ΗΜΟΥΝ ΠΛΟΥΣΙΟΣ ΚΑΙ ΑΘΕΟΣ

 Ήμουν πλούσιος και άθεος

Πριν από όλα πρέπει να σας συστηθώ, για να με γνωρίσετε κάπως. Θα περάσουμε τόση ώρα μαζί, εγώ γράφοντας και εσείς διαβάζοντας αυτά που γράφω. Να μη γνωριζόμαστε καθόλου; Δεν είναι σωστό.

Θα αρχίσω από τα εύκολα. Πρώτα το πλούσιος. Ξέρετε τι θα πει πλούσιος. Να έχεις όσα χρήματα θέλεις, όποτε τα θέλεις, να κάνεις ό,τι θέλεις… και αφού τελειώσεις να σου περισσεύουν και για την επόμενη φορά… και τη μεθεπόμενη. Δηλαδή το θέμα χρήματα και τα οικονομικά κτλ. να μην υπάρχουν για σένα. Άνεση και ευρυχωρία να μαζεύεις και να ξοδεύεις, χωρίς να λογαριάζεις, χωρίς να διστάζεις, χωρίς να φοβάσαι. Σε αυτήν την περιοχή βρέθηκα εγώ. Τώρα ούτε το πώς, ούτε το γιατί, ούτε και το πόσα έχει καμία ιδιαίτερη σημασία, ούτε για εσάς, αλλά ούτε και για μένα. Αν δεν ήμουν άθεος, θα έλεγα έτσι τα ’φερε ο Θεός. Αλλά αφού Θεός δεν υπάρχει για μένα, πρέπει να πω έτσι τα ’φερε η τύχη. Και εδώ κάτι δεν μου πάει καλά, γιατί ούτε και στην τύχη πιστεύω. Ειδικά στο θέμα της τύχης, κάνω μια παρένθεση, πάντα το θεωρούσα πολύ ταπεινωτικό και φτηνό να καταφεύγω. Φορτώνουμε τη ζωή μας ολόκληρη, το περιεχόμενο της μέρας μας, τη ζωή των δικών μας σε κάτι, που καλά-καλά δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει… Μετά όμως λέω ότι κάτι πρέπει να υπάρχει… και έτσι ζαλισμένος όπως πάντα, χωρίς να το λύσω, το αφήνω το θέμα και πηγαίνω παρακάτω.

Πάμε τώρα στο άθεος. Μάλλον δεν είναι η σωστή λέξη. Πώς λέγεται αυτός, που δεν ασχολείται καν με το θέμα; Υπάρχει, δεν υπάρχει Θεός, δε με απασχολεί, ούτε τον χρειάζομαι. Δηλαδή, πώς περνάς από κάποιον δίπλα και ούτε γυρίζεις να τον κοιτάξεις; Σου είναι αδιάφορος. Έφυγες, τον ξέχασες…καπνός που διαλύθηκε. Κάτι τέτοιο. Άλλωστε όταν έχεις ό,τι θέλεις, όσα θέλεις, όποτε τα θέλεις, δεν ενδιαφέρεσαι για το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει Θεός. Εγώ δεν λέω ότι δεν υπάρχει, ούτε ότι υπάρχει. Λέω κάτι άλλο. Μου είναι αδιάφορος, δε διασταυρώνονται οι δρόμοι μας, πηγαίνω παρακάτω. Έτσι σκεφτόμουν, αυτό ήμουν. Λέω ήμουν, και το γιατί θα το καταλάβετε λίγο πιο κάτω.

Από εμφάνιση, πολύ κοινός, θα έλεγα. Τίποτα το ιδιαίτερο ή το ξεχωριστό επάνω μου. Οι άλλοι γύρω μου με έβλεπαν και ξεχωριστό και εντυπωσιακό και μοναδικό και αξιαγάπητο…, αλλά εσείς να πιστέψετε εμένα. Αυτά που έλεγαν οι άλλοι γύρω μου αφορούσαν την τσέπη μου και το πορτοφόλι μου και όχι εμένα. Και ήξεραν πολύ καλά τι είχε το πορτοφόλι μου και η τσέπη μου και οι λογαριασμοί μου στις Τράπεζες…. Από ηλικία, αν ενδιαφέρεστε, να υπολογίζετε κάπου στη μέση.
Τώρα πηγαίνουμε σε μια άλλη, πιο ενδιαφέρουσα περιοχή. Από πολύ ενωρίς στη ζωή μου είχα μια περίεργη αίσθηση, που συχνά ένιωθα να με κυνηγά, κάποτε να με βαραίνει κιόλας. Ένιωθα ότι κάνω κάτι λάθος στη ζωή μου. Όχι, δεν ζούσα καθόλου ανήθικα, ούτε εκφυλισμένα. Αντίθετα μάλιστα, έκανα πολύ καλή διαχείριση της περιουσίας μου και της ζωής μου. Είχα όμως ένα αίσθημα, έντονο μερικές φορές, ότι κάνω λάθος ζωή. Το αίσθημα αυτό με απασχολούσε και ήθελα να το αντιμετωπίσω. Είχα χρόνο να ξοδέψω με τον εαυτό μου και τις ανησυχίες μου, αλλά δεν έβρισκα την απάντηση, και αυτό με κούραζε. Τα στοιχεία που επιστράτευα και σύγκρινα τη ζωή μου είχαν πάντα σχέση με το κακό, τον εκφυλισμό, τις ακραίες καταστάσεις, με τη «νύχτα», την πρόκληση… Δεν χρωστούσα, δεν έκλεβα, το αντίθετο μάλιστα, απλόχερα βοηθούσα, και με ευχαρίστηση, όπου αντιλαμβανόμουν ότι υπήρχε ανάγκη. Δεν έβρισκα το λόγο να ανησυχώ. Επεξεργαζόμενος τη ζωή μου την βαθμολογούσα με πολύ καλούς βαθμούς και με κριτήρια πολύ αυστηρά.

Παρόλα αυτά κάτι μέσα μου μού έλεγε ότι είμαι σε λάθος δρόμο. Προσπάθησα να τους έχω όλους γύρω μου ευχαριστημένους και με το παραπάνω. Δεν μπόρεσα όμως να απαλλαγώ. Κοίταξα την εικόνα μου προς τους άλλους, έκανα διορθωτικές κινήσεις, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Κάτι μέσα μου έφευγε και επανερχόταν και μου ’λεγε ότι δεν είναι αυτή η ζωή, δεν είναι αυτό το νόημά της, δεν είναι δυνατό να ζήσω και να τελειώσω όλη μου τη ζωή με τέτοιο περιεχόμενο.

Αντιλαμβάνεσθε ότι δεν ήμουν χαρούμενος, αλλά δεν ήμουν και δυστυχισμένος. Και γιατί να είμαι δυστυχισμένος, αφού είχα ό,τι ήθελα, όποτε το ήθελα; Αλλά τότε, γιατί να μην είμαι χαρούμενος; Τι ήταν αυτή η σκιά, που με ακολουθούσε;

Κάποτε τα κατάφερνα να την ξεχάσω αυτή τη σκέψη και να ξεμπερδεύω μαζί της. Ζούσα σα να μη συμβαίνει τίποτα. Όμως ερχόταν η ώρα του απολογισμού και μέσα μου ήμουν βέβαιος ότι είμαι σε λάθος δρόμο. Έβρισκα τη ζάπλουτη ζωή μου φτωχή και χωρίς καμία αξία. Κάποια στιγμή και τα πιο μεγάλα και εντυπωσιακά που έκανα στη ζωή μου με άφηναν αδιάφορο και με ανησυχούσε η παρουσία τους στη ζωή μου. Είχα έντονη την αίσθηση ότι κάποιοι ζουν πιο σωστή ζωή από τη δική μου, πιο καλή ζωή, πραγματικά αξιόλογη και όμορφη. Η δική μου ζωή δεν ήταν τέτοια και αυτό με βασάνιζε.

Μη νομίσετε ότι δεν έκανα τίποτα για όλα αυτά τα ενοχλητικά και αρνητικά συναισθήματα. Γιατρός δεν είμαι, αλλά τα πάω καλά με το διάβασμα και με το Internet. Το έψαξα το θέμα και από αυτής της πλευράς. Και για τις ντοπαμίνες έψαξα, τις σεροτονίνες, τα πάντα. Δεν ένιωθα άρρωστος, ούτε και το προφίλ μου ταίριαζε με των ασθενών και με τις ασθένειες που συναντούσα στην έρευνά μου.

