Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ Η' ΜΑΤΘΑΙΟΥ- Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος
Κυριακή Η’ Ματθαίου: Η Αποστολική παράδοσις

 [Ματθ. 14, 14-22]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 2-8-1998 

Σήμερα, αγαπητοί μου, μας διηγήθηκε ο ευαγγελιστής Ματθαίος το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων. Ένα θαύμα που μας το διηγούνται και οι τέσσερις Ευαγγελισταί.

Ας δούμε όμως πώς ο ιερός Ευαγγελιστής Ματθαίος μας το καταγράφει, σε μία απόδοση. «Εκείνον τον καιρό, ανεχώρησε ο Ιησούς από εκεί με πλοίο σε έναν έρημο τόπο, μόνος μαζί με τους δώδεκα μαθητάς Του. Όταν το πληροφορήθη το πλήθος του κόσμου, τον ηκολούθησαν πεζοπορώντες από διάφορες πόλεις. Τότε ο Ιησούς, εβγήκε από το έρημο καταφύγιό Του και είδε πολύ κόσμο. Τους λυπήθηκε και εθεράπευσε τους αρρώστους των. Όταν άρχισε να σουρουπώνει Τον πλησιάζουν οι μαθηταί και Του λέγουν: ’’Ο τόπος είναι ερημικός και η ώρα περασμένη. Απόλυσε τον κόσμο, για να πάνε στα γύρω χωριά και να αγοράσουν κάτι για να φάνε’’. Ο Ιησούς όμως τους είπε: ‘’Δεν έχουν ανάγκη να πάνε πουθενά. Δώσατέ τους εσείς να φάνε’’. Κι εκείνοι Του απαντούν: ‘’Δεν έχομε μαζί μας παρά μόνον πέντε ψωμιά και δύο ψάρια’’. Και ο Ιησούς τους λέγει: ‘’Φέρτε τα μου εδώ’’. Και αφού έδωσε εντολή στον κόσμο να καθίσουν για φαγητό πάνω στο χορτάρι, επήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, έστρεψε τα μάτια Του στον ουρανό, τα ευλόγησε, έκοψε τα ψωμιά σε κομμάτια και τα έδωσε στους μαθητάς Του και εκείνοι στο πλήθος. Και έφαγαν όλοι και χόρτασαν. Και εσήκωσαν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμάτα. Και αυτοί που έφαγαν, ήσαν περίπου πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά».

Η όλη περικοπή, αγαπητοί, είναι σπουδαιοτάτη. Και είναι γεμάτη από θεολογικές θέσεις. Θα μείνομε, όμως, μόνο σε μία. Στο σημείο που λέγει: «Ἒδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις». Δηλαδή αφού ευλόγησε, έδωσε κομμένα ψωμιά, τους πέντε άρτους που είχαν, εις τους μαθητάς Του και οι μαθηταί με την σειρά τους εις τους όχλους. Σ’ αυτό το σημείο θα μείνομε.

Παρατηρούμε μία παράδοση της τροφής. Από τα χέρια του Χριστού στα χέρια των μαθητών. Και από τα χέρια των μαθητών στα χέρια του πλήθους. Δηλαδή μεσολαβούν μεταξύ του πλήθους και του Ιησού, μεσολαβούν οι μαθηταί. Εδώ βλέπει κανείς μίαν κατά κυριολεξίαν παράδοσιν. Παραδίδω, συ παραδίδεις παρακάτω. Μίαν παράδοσιν. Αυτό θα είναι το θέμα μας σήμερα και θα παρακαλέσω πολύ να το προσέξομε.

Αυτή η παράδοσις στο σκηνικό του χορτασμού των πεντακισχιλίων, ήταν μία μικρογραφία της όλης αποστολικής παραδόσεως, που θα εγίνετο και το θεμέλιον της Εκκλησίας. Λέμε στο Σύμβολον της Πίστεως: «… Πιστεύω εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν». Δηλαδή μίαν Εκκλησίαν που ιδρύθηκε στους δώδεκα Αποστόλους ή που έχει θεμέλιό της η Εκκλησία τους δώδεκα Αποστόλους. Η αποστολικότητα της Εκκλησίας είναι ένα από τα βασικά θεμέλια της Εκκλησίας. Και σημαίνει ότι στηρίζεται στην διδασκαλία των Αποστόλων που παρέλαβαν ζωντανά από τον ίδιο τον Χριστό. Ο Κύριος δεν έγραψε, είναι γνωστό, τίποτα. Οι Απόστολοι έγραψαν. Εδίδαξε μόνον ο Κύριος και οι μαθηταί παρέλαβαν την διδασκαλία Του, την οποίαν και κατεχώρησαν, όπως είναι τα λεγόμενα τέσσερα υπομνήματα. Έτσι λέγονται. Δηλαδή τους τέσσερις Ευαγγελιστάς. Όπως είναι και οι επιστολές του Παύλου και των λοιπών επιστολών.

Οι μαθηταί κατοπινά διδάσκουν ό,τι εδιδάχθησαν. Με βάση αυτά που έγραψαν. Αυτή η παράδοση της Εκκλησίας, σας είπα, είναι θεμελιώδους σημασίας. Στην Παλαιά Διαθήκη διατυπούται ως εξής αυτή η παράδοσις. Και πολύ συχνά μάλιστα αναφέρεται αυτή η φράση που θα σας πω: «Ἐπερώτησον τόν πατέρα σου καί ἀναγγελεῖ σοι, τούς πρεσβυτέρους σου καί ἐροῦσι σοι». Δηλαδή να ρωτήσεις τον πατέρα σου και θα σου πει. Να ρωτήσεις τους ηλικιωμένους και θα σου απαντήσουν.

Μάλιστα, για την εορτή του Πάσχα, φυσικά εκείνοι που πέρασαν από την Ερυθρά Θάλασσα, ήσαν οι μάρτυρες. Λέει, λοιπόν, γράφει εκεί ο Μωυσής: «Όταν σε ρωτήσει το παιδί σου». Γιατί γιόρταζαν κάθε χρόνο την εορτή του Πάσχα, λέει, την διάβαση της Ερυθράς Θαλάσσης. Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια. Μάλιστα από την εποχή του Χριστού, από την εποχή του Μωυσέως ως την εποχή του Χριστού, πέρασαν 1500 χρόνια. Λοιπόν λέγει: «Εάν σε ρωτήσει το παιδί σου· πατέρα, γιατί τρώμε πικρά χόρτα; Πατέρα, γιατί τρώμε άζυμο ψωμί; Εσύ θα εξηγήσεις». Συνεπώς πώς διετηρήθη αυτή η παράδοσις του Πάσχα της Ερυθράς Θαλάσσης; Από γενεά σε γενεά. Από πατέρα σε παιδί. Γι΄αυτό λέγει: «Ἐπερώτησον τόν πατέρα σου καί ἀναγγελεῖ σοι, τούς πρεσβυτέρους σου καί ἐροῦσι σοι». «Και θα σου πουν οι πρεσβύτεροι».

Θα μπορούσε ο Θεός βέβαια να αποκαλύπτεται σε κάθε γενεά. Μια γενεά λογαριάζεται σε 30 χρόνια. Θα μπορούσε, δηλαδή, ο Θεός να αποκαλύπτεται κάθε τριάντα χρόνια. Και να μην υπάρχει αυτή η παράδοσις. Όμως ο Θεός θέλει να υπάρχει αυτή η παράδοσις. Αν ερωτήσετε, γιατί; Διότι στην Παράδοσιν διατηρείται ένα θεμελιωδέστατον στοιχείον· που λέγεται πίστις. Δηλαδή διατηρείται η πίστις. Θα πιστέψεις. Εμείς δεν βλέπομε στην ζωή μας τίποτα θαύματα ή όλα αυτά που περιγράφονται στην Παλαιά Διαθήκη κ.λπ. κ.λπ. Τίποτα. Αλλά τι κάνομε; Αφού μας παρεδόθησαν, τα πιστεύομε. Έτσι διατηρείται, επιπλέον, όπως σας είπα, αναδεικνύεται αυτό που λέγεται πίστις.

Εκείνο το «Ἐπερώτησον τόν πατέρα σου», να ρωτήσεις τον πατέρα σου, είναι το θεμέλιον –προσέξτε- της πατερικής παραδόσεως. Όχι της αποστολικής. Αλλά της πατερικής παραδόσεως. Γι΄αυτό και στην εορτή των οικουμενικών Συνόδων που έχομε κάποιες φορές μέσα στον χρόνο, χρησιμοποιείται ως ανάγνωσμα αποβραδίς στον Εσπερινό εκείνο που λέγει ό,τι αφορά σε αυτό: «Ἐπερώτησον τόν πατέρα σου».

Βέβαια η αποστολική παράδοσις διαφέρει από την πατερική παράδοση. Πρέπει αυτά να τα διακρίνομε. Η αποστολική παράδοσις είναι οι Απόστολοι σαν αυτόπται και σαν αυτήκοοι· είδαν με τα μάτια τους, άκουσαν με τ’ αυτιά τους και τώρα παραδίδουν ό,τι είδαν και ό,τι άκουσαν. Αυτό λέγεται αποστολική παράδοσις.

Ο Κύριος είπε στους μαθητάς Του: «Καὶ ἔσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς». «Να σταθείτε», λέει, «μάρτυρές μου, στην Ιουδαία, στην Σαμάρεια, σε όλη την Γη». Όπου βγείτε, θα πείτε: «Εμείς Τον είδαμε, εμείς Τον ακούσαμε τον Ιησούν». Θα γράψει δε ακόμη κάτι περισσότερο ο απόστολος Πέτρος: «Φάγαμε και ήπιαμε μαζί Του». Κι αν το θέλετε, η αιτία που εξελέγη ο δωδέκατος μαθητής, παρότι δεν κατέλαβε βέβαια ο Παύλος την θέση του δωδεκάτου μαθητού, απλώς είναι ο δέκατος τρίτος μαθητής, κι αυτός είναι αυτήκοος και αυτόπτης, θα σας το πω μετά, διότι έπρεπε… το λέει εκεί, εις το πρώτο κεφάλαιο των Πράξεων: «για να γίνει ένας με μας τους ένδεκα μάρτυρας της Αναστάσεως του Χριστού». «Εγώ τον είδα τον Ιησούν, τον αναστημένον Ιησούν». Βλέπετε λοιπόν ότι έχομε εδώ την αυτοψία, έχομε την αυτηκοΐα. Ο απόστολος Παύλος λέει κάπου, παρότι είναι μεταγενέστερος, είναι όμως ίσος με τους Αποστόλους. Τελείως ίσος. Το λέει ο ίδιος. Και έτσι είναι. Αν δεν ήτανε, τότε τα συγγράμματά του, οι επιστολές του, δεν θα ήσαν μέσα στην Αγία Γραφή. Και θα ήταν συγγράμματα δευτέρας σειράς. Και θα ήταν ο ίδιος απόστολος δευτέρας σειράς. Όχι αυτήκοος και αυτόπτης. Αλλά τι λέει; «Οὐχὶ τὸν Κύριον Ἰησοῦν ἑώρακα;». «Εγώ δεν είδα», λέει, «τον Κύριον Ιησούν;» Πού τον είδε; Προς Δαμασκόν που πήγαινε. Μέσα σε εκείνη τη φοβερή λάμψη. Και Τον είδε και Τον άκουσε. Είναι λοιπόν ίσος, ισότιμος με τους άλλους μαθητάς.

