Άγιος
Κοσμάς ο Αιτωλός: Θά έρθη καιρός πού θά διευθύνουν τόν κόσμο τά άλαλα καί τά
μπάλαλα» (πρ. 44, σ. 307)·
Ερμηνεία: τά χέρια τών ανθρώπων δέν θά χουν αξία, γιατί θά κυβερνούν οι μηχανές, «τά άλαλα καί τά μπάλαλα».
ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.
Άγιος
Κοσμάς ο Αιτωλός: Θά έρθη καιρός πού θά διευθύνουν τόν κόσμο τά άλαλα καί τά
μπάλαλα» (πρ. 44, σ. 307)·
Ερμηνεία: τά χέρια τών ανθρώπων δέν θά χουν αξία, γιατί θά κυβερνούν οι μηχανές, «τά άλαλα καί τά μπάλαλα».
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Εκείνα οπού ενομοθέτησαν οι άγιοι Πατέρες και όσα είναι της Εκκλησίας μας, είναι καλά και άγια, και ψυχικά και σωματικά.
Γέρων Εφραίμ Αριζόνας: H αιτία των μεγάλων σεισμών, των πανδημιών, των μεγάλων πολέμων και συγκρούσεων που έρχονται είναι η αμαρτία. Είναι, κυρἰως, ο πανσεξουαλισμός, οι παρά φύσιν σχέσεις, οι διάφορες “ανωμαλίες” (παιδεραστία, κτηνοβασία κ.τ.λ), που έχουν προκαλέσει την οργή του Θεού και θα πάρει σκούπα.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Να, οι Τούρκοι στην Κωνσταντινούπολη, αν και πέρασαν τόσα χρόνια από την Άλωση, όταν βλέπουν τους Έλληνες πού πηγαίνουν εκεί, νιώθουν ότι έχουν ένα αρπαγμένο πράγμα και κοιτάνε σαν να ήρθε ό ιδιοκτήτης! Και είναι Τούρκοι και πέρασαν τόσα χρόνια!
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Όταν ανάβουμε κερί για την ψυχή κάποιου κεκοιμημένου, ωφελείται πολύ. Αν έχεις έναν νεκρό, ο οποίος έχει παρρησία στον Θεό, και του ανάψεις ένα κερί, αυτός έχει υποχρέωση να προσευχηθεί για σένα στον Θεό. Αν, πάλι, έχεις έναν νεκρό, ο οποίος νομίζεις ότι δεν έχει παρρησία στον Θεό, τότε, όταν του ανάβεις ένα αγνό κερί, είναι σαν να δίνεις ένα αναψυκτικό σε κάποιον που καίγεται. Οι άγιοι δέχονται ευχαρίστως την προσφορά του κεριού και είναι υποχρεωμένοι να προσευχηθούν γι’ αυτόν που το ανάβει. Κι ο Θεός, ευχαρίστως, το δέχεται.
Όσιος Ονούφριος ο εν
Κορωνησία
Ελάχιστες είναι οι πληροφορίες για τον Άγιο
Ονούφριο κι αυτές διασώζονται από τους κατοίκους της Κορωνησίας. «Θεοσεβέστατος
και ταπεινός» μόνασε σ’ ένα μοναστήρι του «Γενεθλίου της Θεοτόκου» στην
Κορωνησία.Η ταπεινότητά του ήταν τέτοια που δυστυχώς οι άλλοι μοναχοί μη
μπορώντας να κατανοήσουν την αγιότητά του, τον περιγελούσαν. Η εμφάνιση όμως
δύο θαυμάτων από τον Άγιο άλλαξε αμέσως την εικόνα που είχαν οι άλλοι γι’αυτόν.
Σύμφωνα με το πρώτο θαύμα έγινε αντιληπτός από τους συμμοναχούς του όταν
επέστρεψε στο μοναστήρι από ένα νησάκι, που λέγετε Βουβάλα, που μάζευαν ξυλεία
όπου για αστείο τον είχαν άφησαν οι άλλοι μοναχοί και αυτός μετά από προσευχή
έριξε το ράσο του στην θάλασσα και ταξίδεψε επάνω του μέχρι το νησί
χρησιμοποιώντας το ως βάρκα. Κατά το δεύτερο θαύμα, έπειτα από προσευχή του
απέκτησε γενειάδα μέχρι το έδαφος παρά το γεγονός ότι ήταν σπανός.
