ΜΟΝΑΧΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ: Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ!

 Ο Γέροντας Θεόκλητος Διονυσιάτης για τον πνευματικό αγώνα

Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

 

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι από την πρώτη ηλικία της πνευματικής μας ζωής είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Βαπτιζόμενοι αναδυόμαστε από την κολυμβήθρα στρατιώτες. Να καταλάβουμε ότι είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση και χρειάζεται αδιάλειπτος αγώνας. Αλλά προσοχή, ο αγώνας μας πρέπει να γίνεται νομίμως, δηλαδή μέσα στα πλαίσια της διδασκαλίας του Χριστού, των Αποστόλων και των Αγίων.
Υπάρχει σήμερα ένας θαυμάσιος επίσκοπος, ο Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, ο οποίος ήταν αστροφυσικός στη ΝΑΣΑ. Πριν τον κάνουν Επίσκοπο έκανε μία διάλεξη στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Μα τι διάλεξη ήταν αυτή; Εκστατική! Πώς συναντάται με τον άνθρωπο ο Χριστός. Και είχε πάρει όλες τις περιπτώσεις του Χριστού, μετά την Ανάστασή Του. Παρουσίασε όλες τις εμφανίσεις Του σε Αποστόλους και ανθρώπους της εποχής Του. Αλλά η ουσία της μυστικής ενώσεως έγκειται σ’ αυτό που είπε: “Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος εστίν ο αγαπών με. Ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του πατρός μου και εγώ αγαπήσω αυτόν… και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ’ αυτώ ποιήσωμεν” (Ιω. 14:21-23). Λοιπόν, κατά το μέτρο της καθαρότητας γίνεται και η ένωση.
Ο αγώνας πρέπει να είναι συνεχής και μάλιστα νόμιμος. Μπορούμε να λυτρωθούμε από τις απάτες του δαίμονα με τη γνώση της διδασκαλίας των Πατέρων. Διαβάζουμε και φωτιζόμαστε και μαθαίνουμε τις παγίδες και μεθοδείες του διαβόλου και κάνουμε αγώνα. Είτε στον κόσμο είσαι, είτε στην κορυφή του Άθω, είσαι πολεμιστής και πρέπει να προσέχεις. Προφανώς στον κόσμο, όπου είναι περισσότερα τα αίτια του σκανδαλισμού και της αμαρτίας, επιβάλλεται ο αγώνας να είναι εντονότερος και ασυγκατάβατος.
 
Όλες οι αρετές είναι συνδεδεμένες η μία με την άλλη. Προπαντός το θεμέλιο είναι η ταπείνωση. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ορίζει την ταπείνωση ως την αληθινή γνώση του εαυτού μας.
Όποιος μετανοεί, μετέχει της σωτηρίας. Μόνιμο γνώρισμα της αρετής των Αγίων είναι η αυτομεμψία. Ακόμη και σε ύψη αρετών ν’ ανέβεις, έχεις ανάγκη μετανοίας. Τα δάκρυα της μετανοίας είναι τα τελευταία, όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, και το πιο τελευταίο είναι το μαρτύριο, το οποίο δεν μολύνεται με άλλες αμαρτίες και ηθικούς ρύπους. Λοιπόν, μακάριος είναι εκείνος, ο οποίος έχει το χάρισμα των δακρύων. Μας βοηθούν διότι είναι καθαρτικά. Καθαίρουν και λαμπρύνουν την ψυχή. Βοηθούν στην προσευχή. Ο πατήρ Παΐσιος ήταν ένας κλασικός ασκητής. Νηστεία, αγρυπνία, προσευχή· και μυαλωμένος άνθρωπος. Απέφευγε τις ακρότητες. Ολιγογράμματος μεν, αλλά πολύ φωτισμένος.
Το ζητούμενο από εμάς είναι η μετά ταπεινώσεως και συντριβής υποταγή μας στο θέλημα του Θεού για τη σωτηρία μας.
 
Προπαντός, προσοχή στους λογισμούς, διότι από εκεί αρχίζουν οι αμαρτίες και οι αρετές. Να έχουμε συνεχή επιτήρηση του νου για τους διαφόρους λογισμούς, που περνούν και ζητούν να μπουν μέσα και να διαστρέψουν το ηγεμονικό της ψυχής μας. Οι Πατέρες έχουν κάνει μία διάκριση στον ψυχοδιανοητικό κόσμο. Διακρίνουν τον νου σε διάνοια, φαντασία, αίσθηση και δόξα (δοξασία, γνώμη). Μία απ’ αυτές τις δυνάμεις έχει πολλή ισχύ, διότι άγει και φέρει τον άνθρωπο σε διάφορες καταστάσεις. Κι αυτή είναι η αίσθηση. Βλέπετε ανθρώπους, που είναι ενώπιον του θανάτου ή άλλων μεγάλων γεγονότων, φαίνεται εξωτερικά ότι συμμετέχουν, αλλά εσωτερικά πόρρω απέχουν. Διότι, εάν η αίσθηση αυτή δεν πνευματοποιηθεί, σε οδηγεί εκεί που είναι. Η αίσθηση αυτή δημιουργείται και διαμορφώνεται με την συνήθεια.
 
Όσοι δέχονται τον Θεό επιφανειακά είναι έξω από την αληθινή αγάπη και πίστη στον Θεό. Δεν μπορούμε πρώτα να αγαπήσουμε τον άνθρωπο και μετά τον Θεό, αλλά πρώτα τον Θεό και μετά τον άνθρωπο.
Όταν γευθείς τον Χριστό, δεν θέλεις να ξεκολλήσεις μετά τον νου σου απ’ Αυτόν. Θαυμάζεις το έργο Του. Τι έκανε, τι αγάπη έχει και συνεχώς ποθείς να ζεις με ερωτικές πνευματικές σχέσεις μαζί Του. Η σύντομη ευχή του Ιησού είναι σοφή, διότι ζητάμε το έλεος, το οποίο θα εκδηλωθεί ανάλογα με την ανάγκη που έχουμε. Λέμε: “Χριστέ μου, ελέησέ με. Εσύ ξέρεις από τι έχω ανάγκη και κατά το έλεός Σου, δος μου.”
 
Είναι δύο ειδών φόβοι. Είναι ο φόβος της κολάσεως και δεύτερος φόβος είναι η συναίσθηση της υπεροχής, του μεγαλείου του Θεού. Μας συνέχει φόβος και τρόμος καθώς σκεπτόμαστε και βλέπουμε τα μεγαλεία του Θεού ενώπιόν μας. Όταν έχεις ακατάκριτη την συνείδηση, δεν φοβασαι τον θάνατο, νομίζεις ότι πηγαίνεις σε πανηγύρι. Το πρώτο μου βράδυ στο Άγιον Όρος, αφού κοιμήθηκα, είδα την Παναγία ολοζώντανη μέσα στην εκκλησία της. Καθόταν μία νέα μοναχή σε μία καρέκλα δίπλα στην Εικόνα της. Στο δάπεδο της εκκλησίας ήταν πολλά κατά σειρά φέρετρα και οι άνθρωποι που ήσαν μέσα έδιναν μία άσχημη υποψία για την ζωή τους. Την ρώτησα:
– Τι είναι αυτό το θέαμα;
– Έτσι θα γίνεις και συ, παιδί μου.
Και εννούσε η Παναγία μας την νέκρωση των παθών μέσω της μοναστικής οδού. “Την νέκρωσιν του Κυρίου εν τω σώματι ημών περιφέροντες”.
  
Απόσπασμα από συνομιλία του Γέροντα Δαμασκηνού Γρηγοριάτη με τον Γέροντα Θεόκλητο Διονυσιάτη (1916-2006)

Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ: ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΗ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ!

 Ὅταν λείπη τὸ ἐκκλησιαστικὸν φρόνημα
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Τὸ κοσμικὸ πνεῦμα, ὅταν αἰχμαλωτίσει τοὺς χριστιανούς, τοὺς ἀποσυνδέει ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ σιγὰ- σιγὰ τοὺς ἀπομακρύνει ὁριστικά. Πρόκειται γιὰ ὀλέθριο ἀποτέλεσμα καὶ ἡ ἀντιμετώπισή του εἶναι σχεδὸν ἀδύνατη. Δυστυχῶς, σ’ αὐτὴ τὴν κατάσταση βρίσκεται ἡ πλειονότητα τῶν χριστιανῶν. Τὸ ποιμαντικὸ ἔργο τῶν κληρικῶν ἀποδίδει ἐλάχιστα, γιατί καὶ αὐτοὶ βρίσκονται στὴν ἴδια πνευματικὴ κατάσταση. Ἀλλὰ καὶ πολλοὶ μητροπολίτες κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα καὶ εἶναι ἐντελῶς ἀκατάλληλοι νὰ ἐπηρεάσουν τοὺς κληρικούς τους καὶ τὸ λαό. Οἱ ὅποιες δραστηριότητές τους εἶναι χωρὶς πνευματικὸ περιεχόμενο καὶ στοχεύουν στὴν προσωπική τους προβολή. Ἐπιδιώκουν τὸ χειροκρότημα καὶ ἐπιθυμοῦν τὸν δημόσιο ἔπαινο ἀπὸ τοὺς ἄσχετους μὲ τὴν πίστη ἀνθρώπους, γεγονὸς ποὺ ἐπιβεβαιώνει ὅτι εἶναι δοῦλοι τοῦ δαιμονικοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας καὶ γιὰ τὴν ἱκανοποίηση αὐτοῦ θυσιάζουν ὅλα τὰ πνευματικά τους καθήκοντα πρὸς τὸ ποίμνιό τους.