Δεν έφτασα σε πολύ άσχημη κατάσταση, ούτε χρειάστηκε να χειροτερέψουν τα πράγματα στη ζωή μου πολύ. Μια μέρα έκανα μια σκέψη, ή πιο σωστά άκουσα μια σκέψη. «Πήγαινε σε ένα νοσοκομείο μια βόλτα», είπα στον εαυτό μου. Δεν αντέδρασα άσχημα στη σκέψη, ούτε με απώθησε η ιδέα. Δεν είχα κάποιο πρόβλημα υγείας ούτε κάποια ιδιαίτερη σχέση με γιατρούς και νοσοκομεία, αλλά δεν είχα και πρόβλημα να υπακούσω. Εύκολα αποφάσισα σε πολύ κοντινή ημερομηνία να πάω σε ένα μεγάλο κεντρικό νοσοκομείο, χωρίς να ξέρω ούτε τι θα κάνω εκεί, ούτε το γιατί θα πήγαινα. Απλώς πήγα. Η φωνή μέσα μου με περίμενε εκεί, στην κεντρική είσοδο του νοσοκομείου, και με βοήθησε. «Περπάτα στους διαδρόμους, στους ορόφους, περπάτα αργά και κοίταζε όσο μπορείς περισσότερο τους ανθρώπους που περνάνε δίπλα σου, τις συνθήκες, τις κινήσεις τους». Το έκανα. Ό,τι μου έλεγε η φωνή στη σκέψη μου το έκανα, χωρίς να επιστρατεύσω ιδιαίτερες δυνάμεις ή κάποιο ξεχωριστό θάρρος.

Τώρα δεν χρειάζεται να σας περιγράψω τι είδα στο νοσοκομείο. Ίσως εσείς να τα ξέρετε καλύτερα από εμένα. Χρειάζεται όμως να σας πω κάτι πολύ περίεργο, που σίγουρα δεν πάει το μυαλό σας. Ένιωθα πολύ όμορφα όλη αυτή την ώρα. Έστω με αυτές τις ήσυχες βόλτες που έκανα, ένιωθα πραγματικά όμορφα μέσα σε εκείνο το περιβάλλον. Βέβαια, δεν σας το κρύβω, ότι στην αρχή ένιωθα λίγο άβολα, γιατί όλοι εκεί μέσα στους διαδρόμους, στους θαλάμους, είχαν κάτι να κάνουν. Εγώ έκανα απλώς βόλτες και κοιτούσα γύρω μου. Κάπως αταίριαστο αυτό. Έτσι το είδα και εγώ στην αρχή. Μετά όμως προσαρμόστηκα. Κάποια στιγμή βοηθήθηκα λίγο περισσότερο, όταν πλησίασα μια γιαγιούλα σκυφτή και αργοκίνητη και της γέμισα ένα μικρό μπουκάλι νερό από τον καταψύκτη. Χαμογέλασα. Άρχισα να γίνομαι κάπως χρήσιμος και να έχω και εγώ κάποιο ρόλο… Ναι, ένιωθα καλά, και μάλιστα είχα ένα περίεργο αίσθημα, ότι γυρίζοντας πίσω στο σπίτι μου, όχι μόνο δεν θα έχω την αίσθηση ότι έχασα το χρόνο μου, όχι μόνο δεν θα μετανιώσω, αλλά ούτε θα ανέβει μέσα μου η σκέψη της λάθος κατεύθυνσης, της λάθος ζωής, που με απασχολούσε τόσο συχνά.

Δεν πήγα ξανά στο νοσοκομείο, αλλά έγινε κάτι άλλο μέσα μου. Ξόδεψα πολλές ώρες με το να θυμάμαι και να επεξεργάζομαι τα όσα είχα δει εκείνο το απόγευμα. Όχι τραγικά πράγματα, μην πάει το μυαλό σας. Τα βρήκα όμως πολύ ενδιαφέροντα και σε κάποιες περιπτώσεις συναρπαστικά. Χωρίς να με ενδιαφέρουν οι ειδικές λεπτομέρειες και τα ιατρικά πράγματα, σύγκρινα το περιεχόμενο της μέρας αυτών των ανθρώπων με το περιεχόμενο της δικής μου ζωής. Έμεινα άφωνος. Το παραδέχτηκα αμέσως. Αυτοί οι άνθρωπο ζούνε, ενώ εγώ δεν ζω. Δεν προσφέρω τίποτα σε κανένα. Δεν είμαι χρήσιμος σε κανέναν. Αυτοί οι άνθρωποι παλεύουν, ενώ εγώ δεν παλεύω για κανέναν και για τίποτα. Μου φάνηκε αμέσως πιο σωστή η ζωή τους από τη δική μου ζωή.

Το άφησα έτσι και πέρασε λίγος καιρός. Συνέπεσε να πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων εκείνης της χρονιάς. Ιδιαίτερα βαρετή και ενοχλητική περίοδος για μένα. Έβλεπα τους ανθρώπους γύρω μου να κάνουν τα πάντα για να ζήσουν και να μην καταρρεύσουν. Να κάνουν τα πάντα για να ξεχάσουν, να δραπετεύσουν, να κάνουν τρελά, απίθανα πράγματα για να γεμίσουν την άδεια τους ζωή, χωρίς αποτέλεσμα. Αυτό με ενοχλούσε πολύ. Μας έβλεπα όλους ριγμένους σε ένα λάκκο βαθύ, να προσπαθούμε να βγούμε στην επιφάνεια, στο φως, στον καθαρό αέρα. Και κάποιος να μας ρίχνει μέσα στο λάκκο φωτάκια χριστουγεννιάτικα πολύχρωμα, να μας πετάει δώρα, δέντρα στολισμένα, τσουρέκια. Κι εμείς να ξεγελιόμαστε, να στολίζουμε το λάκκο με φωτάκια, να στρώνουμε γιορτινά τραπέζια μέσα στο λάκκο… Η δυστυχία μου ήταν μεγάλη κάθε τέτοια εποχή.

Τυχαία άκουσα στο ραδιόφωνο, καθώς οδηγούσα, μια διαφήμιση για ένα μπαζάρ για την ενίσχυση ενός ιδρύματος για αυτιστικά παιδιά. Θα πάω, είπα. Και πήγα. Δεν πήγα ούτε να αγοράσω, ούτε να βοηθήσω οικονομικά. Θα σας εκνευρίσει να σας πω ότι δεν αγόρασα ούτε μία καρφίτσα. Ούτε άφησα κάποια γενναία επιταγή στο ίδρυμα. Συγγνώμη, δεν το έκανα. Έκανα κάτι πολύ πιο μεγάλο, γιατί αυτό είχα ανάγκη. Πέρασα από όλους τους πάγκους με τα δώρα, τα γλυκά, τις προσφορές. Δοκίμασα και τα μπισκότα που μου πρόσφεραν. Αλλά εγώ κοιτούσα τα πρόσωπά τους. Ναι, εκείνα τα πρόσωπα. Το ήξερα ότι ήταν οι γονείς των αυτιστικών παιδιών και οι δάσκαλοί τους. Ίσως και κάποιοι ψυχολόγοι, που υπηρετούσαν αυτά τα παιδιά. Τα πρόσωπά τους, Θεέ μου. Ήταν γελαστοί, ορεξάτοι, τα πρόσωπά τους ζεστά, φιλικά. Και όλοι τους είχαν ένα τόσο μεγάλο φορτίο στα σπίτια τους. Πραγματικά δυνατοί άνθρωποι, σκέφτηκα και θαύμασα. Καλοντυμένοι, περιποιημένοι, χαρούμενοι, με τα αστεία τους, με τα πειράγματά τους… Μετά κοίταξα τα παιδάκια του Ιδρύματος. Αυτά τα άρρωστα παιδάκια μαζί με τους γελαστούς γονείς τους. Πάλι μου ανέβηκε η ίδια σκέψη, αλλά αυτή τη φορά πολύ πιο μορφοποιημένη και συγκεκριμένη από την προηγούμενη φορά. Αυτοί οι άνθρωποι μου άρεσαν πιο πολύ από τον εαυτό μου. Η ζωή τους με αγγίζει, με πείθει ότι είναι ζωή με περιεχόμενο που αξίζει να ζήσεις…. Με πλησίασαν να μου συστηθούν μερικοί και να με γνωρίσουν. Δεν τόλμησα να πω την αλήθεια για το πώς και το γιατί βρέθηκα εκεί, μαζί τους εκείνο το βράδυ. Πώς να τους πω ότι έχασα το δρόμο μου στη ζωή, ότι ανακάλυψα ότι δεν ζω, ότι ζω λάθος ζωή και ότι ψάχνω για κάτι σωστό και γνήσιο να ζήσω;

Κάποια στιγμή μπήκε στην αίθουσα μία ομάδα μεγαλούτσικα παιδιά, με κασκόλ και σκουφιά και δύο κιθάρες. Αγόρια και κορίτσια. Πήγαν σε μια γωνιά και άρχισαν να τραγουδούν σαν μια μικρή χορωδία. Όλοι στράφηκαν προς το μέρος τους, τα παιδάκια πλησίασαν και άκουγαν χαρούμενα τις χριστουγεννιάτικες μελωδίες.

