Ο ΑΗ ΓΙΩΡΓΗΣ Ο ΚΟΥΔΟΥΝΑΣ

Άγιος Γεώργιος– Το μοναστήρι του βρίσκεται στην Πρίγκηπο και το πρόσωπό του ενώνει Ρωμιούς και Τούρκους σ΄ένα κοινό τόπο λατρείας. Είναι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, όπου οι μουσουλμάνοι πάνε στην εκκλησιά μαζί με τους χριστιανούς στην εορτή του Αγίου.

Το μοναστήρι του Άη Γιώργη του Κουδουνά βρίσκεται στο νότιο λόφο της Πριγκήπου, στον Μαρμαρά.

Κάθε χρόνο το επισκέπτονται 250.000 άτομα, κυρίως Τούρκοι, γυναίκες, άντρες και παιδιά που ανεβαίνουν προς το μοναστήρι κρατώντας στα χέρια τους καρουλάκια. Ξετυλίγουν την κλωστή μέχρι να φτάσουν στην είσοδο της εκκλησίας. Δεν επιτρέπεται να μιλάνε όσο ανεβαίνουν.

Μπορούν να μιλήσουν μόνο στην επιστροφή όταν θα έχουν αφήσει την ευχή τους στον Άγιο. Μόνο έτσι θα τους ακούσει ο Άγιος και θα πραγματοποιήσει την ευχή τους. Ο καθένας γράφει ό,τι θέλει σε ένα χαρτάκι και το αφήνει στον Άγιο. Πολλοί θα επιστρέψουν σε σύντομο χρονικό διάστημα για να ευχαριστήσουν τον Άη Γιώργη που άκουσε την προσευχή τους και ικανοποίησε την επιθυμία τους ή βρήκε λύση στο πρόβλημά τους.

Όπως λένε χιλιάδες Τούρκοι που έρχονται κάθε χρόνο στον Άγιο Γεώργιο, «ο άγιος δεν ξεχωρίζει Ρωμιούς από αλλόθρησκους και τους φροντίζει όλους». Γι’ αυτό και του ζητούν καλύτερη δουλειά, να τους φέρει το κατάλληλο ταίρι, να τους βοηθήσει να αγοράσουν σπίτι ή να κρατήσει το κακό μακριά από την οικογένειά τους.

Η ιστορία της μονής

Η παράδοση λέει ότι το μοναστήρι ιδρύθηκε το 963, επί αυτοκράτορος Νικηφόρου Β΄ Φωκά. Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά δόθηκε ως δώρο από τη γυναικεία μονή της Ειρήνης της Αθηναίας. Αργότερα, το 1204, δέχθηκε επιδρομή από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας, και το 1302 καταστράφηκε από φωτιά. Οι μοναχοί κατάφεραν να διασώσουν κειμήλια και την εικόνα του Αγίου, τα οποία στη συνέχεια τα έκρυψαν σε δυσπρόσιτη περιοχή. Η εικόνα βρέθηκε από έναν βοσκό, ο οποίος είδε λέει όνειρο τον άγιο που του είπε ότι η εικόνα είναι εκεί όπου θα ακούσει να χτυπούν τα κουδούνια. Έτσι κι έγινε. Από τότε, δίνονται στους προσκυνητές που φθάνουν στη μονή κουδουνάκια ως ευλογία.

https://www.vimaorthodoxias.gr

Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Ο Εθνοϊερομάρτυρας Χρυσόστομος Σμύρνης Κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής υπήρξε ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης, της μιας από τις επτά Εκκλησίες της Αποκαλύψεως, Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης. Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Ο Βενέζης για τον Σμύρνης Χρυσόστομο

Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο: «Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και στη διετία 1920-22 , τον είχε αναδείξει πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας». Ο Βενέζης τονίζει ότι ο Χρυσόστομος με το βίο και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή».