  Εἶναι πολλὰ τὰ σχετικὰ παραδείγματα. Ἐνδεικτικὰ σημειώνουμε τρία: Μερικοὶ μητροπολίτες διοργανώνουν μουσικὲς ἐκδηλώσεις ἐντὸς τῶν ἱερῶν ναῶν, οἱ ὁποῖες εἶναι κοσμικές, μὲ καλλιτέχνες ποὺ δὲν ἔχουν ἴχνος θρησκευτικότητας καὶ ὄχι σπάνια δηλώνουν ὅτι εἶναι ἀγνωστικιστές, δηλαδὴ ἄθεοι. Αὐτοὺς οἱ συγκεκριμένοι μητροπολίτες τοὺς προσφωνοῦν μὲ ἀπαράδεκτο καὶ προκλητικὸ τρόπο, ἀναγνωρίζοντάς τους ἰδιαίτερα χαρίσματα, ἀσυνήθιστη πνευματικὴ καλλιέργεια καὶ ἦθος ποὺ σπάνια συναντᾶται, σὲ ἀνθρώπους τοῦ καλλιτεχνικοῦ χώρου. Καὶ βέβαια τούς ἀμείβουν πλουσιοπάροχα μὲ τὸ ἱερὸ χρῆμα, ποὺ ἐκβιαστικὰ συγκεντρώνουν ἀπὸ τοὺς ἱερούς ναούς.

  Συνήθως οἱ ἐκδηλώσεις αὐτὲς εἶναι συμμετοχὴ σὲ ἑορτασμοὺς γιὰ ἱστορικὲς ἐπετείους, ποὺ ἀποφασίζει ἡ πολιτεία καὶ συμμετέχει δουλικὰ καὶ κοσμικὰ ἡ Ἐκκλησία. Ὅσοι διαφωνοῦν μὲ αὐτές, δέχονται τοὺς κεραυνοὺς τῶν ἐνόχων μητροπολιτῶν, οἱ ὁποῖοι δὲν ἔχουν ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ δὲν σέβονται τὴν παράδοση.

  Τὸ δεύτερο παράδειγμα εἶναι ἡ ἐπιπόλαιη βράβευση δύο κοσμικῶν τραγουδιστριῶν ἀπὸ ἕνα μητροπολίτη, γιατί κάποτε τραγούδησαν καὶ γιὰ τὴ Μικρὰ Ἀσία!  Μεγάλο κατόρθωμα γιὰ τὰ μάτια τοῦ Σεβασμιωτάτου! Δὲν γνώριζε ὅμως ὅτι αὐτὲς οἱ τραγουδίστριες εἶναι ἐκτὸς Ἐκκλησίας, δὲν διακρίνονται γιὰ τὸ ὀρθόδοξο φρόνημά τους καὶ φυσικὰ ἀρνοῦνται τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν. Γενικὰ δὲν πιστεύουν, ἀφοῦ ὡς φυσιωμένες καλλιτέχνιδες ἔχουν πίστη μόνο  στὸν ἑαυτό τους. Μὲ δύο λόγια, δὲν γνωρίζουν σὲ ποιὰ ἐνορία ἀνήκουν καὶ εἶναι ἀδιάφορες  σ’ αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία. Δέχονται, ὡστόσο, τὶς βραβεύσεις καὶ ἀπὸ τοὺς μητροπολίτες. Ὄχι πὼς συγκινοῦνται ἰδιαίτερα, ἁπλῶς ἀρέσκονται στὶς διακρίσεις ἀπ’ ὅπου κι ἂν προέρχονται! Εἶναι γνωστὸ βέβαια ὅτι δὲν θὰ στραφοῦν πρὸς τὴν Ἐκκλησία, ἐπειδὴ πῆραν τὴν «εὐλογία» ἑνὸς μητροπολίτη.

  Ἡ πράξη αὐτὴ τοῦ συγκεκριμένου μητροπολίτη σκανδάλισε πολλούς, γιατί σκοπίμως ἀγνόησε ὅτι τὰ πρόσωπα αὐτὰ- ὅπως ὅλοι σχεδὸν οἱ ἄνθρωποι τῆς τέχνης- εἶναι ἐκεῖνα ποὺ διαφθείρουν τοὺς νέους μὲ τὰ τραγούδια τους καὶ τὴν ἐμφάνισή τους,  ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν προσωπικὴ ζωή, τὴν ὁποία μὲ περισσὴ ἀναίδεια περιγράφουν στὰ μέσα ἐνημέρωσης, γιὰ νὰ ἐντυπωσιάσουν τὸν ἀφώτιστο λαό.

  Καὶ τὸ τρίτο παράδειγμα. Ὀρθόδοξοι ἀρχιερεῖς δωρίζουν τὸ κοράνιο σὲ μουσουλμάνους, γιὰ νὰ φανερώσουν μὲ αὐτὴ τὴν κίνηση ὅτι ἔχουν καλὲς διαθέσεις ἀπέναντί τους καὶ ἐπιθυμοῦν στενὴ συν­εργασία σὲ πολλοὺς τομεῖς. Πρόκειται γιὰ παράλογη πράξη. Ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι δὲν δίνουμε κάτι, ποὺ δὲν ἀνήκει σέ μᾶς. Τὸ ὀρθὸ εἶναι νὰ προσ­φέρουμε τὸ Εὐαγγέλιο, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι κάποτε θὰ τὸ μελετήσει ὁ ἀποδέκτης καὶ θὰ καταλάβει ὅτι ἡ θρησκεία του δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴν πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεό. Τὸ κοράνιο τὸ ἔχει στὸ σπίτι του.

  Ὁ ὀρθόδοξος ἀρχιερέας ποὺ δωρίζει σὲ μουσουλμάνο τὸ κοράνιο, ἔχει δουλικὸ φρόνημα, εἶναι ψοφοδεὴς (δειλὸς) καὶ προφανῶς πάσχει στὸ θέμα τοῦ ὑψηλοῦ καθήκοντος νὰ ὁμολογεῖ τὴν ὀρθόδοξη πίστη του. Εἶναι πολὺ μικρὸς πνευματικὰ καὶ αὐτὸ ἀπογοητεύει τοὺς χριστιανοὺς ποὺ τὸν παρακολουθοῦν.

  Ἴσως κάποιος νὰ ὑποστηρίξει τὴν ἀθῳότητα τοῦ ἀρχιερέα, ἀφοῦ δὲν κάνει τίποτα ἄλλο παρὰ νὰ μιμεῖται τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, στὸν ὁποῖο ὅλοι πρέπει νὰ ἔχουμε ἐμπιστοσύνη καὶ νὰ εἶναι ὁδηγός μας. Ἀλήθεια, ποιὸς πιστεύει ὅτι ὁ Παναγιώτατος δὲν κάνει λάθη καὶ δὲν παίρνει ἐσφαλμένες ἀποφάσεις γιὰ πολλὰ θέματα πού ἔχουν σχέση μὲ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη; Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι δὲν ἔχουμε ἀλάθητο πάπα. Εἴμαστε στὴν Ἀνατολή…

 Οἱ κληρικοί, ὅλων τῶν βαθμῶν, πρέπει νὰ εἶναι προσεκτικοί, νὰ ἔχουν διάκριση καὶ νὰ ἐργάζονται μὲ ταπείνωση, χωρὶς νὰ θορυβοῦν κοσμικῶς. Νὰ εἶναι ἀφοσιωμένοι στὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ μὴ σκανδαλίζουν τοὺς πιστοὺς μὲ πρωτοβουλίες κενὲς πνευματικοῦ περιεχομένου. 

Ορθόδοξος Τύπος

ΓΕΡΩΝ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΚΡΗΤΗΣ: Ο ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ!

