Εορτή του
Αγίου Πνεύματος: Το Πνεύμα το Άγιον, χορηγός των πάντων
Αρχιμ.
Αθανάσιος Μυτιληναίος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-6-1998
Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, έφθασε στην 50ήν ημέρα από της εορτής του Πάσχα. Και η εορτή του Πάσχα ήταν εκείνη που έδωσε μετά την Πεντηκοστήν. Και η Πεντηκοστή ήταν η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος εις την Εκκλησίαν. Και είναι καρπός της Ενανθρωπήσεως του Υιού, της Σταυρώσεώς Του, της Αναστάσεώς Του και της Αναλήψεώς Του.
Σήμερα οι πιστοί, δεύτερη μέρα της Πεντηκοστής, συνεκεντρώθησαν δια να τιμήσουν το τρίτον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος, που είναι το Πνεύμα το Άγιον. Εάν ο Υιός δεν κατήρχετο ως Θεός και δεν ανήρχετο ως Θεάνθρωπος, το Πνεύμα το Άγιον δεν θα ήρχετο ποτέ εις τον κόσμον. Και το Πνεύμα το Άγιον κατήλθε την ημέρα της Πεντηκοστής, για να μένει πάντοτε εις την Εκκλησίαν. Το Πνεύμα το Άγιον είναι η ζωή μας και μας χορηγεί ό,τι συνιστά τη ζωή μας. Γι’ αυτό και χορηγός ονομάζεται, παντός αγαθού.
Απ’ ό,τι μας χορηγεί, ελάχιστα σημεία θα μπορούσαμε να αναφέρομε, στην αγάπη σας. Λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων εις την 16ην Κατήχησή του, που αναφέρεται εις το Πνεύμα το Άγιον ότι «ἔρχεται γὰρ σῶσαι καὶ ἰάσασθαι, διδάξαι, νουθετῆσαι, ἐνισχῦσαι, παρακαλέσαι, φωτίσαι τὴν διάνοιαν» κ.λπ. Δηλαδή το Πνεύμα το Άγιον έρχεται να μας σώσει, να μας θεραπεύσει, να μας διδάξει, να μας νουθετήσει, να μας ενισχύσει, να μας παρακαλέσει, δηλαδή παρηγορήσει και να μας φωτίσει την διάνοιαν.
Και πρώτιστα το Πνεύμα το Άγιον, αγαπητοί, μας αγιάζει. Και τούτο διότι το Πνεύμα το Άγιον είναι αγιαστικόν, όπως λέγει ο Δίδυμος ο Αλεξανδρεύς. Ο αγιασμός, βέβαια, δύναται να θεωρηθεί κατά διπλούν τρόπον. Πρώτον ως απομάκρυνσις από κάθε βέβηλο και ακάθαρτο. Όταν λέγει ο Θεός, επί παραδείγματι στην Παλαιά Διαθήκη και το επαναλαμβάνει ο Απόστολος Παύλος εις την δευτέραν του προς Κορινθίους επιστολήν: «Ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε», δηλαδή «βγείτε από ανάμεσα από τον κόσμο, ο οποίος θεωρείται βέβηλος και ξεχωριστείτε». Πού είναι εκείνοι που λένε: «Τι; Θα ξεχωρίσω», λέγει, «από τον κόσμον;». Θέλεις να λέγεσαι Χριστιανός; Θα ξεχωρίσεις από τον κόσμο, αγαπητέ μου. Και όχι να ειρωνεύεσαι εκείνον ο οποίος θέλει να ξεχωρίσει από τον κόσμον. «Ἀφορίσθητε», λοιπόν, ξεχωριστείτε. Το λέγει στην Παλαιά, αναφέρεται και εις την Καινήν, για να μην θεωρηθεί ότι αυτό ανήκει μόνον εις τον λαό του Θεού της Παλαιάς Διαθήκης. «Καί ἀκαθάρτου μή ἅπτεσθε». Και τίποτε το ακάθαρτο να μη… όχι μην το μετέλθετε, μην το αγγίξετε. Αν θέλετε να είσαστε λαός του Θεού, παιδιά του Θεού, αν θέλετε να είσαστε Χριστιανοί. Γι’ αυτό