Ώρα περισυλλογής για τον
ρωσικό λαό
«Είναι η ώρα περισυλλογής για τον ρωσικό λαό. Εμείς οι πιστοί δεν καλούμαστε να
μάθουμε για τον Θεό, αλλά να είμαστε μαζί του, έτσι και με τον Άγιο Παΐσιο. Ο
σκοπός δεν είναι μόνο να μάθουμε περισσότερα για τη ζωή του, αλλά να είμαστε
μαζί του, να πατήσουμε στο μονοπάτι του Έλληνα αγιορείτη, του Άγιου Παΐσιου,
που άνοιξε στον χριστιανικό κόσμο ένα νέο παράθυρο στον Θεό», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
ο Αρχιεπίσκοπος Βερεΐσκι και πρύτανης επί 20ετία της Πνευματικής Ακαδημίας
Μόσχας, Ευγένιος (κατά κόσμο Βαλέριος Ρεσέτνικοβ).
«Ο νέος Άγιος Έλληνας έδωσε στο σύγχρονο άνθρωπο μια ελπίδα σωτηρίας. Δεν είναι
τυχαίο πως αγαπιέται πολύ στη Ρωσία», επαναλαμβάνει ο ηγούμενος Κυπριανός (κατά
κόσμο Βλαντίμιρ Γιάτσενκο), πρόεδρος του Ιδρύματος διαφύλαξης των πνευματικών
και ηθικών αξιών της Ρωσίας "Πακρόφ" (Αγία Σκέπη), που διοργάνωσε την
Ημέρα μνήμης του Αγίου Παϊσίου, στα έδρανα της Πνευματικής Ακαδημίας του
Πατριαρχείο Μόσχα και πάσης Ρωσίας.
Ο Ρώσος αγιορείτης Τύχων
- πνευματικός του Αγίου Παΐσιου
Την εκδήλωση μνήμης του Αγίου Παΐσιου, τίμησε ο υπουργός Δικαιοσύνης της
Ρωσίας, Αλέξανδρος Κονοβάλοβ, που παρουσίασε το βιβλίο, στη ρωσική γλώσσα, για
τον Ρώσο γέροντας αγιορείτη Τίχωνα, τον πνευματικό του Αγίου Παΐσιου.
«Η σημερινή αναγέννηση της Ρωσίας μπορεί να γίνει μόνο με την επιστροφή στις
αιώνιες πνευματικές πηγές, στις οποίες το Άγιο Όρος, ο γέροντας αγιορείτη
Τίχωνας και ο Άγιος Παΐσιος κατέχουν μία από τις πιο σημαντικές θέσεις», τόνισε
ο Ρώσος υπουργός.
Οι πνευματικοί δεσμοί Ρώσων και Ελλήνων είναι βαθιά ριζωμένοι στην ιστορία των
δυο χωρών, αλλά οι δεσμοί είναι και ανθρώπινοι, πνευματικοί. Η νέα έκδοση του
βιβλίου για τον παπά - Τίχωνα, κατά κόσμον Τιμόθεο Γκολεγκώφ, του πνευματικού
του γέροντα Παΐσιου, έρχεται να αναδείξει, ακόμα μια φορά, τους δυνατούς αυτούς
δεσμούς. Ο γέροντας Τίχων γεννήθηκε το 1884 στη Ρωσία. Από μικρός αισθάνθηκε τη
μοναχική κλίση, πήγε, προσκύνησε τους Αγίους Τόπους και εν συνεχεία ήρθε στο
Άγιον Όρος. Κλείνοντας την παρουσίαση του βιβλίου, ο πρύτανης της Πνευματικής
Ακαδημίας Μόσχας, Ευγένιος, παρατήρησε: «Πριν χρόνια σε καμιά περίπτωση δεν θα
βλέπαμε κυβερνητικά στελέχη σε θρησκευτικές εκδηλώσεις, εκτός αν ήταν για την
ειρήνη στον κόσμο. Σήμερα άλλαξαν οι εποχές, και διαπιστώνω πως ο ρόλος της
θρησκείας και της πίστης βρήκε την πρέπουσα αναγνώριση της κυβέρνησής μας».
Η ελληνομάθεια - πηγή
έμπνευσης στο Μοναστήρι της Λαύρας
«Τα ελληνικά τα λατρεύω, ειδικά την αρχαιοελληνική γλώσσα!», λέει με
ενθουσιασμό στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ηγούμενος Διονύσιος και μας οδηγεί στη μυθική
βιβλιοθήκη της Λαύρας.