Και είναι η τελευταία παραγγελία που έδωσε ο Χριστός: «Πηγαίνετε, πείτε ό,τι ακούσατε και είδατε από μένα». «Καὶ ταῦτα εἰπὼν» –λέγει- «ἐπήρθη». Και αφού είπε αυτά, μας γράφει το Βιβλίο των Πράξεων, «ἐπήρθη», ανελήφθη. Ήταν η τελευταία παραγγελία. Εκείνο το «ἔσεσθέ μοι μάρτυρες» περικλείει όλο το πνεύμα της αποστολικής παραδόσεως. Για να λέμε «εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν». Ο ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Πορευθέντες– που τους είπε ο Κύριος- μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν». Ώστε παράδοσις αποστολική σημαίνει η παράδοση- βλέπετε, επιμένω να το ξαναλέω, ε;- η παράδοση των Αποστόλων, ό,τι είδαν και άκουσαν από τον Κύριον.

Αντίθετα, η πατερική παράδοσις, η παράδοσις των Πατέρων, όχι των αποστόλων, όπως την σημειώνει η Παλαιά Διαθήκη, είναι η ερμηνεία σαν γράμμα και σαν ζωή του Ευαγγελίου από τους Πατέρες και τους αγίους. Ο Ιερός Χρυσόστομος είναι Πατήρ και συνεπώς μας διατηρεί την πατερικήν παράδοσιν. Είναι 3-4 αιώνες μετά Χριστόν. Κ.ο.κ. Και οι άγιοι. Οι πατέρες και οι άγιοι της Εκκλησίας μας διατηρούν την λεγομένην πατερικήν παράδοσιν. Πώς την διατηρούν; Τι ακριβώς διατηρούν; Προσέξτε, την ορθήν ερμηνείαν του κειμένου του Ευαγγελίου. Την ορθήν ερμηνείαν· την οποίαν ορθήν ερμηνείαν διατηρούν όχι με το στόμα, αλλά και με την ζωή τους· διότι η ζωή τους είναι έκφρασις αυτής της ορθής ερμηνείας του γράμματος του Ευαγγελίου.

Έχομε λοιπόν δύο παραδόσεις. Την αποστολικήν και την πατερικήν. Φυσικά η πατερική είναι απολύτως απολύτως σύμφωνη, ταυτίζεται, ούτως ειπείν, με την αποστολικήν παράδοσιν. Η πατερική παράδοσις είναι γνησία ερμηνεία του παραδοθέντος αποστολικού υλικού. Η πατερική παράδοσις είναι σημαντική όσο και η αποστολική παράδοσις, όπως σας είπα. Και τούτο φαίνεται από το φαινόμενο του Προτεσταντισμού. Οι Προτεστάνται πέταξαν την πατερικήν παράδοσιν, είπαν «δεν έχει αξία και σημασία» κι έγιναν κάπου 400-500 κομμάτια! Κάθε παραφυάδα διατηρεί μια δική της παράδοση. Επειδή πέταξαν την παράδοση των Πατέρων και των Αγίων. Να το αποτέλεσμα. Είναι πολύ μεγάλης σημασίας, τεραστίας σημασίας.

Όταν ο Ευαγγελιστής Ιωάννης βλέπει την Άνω Ιερουσαλήμ στο όραμά του εκεί στην Αποκάλυψη, να κατέρχεται, λέγει, από τον ουρανό, ήτο, λέγει, τετράγωνο το τείχος αυτής και άλλα πολλά, μεταξύ των άλλων που περιγράφει από τα χαρακτηριστικά της, λέει και τούτο: «Καὶ τὸ τεῖχος τῆς πόλεως ἔχον θεμελίους δώδεκα», -είχε, λέει, δώδεκα θεμέλια το τείχος της– (σημειώσατε δε ότι η Άνω Ιερουσαλήμ είναι η Εκκλησία) καὶ ἐπ’ αὐτῶν δώδεκα -ποίων; Των δώδεκα θεμελίων- δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου». Σαφέστατα.

Αποστολική παράδοσις είναι ακόμη και κάτι άλλο, αγαπητοί μου. Είναι η παράδοσις –κι αυτό να το προσέξομε- αυτής καθ’ εαυτήν της Εκκλησίας. Δηλαδή; Δηλαδή όταν ο Κύριος ενεχειρίζετο τους άρτους στους μαθητάς Του, στο θαύμα των πεντακισχιλίων, που ακούσαμε σήμερα, ενεχείριζε το σώμα Του, που είναι η Εκκλησία. Διότι… προσέξτε, το όλο θαύμα του χορτασμού είναι μία σκιαγραφία, αλλά και μία πρώτη προσέγγισις και βίωσις του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Είναι φανερό, από την περιγραφή που μας κάνει ο Ιωάννης, ευθύς την επομένη, που αναζητούν τον Χριστόν οι Καπερναΐται, και τους λέει ο Χριστός: «Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ζητεῖτέ με (: με ζητάτε), οὐχ ὅτι εἴδετε σημεῖα (: όχι γιατί είδατε κάποιο θαύμα), ἀλλ’ ὅτι ἐφάγετε ἐκ τῶν ἄρτων καὶ ἐχορτάσθητε (: φάγατε ψωμί και χορτάσατε)». «Καλός είναι Αυτός». Να το πούμε έτσι; «Να τον κάνουμε και βασιλιά». Εκεί στην έρημο μάλιστα ήθελαν να τον ανακηρύξουν βασιλιά, γι΄αυτό – ακούστε μία λεξούλα που μας την εξηγεί ο Ιωάννης σήμερα είπαμε το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον- ο Χριστός, λέει, «ἠνάγκασε» τους μαθητάς να μπουν στο πλοίο. Το «αναγκάζω» θα πει με το ζόρι. Τους ζόρισε. «Μπείτε μες το καΐκι. Και πηγαίνετε απέναντι να με περιμένετε». Γιατί τους ηνάγκασε; Γιατί κυκλοφορούσε στην έρημο, που ‘φάγαν μόνον οι άνδρες 5000: «Να τον αρπάξομε και να τον κάνομε βασιλιά». Και συνεπώς και τους μαθητάς υπουργούς. Άρεσε στους μαθητάς. Άρεσε στους μαθητάς. Και τους έπιασε –ας μου επιτραπεί η έκφρασις- από το αυτί ο Χριστός, ηνάγκασε. «Μπείτε στο πλοίο, πηγαίνετε απέναντι». Κι ο Κύριος πέρασε πρωινή ώρα, περπατώντας πάνω στη θάλασσα. Εκείνο το γνωστό. Το γνωστό θαύμα.

Λοιπόν, είδατε; Είδατε; Όχι λοιπόν γιατί είδατε κάποιο σημείο αλλά γιατί φάγατε και χορτάσατε. Και λέει τώρα ο Χριστός: «Ἐργάζεσθε μὴ τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην (: μην εργάζεσθε το φαγητό εκείνο το οποίο… ξαναπεινάμε πάλι και ξανατρώμε), ἀλλὰ τὴν βρῶσιν τὴν μένουσαν εἰς ζωὴν αἰώνιον (: αλλά το φαγητό εκείνο το οποίο θα σας κάνει αθανάτους)». Και συμπληρώνει: «Ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς». Είδατε; «Εγώ», λέει, «είμαι ο άρτος της ζωής». Όχι μεταφορικά. «καὶ ὁ ἄρτος δὲ ὃν ἐγὼ δώσω (: και το ψωμί που εγώ θα δώσω), ἡ σάρξ μού ἐστιν». «Είναι η σάρκα μου». Το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας.

Μάλιστα οι Καπερναΐται που ήρθαν να του τα πουν αυτά όλα, αηδίασαν! Δοξάζομε τον Θεό, που το Πνεύμα το Άγιον επέτρεψε να καταχωρηθεί αυτή η αηδία τους, η αηδία τους. Ξέρετε γιατί; «Μπα», λέει, «θα μας δώσει να φάμε την σάρκα Του, το σώμα Του! Τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν; (: Ποιος αντέχει να ακούει τέτοια λόγια;)». Και τον άφησαν κι έφυγαν. Ο Χριστός επιμένει. «Εάν δεν φάτε την Σάρκα μου και δεν πιείτε το Αίμα μου, δεν έχετε ζωήν αιώνιον». Έφθασε να πει στους μαθητάς Του: «Αν σκανδαλιστήκατε, πηγαίνετε κι εσείς μαζί με τους Καπερναΐτες. Εγώ επιμένω σε εκείνο το οποίο σας λέγω». Δηλαδή ήτανε μία εικόνα, ένα σκιαγράφημα το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων, του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Και όταν έδωσε ο Χριστός τα κομμάτια τα ψωμιά, αργότερα θα τους δώσει την σάρκα Του. Δηλαδή, τι θα πει αυτό; Θα τους δώσει το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Προσέξτε, ακόμη τις ευχαριστιακές λέξεις στο θαύμα του χορτασμού. Πού διατηρείται αυτό πώς; Ξέρετε; Με την ιερωσύνη. Ακούστε τι λένε οι ευχαριστιακές λέξεις: «Λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησεν καὶ κλάσας (: έκοψε κομμάτια) ἔδωκεν τοῖς μαθηταῖς Αὐτοῦ». Ακούστε τι μας λέει τώρα ο Ματθαίος· στην Θεία Ευχαριστία, στο μυστήριον: «Λαβὼν ὁ Ἰησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου». Αὐταῖς λέξεσι, με τις ίδιες λέξεις. Σας κάνει εντύπωση αυτό;

Ώστε παράδοσις αποστολική δεν είναι μόνον ό,τι είδαν και άκουσαν οι μαθηταί, αλλά και η παραλαβή του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Αν θέλετε, κι άλλοι μπορούσαν να διατηρήσουν ό,τι είδαν και άκουσαν από τον Ιησούν. Αλλά δεν παρέλαβον την Εκκλησίαν. Η παραλαβή του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας είναι ταυτόσημη με την παραλαβή της ιερωσύνης! Και συνεπώς ταυτόσημη με την Εκκλησία. Μέγα θέμα!