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922 (με το νέο ημερολόγιο, 27 Αυγούστου με το παλιό) ο Νουρεντίν Πασάς του απήγγειλε την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και τον παρέδωσε στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το διοικητήριο της Σμύρνης. Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η εξιστόρηση των γεγονότων από τον Τούρκο καθηγητή Βilge Umar που στηρίζεται σε μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη δολοφονία του Χρυσόστομου όπως αυτή του δήμιου Αli Αge , στον οποίο τον παρέδωσε ο Νουρεντίν. Σύμφωνα με τον Ουμάρ, ο Νουρεντίν επέλεξε να απαλλαγεί το συντομότερο από τον Χρυσόστομο, επειδή ήθελε να αποφύγει τη διαδικασία μιας δίκης που θα έδινε τη δυνατότητα σε ευρωπαϊκές χώρες να παρέμβουν για να αποτραπεί η καταδίκη του ιεράρχη. Ο Γάλλος δημοσιογράφος και ιστορικός Rene Ρuaux, απεσταλμένος στη Σμύρνη της εφημερίδας «Le Τemps», στο βιβλίο του «Ο θάνατος της Σμύρνης» επιρρίπτει ευθύνη για το μαρτύριο του Χρυσόστομου στην τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Γράφει μεταξύ άλλων: «Ο στρατηγός Νουρεντίν πασάς, όταν τον έφεραν μπροστά του, τον εξύβρισε με αισχρό τρόπο και τον κατηγόρησε για τη φιλελληνική του στάση και πρόσθεσε ότι η επόμενη ενέργειά του ήταν να τον παραδώσει στη λαϊκή κρίση. Ο Χρυσόστομος, λοιπόν, παραδόθηκε στο μανιασμένο μουσουλμανικό όχλο. Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν, διαμέλισαν και έσυραν το σώμα του μέχρι την τουρκική συνοικία, όπου και τον πέταξαν στα σκυλιά…». Ο Ρuaux καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εκτέλεση του Χρυσοστόμου ήταν προαποφασισμένη. Ο τότε Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη G. Ηorton στο βιβλίο του «Η κατάρα της Ασίας» γράφει για τον Χρυσόστομο:«Πέθανε σαν μάρτυρας και αξίζει να του απονεμηθούν ύψιστες τιμές από την Ελληνική Εκκλησία και την Ελληνική Κυβέρνηση…» 

Συγκλονιστική περιγραφή της δολοφονίας από τον Τούρκο εκτελεστή

ΣΤΙΣ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ1982, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 60 χρόνων από την καταστροφή, σε έκτακτη συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών, ο διαπρεπής ακαδημαϊκός Γ. Μυλωνάς, τελείωσε την ομιλία του με μία συγκλονιστική περιγραφή του μαρτυρίου και της θανατώσεως του Χρυσοστόμου. «Κατά τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου 1922 μια ομάδα φοιτητών του Ιnternational College της Σμύρνης και εγώ βρεθήκαμε φυλακισμένοι σε απαίσιο υπόγειο, σ’ ένα από τα μπουντρούμια του Διοικητηρίου της Σμύρνης. Σ’ αυτό ήταν ασφυκτικά στριμωγμένοι Έλληνες Χριστιανοί αιχμάλωτοι, μάλλον άνθρωποι προωρισμένοι για θάνατο. Στις 5 το απόγευμα της τελευταίας ημέρας του θλιβερού Σεπτεμβρίου, ένας τουρκοκρής με διέταξε να τον ακολουθήσω στην αυλή. “Είσαι δάσκαλος;”, με ρωτά. “Αυτήν την τιμή είχα” του απαντώ. “Και οι άλλοι που ήσαν μαζί σου είναι φοιτητές;”. ”Ναι”, του λέγω. “Γρήγορα μάζεψέ τους και φέρε τους εδώ”. “Ελάτε μαζί μου έξω”, λέγω στους συντρόφους μου. “Φαίνεται ότι ήρθε η ώρα μας. Εμπρός με θάρρος”. Ποια ήταν η έκπληξή μας όταν ακούσαμε τον Τουρκο-κρητικό να λέει: “Θα σας σώσω σήμερα, γιατί ελπίζω αυτό να με βοηθήσει να λησμονήσω μια τρομερή σκηνή που αντίκρυσαν τα μάτια μου, σκηνή στην οποία έλαβα μέρος”. Και συνέχισε: “Παρακολούθησα το χάλασμα του Δεσπότη σας. Ήμουν μ’ εκείνους που τον τύφλωσαν, που του βγάζαν τα μάτια και αιμόφυρτο, τον έσυραν από τα γένια και τα μαλλιά στα σοκάκια του Τουρκομαχαλά, τον ξυλοκοπούσαν, τον έβριζαν και τον πετσόκοβαν. Από καιρού σε καιρό, όταν μπορούσε, ύψωνε κάπως το δεξί του χέρι και ευλογούσε τους διώκτες του. Κάποιος πατριώτης μου αναγνωρίζει τη χειρονομία της ευλογίας, μανιάζει, μανιάζει και με το τρομερό μαχαίρι του κόβει και τα δυο χέρια του Δεσπότη. Εκείνος σωριάστηκε στη ματωμένη γη με στεναγμό που φαινόταν ότι ήταν μάλλον στεναγμός ανακουφίσεως παρά πόνου. Τόσο τον λυπήθηκα τότε, που με δύο σφαίρες στο κεφάλι τον αποτελείωσα. Αυτή είναι η ιστορία μου. Τώρα που σας την είπα ελπίζω πως θα ησυχάσω. Γι’ αυτό σας χάρισα τη ζωή”. “Και πού τον έθαψαν;” ρώτησα με αγωνία. “Κανείς δεν ξέρει πού έριξαν το κομματιασμένο του κορμί”».

