Γέρων Σωφρόνιος Σαχάρωφ: Οι Πατέρες δεν ζητούσαν πολλούς λόγους. Λάμβαναν έναν πνευματικό λόγο και έφευγαν στην έρημο και ζούσαν πολλά χρόνια με αυτόν τον λόγο. Προσπαθούσαν να τον εφαρμόσουν και τρέφονταν από αυτόν. Εμείς και λέμε και θέλουμε να ακούμε πολλούς λόγους, αλλά δεν κάνουμε τίποτε για να τους εφαρμόσουμε. Όταν μιλάη κανείς πολύ, τότε αδυνατίζει πνευματικά.
Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος: Κάντε ό,τιδήποτε, σχεδιάστε ό,τιδήποτε, αλλά κάντε το θέμα της προσευχής και πείτε: «Θεέ μου, αν είναι για το καλό μου άνοιξε ένα δρόμο, αν όχι κλείσ’ τον.»
Άγιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκυ: Έξι είναι εκείνα που φοβούνται περισσότερο οι δαίμονες: α) την αποχή από τροφή β) την αποχή από νερό γ) την ευχή του Ιησού δ) το σημείο του Σταυρού (εφόσον γίνεται σωστά) ε) τη συχνή Μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων (εφόσον Κοινωνεί κάποιος άξια και στ) την ακλόνητη ελπίδα στο Θεό.
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Και αν δεν εμάθετε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά, διότι και η Εκκλησία μας είναι εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσης τα ελληνικά, αδελφέ μου, δεν ημπορείς να καταλάβης εκείνα οπού ομολογεί η Εκκλησία μας. Καλύτερον, αδελφέ μου, να έχης ελληνικόν σχολείον εις την χώραν σου, παρά να έχης βρύσες και ποτάμια· και ωσάν μάθης το παιδί σου γράμματα, τότε λέγεται άνθρωπος. Το σχολείον ανοίγει τας εκκλησίας· το σχολείον ανοίγει τα μοναστήρια (Διδαχή Ε΄).
Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος: Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ομιλώντας προφητικά για τον Νεοελλαδισμό και Γραικισμό, δηλ. για τη σύγχρονη Ελλάδα και Κύπρο που δεν αντιλαμβάνονται το τι σημαίνει Ρωμιοσύνη λέγει: «θα έρθει πρώτα ένα Ψευτορωμαίϊκο, να μην το πιστέψετε θα φύγει πίσω». Μέχρι τότε οι εναπομείναντες Ρωμιοί από τα Άθεα Γράμματα της Ευρώπης και το Μπόλι να προσευχόμαστε κατά την προφητική προτροπή στην Αποκάλυψη του Απ. Ιωάννου του Θεολόγου (κεφ. 13, στίχ.10) «Ωδε εστίν η υπομονή και η πίστις των Αγίων», «Κύριε δώσ' μου την υπομονή και την πίστη των Αγίων». Αύτη η πίστις των Νεομαρτύρων, αύτη η πίστις των Ορθοδόξων, αύτη η πίστις την Οικουμένη εστήριξε!
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Οι αγνοί λογισμοί εξαγνίζουν την ψυχή μας και αχρηστεύουν τα όπλα του δαίμονος της πορνείας, διότι μέσα στο αγνό σώμα διατηρείται η αγνή ψυχή και στην οποία παραμένει η Θεία Χάρις.
Όσιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Η πλήρης ανάθεση της ζωής μας στο Θεό, είναι μια λύτρωση από την ανασφάλεια που φέρνει η πίστη στο εγώ, και μας κάνει να χαρούμε τον παράδεισο από αυτή τη ζωή.
Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: Τι να σου κάνη η μόρφωση; Μόνο η χάρη του Θεού, μόνο η αληθινή αγάπη μας, που θυσιάζεται μυστικά για τους άλλους, μπορεί να σώση και τους άλλους και εμάς.
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Εκείνο το κέρδος που γίνεται την Κυριακή είναι αφορισμένο και βάνετε φωτιά και κατάρα στο σπίτι σας και όχι ευλογία.
