ΑΝ ΒΙΑΖΕΣΑΙ ΝΑ ΔΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ, ΑΡΧΙΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

Παρασκευή 1 Ιουλίου 2016

ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ: Η "ΣΥΝΟΔΟΣ" ΤΟΥ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ

ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ
ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ
e-mail: synaxisorthkm@gmail.com

Η «ΣΥΝΟΔΟΣ» ΤΟΥ ΚΟΛΥΜΠΑΡΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
ΚΑΙ Η ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ

Οἱ ἀνησυχίες καὶ ἡ ἀγωνία τοῦ ὑγιοῦς πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ἔκβαση τῶν ἐργασιῶν τῆς λεγόμενης Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐπαληθεύθηκαν. Ἡ σύναξη αὐτὴ δὲν εἶναι οὔτε σύνοδος οὔτε ἁγία οὔτε μεγάλη.

Δὲν εἶναι σύνοδος, διότι δὲν ἔχει τίποτε κοινὸ μὲ τὶς συνόδους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας· διακόπτει τὴν παράδοση τῶν ὀρθοδόξων συνόδων, δὲν ἀποτελεῖ συνέχειά τους, συνιστᾶ συνοδικὴ παρεκτροπὴ καὶ κανονικὴ καινοτομία. Ἡ ἐκκλησιολογικὰ κυνικὴ καὶ προκλητικὴ ὁμολογία τοῦ ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας ὅτι «δὲν εἶναι ἀντίγραφο τῶν παλαιῶν συνόδων ἀλλὰ ἕνα νέο εἶδος συνόδου», ἐπαινεθεῖσα ἀπὸ τὸν πρωτοστάτη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, οἰκουμενικὸ πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τὸν καὶ πρόεδρο τῆς «Συνόδου», καθιστᾶ ὅλους τοὺς συμμετέχοντες ἀρχιερεῖς, ποὺ τὴν ἀποδέχθηκαν ἀδιαμαρτύρητα, καινοτόμους καὶ παραβάτες τῆς μακραίωνης συνοδικῆς καὶ κανονικῆς παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὑποκείμενους στὴν κρίση μιᾶς μελλοντικῆς ἀληθοῦς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου.

Ἡ εἰκόνα τῶν συμπροσευχομένων μὲ τοὺς Ὀρθοδόξους αἱρετικῶν παρατηρητῶν, Μονοφυσιτῶν, Παπικῶν καὶ Προτεσταντῶν καὶ οἱ φιλόφρονες πρὸς αὐτοὺς λόγοι καὶ ἐκδηλώσεις βοοῦν καὶ κραυγάζουν γιὰ τὴν πρωτοφανῆ συνοδικὴ καινοτομία καὶ τὴν εὐθεία προσβολὴ τῶν Ἱερῶν Κανόνων.
Δὲν εἶναι ἁγία, διότι ὁρισμένα σημαντικὰ κείμενα τὰ ὁποῖα ἐνέκρινε εἶναι ἀντίθετα πρὸς τὶς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ληφθεῖσες διὰ τῶν αἰώνων ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἰδιαίτερα ὡς πρὸς τὴν ἀντιμετώπιση τῶν αἱρετικῶν. Δὲν εἶναι δυνατὸν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸν ἑαυτό του· ἄλλοτε νὰ καταδικάζει, στὶς ὄντως ἅγιες συνόδους, τὶς αἱρέσεις καὶ νὰ ἀναθεματίζει τοὺς αἱρετικούς, καὶ ἄλλοτε, ὅπως στὴν «σύνοδο» τῆς Κρήτης, νὰ τὶς θεωρεῖ ἐκκλησίες. Καὶ ἐπειδὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι εὐθές, ἀναλλοίωτο καὶ ἄτρεπτο, διεστραμμένες καὶ ἀλλοιωμένες εἶναι κάποιες ἀπὸ τὶς ἀποφάσεις τῆς συνάξεως τοῦ Κολυμπαρίου ποὺ ἔχουν κατεξοχὴν δογματικὸ περιεχόμενο. Δὲν ἐλήφθησαν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ἀλλ᾽ ἐν ἄλλῳ πνεύματι, σκολιῷ καὶ ἀλλοτρίῳ.

Δὲν εἶναι ἐπίσης μεγάλη ἡ «σύνοδος» γιὰ δύο λόγους. Τὸ μεγαλεῖο ἐν πρώτοις συνδέεται μὲ τὴν θεοσέβεια καὶ τὴν ἁγιότητα. Ἡ Ἐκκλησία ὀνόμασε μεγάλους ὅσους Ἁγίους διακρίθηκαν εἴτε στὴν ὑπεράσπιση τῆς Ὀρθοδοξίας εἴτε στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν ἁγιότητα ἢ καὶ στὰ δύο· Μέγας Ἀθανάσιος, Μέγας Κωνσταντῖνος, Μέγας Βασίλειος, Μέγας Ἀντώνιος, Μέγας Εὐθύμιος καὶ πολλοὶ ἄλλοι. Ἡ «σύνοδος» τῆς Κρήτης στὴν ὑπεράσπιση τῆς πίστεως ὄχι μόνον δὲν παίρνει μεγάλο βα-θμό, ἀλλὰ ἡ ἐπίδοσή της εἶναι ἀρνητική, κάτω ἀπὸ τὸ μηδέν, ἀφοῦ δὲν καταπολεμεῖ, ἀλλὰ ἐκκλησιοποιεῖ τὶς αἱρέσεις.

Εἶναι μικρὴ καὶ γιὰ ἄλλο σημαντικὸ λόγο· ἡ παρουσία ὅλων τῶν ἐπισκόπων στὶς μεγάλες συνόδους πιστοποιεῖ τὴν διὰ τῶν ποιμένων παρουσία ὅλου τοῦ ποιμνίου, τὴν ἔκφραση τῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπὸ τῆς πλευρᾶς αὐτῆς ἡ «σύνοδος» τῆς Κρήτης εἶναι κολοβὴ καὶ ἐλλιπής. Δὲν ἐκλήθησαν ὅλοι οἱ ἐπίσκοποι, ἀλλὰ μικρός, περιορισμένος ἀριθμὸς ἐπισκόπων. Ἑπομένως δὲν ἐκπροσωπεῖται ὅλο τὸ πλήρωμα. Ἀλλὰ καὶ οἱ κληθέντες, βάσει τοῦ ἀπαράδεκτου Κανονισμοῦ, δὲν ἔχουν τὸ δικαίωμα διὰ τῆς ψήφου τους νὰ ἐκφράσουν τὴν συμφωνία ἢ τὴν διαφωνία τους πρὸς τὰ ἀποφασιζόμενα, νὰ ἐκφράσουν τὸ ἐκπροσωπούμενο ποίμνιο. Ἀποτελεῖ μοναδικὴ ἱστορικὴ πρωτοτυπία παπικῆς, ὀλιγαρχικῆς, ἀντισυνοδικῆς ἐμπνεύσεως. Ψηφίζουν ὄχι ὅλοι οἱ παρόντες ἐπίσκοποι, ἀλλὰ ὁ μικρὸς ἀριθμὸς τῶν δεκατεσσάρων (14) προκαθημένων, οἱ ὁποῖοι καθίστανται οἱονεὶ πάπες ὑπεράνω τῶν συνόδων τῶν τοπικῶν ἐκκλησιῶν. Πρόκειται γιὰ μικρὴ σύναξη προκαθημένων, γιὰ ἕνα ἄγνωστο καινοφανῆ θεσμό, ποὺ προσβάλλει τὴν ἰσότητα τῶν ἐπισκόπων, διότι μεταβάλλει τοὺς προκαθημένους ἀπὸ «πρώτους μεταξὺ ἴσων» (primos inter pares) σέ «πρώτους ἄνευ ἴσων» (primos sine paribus).

Δύο ἀκόμη παράγοντες ἐσμίκρυναν τὴν δῆθεν μεγάλη σύνοδο· ἡ ἀπουσία τεσσάρων πατριαρχῶν, προκαθημένων ἰσαρίθμων αὐτοκεφάλων ἐκκλησιῶν, ὄχι ἐκ λόγων ἀνάγκης, ὅπως ὑγείας, πολεμικῶν συγκρούσεων καὶ ἄλλων, ἀλλὰ λόγῳ διαφωνιῶν πρὸς τὴν διαδικασία συγκλήσεως, τοῦ Κανονισμοῦ Λειτουργίας καὶ τῆς Θεματολογίας τῆς συνόδου. Δὲν ἔλαβαν μέρος οἱ αὐτοκέφαλες ἐκκλησίες τῆς Ἀντιοχείας, τῆς Ρωσίας, τῆς Βουλγαρίας καὶ τῆς Γεωργίας. Πρὶν νὰ συνέλθει ἡ «σύνοδος» ἔχασε τὸν πανορθόδοξο χαρακτήρα της καὶ πρὸ παντὸς τὴν ἀξιοπιστία τῶν ἀποφάσεών της, διότι οἱ ἀπόντες κατήγγειλαν ἔλλειψη συνοδικότητας, διαφάνειας καὶ σεβασμοῦ τῶν παραδεδομένων, ἐν ὀλίγοις ἔλλειμμα Ὀρθοδοξίας, καὶ προώθηση προειλημμένων ἀποφάσεων. Καὶ δὲν εἶναι βέβαια μόνον ἡ ἀπουσία τῶν τεσσάρων αὐτοκεφάλων ἐκκλησιῶν ποὺ μικραίνει τὴν «σύνοδο»· περισσότερο ἀπὸ αὐτὸ εἶναι ἡ μὴ ἐκπροσώπηση τοῦ συντριπτικὰ μεγαλυτέρου ἀριθμοῦ πιστῶν, τῆς πληθυσμιακῆς ὑπεροχῆς τῶν Ὀρθοδόξων ποὺ δὲν ἐκπροσωπήθηκαν στὴν «σύνοδο».

Ἡ «Σύναξη Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καὶ Μοναχῶν» ἀγωνίσθηκε μὲ συνέδρια, ὁμιλίες, συνεντεύξεις καὶ ἀρθογραφία τῶν μελῶν της, συνεργαζόμενη μὲ ὁμόφρονες ἐπισκόπους, νὰ ἐνημερώσει τοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς γιὰ τὴν κακὴ πορεία τῆς «συνόδου», ἰδιαίτερα κατὰ τὴν τελευταία φάση τῆς προετοιμασίας της. Θὰ ἤ-μασταν εὐτυχεῖς, ἂν εἶχε ἀποτραπῆ ἡ σύγκληση αὐτῆς τῆς οἰκουμενιστικῆς συνόδου ἢ ἂν κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἐργασιῶν της κάποιοι προκαθήμενοι ἢ συμμετέχοντες ἀρχιερεῖς ἀγωνίζονταν ἀποφασιστικὰ καὶ ἀποτελεσματικὰ νὰ ἀπορριφθεῖ ὁλόκληρο τὸ κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον», τὸ ὁποῖο νομιμοποιεῖ καὶ θεσμοθετεῖ τὸν Οἰκουμενισμό. Οἱ διορθώσεις καὶ οἱ βελτιώσεις, τὶς ὁποῖες ἐπρότεινε ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀκόμη καὶ ἂν ἐγίνοντο συνοδικὰ δεκτές, δὲν ἐπρόκειτο βέβαια νὰ καταστήσουν τὸ κείμενο ὀρθόδοξο καὶ ἀποδεκτό, ἀφοῦ οὔτε τὰ ἀπαράδεκτα κείμενα τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων ἐκρίνοντο οὔτε πολὺ περισσότερο ἡ μὲ ἀντορθόδοξους ὅρους συμμετοχή μας στό «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν». Ἀντίθετα, μέσα στὸ κείμενο ἐπαινοῦνται καὶ ἐγκωμιάζονται. Ἡ δὲ ὀρθὴ πρόταση τὸ «χριστιανικὲς ἐκκλησίες» νὰ γίνει «χριστιανικὲς κοινότητες» συνάντησε λυσσώδη ἀντίδραση καὶ ἀπορρίφθηκε μὲ ἀνιστόρητες, ἀθεολόγητες, παράλογες, σοφιστικὲς ἀντιπροτάσεις, τὶς ὁποῖες υἱοθέτησε, ἄγνωστο πῶς, ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, ποὺ δὲν ὑπεστήριξε, ὡς ὄφειλε, τὴν ἀπόφαση τῆς συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑλλάδος καί ὑπερέβη ἀναιτιολόγητα τὴν ἐξουσιοδότηση, ποὺ εἶχε λάβει ἀπὸ αὐτήν, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται γιὰ τὴν ἐγκυρότητα τῶν ἀποφάσεων ποὺ ἐλήφθησαν. Ἀναμένονται οἱ ἀπαραίτητες ἐξηγήσεις ποὺ ὀφείλουν νὰ δώσουν στὸ Σῶμα τῆς Ἱεραρχίας τόσο ὁ ἴδιος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ὅσο καὶ οἱ ὑπόλοιποι Ἑλλαδίτες Ἱεράρχες τῆς «συνόδου» τῆς Κρήτης.