Εκκλησία υπάρχει όπου υπάρχει διαδοχή ιερωσύνης. Οι Προτεστάνται δεν έχουν Εκκλησία. Είναι απλώς –προσέξτε- θρησκευτικές κοινότητες. Η Εκκλησία είναι Μία. Γιατί δεν έχουν; Γιατί κατήργησαν, πέταξαν το μυστήριον της ιερωσύνης. Γι΄αυτό και όταν τελούν την Θεία Ευχαριστία, ξέρετε πώς την τελούν; Χμ, πώς την τελούν! Πιστεύουν πως είναι μία ανάμνησις και ότι είναι μία υπενθύμησις και ένα σύμβολον. Αφού θα κοινωνήσουν οι πιστοί, ό,τι περισσέψει, το χύνουν στον νεροχύτη! Και καλά κάνουν που το χύνουν στον νεροχύτη, γιατί δεν είναι ούτε σώμα, ούτε αίμα Χριστού. Το ακούτε παρακαλώ; Για να μην παρασυρθούμε καμιά φορά από κάτι Προτεστάντες, Ευαγγελικούς, Πεντηκοστιανούς κλπ. κλπ.  Συνεπώς Εκκλησία υπάρχει όπου υπάρχει διαδοχή ιερωσύνης. Ιερωσύνη, μυστήριον Θείας Ευχαριστίας και Εκκλησία είναι ταυτόσημα. Αυτά τα τρία. Γι΄αυτό και το μυστήριον της ιερωσύνης τελείται κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, κατά την διάρκεια του μυστήριου της Θείας Ευχαριστίας. Αυτά τα τρία διατηρούν την όντως παράδοση, που σώζει, αναγεννά, εισάγει εις την Βασιλείαν του Θεού.

Ο Απόστολος Παύλος γράφει στους Κορινθίους· προσέξτε: «Ἐγὼ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου». «Διότι εγώ παρέλαβα από τον Κύριον», δηλαδή απευθείας. Είναι εκείνο που είπε ο Χριστός εις τον μαθητήν Ανανία. «Εσύ», λέει, «μόνον θα βαφτίσεις τον Παύλον· δεν θα του κάνεις κήρυγμα. Δεν θα του κάνεις κατήχηση. Αυτό είναι δικό μου έργον», λέει ο Χριστός. Βλέπετε; Να κι ένα άλλο σημείο που ο Χριστός διδάσκει απευθείας τον Παύλον. Πώς; Μην ξεχνάτε ότι ο Παύλος απεσύρθη τρία χρόνια εις την έρημον της Αραβίας. Κι εκεί είχε αποκαλύψεις. Και μετά ήλθε έξω εις τον κόσμον. Λοιπόν γράφει: «Ἐγὼ γὰρ παρέλαβον ἀπὸ τοῦ Κυρίου -απευθείας εννοείται-, ὃ καὶ παρέδωκα ὑμῖν (: Eκείνο που και σας παρέδωσα) –να η παράδοσις- ὅτι ὁ Κύριος ᾿Ιησοῦς ἐν τῇ νυκτί ᾗ παρεδίδοτο, ἔλαβεν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτό μού ἐστι τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον». Το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Δηλαδή, «μου παρέδωσε την Εκκλησίαν. Κι εγώ σας την παραδίδω». Δηλαδή παράδοσις είναι εδώ επιπλέον και το σημαντικότατον, το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας.

Αγαπητοί, γιατί τα είπαμε αυτά όλα; Όχι βέβαια για να σας κουράσομε. Γιατί αποτελούν το θεμέλιον της σωτηρίας μας. Γράφει πάλι ο Απόστολος Παύλος στους Κορινθίους: Γνωρίζω δὲ ὑμῖν, ἀδελφοί, τὸ εὐαγγέλιον (: Σας κάνω γνωστό το ευαγγέλιον – δηλαδή ό,τι είπε ο Χριστός και έπραξε. Αυτό είναι το Ευαγγέλιον) ὃ εὐηγγελισάμην ὑμῖν (: που εγώ σας το μετέδωσα), ὃ καὶ παρελάβετε (: το οποίον και παραλάβατε), ἐν ᾧ καὶ ἑστήκατε (: επί του οποίου και στηρίζεστε), δι᾿ οὗ καὶ σῴζεσθε (:κ αι με το οποίο σώζεστε)».  Είδατε; «Σας παρέδωσα, σεις παραλάβατε, δεχθήκατε δια της πίστεως το περιεχόμενον του Ευαγγελίου, το εφαρμόσατε και τώρα σωθήκατε».

Ώστε πράγματι η παράδοσις είναι το θεμέλιον της σωτηρίας μας. Είναι μία παράδοσις ζώσα. Αν θέλετε, Αυτός ο Ίδιος ο Χριστός είναι η Παράδοσις. Γιατί παραδίδεται από γενεά σε γενεά. Με το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας. Όταν ο Κύριος παρέδιδε τον άρτον και τα ψάρια, εκεί, στο θαύμα των πεντακισχιλίων, στα χέρια των μαθητών Του παρέδιδε, τον Εαυτόν Του παρέδιδε, γιατί Αυτός είναι ο Αληθινός Άρτος, που θα το έλεγε την επομένη, που ήταν οι Καπερναΐται μαζί Του, ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, και ήταν ακόμη και ο μυστικός Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. Διότι η ακροστιχίδα της ελληνικής λέξεως -κι αυτό προς τιμήν της ελληνικής γλώσσης- Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. Θα πει: Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ (Ι.Χ.Θ.Υ.Σ).

Το Πνεύμα το Άγιον δια γραφίδος Αποστόλου Παύλου μας παραγγέλλει: «Ἀδελφοί, στήκετε καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι᾽ ἐπιστολῆς ἡμῶν». Είτε με την επιστολή μας. «Στήκετε καὶ κρατεῖτε». Σημαίνει να ζείτε και να βιώνετε. Τι; «Τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε». Όποιος δέχεται την αποστολική και πατερική παράδοση, παίρνει στα χέρια του τον Αληθινόν Άρτον και τον Μυστικόν Ι.Χ.Θ.Υ.Ν. Αμήν.  

ΠΗΓΕΣ:

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_768.mp3  

(Ψηφιοποίηση της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος) 

alopsis.gr 

Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ- Η ΚΤΙΣΙΣ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ!

 π. Αθανάσιος Μυτιληναίος
Μνήμη αγίου Πεντελεήμονος: Η κτίσις υπέρ και κατά του ανθρώπου

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στις 27-7-1990

Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, τιμά την μνήμην του αγίου μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος. Είναι ο ιατρός άγιος, που γίνεται δημοφιλέστατος από τον λαό του Θεού, γιατί συχνά τον επικαλείται στις ποικίλες αρρώστιες που τον μαστίζουν.

Ο άγιος κατήγετο από την πόλιν της Νικομηδείας της Μικράς Ασίας. Και ο μεν πατέρας του, ο Ευστόργιος, ήταν ειδωλολάτρης. Πλην όμως καλός άνθρωπος και αργότερα, μετά τον θάνατον της συζύγου του, ο υιός του, ο άγιος Παντελεήμων, τον έπεισε και έγινε Χριστιανός. Η δε μητέρα του, ονόματι Ευβούλη, ήτο Χριστιανή εκ προγόνων. Ο άγιος Παντελεήμων γεννήθηκε εις τα τέλη του 3ου αιώνος. Ήταν ένας νέος στοχαστικός και πολύ μελετηρός. Σπούδασε την ιατρική τέχνη κοντά σε έναν φημισμένο γιατρό, τον Ευφρόσυνο. Και φαίνεται ότι έδειχνε πολλή προκοπή στην ιατρική του επιστήμη. Ταυτόχρονα εμάθητευσε και κοντά εις τον ευλαβή ιερέα Ερμόλαον, του οποίου την μνήμη εχθές εορτάσαμε, απ’ όπου εκατηχήθη το περιεχόμενον της πίστεως.

Αιτία του μαρτυρίου του τι λέτε εστάθη; Η θεραπεία ενός τυφλού. Με μόνο έναν λόγο που είπε ο άγιος, να γίνει καλά. Και έγινε ο τυφλός καλά. Δηλαδή με έναν λόγο… την επίκληση του ονόματος του Χριστού. Και ο τυφλός επίστευσε εις τον Χριστόν. Και τότε ερωτηθείς, πώς και έγινε καλά, και είπε ότι με το όνομα του Ιησού Χριστού, εις τον Οποίον εφεξής πιστεύει, την ιδίαν στιγμήν, τον ταλαίπωρον αυτόν πρώην τυφλόν, τον απεκεφάλισαν. Τον δε άγιο Παντελεήμονα ανεζήτησαν και τον βρήκαν. Και επειδή ακριβώς εθεράπευσε αυτόν τον τυφλόν, υπέστη φοβερά βασανιστήρια, γι’ αυτό και μεγαλομάρτυς λέγεται, από τον βασιλέα Μαξιμιανό, το 304.

Ένας καλοπροαίρετος, αγαπητοί μου, ακροατής, θα αναλογιστεί και θα πει, το τι κακό έκανε ο άγιος Παντελεήμων, για να βρει μαρτυρικόν θάνατον; Αντί να ανακηρυχθεί ένας ευεργέτης της κοινωνίας, καταδιώκεται σαν εχθρός της κοινωνίας; Το ίδιο παράπονο εκφράζεται υμνογραφικά από τον Κύριον, είναι παρμένο από μία προφητεία της Παλαιάς Διαθήκης, προς τον λαό Του· από τον Κύριό μας Ιησούν Χριστόν. «Λαέ μου, τι σου έκανα και με σταυρώνεις; Στους τυφλούς σου έδωκα το φως και στους λεπρούς σου τον καθαρισμό. Λαέ μου, τι σου έκανα και με σταυρώνεις;».