Δεν είναι ακριβής ο χρόνος της κοίμησής του. Πάνω από το τάφο του έκτισαν ναό
προς τιμήν του. Η μνήμη μου εορτάζεται στις 12 Ιουνίου μαζί με τον συνονόματο
του Άγιο Ονούφριο της Αιγύπτου.
(Αποσπάσματα από το βιβλίο «ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ» του Κων/νου Ηρ.Δεσπότη-Εκδόσεις
Παρακαταθήκη-Θεσσαλονίκη 2009- β΄ έκδοση)
Το παρεκκλήσιο του Οσίου Ονουφρίου
Πρόκειται για πολύ μικρή θολωτή βασιλική της
οποίας τα αετώματα στην ανατολική και δυτική πλευρά υπερυψώνονται απ’ τη δικλινή
κεραμωτή στέγη για λόγους αισθητικής. Τιμάται στη μνήμη του μοναχού Ονουφρίου
που ασκήτεψε εκεί ως την κοίμηση του (μάλλον περί το 1780 μ.Χ.) και
ενταφιάστηκε στο εσωτερικό του ναΐσκου.
Ως προς το χρόνο κατασκευής του παρεκκλησίου δε γνωρίζουμε αν το ίδρυσε ο ίδιος
ο Όσιος Ονούφριος ή αν πρόκειται για παλαιότερο κτίσμα, το οποίο επειδή
συνδέθηκε με τη ζωή του Οσίου πήρε και το όνομά του. Πιθανότερη είναι η δεύτερη
εκδοχή και μάλιστα χωρίς να αποκλείεται η βυζαντινή προέλευσή του. Στην
τοιχοποιία του χρησιμοποιήθηκαν ακανόνιστοι λίθοι και πλίνθοι με μόνη εξωτερική
διακόσμηση μια οδοντωτή ταινία στα γείσα των αετωμάτων. Το κιονοστήρικτο
υπόστεγο είναι σύγχρονη κατασκευή Εσωτερικά το εκκλησάκι είναι κατάμεστο από
τοιχογραφίες με εμφανή τα τραύματα όχι τόσο του χρόνου όσο της κακοήθειας
μερικών νεοελλήνων που χάραξαν πάνω στις εικόνες ονόματα και χρονολογίες,
αυτοσυστήνοντας μ’ αυτό το τρόπο τον βανδαλισμό τους. Οι τοιχογραφίες φέρουν τη
συνηθισμένη στα χρόνια της τουρκοκρατίας διάταξη σε ζώνες, όπου, κάτω εικονίζονται
ολόσωμοι άγιοι, στη μέση στηθάρια αγίων και πάνω σκηνές απ’ το εορτολόγιο. Δε
γνωρίζουμε το χρόνο κατασκευής τους, αλλά πιθανότατα έγιναν συγχρόνως με την
ιστόρηση του κεντρικού ναού της Παναγίας, δηλαδή το 17ο αιώνα μ.Χ., γεγονός που
ενισχύει την άποψη ότι το παρεκκλήσι προϋπήρχε του Οσίου Ονουφρίου.
Το παρεκκλήσι του Οσίου Ονουφρίου συνδέθηκε άρρηκτα με τη ζωή και την ιστορία
του γειτονικού παλαιού βυζαντινού μνημείου και γι’ αυτό θεωρείται αναπόσπαστο
οργανικό του μέλος. Κλείνοντας την παρουσίαση του ναού της Παναγίας της
Κορωνησίας, θα λέγαμε ότι το μνημείο αυτό μπορεί να μη διαθέτει την
επιβλητικότητα άλλων βυζαντινών μνημείων, διατηρεί όμως - παρά τις αλλαγές που
συντελέστηκαν τόσο στο ίδιο το κτίσμα όσο και στο χώρο που το περιβάλλει - την
παλιά του υποβλητικότητα και τη μυσταγωγική του ατμόσφαιρα.