Γέρων Θεοδόσιος Κρήτης

Ο εκκλησιασμός

«Πηγαίνετε κάθε Κυριακή στην Εκκλησία; Εξομολογείσθε; Κοινωνείτε; Όχι; Πως θα γίνετε επιστήμονες παιδιά μου; Θα σας πω λοιπόν για την Εκκλησία».
Ο άνθρωπος που δεν πηγαίνει, δεν σώζεται, γιατί η κιβωτός που σώζει τον άνθρωπον είναι η Εκκλησία. Εκεί γίνονται μυστήρια και λέει ο ψαλμωδός «εν εκκλησίας ευλογείτε τον Θεόν».
Πρέπει λοιπόν να εκκλησιάζεσθε κάθε Κυριακή τώρα που είσθε μικροί και πάτε για ένα μέλλον, θα σας πω μια ιστορία:
Στην Κων/πολη ήταν κάποτε ένας άνθρωπος πολύ γέρος που είχε ένα μονάκριβο παιδί. Εκείνη την εποχή ήταν οι δούλοι, οι σκλάβοι. Μια μέρα του λέει λοιπόν:
«Θα 'ρθείς παιδί μου, να σε πουλήσω σαν σκλάβο γιατί δεν μπορώ άλλο. θα σου δώσω εγώ την ευχή μου καί θα περάσεις καλά». Το παιδί, επειδή ήταν καλό, άκουσε τον πατέρα του και του λέει «Όπως θέλεις πατέρα».
Ήταν λοιπόν ένας άρχοντας και του λέει: «Πόσο θα μου πουλήσεις τον γιό σου» και πληρώνει.Παίρνει ο πατέρας το παιδί πιο πέρα και του λέει: «θα σου δώσω μια πατρική συμβουλή. Τώρα που θα πας στον άρχοντα, θα κάνεις υπακοή, αλλά όταν θα βλέπεις Εκκλησία θα μπαίνεις, θα πηγαίνεις στην Λειτουργία από την αρχή μέχρι το τέλος»
Πήρε ο άρχοντας το παιδί σκλάβο, αλλά επειδή ήταν πολύ καλό το πήρε κοντά του και τον έστελνε με διάφορα έγγραφα σε άλλους άρχοντες. Μια ημέρα πήγαιναν σε κάποιον άρχοντα αλλά εξέχασε να πάρει ένα έγγραφο. Λέει λοιπόν στο παιδί «πήγαινε παιδί μου να μου το φέρεις, είναι επάνω στο γραφείο μου».
Την ώρα όμως που μπήκε το παιδί, η γυναίκα του άρχοντα αμάρτανε με έναν άλλον σκλάβο, χωρίς όμως να τους δεί το παιδί. Αυτοί όμως το είδαν και φοβήθηκαν, ότι τους είδε, θα το έλεγε στον άρχοντα και θα τους τιμωρούσε αυστηρά.
Όταν λοιπόν επέστρεψε ο άρχοντας του λέει η γυναίκα του: «Ο νεαρός που έστειλες το πρωί μου επιτέθηκε με κακό σκοπό, γι' αυτό θέλω να τον τιμωρήσεις αυστηρά».
Ο άρχοντας ειδοποιεί έναν αξιωματικό πως θα του στείλει αύριο ένα υπηρέτη και να τον σκοτώσει.
Την άλλη μέρα λέει στο παιδί: «Πήγαινε στον αξιωματικό και πες του ότι ήλθα για την παραγγελία». Το παιδί έκανε τον σταυρό του και έφυγε.
Στον δρόμο του όμως ήταν μια Εκκλησία που ελειτουργείτο. Μπήκε, προσκύνησε τις εικόνες και σταμάτησε να ακούσει την λειτουργία όπως του είχε πει ο πατέρας του με αποτέλεσμα να καθυστερήσει μία ώρα. Στο διάστημα αυτό ο άλλος δούλος, που είχε αμαρτήσει, αγωνιούσε γιατί περνούσε η ώρα καί δεν γινόταν τίποτα.
Η αμαρτία πάντα γεννά τον θάνατον. Αποφάσισε να πάει ο ίδιος στον αξιωματικό να δει τι έγινε και εκείνος τον σκοτώνει.
Όταν τελείωσε η λειτουργία πηγαίνει το παιδί και του λέει: «ήλθα για την παραγγελία», και τότε αυτός του είπε «πάρτην» και του δίδει ένα σακούλι.
Γυρίζει στον άρχοντα που εκείνη την στιγμή ήταν μαζί με την γυναίκα του και του δίνει την παραγγελία. Ανοίγει το σακούλι και βλέπει το κεφάλι του δούλου. Το είδε και η γυναίκα του, φοβήθηκε και ομολόγησε, ότι αυτός ήταν ο δούλος που την κακοποίησε και όχι το παιδί.
Ο άρχοντας τότε έκανε το παιδί, γιο του και έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του πλούσια.
Βλέπετε παιδάκια μου, πόσο ωφελήθηκε το παιδί, και έσωσε τη ζωή του και έζησε κατόπιν πλούσια, γιατί επήγε μια ώρα στην Εκκλησία.
Ο άνθρωπος πάντοτε ωφελείται όταν εκκλησιάζεται. Να το προσέξετε αυτό για να σας βοηθήσει ο Θεός στο ποθούμενό σας.
Πρέπει να πηγαίνετε στην Εκκλησία. Ύστερα πρέπει να εξομολογείσθε για να κοινωνήσετε.Όπως λερώνετε τα ρούχα σας και τα πλύνετε, έτσι και σαν άνθρωποι αμαρτάνετε και πρέπει να εξομολογείσθε για να πλύνετε την ψυχή σας.
Δεν μπορεί να πει ο άνθρωπος ότι «δεν μπορώ αλλά δεν θέλω». Πέστε τι είπε ο Χριστός και δεν μπορείτε να το κάνετε; Να εκκλησιάζεσθε λοιπόν κάθε Κυριακή και να νηστεύετε Τετάρτη και Παρασκευή. Μη φοβάσθε ότι θα πάθετε τίποτα.
Εάν θα φάτε κρέας την Μεγάλη Παρασκευή δεν βλάπτετε τον Χριστό αλλά κάνετε παράβαση. Πως θα δείξουμε την αγάπη μας προς τον Χριστόν; Πας στην εκκλησία, παίρνεις ένα κεράκι και δίδεις 100δρχ, το ανάβεις και προσκυνάς την εικόνα του Χριστού. Ο Θεός δεν θέλει τα λεφτά σου. Από την άλλη μεριά πάλι λέει «Να η Μαρία μου άναψε ένα κεράκι» ή «η Μαρία δεν έφαγε λάδι για μένα». Του δείχνεις την αγάπη σου.
Ο Θεός δεν είναι δυνάστης. Όμως πρέπει να Του δείχνουμε την αγάπη μας και την λατρεία μας.Να το προσέξουμε αυτό τώρα που είσθε μικροί και εύχομαι ο Θεός να σας αξιώσει στο ποθούμενό σας και στην ουράνια βασιλεία Του»
 
Μαρεντάκης Παναγιώτης, Θεολόγος τ. Γυμνασιάρχης, «Ο Γέροντας Θεοδόσιος, ο ασκητής της Κρήτης», Εκδόσεις-Βιβλιοπολείο «Η αυτογνωσία», Χανιά 2009.

Π. ΛΙΒΥΟΣ: ΛΕΜΕ "ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ", ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΙΓΟΥΡΟΙ ΟΤΙ ΘΕΛΟΥΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΝΑ ΤΟΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΟΥΜΕ;

 

Λέμε «που είναι ο Θεός», είμαστε σίγουροι

ότι θέλουμε πραγματικά να Τον συναντήσουμε;

Π. Λίβυος 

Πολλές φορές στα χείλη μας σαρκώνεται ένα έντονο παράπονο για την απουσία του Θεού από την ζωή μας.
-Μα που είναι ο Θεός; Γιατί δεν μας ακούει;
Ενώ το ερώτημα αυτό είναι λογικοφανές και στηρίζετε πάνω στην οδύνη του ανθρώπου, τα πάθη και τους καημούς του, δεν είναι πάντοτε και για όλες τις περιπτώσεις απόλυτα αληθινό.
Δηλαδή διερωτώμαι και πρώτα για τον εαυτό μου, είναι σίγουρο ότι το γλωσσικό αίτημα μας, είναι και καρδιακό; Ότι η αρθρωμένη και πολλές φορές νάρκισση επιθυμία μας είναι και πραγματική ανάγκη μας, που της δίνουμε πρωτεύοντα λόγο;
Λέμε ¨που είναι ο Θεός¨, είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε πραγματικά να το συναντήσουμε; Γιατί η οποιαδήποτε συνάντηση έχει μέσα ένα κόστος. Είμαστε διατεθειμένοι να το αναλάβουμε; Θέλουμε ειλικρινά να σχετιστούμε με τον Θεό; Γιατί η πίστη ή η συνάντηση με τον Θεό είναι σχέση με ένα πρόσωπο, που ρεαλιστικά σημαίνει, κόστος, ρίσκο, ηρεμία αλλά και ένταση, στιγμές παρουσίας και στιγμές απουσίας, ανάταση αλλά και πτώση, χαρά και θλίψη, έρωτας και «μίσος» μα και οτιδήποτε άλλο συνεπάγεται μια ουσιαστική σχέση.
Μήπως τελικά δεν είμαστε διατεθειμένοι να δούμε την παρουσία του Θεού στην ζωή μας γιατί αυτό θα μας δέσμευε ή θα μας έβαζε μπροστά σε σημαντικά υπαρξιακά διλλήματα και αποφάσεις; Άραγε θέλουμε να αναλάβουμε τις ευθύνες που δημιουργεί αυτή η συνάντηση μαζί Του; Είμαστε έτοιμοι να αφήσουμε συνήθεις παγιωμένες και αυτοκαταστροφικές νοοτροπίες ; Θέσεις και ρόλους μέσα από τους οποίους έχουμε παιδιόθεν εκπαιδευτεί να επιβιώνουμε. π.χ το παιγνίδι του «ισχυρού» που απειλεί και τρομοκρατεί τους άλλους για να παίρνει δύναμη επιβολής και να έρθουμε στην ταπείνωση του Χριστού; Μπορούμε να εγκαταλείψουμε τον ρόλο π.χ. του «θύματος» μέσα από το οποίο κερδίζουμε συμπάθειες και βλέμματα; Να αφήσουμε ίσως την θέση του «παιδιού» και να ενηλικιωθούμε, άρα να αναλάβουμε τις ευθύνες της ζωής μας εγκαταλείποντας την θέση του προστατευόμενου που οι πάντες τον υπηρετούν και τον προσέχουν;
Ίσως λοιπόν σε βαθύτερο επίπεδο πέραν των λεκτικών κορόνων και των συναισθηματισμών να μην είμαστε έτοιμοι για μια τέτοια συνάντηση. Το χειρότερο; τελικά στην πραγματικότητα να επιζητούμε την συνάντηση με ένα Θεό κατά εικόνα και καθ’ ομοίωσιν μας που θα ικανοποιεί απόλυτα τις αυτοκαταστροφικές και εγωτικές μας ψευδοανάγκες, μα όχι τον Θεό Πατέρα που μας αποκάλυψε ο Χριστός.
 Το λέω αυτό, γιατί πολλές φορές δεν είμαστε έτοιμοι και ειλικρινείς για αυτή την συνάντηση για αυτή την ουσιαστική σχέση. Και τότε ενεργοποιούνται άμυνες που δεν μας αφήνουν ούτε να δούμε μα ούτε και να ακούσουμε την λεπτή σαν αύρα φωνή του Θεού.
 
plibyos.blogspot.

Π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΚΟΣ: ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ!