Πήρα το θάρρος και πλησίασα τα άρρωστα παιδάκια. Κανένας δε με ενόχλησε. Ήταν θαρρώ η πρώτη μου φορά που έσκυβα να πλησιάσω ένα παιδάκι, και μάλιστα με τέτοιο πρόβλημα, χωρίς να ξέρω ούτε πώς να το πλησιάσω, ούτε πώς να το χειριστώ. Αλλά ένιωθα ότι πολύ λίγο με ενδιέφερε. Ήταν σα να άπλωνα το χέρι μου να πάρω κάτι, κάτι που εγώ δεν είχα, δεν ένιωσα ποτέ μου, ενώ εκείνοι το είχαν, το είχαν και το ζούσαν κάθε μέρα.

Βγήκα έξω στο καθαρό και υγρό νυχτερινό αεράκι. Είχα πολλές, πάρα πολλές σκέψεις στο μυαλό μου και μια μεγάλη ανάγκη να τις επεξεργαστώ. Μη βιαστείτε να πείτε ότι σκέφτηκα να τα πουλήσω όλα και να τα αφήσω στο Ίδρυμα με τους πονεμένους πατεράδες και τις ηρωικές μητέρες αυτών των παιδιών. Όχι, δεν ήμουν τόσο επιπόλαιος να κάνω κινήσεις με τόσο κοντινή ημερομηνία λήξης. Στο προαύλιο του Ιδρύματος με περίμενε το καλό και ακριβό τζιπ μου. Ομολογώ ότι ήταν πολύ καλό και πολύ ακριβό. Κάποτε καμάρωνα. Όμως εδώ και χρόνια δε με άγγιζε τίποτα από όλα αυτά. Τη χλιδάτη και φανταχτερή ζωή τη θεωρούσα «παιδική αρρώστια», που την είχα περάσει εδώ και πολύ καιρό. Οι μεζονέτες, τα σπα, τα ακριβά εστιατόρια, οι υψηλές γνωριμίες, το αισθανόμουν ότι ήταν λάθος ζωή, αλλά τι να ’βαζα στη θέση τους; Αυτό δεν ήξερα…

Έμεινα έξω από το τζιπ, ακούμπησα επάνω του και κοίταξα τον ξάστερο δεκεμβριάτικο ουρανό. Μέσα μου είχαν γίνει πολλές ζυμώσεις και αρκετές αλλαγές. Αυτή η ζωή που έβλεπα γύρω μου τον τελευταίο καιρό ήταν πιο αξιόλογη ζωή από τη ζωή που έκανα εγώ και πιο σωστή. Μπορεί να είχε πόνο, αλλά είχε αλήθεια και δύναμη, ενώ η δική μου δεν είχε ούτε αλήθεια, ούτε δύναμη. Σιγά τη δύναμη που χρειάζεται να ξοδεύεις λεφτά, σκέφτηκα.

Μετά πήγε το μυαλό μου στην παιδική χορωδία. Πάλι άρχισα να μην καταλαβαίνω. Παιδιά είναι, αγόρια, κορίτσια… Γιατί κουβαλήθηκαν μέσα στη νύχτα στο Ίδρυμα; Δεν είχαν τίποτα καλύτερο να κάνουν; Τα λόγια των τραγουδιών τους μιλούσαν για τον Θεό, για τον Ιησού Χριστό, που ήρθε στη γη μας. Τα ήξερα όλα αυτά, αλλά ποτέ δεν είχα σταματήσει μπροστά τους. Είχα τις δικές μου θεωρίες και απόψεις. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι είχα σηκώσει τα μάτια μου και κοιτούσα τον ουρανό. Ήταν πεντακάθαρος και ελκυστικός να τον κοιτάζεις. Όμως εγώ ένιωθα να μου μιλάει ο ουρανός. Μάλλον να μου γελάει με καλοσύνη… Αυτό το αίσθημα είχα, αλλά δεν ξέρω πώς να σας το περιγράψω. Ένιωσα κάτι να αλλάζει οριστικά μέσα μου, μια μεγάλη δύναμη και μια δυνατή αγάπη για αυτούς τους ανθρώπους. Πετάχτηκα και γύρισα πίσω, μέσα στην αίθουσα τρέχοντας. Μόλις πρόβαλα στην πόρτα, όλοι σταμάτησαν και γύρισαν στο μέρος μου.
-Σας ψάχναμε, γιατί φύγατε; μου είπε μία γλυκύτατη κυρία από τα τραπέζια. Κοντοστάθηκα. Εγώ να τους κοιτάζω και εκείνοι να με κοιτάζουν, σα να περίμεναν κάτι να ακούσουν από εμένα. Και όντως ένιωθα ότι είχα κάτι πολύ σημαντικό να τους πω. Πέρασα την πόρτα, σταμάτησα, σήκωσα τα μάτια μου και τους μίλησα.
-Εγώ έψαχνα εσάς, τους είπα πηγαία και αυθόρμητα. Δεν σας γνωρίζω ούτε με γνωρίζετε, όμως από την πρώτη στιγμή που σας είδα κατάλαβα ότι εγώ έχω ανάγκη εσάς, γιατί εσείς ζείτε, είσαστε δυνατοί μέσα στον αγώνα σας, στο ανηφόρι της ζωής έχετε χαρά και σκοπό που ζείτε και παλεύετε. Εγώ που με βλέπετε ούτε δυνατός είμαι, ούτε παλεύω, ούτε ανηφόρι έχει η ζωή μου και νομίζω ότι δεν ζω, ή ότι ζω λάθος ζωή. Αυτή η σκέψη δεν πέρασε ποτέ από το δικό σας μυαλό, από το δικό μου όμως περνάει κάθε μέρα. Αυτή είναι η μεγάλη μας διαφορά.
Η σιωπή ήταν απόλυτη. Όλοι κοιτούσαν εμένα. Μπροστά μου ακριβώς ένας μεσήλικας πατέρας με ένα αναπηρικό καροτσάκι και ένα σπαστικό αγοράκι, του χάιδευε τα μαλλάκια κι αυτό ηρεμούσε και με άκουγε.
-Να σας ζητήσω μια χάρη σας παρακαλώ, βρήκα τη δύναμη να συνεχίσω. Μπορείτε να με αφήσετε να σας βοηθήσω να μαζέψουμε τα τραπέζια, να σκουπίσω το πάτωμα, να πλύνω πιάτα, να τραγουδήσω μαζί σας;
Οι άνθρωποι κουνήθηκαν από τη θέση τους. Κάτι είπαν, αλλά εγώ δεν μπορούσα να ακούσω τίποτα. Με πλησίασαν πολλοί, με πήραν στο τραπέζι τους τα παιδιά της χορωδίας. Μου μίλησαν για τον Ιησού Χριστό που αλλάζει, που μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Με βοήθησαν να καταλάβω ότι αυτό που ζήλευα, γιατί δεν το είχα, ήταν η ζωή του Ιησού Χριστού, που είναι η μόνη αληθινή ζωή που αξίζει να ζήσεις. Μου χάρισαν μία Καινή Διαθήκη και όταν έβγαλα να πληρώσω για το φαγητό όλοι τους γέλασαν πραγματικά με την καρδιά τους. Ένιωσα άνετα να πλησιάσω τα παιδιά τους, να τους κάνω αστεία, γονάτισα δίπλα τους και έπαιξα με τα δώρα τους. Το μόνο που ήθελα πολύ, αλλά δεν κατάφερα να κάνω, ήταν να πλύνω τα πιάτα τους.

Την επόμενη φορά που πήγα στο Ίδρυμα δεν ήμουν μόνος στο αυτοκίνητο. Παραμονή Πρωτοχρονιάς, το γέμισα με τα παιδιά τής χορωδίας, γιατί στο μεταξύ έμαθα και εγώ τους ύμνους στην εκκλησία και τραγουδούσα μαζί τους για τα παιδάκια. Κανένας όμως δεν ήξερε ακόμα τι είχε γίνει πραγματικά στη ζωή μου. Ήταν σα να ξανάρχιζα τη ζωή μου από την αρχή. Όχι πλούσιος και άθεος, όπως ξεκίνησα, αλλά λυτρωμένος πιστός του Ιησού Χριστού, που έκανε τη ζωή μου καινούργια και όμορφη και γεμάτη, να τη ζω και να την απολαμβάνω.

Λησμόνησα να σας πω ότι και το πλούσιος αλλάζει σιγά-σιγά. Τώρα για παράδειγμα οδηγώ το αυτοκίνητο του Ιδρύματος, γιατί πολύ γρήγορα κατάλαβα πόσο ανάγκη είχαν ένα τέτοιο μεγάλο τζιπ για τα ψώνια τους και τις μεταφορές τους, ενώ εγώ βολεύομαι μια χαρά με ένα μικράκι ξεχασμένο, που είχα φοιτητής.

ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤH ΣΗΜΑΣΙΑ

 ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΞΕΧΩΡΙΣΤH ΣΗΜΑΣΙΑ

Αγαπημένε μου.

Σε παρακολούθησα χθες, στην κουραστική και ανιαρή σου καθημερινότητα, και, δεν στο κρύβω, χάρηκα ιδιαίτερα.