Πηγή: Εστία Νέας Σμύρνης

http://news247.gr 

19 ΜΑΪΟΥ: ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ!

19 ΜΑΙΟΥ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

«Την πατρίδαμ’ έχασα, έκλαψα και πόνεσα. Λύουμαι κι αροθυμώ, ν’ ανασπάλω κι επορώ» (ποντιακό τραγούδι)
(Την πατρίδα μου έχασα, έκλαψα και πόνεσα. Κλαίω και νοσταλγώ, να ξεχάσω δεν μπορώ).

Στις 19 Μαΐου, 1919 με την αποβίβαση του Κεμάλ Ατατούρκ στη Σαμψούντα, άρχισε η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Περίπου 353.000 Έλληνες από τον μικρασιατικό Πόντο εξοντώθηκαν την περίοδο 1916-1923.

Οι Τούρκοι με τη γενοκτονία των Ποντίων, τις λεηλασίες, τις πυρπολήσεις των χωριών, τους απαγχονισμούς και τους εκτοπισμούς που ακολούθησαν, κατάφεραν να αλλοιώσουν τον εθνολογικό χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών.

Περισσότεροι από 400.000 ξεριζωμένοι έφθασαν με καραβάνια στα μεγάλα αστικά της Ελλάδος αφήνοντας πίσω τους έναν πολιτισμό 3 χιλιετιών, προγονικά εδάφη, εκκλησίες, τάφους και σχολεία. Άρχισαν έναν αγώνα επιβίωσης προσπαθώντας παράλληλα να διατηρήσουν τον ποντιακό πολιτισμό, την μουσική, τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους .

Επί δεκαετίες οι Πόντιοι αγωνίζονται για την αποκατάσταση της μνήμης των θυμάτων, με την αναγνώριση της γενοκτονίας από την Τουρκία . Η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε τη γενοκτονία το 1994 και ψήφισε την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως «Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο».

Η Γενοκτονία των Ποντίων είναι σελίδα μιας ευρύτερης ιστορίας που ιστορικοί αποκαλούν «χριστιανικό ολοκαύτωμα» ανέφερε ο ιστορικός Βλάσης Αγτζίδης.

ΗΡΘΕ ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΣΤΟ ΑΪΒΑΛΙ!

Την στιγμή που η Τουρκία αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάνης ήρθε από αρχαιολόγους αυτή τη φορά οι οποίοι έφεραν στο φως μετά από ανασκαφές το αγίασμα της Παναγίας Φανερωμένης στην περιοχή του Αϊβαλί, μια καθαρά ελληνορθόδοξη περιοχή πριν την μικρασιατική καταστροφή.

Η ανακάλυψη αυτή προκάλεσε δέος στους Τούρκους αρχαιολόγους και βεβαίως αποτελεί ράπισμα στη ρητορική του Ρ.Τ. Ερντογάν που επικαλείται την... ιστορία για να προβάλει τον μεγαλοϊδεατισμό του και τα νεο-οθωμανικά του σχέδια.

Σύμφωνα λοιπόν με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων DHA, στην περιοχή Kemalpaşa Mahallesindeki το 126 ετών θαυματουργό αγίασμα της Παναγίας Φανερωμένης, μετά από ειδικές ανασκαφές, ήρθε ξανά στην επιφάνεια. Χρειάσθηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να συμβεί αυτό, καθώς υπήρξαν αντιδράσεις και διαφορετικές τοποθετήσεις όσον αφορά στο σημείο που έπρεπε να γίνουν οι έρευνες, οι οποίες θεωρητικά είχαν ξεκινήσει το 2005.