σημειώνει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων: «Οὐχὶ πολλάκις νέος ὁρῶν κάλλος ἐκάμμυσε τὸ βλέμμα καὶ ἔφυγε τὸ ἰδεῖν καὶ ἐξέφυγε τὸν μολυσμόν; Πόθεν γέγονε τοῦτο, ζητεῖς; Τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐδίδαξε τοῦ νέου τὴν ψυχήν». Δηλαδή «πολλές φορές», λέει, «ένας νέος άνθρωπος ή αγόρι ή κορίτσι, να είδε κάτι, μία ξένη, αλλοτρία ομορφιά και αμέσως να κατέβει, να δημιουργηθεί η επιθυμία κ.τ.λ. Σ’ όλη την διαδρομή της η αμαρτία. Έκλεισε τα μάτια και απέφυγε να δει. Και εξέφυγε τον μολυσμόν. Μπορείς να μου πεις», λέει ο άγιος Κύριλλος, «πώς έγινε αυτό;». Έχει μία χαριτωμένη απάντηση. Εκείνοι που θα ήθελαν να ζήσουν πνευματική ζωή, ας ακούσουν την απάντηση και θα ικανοποιηθούν βαθύτατα: Το Πνεύμα το Άγιον εδίδαξε εκ νέου την ψυχήν. Το Πνεύμα το Άγιον εδίδαξε, λέει, την ψυχή του νέου να αποφύγει. Λίγο πιο κάτω θα το δούμε, όταν έρχεται το Πνεύμα το Άγιον να πει εις το αυτί του ανθρώπου: «Όχι αυτό, αλλά εκείνο». Γι’α υτό το Πνεύμα το Άγιον είναι διδακτικόν και αγιαστικόν.
Η θέσις του Χριστιανού στον κόσμο, αγαπητοί, προϋποθέτει αυτόν τον αγιασμόν. Τον αγιασμόν του Αγίου Πνεύματος. Αλλιώτικα, όπως σας είπα, είναι αδύνατον να ζήσει ο Χριστιανός μέσα εις αυτόν τον κόσμον. Θυμηθείτε τι εζήτησε ο Χριστός εις την αρχιερατική Του προσευχή. Τι είπε; «Σε παρακαλώ, Πατέρα μου, να φυλάξεις αυτούς από τον πονηρό. «Τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ». Ποιους; Τους μαθητάς Του. Αλλά κι εκείνους οι οποίοι θ’ ακούσουν το κήρυγμα των μαθητών. Δηλαδή; Τους πιστούς της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων. «Οὐκ ἐρωτῶ -προσέξτε εδώ- ἵνα ἄρῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ κόσμου, ἀλλ᾿ ἵνα τηρήσῃς αὐτοὺς ἐκ τοῦ πονηροῦ». «Δεν Σε παρακαλώ», λέγει, «να τους πάρεις από τον κόσμον, αλλά να τους φυλάξεις από τον πονηρό που κατοικεί εις τον κόσμον». Διότι ο κόσμος, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, είναι στην αγκαλιά του διαβόλου. Ναι, ναι. Αν μας αρέσει. «Ὁ κόσμος ὅλος», λέγει, «κεῖται ἐν τῷ πονηρῷ». Αλλά κι όταν κατέβηκε ο Χριστός από το όρος της Μεταμορφώσεως, ξέρετε τι είπε ο Απόστολος Πέτρος πριν κατέβουν: «Τι ωραία που είναι εδώ! Καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι». Η απάντηση, ξέρετε ποια ήταν; Ότι κατέβηκαν κάτω εις την πεδιάδα. Κατέβηκαν κάτω στην πεδιάδα, γιατί έπρεπε να είναι εις τον κόσμον, αλλά να φυλαχτούν από τον κόσμον. Έτσι δεν έχομε άρση από τον κόσμον, αλλά έχομε τήρηση, φύλαγμα από τον κόσμον. Έτσι έχομε την αρνητικήν πλευράν, θα λέγαμε, του αγιασμού· το φύλαγμα των πιστών από τον κόσμον. Θα ήταν αδύνατον, μα αδύνατον, να έχουν αγιασμόν οι Χριστιανοί εις τον κόσμον αυτόν, εάν το Πνεύμα το Άγιον δεν τους φύλαττε από τον πονηρόν.