Ἀπὸ τὸ ναυάγιο στὰ θολὰ νερὰ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τὴν τελευταία στιγμὴ γλύτωσαν, κολυμπώντας ὀρθόδοξα στὸ Κολυμπάρι, οἱ ἐπίσκοποι ποὺ δὲν ὑπέγραψαν τὸ περιλάλητο κείμενο ἤ διετήρησαν τὶς ἐπιφυλάξεις τους. Πρόκειται, ἀπ’ ὅσα γνωρίζουμε ἕως τώρα, γιὰ τοὺς Μητροπολίτες Μπάτσκας κ. Εἰρηναῖο (ἀπὸ τὴν ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας), ἀπὸ τὴν ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, τοὺς Μητροπολίτες Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιο, Μόρφου κ. Νεόφυτο, Ἀμαθοῦντος κ. Νικόλαο, Λήδρας κ. Ἐπιφάνιο, οἱ ὁποῖοι δὲν ὑπέγραψαν τὸ κείμενο, καὶ Νεαπόλεως κ. Πορφύριο, ὁ ὁποῖος διετήρησε ἐπιφυλάξεις κατὰ τὴν ὑπογραφή, καὶ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο (ὁ μόνος ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ποὺ δὲν ὑπέγραψε). Ἀρκετοὶ ἀκόμη Ἱεράρχες ἄσκησαν ἔντονη κριτικὴ στὸ ἐν λόγῳ κείμενο καὶ διετήρησαν τὶς ἐπιφυλάξεις τους κατὰ τὴν ὑπογραφή του. Ἀποτελοῦν τὴν συνέχεια τῶν ὁμολογητῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ γιὰ ὅλους ἐμᾶς ἐλπίδα καὶ προοπτικὴ πὼς στὸ μέλλον συνοδικὰ καὶ ὀρθόδοξα θὰ ἀπορριφθεῖ ἡ «σύνοδος» τοῦ Κολυμπαρίου τῆς Κρήτης, ὡς οὐνιτική, οἰκουμενιστικὴ καὶ φιλοπαπική, ὅπως ἔγινε καὶ μὲ τὴν ψευδοσύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας. Τὸ κείμενο αὐτὸ ἀποτελεῖ μία πρώτη ἀποτίμηση· θὰ ἀκολουθήσουν λεπτομερέστερες καὶ ἐμβριθέστερες.

Γιὰ τήν «Σύναξη Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καὶ Μοναχῶν»

Ἀρχιμ. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου
Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγ. Μετεώρου




Ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος
Ἐφημέριος Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου,
Ἀμαρούσιον Ἀττικῆς




Ἀρχιμ. Γρηγόριος Χατζηνικολάου
Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ἁγίας Τριάδος,
Ἄνω Γατζέας Βόλου

Γέρων Εὐστράτιος Ἱερομόναχος
Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους


Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός
Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης
Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης


Δημήτριος Τσελεγγίδης
Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστη-μίου Θεσσαλονίκης (Σύμβουλος)





ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ: ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΥΠΕΓΡΑΨΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ "ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΚΟΣΜΟΝ"

   Γιατί δεν υπέγραψα το κείμενο "Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικον κόσμον"
Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
    
Ἔχουν δηµοσιευθῆ διάφορα σχόλια σχετικά µέ τήν στάση πού τήρησα ὡς πρός τό κείµενο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας µέ τίτλο: 

«Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσµον»

Ἄλλοι γράφουν ὅτι δέν τό ὑπέγραψα, ἄλλοι ὅτι τό ὑπέγραψα µέ ἐπιφυλάξεις καί ἄλλοι ὅτι τό ὑπέγραψα. Μέ τήν δήλωσή µου αὐτή ἐπιβεβαιώνω ὅτι πράγµατι δέν ὑπέγραψα αὐτό τό κείµενο, καί ἐπί πλέον ἐξέφρασα τίς ἐπιφυλάξεις µου γιά τά κείµενα «Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ συγχρόνῳ κόσµῳ» καί «Τό Μυστήριον τοῦ Γάµου καί τά κωλύµατα αὐτοῦ», σέ συγκεκριµένα σηµεῖα, τά ὁποῖα ἀνέπτυξα κατά τίς Συνεδριάσεις. Εἰδικά γιά τό πρῶτο κείµενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν Χριστιανικόν κόσµον» θέλω νά πῶ ὅτι ὄντως δέν τό ὑπέγραψα µετά ἀπό βαθειά σκέψη, ἔχοντας θεολογικά κριτήρια. ∆έν εἶναι καιρός ἀκόµη νά ἀναπτύξω ὅλα τά ἱστορικά καί θεολογικά ἐπιχειρήµατά µου, πράγµα τό ὁποῖο θά τό κάνω ὅταν ἀναλύσω γενικότερα ὅλες τίς διαδικασίες καί τήν ἀτµόσφαιρα πού διέγνωσα κατά τήν διεξαγωγή τῶν Συνεδριῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου.

 Ἐδῶ θά ἀναφέρω ἐπιγραµµατικά µερικούς εἰδικούς λόγους. 

1. Θεωρῶ ὅτι δέν πέρασαν ὅλες οἱ ὁµόφωνες ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὄχι µόνον ὡς πρός τήν φράση «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία γνωρίζει τήν ἱστορικήν ὕπαρξιν ἄλλων Χριστιανικῶν Ὁµολογιῶν καί Κοινοτήτων» ἀλλά καί σέ τέσσερεις - πέντε ἄλλες περιπτώσεις. Ἐπέλεξα ἀπό τήν ἀρχή νά ἀποδεχθῶ τήν συµµετοχή µου στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο ὡς µέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀνέµενα ὅµως τίς ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Μαΐου 2016 προκειµένου νά ἀποφασίσω τελικῶς γιά τό ἄν θά παραστῶ. Ὅταν διεπίστωσα ὅτι οἱ ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας ἦταν σηµαντικές καί ὁµόφωνες κατέληξα στό νά συµµετάσχω στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο προκειµένου νά τίς ὑποστηρίξω. 

2. Προβληµατιζόµουν ἀπό τήν ἀρχή µέ τήν ὅλη δοµή καί σκέψη τοῦ κειµένου, διότι προῆλθε ἀπό τήν συνένωση δύο διαφορετικῶν κειµένων, ἀλλά 2 µέχρι τέλους ἤλπιζα στίς διορθώσεις του, µέ τίς προτάσεις καί τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν. Ὅµως τελικά παρατήρησα ὅτι οἱ διορθώσεις πού προτάθηκαν ἀπό τίς Ἐκκλησίες δέν πέρασαν ὅλες στό κείµενο γιά διαφόρους λόγους. Ὁ Μητροπολίτης Περγάµου, ὁ ὁποῖος, προφανῶς ὡς Σύµβουλος, µέ τήν προτροπή τοῦ Πατριάρχου ἦταν τελικός ἀξιολογητής τῶν προτάσεων ἤ τίς ἀπέρριπτε ἤ τίς διόρθωνε ἤ τίς υἱοθετοῦσε καί γινόταν ἀποδεκτή ἡ ἀξιολόγησή του ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τίς ἄλλες Ἐκκλησίες. Ἔτσι, τό κείµενο κατά τήν ἄποψή µου δέν ἦταν ὥριµο γιά νά ἐκδοθῆ ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ἀφοῦ µέχρι τήν τελευταία στιγµή, πρίν τήν ὑπογραφή του, διορθωνόταν καί ἐπεξεργαζόταν, ἀκόµη καί στήν µετάφρασή του στίς τρεῖς ἄλλες γλῶσσες, γαλλικά, ἀγγλικά καί ρωσικά. Αὐτός ἦταν ὁ λόγος πού µερικές Ἐκκλησίες ἀπό τήν ἀρχή ζήτησαν τήν ἀπόσυρση τοῦ κειµένου γιά περαιτέρω ἐπεξεργασία. Ἐπίσης, τό κείµενο εἶναι περισσότερο διπλωµατικό καί ὁ καθένας µπορεῖ νά τό χρησιµοποιήση κατά τίς προτιµήσεις του. Ὅπως ὑποστήριξα στήν Συνεδρίαση τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τό κείµενο δέν ἔχει αὐστηρή ἐκκλησιολογική βάση, καί τό θέµα τί εἶναι Ἐκκλησία καί ποιά εἶναι τά µέλη της ἦταν ἕνα ἀπό τά 100 σχεδόν θέµατα πού εἶχαν προταθῆ γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ἀλλά ἐν τῷ µεταξύ ἐξέπεσε, µέ τήν προοπτική νά γίνη εὐρύτερη συζήτηση καί διάλογος καί µετά νά ἀποφασισθῆ σχετικῶς. Ἔπρεπε, ἑποµένως, πρῶτα νά συζητηθῆ καί ὁρισθῆ τί εἶναι Ἐκκλησία καί ποιά εἶναι τά µέλη της καί ἔπειτα νά καθορισθῆ ἡ θέση τῶν ἑτεροδόξων. Ἐπίσης, ἐάν ὑπέγραφα τό κείµενο αὐτό, στήν πράξη θά ἀρνιόµουν ὅλα ὅσα κατά καιρούς ἔχω γράψει σέ θέµατα ἐκκλησιολογίας ἐπί τῇ βάσει τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Καί αὐτό δέν µποροῦσα νά τό πράξω. 

3. ∆έν εἶναι δυνατόν νά κατανοηθῆ πλήρως τό γιατί ἀρνήθηκα τήν ὑπογραφή µου, ἐάν δέν δώσω καί µερικές πληροφορίες γιατί οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἄλλαξαν ἐκείνη τήν στιγµή τήν ὁµόφωνη ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας. Ὡς γνωστόν ἡ ἀρχική ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Μαΐου 2016 ἦταν ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησίας γνωρίζει τήν ἱστορικήν ὕπαρξιν ἄλλων Χριστιανικῶν Ὁµολογιῶν καί Κοινοτήτων», καί αὐτή τροποποιήθηκε µέ τήν πρόταση «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀποδέχεται τήν ἱστορικήν ὀνοµασίαν ἄλλων ἑτεροδόξων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁµολογιῶν». Ἡ διαφορά µεταξύ τῶν δύο φράσεων εἶναι ἐµφανής.  Τήν Παρασκευή πού συζητεῖτο τό συγκεκριµένο κείµενο ἡ συζήτηση ἔφθασε σέ ἀδιέξοδο στήν ἕκτη παράγραφο, ὅπου γινόταν λόγος γιά τήν ὀνοµασία τῶν Ἑτεροδόξων. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρουµανίας πρότεινε νά λέγωνται «Ὁµολογίες καί Ἑτερόδοξες Κοινότητες». Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου πρότεινε νά λέγωνται «Ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες». Καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος πρότεινε νά λέγωνται «Χριστιανικές Ὁµολογίες καί Κοινότητες». Ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρουµανίας ἀπέσυρε τήν πρότασή της, γινόταν συζήτηση µεταξύ τῆς προτάσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, πού γινόταν ἀποδεκτή ἀπό ἄλλες Ἐκκλησίες, καί τῆς προτάσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Σέ εἰδική σύσκεψη τῆς ἀντιπροσωπείας µας τήν Παρασκευή τό µεσηµέρι ἀποφασίσθηκε νά παραµείνουµε σταθεροί στήν ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας καί νά προταθοῦν ἐναλλακτικές λύσεις, ἤτοι νά γραφῆ «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία γνωρίζει τήν ὕπαρξιν ἑτεροδόξων» ἤ «ἄλλων Χριστιανῶν» ἤ «µή Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν». Ἐπειδή δέν γίνονταν ἀποδεκτές οἱ προτάσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης στήν ἀπογευµατινή Συνεδρίαση τῆς Παρασκευῆς πρότεινε δηµοσίως νά γίνη συνάντηση µεταξύ τοῦ Μητροπο- λίτου Περγάµου καί ἐµοῦ προκειµένου νά βρεθῆ λύση. Ὁ Μητροπολίτης Περγάµου δέν φάνηκε διατεθειµένος γιά κάτι τέτοιο καί ἐγώ δήλωσα ὅτι δέν εἶναι θέµα προσωπικό γιά νά ἀναλάβω τέτοια εὐθύνη, ἀλλά εἶναι θέµα ὅλης τῆς ἀντιπροσωπείας. Τότε ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης πρότεινε στόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν νά βρεθῆ ὁπωσδήποτε λύση. Τό Σάββατο τό πρωΐ πρίν τήν Συνεδρίαση, ἡ ἀντιπροσωπεία µας συναντήθηκε γιά νά ἀποφασίση σχετικῶς. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυµος, φερόµενος δηµοκρατικά, ἀνέφερε ὅτι ὑπάρ- χουν τρεῖς συγκεκριµένες λύσεις. Ἡ πρώτη νά παραµείνουµε στήν ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας· ἡ δεύτερη νά καταθέσουµε µιά νέα πρόταση, γιά τήν ὁποία δέν γνωρίζω πῶς προέκυψε καί ποιός τήν πρότεινε, ἤτοι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀποδέχεται τήν ἱστορικήν ὀνοµασίαν ἄλλων ἑτεροδόξων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁµολογιῶν» µέ τό ἰδιαίτερο σκεπτικό· καί ἡ τρίτη νά δεχθοῦµε τήν πρόταση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, πού ἔκανε λόγο γιά «ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες». Ἔγινε συζήτηση καί ψηφοφορία µεταξύ τῶν µελῶν τῆς ἀντιπροσωπείας µας πάνω στίς τρεῖς προτάσεις. Προσωπικά ὑποστήριξα τήν πρώτη πρόταση µέ τίς ἐναλλακτικές της διατυπώσεις πού ἀναφέρθησαν προηγουµένως, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄλλοι παρόντες ἐψήφισαν τήν δεύτερη νέα πρόταση. 