«Εδώ μεταφράζω προς τη ρωσική τα θρησκευτικά θεολογικά ελληνικά βιβλία. Χωρίς
την ελληνική γλώσσα δεν γίνεται να υπάρχουμε! Είναι πηγή βαθιάς γνώσης της
ψυχής και του πνεύματος», τονίζει στη συνέντευξη ο πατήρ Διονύσιος και
συμπληρώνει: «Άλλοτε από το ελληνικό πνεύμα ξεκίνησε η Ακαδημία».
Οι αδελφοί Ιωαννίκιος (κατά κόσμον Ιωάννης) και Σωφρόνιος (κατά κόσμον
Σπυρίδων) Λειχούδης έχουν συνδεθεί άρρηκτα με την πνευματική αναγέννηση της
Ρωσίας, καθώς υπήρξαν οι ιδρυτές και οι πρώτοι δάσκαλοι της Σλαβο- γραικο-
λατινικής Ακαδημίας της Μόσχας (1685μΧ), του πρώτου ανώτατου εκπαιδευτικού
ιδρύματος της Ρωσίας. Δίδαξαν αρχαία ελληνικά και λατινικά, αλλά και νέα
ελληνικά και ιταλικά, θεμελίωσαν τις ανθρωπιστικές σπουδές και συνέγραψαν τα
πρώτα εγχειρίδια. Ουσιαστικά μετέφεραν στη Ρωσία το ιδεώδες της ευρωπαϊκής
Αναγέννησης, ενώ υπερασπίστηκαν με επιμονή την ορθόδοξη πίστη απέναντι στους καθολικούς
και προτεστάντες.
Αλλά, πολύ νωρίτερα, ο Θεοφάνης, αποκαλούμενος ο Γραικός ή ο Έλληνας, σε αυτά
τα μέρη, έγινε δάσκαλος του μεγάλου Ρώσου αγιογράφου Αντρέι Ρουμπλιώφ,
δημιουργώντας στη Ρωσία δική του σχολή αγιογραφίας. Το πιο σημαντικό τέμπλο της
Λαύρας φιλοτεχνήθηκε από τους διάσημους Αντρέι Ρουμπλιώφ και Δανιήλ Τσέρνιγι.
Ειδικά για αυτό το τέμπλο ο Ρουμπλιώφ ζωγράφισε την περίφημη εικόνα "Η
Αγία Τριάδα".
Η Ρωσία επιστρέφει στη
βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική
«Τα ελληνικά δεν είναι μόνο η γλώσσα της Θείας Λειτουργίας, τελευταία χρόνια
στη Μονή μας αναπτύσσουμε τη βυζαντινή ψαλμωδία. Αυτό γίνεται και σε άλλες
Μονές της Ρωσίας. Έτσι, μετά από τριακόσια περίπου χρόνια, η ρωσική ορθόδοξη
εκκλησία επιτέλους επιστρέφει στη βυζαντινή ψαλμωδία. Η πολύ όμορφη ρωσική
εκκλησιαστική μουσική ήταν γραμμένη -με εντολή του Μεγάλου Πέτρου- από συνθέτες
κοσμικούς σε στιλ όπερας, μπαρόκ...», λέει ο ηγουμένους Διονύσιος.
Την ανάγκη της επιστροφής στη βυζαντινή μουσική είχε εκφράσει το 1996 ο
παγκοσμίως γνωστός τσελίστας, Μστισλάβ Ροστροπόβιτς (1927-2007), που βρέθηκε
στη Θεσσαλονίκη για μια συναυλία με την Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Νέων. Σε
αποκλειστική συνέντευξη (τότε) στο Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει πει: «Η
ρωσική εκκλησιαστική μουσική μπορεί να είναι πολύ όμορφη και οι πολυφωνικές
χορωδίες να μας ταξιδεύουν, αλλά είναι ανθρώπινη μουσική για ανθρώπους. Τη
μουσική που 'ακούει' ο ίδιος ο Θεός, η θεϊκή μουσική είναι μόνο η βυζαντινή!».
Ο βίος του Γρηγορίου
Παλαμά στη ρωσική γλώσσα
Στη Λαύρα ήρθε καλεσμένος για την Ημέρα μνήμης του Αγίου Παΐσιου και ο
πανοσιολογιότατος αρχιμανδρίτης, προϊστάμενος της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης,
Μεθόδιος Αλεξίου, που γνώριζε προσωπικά τον γέροντα Παΐσιο. Έφερε μαζί του δυο
γράμματα, που είχε λάβει από τον Παΐσιο το 1970 και το 1971, το σκουφάκι του
γέροντα, και το ξύλινο εικόνισμα με σταυρό που είχε κατασκευάσει για την μητέρα
του, Σοφία.