Ακόμη ο αγιασμός δύναται να θεωρηθεί και ως αποδοχή των ενεργειών του Θεού, κατά το «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιός εἰμι.». Είναι η θετική όψις. Όχι μόνο απλώς να φυλαχτώ από την αμαρτία, αλλά και να αγιαστώ με την έννοια να αποκτήσω την αρετήν. «Ἅγιοι γίνεσθε».Να γίνεστε άγιοι. Πώς θα μπορούσε ο πιστός να πραγματοποιήσει αυτόν τον λόγον του Θεού, εάν δεν ήταν το Πνεύμα το Άγιον; Ο Χριστός μάς είπε στην επί του όρους ομιλία Του: «Ζητεῖτε πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν». «Ζητάτε πρώτα», λέγει, «την βασιλείαν του Θεού». Και ποια είναι η δικαιοσύνη του Θεού; Είναι η αγιότητα. Και την αγιότητα του Θεού. Να γίνετε άγιοι δηλαδή. Όλα τ’ άλλα; Επάγγελμα, τούτα, εκείνα, όλα εκείνα τα οποία αφορούν στην κοινωνική μας, και κοσμική μας, ας το πω έτσι, ζωή, πώς αλλιώς να το πω; Θα σας προστεθούν. Πρώτα την βασιλεία του Θεού. Και τον αγιασμόν του Θεού, την αγιότητα του Θεού.
Έτσι, αν απουσίαζε το Πνεύμα το Άγιον, τι θα κάναμε; Το επαναλαμβάνω το ερώτημα, όπως βλέπετε. Το Πνεύμα το Άγιον διαμορφώνει τους αγίους. Η Βασιλεία του Θεού γεμίζει από αγίους και αυτό είναι έργον του Αγίου Πνεύματος.
Το Πνεύμα το Άγιον μάς δίδει ακόμα την ευσέβειαν. Λέγει ο Ησαΐας στο 11ον κεφάλαιον του βιβλίου του ότι ο Θεός είναι Εκείνος ο Οποίος μας δίδει το πνεύμα της ευσεβείας. Εδώ, το πνεύμα της ευσεβείας, όπως θα λέγαμε «το πνεύμα της αγάπης», «το πνεύμα της ελεημοσύνης», δεν είναι αφηρημένη έννοια όπως λέμε «το πνεύμα της αγάπης», «το πνεύμα της ειρήνης», που θα πει το νόημα. Όχι, είναι κάτι βαθύτερο. Είναι το Πνεύμα το Άγιον, το Οποίον δίδει την αγάπη, το Οποίον δίδει την ειρήνη, το Οποίον δίδει την ευσέβεια.
Τι είναι η ευσέβεια; Είναι η βαθιά επίγνωσις του Θεού, αλλά και η ευλαβής στάσις του ανθρώπου απέναντί Του. Ευλαβής, ευλάβεια. Εὖ-λαμβάνω. Όπως ακριβώς θα έπιανα κάτι με πολλή προσοχή. Αυτό θα πει ευλάβεια. Εὖ – λαμβάνω. Έτσι, με πολλή προσοχή λαμβάνω το όνομα του Θεού. Και ό,τι αφορά εις τον αγιασμόν.