 π. Δημήτριος Μπόκος, Θεοτόκος και Θεομήτωρ

ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΜΗΤΩΡ

Από την Υπαπαντή στους Χαιρετισμούς

 

«Χαίρε σκηνή του Θεού και Λόγου»
«Ούτος κείται εις σημείον αντιλεγόμενον» (Λουκ. 2, 34). Είναι τα λόγια που ο άγιος Συμεών ο Θεοδόχος είπε στην Παναγία, όταν αυτή εναπόθεσε στα χέρια του βρέφος 40 ημερών τον Χριστό (Υπαπαντή).
Μπροστά σ’ αυτόν, της είπε, όλοι θα παίρνουν κάποια θέση. Είτε θετική, είτε αρνητική. Δεν θα μπορεί να τον προσπεράσει αδιάφορα κανείς.
Έτσι και έγινε. Γύρω απ’ το πρόσωπο του Χριστού στήθηκαν οι μεγαλύτερες διαμάχες, συζητήσεις, θεολογικές αναζητήσεις όλων των αιώνων. Η Εκκλησία αποδύθηκε σε μεγάλους αγώνες για να διαφυλάξει την πίστη που παρέλαβε για το πρόσωπο του Χριστού. Σύνοδοι οικουμενικές και θεοφόροι πατέρες ασχολήθηκαν διεξοδικά με το ερώτημα: Ποιόν τελικά γέννησε η Παναγία;
 
Ξεκινώντας από το λάθος να θέλουν να εξηγήσουν λογικά τα πράγματα που είναι έξω και πάνω από τη λογική οι αιρετικοί, έλεγαν πως η Παναγία γέννησε έναν απλό άνθρωπο. Ο Χριστός δεν ήταν Θεός αλλά άνθρωπος.
Άλλοι έλεγαν ότι αυτός ο άνθρωπος-Χριστός μετά τη γέννησή του ενώθηκε με τον Υιό και Λόγο του Θεού. Έχουμε δηλαδή δύο Χριστούς: Τον Υιό και Λόγο του Θεού που γεννήθηκε απ’ τον Θεό-Πατέρα και τον άνθρωπο-Χριστό που γεννήθηκε από την Παναγία. Δύο διαφορετικά πρόσωπα που μετά ενώθηκαν μεταξύ τους. Γι’ αυτό και ισχυρίζονταν, ότι δεν πρέπει να λέγεται Θεοτόκος η Παναγία, αλλά ανθρωποτόκος, Χριστοτόκος.
Άλλοι έλεγαν ότι στον Χριστό ενώθηκαν όχι δύο πρόσωπα, αλλά δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη, μετά την ένωση όμως η ανθρώπινη χάθηκε. Απορροφήθηκε, διαλύθηκε μέσα στη θεία φύση, έπαψε πια να υπάρχει. Μετά την ένωση έμεινε μόνο μία φύση, η θεία. Αυτοί ονομάστηκαν μονοφυσίτες.
 
Τί διδάσκει η Εκκλησία;
Την πίστη των Αποστόλων. Ότι δηλαδή ο Χριστός είναι όχι δύο, αλλά ένα και μόνο πρόσωπο. Ο Υιός και Λόγος του Θεού. Γεννημένος από τον Πατέρα «προ πάντων των αιώνων», ίσος, συνάναρχος και ομοούσιος με αυτόν. Θεός τέλειος, όπως ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα. Το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Αυτός ο Θεός Λόγος κατεβαίνει στην κοιλιά της Παναγίας. Παίρνει απ’ αυτήν ανθρώπινη φύση. Δεν έχουμε δύο χωριστά πρόσωπα, ένα Θεό και έναν άνθρωπο που ενώνονται, αλλά ένα και μόνο πρόσωπο, τον Υιό του Θεού, που στη θεία του φύση προσθέτει και την ανθρώπινη. Ο ίδιος είναι και Θεός και άνθρωπος.
Από την Παναγία δεν γεννιέται ένας άλλος, απλός άνθρωπος, που θα ενωθεί εν συνεχεία με τον Υιό του Θεού. Ο ίδιος ο Υιός του Θεού Πατρός γεννιέται και από την Παναγία παίρνοντας σάρκα από αυτήν.
Ο Χριστός δηλαδή, που λέγεται και «Θεός Λόγος» και «Λόγος του Θεού», έχει δύο γεννήσεις: α). Μία ως Θεός, προ των αιώνων (άχρονη) από τον Θεό Πατέρα του. β). Και μία ως άνθρωπος, εν χρόνω, σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, από την Παρθένο μητέρα του. Ο Υιός του Θεού γίνεται και Υιός του Ανθρώπου, της Παναγίας. Στην πρώτη γέννηση γεννάται αμήτωρ, στη δεύτερη απάτωρ.
Η Παναγία λοιπόν είναι Θεοτόκος και Θεομήτωρ, αφού γεννά ως άνθρωπο τον ίδιο τον Υιό του Θεού.
Έτσι το ίδιο πρόσωπο, ο Χριστός, αποκτά δύο φύσεις, απολύτως ενωμένες, αλλά και απολύτως διακριτές επάνω του. Αδιαίρετες μεν, αλλά και ασύγχυτες. Δεν χάνεται καμμιά μέσα στην άλλη. Αντιθέτως! Διατηρούνται αναλλοίωτες, πλήρεις, ολόκληρες, με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα η κάθε μία.
Μια υπέροχη περιγραφή του εκστατικού αυτού γεγονότος δίνει το δογματικό αναστάσιμο Θεοτοκίο του Γ΄ἤχου. «Πώς μη θαυμάσωμεν τον θεανδρικόν σου Τοκον, πανσεβάσμιε; Πείραν γαρ ανδρός μη δεξαμένη, πανάμωμε, έτεκες απάτορα Υιόν εν σαρκί, τον προ αιώνων εκ Πατρός γεννηθέντα αμήτορα, μηδαμώς υπομείναντα τροπήν, ή φυρμόν, ή διαίρεσιν, αλλ’ εκατέρας ουσίας την ιδιότητα σώαν φυλάξαντα…»
 
Αυτή είναι η πίστη των Αποστόλων, των Πατέρων, της Εκκλησίας.
Η ίδια αυτή πίστη απαράλλακτη διατρανώνεται και μέσα στον θεσπέσιο ύμνο της Παναγίας, τους Χαιρετισμούς. Σταθερά και αταλάντευτα τονίζεται συχνά-πυκνά εκεί, ότι αυτός που κατέβηκε και εσκήνωσε στη μήτρα της Θεοτόκου, παίρνοντας «δούλου μορφήν», είναι ο ίδιος ο Κτίστης και Θεός.
Η Παναγία γίνεται σκηνή, κατοικία, οίκος, ναός του Θεού και Λόγου. Ο πρωτοστάτης αρχάγγελος βλέπει τον ίδιο τον Κύριο να σωματώνεται, να παίρνει δηλαδή ανθρώπινη μορφή μέσα της. Στα σπλάχνα της «βρεφουργείται ο Κτίστης».
Γίνεται επίσης κλίμακα η Παναγία με την οποία κατεβαίνει στη γη ο ίδιος ο Θεός. Έχει πλέον «θεοδόχον την μήτραν» η Παρθένος και «θεοδόχον γαστέρα», αφού μέσα της δέχεται Θεό και όχι άνθρωπο. Στα χέρια της κρατάει αυτόν που έπλασε «χειρί τους ανθρώπους», τον υψηλό Θεό που φανερώθηκε «επί γης (ως) ταπεινός άνθρωπος».
Στα χέρια του πρεσβύτη Συμεών «επεδόθη ως βρέφος» αυτός που αποκαλύπτεται στη συνέχεια ότι είναι «και Θεός τέλειος».

Κι εμείς;
Ακολουθώντας την πίστη των πατέρων μας, «επόμενοι τοις αγίοιςπατράσιν», αναγνωρίζουμε ότι:
«Θεοτόκος εστίν η αγία Μαρία».
Και αναφωνούμε: «Ω πανύμνητεμήτερ, η τεκούσα τον πάντων αγίων αγιώτατονΛόγον» (και όχι απλώς κάποιον άνθρωπο), σώσε μας από κάθε συμφορά και λύτρωσε από τη μέλλουσα κόλαση όλους εμάς, που σε τιμούμε ως Θεοτόκο και με πίστη ψάλλουμε:
«Χαίρε σκηνή του Θεού και Λόγου». 

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ: ΠΩΣ ΑΓΑΠΟΥΝ ΟΙ ΑΓΙΟΙ;

 Πώς αγαπούν οι άγιοι;

Ο Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει ότι από τον λόγο του Χριστού «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι», έμαθε ο πρωτομάρτυρας Στέφανος να πει για τους λιθοβολιστές του: «Κύριε μη στήσεις αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην…». Και όλοι γενικά οι Άγιοι, ως μιμητές του Χριστού και ακόλουθοι, από αυτόν τον λόγο έμαθαν να συγχωρούν τους εχθρούς τους».

«Όλοι οι Άγιοι, ενώ υπέφεραν, μακροθυμούσαν, χωρίς να ανταποδίδουν το κακό σε κανένα και χωρίς να οργίζονται. Και ενώ τους φόνευαν, τους λιθοβολούσαν, τους κατέκαιγαν, τους έπνιγαν ή τους κατέκοβαν, εκείνοι μακροθυμούσαν προς τους δημίους και προσδέχονταν γι’ αυτούς, για να συγχωρηθούν» (Αββάς Ησαϊας).

Η αγάπη ανοίγει το δρόμο της αγιότητας. «Όλοι οι Άγιοι γίνονται όμοιοι με το Θεό με την υπερχείλιση της αγάπης  τους  και της φιλανθρωπίας προς όλους.  Αυτό το σημείο επιδιώκουν να έχουν οι Άγιοι για να εξομοιωθούν με τον Θεό: Την τέλεια αγάπη προς τον πλησίον… Διότι όταν κάποιος αποκτήσει την αγάπη, ενδύεται μαζί με αυτήν και τον ίδιο τον Θεό.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Στο βίο του Αγίου Ευθυμίου του νέου, επισκόπου Μαδύτου – 5 Μαΐου- , διαβάζουμε ότι κάποιοι ιερόσυλοι τρύπησαν μία νύχτα τους τοίχους του ιερού Ναού, όπου λειτουργούσε ο Άγιος, και άρπαξαν τα ιερά κειμήλια. Το πρωί, όταν έγινε γνωστό το γεγονός, η πόλη όλη ξεσηκώθηκε, ζητώντας την εξιχνίαση του εγκλήματος. Επειδή λοιπόν η είδηση διαδόθηκε παντού, τελικά οι κλέφτες πιάστηκαν. Οι πολίτες, που τους είχαν στα χέρια τους, δεν ήθελαν να δείξουν καμιά επιείκεια, ζητούσαν μάλιστα να επιβάλλουν σ’ εκείνους τους ταλαίπωρους τιμωρίες πρωτάκουστες.

Μόλις  κατάλαβε ο Άγιος Ευθύμιος τί σκέπτονταν, μπήκε στη μέση και είπε:

-Δεν είναι καλό, παιδιά μου, αφού είμαι εδώ εγώ, που απ’ όλους έχω περισσότερου δίκιο ν’ αγανακτώ, μια και είμαι εκείνος που ζημιώθηκε. Θα τους τιμωρήσω ανελέητα, κάνοντας τους ν’ αργοπεθαίνουν από την πείνα και την δίψα.