Όπως ανάφερε στο τουρκικό πρακτορείο ο καθηγητής του Τμήματος Αρχαιολογικών Σπουδών του πανεπιστημίου του Αιγαίου που διευθύνει τις έρευνες, Ömer Özyiğit και η σύζυγος του, ειδικός αρχαιολόγος, Suzan Özyiğit, έχουν διατεθεί ήδη δύο εκατομμύρια τουρκικές λίρες για τις ανασκαφές, καθώς το αγίασμα αυτό κρίθηκε ότι είναι εξαιρετικής πολιτιστικής αλλά και θρησκευτικής αξίας, που θα προκαλέσει την έλευση χιλιάδων Τούρκων και όχι μόνο προσκυνητών.

Εντυπωσιακό είναι και το ιστορικό του αγιάσματος, όπως το παραθέτουν οι Τούρκοι, σύμφωνα με το οποίο η ίδια η Παναγία είχε εμφανιστεί σε ένα μικρό κοριτσάκι στο όνειρο του και του υπέδειξε το μέρος όπου του αποκάλυψε ότι θα αναβλύσει το ιερό ύδωρ της.

Το κοριτσάκι διηγήθηκε το όνειρο του στους δικούς της και αυτοί το είπαν στο δημοτικό συμβούλιο που αποφάσισαν να πάνε εκεί και να βρουν την πηγή της Παναγίας.

Και πράγματι πήγαν στο μέρος εκείνο και αφού έσκαψαν ξεχύθηκε το νερό της Παναγιάς. Στο ίδιο μέρος είχε κτιστεί ο ναός της Παναγίας Φανερωμένης.

http://www.pronews.gr 

ΑΡΧΑΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΗΡΘΕ ΣΤΟ ΦΩΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΑΤΤΑΛΕΙΑ

Σύμφωνα με τον Τούρκο καθηγητή, Μεχμέτ Εζανλί, η εκκλησία ήταν η τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη εκκλησία στην αρχαία πόλη της Πισιδίας και είχε κτισθεί πάνω από έναν ναό της εποχής της δυναστείας των ρωμαίων αυτοκρατόρων Αντωνίνων

Μία μεγάλη εκκλησία στην αρχαία πόλη της Πισιδίας, κοντά στην Αττάλεια της Τουρκίας, "βγήκε σήμερα στο φως", μετά από τρία χρόνια ανασκαφών. Η εκκλησία που χτίστηκε τον έκτο αιώνα, πιστεύεται ότι είχε καταστραφεί στη διάρκεια μίας μεγάλης πυρκαγιάς τον 11ο ή 12ο μ.Χ αιώνα. Ο επικεφαλής των ανασκαφών στην περιοχή, καθηγητής Μεχμέτ Εζανλί του Αρχαιολογικού τμήματος του Πανεπιστημίου "Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ" εξέφρασε την ελπίδα, ότι τα ευρήματα που ήλθαν στο φως θα τους βοηθήσουν να αποκτήσουν μία σαφέστερη εικόνα για την ιστορία της περιοχής.

«Πιστεύουμε ότι μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε την εκκλησία ενώ οι εργασίες συντήρησης συνεχίζονται στους σωζόμενους τείχους της εκκλησίας», λέει ο Εζανλί.

Σύμφωνα με τον Τούρκο καθηγητή, η εκκλησία ήταν η τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη εκκλησία στην αρχαία πόλη της Πισιδίας και είχε κτισθεί πάνω από έναν ναό της εποχής της δυναστείας των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Αντωνίνων. Οι τέσσερις εκκλησίες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στην Πισιδία, αποδεικνύουν ότι η περιοχή αποτελούσε έναν θρησκευτικό τόπο λατρείας. Η πόλη χωριζόταν σε γειτονιές και οι τέσσερις εκκλησίες είχαν χωρητικότητα 300 ατόμων, η κάθε μία. Οι εργασίες ανασκαφής ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2016 και θα συνεχισθούν έως τον Δεκέμβριο, σε έναν μόνο τομέα λόγω έλλειψης κονδυλίων, λέει ο Εζανλί.

Η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή πριν αιώνες, λέει ο Τούρκος αρχαιολόγος, μαινόταν τόσες μέρες ώστε οι πέτρες στο εσωτερικό της εκκλησίας "εξερράγησαν" λόγω της υπερβολικής θερμότητας.