Βλέπει λοιπόν κανένας ότι υπάρχει ένας παραλογισμός, ένα αναποδογύρισμα, θα λέγαμε, των αξιών. Ο άνθρωπος στρέφεται εναντίον του Θεού, αλλά και εναντίον των ανθρώπων του Θεού, και εναντίον των δικαίων του Θεού. Γιατί; Γιατί μέσα του κατέχεται από ένα δαιμονικό στοιχείο. Και τότε –αυτό θέλω να προσέξετε- τότε αναλαμβάνει την εκδίκησιν, ούτως ειπείν, της υποθέσεως και του Θεού και των ανθρώπων, των δικαίων, τι λέτε; Αυτή η ίδια η κτίσις· η οποία, όταν δει- μα, θα μου πείτε, είναι άλογος η κτίσις –η οποία όταν δει να υπάρχει αυτός ο παραλογισμός, να επαινείται το κακό και να καταδιώκεται το αγαθό, αγανακτεί και αναστρέφεται εναντίον των αδικούντων. Έχομε πολλά τέτοια παραδείγματα.

Αν θέλετε, απ’ το αγιολόγιο, μια που αναφερόμεθα εις τον άγιον Παντελεήμονα, όταν ο πατέρας της αγίας Βαρβάρας, συνέλαβε την κόρη του, που έτρεχε στο βουνό για να γλυτώσει, επειδή ήτο χριστιανή, εκείνος ειδωλολάτρης, και την έσφαξε με τα ίδια του τα χέρια, την ίδια στιγμή, μόλις επετέλεσε το φοβερό αυτό έγκλημα της παιδοκτονίας, έπεσε ένας κεραυνός και τον εσκότωσε επί τόπου. Να πώς εκδικείται η κτίσις. Γι΄αυτό ακόμα, στην Σταύρωση του Χριστού, που εσταυρώθη ο δίκαιος, βλέποντάς τον σαν άνθρωπο, ο Υιός του Θεού, που εσταυρώθη, σ’ αυτό το πελώριο έγκλημα που έκαναν οι άνθρωποι, τότε η κτίσις διαμαρτύρεται μπροστά σε αυτούς τους αναισθήτους ανθρώπους. Ο ήλιος κρύβεται. Πέφτει βαριά συννεφιά σαν σκότος. Και σε λίγο γίνεται μεγάλος σεισμός. Ήταν η διαμαρτυρία της κτίσεως, η οποία είχε αγανακτήσει για εκείνο το κακό που έκαναν, επαναλαμβάνω, οι αναίσθητοι άνθρωποι.

Έτσι, αγαπητοί, στα αναγνώσματα της σημερινής γραφής, εχθές στον Εσπερινό, που ήταν τα δύο από την Σοφία Σολομώντος, ανεφέρετο αυτή η διαμαρτυρία της κτίσεως, εναντίον των κακών ανθρώπων. Ένα στίχο σας αναφέρω. Λέγει: «Ὅπου ἀγανακτήσει κατ’ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης, ποταμοί δέ συγκλύσουσιν ἀποτόμως»· Σοφία Σολομώντος, 5,22. Δηλαδή θα αγανακτήσει το νερό της θαλάσσης, με εκείνο το κακό που γίνεται και τα ποτάμια αποτόμως θα πλημμυρίσουν, για να τους πνίξουν. Ύστερα, μην ξεχνάτε ότι στα έσχατα που θα έχει πολύνει, πολύνει η αμαρτία και η ανομία και η αποστασία, η θάλασσα, μια που αναφέρθηκα στην θάλασσα, σας το λέγω συνειρμικά, η θάλασσα θα έχει τέτοιον σάλον, σάλος θα πει να σηκώνει πελώρια κύματα, ώστε οι άνθρωποι, λέγει, θα γεμίσουν από φόβο, θα τρομάξουν. Και ο φόβος των θα είναι τόσος πολύς, που θα φθάνει ακόμη και τα όρια του θανάτου. «Ἀποψυχώντων», λέει η Αποκάλυψις, που πεθαίνουν από τον φόβο της θαλάσσης, του σάλου της θαλάσσης. Γιατί; Η ίδια η κτίσις διαμαρτύρεται αγανακτώσα.

Έτσι, αγαπητοί μου, βλέπομε αυτό το φοβερό, ώστε να λέγει ο Κύριος, όταν έμπαινε μέσα στα Ιεροσόλυμα, θριαμβευτικά, του είπαν οι κακεντρεχείς εκείνοι άρχοντες: «Πες να σταματήσουν τα παιδιά· να μη σε υμνούν, να μην σε δοξάζουν». Και είπε: «Αν αυτοί σταματήσουν, οι λίθοι κεκράξονται». Τότε θα κράξουν οι πέτρες. Αυτό το «οι λίθοι κεκράξονται» είναι αυτός ο υπαινιγμός ότι η κτίσις θα αρχίσει να διαμαρτύρεται. Προσέξατέ το αυτό. Έχει πάρα πολλή σημασία σε κάθε εποχή και στην εποχή μας, όπως θα δείτε στη συνέχεια.

Γι΄αυτό ο Θεός, βλέποντας τον παραλογισμό των ανθρώπων, κάποτε για τον λαό Του, τον Ισραήλ, τον παραλογισμό που είχαν να στρέφονται εναντίον του Θεού, αρχίζει ο προφήτης Ησαΐας το προφητικό του βιβλίο έτσι: «Ἄκουε οὐρανέ καί ἐνωτίζου γῆ (:Άκου, ουρανέ, βάλε καλά να ακούσεις γη) ὅτι Κύριος ἐλάλησεν -και τι είπε ο Κύριος;- υἱούς ἐγέννησα καί ὕψωσα, αὐτοί δέ μέ ἠθέτησαν». « Εγώ», λέει, «έκανα παιδιά και τα δόξασα. Αυτοί δε δεν με ανεγνώρισαν. Μου γύρισαν την πλάτη τους και με ηθέτησαν». Παραλογισμός! Και επικαλείται ο προφήτης τον ουρανό και την γη, σ’ αυτό το τρομερό, θα λέγαμε, κατάντημα των ανθρώπων.

Και πώς αντιδρά η κτίσις; Αξίζει να δούμε. Το ιερό κείμενο της Σοφίας του Σολομώντος που ακούσαμε, διαβάσαμε χθες το απόγευμα, όπως σας είπα. Παίρνω ένα κομματάκι μόνο που αναφέρεται στο σημείο, στο θέμα μας αυτό· πώς η κτίσις αντιδρά. Ακούστε: «Συνεκπολεμήσει δέ αὐτῷ ὁ κόσμος – δηλαδή μαζί με τον Θεό, θα πολεμήσουν όλα τα στοιχεία της φύσεως- ἐπί τους παράφρονας -Είδατε πώς αποκαλεί εκείνους που στρέφονται εναντίον του Θεού και εναντίον των δικαίων ανθρώπων; Παράφρονας, τρελούς. Γιατί αν είχαν μυαλό, έτσι δεν θα εκινούντο- . Πορεύσονται εὔστοχοι βολίδες ἀστραπῶν καί ὡς ἀπό εὐκύκλου τόξου τῶν νεφῶν ἐπί σκοπόν ἀλοῦνται, καί ἐκ πετροβόλου θυμοῦ πλήρεις ῥιφήσονται χάλαζαι». Δηλαδή έτσι κεραυνοί θα στραφούν εναντίον των, με πολλήν επιτυχία, και σαν από καλά τανισμένο τόξο, θα βρουν τον στόχο του, που είναι οι ασεβείς. Και σαν πέτρες που εκσφεντονίζονται από καλοζυγισμένη σφενδόνη, θα εξαπολυθεί πλησμονή χαλάζης εναντίον των. Στη συνέχεια: «Ἀγανακτήσει κατ’ αὐτῶν ὕδωρ θαλάσσης (:θα αγανακτήσει εναντίον των το νερό της θαλάσσης) ποταμοί δέ συγκλύσουσιν ἀποτόμως (:τα ποτάμια θα πλημμυρίσουν απότομα και θα τους πνίξουν) ἀντιστήσεται αὐτοῖς πνεῦμα δυνάμεως καί ὡς λαῖλαψ ἐκλικμήσει αὐτούς (:θα αντισταθεί ο δυνατός άνεμος και σαν λαίλαπα, σαν καταιγίδα που τα σηκώνει όλα, θα τους λιανίσει)».

Βλέπομε λοιπόν εδώ ότι η κτίσις γίνεται όργανον του Θεού, είτε προστασίας του ανθρώπου, είτε τιμωρίας του. Προσέξτε. Είτε προστασίας, είτε τιμωρίας. Μία τυπική περίπτωση και προστασίας και τιμωρίας ταυτοχρόνως, είναι όταν οι Εβραίοι πέρασαν από την Ερυθρά Θάλασσα. Οι Εβραίοι πέρασαν ἀβρόχοις ποσίν, χωρίς να βραχούν καν τα πόδια τους. Και σώθηκαν. Άνοιξε η θάλασσα. Όταν μπήκαν οι Αιγύπτιοι, έκλεισε η θάλασσα. Και πνίγηκαν μέχρις ενός. Το ίδιο φαινόμενο, το φαινόμενο του διαχωρισμού των υδάτων της Ερυθράς Θαλάσσης, αυτό το φυσικό φαινόμενο ή καλύτερα, τα φυσικά στοιχεία σε ένα υπερφυσικό φαινόμενο, οι μεν προστατεύονται, οι δε τιμωρούνται. Με το ίδιο φαινόμενο.

Έτσι, ακόμα, οι δέκα πληγές στην Αίγυπτο, δεν είναι παρά ένα ξεσήκωμα της κτίσεως εναντίον των ενεργειών του Φαραώ. Μάλιστα του έλεγαν οι δικοί του: «Μα, θέλεις να φθάσεις να καταστραφεί η πατρίδα μας, η χώρα μας, για να τους αφήσεις να φύγουν τους Εβραίους, να λατρεύσουν τον Θεό τους στην έρημον; Εκεί το πηγαίνεις;». Λέγεται, και η αρχαιολογική σκαπάνη το βρήκε αυτό, δεν θα σας πω πιο πολλά για να μην αργήσω, ότι σε εκείνους που κατεδίωξαν τους Εβραίους και πνίγηκαν μέσα στην Ερυθρά Θάλασσα, ανάμεσά τους ήταν και ο Φαραώ· και ο οποίος και αυτός πνίγηκε. Είναι χαρακτηριστικό αυτό.