Τους φάνηκε ότι ο Άγιος μίλησε σωστά. Έτσι, μόλις ο όχλος διαλύθηκε, πήρε τους κλέπτες  στο σπίτι του, τους έλυσε  από τα δεσμά, τους έκανε  φιλόφρονα το τραπέζι, τους έδωσε εφόδια και για το μέλλον, και του άφησε να πάνε όπου ήθελαν!

Έτσι μιμούνται οι Άγιοι τον Χριστό: Συγχωρώντας και αγαπώντας εκείνους που τους κάνουν κακό και τους αδικούν. 

 Ιερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών»

Π. ΕΛΠΙΔΙΟΣ ΒΑΓΙΑΝΑΚΗΣ: ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΣΩΘΕΙΣ;

 ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΣΩΘΕΙΣ;

π. Ελπίδιου Βαγιανάκη

 

Αυτοί που θέλουν να καταλάβουν τα μυστικά του θεϊκού έρωτα, αυτοί που θέλουν να τα νιώσουν, πρέπει να περάσουν μέσα από ένα δρόμο, τον δρόμο της αναγνώρισης της σταυρικής θυσίας του Γιού Μου. Γιατί μέσα στη σταυρική θυσία, θα αναγνωρίσετε γιατί Εγώ σαν Πατέρας άφησα τον Γιό Μου να θυσιαστεί για σας. Δεν Τον έστειλα για να σώσει τις ψυχές σας έτσι απλά, όπως λέτε σχεδόν όλοι σας. Ο καθένας βέβαια το ερμηνεύει διαφορετικά. Εγώ όμως, λέει ο Θεός Πατέρας, θα σας πω ποια είναι η αλήθεια:
«Σας Τον έστειλα να σωθεί η ψυχή σας μέσα από την ένωση την δική σας με τον δικό σας πλέον έρωτα, τον Ιησού. Η ΘΕΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ανάμεσα σε εσάς, τις ψυχές Μου, τα παιδιά Μου, τα σπλάχνα Μου, με τον Βασιλιά σας Ιησού, με τον Γιό Μου τον μονάκριβο, στο να γίνετε ένα, αυτό είναι που σας κάνει να σώσετε την ψυχή σας. Δεν σώζει την ψυχή του αυτός που αποφεύγει τον κίνδυνο, αλλά αυτός που ερωτεύεται και γίνεται ένα με τον αγαπημένο του. Δεν σας έστειλα τον Γιό μου μονάχα για να σας σώσει από τις διάφορες πληγές. Σας Τον έστειλα για να ενωθείτε μαζί Του μέσα στην άπειρη ευσπλαχνία, μέσα στη μοναδική αυτή θεϊκή ένωση. Αυτή είναι η σωτηρία σας!
 
Ρωτήστε τους εαυτούς σας: Πότε θεωρείτε τον εαυτό σας ευτυχισμένο και σωσμένο; Όταν γλυτώνετε κάθε φορά από έναν κίνδυνο; Ή όταν ζείτε συνέχεια μέσα από τον έρωτα με τον αγαπημένο σας; Τι είναι αυτό που αναζητάτε; Τον έρωτα με τον αγαπημένο μας.
Αυτόν σας τον δίνω να γίνει μέσα από ένα δρόμο, αυτόν που μίλησε ο ίδιος Μου ο Γιός και είπε σε όλο τον κόσμο:
«ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς· ἐάν τις φάγῃ ἐκ τούτου τοῦ ἄρτου, ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνα. (Ιωάν. 6,51). Δηλαδή: «Εγώ είμαι ο Άρτος ο  ζων, που κατέβηκα από τον ουρανό, για να δοθεί σε όλους η δυνατότητα να τον φάτε και να ζήσετε…».
 
Τι λέει όμως στην συνέχεια;
«ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς». (Ιωάν. 6, 53).
‘’Δεν θα έχετε ζωή αιώνιον’’, γιατί η αιώνιος ζωή είναι ο θεϊκός έρωτας, που αντέχει διαχρονικά στο πέρασμα των αιώνων, στην απειρότητα του χρόνου. Μόνο αυτός, λέει ο Θεός Πατέρας, που θα θελήσει να γνωρίσει τον Γιό Μου και θα Τον αγαπήσει, θα Τον ερωτευθεί, μόνο αυτός αντιλαμβάνεται την αξία της μυστικής θυσίας που γίνεται κάθε φορά μέσα από τη θεία Λειτουργία. Πολλοί θα υπάρξουν που θα Με γνωρίσουν, πολλοί θα υπάρξουν που θα Με αγαπήσουν, πολλοί θα είναι αυτοί που θα μιλούν στο όνομά Μου, αλλά πολλοί ελάχιστοι είναι αυτοί, που θα γνωρίσουν και θα ζήσουν το «καθ’ ομοίωση». Οι περισσότεροι αρκούνται στο να ξέρουν ότι πέτυχαν να ζουν στο «κατ’ εικόνα Μου», αλλά αυτό δεν αρκεί. Εγώ σας δίνω την δυνατότητα του «καθ’ ομοίωση» και αυτό γίνεται μόνο μέσα από τον θεϊκό Μου έρωτα. Μόνο το Πανάγιό Μου Πνεύμα μπορεί να σας διδάξει μυστικά, πως θα γίνετε ένα με Εμένα!
 
(απόσπασμα από απομαγνητοφωνημένο κήρυγμα του π. Ελπιδίου Βαγιανάκη)

ΟΣΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!

 Άγιος Πορφύριος

Από τον φόβο στην αγάπη του Θεού

π. Δημήτριος Μπόκος 

Ο άγιος Πορφύριος, εξόχως φωτισμένη και αγαπημένη μορφή της εποχής μας, μιλάει πολλές φορές και για τη σχέση Θεού και ανθρώπου. Τη σχέση που ο Θεός δημιουργεί με τον άνθρωπο, αλλά και τη σχέση που ο άνθρωπος δημιουργεί με τον Θεό. Λέει:
«Τον Χριστό να τον αισθανόμαστε φίλο μας. Είναι ο φίλος μας. Το βεβαιώνει ο ίδιος: “Υμείς φίλοι μού εστε”. Σαν φίλο να τον ατενίζουμε και να τον πλησιάζουμε. Πέφτουμε; Αμαρτάνουμε; Με οικειότητα, αγάπη κι εμπιστοσύνη να τρέχουμε κοντά του. Όχι με φόβο ότι θα μας τιμωρήσει, αλλά με θάρρος, που θα μας δίδει η αίσθηση του φίλου. Να του πούμε: “Κύριε, το έκανα, έπεσα, συγχώρεσέ με”. Αλλά συγχρόνως να αισθανόμαστε ότι μας αγαπάει, ότι μας δέχεται τρυφερά, με αγάπη και μας συγχωρεί. Όταν πιστεύουμε πως μας αγαπάει και τον αγαπάμε, δεν αισθανόμαστε ξένοι και χωρισμένοι απ’ αυτόν, ούτε όταν αμαρτάνουμε. Όπως και να φερθούμε, ξέρουμε ότι μας αγαπάει… Είναι μία σχέση ανώτερη, μοναδική, η σχέση της ψυχής με τον Θεό, που δεν τη διασπά τίποτα…
» Το Ευαγγέλιο λέει με συμβολικές λέξεις για τον άδικο, ότι θα βρεθεί εκεί όπου υπάρχει “ο τριγμός και ο βρυγμός των οδόντων”, διότι μακράν του Θεού έτσι είναι… Αυτές οι λέξεις δημιουργούν το φόβο της κολάσεως. Όλα έχουν τη σημασία τους, το χρόνο και την περίστασή τους. Η έννοια του φόβου είναι καλή για τα πρώτα στάδια. Ο άνθρωπος ο αρχάριος, που δεν έχει ακόμη λεπτυνθεί, συγκρατείται από το κακό με το φόβο. Αλλ’ αυτό είναι ένα στάδιο, ένας χαμηλός βαθμός σχέσεως με το θείον. Το πάμε στη συναλλαγή, προκειμένου να κερδίσουμε τον Παράδεισο ή να γλυτώσουμε την κόλαση. Αυτό δείχνει κάποια ιδιοτέλεια, κάποιο συμφέρον. Εμένα δεν μου αρέσει αυτός ο τρόπος. Όταν ο άνθρωπος προχωρήσει και μπει στην αγάπη του Θεού, τι του χρειάζεται ο φόβος; Το να γίνει καλός κάποιος από φόβο στον Θεό κι όχι από αγάπη, δεν έχει τόση αξία.
» Προχωρώντας το Ευαγγέλιο, μας δίνει να καταλάβουμε πως ο Χριστός είναι η χαρά, η αλήθεια, πως ο Χριστός είναι ο Παράδεισος. Πώς το λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης; “Φόβος ουκ έστιν εν τη αγάπη, αλλ΄ η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον, ότι ο φόβος κόλασιν έχει. Ο δε φοβούμενος ου τετελείωται εν τη αγάπη”. Προσπαθώντας διά του φόβου, μπαίνουμε σιγά σιγά στην αγάπη του Θεού. Πάει τότε η κόλαση, πάει ο φόβος, πάει ο θάνατος. Ενδιαφερόμαστε μόνο για την αγάπη του Θεού. Κάνουμε το παν γι’ αυτή την αγάπη. Ό,τι ο γαμπρός για τη νύφη». (Αγ. Πορφυρίου, Βίος και Λόγοι, σ. 232-235)
Ας δώσει ο άγιος να διαπεράσουμε όλοι μας από τον φόβο στην αγάπη του Θεού!
 