«Ένα κέρμα της εποχής των Σελτζούκων που βρέθηκε σε ένα στρώμα της στάχτης στο βόρειο τμήμα του ναού, ενισχύει την άποψη οτι η εκκλησία κάηκε τον 11ο ή 12ο αιώνα », δήλωσε ο Εζανλί

Η αρχαία πόλη της Πισιδίας κατοικήθηκε από την Παλαιολιθική Εποχή, με τους οικισμούς να έχουν κατασκευαστεί μεταξύ της όγδοης και τρίτης χιλιετίας π.Χ.. Στην περιοχή κατοίκησαν Χετταίοι, Έλληνες και Ρωμαίοι ενώ τον 11ο αιώνα μ.Χ., καταλήφθηκε από τους Σελτζούκους Τούρκους. Η αρχαία πόλη συχνά άλλαζε χέρια από τους Βυζαντινούς στους Τούρκους, έως το 1176 όπου οι τελευταίοι παρέμειναν οριστικά.

http://www.pronews.gr

Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΥΔΩΝΙΩΝ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΤΣΕΤΕΣ

Ο μητροπολίτης Κυδωνιών Γρηγόριος (Αναστάσιος Αντωνιάδης ή Σαατσόγλου ή Ωρολογάς) γεννήθηκε στη Μαγνησία το 1864. 

Ξεκίνησε ως ιεροκήρυκας, υπηρέτησε ως μητροπολίτης σε τρεις μητροπόλεις και εργάστηκε με ζήλο για το ποίμνιό του και για τα εθνικά θέματα. Ως μητροπολίτης Κυδωνιών συνεργάστηκε στενά με τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο.

Το 1902 ο Γρηγόριος χειροτονήθηκε μητροπολίτης στη Στρωμνίτσα και κινδύνεψε πολλές φορές από το βουλγαρικό κομιτάτο. Έγιναν πολλές απόπειρες δολοφονίας του αλλά το ποίμνιό του ήταν εκείνο που τον προστάτευσε.

Η εθνική του δράση ενοχλούσε την τουρκική κυβέρνηση, η οποία ζήτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να τον απομακρύνει. Ο πατριάρχης τότε τον μετέθεσε στις Κυδωνίες (Αϊβαλί) το 1908, όπου ο ανήσυχος ιεράρχης συνέχισε την εθνική του δράση αλλά και το κοινωνικό του έργο. Το 1918 κατηγορήθηκε από τους Τούρκους για εσχάτη προδοσία, δικάστηκε δύο φορές από το Στρατοδικείο Σμύρνης σε πολυετή φυλάκιση και κλείστηκε στις φυλακές. Αποφυλακίστηκε στις 19 Μαΐου 1919, όταν μπήκε στις Κυδωνίες ο Ελληνικός Στρατός. Όμως είχε πλέον έναν άλλο μεγάλο εχθρό απέναντί του. Αυτός ήταν ο ύπατος αρμοστής Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης, το πιο μισητό πρόσωπο στους Σμυρνιούς, ο οποίος κυνήγησε και αυτόν όπως και όλους τους ιεράρχες.

Τον Αύγουστο του 1922 μετά την αποχώρηση των ελληνικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών από τις Κυδωνίες, ο Γρηγόριος εισηγήθηκε στη Δημογεροντία την αναχώρηση και τη μεταφορά των κατοίκων τους στη Μυτιλήνη, για να γλιτώσουν τη σφαγή από τους Τούρκους. Δυστυχώς οι υποδείξεις του δεν έγιναν αποδεκτές διότι ο Στεργιάδης είχε απαγορεύσει την φυγάδευση των κατοίκων στην Ελλάδα.

Το δράμα άρχισε στις 22 Αυγούστου 1922 όταν οι τσέτες, ο άτακτος τουρκικός στρατός, κατέσφαξε κοντά στην κωμόπολη Φράνελι του Αδραμυττηνού Κόλπου 4.000 Έλληνες κατοίκους των Κυδωνιών.