Απόστολος
Παύλος: Θὰ
ἔλθη δὲ
καιρός, ποὺ
δεν θ'
ἀνέχωνται τὴ
σωστὴ διδασκαλία, ἀλλά
σύμφωνα μὲ
τὶς ἐπιθυμίες
τους θὰ
μαζεύουν γύρω
τους ένα
σωρό διδασκάλους, καὶ
ἀκούοντας θὰ
αἰσθάνωνται γαργαλισμό
στ' αυτία
τους.
Πρός Τιμόθεον Β' 4,3
Μέγας Βασίλειος: Η αλήθεια είναι το μεγαλύτερο αγαθό.
Γέρων Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστής: Όταν ευχόμενος και ζητώντας φθάνεις σε απόγνωση, τότε είναι κοντά σου η εκπλήρωση του αιτήματος.
Όσιος Εφραίμ Κατουνακιώτης: Αν προσέξεις, ο Χριστός πρώτα προσεύχεται στον Πατέρα και ύστερα προβαίνει σε θαυματουργία.
Η Οσία Χάιδω κατήγετο από το χωριό Στανό της
Χαλκιδικής και έζησε τον 19ο αιώνα μ.Χ. Μετά την επανάσταση του 1821 μ.Χ., για
να αποφύγη τις ανήθικες ενοχλήσεις του Τούρκου διοικητού, αναγκάσθηκε να φύγη
από το χωριό με την μητέρα της και να εγκατασταθούν στην Θάσο.
Εκεί εισήλθε σε ένα μετόχι της μονής Παντοκράτορος της Καλλιρράχης, όπου
υπηρετούσε στον ναό και ζούσε βίο παρθενικό, αφιερωμένο στον Θεό. Μετά την
κοίμηση της μητέρας της αφιερώθηκε εξ ολοκλήρου στην προσευχή και στην νηστεία
και έφθασε σε πνευματική θεωρία.
Κατά την τοπική παράδοση, όταν οι Τούρκοι επέδραμαν στο μετόχι, άγγελοι άρπαξαν
και διέσωσαν την οσία από την μανία των αλλοθρήσκων. Δύο ημέρες αργότερα
επέστρεφε στο μετόχι και διηγήθηκε την ιστορία της στον ιερομόναχο Γεράσιμο. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι η οσία βασανίσθηκε σκληρά από τους Τούρκους. Κατά
την κοίμηση της το ιερό της σκήνωμα ευωδίαζε εις ένδειξη της αγιότητος της.
Στη συνείδηση των χριστιανών του Στανού ήταν πάντοτε ζωντανή η μνήμη και η ζωή
της Οσίας. Γι’ αυτό και αφιέρωσαν ιερά εικόνα, την οποίαν εναπέθεσαν εντός του
ενοριακού ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η εικόνα ιστορήθηκε από την
αδελφότητα των Κυριλλαίων εις την Νέαν Σκήτην Αγίου Όρους το 1960 μ.Χ.
Παριστάνεται η Αγία με την τοπικήν ενδυμασίαν της Χαλκιδικής της εποχής
εκείνης.
Από το 1988 μ.Χ., ορίσθηκε η 1η Σεπτεμβρίου ως η ημέρα μνήμης και εορτασμού της
Οσίας. Δε γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία της κοιμήσεώς της. Γι’ αυτό ορίσθηκε
η 1η Σεπτεμβρίου κατά την οποία εορτάζει και η παλαιοτέρα Αγία Χάιδω, ανάμεσα
στο χορό των 40 μαρτύρων γυναικών των εν Θράκη. Συνηθίζεται, όταν δεν
γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία αθλήσεως ή κοιμήσεώς, να τιμούμε τον άγιο στη
μνήμη ομώνυμου παλαιότερου αγίου. Εκκλησία κτίστηκε τα τελευταία χρόνια προς τιμήν της Οσίας, με πρωτοβουλία του
εφημέριου Χαλκιά Νικολάου και τη συνδρομή των Στανιωτών.
Ο Όσιος Νικόλαος ο
Κουρταλιώτης ήταν προικισμένος με εξαιρετικό θαυματουργικό χάρισμα και
ασκήτευσε στη νότια και κεντρική Κρήτη κατά τα μέσα ή το δεύτερο ήμισυ του 17ου
αιώνα μ.Χ. Η κοίμησή του τοποθετείται γύρω στο 1670 μ.Χ.