«Αντιύλη». Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου, Πρέβεζα

ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΔΕΝ ΩΦΕΛΕΙ ΟΥΤΕ Η ΠΙΣΤΗΣ

 Χωρίς την μετάνοια δεν ωφελεί ούτε ή πίστης

 

Ή μετάνοια γεννιέται στην καρδιά του ανθρώπου από την πίστη καί τον φόβο του Θεού. Ο αββάς Ισαάκ ό Σύρος παρομοιάζει την μετάνοια με πλοίο. Καί όπως δεν μπορεί κάποιος να πέραση την θάλασσα χωρίς πλοίο, έτσι δεν μπορεί καί κάποιος χωρίς την μετάνοια καί τον φόβο του Θεού να πέραση την ακάθαρτη θάλασσα των αμαρτιών καί των παθών καί να φθάση στην αγάπη του Θεού.
Αυτήν την θάλασσα μπορεί να την πέραση ό άνθρωπος μόνο με το πλοίο της μετανοίας το όποιο έχει για κωπηλάτες τον φόβο του Θεού. "Αν οι κωπηλάτες δεν κυβερνούν καλά το πλοίο, ό άνθρωπος καταποντίζεται στην θάλασσα των παθών καί δεν φθάνει ποτέ στο θεϊκό λιμάνι της αγάπης του Θεού.
Ό θείος φόβος εξ άλλου είναι αυτός πού προφυλάσσει τον άνθρωπο από τον χειμώνα των παθών, για να μη χαθεί ό καρπός του αγώνα του, τον όποιον έχει αποκτήσει σε όλη του τη ζωή με κόπο καί μόχθο.
Ή μετάνοια βέβαια έχει καί ορισμένες εκδηλώσεις, απτές αποδείξεις θα λέγαμε, πού στην πατερική ορολογία ονομάζονται "καρποί μετανοίας". Όλα αυτά φυσικά προκαλούν την κάθαρση της ανθρώπινης ψυχής από τα πάθη.
Πρώτος καρπός της μετανοίας είναι ή εξομολόγησης. Σ' αυτήν ολοκληρώνεται ή μετάνοια. Προϋπόθεσης της εξομολογήσεως και της μετανοίας είναι ή επίγνωσηςτων αμαρτημάτων καί το ταπεινό φρόνημα. "Αν ό άνθρωπος δε γνωρίσει τα πάθη καί τις αμαρτίες του καί δεν ταπεινωθεί, ή εξομολόγηση του είναι ανώφελη. Ή εξομολόγησης είναι έκφρασης ταπεινής καρδιάς. Όταν ή καρδιά σκληρυνθεί τότε ό άνθρωπος δεν ομολογεί ότι είναι αιτία των παθών καί των αμαρτιών του ό ίδιος, αλλά προφασίζεται καί αιτιάται τους ανθρώπους ή τους δαίμονες ή καί ακόμη αυτόν τον ίδιο το Θεό. Ή σωστή εξομολόγησης φέρνει στην καρδιά του ανθρώπουκατάνυξη, ή οποία είναι απόρροια της αισχύνης αλλά και της παρηγοριάς που ακολουθεί την επίγνωση καί την ομολογία των αμαρτιών καί την αποδοχή της ευθύνης γι' αυτά.
Οι ιερείς συγχωρούν τις αμαρτίες των εξομολογούμενων καί οι έμπειροι πνευματικοί θεραπεύουν τα ανθρώπινα πάθη. Γι' αυτό καί πρέπει οι πνευματικοί πατέρες να είναι υγιείς, "κεκαθαρμένοι" από τα πάθη για να μπορέσουν να θεραπεύσουν σωστά, αλλά καί για να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο να πέσουν οι ίδιοι σε "μιαρά καί βδελυκτά πάθη".
Στο μυστήριο βλέπει ό άνθρωπος την μοναδική, την απόλυτη, την όντως καθαρότητα, τον Θεό, καί ταυτόχρονα συνειδητοποιεί την δική του μολυσμένη καί ακάθαρτη ύπαρξη καί αμέσως σπεύδει να την καθαρίσει με την έξομολόγησί πού μοιάζει με το καθάρισμα του αγρού. Όπως το άροτρο καθαρίζει την γη από τα αγκάθια καί τα τριβόλια, έτσι καί ή εξομολόγησης ανασκάβει καί αποβάλλει από την ανθρώπινη καρδιά όλα τα πάθη πού κρύβονται μέσα της, την ετοιμάζει να υποδεχθεί τον ιερό σκοπό της χάριτος καί την βοηθεί να γίνει κατάλληλη για την καλλιέργεια καί την ευφορία των αρετών.
Με την μετάνοια καί την εξομολόγηση συνδέονται τρεις ακόμη πνευματικές αρετές: Το πένθος, τα δάκρυα καί ή αυτογνωσία. Καί οι τρεις αρετές αυτές βοηθούν σημαντικά στην κάθαρση από τα πάθη. Με το πένθος καί τα δάκρυα φθάνει κανείς στην πεδιάδα "της καθαρότητος της ψυχής". Το πένθος καί τα δάκρυα είναι αυτά πού θανατώνουν εύκολα τα πάθη" ή ψυχή δέχεται την ειρήνη των λογισμών καί ανυψώνεται στην καθαρότητα του νου.
Ιδιαίτερα το πένθος καί ή λύπη καταπολεμούν το πάθος της βλασφημίας, ενώ ή αυτομεμψία τους λογισμούς της υπερηφάνειας. Γι' αυτό καί ό αββάς Ισαάκ ό Σύρος συμβουλεύει: "Όταν έλθει σοι λογισμός της υπερηφάνειας -ότι έφθασες σε κάποια πνευματικά μέτρα - ειπέ' γέρων βλέπε την πορνείαν σου". Γι' αυτό τονίζει, πρέπει να παρακαλάμε τον Θεό να μας δώσει αυτό το χάρισμα. "Αν μας το δώσει "ου μη άρθή άφ' ημών ή καθαρότης έως της εξόδου ημών εκ του βίου τούτου".
Ό αγ. Γρηγόριος ό Παλαμάς ακολουθώντας την γνήσια εκκλησιαστική παράδοση, κρίνει αναγκαία την υπακοή σε πνευματικό πατέρα, στον όποιο καί πρέπει ό χριστιανός "να έξαγγέλλη τα πονηρά πάθη της ψυχής" καί να δέχεται την "πνευματικήν ιατρείαν".
Ή σύνδεσης με πνευματικό πατέρα είναι απαραίτητη για την πνευματική μας τελείωση. Χωρίς την υπακοή στο πνευματικό μας πατέρα δεν είναι δυνατή καί ή υπακοή μας στον Κύριο. Καί χωρίς υπακοή δεν μπορεί να ύπαρξη πνευματική πρόοδος καί διαφύλαξης από τον εγωισμό καί την πλάνη. Μάλιστα στα μοναστήρια υπάρχει το σύνθημα" "Υπακοή = ζωή, παρακοή = θάνατος".
Ό αγώνας για την κάθαρση από τα πάθη χρειάζεται φροντίδα και προσοχή. Πρέπει να γίνεται με σύνεση καί απαραίτητη γνώση καί "ουχί εν παιγνίω, αλλά τεχνικώς". Με επίγνωση των κανόνων, αλλά καί των δυσκολιών. Δεν θεραπεύονται με το ίδιο φάρμακο όλες οι σωματικές ασθένειες. Το ί'διο καί οι πνευματικές. "Πάν άρρώστημα τοις οικείοι φαρμάκοις θεραπεύεται".
Είναι σημαντικό να πολεμά κανείς το πάθος καί να το ξεριζώσει όσο ακόμη είναι μικρό καί τρυφερό. "Αν "πλατυνθη καί περκάση", είναι πολύ δύσκολο να ξεριζωθεί. Όταν είναι μικρά τα πάθη μοιάζουν με σκύλους πού είναι σε κρεοπωλεία καί απομακρύνονται μόνον με την φωνή' όταν όμως μεγαλώσουν γίνονται λιοντάρια ασυγκράτητα καί επικίνδυνα.
Ό αγώνας αυτός ακόμη χρειάζεται επιμονή καί σταθερότητα. Θεωρείται αναγκαία ή καθημερινή προσπάθεια για το ξερρίζωμα των παθών. Ενώ ή αμέλεια καί ή ραθυμία έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των παθών στην καρδιά του ανθρώπου. Καί ή πιο μικρή πνευματική έργασία που γίνεται σταθερά και καθημερινά, έχει μεγάλη δύναμη καί μπορεί να απαλύνει την σκληρότητα των παθών. Γι' αυτό χρειάζεται πρόγραμμα. Όπως δεν μπορεί να λειτουργήσει κάποια υπηρεσία χωρίς πρόγραμμα, έτσι καί ό πνευματικός αγώνας δεν γίνεται ή δε λειτουργεί σωστά χωρίς πρόγραμμα. Χρειάζεται επιμονή καί σταθερότητα μέχρι θανάτου.
Πρέπει ακόμη ό άνθρωπος να αποφεύγει τις αίτιες των παθών Ή απομάκρυνσης αυτή δεν έχει μόνο προληπτικό, αλλά καί θεραπευτικό χαρακτήρα. Βοήθα τον άνθρωπο στον αγώνα κατά της καθάρσεως των παθών. Όταν ή επιθυμία βρίσκεται δίπλα στον άνθρωπο, τότε δύσκολα νικάται το πάθος. Ό αγώνας του είναι διπλός" εσωτερικός καί εξωτερικός. Για παράδειγμα, για να πολεμηθεί το πάθος της πορνείας ισχυρό όπλο είναι "το άπέχεσθαι εκ της θέας του προσώπου". Έτσι κλείνεται το εξωτερικό μέτωπο καί μένει μόνον το εσωτερικό.
Για να μπόρεση ό άνθρωπος να απομακρυνθεί καί να θεραπευθεί από τα πάθη του, πολύ βοηθητικά είναι ακόμη δύο πράγματα: Ή ησυχία καί ή έρημος. Λέγοντας έρημο οι πατέρες, δεν εννοούν μόνο την σωματική απομάκρυνση από τον κόσμο, όσο κυρίως την εσωτερική απομάκρυνση από τα πράγματα του κόσμου. Είναι απαραίτητο να αγωνίζεται κανείς "οπού δ' αν ή" για να ξερριζώση τα πάθη από την ψυχή του.
 