Ο Γρηγόριος, παρά τους εξευτελισμούς που υφίστατο από τις τουρκικές αρχές, προσπαθούσε και αγωνιζόταν να σώσει και να θρέψει το ποίμνιό του. Όταν στις 15 Σεπτεμβρίου πληροφορήθηκε τη σφαγή του μητροπολίτη Μοσχονησίων Αμβροσίου και των 6.000 κατοίκων τους από τους Τούρκους, ο Γρηγόριος φυγάδευσε στη Μυτιλήνη με αμερικανικά πλοία και με την εγγύηση του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού 20.000 Έλληνες από τις 35.000 που κατοικούσαν τις Κυδωνίες. Στις 30 Σεπτεμβρίου οι Τούρκοι τον συνέλαβαν, τον φυλάκισαν, τον βασάνισαν φρικτά και στις 3 Οκτωβρίου τον εκτέλεσαν, μαζί με ιερείς και προκρίτους της περιοχής…

ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ: ΜΟΝΟ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΤΕΒΑΣΕ ΣΤΗ ΓΗ ΤΗΝ ΟΥΡΑΝΙΑ ΑΡΜΟΝΙΑ

Φώτη Κόντογλου 

Τί ἤτανε, ἀληθινά, ἐκεῖνο τό Βυζάντιο, ἐκείνη ἡ Κωνσταντινούπολη; Παραμυθένιος κόσμος![…] 

Στά χρόνια τῶν Βυζαντινῶν «ἡ βασιλεύουσα πόλις» θά εἶχε μία ἐξωτική καί ἀλλόκοτη μεγαλοπρέπεια. Χίλιοι κουμπέδες (τροῦλλοι) καταχρυσοί λαμποκοπούσανε μέσα στη βλογημένη αὐτὴ ἀφεντοπολιτεία. Στή μέση στεκότανε, σάν ἥλιος, ἡ Ἁγιά Σοφιά, καί γύρω της ἤτανε σκορπισμένες οἱ ἄλλες ἐκκλησιές μὲ τούς χρυσούς κουμπέδες, σφαῖρες οὐράνιες, ποὺ λές καὶ γυρίζανε γύρω στόν ἥλιο[…]. Τό Σαββατόβραδο, κατά τό δειλινό, ἡ ἀτμόσφαιρα γέμιζε ἀπό τή γλυκειὰ βουή πού κάνανε χιλιάδες καμπάνες καί πού ἀνέβαινε σάν ψαλμωδία ἀπάνω ἀπό τήν ἁγιασμένη πολιτεία, ἀπό τή Νέα Σιών, «ἦχος καθαρός ἑορταζόντων». Πανηγυρική μεγαλοπρέπεια! Μόνο τό Βυζάντιο κατέβασε στή γῆ τήν οὐράνια ἁρμονία.

Γιά τούς Βυζαντινούς, ἡ πατρίδα τους ἤτανε ἡ Κιβωτός τῆς ἀληθινῆς θρησκείας, καὶ εἴχανε πόθο νὰ τραβήξουνε μέσα σ’ αὐτή ὅλα τὰ ἔθνη τῆς γῆς, καί νά τά σώσουνε φωτισμένα ἀπό τό ἀνέσπερο φῶς τοῦ Εὐαγγελίου[…]. Στό Βυζάντιο ἡ θρησκεία βασίλευε ἀπάνω σέ ὅλα. Μέ ὅλη τή ζωηρή δραστηριότητα πού εἴχανε οἱ Βυζαντινοί στά ἐγκόσμια, ἡ σκέψη τους καί ἡ καρδιά τους ἤτανε πάντα γυρισμένη στήν ἄλλη ζωή, στήν αἰώνια ζωή[…]. 

Ἀπάνω στὸ Βυζάντιο ἤτανε γραμμένος ὁ λόγος τοῦ Παύλου: «ὁ καυχώμενος, ἐν Κυρίῳ καυχάσθω». Ὅλες οἱ καρδιές, ἀπὸ τόν βασιλιὰ ὣς τόν πιὸ φτωχὸ καντηλανάφτη ἢ βαρκάρη, ἢ στρατιώτη ἢ ξωχάρη, αὐτὰ τὰ λόγια εἴχανε μέσα. Ἡ προσευχὴ ἤτανε ἡ ζωή τους. Καὶ ἡ τυπικὴ ἀκόμα εὐσέβεια σὲ κάποιους αὐτοκράτορες ἢ ἄρχοντες, δείχνει πώς ὑποταζόντανε στόν πνευματικὸ νόμο τῆς θρησκείας κι ἐκεῖνοι ποὺ δεν ἤτανε σὲ θέση νὰ τόν νοιώσουνε καὶ νὰ εὐφρανθοῦνε ἀπὸ τὴ γλυκύτητα «τοῦ ζῶντος ὕδατος τοῦ ἀλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον». Ἀκόμα κι ἐκεῖνοι ποὺ δέν μπορούσανε νὰ νικήσουνε τὴ φυσικὴ κακία τους, ἤτανε εὐλαβεῖς, ἕνα πρᾶγμα παράδοξο.