Στην εκκλησία υπάρχει και ένα πηγάδι, που το έσκαψε μέσα σε βράχο ένας μοναχός
με όνομα Ονούφριος που από εκεί υδρεύετε το νησί ακόμα και σήμερα (του 18ου
αιώνα μ.Χ.). Ο μοναχός αυτός (λέει ο μύθος) για αστείο τον άφησαν οι άλλοι
μοναχοί σε νησάκι που μάζευαν ξυλεία και αυτός μετά από την προσευχή του έριξε
το ράσο του στην θάλασσα και ταξίδεψε επάνω του μέχρι το νησί. Ο μοναχός αυτός
με τα πολλά καλά που έκανε στο νησί έγινε όσιος και φτιάχτηκε εκκλησάκι που
γιορτάζει στις 12 Ιουνίου και είναι ο μόνος προστάτης του νησιού.
Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος: Το να αγαπήσω τον Θεό, σημαίνει έναν μεγάλο αγώνα να υπερβώ τον εγωισμό μου. Ο εγωισμός μας, μας εμποδίζει να αγαπήσουμε τον Θεό, ο εγωισμός μας, μας απαγορεύει να αγαπήσουμε τους ανθρώπους. Δεν υπάρχει αγάπη χωρίς ταπείνωση. Αυτό λοιπόν μας εμποδίζει να αγαπήσουμε και τον Θεό και τους ανθρώπους.
Μέγας Βασίλειος: Το έμβρυο είναι ολοκληρωμένος άνθρωπος, έχει σώμα και ψυχή, και ας μην έχει αναπτύξει ακόμα τη λογική.
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Αν πρέπει να θυμόμαστε κάποια αμαρτήματα, πρέπει να θυμόμαστε τα δικά μας και αν θυμόμαστε τα δικά μας, ποτέ δεν θα σκεφτούμε τα ξένα.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ἂν χρειαστεῖ νὰ πεῖτε σὲ κάποιον ὅτι ψεύδεται, μὴν τοῦ πεῖτε ὅτι λέει ψέματα, διότι εἶναι φυσικὸ νὰ πληγωθεῖ καὶ ν' ἀντιδράσει. Πέστε του ὅτι δὲν τὰ λέει μὲ ἀκρίβεια.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Αν σκεφτόμασταν ότι ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός, θα δεχόμασταν με μεγάλη χαρά την αδικία. Οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Αν ο άνθρωπος δεν αρχίσει δουλειά με τον
εαυτό του, θα του βρει δουλειά ο διάβολος να ασχολείται με τους άλλους. Σήµερα
οι άνθρωποι ασχολούνται µε όλα τα άλλα θέµατα εκτός από τον εαυτό τους. Γιατί
το να ασχολήσαι µε τον εαυτό σου έχει κόπο, ενώ το να ασχολήσαι µε τους άλλους
είναι εύκολο.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Αν ζητούσαν φόρο γιὰ τὰ λόγια ποὺ λέμε, ξέρετε πόσο θὰ προσέχαμε; Αν έλεγαν «θὰ πεις τόσα λόγια, θὰ πληρώσης τόσο», θὰ μετρούσαμε τὰ λόγια μας και θα σταματούσαμε τις κοτσάνες! Ξέρετε πόσες φορὲς χαλνάει ὁ λογισμὸς πολλών ανθρώπων ἀπὸ έναν απρόσεκτο λόγο;
Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: Αν αφήσουμε τον Χριστό να κατοίκηση σ' ολόκληρη την ψυχήν μας, τότε φεύγει η αμαρτία, φεύγει η στενοχώρια, φεύγει η αρρώστεια και πετάμε και τα φάρμακα.
Άγιος Αναστάσιος ο
Γόρδιος
Στα αγιοβάδιστα Άγραφα και συγκεκριμένα στο
χωριό Βραγγιανά, γεννήθηκε το 1654 μ.Χ. ένας από τους σημαντικότερους λόγιους
κληρικούς στην εποχή της Τουρκοκρατίας ο σοφός Αναστάσιος ο Γόρδιος.
Στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς ο σημαντικός αυτός σύνδουλος της βασιλείας του
Χριστού μας Αναστάσιος αποτέλεσε βασικό στήριγμα των Ρωμιών και του σκλαβωμένου
γένους μας. Σύμφωνα με αδιαμφισβήτητες ιστορικές αναφορές και πληροφορίες ο
Αναστάσιος Γόρδιος υπήρξε αναμφισβήτητα ο επιφανέστερος μαθητής του Αγίου
Ευγένιου του Αιτωλού. Αποτέλεσε θα υποστηρίζαμε σθεναρώς ο φυσικός συνεχιστής
του αληθινού ορθόδοξου εκπαιδευτικού πνεύματος, το οποίο κοσμούσε την περιοχή
των Αγράφων και την έκανε να ακτινοβολεί σε γη και ουρανό.
Ήταν μία φυσιογνωμία θαυμαστή απ’ όλους. Η μορφή του ασκητική και ο λόγος του
μεστός και ουσιαστικός ταρακουνούσε τις φοβισμένες ψυχές των σκλαβωμένων
Ελλήνων. Ο Αναστάσιος Γόρδιος σπούδασε στην Ιταλία γιατρός και εκεί διδάχθηκε
τη λατινική αλλά και την αρχαία ελληνική γραμματεία από μεγάλους Έλληνες και
ξένους δασκάλους που δραστηριοποιούνταν στο χώρο της Ιταλίας. Ωστόσο, παρέμενε
πιστός στα νάματα της Ορθοδόξου πίστης και ήλεγχε τους Έλληνες εκείνους που
έπεφταν στα δίκτυα του Παπισμού προκειμένου να εξυπηρετήσουν τη ματαιοδοξία
τους. Μάλιστα χαρακτηριζόταν λόγω της σθεναρής στάσης του και των ακλόνητων
πιστεύω του στην τριαδική αλήθεια πολέμιος του ισχυρού τότε ξεπεσμένου όμως και
αδυνάτου στον ουρανό Παπισμού.
Εκτός της ελληνικής γλώσσας μιλούσε απταίστως την γαλλική και ιταλική. Αυτό το
γεγονός σε συνδυασμό με την σπουδαία φυσιολογική κατάρτιση που αποκόμισε από
την πολυετή εντρύφηση με τα γράμματα τον κατέστησαν περιζήτητο από μεγάλα
πανεπιστημιακά κέντρα της αλλοδαπής. Οι προτάσεις αξιοποίησής του ήταν
πάμπολλες. Ωστόσο, η σκέψη του σοφού αυτού και ενάρετου ανδρός περιστρεφόταν
στην Ελλάδα και ο νους του ήταν αγκιστρωμένος στο σκλαβωμένο γένος μας. Δεν
ήθελε να πρωταγωνιστήσει ο ίδιος στην αλλοδαπή αλλά επιθυμούσε διακαώς να
συνεισφέρει με κάθε τρόπο στην πνευματική αναβάθμιση και κατάρτιση των
κατατρεγμένων Ελλήνων.
Έτσι, πήρε τη μεγάλη απόφαση να επιστρέψει στον τόπο του, τα Βραγγιανά, στον
τόπο εκείνο δηλαδή που ήδη είχαν ανάψει οι πρώτες σπινθήρες του αγώνα για τη
λευτεριά. Γιατί από τα Βραγγιανά και τη Σχολή του Γένους που λειτουργούσε
άρχισαν να θεμελιώνονται οι αρχές της ελευθερίας και να πνέει η ουράνια
μοναδική αύρα που έκανε τους Έλληνες να μεθούν στο πέρασμά της.