Πρώτα σε είδα να σηκώνεσαι το πρωί και να ξεκινάς τη μέρα σου χωρίς προσευχή, και αυτό, πίστεψέ με, με γέμισε χαρά. Αν θυμάμαι καλά, ούτε το προηγούμενο βράδυ σε είδα να γονατίζεις να κλείσεις τη μέρα σου με προσευχή, ούτε καν πριν από το φαγητό σου δεν προσεύχεσαι πια και μου αρέσει πολύ αυτό, με κάνει ιδιαίτερα ευτυχισμένο.

Δεν βρίσκω λόγια να σου εκφράσω πόση χαρά μου δίνει να βλέπω τη ζωή σου να αλλάζει… Οι σκέψεις σου, οι προτιμήσεις σου, οι κινήσεις σου, οι επιλογές σου, το περιεχόμενο της κάθε σου μέρας. Ανόητε, δεν το καταλαβαίνεις ότι είσαι δικός μου;

Σε παρακολουθώ την ώρα της εκκλησίας, που υποτίθεται ότι πηγαίνεις να ακούσεις ένα κήρυγμα. Εσύ ταξιδεύεις κυριολεκτικά. Όλοι γύρω σου νομίζουν ότι προσέχεις το κήρυγμα, αλλά εσύ σκέφτεσαι τα δικά σου, τις δουλειές σου, τις επιθυμίες σου. Ακόμα και την ώρα της προσευχής μπορεί να σκύβεις το κεφάλι και να κλείνεις τα μάτια, αλλά κάθε άλλο παρά προσεύχεσαι. Συνεχίζεις να σκέφτεσαι τα δικά σου, να καταστρώνεις σχέδια, να επεξεργάζεσαι τις δουλειές σου. Και οι άλλοι γύρω σου σε βλέπουν σκυφτό και νομίζουν ότι προσεύχεσαι μαζί τους. Σε χαίρομαι που έχεις αρχίσει να ξαναγίνεσαι υποκριτής! Για κάποιο διάστημα το ’χα χάσει αυτό και με ανησυχούσε πολύ. Τότε που έλεγες όλες αυτές τις ανοησίες ότι αναγεννήθηκες, ότι πίστεψες και έδωσες την καρδιά σου στον Χριστό… Τι λες τώρα, σε ποιον τα λες αυτά; Ποια καρδιά έδωσες; Ρώτα εμένα να σου πω πού είναι καρδιά σου…Ακόμα και την ώρα της κοινωνίας του σώματος και του αίματος του Χριστού, όταν παίρνεις μέρος στο Δείπνο του Κυρίου, εσύ ταξιδεύεις. Είναι φανερό ότι το έχεις συνηθίσει πια και δεν σου λέει τίποτα. Πάλι τις δουλειές σου σκέφτεσαι, πάλι κουβεντούλα έχεις με τον εαυτό σου, πάλι με τα δικά σου ασχολείσαι. Βλέπω ότι άρχισες να το βαριέσαι κιόλας, κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Μπράβο σου, έχεις κάνει μεγάλη πρόοδο από τότε που σε έχασα για λίγο, και αυτό με κάνει ιδιαίτερα περήφανο... Είσαι άξιος συγχαρητηρίων.

Δεν στο κρύβω, όταν σε πρωτοείδα να πηγαίνεις στην εκκλησία, να λες ότι μετανόησες για τις αμαρτίες σου, ότι πίστεψες, εγώ ταράχτηκα και ένιωσα ότι σε χάνω. Αλλά δεν σταμάτησα. Με ξέρεις εμένα πόσο υπομονετικός και μεθοδικός είμαι. Από αυτά που βλέπω στη ζωή σου κάθε σου μέρα, είμαι σίγουρος ότι είσαι δικός μας.

Δε θέλει δα και φοβερή εξυπνάδα για να καταλάβει κανείς πού βρίσκεσαι και ποιο είναι το πραγματικό αφεντικό σου. Είσαι υποκριτής, λες ψέματα, πολλά ψέματα, και μάλιστα με τον πιο φυσικό τρόπο. Λες ψέματα και στον ίδιο τον Θεό. Να σου φανερώσω κάτι, που μάλλον θα σε τρομάξει. Αυτό ούτε εγώ δεν τολμάω να το κάνω. Όταν στέκομαι μπροστά Του, Τού λέω αυτό που πιστεύω στην πονηρή μου καρδιά, που είναι γεμάτη κακία για όλους σας, και για Εκείνον. Αλλά ψέματα δεν τολμάω να Του πω, εσύ όμως Του λες.

Βλέπω ότι άρχισες να λερώνεις σιγά-σιγά την…«καθαρή και άγια» καρδιά σου, μπροστά στην τηλεόραση για παράδειγμα, με αυτά που διαλέγεις να παρακολουθείς, ιδιαίτερα τα βράδια, τα περιοδικά που ξεφυλλίζεις ή κρυφοκοιτάς, το περιεχόμενο που έχεις στη σκέψη σου και που ανεβαίνει στην καρδιά σου.

Έχεις στην καρδιά σου μίσος και ζήλια. Λες ότι σε καθάρισε ο Χριστός, από τι σε καθάρισε; Εγώ, από αυτά που βλέπω στη ζωή σου κάθε μέρα, δεν αντιλαμβάνομαι να ’χει αλλάξει κάτι επάνω σου, και αυτό με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Και κλέβεις όταν μπορείς, και μοιχεύεις, και πάθη έχεις, και αδυναμίες, και το κουτσομπολιό σου αρέσει, και κατηγορείς εύκολα και άδικα τον διπλανό σου, και ασέβεια έχεις, είσαι τεμπέλης, είσαι αδιάφορος, η ζωή σου είναι ένα ελεεινό παράδειγμα στα παιδιά σου. Το βέβαιο είναι ότι αν βγάλει κανείς έξω τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, την υπόλοιπη χρονιά δεν σου λέει τίποτα ο Ιησούς, ούτε που Τον θυμάσαι, ούτε που Τον λογαριάζεις. Μόνη εξαίρεση, αν Τον χρειαστείς για καμιά δουλειά, καμιά εξυπηρέτηση, να βάλει ένα χεράκι… να συγχωρήσει καμιά αμαρτία…

Είχα δίκιο τελικά, όταν έλεγα σε όλους εδώ στην παρέα, ότι σε ξέρω καλά και ότι πολύ σύντομα θα είσαι πάλι μαζί μας, πάλι δικός μας.

Σε βλέπω τώρα πώς κοιτάζεις τον κόσμο μου, πώς σου αρέσουν οι βιτρίνες, τα ακριβά ψώνια, με τι λαχτάρα κοιτάζεις τα πολυτελή, αστραφτερά αυτοκίνητα. Να σου πω κάτι; Έτσι γίνομαι κι εγώ παιδί του Θεού… να Τον έχω δηλαδή να με συγχωρεί, να με βοηθάει, να με ευλογεί, κι εγώ να κρυφοκοιτάζω με αγάπη τον κόσμο. Τελικά δεν είσαι τόσο έξυπνος όσο νόμιζα, γιατί αν ήσουν θα καταλάβαινες ότι αυτά που σκέφτεσαι δεν γίνονται στην πράξη. Μοιρασμένο δεν σε θέλει κανένας μας. Ούτε Αυτός, ούτε εγώ. Σε θέλουμε ολόκληρο και ολόψυχα δικό μας. Εμένα με χαροποιεί ιδιαίτερα να σε βλέπω να παλεύεις να μείνεις ανάμεσα στα δύο, γιατί το ξέρω με σιγουριά ότι απ΄ αυτήν και μόνο την επιλογή της καρδιάς σου φαίνεται ότι είσαι σίγουρα δικός μου…

Πώς να μην πανηγυρίσω , μετά από τόσον καιρό που κινδύνευσα να σε χάσω, όταν σε βλέπω να γυρίζεις στα ίδια τα δικά μου, τα αγαπημένα έργα του σκοταδιού; Είσαι φίλαυτος, είσαι καμαρωτός εγωιστής, ζεις μόνο για τον εαυτό σου και τα είδωλά σου, μεταχειρίζεσαι πονηριές, αποσιωπάς ή νοθεύεις την αλήθεια από σκοπιμότητα, χρησιμοποιείς ίντριγκες, μεθοδεύσεις, πιστεύεις στον εαυτό σου, αγαπάς τα χρήματα, τα κυνηγάς, λατρεύεις το όμορφο, το ακριβό, το μοντέρνο, στηρίζεσαι σ’ αυτά, τα επιθυμείς, και αδιαφορείς για τον πόνο, την ανάγκη, τα δάκρυα που υπάρχουν γύρω σου.

ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΕΣ πίσω, στο κόσμο μας, με τους φαρδείς και ευρύχωρους δρόμους, τις ομορφιές του, τις απολαύσεις του και την κατάληξή του, που είναι σίγουρα η αιώνια απώλεια. Θέλω να είμαι πέρα για πέρα ξεκάθαρος μαζί σου. Δεν ξεχνάω ότι πορευτήκαμε μαζί τόσα χρόνια και ότι παραλίγο να σε χάσω, πράγμα που θα μου κόστιζε πολύ. Ο Θεός σε αγαπά ανόητε, γνήσια και ειλικρινά, σε αγαπά με όλη Του την καρδιά και έχει μεγάλα και δοξασμένα σχέδια για εσένα και για αυτή τη ζωή, αλλά και αιώνια στη Βασιλεία Του. Αυτό είναι βέβαιο και το ξέρω καλά. Εγώ αντίθετα σε μισώ, σε μισώ αφάνταστα. Με πέταξε έξω από τον Ουρανό Του και χρησιμοποιώ εσένα και τους άλλους για Τον εκδικηθώ γι’ αυτό που μου έκανε. Θα κάνω τη ζωή σου μίζερη και δυστυχισμένη. Θα ζήσεις από τώρα την κόλαση. Τώρα, που ξέρω ότι είσαι πραγματικά δικός μου, δεν θα σε αφήσω από τα μάτια μου ούτε στιγμή, μέχρι να το εξασφαλίσω ότι θα καταλήξεις σίγουρα στην κόλαση. Αυτό, πίστεψέ με, πονάει πολύ τον Θεό, γιατί είσαι δημιούργημα δικό Του και σε αγαπάει αληθινά, αλλά εμένα, που σε μισώ και μισώ κι Εκείνον, με γεμίζει χαρά και ικανοποίηση αυτή η σκέψη και θα κάνω ό,τι μπορώ να σε πάρω μαζί μου στην αιώνια κόλαση .

Αυτό το γράμμα είναι ένα γράμμα ευγνωμοσύνης και χαράς για την επιστροφή σου σε μας. Και να ξέρεις ότι έχουμε έτοιμα σχέδια για να σε χρησιμοποιήσουμε να πλανήσεις κι άλλους, πολλούς, και να καταλήξουμε όλοι μαζί μια μέρα στη φωτιά της κόλασης, κάτι που θα κάνει τον Θεό να πονάει ακόμα περισσότερο. Θα σε κάνω εγώ αγνώριστο. Θα σε ρίξω ακόμα πιο βαθιά στο σκοτάδι και στην ντροπή. Θα σε εκδικηθώ, γιατί θέλησες, ανόητε, να φύγεις από τον κόσμο μου και να πας σ’ Εκείνον, που Τον μισώ με όλη μου την ψυχή.

Τώρα θα πρέπει να φύγω, αλλά θα επιστρέψω σε λίγα λεπτά με άλλο πρόσωπο, για να σε σπρώξω πιο βαθιά στην αμαρτία, να κυλιστούμε και οι δυο μαζί πάλι στο βούρκο, που τόσο αγαπάμε και οι δυο από παλιά. Θα έχω τα μάτια μου δεκατέσσερα επάνω σου μήπως συνέλθεις και μετανοήσεις και επιστρέψεις σ’ Εκείνον. Θα σε εμποδίσω με όλες μου τις δυνάμεις. Μη με υποτιμάς. Εγώ προσωπικά το προτιμώ, γιατί έτσι γίνομαι πιο αποτελεσματικός, αλλά σε πληροφορώ ότι όσοι με υποτίμησαν έχασαν…

Εάν πραγματικά με αγαπάς, μη μοιραστείς αυτό το γράμμα μου με άλλους!

Σου γράφω με τη βεβαιότητα ότι δεν θα με απογοητεύσεις….

Ο ΣΑΤΑΝΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΜΗΝ ΚΑΝΕΙΣ ΤΙΠΟΤΑ ΜΕ ΜΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑ!

Ένας ηλικιωμένος ξυλουργός κόντευε να βγει στη σύνταξη, και είπε στο αφεντικό του τα σχέδια του για να φύγει και να ζήσει πιο ξεκούραστα μαζί με τη γυναίκα του. Βέβαια δεν θα συνέχιζε να βγάζει τόσα λεφτά, όμως έπρεπε να βγει στη σύνταξη. Θα τα κατάφερναν.

Ο εργολάβος του στεναχωρήθηκε που θα έφευγε ένας τόσο καλός μάστορας, και ζήτησε από τον ξυλουργό αν θα μπορούσε να του χτίσει άλλο ένα σπίτι σαν προσωπική του χάρη. 

Ο ξυλουργός είπε ναι, όμως όσο περνούσε ο καιρός δεν ήταν δύσκολο να παρατηρήσει κάποιος πως δεν δούλευε με όλη του τη καρδιά. Χρησιμοποιούσε υλικά κατώτερης ποιότητας, και έκανε επιπόλαιη δουλειά. Ήταν ο χειρότερος τρόπος για να τελειώσει μια καριέρα γεμάτη αφοσίωση και επιτυχίες.

Όταν ο ξυλουργός τελείωσε το έργο, ήρθε ο εργολάβος να επιθεωρήσει το σπίτι. Έδωσε το κλειδί της εισόδου στον ξυλουργό και του είπε, "Αυτό το σπίτι είναι δικό σου, ένα δώρο από μένα για σένα."

Ο ξυλουργός έμεινε άναυδος!

Τι κρίμα! Αν μόνο ήξερε πως έχτιζε το δικό του σπίτι, θα το είχε κάνει εντελώς διαφορετικά.

Χτίζουμε τη ζωή μας, μέρα με την μέρα, πολύ συχνά μη κάνοντας το καλύτερο σ’ αυτό που κάνουμε. Οι ενέργειές μας βάζουν μερικά τούβλα στο οικοδόμημα του κόσμου, μέσα στο οποίο βρίσκεται και το δικό μας σπίτι.

Αν βιάζεσαι να δεις τον κόσμο να γίνεται καλύτερος, άρχισε από τον εαυτό σου. Είναι ο συντομότερος δρόμος.

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΣΕΣΜΕ: "ΘΕΟΣ ΕΙΣΑΙ, ΟΤΙ ΘΕΛΕΙΣ ΚΑΝΕΙΣ"

Κάποιος ιερεύς, προ του 1940, καθώς μου διηγείτο ένας εγγονός του, πήγε ένα πρωινό, πού ήταν γιορτή, στην Εκκλησία, για να λειτουργήσει.

Τα καντήλια ήταν όλα σβηστά, γιατί από κάποιο σπασμένο τζάμι έμπαινε αέρας. Τα είχε σβήσει όλα, ακόμα και το ακοίμητο καντήλι. Στενοχωρήθηκε ο παππούλης, γιατί ήταν ευλαβής. Ψάχνεται για σπίρτα, δεν είχε. Κοιτάζει στο παγκάρι, κοιτάζει στα ντουλάπια, ψάχνει από δω, ψάχνει από κει, δεν βρίσκει τίποτα. Του ‘ρθαν δάκρυα στα μάτια, γιατί έπρεπε να πάει πάλι πίσω στο σπίτι. Ήταν όμως χειμώνας, έβρεχε, φυσούσε δυνατός αέρας, παγωμένος βοριάς, επικρατούσε μεγάλη κακοκαιρία…

Ξαφνικά λοιπόν, γυρίζει πίσω του, κοιτάζει… το θυμιατό ήταν αναμμένο! ‘ Υπήρχαν μέσα κάρβουνα ολοκόκκινα!(Την παλαιά εποχή είχαν κάρβουνα. Τα πρόλαβα κι εγώ βέβαια. Είχαμε ένα μικρό μαγκάλι, άναβε ο καντηλανάφτης από πολύ πρωί τα κάρβουνα, κοκκίνιζαν αυτά και παίρναμε έπειτα με τη μασιά, βάζαμε στο θυμιατό και πάνω σ’ αυτό ρίχναμε το θυμίαμα.) 

Αφού είδε λοιπόν το θυμιατό αναμμένο και το κοίταζε με έκπληξη, έβαλε ένα χαρτάκι, το άναψε, μ’ αυτό άναψε ένα κερί και με το κερί άναψε πρώτα το ακοίμητο καντηλάκι και υστέρα όλα τ’ άλλα καντήλια. Κάθε τόσο γύριζε και κοίταζε το θυμιατό. και έλεγε:

Μπρε, μπρε, μπρε, τι θαύματα κάνει ο Θεός! Όταν θέλει, κάνει θαύματα!… τι θαύμα ήταν πάλι τούτο! Ήρθε κατόπιν ο ψάλτης, άρχισε ο Όρθρος, το θυμιατό παρέμενε ολοκόκκινο! Στην ενάτη ωδή, την «Τιμιωτέραν», το παίρνει για να θυμιάση και βλέπει μέσα από το θυμιατό να βγαίνουν ευώδεις στήλες καπνού, σαν να είχε ρίξει μέσα θυμίαμα!

- Μα, εγώ, λέει, δεν έβαλα θυμίαμα! Κύριε, ελέησον! Τέλος πάντων, είπε, και, γυρνώντας προς την Αγία Τράπεζα, πρόσθεσε:

- Θεός είσαι, ό,τι θέλεις κάνεις! Σε λίγο ήρθε ο εγγονός του.