Ὁ Νικηφόρος Φωκᾶς ἔκανε κάθε μέρα τήν προσευχή του, καὶ στόν πόλεμο φοροῦσε ἀπὸ μέσα, κάτω ἀπὸ τόν θώρακά του ἕνα παλιοράσο τοῦ θείου του ἀσκητῆ Γεωργίου τοῦ ἐν τῷ Μαλεῷ ποὺ εἶχε ἁγιάσει, γιὰ νὰ τόν φυλάγει. Ὁ Ἀλέξιος Κομνηνός ὅποτε ἤτανε νὰ πάγει σὲ καμμιὰ ἐκστρατεία, ἔβαζε τὰ πολεμικὰ σχέδιά του κάτω ἀπὸ τήν ἁγία Τράπεζα, κι ὅλη τὴ νύχτα προσευχότανε γονατιστός ἀπάνω στὰ σκαλοπάτια τοῦ ἱεροῦ, καὶ τὸ πρωὶ ἔπαιρνε τὸ σχέδιο ποὺ ἔβγαινε κάτω ἀπὸ τὸ σκέπασμα τῆς ἁγίας Τράπεζας, γιατί πίστευε πώς τοῦ τὸ ἔδινε ὁ ἀρχάγγελος Μιχαήλ. Ὁ Ἰωάννης Τσιμισκής γονάτιζε σάν παιδὶ μπροστὰ στήν ἁγία Τράπεζα τῆς Ἁγίας Σοφίας παρακαλῶντας μὲ δάκρυα νά τοῦ δώσει ὁ Θεός ἕναν ἄγγελο φύλακα ποὺ νὰ τόν φωτίζει κατὰ τόν πόλεμο.
 
Ὅσο σφίγγεται τὸ Βυζάντιο ἀπὸ τους βαρβάρους, κι ὅσο ἡ ψυχὴ ὑποφέρνει καὶ πονᾶ, τόσο γυρίζει τὰ μάτια του κατὰ τον οὐρανό. Ὁ βασιλιᾶς Θεόδωρος Δοῦκας ὁ Λάσκαρις συνέθεσε τόν Μέγαν Παρακλητικὸ Κανόνα στήν Παναγία, ποὺ εἶναι γεμάτος ἀπὸ συντριβή, ταπείνωση καὶ πίστη. Ὁ Λέων ὁ Σοφός ἐποίησε τὰ ἐξαίσια Ἑωθινὰ ποὺ τὰ ψέλνουνε στόν ὄρθρο κάθε Κυριακὴ καὶ ὁ γιός του Κωνσταντῖνος φιλοτέχνησε τὰ Ἐξαποστειλάρια. Κι ἄλλοι πολλοὶ βασιλιάδες ψέλνανε ἢ ὑμνογραφούσανε. Ἀλλά καὶ οἱ ὁμιλίες ποὺ κάνανε στούς στρατιῶτες καὶ στόν λαό, εἴχανε κι ἐκεῖνες ὕφος θρησκευτικό κι ἤτανε γεμάτες εὐλάβεια καὶ πίστη. Ὁ πικραμένος λόγος ποὺ ἔβγαλε ὁ τελευταῖος βασιλιᾶς τοῦ Βυζαντίου, Κωνσταντῖνος ὁ Παλαιολόγος, ἤτανε σάν νεκρώσιμο τροπάρι.
Τὸ Βυζάντιο εἶναι ἡ προεικόνιση ἀπάνω στὴ γῆ τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ὅσο ἤτανε δυνατὸ νὰ πραγματοποιηθεῖ ἀπὸ τήν ἀνθρώπινη ἀτέλεια μέσα στόν κόσμο τῆς φθορᾶς.

Μυστικά Ἄνθη, Ἐκδόσεις Ἀδερφῶν Παπαδημητρίου, σ.93-98

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ε.ΡΩ. ΤΕΥΧΟΣ 14