Έχοντας αποκομίσει ουσιαστικές γνώσεις ο Αναστάσιος Γόρδιος επιστρέφει λοιπόν
για να διδάξει στο Αγιοπνευματικό Πανεπιστήμιο των Μεγάλων Βραγγιανών, ώστε ο
σπόρος της Ορθοδοξίας να μην εξαφανιστεί από αυτό τον τόπο. Δίδαξε στο
Αιτωλικό, στα Τρίκαλα και στο Καρπενήσι. Μιλούσε για τον Χριστό, την ελληνική
ιστορία και καλλιεργούσε, μυστικά την ιδέα του ξεσηκωμού. Οι διδαχές του
διασώθηκαν σε πάρα πολλά συγγράμματα που έγραψε προσωπικά και τα οποία
φυλάσσονται σήμερα σε μοναστήρια της περιοχής.
Μετέφρασε σε απλή ελληνική γλώσσα τον γιατρό Ιπποκράτη. Στο πλούσιο συγγραφικό
του έργο περιλαμβάνονται: “Συντομωτάτη έκθεσις Λογικής”, “Ρητορική Τέχνη”,
“Λεξικόν της καθομιλουμένης”, “Εγχειρίδια”, ορθογραφικά και συντακτικά,
“Ιατρικές Συνταγές” και 750 περίπου “Επιστολές”, αρκετές των οποίων αναφέρονται
σε θέματα οργάνωσης και λειτουργίας των σχολείων της εποχής.
Συνέταξε στην αρχαία ελληνική και απλή
ελληνική γλώσσα βοτανολογικό και ζωολογικό ονοματολόγιο προδρομικό στο είδος
του. Επίσης έγραψε τη βιογραφία του αγίου Ευγενίου του Αιτωλού του καλού
παιδαγωγού και δασκάλου του και έγραψε διάφορες θεολογικές διατριβές.
Μερικά από τα έργα του Αναστάσιου Γόρδιου
εκδόθηκαν στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Βουκουρέστι, στη Μοσχόπολη, στη
Βιέννη, ενώ άλλα έμειναν αντιγραμμένα σε κώδικες μοναστηριών ή βιβλιοθηκών. Το
κύρος του ως σοφού και λογίου απλώθηκε σ’ όλη την Οθωμανική επικράτεια.
Ορισμένοι μάλιστα τον παρομοίαζαν και τον σύγκριναν ακόμα και με τον
Αριστοτέλη.
Ο Αναστάσιος Γόρδιος αγωνίστηκε να μεταπείσει τους μορφωμένους Έλληνες που
είχαν καταφύγει στο εξωτερικό να επιστρέψουν πίσω για να μην αφήσουν στο
σκοτάδι τη γενιά μας. Ταυτόχρονα με την πολυποίκιλη δραστηριότητά του βοηθούσε
πολύτεκνους, στήριζε οικονομικά χήρες μητέρες και αναλάμβανε τη φροντίδα των
ορφανών. Ήταν ο ιατρός των Βραγγιανών όχι μόνο των σωμάτων αλλά και των ψυχών.
Ο Αναστάσιος Γόρδιος ήταν κατ’ ουσία η ψυχή και ο φύλακας άγγελος των Αγράφων.
Κοιμήθηκε την 7η Ιουνίου του 1729 μ.Χ. και θάφτηκε εκεί στον τόπο που υπηρέτησε
και αγάπησε από μικρό παιδί, στα Βραγγιανά, δίπλα στον τάφο του διδασκάλου του
Αγίου Ευγένιου του Αιτωλού. Εκεί φυλάσσεται σήμερα και η θαυματουργική κατά
λαϊκή ετυμηγορία κάρα του. Η άρρητη ευωδιά της κάρας του Αναστασίου Γορδίου
σηματοδοτεί τον άνδρα ως ενάρετο και του προσδίδει την στολή του νυμφώνα του
Χριστού, τη στολή της αγιότητας.
Είναι μάλιστα αμέτρητες οι μαρτυρίες ανθρώπων που έσκυψαν ευλαβικά να ασπασθούν
την κάρα του μεγάλου ανδρός και βρήκαν την ίαση που αναζητούσαν. Τα δαιμόνια
μάλιστα φρίττουν ενώπιον της θέας των ιερών λειψάνων του μεγάλου αυτού σοφού
ανδρός. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Αγίου στις 7 Ιουνίου, έπειτα
και από την επίσημη αγιοποίησή του το 2021.