- Μην το πειράξεις, του λέει, καθόλου το θυμιατό. Άφησέ το έτσι, γιατί ο Θεός ό,τι θέλει κάνει, αγοράκι μου, ό,τι θέλει κάνει!…

Καλά, παππού, είπε το παιδάκι. Όσες φορές λοιπόν χρειάστηκε να θυμιατίσει από την Πρόθεση μέχρι το τέλος της Θείας Λειτουργίας, το θυμιατό ήταν ολοκόκκινο, με αναμμένα τα κάρβουνα και πάντοτε έτοιμο για θυμιάτισμα, έβγαζε από μόνο του και μπροστά στα μάτια του εγγονού θυμίαμα ευώδες! 

Μόλις το έπαιρνε, έβγαιναν ευωδέστατοι καπνοί μυρίων αρωμάτων, οι όποιοι απλώνονταν σε ολόκληρο τον Ναό. Όλος ο Ναός ευωδίαζε! Έκανε εντύπωση και στους χριστιανούς και, όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, του έλεγαν:

- «Ε, παπά μου, πού το βρήκες αυτό το καλό θυμίαμα; Στον εγγονό του είπε τα εξής:

- Μην το πεις πουθενά, μόνο όταν πεθάνω. Θεός είναι, ό,τι θέλει κάνει. Θεός είναι, ό,τι θέλει κάνει!… Αυτά έλεγε ο παπα Γιάννης από τον Τσεσμέ…

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΄΄ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ΄΄ ΤΟΥ ΠΡ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ 

ΠΗΓΗ: ΕΛΛΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΙΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῆς ἐνθέου ἀγάπης τὸ πῦρ δεξάμενος,ὑπερβαλλούσῃ ἀσκήσει ἐδόθης ὅλος Θεῷ καὶ παράκλησις πολλῶν ἀνθρώπων γέγονας, λόγοις θείοις νουθετῶν, προσευχαῖς θαυματουργῶν, Παΐσιε θεοφόρε· καὶ νῦν πρεσβεύεις ἀπαύστως ὑπὲρ παντὸς τοῦ κόσμου, Ὅσιε

ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ Α,Β,Γ,Δ

τοῦ ἱεροκήρυκος ἀρχιμ. Δανιήλ Ἀεράκη

Τρομοκρατία σημαίνει ἀπειλή κατά ἀθώων μέ κάθε βίαιο τρόπο. Τρομοκρατία βέβαια εἶναι καί ἡ κατά ἐνόχων βίαιη ἀπειλή καί ἐνέργεια. Ἔνοχοι εἴμαστε ὅ­λοι. Ὅσοι ἔχουν ἐξουσία καθίστανται, κάπως, ὡς ὑπεύθυνα πρόσωπα, περισ­σότερο ἔνοχοι. Αὐτό δέν σημαίνει «παίρνω τό νόμο στά χέρια μου». Ὑπάρχει ὁ λόγος μέ τά ἐπιχειρήματά του, ὑπάρχει ἡ δικαιοσύνη μέ τούς νόμους της, ὑπάρ­χει τό κράτος μέ τά κατασταλτικά του ὄργανα.

Τόν τελευταῖο καιρό ἡ τρομοκρατία ἦρθε καί πάλι στήν ἐπικαιρότητα.

• Ἡ πρώτη μορφή ἀγριότητάς της εἶναι αὐτή στό πρόσωπο τοῦ τρομοκράτη τῆς 17 Νοέμβρη, πού εἶχε δραπετεύσει ἀπό τή φυλακή καί ἐπί ἕνα χρόνο ὅλος ὁ τόπος ζοῦσε μέ τήν ἀγωνία κάποιου τρομοκρατικοῦ χτυπήματος ἀπό ἄτομο ἤ ἀπό «πυρῆνα ἀτόμων», πού δέν ὀρωδιοῦν πρό οὐδενός.

Εὐτυχῶς στίς 3 Ἰανουαρίου, μιά μέρα πρίν ἀπό τό ἑτοιμαζόμενο, ὅπως λέγεται, χτύπημα, ἡ Ἀντιτρομοκρατική Ὑπηρεσία τῆς Ἀστυνομίας ἀνακάλυψε τίς «γιάφκες» τοῦ τρομοκράτη, τόν ὁποῖον καί συνέλαβε.

•  Δέν προλάβαμε νά συνέλθουμε ἀπό τό «σόκ» τῆς πρώτης ἀγριότητας, καί δεύτερη ἀγριότητα κατέκλεισε ὡς εἴδησις τά μέσα ἐνημερώσεως, ἔντυπα καί ἠλεκτρονικά. Στίς 7 Ἰανουαρίου τό Παρίσι συγκλονίστηκε ἀπό φοβερό τρομο­κρατικό χτύπημα. Μουσουλμάνοι ἐξτρεμιστές, πού τώρα τελευταῖα ἀκοῦνε στό ὄνομα «τζιχαντιστές» καί κατευθύνονται ἀπό ὀργανώσεις καί στρατόπεδα τῆς Μέσ. Ἀνατολῆς (Ἀλ Κάϊντα κ.λπ.), χτύπησαν μέ βαρύ ὁπλισμό τά γραφεῖα τῆς σατιρικῆς ἐφημερίδας «Charlie Hebdo».

Σκότωσαν ἕνδεκα δημοσιογράφους. Ἀργότερα δέ τά θύματα τῶν τρομοκρατῶν ἀνῆλθαν στά δέκα ἑπτά, ἀφοῦ δύο ἀπό αὐτούς, πρίν ἐξοντωθοῦν, σκότωσαν καί ἕξι ὁμήροιυς.

• Ἡ αἰτία τῆς ἐπιθέσεως τῶν «τζιχαντιστῶν»; Ὅπως γράφτηκε, ἦταν ὁ θρη­σκευτικός φανατισμός. Ἡ σατιρική ἐφημερίδα ἐπανειλημμένως εἶχε δημοσι­εύσει σκίτσα προσβλητικά, πού διακωμωδοῦσαν τόν ἀρχηγό τῆς Μουσουλμα­νικῆς θρησκείας, τόν Μωάμεθ.

• Φυσικά ἀνατριχιάζει κάθε λογικός ἄνθρωπος μέ τή σκέψι, ὅτι θρησκευτικό συναίσθημα, πού, ὑποτίθεται, ἐξημερώνει, εἶναι δυνατόν νά ἐξαγριώνη καί νά θηριοποιῆ τόν ἄνθρωπο.

• Ἀλλ᾽ ἐνῶ καταδικάζουμε τήν ἀποτρόπαιη ἀγριότητα τοῦ Παρισιοῦ, ἔχουμε δικαίωμα καί καθῆκον νά ὑπογραμμίσουμε καί μία τρίτη ἀγριότητα.

Δέν σκοτώνουν μόνο τά ὅπλα. Σκοτώνει κάποτε καί ἡ πέννα. Γιατί εἴμαστε ἕτοιμοι νά ἀμνηστεύσουμε τήν ὁποιαδήποτε ἀκρότητα σατιρικῆς βαρβαρότητας; Ὅταν ἕνα πρόσωπο (θρησκείας) ἤ σύμβολο εἶναι τόσο βαθειά χαραγμένο σέ φανατισμένη καρδιά, τί κάνει ὅποιος αἰσχρά διακωμωδεῖ τό πρόσωπο ἤ τό σύμβολο αὐτό; Βάζει φωτιά στό φυτίλι τοῦ σχιζοφρενικοῦ ἐνίοτε σκοταδισμοῦ.

• Καλά θά ἦταν νά καταλάβαιναν ὅλοι, ὅτι εἴμαστε ἰσότιμα μέλη μιᾶς δημο­κρατικῆς κοινωνίας. Καλά θά ἦταν νά μήν ὑπῆρχαν φανατισμοί (θρησκευτικοί, πολιτικοί, ποδοσφαιρικοί). Καλά θά ἦταν ὅμως καί νά μήν ὤξυναν τίς φανατικές τάσεις ἀκραῖα δημοσιεύματα ἤ σκιτσογραφήματα. Διότι ὑπάρχει κίνδυνος ἡ γραφίδα νά ἀκονίζη τό σπαθί!

• Καλά ἔκαναν καί μαζεύτηκαν ἡγέτες ἀπό ὅλο τόν κόσμο στό Παρίσι καί ἔκαναν πορείακατά τῆς παγκόσμιας τρομοκρατίας. Ἀλλά καλά θά κάνουν ἐπίσης νά μήν ἀφήνουν ἀσύδοτα τίς πέννες καί τά μολύβια!

Ποτέ, μά ποτέ, ἡ ἐλευθερία τοῦ τύπου, δέν εἶναι ἀσύδοτη χυδαιότητα. Ποτέ, μά ποτέ, ἡἐλευθερία τῆς ἔκφρασης δέν ταυτίζεται μέ τίς βρισιές καί τίς βλα­σφημίες. Ποτέ, μά ποτέ, δέν μπορεῖ νά ὑπάρχη τέχνη χωρίς ὅρους καί ὅρια.