 4 Θεώρησα ὅτι αὐτή ἡ πρόταση δέν ἦταν ἡ πλέον ἐνδεδειγµένη ἀπό πλευρᾶς ἱστορικῆς καί θεολογικῆς καί δήλωσα ἀµέσως ἐνώπιον ὅλων τῶν παρόντων ὅτι δέν θά ὑπογράψω τό κείµενο αὐτό, ἐάν κατατεθῆ αὐτή ἡ πρόταση, χάριν ὅµως τῆς ἑνότητος θά ἐπέχω ἀπό τήν περαιτέρω συζήτηση. Ἑποµένως, δέν θά µποροῦσα καί γιά τόν λόγο αὐτό νά ὑπογράψω τό κείµενο. 4. Ἕνας ἀκόµη λόγος, πού δέν εἶναι βέβαια καί οὐσιαστικός, ἀλλά ἔχει ἕνα εἰδικό βάρος εἶναι ὅτι ἀσκήθηκε ἔντονη λεκτική κριτική πρός τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος γιά τήν ἀπόφασή της. Βέβαια, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυµος ἀπέρριψε µέ πολύ σηµαντικό λόγο τήν ὑβριστική αὐτή τοποθέτηση. Τελικά, ὅµως, ἡ ἀντίδραση αὐτή ἔπαιξε ἕναν ψυχολογικό ρόλο στήν διαµόρφωση τῆς ἄλλης πρότασης. Τοὐλάχιστον ἐγώ προσωπικά δέχθηκα σοβαρή πίεση καί ὑβριστική ἀντιµετώπιση ἀπό Ἱεράρχες γιά τήν στάση µου, πληροφορήθηκα δέ ὅτι πιέσεις δέχθηκαν καί ἄλλοι Ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας µας. Καί ἐπειδή πάντοτε ἐνεργῶ µέ ψυχραιµία, νηφιαλιότητα καί ἐλευθερία, δέν µποροῦσα νά ἀποδεχθῶ τέτοιες ὑβριστικές πρακτικές. Αὐτοί εἶναι οἱ βασικότεροι λόγοι πού µέ ἔκαναν ἐνσυνειδήτως καί θεολογικῶς νά ἀρνηθῶ τήν ὑπογραφή µου. Βέβαια, στό τελικό κείµενο πού δηµοσιεύθηκε χρησιµοποιήθηκε καί τό ὄνοµά µου ὡς δῆθεν ὑπογράψαντα τό κείµενο, προφανῶς διότι ἤµουν µέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Αὐτά εἶναι µερικά στοιχεῖα ἀπό ὅσα ἔγιναν γιά τό θέµα αὐτό. Περισσότερα θά γράψω ἀργότερα, ὅταν θά ἀναλύσω καί τήν προβληµατική – ἀπό πλευρᾶς ἱστορίας καί θεολογίας– τῆς τελικῆς πρότασης πού ὑπέβαλε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί πέρασε στό ἐπίσηµο κείµενο. 

Πέμπτη 30 Ιουνίου 2016

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΕ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε μια εξαιρετική παρουσίαση της θείας λειτουργίας σε ηλεκτρονική μορφή με διαφάνειες:


Δίνεται η δυνατότητα αποθήκευσης του αρχείου pdf στον υπολογιστή σας!


Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΒΡΑΑΜ ΓΙΑ ΤΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΟΜΟΡΡΑ

Ἡ ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ ἦταν νὰ καταστρέψει τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα μὲ θειάφι καὶ φωτιά. Αἰτία οἱ πολλὲς καὶ μεγάλες ἁμαρτίες ἀσέλγειας τῶν κατοίκων τους ποὺ ἔφθαναν σὰν κραυγὴ ὑπερηφάνειας στὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ. «Αἱ ἁμαρτίαι αὐτῶν μεγάλαι σφόδρα» (Γεν. ιη΄ 20).

Τὴν ἀπόφασή Του ὁ ἅγιος Θεὸς τὴν ἀποκαλύπτει στὸν πατριάρχη Ἀβραὰμ ἀμέσως μετὰ τὴ φιλοξενία τῶν ἀγγέλων(*) στὴ δρῦ τοῦ Μαμβρῆ. Ὁ πιστὸς δοῦλος τοῦ Θεοῦ «συμπροπέμπων αὐτοὺς» πληροφορεῖται μὲ ὀδύνη ψυχῆς τὴν ἐπικείμενη καταστροφὴ τῶν Σοδόμων καὶ τῆς γύρω περιοχῆς κι ἀρχίζει τὶς εὐλαβεῖς ἱκεσίες του.
–Κύριε, εἶναι δυνατὸν νὰ καταστρέψεις τὸν δίκαιο μαζὶ μὲ τὸν ἀσεβή; Ἂν βρεθοῦν πενήντα δίκαιοι στὴν πόλη, θὰ τοὺς καταστρέψεις ὅλους; Ποτὲ Σὺ ὁ Θεὸς δὲν θὰ κάνεις αὐτό, νὰ φονεύσεις τὸν δίκαιο μαζὶ μὲ τὸν ἁμαρτωλό. Εἶναι ἀδύνατο νὰ ἐξισώσεις τὸν δίκαιο μὲ τὸν ἀσεβὴ καὶ νὰ τοὺς συμπεριφερθεῖς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Σὺ ποὺ εἶσαι ὁ δίκαιος Κριτὴς ὅλου τοῦ κόσμου δὲν θὰ ἐφαρμόσεις δικαιοσύνη;
  
Ὁ Θεὸς ἀποκρίνεται στὸν Ἀβραὰμ καὶ τοῦ λέει:
–Ἐὰν βρεθοῦν πενήντα δίκαιοι, γιὰ χάρη τῶν λίγων δικαίων δὲν θὰ καταστρέψω τὴν πόλη.

Ὁ Ἀβραὰμ ἀντιλαμβάνεται ὅτι δὲν ὑπάρχουν οὔτε πενήντα δίκαιοι στὰ Σόδομα καὶ μὲ ταπείνωση ­ξαναρωτάει:
–Κύριε, ἐγὼ εἶμαι χῶμα καὶ στάχτη, ἀλλὰ παίρνω θάρρος ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγαθότητά Σου. Ἂν βρεθοῦν σαράντα πέντε δίκαιοι, θὰ καταστρέψεις τὴν πόλη; Κι ὁ φιλάνθρωπος Κύριος τοῦ ἀπαντάει:
–Ὄχι, δὲν θὰ καταστρέψω τὴν πόλη, «ἐὰν εὕρω ἐκεῖ τεσσαρακονταπέντε» (Γεν. ιη΄ 28).
–Ἂν βρεθοῦν σαράντα;
–Οὔτε μὲ σαράντα δικαίους θὰ καταστρέψω τὴν πόλη.

Ὁ Ἀβραὰμ ἀρχίζει νὰ κατεβάζει τὸν ἀριθμὸ ὄχι πιὰ πέντε-πέντε ἀλλὰ δέκα-δέκα.
–Κύριε, μήπως θὰ Σὲ ἐξοργίσω, ἂν μιλήσω πάλι; Ἂν βρεθοῦν τριάντα, θὰ καταστρέψεις τὴν πόλη; Κι ὁ Θεὸς ἀπαντάει:
–Δὲν θὰ καταστρέψω τὴν πόλη, ἂν βρεθοῦν τριάντα.
–Ἂν βρεθοῦν εἴκοσι;
–Οὔτε μὲ εἴκοσι δικαίους θὰ καταστρέψω τὴν πόλη.

Ἡ δραματικὴ συνομιλία τους φθάνει στὸ ἀποκορύφωμά της. Ὁ δίκαιος Ἀβραὰμ βλέποντας τὸν πλοῦτο τῆς θείας συγκαταβάσεως μὲ συστολὴ ξαναρωτάει:
–Κύριε, θὰ μοῦ ἐπιτρέψεις νὰ κάνω μιὰ τελευταία ἐρώτηση; Ἂν βρεθοῦν δέκα;

–«Οὐ μὴ ἀπολέσω ἕνεκεν τῶν δέκα». Δὲν θὰ καταστρέψω τὴν πόλη χάριν τῶν δέκα δικαίων, τοῦ ἀποκρίνεται ὁ ἅγιος Θεός.

Τόσο ἡ τελευταία ἀπόκριση τοῦ Θεοῦ ὅσο καὶ οἱ πέντε προηγούμενες δείχνουν ὅτι ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριος δὲν θὰ κατέστρεφε τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα, ἂν κατοικοῦσαν σ’ αὐτὲς τὶς πόλεις ἔστω καὶ δέκα δίκαιοι! Ὁ πατριάρχης Ἀβραὰμ μετὰ τὴν τελευταία ἐρώτηση σιώπησε. Ἐπέστρεψε στὴ σκηνή του καὶ περίμενε νὰ δεῖ τί θὰ ἀπογίνει.

Τελικῶς τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα καταστράφηκαν. Διότι δὲν κατοικοῦσαν σ’ αὐτὲς τὶς πόλεις οὔτε δέκα δίκαιοι! Ὅλοι εἶχαν γίνει σάρκες. Σημειώνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ὅτι ἐπειδὴ οἱ Σοδομίτες ἀνέτρεψαν τοὺς νόμους τῆς φυσικῆς τάξεως καὶ ἐπενόησαν νέους καὶ ἄνομους τρόπους σαρκικῆς ἐπαφῆς, ἄνοιξε ἡ γῆ καὶ τοὺς κατάπιε, γιὰ νὰ ἀφήσει ἐνθύμηση στὶς ἐπερχόμενες γενεὲς νὰ μὴ διαπράττουν τὶς ἴδιες ἁμαρτίες, γιὰ νὰ μὴν ὑποστοῦν τὴν ἴδια τιμωρία.

Ἡ συγκλονιστικὴ συνομιλία τοῦ πατριάρχη Ἀβραὰμ μὲ τὸν ἅγιο Θεὸ ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως (ιη΄ 23-33) ἀποδεικνύει περίτρανα ὅτι, ἂν δὲν ἤθελε νὰ καταστραφοῦν τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορρα ὁ γέρων Πατριάρχης, πολὺ περισσότερο δὲν ἤθελε νὰ καταστραφοῦν ὁ ἅγιος Θεός. Ὁ πολυεύσπλαχνος Κύριος δὲν θἐλει τὸν θάνατο τοῦ ἁμαρτωλοῦ. Εἶναι ἕτοιμος νὰ παρατείνει τὸ ἔλεός Του καὶ νὰ μὴ μᾶς τιμωρήσει παραδειγματικά, ὅπως θὰ ἦταν δίκαιο νὰ τὸ κάνει, ἐφόσον ἐξακολουθητικὰ ἁμαρτάνουμε. Ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴν πέσει σὰν πέλεκυς ἡ τιμωρία τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ὑπάρχουν ἔστω καὶ λίγοι δίκαιοι, οἱ ὁποῖοι θὰ ὑψώνουν τὰ χέρια τους καὶ θὰ ἱκετεύουν τὸν πανοικτίρμονα Κύριο νὰ γίνει ἵλεως.

(*) Στὴ φιλοξενία τῶν ἁγίων ἀγγέλων οἱ θεῖοι Πατέρες βλέπουν τὴν προτύπωση τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΟΡΦΟΥ ΝΕΟΦΥΤΟΣ: ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΥΠΕΓΡΑΨΑ ΤΟ ΤΕΛΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ "ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΚΟΣΜΟΝ

Μητροπολίτη Μόρφου Νεοφύτου: Εκκλησία και ετερόδοξοι

Ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος, ἔχοντας ἐπιστρέψει ἀπὸ τὴν Κρήτη, ὅπου συμμετέσχε στὴν ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἔχει τὴν ἐπιτακτικὴ ὑποχρέωση ἐνώπιον τοῦ κλήρουκαὶ τοῦ λαοῦ τῆς θεοσώστου Μητροπόλεώς του, τοὺς ὁποίους καὶ ἐξεπροσώπησε στὴν ἐν λόγῳ Σύνοδο, καὶ πρὸς γνῶσιν καὶ ἐπίγνωσιν πάντων, νὰ κοινοποιήσει, μέσῳ δημοσίευσης στὴν ἐπίσημη αὐτὴ ἱστοσελίδα τῆς Μητροπόλεώς του, τὸ Ὑπόμνημα, τὸ ὁποῖο συνέταξε καὶ κατέθεσε στὴν Σύνοδο, ἀναφορικῶς πρὸς τὸ θέμα "Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον"
Συμπληρωματικὰ καὶ πρὸς ἐνημέρωση ὅσων ἐνδιαφέρονται γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ πεπραγμένα, ἀλλὰ καὶ χάριν τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας, δηλώνει καὶ τὰ ἑξῆς:
Τό μόνο κείμενο, τὸ ὁποῖο δὲν ὑπέγραψε κατὰ τὶς ἐργασίες τῆς ἐν λόγῳ Μεγάλης Συνόδου, εἶναι τὸ τελευταῖο συζητηθὲν καὶ ὑπὸ τῶν πλειόνων ἀρχιερέων-μελῶν τῆς Συνόδου συμφωνηθέν, ἀναφορικῶς πρὸς τὶς «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον». Ἡ ἀνάγνωση τοῦ κατωτέρω δημοσιευομένου Ὑπομνήματος τοῦ Πανιερωτάτου Μόρφου δίδει εὔγλωττες ἀπαντήσεις, γιατὶ αὐτὸς δὲν ὑπέγραψε τὸ ὡς ἄνω συμφωνηθὲν κείμενο.