Όταν πολεμούσε ο Ιησούς του Ναυή τους Αμορραίους, τότε… ακούστε τι λέγει εδώ το βιβλίο «Ιησούς του Ναυή» στο 10ο κεφάλαιο: «Καί Κύριος ἐπέρριψεν αὐτοῖς λίθους χαλάζης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἕως Ἀζηκά, καί ἐγένοντο πλείους οἱ ἀποθανόντες διά τούς λίθους τῆς χαλάζης ἤ οὖς,οὕς ἀπέκτειναν οἱ υἱοί Ἰσραήλ μαχαίρᾳ ἐν τῷ πολέμῳ». Πήγαν οι Αμορραίοι να πολεμήσουν τους Ισραηλίτας. Τότε ο Ιησούς του Ναυή επετέθη εναντίον των. Και τότε φεύγοντας αυτοί, έπεσε χαλάζι, σαν πέτρες. Και άρχισε να χτυπάει τους Αμορραίους, σε βαθμό που πιο πολλοί είναι εκείνοι που σκοτώθηκαν, λέει το ιερό κείμενον, από το χαλάζι, παρά από το μαχαίρι, το σπαθί των Εβραίων. Αυτό θα πει ότι ο Θεός συνεκπολεμεί, πολεμά μαζί με τα στοιχεία της κτίσεως εναντίον των κακών.

Είναι δε αξιοπαρατήρητο ότι όταν οι δύο προφήται της Αποκαλύψεως, ο Ηλίας και ο Ενώχ, θα λέγουν: «Αυτός είναι ο Αντίχριστος» στην πλατεία της Ιερουσαλήμ, και θα κηρύσσουν μετάνοια και δείχνοντες τον Αντίχριστον, τότε θα τους πιάσουν. Ο Αντίχριστος θα δώσει εντολή να τους συλλάβουν και να τους κρεμάσουν. Και όταν τους κρεμάσουν και τους αφήσουν παραδειγματικά 3 ½ μέρες κρεμασμένους, τότε, λέει: «Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ -την τρίτη ημέρα- ἐγενέτο σεισμός μέγας καί τό δέκατον τῆς πόλεως ἔπεσε· καί ἀπεκτάνθησαν ἐν τῷ σεισμῷ ὀνόματα ἀνθρώπων χιλιάδες ἑπτά». Το ένα δέκατο της πόλεως γκρέμισε και 7000 σκοτώθηκαν. Γιατί έγινε ο σεισμός; Ηγανάκτησε η κτίσις δια τον άδικον θάνατον των δύο προφητών.

Ακόμη, το αντίθετο τώρα, όταν θα καταφύγει η Εκκλησία εις την έρημον και ο διάβολος, ο όφις ο αρχαίος, θα την καταδιώξει την Εκκλησία, για να την πνίξει, λέγει μία … εικόνα φοβερή, έβγαλε νερό απ’ το στόμα του –προσέξτε, αυτά είναι εικόνα, τι σημαίνουν το καθένα, έχει πολλή σημασία- και επειδή δεν την έφθανε, έριξε το νερό, όπως τον κυνηγούμε έναν άνθρωπο και δεν τον φθάνομε, παίρνομε πέτρα και τον χτυπούμε, να τον φθάσει η πέτρα μας, έβγαλε νερό από μέσα του, για να την καταστήσει, λέει, ποταμοφόρητον, να την πνίξει την Εκκλησία. Και ακούστε τι έγινε. «Καί ἔβαλεν ὁ ὄφις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ὀπίσω τῆς γυναικός ὕδωρ ὡς ποταμόν, ἳνα αὐτήν ποταμοφόρητον ποιήση -και κοιτάξτε- καί ἐβοήθησεν ἡ γῆ τῇ γυναικί -εβοήθησε την γυναίκα, την Εκκλησία. Ποιος; Η γη. Η γη εβοήθησεν- καί ἤνοιξε ἡ γῆ τό στόμα αὐτῆς (:άνοιξε –λέει- το στόμα της) καί κατέπιεν τόν ποταμόν ὅν ἔβαλεν ὁ δράκων ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ». Σκεφθείτε για μια στιγμή να ανοίγει ένα όρυγμα και όλο το νερό να πέφτει μέσα στο όρυγμα και να γλυτώνουν εκείνοι που κυνηγιώνται απέναντι από το όρυγμα. Το αντιλαμβάνεσθε;

Βλέπετε λοιπόν η κτίσις, από τη μια προστατεύει τους ευσεβείς, από την άλλη τιμωρεί τους ασεβείς. Και όλα αυτά αν ρωτήσετε τι σημαίνουν, θα σας έλεγα το εξής. Ο Θεός έκανε την κτίσιν, για να υπηρετήσει τον άνθρωπον. Και ο άνθρωπος, μαζί με την κτίσιν, να λατρεύσουν τον Θεό. Έτσι, η κτίσις για τον άνθρωπο και ο άνθρωπος για τον Θεό. Όταν όμως ο άνθρωπος στραφεί εναντίον του Θεού, τότε η κτίσις στρέφεται εναντίον του ανθρώπου. Ακούσατε; Στρέφεται εναντίον του ανθρώπου. Και έτσι επιτελείται αυτό το κακό. Γι΄αυτό ο άνθρωπος δεν πρέπει να αμαρτάνει. Θα λέγαμε όμως για την εποχή μας, ότι η αποστασία μας είναι έκτυπη, είναι φοβερή. Είναι ίσως η πιο έκτυπη περίπτωση αποστασίας και αμαρτωλότητος στην εποχή μας, που βλέπομε τώρα την κτίση να στρέφεται εναντίον του ανθρώπου. Όλα τα σύγχρονα οικολογικά φαινόμενα είναι ένας δείκτης. Η φύσις καταστρέφεται διαρκώς. Και καταστρεφόμενη, στρέφεται εναντίον του ανθρώπου. Το ακούσατε; Στρέφεται εναντίον του ανθρώπου.

Το εκπληκτικόν όμως είναι, αυτό θέλω να προσέξετε, όταν διαβάζομε την Αγία Γραφή, ότι «ο Θεός εσκλήρυνε», λέει, «την καρδίαν του Φαραώ»… Λέγει στον Μωυσή: «Εσύ θα πας. Θα του πεις αυτά. Αλλά εγώ θα σκληρύνω την καρδίαν του Φαραώ και δεν θα σου δώσει εκείνο που του ζητάς». Αυτό, επί δέκα φορές. Κάνει μεγίστη εντύπωση, περίεργο, ο Θεός να στέλνει τον Μωυσή, τον θεράποντά του. Να ζητάει τι; Την λατρεία του Θεού από τους Εβραίους. Να το επιτρέψει ο Φαραώ. Και από την άλλη μεριά να πηγαίνει ο Θεός να σκληραίνει την καρδιά του Φαραώ. Δεν είναι περίεργο; Δεν είναι αντιφατικό; Δεν είναι παράξενο; Είναι έκφρασις, αγαπητοί μου, της Αγίας Γραφής. Δεν ήρχετο ο Θεός να σκληρύνει την καρδιά του Φαραώ· διότι τότε πώς θα τον τιμωρούσε; Δεν θα ήτο άδικος ο Θεός; Τι σημαίνει; Ότι ο Φαραώ είχε ελευθέραν βούλησιν. Η προαίρεσή του ήτο κακή. Και ενώ έδειχνε ότι μετανοεί, επανήρχετο στην κακή του προαίρεση. Και όταν λέγει: «Ο Θεός σκληραίνει» θα πει: επιτρέπει ο Θεός, παραχωρεί ο Θεός να σκληρύνει και να μείνει σκληρή η καρδιά του Φαραώ. Αυτό θα πει «σκληραίνει ο Θεός».

Αυτό ξέρετε τι σημαίνει για την εποχή μας; Ό,τι, ό,τι πληγές έχομε, διαβάστε την Αποκάλυψη, θα δείτε φοβερές πληγές, αυτές, όχι θα έλθουν, έχουν έλθει. Ζούμε ήδη πληγές. Φοβερές πληγές. Η μεγαλύτερη, νομίζω, είναι η ραδιενέργεια· που πεθαίνομε από αυτήν. Θα πεθάνουν στην Ελλάδα, στα δέκα χρόνια αυτά που έρχονται, πολλές χιλιάδες κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ. Δεν έχομε καθαρόν αέρα. Μας καίει ο ήλιος. Δεν έχομε νερό. Όλα αυτά είναι πληγές. Προσέξτε όμως. Δεν τις δίνει ο Θεός. Γι΄αυτό σας είπα το προηγούμενο παράδειγμα. Εμείς με τα χεράκια μας και τον πολιτισμό μας και την τεχνική μας, καταστρέφομε την φύσιν. Εμείς, εμείς. Συνεπώς… ο Θεός δεν μας εμποδίζει. Μας αφήνει και καταστρέφομε την κτίσιν, η οποία στρέφεται σαν τιμωρός εναντίον μας. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι εμείς οι ίδιοι φτιάχνομε τις πληγές εναντίον του εαυτού μας, ότι αυτό το σπίτι μας, την γη, εμείς με τα χέρια μας, το καταστρέφομε; Και αν μεν καταστρέψεις το σπίτι που έφτιαξες, μπορείς να πας πιο πέρα. Όταν καταστρέψεις την γη, πού θα πας; Πού θα φύγεις;

Αγαπητοί, ο άγιος Παντελεήμων, ήταν ένας ανθός, ένα λουλούδι μέσα στην κοινωνία που ζούσε. Αλλά η κοινωνία τον απέρριψε. Και να, τον θανάτωσε. Με φοβερό μαρτύριο. Το καλό έτσι, δεν γίνεται ανεκτό πολλές φορές από τους ανθρώπους. Και το δίκαιο το ίδιο. Δεν γίνεται δεκτό από τους ανθρώπους. Μια τέτοια κοινωνία, σε μια τέτοια φοβερή εποχή, παρουσιάζει τέτοια φαινόμενα, γιατί έφυγε η εποχή, οι άνθρωποι, θεληματικά από τον Θεό. Και όταν υπάρχει αυτή η αποστασία, τότε ο Θεός επιτρέπει κατά παραχώρηση, να πέφτει ο άνθρωπος στα χέρια του εαυτού του. Με τα χέρια μας δεν κάναμε τις πληγές; Να πέφτει ο άνθρωπος στα χέρια του εαυτού του. Κυριότατος αίτιος είναι αυτός ο αποστατημένος άνθρωπος.