Βενεδίκτου Ιερομονάχου Αγιορείτου

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗΣ

 Οι τρεις μορφές ταπείνωσης

 

Στή πορεία τῆς ζωῆς του ὁ ἄνθρωπος θά συναντήσει τρεῖς μορφές ταπείνωσης. Ἡ μιά προέρχεται ἀπό τήν κακία τῶν ἀνθρώπων, ἡ δέ ἄλλη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἡ τρίτη εἶναι ἡ ἑκούσια ταπείνωση, ἡ ταπεινοφροσύνη πού ὁ ἴδιος θά θελήσει νά ἐπιβάλει στόν ἑαυτό του.
 
α) Συμβαίνει πολλές φορές ἄνθρωποι, κυριευμένοι ἀπό ζήλεια καί φθόνο γιά τήν πρόοδο τῶν συνανθρώπων τους, νά θέλουν νά ταπεινώσουν, νά ἐξευτελίσουν κάποιο, γιά νά ἱκανοποιήσουν τά ζηλόφθονά τους αἰσθήματα. 
 
Χρησιμοποιοῦν γι’ αὐτό τή συκοφαντία καί τό διασυρμό, μέ ἀποτέλεσμα νά βρίσκεται ὁ ἄνθρωπος σέ πολύ δύσκολη θέση, γιατί στά μάτια τῶν ἄλλων εἶναι ἐκτεθειμένος στά ψεύδη καί στίς συκοφαντίες. Αὐτή εἶναι μιά μορφή ταπείνωσης πού συχνά συναντοῦμε στό σύγχρονο κόσμο μας, ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ὑλόφρονας, ὑπερήφανος ἀτομιστής, τόν ἐνδιαφέρει μόνο ὁ στενός του κύκλος καί ἡ καλοπέραση. Ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν ἀνθρώπων, δυστυχῶς βρίσκεται σ’ αὐτή τήν καταστρεπτική ὁδό πού ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο μακρυά ἀπό τήν ὁδό τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
 
β) Ἄλλη μορφή ταπείνωσης εἶναι αὐτή πού ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ χρησιμοποιεῖ σάν φάρμακο σωτήριο γιά θεραπεία τῶν παθῶν καί σωτηρία τῆς ψυχῆς καί συνίσταται στό ἑξῆς: Ὅταν ὁ παντογνώστης Κύριος βλέπει τόν πιστό του ἄνθρωπο νά παρασύρεται ἀπό τίς ἀδυναμίες του καί νά κινδυνεύει νά χάσει τόν Παράδεισο, τότε ἐπεμβαίνει μέ ἀγάπη καί ἐπιτρέπει στόν πειραστή διάβολο νά τόν δοκιμάσει μέ διάφορους τρόπους καί πειρασμούς, πάντοτε μέχρι κάποιου βαθμοῦ, γιά νά ἀνοίξουν τά μάτια τῆς ψυχῆς του καί νά ξαναβρεῖ τό δρόμο τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί τῆς βασιλείας Του. Ἐδῶ ὅμως ὑπάρχει μιά μεγάλη διαφορά. Ἐνῶ ἡ ἀνθρώπινη δοκιμασία φτάνει μέχρι καταστροφῆς , ἡ δοκιμασία τοῦ Θεοῦ ἔχει ὅρια μέχρι ἐκεῖ πού ἀντέχει ὁ ἄνθρωπος καί ὄχι περισσότερο. Δέν ἀφήνει ὁ Θεός, τόν ἄνθρωπο νά λυγίσει κάτω ἀπό τό βάρος τῶν δοκιμασιῶν, ἀλλά ἐπεμβαίνει, τόν στηρίζει καί τόν σώζει. Ἡ δοκιμασία πού προέρχεται ἀπό τό Θεό εἶναι φιλάνθρωπη.
Παραδείγματα ὑπάρχουν πολλά ἀπό τούς χρόνους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τόσο ἀπό ἄτομα ὅσο καί ἀπό ἔθνη. Ὁ βασιλέας Δαυΐδ, γιά παράδειγμα, ξέφευγε ἀπό τό δρόμο τοῦ Θεοῦ. Τότε ὁ Κύριος τόν ταπείνωνε μέ διάφορους τρόπους καί ξανάβρισκε τό δρόμο του. Ὁ ἴδιος ὁμολογοῦσε: «πρίν μέ ταπεινώσεις , Θεέ μου, ἐγώ εἶχα ἁμαρτήσει ἐνώπιόν σου». Ἀκόμα παραδέχεται ὅτι ὠφελήθηκε ἀπό τήν ταπείνωση τοῦ Κυρίου. «Εὐεργετικό καί σωτήριο ὑπῆρξε τό γεγονός, ὅτι μέ τήν πατρική σου παιδαγωγία διά τῶν θλίψεων μέ ἐταπείνωσες, γιά νά μάθω καλύτερα τίς ἐντολές σου» (Ψαλμ.118, 68-71).
Καί τό ἰουδαϊκό ἔθνος, ὁ λαός τοῦ Κυρίου, ὅταν υἱοθετοῦσε τά ἔθιμα τῶν εἰδωλολατρῶν γειτόνων του, ἐπέτρεπεν ὁ Θεός νά πολεμηθοῦν ἀπό ἄλλα ἔθνη καί νά ταπεινωθοῦν, πράγμα πού τούς ἄνοιγε τά μάτια καί μετανοοῦσαν καί σώζονταν.
Αὐτά τά παραδείγματα συνεχίζονται καί στήν ἐποχή τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἕνας Παῦλος δοκιμάζεται κατά παραχώρηση Θεοῦ καί ταπεινώνεται, γιατί αὐτό ἀπαιτοῦσε τό συμφέρο του κατά τήν παντογνωσία τοῦ Κυρίου. Εἶναι καί πολλά ἄλλα τέτοια πού παρουσιάζει ἡ ἱστορία τοῦ κόσμου καί θά ἀναφέρουμε ἀργότερα.
 
γ) Ὑπάρχει καί μιά τρίτη μορφή ταπείνωσης πού συναντοῦμε στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, σέ μοναχούς καί λαϊκούς ἀνθρώπους. Εἶναι ἡ ἑκούσια ταπείνωση, δηλαδή τό ταπεινό φρόνημα σ’ ὅλη τή ζωή τοῦ πιστοῦ. Ὁ χριστιανός πού ἔχει ἐρωτική διάθεση γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐφαρμόζει σ’ ὅλες τίς ἐκφάνσεις τῆς ζωῆς του τό ταπεινό φρόνημα. Αὐτός πού ἀπεφάσισε νά φορέσει τό ἔνδυμα τῆς ταπεινοφροσύνης, προσπαθεῖ νά ἐξαφανίσει ἀπό τή ζωή του τήν ὑψηλοφροσύνη, τήν ὑπερηφάνεια, τή φιλαυτία καί ὅλα τά ἑωσφορικά πάθη. Ἀπό τή στιγμή πού πῆρε αὐτή τή γενναία ἀπόφαση, θεωρεῖ τόν ἑαυτό του κατώτερο ἀπό κάθε ἄνθρωπο. Στήριγμα τοῦ πιστοῦ, στήν περίπτωση αὐτή, εἶναι ὁ Κύριος, στή βοήθεια τοῦ Ὁποίου ἐλπίζει.
Εἶναι ἄλλωστε γνωστή ἡ ταπεινοφροσύνη μερικῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας πού ὀνομάσθησαν «διά Χριστόν σαλοί». Αὐτοί γιά τόν κόσμο ἦσαν τρελλοί, γιατί δέχονταν τίς ὕβρεις, τήν κακομεταχείριση, τή λοιδορία ἀτάραχα, χωρίς νά ἀντιδροῦν, ἐνῶ ἦσαν σώφρονες καί σοφοί. Ἡ σοφία καί ἁγιότητά τους γινόταν γνωστή στό τέλος τῆς ζωῆς τους καί μετά θάνατον, ὅταν γινόταν γνωστόν τί οὐσιαστικά ἦσαν.
 
π. Χαράλαμπος Νεόφυτος

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΖΩΗ, ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΜΑΡΤΗΣΙΑ!

 Χριστιανική ζωή, αγιότητα και αναμαρτησία

Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος καθηγητής Θεολογικής σχολής ΑΠΘ

 

Η χριστιανική ζωή, ως ζωή κοινωνίας με τον Θεό, είναι στην ουσία της ζωή αγιότητας και αναμαρτησίας. Η αμαρτία απομακρύνει τον άνθρωπο από τον Θεό και την χάρη του. Όταν αυτός μένει κοντά στον Θεό, μετέχει στην θεία ζωή και δεν υπάρχει χώρος για την αμαρτία. Όπως και όταν επιστρέφει στον Θεό, ο χώρος της αμαρτίας εξαφανίζεται και ο άνθρωπος εξαγιάζεται. Η αγιότητα είναι ιδιότητα του Θεού. Άγιος από την φύση του είναι μόνο ο Θεός (1). Ο άνθρωπος γίνεται άγιος μετέχοντας στην θεία αγιότητα. Αυτό σημαίνει ότι η αγιότητα είναι οντολογική ιδιότητα, που μεταδίδεται στον άνθρωπο με την χάρη του Θεού. Είναι η ιδιότητα που αποκτάται από τα μέλη του σώματος του Χριστού και τους κοινωνούς της θείας ζωής. Αντίθετα η αμαρτία είναι παρά φύση κατάσταση, που ανάγεται στην κακή προαίρεση (2). Αυτή αλλοτριώνει τον άνθρωπο από τον Θεό και τον εξωθεί στο μη ον.
Ο άνθρωπος που αναγεννάται εν Χριστώ αγιάζεται, ελευθερώνεται από την αμαρτία και αποκτά την δυνατότητα της αναμαρτησίας. Ο άνθρωπος αυτός, όπως λέει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης, δεν αμαρτάνει γιατί γεννήθηκε από τον Θεό (Α’ Ιω. 3:9). Και ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος παρατηρεί: «Ουδείς πίστιν επαγγελλόμενος αμαρτάνει» (3). Παρόλα όμως αυτά κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν αμαρτάνει, γιατί κανένας δεν τηρεί πλήρως τις εντολές. Δεν είναι απαραίτητο να παραβιάσει κάποιος τις λεγόμενες αρνητικές εντολές, για να αμαρτήσει. Και μόνον αν δεν αγαπάει τον Θεό «εξ όλης της καρδίας και εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας και εξ όλης της ισχύος» του (Μαρκ. 12:30), αμαρτάνει. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Ιωάννης, ενώ τονίζει ότι η χριστιανική ζωή είναι ασυμβίβαστη με την αμαρτία, παρατηρεί ταυτόχρονα ότι, αν πούμε ότι είμαστε αναμάρτητοι, εξαπατούμε τον εαυτό μας και δεν λέμε την αλήθεια (Α’ Ιω. 1:8).
Εδώ βρίσκεται και το παράδοξο της χριστιανικής ζωής. Ενώ δηλαδή αυτή είναι ζωή αγιότητας και αναμαρτησίας, ζωή φωτισμένη από την αλήθεια του Θεού και την χάρη του Αγίου Πνεύματος, δεν παύει να επηρεάζεται από την λήθη του Θεού και την αμαρτία. Το παράδοξο αυτό συνδέεται άμεσα με τον παράγοντα του χρόνου. Συνεκτεινόμενος ο χρόνος με την φθορά και τον θάνατο «πειράζει» τον άνθρωπο και κεντρίζει τον εγωκεντρισμό του. Έτσι καλλιεργεί την φιλαυτία και την λήθη του Θεού, που είναι η αιτία των παθών και της αμαρτίας. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται να διαψεύδεται και η αναμαρτησία.
Ό,τι όμως διαψεύδεται στον κοσμικό χρόνο, επανορθώνεται στον λειτουργικό χρόνο. Το χάσμα, που δημιουργείται ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό, γεφυρώνεται με την χάρη του Θεού που προσφέρεται εν Χριστώ (4). Έτσι, ό,τι δεν μπορεί να πραγματοποιήσει ο άνθρωπος με τις κτιστές δυνάμεις του, το προσφέρει ο Θεός με την άκτιστη χάρη του. Γι’ αυτό ο πιστός ζητά κάθε ημέρα και κάθε ώρα να τον καταξιώσει ο Θεός να φυλαχθεί αναμάρτητος.
 
