
Αυτό, ακριβώς, συνειδητοποιείται την περίοδο της Σαρακοστής, όπου τονίζεται, ιδιαίτερα, η έγνοια της Εκκλησίας, ως θεραπευτικής μονάδας, καθώς όλοι μας έχουμε ανάγκη άμεσης θεραπείας. Ο Μακαριστός Καθηγητής π. Ιωάννης Ρωμανίδης γράφει σχετικά: «Δεν υπάρχει ένας άνθρωπος, που να είναι φυσιολογικός, εκτός από τους Αγίους. Η Πατερική Θεολογία, λοιπόν, έρχεται και λέγει ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο νοερά ενέργεια, η οποία είναι  ένα φυσιολογικό συστατικό της ανθρώπινης φύσεως και η οποία, δυστυχώς, στον συνήθη άνθρωπο δεν λειτουργεί καθόλου ή λειτουργεί υποτυπωδώς. Για να επαναλειτουργήσει αυτή η νοερά ενέργεια, χρειάζεται να προηγηθεί η θεραπεία της ανθρώπινης προσωπικότητας. Αυτή η ανάγκη θεραπείας της ανθρώπινης προσωπικότητας συνιστά την ουσία της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Σήμερα, μιλάμε για αλλαγή νοοτροπίας του ανθρώπου, για αλλαγή της θεωρήσεως της ζωής και αυτήν την θεωρούμε μετάνοια. Δεν είναι όμως αυτό μετάνοια. Αυτό είναι απλώς μεταμέλεια. Η μεταμέλεια είναι η αρχή της μετάνοιας. Δεν καθαρίζεται η ψυχή του ανθρώπου από τα πάθη με μια απλή μεταμέλεια. Για να καθαρισθεί η ψυχή από τα πάθη προηγείται ο φόβος του Θεού και η μετάνοια, η οποία συνεχίζεται κατά το στάδιο της καθάρσεως και ολοκληρώνεται με τον θείο φωτισμό, τη φώτιση, δηλαδή, του νου του ανθρώπου από την χάρη του Αγίου Πνεύματος… Η θεραπεία της νοεράς ενέργειας της ψυχής του ανθρώπου, δημιουργεί αυτομάτως κοινωνικό άνθρωπο, δηλαδή, υγιή ψυχικά άνθρωπο, που είναι έτοιμος να δράση κοινωνικά σε όλους τους τομείς».
 Ετοιμάζοντας σταυρικά τον εαυτό μας για την Ανάσταση, είναι ωφέλιμο να νηστεύουμε αληθινά, όχι μόνον από τις τροφές, αλλά και από τις κακίες, με τη μετατροπή τους σε αρετές του Χριστού. Στο πλαίσιο αυτό, είναι ανάγκη να διατηρούμε τον εαυτό μας στερεωμένο στη βάση της πίστεως, ελεύθερο από τον καταναγκασμό και τη δουλεία της λογικής. Θεολογία είναι ο λόγος για τον Θεό· Και για τον Θεό δεν μιλάμε με τη λογική και δεν μπορούμε να τον φτάσουμε με τη γνώση. Η πίστη της Εκκλησίας δεν είναι οι διανοητικές κατασκευές και τα λογικά σχήματα, καθώς μας προβάλλει στα νεώτερα χρόνια το πνεύμα της Δύσεως. Η ορθόδοξη Θεολογία είναι πείρα και φρόνημα αγιωσύνης, αφοσιώσεως και εμπιστοσύνης στη Θεία Ευσπλαχνία και Δωρεά, καθώς ο Χριστός λέγει: «Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν». Η Αγία Τεσσαρακοστή κάνει αισθητή την αποστολή της Εκκλησίας, που είναι να κάνει προσιτό και εύληπτο στη ζωή μας τον Σωτήρα και Λυτρωτή Θεάνθρωπο. Η Εκκλησία, με την Σαρακοστή, δεν