• Καί βεβαια ὑπάρχει καί στόν τόπο μας ὁ περί τύπου νόμος καί διάταξις κατά τῆς αἰσχρῆς βλασφημίας. Καί ὅμως εἴδαμε καί πρόσφατα τήν τέταρτη ἀγριότη­τα. Εἶναι ἐκείνη, πού βάναυσα διακωμώδησε τήν ἄκρα Ἁγιότητα.

Στό περιοδικό «Life», πού συνεργάζεται μέ ἀθηναϊκή καθημερινή ἐφημερίδα, δημοσιεύτηκε σκίτσο αἰσχρότατο, γιά νά διακωμωδηθῆ ὄχι ἕνας ἀρχηγός θρη­σκευτικοῦ κινήματος, ἀλλ᾽ ὁ Δημιουργός τοῦ σύμπαντος κόσμου, ὁ Τριαδικός Θεός!!! Καί ὅμως, οἱ πάντες ἐσιώπησαν.

Δέν θά γίνουμε βεβαίως «τζιχαντιστές», πού σκοτώνουν ὅταν βρίζεται ὁ ἀρχηγός τους, ἀλλ᾽ οὔτε θά γίνουμε ἀρνητές τῆς Πίστεώς μας.

Οἱ κοσμικοί δημοσιογράφοι ἔχουν τήν εἰρωνεία τους. Ἐμεῖς ἔχουμε τήν ὁμο­λογία μας. Ἔχουμε καί κάτι ἀκόμα, ἄν τό ἔχουμε καί ἄν θά τό ἔχουμε γιά πολύ ἀκόμα. Ἔχουμε καί μίαὈρθόδοξη Χριστιανική χώρα, τήν Ἑλλάδα, πού ἔχει καί νόμους ἐναντίον πάσης μορφῆς βλασφημίας.

ΠΗΓΗ: ΑΚΤΙΝΕΣ

ΑΝΤΙΟ ΧΑΜΙΝΤ!

ΑΝΤΙΟ ΧΑΜΙΝΤ

Ο Δημήτρης από μικρός φοβόταν τις ενέσεις. Στο γιατρό που πήγαιναν για τα συνηθισμένα εμβόλια που κάνουν τα παιδιά, ήθελε πάντα να κρατά το χέρι της μητέρας του για να παίρνει κουράγιο και να νιώθει ασφάλεια. Ξαπλωμένος τώρα στο κρεββάτι του νοσοκομείου, όπου νοσηλευόταν για μία ίωση που τον παίδευε, είδε τη νοσοκόμα να τον πλησιάζει με μία ένεση στο χέρι. Έψαξε με τα μάτια τη μητέρα του. Του είχε πει ότι θα πήγαινε στο κυλικείο και ακόμη δεν είχε γυρίσει. Τον έπιασε πανικός. Ήθελε να της κρατήσει το χέρι, όπως έκανε κάθε φορά που ερχόταν η νοσοκόμα με την ένεση και δεν αισθανόταν κανέναν πόνο. Κοίταξε απελπισμένα γύρω του. Στο διπλανό κρεβάτι κοιμόταν ένα αγόρι. Το χέρι του κρεμόταν έξω από το κρεββάτι, και ο Δημήτρης τέντωσε το δικό του και το έπιασε. Το κράτησε σφιχτά μέχρι να τελειώσει η νοσοκόμα με την ένεση και τότε μόνο γύρισε και περιεργάστηκε τον καινούργιο γείτονα. Ήταν πολύ αδύνατος και αν και μελαχρινός, το πρόσωπό του είχε ένα χρώμα κίτρινο, σαν το λεμόνι. Είχε ξυπνήσει και του χαμογελούσε.

Φοβάσαι τις ενέσεις; τον ρώτησε. Εγώ έχω κάνει τόσες πολλές που τις έχω συνηθίσει. Πως σε λένε; τον ρώτησε ο Δημήτρης.

Χαμίντ. Είμαι από το Ιράκ, του απάντησε προλαβαίνοντας την επόμενη ερώτησή του.

Και τι αρρώστεια έχεις;

Δεν ξέρω πως την λένε στα ελληνικά. Την ξέρω μόνο στην γλώσσα μου, αλλά ξέρω ότι είναι βαριά. Μου έχει πειράξει το συκώτι μου για αυτό είμαι έτσι κίτρινος. Ο μπαμπας μου είχε την ίδια αρρώστια.

Εκείνη την ώρα μπήκε η μαμά του Δημήτρη στο δωμάτιο. Ο Χαμίντ ξανάκλεισε τα μάτια του. Η κυρία Μαρία κατάλαβε ότι τα παιδιά γνωρίστηκαν και πήρε το Δημήτρη έξω από τον θάλαμο, στο μικρό σαλόνι του νοσοκομείου.

Ο Χαμίντ είναι πολύ άρρωστος του είπε. Μιλούσα με την μητέρα του σήμερα το πρωί. Μου είπε ότι μπορεί να πεθάνει. Νομίζω πως θα τον βοηθούσε πολύ, αν το θέλεις και εσύ να γίνετε φίλοι.
 
Μέχρι την άλλη μέρα τα δύο αγόρια είχαν γίνει κιόλας φίλοι. Όμως η υγεία του Χαμίντ όλο και χειροτέρευε. Εκείνο το πρωινό ο Δημήτρης καθόνταν στο κρεββάτι του Χαμίντ και μιλούσαν.

Τέλειωσα με τις ενέσεις του είπε: Ξέρω ότι είναι χαζό για ένα αγόρι στην ηλικία μου να τις φοβάται, όμως δεν μπορώ να το ξεπεράσω.

Οι ενέσεις δεν είναι τίποτα, του απάντησε ο Χαμίντ, με σβησμένη φωνή από την εξάντληση. Εγώ φοβάμαι πιο σοβαρά πράγματα. Φοβάμαι το θάνατο. Πριν τρία χρόνια πέθανε ο πατέρας μου στη Βασόρα που μέναμε και δεν θα ξεχάσω ποτέ την μορφή του. Ξέρεις νομίζω πως κι εμένα θα μου συμβεί το ίδιο.

Ο Δημήτρης θυμήθηκε τα λόγια της μητέρας του. Θυμήθηκε ακόμη τα λόγια της δασκάλας του στο κατηχητικό που είχε πει μία μέρα. Ο θάνατος είναι το πέρασμα από τη μία ζωή στην άλλη. Από την προσωρινή στην αιώνια και την αληθινή. Μα το πιο ευχάριστο είναι ότι όσοι πίστεψαν στον Ιησού Χριστό, όσοι αναγνώρισαν ότι πέθανε από αγάπη για αυτούς επάνω στον σταυρό, στην άλλη ζωή θα ζήσουν για πάντα μαζί Του σε έναν κόσμο με τόση ομορφιά, που δεν την βάζει ο νους του ανθρώπου.

Ο Δημήτρης επανέλαβε αυτά τα λόγια στον Χαμίντ και όσα ακόμη θυμόνταν από την Αγία γραφή που διάβαζε από μικρός με την μητέρα του.

Ο Χαμίντ τον άκουγε προσεκτικά. Τότε ο Δημήτρης πήρε την Καινή Διαθήκη και διάβασε:
[Η σωτήρια επέμβαση του Θεού απευθύνεται,διά μέσου της πίστεως στον Ιησού Χριστό,σε όλους τους ανθρώπους και ο Θεός σώζει όλους όσους πιστεύουν, χωρίς να κάνει διάκριση Ιουδαίων και Εθνικών (Ρωμ.Γ:22).

Ο Χριστός αγαπά και υπόσχεται πως θα σώσει όλους τους ανθρώπους του είπε, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους. Αρκεί να πιστέψουν με την καρδιά τους σε Αυτόν. Δέχτηκε τον ληστή που είχαν σταυρώσει δίπλα Του και δεν θα δεχτεί εσένα; Έλα να του μιλήσουμε να προσευχηθούμε σε Αυτόν και να είσαι σίγουρος πως αμέσως θα σε δεχτεί.

Η νοσοκόμα που μπήκε σε λίγη ώρα στο θάλαμο να μοιράσει τα φάρμακα των παιδιών αντίκρυσε ένα παιδί γονατισμένο πλάι στο κρεββάτι του Χαμίντ να προσεύχεται χαμηλόφωνα και το αγοράκι από το Ιράκ με κλειστά τα μάτια και ένα αδιόρατο χαμόγελο στα χλωμά του χείλη.

Πλησίασε αργά και κτύπησε μαλακά τον Δημήτρη στην πλάτη. Πρέπει να φύγεις τώρα, του είπε. Σε λίγο θα έρθουν οι γιατροί. Ο φίλος σου δεν υποφέρει πιά. Έφυγε για τη χώρα που του περιέγραψες για να συναντήσει τον Ιησού που μόλις γνώρισε.