«Δεν περίμενα να συναντήσω στη Ρωσία τόση δίψα για τον Άγιο Παίσιο. Είδα πως
ήθελαν να τον πλησιάσουν, να έρθουν πιο κοντά, να νιώθουν αμεσότητα μέσω τον
αντικειμένων που έφερα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πατήρ Μεθόδιος. «Ο ρωσικός λαός
έχει τη δυνατότητα να διαπρέπει στο έργο θεϊκό, τότε θα έχει μεγάλη ευλογία από
αυτόν», συμπληρώνει. Ο ίδιος έχει συντάξει και επιμεληθεί το βιβλίο για τον βίο
του Γρηγορίου Παλαμά, που μεταφράστηκε στη ρωσική γλώσσα, από τον Ρώσο
ιερομόναχο Παντελεήμονα.
«Οι πιστοί μας θέλουν να γνωρίζουν περισσότερους άγιους αγιορείτες", λέει
ο Παντελεήμονας. Ο εκδότης του ρωσικού οίκου "Άγιος Όρος - Святая Гора»,
Ίγκορ Κβάρταλοβ, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπογράμμισε πως το ενδιαφέρον για τα
βιβλία με βίο των αγίων κάθε χρόνο αυξάνεται αισθητά. «Τρία εκατομμύρια τεύχη
βιβλίων με το λόγο του Αγίου Παΐσιου πουλήθηκαν πολύ γρήγορα, ενώ τα βιβλία για
τον βίο άλλων Ελλήνων Αγίων εκδόθηκαν σε 150.000 τεύχη και είναι ανάρπαστα».
Θρησκευτικός τουρισμός
στη Ρωσία με ...Κινέζους
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν επιμένει ότι «η Ρωσία μετά την πυρηνική
της ασπίδα έχει ως ασπίδα την ορθόδοξη πίστη της». Στη σημερινή Ρωσία
ενισχύονται τα θρησκευτικά ορθόδοξα κέντρα, όπως η Λαύρα του Οσίου Σεργίου, που
προσελκύει εκατομμύρια επισκεπτών και προσκυνητών από όλη την επικράτεια της
Ρωσίας αλλά και του κόσμου.
Ένα μεγάλο κύμα τουριστών - προσκυνητών έρχεται από την Κίνα. Μια Κινέζα με το
ρωσικό όνομα Αναστασία είναι φοιτήτρια στη Μόσχα, στο πανεπιστήμιο Λομονόσοφ,
και στον ελεύθερο χρόνο εργάζεται ως συνοδός των γκρουπ.
«Το αληθινό μου όνομα δύσκολα προφέρεται, γι' αυτό το άλλαξα», λέει με
χαμόγελο. Κάθε μέρα καταφτάνουν στη Μόσχα πάνω από 30 γκρουπ τουριστών από την
Κίνα και περίπου τα μισά από αυτά επισκέπτονται τη Λαύρα του Οσίου Σεργίου. Η
εικοσιπεντάχρονη Κινέζα Αναστασία δείχνει τις πινακίδες: «Βλέπετε ήδη παντού
μπήκαν υπογραφές στα κινεζικά! Οι Κινέζοι στη Ρωσία επισκέπτονται το Μοναστήρι
της Λαύρας, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία του ρωσικού κράτους»,
λέει.
Πράγματι, ο ζυγός των Τατάρων, οι Αντρέι Ρουμπλιώφ και Ντμίτρι Ντονσκοϊ, η
ονομασία μεταξύ Περέσβετ και Τσελούμπεϊ, οι Μίνιν και Ροζχάρσκι, ο Πέτρος ο Α'
και ο Σάββας Μόντοφ, όλα αυτά τα γεγονότα και οι υπέροχοι άνθρωποι σχετίζονται
με την πόλη Σεργκιέφ Ποσάντ. Το υπέροχο μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει
περισσότερα από 50 κτίρια και ναούς που είναι σχεδιασμένα και διακοσμημένα από
τους καλύτερους δασκάλους της περιόδου από τον XV έως XIX αιώνα. Από το 1993 η
αρχιτεκτονική της Αγίας Τριάδος -Αγίου Σεργίου Λαύρας- ανακηρύχθηκε μνημείο
Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.