Γιατί ο ένας είναι ευσεβής και ο άλλος είναι ασεβής; Γιατί το Πνεύμα το Άγιον διακρίνει την προαίρεση του καθενός και παρακινεί προς ευσέβειαν. Είναι εκείνο που πολλάκις έχω πει: Ο ήλιος είναι ένας. Εκείνα που εκτίθενται εις τον ήλιον είναι πολλά. Και εν προκειμένω δύο υλικά. Το κερί και ο πηλός. Το κερί στην ηλιακή ακτινοβολία λιώνει. Ο πηλός στην ηλιακή ακτινοβολία σφίγγει, ξηραίνεται, γίνεται τούβλο. Έτσι μοιάζουν οι προαιρέσεις, αγαπητοί μου. Και έρχεται ο Θεός να βοηθήσει εκείνους που έχουν αγαθήν την προαίρεσιν. Το Πνεύμα το Άγιον λοιπόν αλλοιώνει τις καρδιές όταν τις εγγίζει. Λέγει ο Ψαλμωδός εις τον 76ον Ψαλμόν: «Καί αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ ῾Υψίστου». «Και αυτή είναι», λέει, «η αλλοίωσις της δεξιάς του Υψίστου». Είναι κάτι που κι εσείς πρέπει να το έχετε πει στη ζωή σας. Εγώ πάμπολλες φορές… Βλέπεις έναν άνθρωπο, ο οποίος ξαφνικά αλλοιώνεται η καρδιά του και γίνεται χαριτωμένος.
Αλλά ποια είναι αυτή «η δεξιά του Υψίστου»; Είναι το Πνεύμα το Άγιον. Ο Πατήρ Κύριος, ο Υιός Κύριος, το Πνεύμα το Άγιον Κύριος. Όταν ο Παύλος μιλούσε στους Φιλίππους, λέγει, ο Παύλος μιλούσε, όπως μιλάω τώρα κι εγώ σε σας, στ΄αυτιά σας. Αλλά η καρδιά τι γίνεται; Ο Λουκάς γράφει: «Καί ὁ Κύριος διήνοιγε τήν καρδίαν Λυδίας». Ο Κύριος άνοιγε την καρδιά της Λυδίας. Ο Κύριος. Το Πνεύμα το Άγιον.
Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν μπορούμε, αγαπητοί μου, να πούμε: «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ;»· που λέει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους. Ποιος μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Θεού; Αυτό δεν μπορεί να το πει ο άνθρωπος, όταν βλέπει μπροστά του όλα εκείνα τα όργανα του μαρτυρίου. Που λέγει ο Απόστολος Παύλος εκεί: «θάνατος, τούτα, εκείνα, πείνα, δίψα, γυμνότης, ύψος, βάθος… τίποτα δεν μας τρομάζει», λέγει ο Παύλος. Γιατί; «Γιατί έχομε το Πνεύμα το Άγιον. Ούτε το μαρτύριο δεν χωρίζει από Αυτόν τον Θεόν, διότι το Πνεύμα το Άγιον έχει προσκολληθεί εις τον άνθρωπον και τον κάνει ευσεβή.
Πρέπει να σας πω ότι τα δώρα του Αγίου Πνεύματος είναι αναρίθμητα. Αλλά κι εκείνα που, ακόμη, αν το θέλετε, που τα λέμε «φυσικά δώρα», κι αυτά είναι δώρα του Αγίου Πνεύματος. Όλα. Δεν έχομε τίποτα που να μην έχομε από τον Θεόν. Πολύ δε παραπάνω τα πνευματικά δώρα του Αγίου Πνεύματος. Αν με ρωτήσετε, στην πυραμίδα των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, στην κορυφή, τι θα βάζαμε; Ίσως θα σας εκπλήξει: Είναι, αγαπητοί μου, το χάρισμα του μαρτυρίου. Είναι χάρισμα το μαρτύριον. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: «Ἡμῖν», λέει, «ἐδόθη, όχι μόνον να πιστεύομε εις τον Χριστόν, ἀλλά καί ὑπέρ Αὐτοῦ πάσχειν. Αλλά να πάσχομε και υπέρ Αυτού, του Χριστού. Ποιος το δίνει αυτό; Το Πνεύμα το Άγιον.