Ένα δάκρυ κύλησε από τα μάτια του Δημήτρη. Υποσχέθηκε στον εαυτό του ότι δεν θα κλάψει, γιατί ήταν σίγουρος ότι ο φίλος του πίστεψε στον Χριστό, έγινε ένα πραγματικό παιδί του Θεού και έφυγε ευτυχισμένος. Έσκυψε μόνο κοντά στο αυτί του μικρού Ιρακινού, του έδωσε ένα φιλί στο
μάγουλο και του ψιθύρισε: Αντίο Χαμίντ!

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ: ΟΤΙ ΑΠΟΣΤΡΕΦΕΣΑΙ, ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ!

Ἔλεγε κάποιος ἀπὸ τοὺς Γέροντες:
«Ὅ,τι ἀποστρέφεσαι, μὴν τὸ κάνεις στὸν ἄλλο.
Ἀποστρέφεσαι τὸ νὰ πεῖ κάποιος λόγια ἐναντίον σου; Μὴν κακολογήσεις κι ἐσὺ κάποιον.
Ἀποστρέφεσαι τὸ νὰ σὲ ἐξευτελίσει κάποιος ἢ νὰ σὲ ἐξυβρίσει ἢ νὰ ἁρπάξει κάτι ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά σου ἢ ὅ,τι ἄλλο παρόμοιο μπορεῖ νὰ συμβεῖ; Καὶ ἐσὺ οὔτε ἕνα ἀπ᾿ αὐτὰ μὴν κάνεις σὲ ἄλλον.
Ὅποιος μπορεῖ νὰ κρατήσει αὐτὸν τὸν λόγο, τοῦ ἀρκεῖ γιὰ νὰ σωθεῖ».

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ: ΕΑΝ ΔΕΝ ΜΙΣΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!

Εἶπε κάποιος ἀπ᾿ τοὺς πατέρες:
«Ἐὰν δὲν μισήσεις πρῶτα, δὲν μπορεῖς ν᾿ ἀγαπήσεις, ἐὰν δηλαδὴ δὲν μισήσεις τὴν ἁμαρτία, δὲν μπορεῖς νὰ κάνεις τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀναφέρεται στὴν ἁγία Γραφή, «Ἀπόφυγε τὸ κακὸ καὶ πρᾶξε τὸ καλό».
Ὅμως καὶ σ᾿ αὐτὴ τὴν περίπτωση ἡ ψυχικὴ διάθεση εἶναι ἐκείνη ποὺ μετράει πάντοτε.
Γιατὶ ὁ Ἀδὰμ ἂν καὶ ἦταν μέσα στὸν παράδεισο, παρέβη τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ἐνῷ ὁ Ἰώβ, ἂν καὶ ἦταν καθισμένος πάνω στὴν κοπριά, κράτησε τὴν αὐτοκυριαρχία του.
Λοιπὸν τὸ μόνο ποὺ ζητάει ὁ Θεὸς ἀπ᾿ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἡ καλή του διάθεση καὶ νὰ ἔχει πάντοτε τὸν φόβο τοῦ Θεοῦ μέσα του».

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ: ΕΑΝ ΕΧΕΙΣ ΤΟΝ ΘΕΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ, ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΦΟΒΙΣΕΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ!

Εἶπε κάποιος Γέροντας:
«Είτε πέφτεις νὰ κοιμηθεῖς εἴτε σηκώνεσαι ἢ ὁ,τιδήποτε ἄλλο κάνεις, ἐὰν ἔχεις τὸν Θεὸ μπροστὰ στὰ μάτια σου, σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν μπορεῖ νὰ σὲ φοβίσει ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐὰν ὁ λογισμὸς μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ μείνει σταθερὰ προσηλωμένος στὸν Θεό, τότε καὶ ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ θὰ μείνει μέσα σ᾿ αὐτόν».

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ: ΕΑΝ Ο ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΗΦΑΛΙΟΣ, ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΞΩ ΑΝΘΡΩΠΟ!

Εἶπε πάλι κάποιος ἀπ᾿ τοὺς Γέροντες:
«Ἐὰν ὁ μέσα μας ἄνθρωπος εἶναι νηφάλιος, ἔχει τὴ δύναμη νὰ προστατεύσει καὶ τὸν ἔξω ἄνθρωπο.
Ἐὰν ὅμως λείπει ἡ ἐσωτερικὴ προϋπόθεση ἂς φυλάξουμε μὲ ὅση δύναμη ἔχουμε τὴ γλῶσσα μας».

ΕΙΠΕ ΚΑΠΟΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ: ΑΝΘΡΩΠΕ ΜΟΥ, ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ!

Εἶπε κάποιος Γέροντας:
«Άνθρωπέ μου, γιὰ σένα γεννήθηκε ὁ Χριστός, γι᾿ αὐτὸ ἦρθε ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ σωθεῖς ἐσύ.
Καὶ ἔγινε παιδί, καὶ μεγάλωσε ὡς ἄνθρωπος, ἐνῷ ἦταν Θεός.
Κάποια φορὰ ἔκανε τὸν ἀναγνώστη, πῆρε τὸ ἱερὸ βιβλίο μὲς στὴ συναγωγὴ καὶ διάβασε:
«Τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου εἶναι καὶ μένει σὲ μένα, γιατὶ μ᾿ αὐτὸ μὲ ἔχρισε».
Ἄλλη φορὰ ὡς ὑποδιάκονος ἔκαμε φραγγέλιο ἀπὸ σχοινὶ καὶ τοὺς ἔβγαλε ὅλους ἔξω ἀπὸ τὸ ἱερὸ καὶ τὰ πρόβατα καὶ τὰ βόδια καὶ ὅλα τ᾿ ἄλλα.
Ἄλλοτε πάλι ὡς διάκονος, ζώστηκε τὴν πετσέτα καὶ ἔπλυνε τὰ πόδια τῶν μαθητῶν του, δίνοντας ἐντολὴ νὰ πλένουν κι αὐτοὶ τὰ πόδια τῶν ἀδελφῶν τους, ὡς Ἱερέας, κάθισε ἀνάμεσα στοὺς ἱερεῖς καὶ δίδασκε τὸν λαό.
Κι ἄλλη φορὰ ὡς ἐπίσκοπος, πῆρε ἄρτο, τὸν εὐλόγησε καὶ τὸν ἔδωσε στοὺς μαθητές του.
Μαστιγώθηκε ἐξαιτίας σου καὶ σὺ γι᾿ αὐτὸν δὲν σηκώνεις οὔτε μία προσβολή, ἐνταφιάστηκε καὶ ἀναστήθηκε ὡς Θεός.
Ὅλα γιὰ μᾶς μὲ τὴ σειρά, τὸ ἕνα κατόπιν τοῦ ἄλλου τὰ ὑπέστη, γιὰ νὰ μᾶς σώσει.
Ἂς εἴμαστε λοιπὸν νηφάλιοι, ἂς εἴμαστε ἄγρυπνοι, ἂς περνοῦμε τὸν καιρό μας προσευχόμενοι, ἂς κάνουμε ὅσα εἶναι εὐάρεστα σ᾿ Αὐτόν».

ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ: ΦΡΟΝΤΙΣΕ ΜΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΝΑ ΜΗΝ ΑΜΑΡΤΑΝΕΙΣ!

Εἶπε κάποιος Γέροντας:
«Φρόντισε μὲ ἰδιαίτερη προσοχὴ νὰ μὴν ἁμαρτάνεις, γιὰ νὰ μὴν προσβάλεις τὸν Θεὸ ποὺ κατοικεῖ μέσα σου καὶ τὸν διώξεις ἀπ᾿ τὴν ψυχή σου».

ΟΣΙΟΣ ΠΟΙΜΗΝ: ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΚΟΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΘΕΙΣ ΚΑΝΕΝΑ!

Αββάς Ποιμήν: Προσπάθησε ὅσο μπορεῖς νὰ μὴν κακομεταχειρισθεῖς γενικῶς κανένα, καὶ καθαρὴ κράτησε τὴν καρδιά σου στὶς σχέσεις σου μὲ κάθε ἄνθρωπο.

ΟΣΙΟΣ ΠΟΙΜΗΝ: ΟΤΑΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΧΤΙΣΕΙ ΣΠΙΤΙ, ΠΟΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΡΕΙΑΖΟΥΜΕΝΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΙ!

Αββάς Ποιμήν: Ὅταν πρόκειται ἕνας ἄνθρωπος νὰ χτίσει σπίτι, πολλὰ εἶναι τὰ χρειαζούμενα ποὺ συγκεντρώνει, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ τὸ στήσει τὸ σπίτι, ἀλλὰ καὶ εἴδη διάφορα συγκεντρώνει, ἔτσι κι ἐμεῖς ἂς ἀποκτήσουμε λίγο, ἔστω, ἀπ᾿ ὅλες τὶς ἀρετές. 

ΟΣΙΟΣ ΠΟΙΜΗΝ: Η ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ, Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ!

Αββάς Ποιμήν: Ἡ ἐπαγρύπνηση καὶ ἡ προσοχὴ στὸν ἑαυτό μας καὶ ἡ διάκριση, αὐτὲς οἱ τρεῖς ἀρετὲς εἶναι ὁδηγοὶ τῆς ψυχής.