Και μάλιστα εδώ φθάνει ο άνθρωπος στο σημείο να μην γίνεται δεκτή η μετάνοιά του. Έχομε πολλά σημεία, δεν έχω καιρό να σας το δείξω, και μάλιστα μία σύγχρονη περίπτωσις, που είναι τώρα 6-7 χρόνια… «Όχι, μην με παρακαλάς, -είπε ο Θεός σε κάποιον ασκητή- μην με παρακαλάς. Θα τους τιμωρήσω!». Ξέρετε ποιους; Τους Έλληνας! Τι μένει; Να μετανοήσομε. Δεν είναι αρκετό να ευχηθεί ένας, όσο άγιος και να είναι. Πρέπει να μετανοήσομε. Για να μην πω κάποτε και κάποια μετάνοιά μας, όταν είναι φαραωνική μετάνοια, δεν γίνεται δεκτή. Να αλλάξομε στάση απέναντι εις τον Κύριο της δόξης. Βλέπετε πόσες καταστροφές, έχομε σήμερα. Πού θα πάμε; Πρέπει να διψάσομε; Πρέπει να πεινάσομε; Ή πρέπει να πεθάνομε όχι από καθαρόν αέρα; Πρέπει δηλαδή εκεί να φθάσομε, για να καταλάβομε ότι πρέπει να μετανοήσομε; Εμείς διασκεδάζομε. Εμείς μένομε στις ηδονές μας και εις τις αμαρτίες μας. Δεν καταλαβαίνομε ότι κάποτε πρέπει να ζήσομε με μία λιτότητα; Δεν σηκώνει άλλο. Ότι ο ευδαιμονισμός είναι ο χειρότερος διώκτης και της Εκκλησίας και της κοινωνίας και της καθ’ όλου φύσεως; Δεν το αντιλαμβανόμεθα αυτό; Γι΄αυτό λέγει η Σοφία Σολομώντος: «Ἐρημώνει πᾶσαν τήν γῆν ἀνομία». Τι θα ερημώσει όλην την γην; Η ανομία. Η ανομία θα ερημώσει τη γην. Δεν φταίει ο Θεός.

Συνεπώς; Ας επιστρέψομε εις τον Κύριον των αγίων. Και να παρακαλέσομε και τον άγιο Παντελεήμονα τον μεγαλομάρτυρα, αυτό το θύμα της τότε εποχής του. Της τότε κακεντρεχούς εποχής του.

(Πηγή: Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.)

(Ψηφιοποίηση της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας και επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)

alopsis.gr

Π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ - Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΗΘΟΣ

Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου:

Η ακρίβεια στην πίστη και στο ήθος

(π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 18-7-1999 [Β΄έκδοσις]

Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, τιμά τους Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Ένα γνώρισμα των Πατέρων, είτε εν Συνόδω είτε εκτός Συνόδου, ήταν πάντοτε η ακρίβεια εις την διατύπωση των όρων της πίστεως και του ήθους. Και τούτο γιατί εγνώριζαν την αξία και την σημασία της ακριβείας. Είναι γνωστή η περίπτωσις μεταξύ των όρων του Μεγάλου Αθανασίου «ὁμοιούσιος» και «ὁμοούσιος». Καβγάς ολόκληρος. Αλλά ήταν ουσιώδης καβγάς. Άλλο είναι ο «ὁμοιούσιος», δηλαδή ο Υιός προς τον Πατέρα και άλλο είναι ο «ὁμοούσιος». Άλλο είναι να πω άργυρος και άλλο είναι να πω ψευδάργυρος. Το ίδιο είναι; Έτσι, λοιπόν, οι Πατέρες έμεναν πάντοτε εις την ακρίβειαν. Ακριβολογούσαν. Και η ακρίβεια εις το δόγμα, δίδει ακρίβεια και εις το ήθος, την πνευματική ζωή. Γι΄αυτό η Εκκλησία μας σήμερα, Κυριακή των Αγίων Πατέρων της, όπως σας είπα, της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, εξέλεξε κατάλληλη ευαγγελική περικοπή, όπως ακούσαμε, για να τονιστεί η αξία της ακριβείας.

Ο Κύριος Ιησούς είπε εκείνον τον βαρυσήμαντο λόγο: «Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν (: Σας βεβαιώνω), ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ  -α, θα παρέλθει λοιπόν ο ουρανός και η γη…- (: έως ότου περάσει ο ουρανός και η γη), ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται». Και όλο αυτό σημαίνει την ακρίβεια της προφητείας δια την πραγμάτωσή της σε ό,τι αφορούσε στο πρόσωπον του Ιησού Χριστού, αλλά και του νόμου Του και συνεπώς την ακρίβεια και του γράμματος και του πνεύματος της Γραφής. Το «ἰῶτα » ή «ἰώδ» ή «γιοντ», είναι το πιο μικρό γράμμα του εβραϊκού αλφαβήτου. Θα ξέρετε ότι αυτό το γιοντ, έτσι το λέμε, το χρησιμοποιούμε ως φανταστικόν αριθμόν εις την Άλγεβρα. Θα το ξέρετε αυτό. Αυτό είναι το γιοντ που λέμε εις την Άλγεβρα. Κάτι ανάλογο με την ελληνικήν υπογεγραμμένην. Δηλαδή κάτι πολύ μικρό. Κεραία δε, που είπε ο Κύριος «ιώτα ἓν ή μία κεραία δεν θα  περάσει, δεν θα χαθεί αλλά θα πραγματοποιηθούν όλα» είναι σημείον του εβραϊκού αλφαβήτου, όπως είναι η απόστροφος, όπως είναι το κόμμα ή στο ελληνικό αλφάβητο είναι ο τόνος. Κάτι πολύ λίγο, κάτι πολύ μικρό. Και θέλει να εκφραστεί το ελάχιστον της Γραφής απ’ ό,τι περιέχει. Η Γραφή ζητά να την προσέξομε. Με ακρίβεια. Γιατί η απουσία της ακρίβειας οδηγεί σε σφάλματα, κάποτε κυριολεκτικώς κεφαλαιώδη.

Τι σημαίνει «ακρίβεια»; Προσοχή στην λεπτομέρεια. Πιστότης σε όλο το φάσμα του πράγματος, που πρέπει να ασκηθεί με ακρίβεια. Η ακρίβεια στην έκφραση, στην διατύπωση, στο γράμμα και στο πνεύμα, ώστε να μην εμφιλοχωρήσει η παρερμηνεία. Συνεπώς, η ακρίβεια σαν σαφήνεια. Σπουδαίο πράγμα… Διάβαζα χθες το βράδυ… κάτι ζητούσα στην Παλαιά Διαθήκη και λέει ο Θεός εκεί: «Θα γράψετε τον Νόμο επάνω σε πινακίδες με σαφήνεια –ακούστε:- σφόδρα». Σαφήνεια σφόδρα. Και καθαρογραμμένα και η διατύπωσις και όλα θα είναι με ακρίβεια. Το λέγει ο ίδιος ο Θεός όπως σας είπα.

Ακόμα είναι η ορθή απόδοσις και η ερμηνεία. Ακόμη είναι η επιμελημένη εξακρίβωσις. Ως ακρίβεια πάντοτε. Λέγει ο Ηρόδοτος, ο δικός μας, ο ιστορικός, ο καθ’ ημάς Ηρόδοτος. Λέγει δια την ακρίβεια ότι είναι «τό ἀκριβῶς εἰδέναι». Το να γνωρίζεις με ακρίβεια. «Ἐπίστασθαι». Να γνωρίζω καλά. «Καθορᾱν, μαθεῖν». Απαρέμφατα αυτά. Δηλαδή δίνει τον τόνο τι θα πει, την εικόνα τι θα πει ακρίβεια.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, αγαπητοί μου, αγαπούσαν την ακριβολογία. Γι΄αυτό συναντάμε εκφράσεις, όπως του Γελασίου, που λέγει: «Τήν τῶν ἀποστολικῶν δογμάτων ἀκρίβειαν». Όπως του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, που λέγει: «Ἐν τῇ περί τόν Κύριόν μου ἀκρίβειαν ἠμέληκα». «Έχω αμελήσει», λέει, «για την ακρίβεια που αφορά εις τον Κύριό μου». Λέει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Τήν ἀκρίβειαν τῆς πολιτείας». Ακρίβεια παντού, ακρίβεια. Στην επιστολή δε του Βαρνάβα, αρχαίο κείμενο: «Ἀκριβεύοντες οὖν ὀφείλομεν περί τῆς σωτηρίας ἡμῶν». «Οφείλομε», λέει, «να ακριβεύομεν». Να μένομε με ακρίβεια. Ο δε Αμμώνιος λέγει: «Τό ἀκριβές τῆς πίστεως». Και ο Επιφάνιος Κύπρου λέγει: «Τά ἀκριβῆ τοῦ κηρύγματος».

Αγαπητοί μου, είναι κάτι που το φροντίζω, σας το λέγω. Να υπάρχει ακρίβεια εις το κήρυγμα. Αλλά και σαφήνεια. Και ακρίβεια και σαφήνεια. Δόξα τω Θεώ, εμείς οι Έλληνες τουλάχιστον που έχομε την ελληνική μας γλώσσα, είναι η γλώσσα της ακριβείας. Και μάλιστα κατά τέτοιο τρόπο που μας εκπλήσσει η ακρίβεια της εκφράσεως στην ελληνική γλώσσα. Λέγει ένας άλλος εκκλησιαστικός συγγραφεύς: «Ὁ προαμαρτήσας ἀκριβῶς δέ μετανοήσας». Εκείνος που προαμάρτησε, οφείλει με ακρίβεια να μετανοήσει. Και τέλος ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς μας λέγει: «Ἀκρίβεια δέ δεῖ πολύς». Πρέπει να υπάρχει πολλή ακρίβεια.