Οἱ σύγχρονοι ἅγιοι Πατέρες Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης, Παΐσιος Ἁγιορείτης, Ἰάκωβος Τσαλίκης, Εὐμένιος Σαριδάκης καὶ Σωφρόνιος Σαχάρωφ, τοὺς ὁποίους ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου γνώρισε ἐν ζωῇ καὶ ἀπὸ τὴν διδασκαλία καὶ τὸν βίο τῶν ὁποίων παραθέτει στὸ δημοσιευόμενο Ὑπόμνημά του χαρακτηριστικὰ σχετικὰ ἀποσπάσματα, εἶναι σαφέστατοι ὡς πρὸς τὸ τί καὶ ποιά εἶναι ἡ μία, ἁγία, καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία καὶ ποιά ἡ ἐνδεδειγμένη της στάση ἔναντι τῶν ἑτεροδόξων χριστιανῶν. Τὸ σοφὸν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ εἶναι πάντοτε σαφές. Ὁ Πανιερώτατος Μόρφου λοιπόν, «ἑπόμενος τοῖς ἁγίοις Πατράσιν», κατέθεσεν ἐνώπιον τῆς Μεγάλης Συνόδου τὴν Πίστιν τῶν Πατέρων ἡμῶν καὶ προφορικῶς καὶ γραπτῶς. Στὰ τῆς Πίστεως πρέπει νὰ «ἀληθεύομεν ἐν ἀγάπῃ». Καί, κατὰ τὸ Κυριακὸ λόγιο, «γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς».
Σὲ μία Μεγάλη Σύνοδο, ὅπως ἦταν αὐτὴ τῆς Κρήτης, ἀπαιτεῖται δογματικὴ σαφήνεια τοῦ τί ἐστὶν Ἐκκλησία καὶ τί ἑτερόδοξοι χριστιανοί. Τὸ ἀνωτέρω συμφωνηθὲν σχετικὸ κείμενο ταπεινῶς φρονοῦμε ὅτι πάσχει ἀπὸ ἠθελημένη θεολογικὴ ἀσάφεια. Αὐτὴ τὴν ἀσάφεια οἱ Ποιμένες ἔχουν ὑποχρέωση, τόσο πρὸς τοὺς Ὀρθοδόξους, ὅσο καὶ πρὸς τοὺς ἑτεροδόξους, νὰ τὴν διασαφηνίσουν, ὄχι μόνον ἱστορικῶς, ἀλλὰ πρωτίστως καὶ κυρίως θεολογικῷ τῷ τρόπῳ. Τὸ ἐλπίζουμε καὶ προσευχόμαστε νὰ ἐπιτευχθεῖ σὲ ἑπόμενη Σύνοδο τῆς μίας, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