βιάζει, αλλά ελευθερώνει τον κάθε άνθρωπο από τις δουλείες και τα πάθη, που εμποδίζουν την πρόσβασή του στον Λυτρωτή. Τα πάθη διευκολύνουν και παροτρύνουν τον άνθρωπο να πορεύεται προς τα κάτω, προς την απώλεια και τον θάνατο, ενώ τον δυσκολεύουν να  ανεβαίνει, ως άνθρωπος (άνω + θρόω) προς τα πάνω, προς τον Γολγοθά, εκεί που βιώνει το Μυστήριο του Σταυρού και μετουσιώνει σε προσωπική εμπειρία, το Μυστήριο της Αναστάσεως. Η Εκκλησία, συνεχίζοντας το έργο της Θείας Απολυτρώσεως, προβάλλει προς όλους τους Χριστιανούς αλλά και προς όλους τους ανθρώπους το μήνυμα της Μ. Τεσσαρακοστής, ως τον τρόπο ζωής, με τον οποίο ο άνθρωπος απαντά στα Μυστήρια της Θείας Ενανθρωπήσεως, της Σταυρώσεως και της Αναστάσεως του Σωτήρα του κόσμου.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έλεγε ότι: «Ο Σταυρός είναι για μας το να σταυρώνουμε τη σάρκα, μαζί με τα πάθη και τις επιθυμίες της. Αυτή η σταύρωση οδηγεί τον άνθρωπο στην πνευματική του απελευθέρωση. Πρέπει να αντιληφθούμε καλά ότι η Βασιλεία των Ουρανών βιάζεται και την αρπάζουν οι βιαστές. Για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει κληρονόμος και βιαστής της Βασιλείας του Θεού είναι ανάγκη, πρωτίστως να μπορεί να εφαρμόζει τη Θεολογία της Σαρακοστής. Η νηστεία είναι εντολή ζωής. Δόθηκε από τον Θεό στον Αδάμ για τη διαφύλαξη της θείας χάριτος, που είχε προσφερθεί σε αυτόν από τον Θεό. Η ακρασία συμβάλλει στον θάνατο σώματος και ψυχής. Ποιος άνθρωπος λοιπόν δεν θέλει να βρει ζωή και χάρη από τον Θεό;».
Τροπάριο κατανυκτικό του Εσπερινού της Κυριακής της Τυροφάγου, δίνει το έναυσμα της Μ. Τεσσαρακοστής: «Τον της νηστείας καιρόν φαιδρώς απαρξώμεθα προς αγώνας πνευματικούς εαυτούς υποβάλλοντες, αγνίσωμεν την ψυχήν, την σάρκα καθάρωμεν, νηστεύσωμεν  ώσπερ εν τοις βρώμασιν εκ παντός πάθους, τας αρετάς τρυφώντες του πνεύματος». Η νηστεία, συνεπώς, αποτελεί μια διόρθωση της ανυπακοής των Πρωτοπλάστων στον Θεό, μια διόρθωσης ή επανόρθωσης της άρνησής τους να νηστέψουν το κακό, τον εγωισμό, την απόλαυση των υλικών, που τους οδήγησε στην απώλεια της αιώνιας ζωής. Είναι ωφέλιμο, συνεπώς, να προσλάβουμε τη Μ. Τεσσαρακοστή ως την πλέον κατάλληλη παιδαγωγική και πνευματική περίοδο για να εισάγουμε στη ζωή μας την αδιάλειπτη νηστεία, την κάθαρση των παθών και την απόκτηση των αρετών, βοηθώντας τον εαυτό μας να αρχίσει την άνοδό του στη βαθμίδα της πνευματικής του τελειώσεως: Από τη μετάνοια στην Κάθαρση, από την Κάθαρση στον Φωτισμό και από τον Φωτισμό στη Θέωση.
 
thriskeftika.blogspot.com

Η ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