Βέβαια, να σας πω την αλήθειά μου, όταν πρέπει να μείνομε σε θέματα σπουδαία και να μιλάμε με ακρίβεια, θα πρέπει να μιλάμε σε ολόκληρη την ζωή μας και σε ολόκληρο το 24ωρο με ακρίβεια. Οι άνθρωποι, μας έλεγε ένας καθηγητής μας κάποτε, ξέρετε γιατί μαλώνουν; Γιατί δεν υπάρχει ακρίβεια εις την έκφρασή τους. Ο άλλος δεν καταλαβαίνει καλά, δεν το υπονοεί και στο τέλος μαλώνουν οι άνθρωποι. Όχι, αγαπητοί μου. Θα συνηθίσομε και εις την καθημερινή μας ομιλία να είμεθα με τους άλλους ανθρώπους, καθημερινά πράγματα, εννοείται, να μένουμε εις αυτήν την ακρίβειαν. Και να μάθουμε να κυριολεκτούμε.

Αυτή η ακρίβεια στην πίστη και στο ήθος παραγγέλλεται αλλά και διαφαίνεται σε όλο το μήκος και πλάτος της Αγίας Γραφής. Το πράγμα θα ήταν σαφές, ό,τι τόσην ώρα λέμε, αν διαβάσομε τις «Πράξεις», εκεί που γράφει ο Λουκάς, εις το 18ον κεφάλαιον τα εξής: Σας το διαβάζω γρήγορα: «᾿Ιουδαῖος δέ τις ᾿Απολλὼς ὀνόματι, ᾿Αλεξανδρεὺς τῷ γένει, ἀνὴρ λόγιος (: άνδρας λόγιος, μορφωμένος), κατήντησεν εἰς ῎Εφεσον (: έφθασε στην Έφεσο), δυνατὸς ὢν ἐν ταῖς γραφαῖς (: δυνατός στις γραφές) οὗτος ἦν κατηχημένος τὴν ὁδὸν τοῦ Κυρίου, καὶ ζέων τῷ πνεύματι ἐλάλει καὶ ἐδίδασκεν ἀκριβῶς τὰ περὶ τοῦ Κυρίου, ἐπιστάμενος μόνον τὸ βάπτισμα ᾿Ιωάννου -δεν εγνώριζε το βάπτισμα του Χριστού, αλλά το βάπτισμα του Ιωάννου, το οποίον και είχε χρονικώς βεβαίως προηγηθεί- οὗτός τε ἤρξατο παρρησιάζεσθαι ἐν τῇ συναγωγῇ (: άρχισε να παρουσιάζεται στη συναγωγή και να ομιλεί. – Λόγιος. Μιλούσε με ακρίβεια)· ἀκούσαντες δὲ αὐτοῦ ᾿Ακύλας καὶ Πρίσκιλλα -αυτό το θαυμάσιον ζεύγος, ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα, που ήταν από τον Πόντο, Εβραίοι ήσαν όμως- προσελάβοντο αὐτὸν (: τον πήραν ιδιαιτέρως, τον άκουσαν για πρώτη φορά, τον πήραν ιδιαιτέρως, τον Απολλώ– ακούστε:) καὶ ἀκριβέστερον αὐτῷ ἐξέθεντο τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ (: και εξέθεσαν, ανέλυσαν την οδόν του Θεού ακριβέστερον)». Δηλαδή μιλούσε με ακρίβεια· και συνεπώς εδώ έχομε μια ακρίβεια παραπάνω από την ακρίβεια. Για να αντιληφθούμε πόσο σημασία έχει, αγαπητοί μου, η ακρίβεια κυρίως σε θέματα πνευματικά, δογματικά και ηθικά. Κι εδώ βλέπομεν το ακριβέστερον του ακριβούς.

Όπως θα γράψει και ο Απόστολος Παύλος εις τους Θεσσαλονικείς: «Αὐτοὶ γὰρ ἀκριβῶς οἴδατε (: «Σεις», λέει, «με ακρίβεια γνωρίζετε») ὅτι ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτὶ οὕτως ἔρχεται». Γνωρίζετε με ακρίβεια. Και βέβαια αναφέρεται στα έσχατα, που είναι μέρος της πίστεως τα έσχατα. Ξέρετε δε σήμερα τι κυκλοφορεί… Είδατε, πέρασε η 4η Ιουλίου. Πού είναι εκείνοι που φλυαρούσαν επί φλυαριών φλυαρίες, ότι ήρθε το τέλος του κόσμου και να ανοίγουν τα κιτάπια του Νοστράδαμου και να λένε και να λένε και να λένε… Και μόνον ο Νοστράδαμος; Και τόσοι άλλοι ψευδοπροφήται… Είδατε τίποτα να γίνεται; Είδατε τίποτε; Την ημέρα εκείνη ήταν συννεφιά. Το άκουσα στο ραδιόφωνο, και ήταν συννεφιά. Και έπιασε κουβέντα εκεί ο δημοσιογράφος με μια γυναικούλα. Είχε βγει από την Εκκλησία. Λέει: «Τι νομίζεις;». «Δεν βλέπεις», του λέει, «που συννέφιασε και τελειώνει ο κόσμος;». Επειδή συννέφιασε τελειώνει ο κόσμος; Έγινε τίποτε; Τώρα περιμένομε κάπου εδώ μετά τις 21-22 Ιουλίου, περιμένουνε κάτι άλλο, που είπαν εκείνοι που είπαν κ.λπ. κ.λπ. Δεν έχω καιρό να σας τα αναλύσω περισσότερο. Δηλαδή δεν μένουν εις την ακρίβειαν της Γραφής, αλλά ό,τι κατεβάσει το μυαλό τους, ό,τι έχουν μέσα στην κοιλιά τους, κατά την λαϊκή έκφραση, αυτά εκφράζουν. Δεν είναι σωστά πράγματα. Γι΄αυτό σας λέγω αυτό το θέμα σήμερα, για να καταλάβομε ότι πρέπει να μένομε εις την ακρίβειαν.

Αλλά εάν πρέπει να μιλάμε δια τα έσχατα με ακρίβεια, αναφέρεται και το ήθος για το οποίο πρέπει να μιλάμε με ακρίβεια. Γράφει εις τους Εφεσίους ο Απόστολος Παύλος τα εξής: «Βλέπετε οὖν πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε». «Βλέπετε» θα πει προσέχετε. «Περιπατεῖτε» θα πει πολιτεύεσθε. Πολιτεύεσθε από πλευράς ήθους. «Ἀκριβῶς». Είδατε;) μὴ ὡς ἄσοφοι (: όχι σαν άσοφοι), ἀλλ᾿ ὡς σοφοί (: αλλ’ ως σοφοί)… συνιέντες τί τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου». Η ακρίβεια λοιπόν στην πίστη η ακρίβεια και εις το ήθος· που αγωνίστηκαν οι Πατέρες εν Συνόδοις, αλλά και εις τις προσωπικές τους διδασκαλίες και συγγραφές, δεν είναι μία σχολαστικότητα που καταναλώνομε τον καιρό μας σαν κάτι το στείρο και άγονο. Αλλά μία ανάγκη, σας είπα, σπουδαιοτάτη.

Η απουσία αυτής της ακριβείας είναι το έργο του διαβόλου. Αλλά και της ανθρωπίνης ραθυμίας, τεμπελιάς. Με αποτέλεσμα την μεγάλη ποικιλία απόψεων περί πίστεως, αλλά και περί ήθους. Ήθος είναι η ηθική ζωή. Φθάνομε να έχομε, αφού δεν ακριβολογούμε, τις προσωπικές μας απόψεις, τις προσωπικές μας θέσεις. Φθάνομε να λέμε ότι το Ευαγγέλιον πρέπει να προσαρμόζεται στην εποχή μας -ακούτε, το Ευαγγέλιο να προσαρμόζεται στην εποχή μας…- και σε εκείνο που εγώ θέλω, κι όχι εγώ να προσαρμόζομαι, ανεξάρτητα της εποχής που ζω, σε εκείνο που επιτάσσει το αιώνιο Ευαγγέλιο. Δηλαδή πλάθομε ο καθένας ένα ατομικό του, προσωπικό του, κατά το δοκούν Ευαγγέλιο. Εγώ έτσι το θέλω. Ο άλλος έτσι το θέλει. Μα το Ευαγγέλιον είναι ένα. Δεν θα ‘ρθει στην εποχή μας και στο κάθε πρόσωπο και στο κάθε υποκείμενο να προσαρμόζεται. Αλλά εμείς σε κάθε εποχή και κάθε πρόσωπο πρέπει να προσαρμοζόμεθα.

Μην λησμονούμε ότι, όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος: «Χριστός χθές καί σήμερον καί εἰς τούς αἰῶνας ὁ αὐτός». Δεν μεταβάλλεται ο Χριστός. Δεν αλλάζει. Μην λέμε λοιπόν… αναχρονισμένο το Ευαγγέλιο και ότι χρήζει, χρειάζεται μίαν ανανέωσιν. Στην πραγματικότητα ξέρετε τι θα ήταν; Μία εκκοσμίκευσις. Ο Χριστός είπε αυτό που ακούσαμε: «Ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων -ακούσαμε το πρωί στο Ευαγγέλιο-  τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν». Άνθρωπε, ελαχιστοποιείς το Ευαγγέλιο και το κηρύσσεις όπως θέλεις. Ε, λοιπόν, θα ελαχιστοποιηθείς κι εσύ. Θα κριθείς δηλαδή τιποτένιος. Λένε: «Και τι είναι η νηστεία;». Για παράδειγμα σας το λέω. Και τι είναι η νηστεία; Τι είναι η νηστεία; Εντολή είναι η νηστεία. «Μα… δεν είναι σπουδαία». Δεν είναι σπουδαία; Είτε σπουδαία, είτε όχι σπουδαία, είναι εντολή του Θεού. Και όλες οι εντολές του Θεού, σίγουρα είναι σπουδαίες. Γιατί; Γιατί εντέλλεται ο Θεός. Και δείχνει ότι δεν μπορείς, συ ο άνθρωπος, να αυξομειώνεις τις εντολές και να λες: «Αυτή είναι σπουδαία εντολή και μεγάλη, αυτή δεν είναι σπουδαία, είναι μικρή». Όχι αγαπητοί. Είναι ένας άκρατος εγωισμός, που γίνεται κριτής των εντολών του Θεού. Καλείσαι με ταπείνωση, άνθρωπε, να αποδεχθείς αυτό που σου λέγει ο Θεός. Τι θα λες; Το λέγει ο Θεός. Τι θα λες; Το λέγει ο Θεός. Τίποτε άλλο.