***

Ὑπόμνημα πρὸς τὴν ἐν Κρήτῃ Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον
τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀναφορικῶς πρὸς τὴν εἰδικὴν
Συνεδρίαν αὐτῆς ἐπὶ τοῦ θέματος
«Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν Χριστιανικὸν κόσμον»
 Μητροπολίτου Μόρφου Νεοφύτου
               Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα, Οἰκουμενικὲ Πατριάρχα Κωνσταντινου-πόλεως κ. Βαρθολομαῖε καὶ Πρόεδρε τῆς Ἁγίας ταύτης Συνόδου,
               Ἅγιοι Προκαθήμενοι τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν,
               Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
               Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
               Ἀναφορικῶς πρὸς τὸ θέμα τῆς παρούσης Συνόδου, «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λοιπὸν Χριστιανικὸν κόσμον», εὐχαριστοῦμεν ἐκ βαθέων τὴν πατρικὴν τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ Πρόνοιαν, ἡ ὁποία ἀξιώνει ἡμᾶς νὰ καταθέσωμεν ἐνώπιον Ὑμῶν ἐμπειρίας ἁγίων ἀνθρώπων, ὡς πρὸς τὸ τί εἶναι Ἐκκλησία, καὶ πῶς ἡ Ἐκκλησία σημαίνεται εἰς τὴν Θεολογίαν τῆς ἐμπειρίας καὶ εἰς τὴν ἁγιοπνευματικὴν ἐμπειρίαν μεγάλων θεολόγων τοῦ συγχρόνου Ὀρθοδόξου κόσμου, ἀνεγνωρισμένου κύρους. Καὶ ταῦτα, καθόσον, κατὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας, ἀληθὴς καὶ ἀπλανὴς θεολόγος εἶναι ὁ τῶν παθῶν διὰ τῆς πράξεως, ἤτοι τῆς τηρήσεως τῶν θεϊκῶν ἐντολῶν, καθαρθείς, φωτισθεὶς διὰ τῆς Τριαδικῆς ἐλλάμψεως καὶ κατὰ χάριν θεωθεὶς διὰ τῆς καθαρᾶς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι προσευχῆς. «Διὰ πολιτείας, ἄνελθε· διὰ καθάρσεως, κτῆσαι τὸ καθαρόν. Βούλει θεολόγος γενέσθαι ποτέ, καὶ τῆς θεότητος ἄξιος; τὰς ἐντολὰς φύλασσε· διὰ τῶν προσταγμάτων ὅδευσον· πρᾶξις γὰρ ἐπίβασις θεωρίας· ἐκ τοῦ σώματος τῇ ψυχῇ φιλοπόνησον», κατὰ τὸν μέγαν ἐν θεολογίᾳ Γρηγόριον τὸν Ναζιανζηνόν. Κατὰ δὲ τὴν ἀπόφανσιν τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Νείλου τοῦ Ἀσκητοῦ, «Εἰ θεολόγος εἶ, προσεύξῃ ἀληθῶς· καί, εἰ ἀληθῶς προσεύξῃ, θεολόγος εἶ.» 
               Καταθέτομεν λοιπὸν ἐν συνεχείᾳ τὰς ἐν λόγῳ θεολογικὰς ἐμπειρίας, ὡς πρὸς τὸ ἀνωτέρω θέμα, παραθέτοντες καταρχὴν σχετικὰ ἀποσπάσματα ἐκ τοῦ βαρυσημάντου ἔργου, Ἐμπειρικὴ Δογματικὴ τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη, ὅπως κατέγραψε καὶ ἐξέδωκεν αὐτὰς ὁ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀδελφὸς καὶ συλλειτουργός, Μητροπολίτης Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος.
               α. «Μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅσοι βαπτίζονται καὶ χρίονται, ὅσοι κοινωνοῦν τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔχουν νοερὰ προσευχὴ στὴν καρδιά... Μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅσοι ἔχουν λάβει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα.» 
               β. «Ὁ Χριστὸς σώζει τοὺς ἀνθρώπους διὰ τῆς Ἐκκλησίας Του καὶ μὲ ὁποιονδήποτε ἄλλο τρόπο Ἐκεῖνος γνωρίζει, ἀλλὰ ἐμεῖς γνωρίζουμε τὸν τρόπο ποὺ σώζεται κανείς, ἤτοι διὰ τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς Ὀρθοδόξου εὐσεβείας, ποὺ εἶναι ἡ κάθαρση, ὁ φωτισμὸς καὶ ἡ θέωση, ἤ, ὅπως ἀλλοιῶς λέγεται, πράξη καὶ θεωρία.
               Ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας δὲν ὑπάρχει σωτηρία. Ὁ Χριστὸς προσφέρει τὴ σωστικὴ Χάρη σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ὅταν σώζεται κανεὶς ἐκτὸς τῆς ὁρατῆς Ἐκκλησίας, αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς σώζει αὐτόν. Ἐὰν αὐτὸς εἶναι μέλος ἑτερόδοξο, τότε σώζεται διότι τὸν σώζει ὁ Χριστὸς καὶ ὄχι ἡ ''παραφυάς'', στὴν ὁποία ἀνήκει, διότι μία εἶναι ἡ Ἐκκλησία ποὺ σώζει, δηλαδὴ ὁ Χριστός.»
               γ. «Ὅπου δὲν ὑπάρχει τὸ Ὀρθόδοξο Δόγμα, ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ ἀποφανθεῖ περὶ τῆς ἐγκυρότητος τῶν Μυστηρίων. Κατὰ τοὺς Πατέρας, τὸ Ὀρθόδοξο Δόγμα οὐδέποτε χωρίζεται ἀπὸ τὴν πνευματικότητα... Τὸ κριτήριο τῆς ἐγκυρότητος τῶν Μυστηρίων γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους εἶναι τὸ Ὀρθόδοξο Δόγμα, ἐνῶ γιὰ τοὺς ἑτεροδόξους εἶναι ἡ ἀποστολικὴ διαδοχή. Γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση δὲν ἀρκεῖ νὰ ἀνάγουμε τὴν χειροτονία στοὺς Ἀποστόλους, ἀλλὰ νὰ ἔχουμε Ὀρθόδοξο Δόγμα... Ὅπου ὑπάρχει ὀρθὴ διδασκαλία, ὑπάρχει καὶ ὀρθὴ πράξη. Ὀρθοδοξία σημαίνει ὀρθὴ δόξα καὶ ὀρθὴ πράξη.»
               δ. «Ὑπάρχει μία ταυτότητα μεταξὺ Ὀρθοδόξου Θεολογίας καὶ Μυστηρίων.»
               ε. «Ἡ Ἐκκλησία, ὡς Σῶμα Χριστοῦ, εἶναι τὸ κατοικητήριο τῆς ἀκτίστου δόξης τοῦ Θεοῦ  . Δὲν μποροῦμε νὰ ξεχωρίσουμε τὸν Χριστὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, οὔτε καὶ τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὸν Χριστό.
               Στὸν Παπισμὸ καὶ Προτεσταντισμὸ γίνεται σαφὴς διάκριση μεταξὺ τοῦ Σώματος καὶ τῆς Ἐκκλησίας... Αὐτὸ γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον.»
               στ. «Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁρατὴ καὶ ἀόρατη... Οἱ ἅγιοι γνωρίζουν ἐκ πείρας τὴ συνύπαρξη ὁρατοῦ καὶ ἀοράτου στοιχείου τῆς Ἐκκλησίας . Ἡ ἐμφάνιση πολλῶν ἁγίων σὲ ζῶντα θεούμενα μέλη τῆς Ἐκκλησίας δείχνει αὐτὴ τὴν πραγματικότητα. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἀληθινὴ γνώση τοῦ τί εἶναι Ἐκκλησία ἔχουν ὅσοι ἔχουν προσωπικὴ ἐμπειρία.»
               Ταῦτα, μεταξὺ πολλῶν ἄλλων παρεμφερῶν, καταθέτει καὶ μαρτυρεῖ τὸ γνήσιον τέκνον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ αὐθεντικὸς συνεχιστὴς τῆς ἀληθοῦς πατερικῆς παραδόσεως, μακαριστὸς πρωτοπρεσβύτερος Ἰωάννης Ρωμανίδης, καὶ ἐπιμένει νὰ παραπέμπει εἰς τὴν προσωπικὴν ἐμπειρίαν τῶν ἁγίων Πατέρων.
               Εἰς τὴν προσωπικὴν ἡμῶν ζωήν, Παναγιώτατε καὶ ἅγιοι ἀρχιερεῖς, ἀνεζητήσαμεν τοιούτους θεοφόρους Πατέρας καὶ Μητέρας. Καὶ ἡ ἀγαθότης τοῦ Θεοῦ ἔδωκεν εἰς ἡμᾶς «ὑπερεκπερισσοῦ ὧν ᾐτούμεθα ἢ ἐνοοῦμεν» (πρβλ. Ἐφεσ. 3, 20), καὶ ἠξίωσεν ἡμᾶς νὰ γνωρίσωμεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς καὶ νὰ συναναστραφῶμεν μετὰ γνησίων ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ.
               Δύο ἐξ αὐτῶν ὑπῆρξαν οἱ ὅσιοι Γέροντες Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης καὶ Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, τὴν ἁγιότητα τῶν ὁποίων ἀνεκήρυξε προσφάτως τὸ Σεπτὸν Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον. Παραθέτω ἐν συνεχείᾳ  χαρακτηριστικὰ ἀποσπά-σματα ἐκ τῆς διδασκαλίας τῶν θεοφόρων τούτων ἀνδρῶν ἀναφορικῶς πρὸς τὸ ὑπὸ ἐξέτασιν θέμα, καὶ μάλιστα τὸ θέμα τοῦ μετὰ τῶν ἑτεροδόξων διαλόγου, τοῦ τρόπου προσεγγίσεως τούτων καὶ τῆς εὐθύνης ἡμῶν ἔναντι αὐτῶν.
               Ὁ ὅσιος Πορφύριος ἔλεγεν εἰς πνευματικὰ αὐτοῦ τέκνα·
               «Ἐσεῖς θὰ κρατήσετε (στοὺς διαλόγους μὲ τοὺς παπικοὺς) καὶ θὰ ἀκολουθήσετε τὴν Ὀρθόδοξη θέση. Ἂν τώρα αὐτοὶ (οἱ παπικοὶ) θέλουν νὰ ἔρθουν μαζί μας, οὔτε μποροῦμε, ἀλλὰ οὔτε καὶ πρέπει νὰ τοὺς ἐμποδίσουμε νὰ ἔλθουν...
               Μὴ φοβᾶστε. Οἱ διαθέσεις τοῦ Πάπα ἀνέκαθεν ἦταν νὰ ὑποτάξει τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ θὰ ἔλθει ἡμέρα, ποὺ ὁ διάλογος θὰ ματαιωθεῖ· τίποτε δὲν πρόκειται νὰ γίνει· ἄλλωστε τοὺς Οὐνίτες, αὐτὸ τὸν δούρειο ἵππο, εἶναι φῶς φανάρι ὅτι τοὺς ἐνδιαφέρει νὰ ἀναγνωρίσουν οἱ Ὀρθόδοξοι κεφαλὴν τὸν Πάπα καὶ τίποτε περισσότερο.»
               Ὁ δὲ ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ὑπαγορεύει τὰ ἑξῆς βαρυσήμαντα:
               «Πολλοὶ ἅγιοι Μάρτυρες, ὅταν δὲν ἤξεραν τὸ δόγμα, ἔλεγαν: ‘‘Πιστεύω ὅ,τι θέσπισαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες.’’ Ἂν κάποιος τὸ ἔλεγε αὐτό, μαρτυροῦσε. Δὲν ἤξερε δηλαδὴ νὰ φέρη ἀποδείξεις στοὺς διῶκτες γιὰ τὴν πίστη του καὶ νὰ τοὺς πείση, ἀλλὰ εἶχε ἐμπιστοσύνη στοὺς Ἁγίους Πατέρες. Σκεφτόταν; ‘‘Πῶς νὰ μὴν ἔχω ἐμπιστοσύνη στοὺς Ἁγίους Πατέρες; Αὐτοὶ ἦταν καὶ πιὸ ἔμπειροι καὶ ἐνάρετοι καὶ ἅγιοι. Πῶς ἐγὼ νὰ δεχθῶ μία ἀνοησία; Πῶς νὰ ἀνεχθῶ νὰ βρίζη ἕνας τοὺς Ἁγίους Πατέρες;’’ Νὰ ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στὴν παράδοση. Σήμερα, δυστυχῶς, μπῆκε ἡ εὐρωπαϊκὴ εὐγένεια καὶ πᾶνε νὰ δείξουν τὸν καλό. Θέλουν νὰ δείξουν ἀνωτερότητα καὶ τελικὰ πᾶνε νὰ προσκυνήσουν τὸν διάβολο μὲ τὰ δύο κέρατα. ‘‘Μία θρησκεία,’’ σοῦ λένε, ‘‘νὰ ὑπάρχη’’, καὶ τὰ ἰσοπεδώνουν ὅλα. Ἦρθαν καὶ σ’ ἐμένα μερικοὶ καὶ μοῦ εἶπαν: ‘‘ Ὅσοι πιστεύουμε στὸν Χριστό, νὰ κάνουμε μία θρησκεία.’’ ‘‘Τώρα εἶναι σάν νὰ μοῦ λέτε’’, τοὺς εἶπα, ‘‘χρυσὸ καὶ μπακίρι, χρυσὸ τόσα καράτια καὶ τόσα ποὺ τὰ ξεχώρισαν, νὰ τὰ μαζέψουμε πάλι καὶ νὰ τὰ κάνουμε ἕνα. Εἶναι σωστὸ νὰ τὰ ἀνακατέψουμε πάλι; Ρωτῆστε ἕναν χρυσοχόο: «Κάνει νὰ ἀνακατέψουμε τὴν σαβούρα μὲ τὸν χρυσό;» Ἔγινε τόσος ἀγώνας, γιὰ νὰ λαμπικάρη τὸ δόγμα.’’ Οἱ Ἅγιοι Πατέρες κάτι ἤξεραν καὶ ἀπαγόρευσαν τὶς σχέσεις μὲ αἱρετικό. Σήμερα λένε: ‘‘ Ὄχι μόνο μὲ αἱρετικό, ἀλλὰ καὶ μὲ Βουδδιστὴ καὶ μὲ πυρολάτρη καὶ μὲ δαιμονολάτρη νὰ συμπροσευχηθοῦμε. Πρέπει νὰ βρίσκωνται στὶς συμπροσευχές τους καὶ στὰ συνέδρια καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι. Εἶναι μία παρουσία.’’ Τί παρουσία; Τὰ λύνουν ὅλα μὲ τὴν λογική καὶ δικαιολογοῦν τὰ ἀδικαιολόγητα. Τὸ εὐρωπαϊκὸ πνεῦμα νομίζει ὅτι καὶ τὰ πνευματικά θέματα μποροῦν νὰ μποῦν στὴν Κοινή Ἀγορά.»
               «Αὐτό, ποὺ ἐπιβάλλεται σὲ κάθε Ὀρθόδοξο, εἶναι νὰ βάζη τὴν καλὴ ἀνησυχία καὶ στοὺς ἑτεροδόξους, νὰ καταλάβουν δηλαδὴ ὅτι βρίσκονται σὲ πλάνη, γιὰ νὰ μὴν ἀναπαύουν ψεύτικα τὸν λογισμό τους, καὶ στερηθοῦν καὶ σ’ αὐτὴν τὴν ζωὴ τὶς πλούσιες εὐλογίες τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ στὴν ἄλλη ζωὴ στερηθοῦν τὶς περισσότερες καὶ αἰώνιες εὐλογίες τοῦ Θεοῦ.»
               Ἕτερος σύγχρονος ὅσιος, μετὰ τοῦ ὁποίου ἠξιώθημεν νὰ συνδεθῶμεν πνευματικῶς, ὑπῆρξεν ὁ ἁγίας μνήμης Γέρων Ἰάκωβος ὁ Τσαλίκης, ὁ «μὲ συγχωρεῖτε». Τὸ προσφάτως ἐκδοθὲν βιβλίον περὶ τῆς ἁγίας αὐτοῦ βιοτῆς , ἀναφέρει καὶ τὸ ἑξῆς χαρακτηριστικὸν περιστατικόν, τὸ ὁποῖον θεωροῦμεν ὅτι ἀφορᾶ καὶ εἰς τὸ ὑπὸ ἐξέτασιν θέμα τῆς Συνόδου καὶ ἐνέχει ἰδιαιτέραν ποιμαντικὴν ἀξίαν. Τὸ παραθέτομεν ἐν συνεχείᾳ:
               «Ὅταν ἔμεινε γιὰ διανυκτέρευση στὸ Μοναστήρι ἕνας παπικός, ὁ Γέροντας τοῦ φέρθηκε μὲ ἀγάπη. Ὁ ἐπισκέπτης ἦταν καλοπροαίρετος καὶ εἶχε πολλὲς ἀπορίες. Ὁ Γέροντας τοῦ ἐξηγοῦσε μὲ καλωσύνη καὶ πραότητα. Τότε τὸ Μοναστήρι δὲν εἶχε τὴν μεγάλη τράπεζα ποὺ ἔχει τώρα, καὶ ἔτρωγαν ὅλοι μαζὶ (μοναχοί, κληρικοί, λαϊκοὶ) σὲ μιὰ μικρὴ τράπεζα (τραπεζαρία) στὸ ἰσόγειο, δίπλα στὴ βρύση. Εἶχαν προπορευθῆ ὅλοι οἱ ἄλλοι. Κάθησαν στὴν τράπεζα καὶ περίμεναν τὸν Γέροντα. Ὅταν μπῆκε ὁ Γέροντας μέσα, ὅλοι σηκώθηκαν ἀπὸ σεβασμὸ ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ γίνη ἡ συνηθισμένη προσευχὴ τῆς τράπεζας. Ὁ Γέροντας κάθησε, εἶπε καὶ στοὺς ἄλλους νὰ καθήσουν, ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἄρχισε νὰ τρώη. Ὁ παπικὸς ἦταν πιστός. Παίρνει τὸν λόγο καὶ λέει στὸν Γέροντα: ‘‘Γέροντα, δὲν θὰ κάνωμε προσευχή;’’ Καὶ ὁ Γέροντας ἤρεμα τοῦ ἀπαντᾶ: ‘‘Καλύτερα νὰ κάνωμε σιωπή.’’ Καὶ συνέχισε τὸ φαγητό του. Ἂς κατανοήσουν τὸ πνεῦμα τοῦ ἁγίου Γέροντος ὅσοι ἐπιμένουν στὶς συμπροσευχὲς μὲ τοὺς ἑτεροδόξους.»
               Ἄλλος σύγχρονος θεοφόρος πατήρ, τὸν ὁποῖον ἠξιώθημεν νὰ γνωρίσωμεν κατὰ τὴν νεότητα ἡμῶν, εἶναι ὁ τότε ἐφημέριος τοῦ Λεπροκομείου (Νοσοκομείου Λοιμωδῶν Νόσων) Ἀθηνῶν, ἀείμνηστος Γέρων Εὐμένιος Σαριδάκης, γέννημα τῆς ἁγιοτόκου νήσου Κρήτης -ἥτις καὶ φιλοξενεῖ τὴν Σύνοδον ταύτην-, πνευματικὸν τέκνον τοῦ ὁσίου Νικηφόρου τοῦ Λεπροῦ . Παραθέτομεν ἐν συνεχείᾳ θαυμαστὸν γεγονός, τὸ ὁποῖον συνέβη εἰς τὸν Γέροντα Εὐμένιον καὶ σχετίζεται ἀμέσως πρὸς τὸ ὑπὸ ἐξέτασιν θέμα, ὅπως τοῦτο καταγράφεται εἰς ἡμέτερον, προσφάτως ἐκδοθὲν πόνημα . Τοῦ περιστατικοῦ τούτου ἤμην αὐτήκοος (ἐκ τοῦ Γέροντος Εὐμενίου) μάρτυς. Ἀλλ᾽ ἐπειδή, κατὰ τὸ Κυριακὸν λόγιον, «ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων ἢ τριῶν σταθῇ πᾶν ῥῆμα» (Ματθ. 18, 16), εἰς τὸ ὡς ἄνω βιβλίον καταγράφομεν τοῦτο κατὰ τὴν συμμαρτυρίαν τοῦ πνευματικοῦ ἡμῶν ἀδελφοῦ, μοναχοῦ Ἱεροθέου.
               «Ὁ Γέροντάς μας, π. Εὐμένιος Σαριδάκης, προσευχόταν κάποτε γιὰ τὸν διάβολο. Τὸν σταμάτησε ὅμως ὁ Θεός, λέγοντάς του ὅτι ἡ προσευχὴ αὐτὴ εἶναι ἀτελέσφορη, ὡς πρὸς τὸ ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα. Κάποτε, ὁ Γέροντας μοῦ ἐκμυστηρεύθηκε ὅτι μνημόνευσε στὴν Πρόθεση τὸν Εὐρωπαῖο γνωστὸ ἀνθρωπιστὴ Ραοὺλ Φολλερώ, παπικὸ στὸ δόγμα, ἐπειδὴ εἶχε εὐεργετήσει τὸ Λεπροκομεῖο καὶ ἦταν πολὺ καλὸς ἄνθρωπος. Τότε, ἄγγελος Κυρίου τοῦ πέταξε τὴ μερίδα ἀπὸ τὸ ἅγιο Δισκάριο τρεῖς φορές. Τὴν τρίτη φορά, τοῦ ἐμφανίσθηκε λέγοντάς του ὅτι ἐκεῖ (στὴν Πρόθεση) ἔχουν θέση μόνο τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Τοῦ ἐξήγησε ὅτι στὸ κομβοσχοίνι του μπορεῖ νὰ βάλει προσευχόμενος τοὺς πάντες, αἱρετικούς, ἑτεροθρήσκους, φονιάδες, ἐγκληματίες, ἀσελγεῖς, τὸ πλήρωμα ὅλης τῆς οἰκουμένης, ζῶντες καὶ κεκοιμημένους. Στὴν εὐχαριστιακὴ Ἀναφορὰ ὅμως, μόνο τοὺς Ὀρθοδόξους, γιατὶ αὐτοὶ ἀποτελοῦν τὰ μέλη τῆς μίας, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.»
               Συχνῶς πυκνῶς παραπέμπομεν εἰς τὴν θεόπνευστον ρῆσιν τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ Καβάσιλα, «Διὰ δὲ τῶν μυστηρίων καὶ ἡ Ἐκκλησία σημαίνεται, σῶμα οὖσα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους... Σημαίνεται δὲ ἡ Ἐκκλησία ἐν τοῖς μυστηρίοις, οὐχ ὡς ἐν συμβόλοις, ἀλλ᾽ ὡς ἐν καρδίᾳ μέλη… Οὐ γὰρ ὀνόματος ἐνταῦθα κοινωνία μόνον, ἢ ἀναλογία ὁμοιότητος, ἀλλὰ πράγματος ταυτότης.»  Ἰδού, λοιπόν, ἡ προσωπικὴ ἐμπειρία τοῦ συγχρόνου ἁγίου πατρὸς Εὐμενίου Σαριδάκη -εἰς τὴν ἁγιότητα τοῦ ὁποίου ἀνεφέρθη ἐνθέρμως ἡ Ὑμετέρα Παναγιότης εἰς τὸν Προλογικὸν Χαιρετισμὸν Ἑορτολογίου τῆς Μητροπόλεως Γορτύνης καὶ Ἀρκαδίας (ἔτους 2014)-, τί καταθέτει εἰς ἡμᾶς τοὺς περισπουδάστους, μετὰ βροντώδους ἁπλότητος καὶ ἐκπληκτικῆς ἀκριβείας, ἐπικυροῦσα κατὰ πάντα τοὺς θεολογικωτάτους λόγους τοῦ Καβάσιλα. Ὅτι δηλαδὴ «ἡ Ἐκκλησία σημαίνεται ἐν τοῖς μυστηρίοις», εἰς τὴν ἱερὰν Πρόθεσιν τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καὶ τὸ ἀξιοπρόσεκτον εἶναι ὅτι ἄγγελος Κυρίου ἀπεκάλυψε τὴν μεγίστην ταύτην, προικοδοτηθεῖσαν εἰς ἡμᾶς, ἀλήθειαν, περὶ τοῦ τί ἐστὶ δηλονότι Ἐκκλησία, ποῖα τὰ μέλη αὐτῆς καὶ τίς ἡ ἡμετέρα εὐθύνη πρὸς τὰ μὴ ἀποτελοῦντα μέλη αὐτῆς.
               Τέλος, παραθέτομεν βαρυσήμαντον κείμενον ἐπιστολῆς τοῦ μεγάλου καὶ συγχρόνου ὁσίου Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ, ἱδρυτοῦ τῆς ἐν Ἔσσεξ Ἀγγλίας Πατριαρχικῆς μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου.
               «Ἐδῶ ὅμως θέλω νὰ πῶ καὶ λίγα λόγια γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι μιὰ σημαντικὴ μερίδα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου κλίνει σήμερα νὰ ἀποδεχθεῖ μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ ἐπικίνδυνες αἱρέσεις (Σ.Ε.: ὁ Γέρων ἐννοεῖ ἐνταῦθα τὸν Οἰκουμενιστικὸν Συγκριτισμόν). Αὐτὴ ξεκινᾶ ἀπὸ τὴ διαπίστωση ὅτι δῆθεν στὶς ἡμέρες μας δὲν ὑπάρχει οὔτε μιὰ ἐκκλησία ποὺ νὰ ἔχει διαφυλάξει πλήρως τὴν ἀλήθεια τῆς διδαχῆς τοῦ Χριστοῦ· ὅτι καμιὰ ἐκκλησία δὲν κατέχει σὲ ἀπόλυτο βαθμὸ τὴ γνώση τοῦ μυστηρίου τῆς ἁγίας, χαρισματικῆς χριστιανικῆς ζωῆς σὲ ἠθικὸ καὶ ἀσκητικὸ ἐπίπεδο· ὅτι πολλὲς ἀπὸ τὶς ἐκκλησίες, ποὺ ἀποκαλοῦνται χριστιανικές, ἔχουν ἴση χάρη, καὶ γι’ αὐτὸ ὀφείλει νὰ ἐπέλθει ἡ ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν μὲ βάση κάποιον κοινὸ γιὰ ὅλες παρονομαστή.
               Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ συχνὰ ἐρωτήματα, ποὺ τυχαίνει νὰ ἀντιμετωπίζουμε, εἶναι τὸ ἐρώτημα ποιός σώζεται καὶ ποιός ὄχι. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ συνήθως σκέπτονται ὅτι σώζεται ὄχι μόνο ὁ Ὀρθόδοξος (σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας) ἢ μόνο ὁ Καθολικὸς (σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν), ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ ἐνάρετοι ἄνθρωποι ποὺ πιστεύουν στὸν Χριστό. Ἡ ἄποψη αὐτὴ πέρασε ἀπὸ τοὺς Προτεστάντες καὶ στοὺς πιστοὺς τῶν ὑπολοίπων ἐκκλησιῶν. Ὑπάρχουν πολλοὶ μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων, ποὺ ὑποστηρίζουν τὴν ἄποψη αὐτή. Μερικοὶ μάλιστα σκέπτονται ὅτι οὔτε μιὰ ἀπὸ τὶς ὑπάρχουσες ἐκκλησίες δὲν μπορεῖ νὰ δεχθεῖ τὸ πλήρωμα τῆς γνώσεως καὶ τῆς χάριτος, γιατὶ ἡ κάθε μιὰ ἀπὸ αὐτὲς κατὰ τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλο βαθμὸ ἔχει παρεκκλίνει ἀπὸ τὴν ἀλήθεια. Οἱ ἴδιοι πάντοτε πιστεύουν ὅτι μόνο τώρα, στὰ τέλη τῶν αἰώνων, συνέλαβαν πλήρως τὸ πνεῦμα τῆς διδαχῆς τοῦ Χριστοῦ καὶ μέχρι τώρα ὅλος ὁ χριστιανικὸς κόσμος, στὴ ροὴ τόσων αἰώνων, βρισκόταν σὲ πλάνη. Λένε ὅτι τώρα ἦρθε ὁ καιρός, ποὺ πρέπει νὰ ἑνωθοῦν ὅλα τὰ διχασμένα μέρη σὲ μιὰ παγκόσμια καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία. Αὐτή, σύμφωνα μὲ τοὺς ἴδιους, θὰ κατέχει τὴν πλήρη ἀλήθεια ἀπὸ ὅλες τὶς ἀπόψεις, ἂν κατὰ τὴν (παραπάνω) ἕνωση γίνει ἀποδεκτὸ μόνο ἐκεῖνο ποὺ ἀποτελεῖ κοινὸ χαρακτηριστικὸ γιὰ ὅλες τὶς ἐκκλησίες. Ἄλλοι πάλι, φαινόμενο ἀκόμη χειρότερο, διαλογίζονται στὶς καρδιές τους γιὰ κάποιο εἶδος ὑψηλοῦ μυστικισμοῦ, ποὺ ὑπερβαίνει τὰ ὅρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀντιλήψεως τῆς χριστιανικῆς θρησκείας, ὥστε... δὲν θέλω οὔτε νὰ ἀναφερθῶ περισσότερο σὲ ὅλα αὐτά. Ἐπιθυμῶ μόνο κλείνοντας τὸ θέμα αὐτὸ νὰ πῶ παρενθετικὰ ὅτι πολὺ θὰ ἤθελα (καὶ γι’ αὐτὸ προσεύχομαι στὸν Θεὸ) ἐσεῖς νὰ μὴ πλανηθεῖτε μὲ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ νὰ πιστεύετε ἀκράδαντα μὲ τὴν καρδιὰ καὶ μὲ τὸν νοῦ ὅτι ὑπάρχει πάνω στὴ γῆ ἐκείνη ἡ Μία, Μοναδικὴ καὶ Ἀληθινὴ Ἐκκλησία ποὺ ἵδρυσε ὁ Κύριος. Ἡ Ἐκκλησία αὐτὴ διατηρεῖ ἁλώβητη καὶ ἀκέραιη τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ (καὶ ὄχι ξεχωριστὰ μέλη της), κατέχει τὸ πλήρωμα τῆς γνώσεως καὶ τῆς χάριτος καὶ εἶναι ἀλάθητη. Ἐκεῖνο ποὺ γιὰ μερικοὺς δὲν φαίνεται νὰ εἶναι πλήρης διδασκαλία, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρὰ ἡ δυνατότητα γιὰ ἐπιστημονικὴ ἐπεξεργασία ποὺ προσφέρει ὁ ἀπεριόριστος καὶ ἀνεξάντλητος πλοῦτος της. Αὐτὸ ὅμως δὲν συγκρούεται καθόλου μὲ ὅ,τι εἴπαμε παραπάνω γιὰ τὴν κατοχὴ τοῦ πληρώματος τῆς γνώσεως.
               Ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἔλαβε τὴν τελική της μορφὴ ἀπὸ τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους, δὲν ἐπιδέχεται καμιὰ ἀλλαγή. Ὅλη ἡ μετέπειτα ἐπιστημονικὴ ἐργασία πρέπει ἀπαραίτητα νὰ συμφωνεῖ μὲ ὅ,τι ἤδη δόθηκε στὴ θεία ἀποκάλυψη καὶ διατυπώθηκε στὴ διδαχὴ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὴ χάρη. Τὸ πλήρωμα τῆς χάριτος, μπορεῖ νὰ κατέχει μόνο ἡ μία καὶ μοναδικὴ Ἐκκλησία. Ὅλες ὅμως οἱ ἄλλες ἐκκλησίες διαθέτουν χάρη ἐξαιτίας τῆς πίστεως στὸν Χριστό, ὄχι ὅμως στὴν πληρότητα. Μποροῦμε νὰ πιστεύουμε ὅτι καὶ στὶς ἡμέρες μας ἀκόμη ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺ κατὰ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἴσοι μὲ τοὺς μεγάλους ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας τῶν ἀρχαίων χρόνων (τὸ λέω σὲ σχέση μὲ ὅ,τι ἔτυχε νὰ ἀκούσω γιὰ μερικοὺς ἀνθρώπους στὴ Ρωσία), γιατὶ ὁ Χριστὸς εἶναι ‘‘χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας’’. Ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὅποιος ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὴν πίστη αὐτή, δὲν θὰ σταθεῖ.»
*   *   *
               Παναγιώτατε, ἅγιοι Προκαθήμενοι, ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
               Ἐὰν θέλωμεν νὰ εἴμεθα τῇ ἀληθείᾳ «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι», πρέπει νὰ λάβωμεν σοβαρῶς ὑπ᾽ ὄψιν τὴν θεολογικὴν καὶ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ ἐμπειρίαν αὐτῶν. Καί, μία Σύνοδος, ὡς ἡ παροῦσα, ἡ ὁποία θέλει νὰ εἶναι ἁγία καὶ Μεγάλη, πρέπει ἀναντιρρήτως νὰ λάβει ὑπ᾽ ὄψιν τοὺς ἁγίους καὶ μεγάλους τῆς Πίστεως ἡμῶν.
               Αἱ ἀποφάσεις μιᾶς Πανορθοδόξου Συνόδου, ἔστω καὶ Διορθοδόξου ἕνεκα κραυγαλέων ἀπουσιῶν, ταπεινῶς φρονοῦμεν ὅτι θὰ τύχωσιν ἀποδοχῆς ὑπὸ κλήρου καὶ λαοῦ εἰς τὸ μέτρον ὅπου εἰς ταύτας ὑπάρχει συμφωνία οὐρανοῦ καὶ γῆς, ἀγγέλων καὶ ἁγίων καὶ ἀνθρώπων. Οἱ χρησιμοποιούμενοι ὅροι εἰς τὰς ἀποφάσεις μιᾶς τοσοῦτον ἱστορικῆς καὶ σημαινούσης Συνόδου, πρέπει νὰ διακρίνωνται διὰ τὴν θεόθεν σοφίαν καὶ τὴν κρυσταλλίνην αὐτῶν θεολογικὴν σαφήνειαν. Αἱ Οἰκουμενικαὶ καὶ Τοπικαὶ Σύνοδοι οὕτω ἀπεφαίνοντο, δογματίζουσαι ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, κατὰ τὸ ἀποστολικόν, «ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καὶ ἡμῖν» (Πράξ. 15, 28). Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀποτελοῦσι τεχνικοὺς ὅρους ἢ νὰ εἶναι ἀποτέλεσμα ‘‘διπλωματικῆς’’ ἀβρότητος αἰ ἀποφάσεις μιᾶς Πανορθοδόξου Συνόδου. Μόνον οὕτω θὰ εἶναι δυνατὸν νὰ συντελέσωσιν εἰς τὴν τῆς Ἐκκλησίας ἑνότητα καὶ νὰ ἀποτελέσωσι σημεῖον ἀσφαλοῦς θεολογικῆς ἀναφορᾶς εἰς τοὺς μεταγενεστέρους.
               Διὰ νὰ μὴν ταλαιπωρήσω λοιπὸν Ὑμᾶς μετὰ ἡμετέρων λόγων, προέκρινα νὰ παραθέσω Ὑμῖν τὴν φωτίζουσαν καὶ συνετίζουσαν ἐπὶ τοῦ πρὸς ἐξέτασιν θέματος ἁγιοπνευματικὴν ἐμπειρίαν συγχρόνων ἁγίων μορφῶν τῆς μιᾶς, ἁγίας, καθολικῆς καὶ ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