(1) «Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός». Ύμνος θείας Λειτουργίας.
(2) «Η αμαρτία ουκ έστι της φύσεως, αλλά της κακής προαιρέσεως». Θεοδωρήτου Κύρου, Ερανιστής 1, PG 83, 40D. Αμαρτία ονομάζεται και ο ίδιος ο διάβολος ως εισηγητής και διδάσκαλος της αμαρτίας. Βλ. Ιω. Χρυσοστόμου, Ομιλία εις την προς Ρωμαίους 7,19, PG 60, 190C.
(3) Ιγνατίου Αντιοχείας, Προς Εφεσίους 4,3.
(4) «Το αίμα Ιησού Χριστού του Υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας». Α’ Ιω. 1,7.
 
Από το βιβλίο: Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική. Δεύτερος τόμος. Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2015, σελ. 118 (αποσπάσματα).

Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΤΣΗΣ: ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΑΙ ΦΗΜΑΙ!

 Παραπλανητικαί φῆμαι

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

 

Εἶναι συνηθισμένο φαινόμενο πολλοὶ καλοπροαίρετοι χριστιανοὶ νὰ κάνουν λαθεμένες ἐπιλογὲς καὶ νὰ ἐμπιστεύονται ἀκατάλληλα πρόσωπα, ποὺ θὰ τοὺς ὁδηγήσουν στὴν πνευματικὴ ζωή. Γρήγορα ὅμως ἀπογοητεύονται, γιατί διαπιστώνουν ὅτι τὰ πρόσωπα αὐτὰ δὲν ἔχουν τὶς ἀναγκαῖες ἱκανότητες καὶ ἡ φήμη ποὺ τὰ συνοδεύει δὲν ἀνταποκρίνεται στὴν πραγματικότητα. Πρόκειται γιὰ ὑποκριτὲς ποὺ παραπλανοῦν τοὺς ἀνυποψίαστους. Ἡ φήμη τους δημιουργήθηκε ἀπὸ ἀφελεῖς ἀνθρώπους καὶ ὄχι ἀπὸ θεοφιλεῖς πράξεις, ποὺ οἱ ἴδιοι ἔκαναν ἢ ἀπὸ ἀληθινὲς ἀρετὲς ποὺ ἀπέκτησαν. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι τραγικό. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ τούς ἀκολούθησαν, κι ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς ἀκολουθοῦν ἀκόμα, ἔχουν πνευματικὴ σύγχυση καὶ δὲν μποροῦν νὰ ξεκαθαρίσουν στὸ νοῦ τους τί εἶναι ἡ πνευματικὴ ζωή καὶ ποιὰ εἶναι ἡ οὕτως κατὰ Θεὸν ἐμπειρία καὶ πρακτική. Τὰ ὅσα συμβαίνουν στὴ ζωή τους εἶναι ἀνησυχητικὰ καὶ πρέπει νὰ τούς λυπᾶται κανείς, χωρὶς ὅμως νὰ μπορεῖ εὔκολα νὰ τοὺς μεταπείσει καὶ νὰ τοὺς ἀπομακρύνει ἀπὸ τοὺς ἐπιτήδειους ἐκμεταλλευτὲς τῆς λαϊκῆς εὐσέβειας, οἱ ὁποῖοι συνήθως εἶναι κληρικοὶ καὶ μοναχοί.
Τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο συμβαίνει, ὅταν οἱ πνευματικοὶ πατέρες καὶ καθοδηγητὲς ἔχουν ἀρετές, χωρὶς νὰ εἶναι ἀπαραιτήτως καὶ φημισμένοι. Τὰ πρόσωπα αὐτὰ δὲν χρησιμοποιοῦν τρόπους προβολῆς, γιατί εἶναι ταπεινὰ καὶ ἀνιδιοτελῆ. Δὲν ἐπιδιώκουν τίποτα τὸ προσωπικὸ οὔτε καὶ περιμένουν κάποια ὑλικὴ ἀνταπόδοση. Ἐμποδίζουν μάλιστα τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τοὺς ἐμπιστεύονται νὰ μιλοῦν ἐπαινετικὰ γι’ αὐτοὺς καὶ δὲν διανοοῦνται νὰ τοὺς χρησιμοποιοῦν γιὰ τὴν διεκπαιρέωση προσωπικῶν τους ὑποθέσεων. Δὲν θέλουν τὰ πνευματικά τους τέκνα νὰ εἶναι ὑπηρέτες τους οὔτε βέβαια τούς ζητοῦν νὰ ἔχουν δουλικὸ φρόνημα ἀπέναντί τους. Μὲ ἄλλα λόγια δὲν τοὺς στεροῦν τὴν ἐλευθερία τῆς ἐπιλογῆς, γιατί ἡ προσπάθειά τους εἶναι νὰ μάθουν νὰ ἀκολουθοῦν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή τους καὶ ὄχι νὰ ἐκβιάζονται καὶ νὰ πιέζονται μὲ ἀπαράδεκτους τρόπους.
Οἱ πνευματικοὶ πατέρες πρέπει νὰ ἔχουν εὐαισθησία, στοργὴ καὶ εἰλικρινῆ συμπεριφορά. Νὰ ξέρουν οἱ ἄνθρωποι ποὺ τοὺς ἐμπιστεύονται μὲ ποιοὺς ἔχουν νὰ κάνουν, νὰ χαίρονται, ὅταν τοὺς πλησιάζουν καὶ νὰ ἐνθουσιάζονται, ὅταν ἐκεῖνοι τοὺς διαβάζουν τὴ συγχωρητικὴ εὐχὴ ἢ ὅταν συναντοῦν κάποιον ἐν Χριστῷ ἀδελφό, ποὺ εἶναι πράγματι ἀ­δελφὸς καὶ μποροῦν νὰ ἐπικοινωνήσουν πνευματικά, γιατί ἔχουν τὸν ἴδιο γέροντα.
Δυστυχῶς, αὐτὴ ἡ δεύτερη περίπτωση, ἡ καλὴ καὶ ἰδανική, δὲν εἶναι συνήθης, γιατί λείπουν οἱ προϋποθέσεις, τόσο ἀ­πὸ τὴ μεριὰ τῶν ἁπλῶν ἀν­θρώπων, ὅσο καὶ ἀπὸ τὴ μεριὰ τῶν πνευματικῶν καθοδηγητῶν. Οἱ πρῶτοι πρέπει νὰ ἔχουν ἀγαθὴ προαίρεση καὶ νὰ ἐπιθυμοῦν τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν, παρὰ τὶς ἀδυναμίες τους, καὶ οἱ δεύτεροι νὰ εἶναι ταπεινοὶ καὶ νὰ ἔχουν συναίσθηση τῆς πνευματικῆς τους ἀποστολῆς. Τὸ λέω καὶ τὸ ξαναλέω αὐτό, γιατί συνεχῶς διαπιστώνω προσωπικά, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ ἀδελφοί μοῦ λένε, ὅτι εἶναι φοβερὰ τὰ ὅσα συμβαίνουν. Πνευματικοὶ δημιουργοῦν δυσάρεστες καταστάσεις ἐντελῶς ἀναίτια. Κοσμικοὶ πνευματικοὶ καὶ ἀνημέρωτοι ἁγιορεῖτες πατέρες ἀντιμετωπίζουν καλοπροαίρετους νέους- χωρὶς νὰ γίνονται μέτοχοι τῆς ἀγωνίας τους – μὲ ἐπιπολαιότητα ποὺ ἀποδεικνύει τὴ σκληρότητα τῆς καρδιᾶς τους καὶ τὸ μέγεθος τῆς προκλητικῆς τους ἀδιαφορίας. Πληγώνουν ἀδιάκριτα τούς νέους καὶ μετὰ τοὺς ἐγκαταλείπουν. Τοὺς ἐπικρίνουν κιόλας γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὴ δική τους ἐγκληματικὴ συμπεριφορά. Καὶ ὅλα αὐτὰ μὲ τὴν ψευδαίσθηση ὅτι ἀκολουθοῦν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχουν ἄνωθεν ἀποκαλύψεις!
 
Ορθόδοξος Τύπος