Πάντως, μέσα σε αυτόν τον λαόν του Θεού, μέσα σ’ αυτήν την Εκκλησία, σ’ αυτήν την διοίκηση της Εκκλησίας, επικρατεί μία πάλη ανάμεσα στην ακρίβειαν και την ανακρίβειαν, το γνήσιο και νόθο. Τα δόγματα, κατά δυστυχίαν, παραμερίζονται, όταν μας ενοχλούν· γιατί απ’ αυτά βγαίνει το ήθος. Ναι. Από τα δόγματα βγαίνει το ήθος. Επί παραδείγματι, όταν λέμε: «Μην πορνεύεις» αυτό τι είναι; Ήθος. Ναι, αλλά αυτό βγαίνει από το δόγμα. «Ποιο δόγμα;», θα μου πείτε. Δεν λέει ο Απόστολος Παύλος ότι τα σώματά μας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος; Αυτό τι αποτελεί; Δεν αποτελεί μίαν αλήθειαν, ένα δόγμα; Από πού λοιπόν βγαίνει το ήθος; Ότι δεν πρέπει να πορνεύεις; Από το δόγμα ότι το σώμα σου είναι ναός του Αγίου Πνεύματος. Έτσι λοιπόν αν χαλάσω το δόγμα, το μετατρέψω, το αλλοιώσω, κατά ανάγκην θα αλλοιωθεί και το ήθος. Είναι πάρα πολύ, αγαπητοί μου, φυσικό.

Το ήθος το θέλομε μάλλον όχι όπως μας το προσφέρει το Ευαγγέλιον, αλλά μάλλον επί μίας φιλοσοφικής ηθικής. Όχι ευαγγελικής ηθικής· φιλοσοφικής ηθικής. Είναι γνωστό ότι όλα τα φιλοσοφικά συστήματα, έχουν την ηθική τους. Όλα. Και το υλιστικόν σύστημα έχει την ηθική του, κ.ο.κ. Το θέμα είναι τεράστιο, όπως βλέπετε. Γιατί κρίνει τη σωτηρία μας. Ένα νόθο Ευαγγέλιον δεν σώζει ποτέ. Γι΄αυτό πολέμησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, δια την ακρίβειαν του δόγματος, εις τας Οικουμενικάς και εις τας τοπικάς Συνόδους. Ναι. Κάποτε άκουσα ένα πολύ σπουδαίον, έναν πολύν πολιτικόν, είναι πάρα πολλά χρόνια, πάνω από 40 χρόνια, που απεκάλεσε τον Μέγα Αθανάσιον ότι ήταν σχολαστικός και περιοριζόταν, δεν είχε δηλαδή ένα ευρύ πνεύμα. Μακαρίτης αυτός ο πολιτικός, προ πολλών ετών. Την ίδια στιγμή είπα… -ήτανε δίπλα μου και τον άκουσα: «Ταλαίπωρε και φτωχέ άνθρωπε, λες με στενό μυαλό τον Μέγαν Αθανάσιον; Ποιος είσαι συ; Που θα πεις με στενό μυαλό τον Μέγαν Αθανάσιον;». Απλώς είναι ένα επικάλυμμα ένα νοθευμένο Ευαγγέλιον, των αδυναμιών μας. Και ένας σιγαστήρας της συνειδήσεώς μας. Λέμε και νομίζομε, όταν λέμε και λέμε για την αγάπη, αγάπη, όλο, λέει το Ευαγγέλιο είναι αγάπη… Είναι κι άλλα πράγματα, που εκφράζουν την αγάπη. Μην θέλομε να τα συνοψίσομε τον εαυτόν μας στα λοιπά θέματα, χαλαρόν.

Στην εποχή μας, οι έννοιες των λέξεων διαφοροποιούνται. Μιλάνε για αγάπη. Ναι. Και εννοούν τον έρωτα στην πορνική του μορφή... Μιλάνε για την αγάπη του Θεού και του έχουν αφαιρέσει την ιδιότητα του Κριτού. «Α, λέει,  ο Θεός είναι αγάπη, τι θα πει θα κρίνει;». Θα σε κρίνει, άνθρωπε. Και το ένα και το άλλο. Μιλάνε για Παράδοση -ω, εδώ δα…- και εννοούν την ελληνικήν Παράδοσιν κατά το πλείστον την αρχαιοελληνική παράδοση και βέβαια όχι την χριστιανική παράδοση της Εκκλησίας. Και εισάγουν… και τι δεν εισάγουν μέσα εις την ζωήν μας, με αυτήν την, επ’ ονόματι της παραδόσεως, κατάστασή μας. Γιατί η παράδοσις η αρχαιοελληνική μπήκε μέσα εις την ζωή μας την χριστιανική και βέβαια έχει αλλοιώσει πάρα πολλά πράγματα.

Και το αποτέλεσμα; Βήμα με βήμα να προχωρούμε εις την αποχριστιάνισιν του λαού μας, ώστε παγκόσμια πια να λέμε ότι – ακούστε συνέπειες… – ότι ο αστερισμός του Ιχθύος, δηλαδή η περίοδος του Χριστιανισμού, 2000 χρόνια τώρα, ξόφλησε πλέον. Και έρχεται ο αστερισμός του Υδροχόου, δηλαδή η περίοδος του Αντιχρίστου, με το όνομα «Νέα Εποχή»( New Age) και που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εποχή της αποστασίας. Με το να μην κρατούμε λοιπόν την ακρίβεια, βλέπετε πού φθάνομε; Να ποια είναι λοιπόν η σημασία και η αξία των όσων είπε ο Χριστός για την ακρίβεια και της πίστεως και του ήθους.

Αγαπητοί, η ακρίβεια της πίστεως και του ήθους έχει παραμεριστεί σαν κάτι το αναχρονισμένο. Και συνεπώς δύσχρηστο. Σημειώνεται μία ραγδαία δε εξέλιξη παρακμής χριστιανικής! Και μην νομίσετε, όταν ο πνευματικός άνθρωπος παρακμάζει, συμπαρασύρει μαζί του πάσης μορφής παρακμήν. Έχετε την εντύπωση ότι ο πολιτισμός μας δεν βρίσκεται σε παρακμή; Μην μου πείτε ότι έχομε ύψιστα άλματα εις την τεχνολογία, στον τεχνικόν πολιτισμόν. Ουσιαστικά έχομε πνευματικήν παρακμήν. Γενικά. Παρακμήν. Ναι. Μιλάμε για ανθρωπισμό και είναι ο πιο απάνθρωπος αιώνας απ’ όλους τους αιώνες του Χριστιανισμού.

Σήμερα ο σωστός και ακριβής Χριστιανός περνάει μία δοκιμασία. Γίνεται μάρτυρας συνειδήσεως· που ίσως αύριο θα γίνει και μάρτυρας αίματος. Είναι το μαρτύριο που περνούσε και ο Λωτ σαν κάτοικος των παρηκμασμένων Σοδόμων, ώστε να γράφει ο Απόστολος Πέτρος στην δευτέρα του επιστολή: «Καὶ δίκαιον Λὼτ καταπονούμενον ὑπὸ τῆς τῶν ἀθέσμων ἐν ἀσελγείᾳ ἀναστροφῆς ἐρρύσατο (: γλύτωσε ο Θεός) βλέμματι γὰρ καὶ ἀκοῇ (: με τα μάτια και με την ακοή) ὁ δίκαιος -Λωτ- ἐγκατοικῶν ἐν αὐτοῖς (: κατοικώντας ανάμεσα σε αυτές τις πόλεις -Πεντάπολις ήτο) ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ψυχήν δικαίαν ἀνόμοις ἔργοις ἐβασάνισεν». Όλα αυτά που έβλεπε, τα βρώμικα, τα φοβερά, στον δρόμο να κυλίονται οι άνθρωποι από την ομοφυλοφιλία. «Πω πω», να λέει! Να κλείνει τα μάτια. «Πώ πω, εκεί…» Ξέρετε εκείνο το περιστατικό, που έφθασαν από μικρού έως μεγάλου στο σπίτι του Λωτ, όταν είδαν τους δύο άνδρας, οι δύο άγγελοι, εις τύπον του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και ήταν, λέει, ωραίοι νέοι κτλ. και πήγαν στην πόρτα του Λωτ. Την χτυπούν. «Άνοιξέ μας».  «Τι θέλετε;». «Δώσε μας», λέει, «αυτούς τους νέους να γαμβρεύσομε», δηλαδή ομοφυλικώς να συνέλθομε μαζί τους. Ακούτε; Δεν μπορούσε πια να μείνει αυτή η πόλις. Μπορούσε να μείνει; Και ήλθε η καταστροφή, όπως ήλθε, που την ξέρετε όλοι σας.

Μην λησμονούμε ότι θα κριθούμε με βάση το Ευαγγέλιον που άφησε ο Χριστός και οι Απόστολοι. Και όπως διετηρήθη στην εκκλησιαστική μας παράδοση. Και όπως μας το διασώζουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας και όχι όπως διαμορφώνει- ακούστε- το Ευαγγέλιον, το λεγόμενον «Εκκλησιαστικόν Δίκαιον». Τι είναι το Εκκλησιαστικόν Δίκαιον; Ο τρόπος σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Κι επειδή η Πολιτεία αλλάζει διαρκώς τους νόμους της, αλλάζει και τις σχέσεις της με την Εκκλησία. Θυμηθείτε, αυτόματο διαζύγιο· θυμηθείτε, μοιχεία· θυμηθείτε, έκτρωση· θυμηθείτε, θυμηθείτε…

Αγαπητοί, ό,τι άλλο κι αν είναι από τον κόσμο, είναι από τον διάβολο. Να το ξέρομε αυτό το πράγμα. Όσοι κατανοούν, ας κατανοούν. Και όσοι θέλουν να σωθούν, βεβαίως θα σωθούν. Μόνον η ακρίβεια στην πίστη και στο ήθος σώζει. Και μόνον αυτή. 

ΠΗΓΕΣ:

Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_809.mp3 

(Ψηφιοποίηση της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)

alopsis.gr