               Αἰτούμενοι τὰς Ὑμετέρας εὐχάς, διατελοῦμεν
               Μετὰ τῆς ἐν Χριστῷ ἀδελφικῆς ἀγάπης
               Ὁ Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος
               Ἐν Κολυμπαρίῳ Κισάμου τῆς Κρήτης, τῇ 24ῃ.06.2016.


ΠΑΤΗΡ ΠΑΥΛΟΣ ΝΤΑΝΑΣ: «ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΗ Η ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΝΟΔΟΣ;»

Τοῦ Ἀρχιμανδρίτη πατρὸς Παύλου Ντανᾶ, 
Ἱεροκήρυκος Ἱερᾶς Μητροπόλεως Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας.

Ὁ Χριστιανισμός, ἀγαπητοί μου, εἶναι Θεία Ἀποκάλυψη, δέν εἶναι ὅπως οἱ ἄλλες θρησκεῖες, τίς ὁποῖες διαμόρφωσε ὁ ἄνθρωπος μόνος του - μέ τίς δικές του πνευματικές δυνάμεις - καί μέ τήν φαντασία του ἤ τούς δαίμονες. Οἱ πηγές τῆς χριστιανικῆς πίστεως, κατά τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία, εἶναι δύο: Ἡ Ἁγία Γραφή καί Ἡ Ἱερά Παράδοση.
Αὐτά τά δύο μεγέθη παρέχουν ὅλη τήν Θεία Ἀποκάλυψη, γραπτή καί ἄγραφη, δηλαδή καθετί πού ἀποκάλυψε ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους διά θεοπνεύστων καί ἁγίων ἀνδρῶν καί διά τοῦ Υἱοῦ Του, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά τήν σωτηρία μας καί τήν ἵδρυση τῆς βασιλείας Του στή γῆ.
Ποιές εἶναι, ὅμως, οἱ πηγές τῆς Θείας Ἀποκαλύψεως: α) Εἶναι, ἡ Ἁγία Γραφή, ἀποτελούμενη ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ἡ ὁποία περιλαμβάνει 49 βιβλία καί τήν Καινή Διαθήκη πού περιλαμβάνει 27 βιβλία καί β) Ἡ Ἱερά Παράδοση, ἡ ὁποία περιλαμβάνει τό Σύμβολο τῆς Πίστεως, τή...
διδασκαλία καί τίς ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἀλλά καί τά συγγράμματα τῶν Ἁγίων Πατέρων.

Τί εἶναι τά δόγματα; Τά δόγματα πού διετύπωσε ἡ Ἐκκλησία μας κατά τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, χάραξαν τά ὅριά της σέ σχέση μέ τίς ἐκτροπές, τίς αἱρέσεις καί τίς πλάνες πού ἐμφανίσθηκαν κατά καιρούς. Γιά τό λόγο αὐτό, τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας μας ὀνομάζονται «ὅροι», δηλαδή ὅρια, μέ τά ὁποῖα περιφρουρεῖται ἡ ἀλήθεια καί προστατεύεται ἡ πίστη τῶν χριστιανῶν. Ὁ Μέγας Βασίλειος λέει ὅτι: «Σέ δύο πράγματα δέν μποροῦμε νά ὑποχωρήσουμε: Στό δόγμα καί στό ἦθος».
Στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐν πρώτοις, ἔχουμε τήν Ἀποστολική Σύνοδο τῶν Ἱεροσολύμων. Τόν δρόμο πού ἐπέλεξαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, γιά νά ἐπιλύσουν τά προκύπτοντα περί τήν πίστη προβλήματα, ἀκολούθησαν καί οἱ διάδοχοί τους, μεταγενέστεροι Πατέρες τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔτσι, συγκροτήθηκαν καί συνῆλθαν οἱ ἑπτά Οἰκουμενικές Σύνοδοι.Καίριο ερώτημα: Πρέπει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία νά συγκαλέσει μία νέα Οἰκουμενική Σύνοδο; Βεβαίως, εἶναι ἡ ἀπάντηση. Γιά ποιό λόγο ὅμως;

α) Γιά νά καταδικαστεῖ ὁ Οἰκουμενισμός. Τί εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός;
Ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι μία κίνηση πού θέλει νά ἑνώσει τόν διαιρεμένο Χριστιανικό κόσμο (Ὀρθόδοξους, Παπικούς, Προτεστάντες, κ.ο.κ.) καί γι’ αὐτό ἔχει δημιουργηθεῖ τό λεγόμενο Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν (Π.Σ.Ε.). Ἡ Ἐκκλησία μας εὔχεται ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως, ἀλλά μέ τόν ὅρο, οἱ παπικοί καί οἱ προτεστάντες νά μετανοήσουν καί νά ἐπιστρέψουν στήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, πού εἶναι μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος λέει σχετικά: «Οἱ Παπικοί ἁμαρτάνουν καί κολάζονται μέχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας, ἴσως καί αἰωνίως, διά τά πρός τήν Ἑλληνικήν Ἐκκλησίαν κακά καί τῆς ψευδενώσεως τίς ἀσεβεῖς καί ἀντιχριστιανικές διατάξεις». «Ὁ Οἰκουμενισμός», λέει ὁ Γέροντας Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, «ἐμφορεῖται ὑπό πονηρῶν πνευμάτων». Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ἔλεγε ὅτι: «Τά δόγματα δέν μπαίνουν στήν ΕΟΚ, στά δόγματα δέν γίνονται ἐκπτώσεις». Ἐπίσης, ἀποκάλυψε στόν κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, καθηγητή τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, ὅτι ἡ ἕνωση μέ τούς Παπικούς ἔχει γίνει, ἀλλά δέν τό λένε, γιά νά μήν ἀντιδράσει ὁ ὀρθόδοξος χριστιανικός κόσμος. Ὁ δέ ἀείμνηστος π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος, ἔλεγε ὅτι: «Ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι μασονικῆς ἐμπνεύσεως ἐφεύρημα».

β) Γιά νά καταδικαστεῖ ὁ Θρησκευτικός Συγκρητισμός.
Δυστυχῶς, ὁ Οἰκουμενισμός ὁδηγεῖ στήν «Πανθρησκεία». Ἔτσι, ἀκοῦμε πολλούς νά λένε ὅτι: «Ὅλες οἱ θρησκεῖες ὑπηρετοῦν τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο». «Δέν ὑπάρχει παρά μόνο ἕνας Θεός». Αὐτά, δυστυχῶς, τά ὁμολογεῖ Ὀρθόδοξος Ἱεράρχης. (" Ὀρθ. Τύπος", Αὔγ. - Σεπτ. 1968)

γ) Νά καταδικαστεῖ ἐπίσης, ἀπό τήν Πανορθόδοξη Σύνοδο ἡ Μασονία, ὁ Χιλιασμός, ὁ Νεοπαγανισμός, ἡ Σαϊεντολογία, καθώς καί ἄλλες καινούριες αἱρέσεις καί παραθρησκευτικές ὁμάδες πού προσηλυτίζουν καί ἀπομακρύνουν τούς χριστιανούς ἀπό τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή.

δ) Νά καταδικαστεῖ ἀκόμα, ἡ ἐπάρατη Οὐνία. "Οὐνίτες" ὀνομάστηκαν οἱ "ὀρθόδοξοι", πού ἀποφάσισαν νά ἀναγνωρίσουν τόν πάπα ὡς πνευματική κορυφή τους, διατηρώντας τά ὑπόλοιπα λατρευτικά τους ἔθιμα.

ε) Νά καταδικαστεῖ ἡ λεγόμενη Μεταπατερική Θεολογία. Δυστυχῶς, ἀρκετοί Ἱεράρχες καί θεολόγοι μακριά ἀπό τό Πατερικό, ἀσκητικό καί ὀρθόδοξο φρόνημα, θεωροῦν ὅτι δέν ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τούς Πατέρες καί ὅτι ἡ θεολογία τους εἶναι ξεπερασμένη γιά τήν ἐποχή μας. Ἄν εἶναι δυνατόν! Οἱ Ἅγιοι Πατέρες εἶναι οἱ φωτεινοί ὁδοδεῖχτες γιά κάθε ἐποχή.

στ) Νά καταδικαστεῖ ἡ ὁμοφυλοφιλίακαί ὅλα τ’ ἄλλα σαρκικά ἁμαρτήματα, πού ἀποτελοῦν βδελυρά πάθη καί φθείρουν τήν ψυχή καί τό σῶμα, τό ὁποῖο - νά μήν τό ξεχνᾶμε - εἶναι ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. (Α΄ Κορ. 6 , 19).

ζ) Νά καταδικαστεῖ ἡ Νεοαθεΐα, γιατί βλέπουμε πώς καί στή χώρα μας ἔχει δημιουργηθεῖ «Ἕνωση Ἀθέων», ἡ ὁποία κάνει, δυστυχῶς, μεγάλη ζημιά στήν ὀρθόδοξη πίστη μας, ἐπηρεάζοντας κυρίως τίς νεαρότερες ἡλικίες.

η) Νά καταδικαστεῖ τό ἠλεκτρονικό φακέλωμα πού μᾶς ὁδηγεῖ στήν παγκόσμια δικτατορία τοῦ Ἀντιχρίστου.

Ἀντίθετα, ὅμως, ἀγαπητοί, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἀσχολεῖται, μαζί μέ τίς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, νά συγκαλέσει τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο στήν Κρήτη, τόν Ἰούνιο πού μᾶς ἔρχεται (ἀπό 16 ἕως 27), μέ ἀποκορύφωμα τήν Θεία Λειτουργία κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.Ἄς προσευχηθοῦμε, ἀγαπητοί, νά φέρει ἐμπόδια ὁ Θεός, ὥστε νά μή γίνει… Μά κι ἄν τελικά γίνει, θά εἶναι «ληστρική», δηλαδή παράνομη καί αἱρετική, ὅπως ἡ ἡμισύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας.
Γιατί, λοιπόν, θά εἶναι παράνομη;
1. Ἡ θεματολογία τῆς Συνόδου δέν ἐκφράζει τήν ἁγιοπνευματική ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας.

2. Παρακάμπτεται ἡ Η΄ καί ἡ Θ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος. Ἐκτός ἀπό τίς ἑπτά Οἰκουμενικές Συνόδους, ἐμεῖς θά ἀναφερθοῦμε καί στήν ὀγδόη καί ἐνάτη Οἰκουμενική Σύνοδο, πού ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας (ὅπως ἀναφέρει καί ὁ π. Γεώργιος Μεταλληνός), τίς δέχεται ὡς Οἰκουμενικές, ἄν καί κάποιοι σύγχρονοι θεολόγοι δέν ἀναγνωρίζουν τήν οἰκουμενικότητά τους, ἐξαιτίας τῶν οἰκουμενιστικῶν καί φιλοπαπικῶν τάσεων, πού τούς διακατέχουν. Ὅμως, ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, καί γνωστοί μεγάλοι θεολόγοι, τίς δέχονται ὡς Οἰκουμενικές, διότι ἔχουν ὅλα τά στοιχεῖα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι, καί ἰδιαιτέρως ἡ 8η καί ἡ 9η, οἱ ὁποῖες ἐξηγοῦν τίς δογματικές διαφορές τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τόν παπισμό, τούς εἶναι ἐμπόδιο στίς ἑνωτικές τους προσπάθειες.
3. Δέν συμμετέχουν ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι, ἀλλά μόνο 24 ἀπό κάθε αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία, πράγμα ἀντικανονικό γιά τήν Συνοδική μας Παράδοση. Δικαίωμα ψήφου θάἔχει μόνο ὁ προκαθήμενος τῆς κάθε ἐκκλησίας. Δέν συμμετέχουν, ἐπίσης, κληρικοί κατωτέρων βαθμίδων καί λαϊκοί, ὅπως στίς ἄλλες Οἰκουμενικές Συνόδους, ἀπό ὅλο τό ὀρθόδοξο πλήρωμα. Οἱ Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς στήν ἐγκύκλιό τους στίς 6 Μαΐου 1848 ἀναφέρουν ὅτι "ὁ φύλαξ τῆς Ὀρθοδοξίας, τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, τουτέστιν ὁ λαός αὐτός ἐστι". Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης καί οἱ ὁμόφρονές του δέν ὀνομάζουν τήν Σύνοδο Οἰκουμενική, γιατί τάχα ἐμεῖς οἱ χριστιανοί χάσαμε τήν ἑνότητά μας. Δέν εἶναι ὅμως ἔτσι. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καί μοναδική, διότι εἶναι τό σῶμα τῆς Μίας Ἐκκλησίας.

4. Δέν θά γίνει λόγος στή μέλλουσα Σύνοδο γιά τό ἡμερολογιακό ζήτημα. Μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅτι οἱ Οἰκουμενιστές θέλουν νά ἔχουμε κοινό ἑορτασμό μέ τούς Παπικούς καί δέν κάνουν τίποτα προκειμένου νά τά βροῦμε μέ τούς ἀδιάλλακτους Παλαιοημερολογίτες, μέ τούς ὁποίους ἔχουμε - τουλάχιστον - τό ἴδιο ὀρθόδοξο φρόνημα.
5. Γίνεται προσπάθεια νά ἐπιβληθοῦν "ὡς ἀλάθητες" οἱ ἀποφάσεις τῆς μελλούσης Συνόδου, μιμούμενοι τίς Βατικάνειες Συνόδους τοῦ Παπισμοῦ.

6. Δυστυχῶς, στήν ἀρχή καί στό τέλος τῆς μελλούσης Συνόδου, θά μετάσχουν καί ἐκπρόσωποι τῶν Παπικῶν καί τῶν Προτεσταντῶν. Ἀλλοίμονο!