Πληροφορίες για τη ζωή του διασώζονται μόνο στην προφορική παράδοση του νησιού
και ιδιαίτερα στην επαρχία Αγίου Βασιλείου του νομού Ρεθύμνης. Εκεί βρίσκεται
το λεγόμενο Κουρταλιώτικο Φαράγγι, από το οποίο περνά ο ποταμός Κουρταλιώτης
και εκβάλλει στο Λιβυκό Πέλαγος. Στο μέσον του φαραγγιού, κοντά στον πυθμένα
του, βρίσκεται ο μικρός ναΐσκος του οσίου, στον οποίο οι προσκυνητές
κατεβαίνουν από σκάλα με μεγάλο αριθμό πέτρινων σκαλοπατιών. Εκεί κοντά, κατά
την παράδοση, βρίσκεται και ο τάφος του, που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί.
Το λαϊκό προφορικό συναξάρι του οσίου διασώζει ότι από παιδί εμφάνισε τα πρώτα
σημάδια της αγιότητάς του, κυρίως κατά την άσκηση του χαρίσματος της
ελεημοσύνης, όταν έδινε σε πτωχούς τα αποθέματα τροφίμων του πατρικού του
σπιτιού (αναφέρονται κουκιά και λάδι) κι όμως, παρά τις ανησυχίες του πατέρα
του, τα πιθάρια βρίσκονταν πάντα γεμάτα. Γι' αυτό έλαβε ευλογία από τον πατέρα
του να ακολουθήσει, αν ήθελε, τον ασκητικό βίο.
Έφυγε στα όρη, δάση και φαράγγια της Κρήτης σε παιδική ή εφηβική ηλικία και,
ζώντας ασκητικά, έφθασε σε μεγάλο ύψος αγιότητας. Μέρος της ζωής του το έζησε
στην πεδιάδα της Μεσσαράς, στο νομό Ηρακλείου. Λίγο πριν κοιμηθεί επέστρεψε
στην επαρχία Αγίου Βασιλείου, όπου βρισκόταν και η γενέτειρά του (πιθανόν το
χωριό Ασώματος, του σημερινού δήμου Φοίνικα). Ερχόμενος έφερε μαζί του κάποιον
Μεσσαρίτη, που, σύμφωνα με μία εκδοχή του βίου του, τον είχε πληγώσει θανάσιμα,
από λάθος, κυνηγώντας με το τόξο του και, σύμφωνα με την επιθυμία του αγίου,
τον είχε μεταφέρει εκεί. Κοντά στο σημείο όπου βρίσκεται ο ναΐσκος, ο
Μεσσαρίτης δίψασε και ο άγιος, εκτείνοντας το χέρι, εποίησε «σημεῖον μέγα ἀπὸ
Θεοῦ»: πέντε πηγές με άφθονο νερό, που ακολουθούν τη σειρά και την αναλογία των
δακτύλων του χεριού, ξεπήδησαν από το τοίχωμα του φαραγγιού, απ' όπου
αναβλύζουν μέχρι σήμερα.
Η παράδοση επίσης διασώζει ότι κτίτορας του ναΐσκου είναι κάποιος Οθωμανός, την
εποχή της Τουρκοκρατίας, ο οποίος λοιδορούσε τη μνήμη του οσίου, τιμωρήθηκε
παιδαγωγικά απ' αυτόν και αποκαταστάθηκε δια θαύματος. Σήμερα ο ναός αποτελεί
ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά προσκυνήματα της περιοχής και υπάγεται στην
ενορία Ασωμάτου.
Αν και ο άγιος δεν είναι αναγνωρισμένος με επίσημη απόφαση του Οικουμενικού
Πατριαρχείου, περιλαμβάνεται στο Κρητικό Αγιολόγιο και η μνήμη του τιμάται με
εξαιρετική λαμπρότητα την 1η Σεπτεμβρίου. Ακολουθία του Οσίου εκδόθηκε στην
Αθήνα το 1879 μ.Χ. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Οσίου την 1 Σεπτεμβρίου.