Ὁ Δάσκαλος τοῦ Γένους μας καί συντοπίτης μας Ἅγιος Κοσμᾶς, λέει χαρακτηριστικά: «Ἐγώ ἐδιάβασα καί περί ἱερέων, καί περί ἀσεβῶν, αἱρετικῶν καί ἀθέων· τά βάθη τῆς σοφίας ἠρεύνησα· ὅλαι αἱ πίστεις εἶναι ψεύτικες·
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἐπισημαίνει ἐπίσης: «Στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀνήκουν ὅσοι ἀκολουθοῦν τήν ἀλήθεια· ὅσοι δέν ἀκολουθοῦν τήν ἀλήθεια, αὐτοί δέν ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία. Αὐτό ἰσχύει πολύ περισσότερο γιά ὅσους ἐξαπατοῦν τούς ἑαυτούς των αὐτοαποκαλούμενοι καί ἀλληλοαποκαλούμενοι "Ποιμένες" καί "ἱεροί Ἀρχιποιμένες". Γιατί, ἔχουμε διδαχθεῖ ὅτι ὁ Χριστιανισμός δέν δίνει σημασία στά πρόσωπα, ἀλλά στήν ἀλήθεια καί στήν ἀκρίβεια τῆς πίστεως».
Προφητικά εἶναι τά λόγια τοῦ Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς: «Τό ὀρθοδοξότερο θά ἦταν νά μήν συγκληθεῖ καθόλου ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος ἤ τουλάχιστον νά μήν συμμετάσχει κανείς σ’ αὐτήν. Τί δύναται νά περιμένει κανείς ἀπό μία τέτοια Οἰκουμενική Σύνοδο; Ἕνα καί μόνο ἀποτέλεσμα μποροῦμε νά περιμένουμε ἀπό αὐτή: σχίσματα ἤ αἱρέσεις, καί ὁπωσδήποτε ἀπώλεια πολλή, δυσαριθμήτων ψυχῶν καί ἄλλες συμφορές».

Δέν γράψαμε ὅλα τά παραπάνω, ἀγαπητοί, οὔτε γιά νά ταράξουμε συνειδήσεις οὔτε γιά νά σκανδαλισθοῦμε. Ἀποτελοῦμε τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί ὀφείλουμενά ἀποκτήσουμε -ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος- «τήν καλήν ἀνησυχία» ὥστε νά κρατήσουμε ὀρθή τήν ἀληθινή μας πίστη.

Τρίτη 28 Ιουνίου 2016

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ: ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Αναφορές και επισημάνσεις για τη Σύνοδο στην Κρήτη
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
           
Η Σύνοδος στην Κρήτη των Προκαθημένων και των Μητροπολιτών – εκπροσώπων δέκα εκ των δεκατεσσάρων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών απέτυχε να επιτελέσει το σκοπό της. Χρειάστηκαν 55 χρόνια για να παρουσιαστεί η εικόνα μιας διαιρεμένης Ορθόδοξης ποιμαίνουσας Εκκλησίας.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος δικαίως ήταν δύσθυμος κατά τη λήξη της Συνόδου. «Από την κούραση», μας είπε Μητροπολίτης, που είναι αλήθεια. «Από τη συναίσθηση της ιστορικής του ευθύνης» μας είπε κάποιος άλλος. Πράγματι η ιστορική του ευθύνη  είναι μεγάλη. Ως πρόεδρος Της απέτυχε να δείξει στην οικουμένη ενωμένη την Ορθόδοξη Εκκλησία. Είναι όντως επαχθές για την υστεροφημία του το ότι δεν εκπροσωπήθηκαν στη Σύνοδο τα περίπου δύο τρίτα των Ορθοδόξων Χριστιανών. Η μεγάλη προπαγανδιστική προσπάθεια, που έγινε να προβληθεί πως στη Σύνοδο της Κρήτης ενισχύθηκε η ενότητα των Ορθοδόξων, έπεσε στο κενό. Η πραγματικότητα πίσω από τα στημένα σκηνικά είναι αδυσώπητη. 

            Επί πλέον, μετά από πενήντα πέντε χρόνια επεξεργασίας των θεμάτων οι συνελθόντες στην Κρήτη Αρχιερείς κατέληξαν αντί Εγκυκλίου, με την οποία θα ενημερώνονταν οι πιστοί  για τις αποφάσεις της Συνόδου, σε ένα άσχετο προς τις εργασίες της Συνόδου Μήνυμα! Αυτό είναι μια μέτριας ποιότητας έκθεση ιδεών, που μιλάει επί παντός του επιστητού, από τον φονταμενταλισμό, τη σχέση της χριστιανικής πίστεως με τις επιστήμες (...) και την ...οικολογική κρίση, έως τη σχέση της Εκκλησίας με την πολιτική... Μιλάει για όλα χωρίς να λέγει τίποτε. Ένα μόνο θέμα έξω από αυτά της Συνόδου, αλλά μέσα στις καρδιές όλων των Ορθοδόξων θα έπρεπε να αναφερθεί και δεν αναφέρθηκε. Είναι η βεβήλωση της Αγίας Σοφίας από τους κατακτητές της.
            Ακόμη μετά από πενήντα πέντε χρόνια επεξεργασίας στη Σύνοδο κατέληξαν να συζητήσουν μόνο τα έξι, από τα δέκα – εννέα με τη σύμπτυξη δύο -  θέματα που είχαν αποφασιστεί το 1976. Αυτά ήσαν η Ορθόδοξος Διασπορά, το Αυτόνομο και ο τρόπος ανακηρύξεώς του, τα κωλύματα γάμου, η νηστεία, η αποστολή της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο και οι σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Δεν συζητήθηκαν το Αυτοκέφαλο και ο τρόπος ανακηρύξεως αυτού, τα Δίπτυχα και το ζήτημα του κοινού ημερολογίου. Πλην του θέματος της σχέσης των Ορθοδόξων με τους ετεροδόξους τα άλλα, όπως προβλεπόταν, δεν παρουσίασαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ούτε στους ίδιους τους συμμετέχοντες στη Σύνοδο. Ίσως μόνο οι λίγες εγκριθείσες τροπολογίες στο θέμα της διασποράς να προκαλέσουν κάποιες αντιδράσεις στα απόντα πατριαρχεία Αντιοχείας και Μόσχας. Πάντως ήσαν τόσο ανιαρά τα  θέματα που συζητήθηκαν επί μιαν εβδομάδα στην Κρήτη, ώστε ο κατά τα άλλα πολύ φιλικός και υποστηρικτικός του Φαναρίου Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος πρότεινε σύντομα να συνεδριάσει πάλι η Σύνοδος για να ασχοληθεί με θέματα που απασχολούν τους πιστούς... Σημειώνεται ότι ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος στην παρέμβασή του στην Ιεραρχία του Μαΐου 2016 τόνισε ότι η Σύνοδος στην Κρήτη δεν μπόρεσε να βρει την ταυτότητά της, απασχολούμενη «με μόνο έξι θέματα άνευρα ανεπίκαιρα, χωρίς ιδιαίτερη στοχοθεσία και μερικά από αυτά είναι αποδεσμευμένα από την παράδοση των Πατέρων».    
            Μόνο στο θέμα της σχέσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο κόσμο υπήρξε αυξημένη δυστοκία στη σύνταξη του τελικού κειμένου. Υπήρξαν σημεία του, στα οποία ο Πατριάρχης Ρουμανίας απείλησε ότι δεν  θα τα υπογράψει αν δεν προστεθούν οι τροπολογίες που πρότεινε, οι οποίες και πέρασαν. Τελικά το κείμενο πρέπει να μην έχει ικανοποιήσει το Φανάρι, αλλά δεν ικανοποιεί και το σύνολο του πληρώματος της Εκκλησίας. Για το εν λόγω κείμενο, το σημαντικότερο της Συνόδου,  δεν υπήρξε οποιαδήποτε ενημέρωση του Τύπου! Το τελικό κείμενο δόθηκε στη δημοσιότητα χωρίς σχόλια. Και ενώ υπάρχει η πληροφορία ότι υπήρξαν αρχιερείς που δεν το υπέγραψαν, όπως οι Λεμεσού και Μόρφου από την Κύπρο, ή υπέγραψαν με «κάθε επιφύλαξη», όπως ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου, από πλευράς ενημέρωσης τηρείται σιγή ιχθύος, ενώ στα κείμενα που κυκλοφορήθηκαν εμφανίζονται όλοι ότι υπέγραψαν κανονικά......Περισσότερα για το κείμενο των σχέσεων της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τους ετεροδόξους θα αναφερθούν στη συνέχεια.  
Κατά την εβδομάδα της Συνόδου στην Κρήτη υπήρξε η πρόβλεψη της συμμετοχής των συμμετασχόντων σ’ Αυτήν στη Θεία Λατρεία, αλλά και της παρακολούθησης προγράμματος ψυχαγωγίας με συναυλία και χορούς από βρακοφόρους της Κρήτης....Μητροπολίτης που δεν πήγε στο ψυχαγωγικό πρόγραμμα μας είπε στενοχωρημένος ότι σκέφτεται τους Πατέρες που συμμετέσχον στις Οικουμενικές και Τοπικές Συνόδους πώς περνούσαν την ημέρα τους, τον Μέγα Αθανάσιο, τον Άγιο Σπυρίδωνα και όλους τους υπόλοιπους. Τότε μόνο προσευχή, άσκηση, νηστεία και μελέτη. Τώρα, στην Κρήτη, οι πολλοί λίγη εργασία και στη συνέχεια ανάπαυση σε ξενοδοχεία και ψυχαγωγία...  
Στην ενημέρωση του Τύπου πέρα από τη δυσφορία που προκάλεσε ο τρόπος συμπεριφοράς των εξ Αμερικής εθελοντών, που είχαν επιφορτισθεί με την εξυπηρέτηση των δημοσιογράφων, η ενημέρωση ήταν πλημμελής, οπωσδήποτε στα γραπτά κείμενα, ενώ υπήρξε και αγανάκτηση των συμμετασχόντων στη Σύνοδο Αρχιερέων ως προς τη γραμματειακή υποστήριξη και ιδιαίτερα στις μεταφράσεις στη ρωσική γλώσσα.
Στο δεύτερο μέρος θα συνεχισθούν οι γενικές επισημάνσεις και στη συνέχεια θα υπάρξει αναφορά στα επί μέρους θέματα της Συνόδου της Κρήτης και στο πώς η κάθε τοπική Εκκλησία αντιμετώπισε τη Σύνοδο, για να ολοκληρωθεί η όλη εργασία  με μια καταγραφή των ανά τον κόσμο Ορθοδόξων και πώς είδαν τα ξένα και τα ελληνικά ΜΜΕ την εν λόγω Σύνοδο.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΓΓΕΛΩΝ

Δύο άγγελοι που ταξίδευαν σταμάτησαν να περάσουν την νύχτα σε ένα σπίτι μιας πλούσιας οικογένειας. Η οικογένεια ήταν αγενής και αρνήθηκε στους αγγέλους να μείνουν στο δωμάτιο των ξένων της βίλας.

Αντιθέτως, έδωσαν στους αγγέλους ένα μικρό μέρος σε ένα κρύο υπόγειο. Καθώς εκείνοι έφτιαχναν τα κρεβάτια τους στο σκληρό πάτωμα, ο μεγαλύτερος άγγελος είδε μια τρύπα στον τοίχο και την επισκεύασε. Όταν ο μικρότερος άγγελος τον ρώτησε γιατί, ο μεγαλύτερος απάντησε: “Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται”…

Την επόμενη νύχτα το ζευγάρι των αγγέλων ήρθε να ξεκουραστεί σε ένα πολύ φτωχικό σπίτι αλλά ο αγρότης και η γυναίκα του ήταν πολύ φιλόξενοι. Αφού μοιράστηκαν τη λίγη τροφή που είχαν, το ζευγάρι των αγγέλων κοιμήθηκαν στο κρεβάτι τους όπου μπορούσαν να έχουν μια ξεκούραστη νύχτα. Όταν βγήκε ο ήλιος, το επόμενο πρωί οι άγγελοι βρήκαν τον αγρότη και την γυναίκα του να κλαίνε. Η μοναδική τους αγελάδα της οποίας το γάλα ήταν το μόνο τους εισόδημα ήταν νεκρή στο λιβάδι.

Ο μικρότερος άγγελος ήταν αναστατωμένος και ρώτησε το μεγαλύτερο πως ήταν δυνατόν και άφησε να γίνει κάτι τέτοιο.
Ο πρώτος άντρας είχε τα πάντα και παρόλα αυτά τον βοήθησες, τον κατηγόρησε εκείνη. Η δεύτερη οικογένεια είχε ελάχιστα και όμως ήταν πρόθυμη να μοιραστεί τα πάντα και εσύ άφησες την αγελάδα να πεθάνει… “Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται”, απάντησε ο μεγαλύτερος άγγελος.

“Όταν μείναμε στο υπόγειο της βίλας, πρόσεξα πως ήταν χρυσός αποθηκευμένος σε εκείνη την τρύπα στον τοίχο. Μια και ο ιδιοκτήτης ήταν τόσο άπληστος και δεν είχε τη διάθεση να μοιραστεί την καλή του τύχη, σφράγισα τον τοίχο ώστε να μην μπορεί να βρει το χρυσό. Εχθές τη νύχτα καθώς κοιμόμασταν στο κρεβάτι του αγρότη ήρθε ο άγγελος του Θανάτου για την γυναίκα του, κι εγώ έδωσα στη θέση της την αγελάδα. Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται.”