Το Πνεύμα το Άγιον μας δίνει ακόμη και την παράκλησιν. Τι θα πει παράκλησις; Παρηγορία. Κι επειδή μας δίνει την παράκλησιν το Πνεύμα το Άγιον, γι΄αυτό λέγεται Παράκλητος. Την παράκλησιν μάς δίνει και ο Ιησούς Χριστός. Γι΄αυτό λέγεται κι Εκείνος Παράκλητος. Ο πρώτος Παράκλητος και ο δεύτερος Παράκλητος. Γι΄αυτό λέγει ο Κύριος: «Θα σας στείλω», λέει, «τον Παράκλητον, τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα της Αληθείας». Ο Κύριος λοιπόν μας το υπεσχέθη αυτό: «Καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας».
Τι σημαίνει παράκλησις; Επαναλαμβάνω την ερώτησή μου. Μετά την αποχώρησή μας από τον Παράδεισον, ο κόσμος αυτός ήτο άξενος. Και πολύ παραπάνω, όπως λέει ένας σύγχρονος επιστήμων Αμερικανός, Αστροφυσικός, «αν δει το σύμπαν κανείς, ο άνθρωπος δηλαδή το δει, τρομάζει και θα νιώσει μια φοβερή μοναξιά μέσα εις το σύμπαν». Φοβερή μοναξιά… Δεν θα το αναλύσω περισσότερο, γιατί και πώς. Το θέμα είναι ότι έρχεται ο Παράκλητος αφού εμείς οικεία βουλήσει εχάσαμε τον Παράδεισον, να μας ενισχύσει και να μας βοηθήσει. Γιατί και οι άνθρωποι ακόμη ανάμεσά μας είμεθα άξενοι, αφιλόξενοι. Είμεθα φοβεροί. Πρόκειται για έναν αλλοτριωμένο κόσμο. Πόσες φορές και πόσοι δεν ζουν μέσα σε πολυπληθείς πόλεις, σκουντουφλάς τους ανθρώπους εις το πεζοδρόμιον, κι όμως να αισθάνεσαι μία απέραντη και βαθιά μοναξιά. Σ’ αυτόν τον άξενο κόσμο ήλθε αληθής Παράκλητος ο Υιός· και φεύγοντας Εκείνος, μας έστειλε τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον, το Οποίο μας απαλλάσσει από την αλλοτρίωση του Θεού, μας προσεγγίζει, δημιουργεί κοινωνίαν, μεταβάλλει την έρημον του κόσμου τούτου σε Γη, πραγματικά, Επαγγελίας.
Ο 22ος Ψαλμός τούτο δείχνει: «Κύριος ποιμαίνει με καὶ οὐδέν με ὑστερήσει. Εἰς τόπον χλόης, ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν, ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐξέθρεψέ με, τὴν ψυχήν μου ἐπέστρεψεν. Ὡδήγησέ με ἐπὶ τρίβους δικαιοσύνης ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ. Ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ». «Γιατί Εσύ είσαι μαζί μου». Ποιος; Ο Κύριος. Ο Κύριος της παρακλήσεως. Προσέξτε. Ο πολιτισμός λέμε ότι παρηγορεί τον άνθρωπο. Μέχρις ενός βαθμού. Ο πολιτισμός είναι υποκατάστατον του Αγίου Πνεύματος. Υποκατάστατον. Δεν θα ικανοποιήσει τον άνθρωπο. Γι΄αυτό, βουτηγμένος, βυθισμένος ο άνθρωπος μέσα στ’ αγαθά του πολιτισμού, πάλι αισθάνεται αυτήν την μοναξιά.
Στην εποχή μας το κακό, είναι γνωστό, πλεονάζει. Και παράδειγμα καλό πουθενά δεν φαίνεται. Ποιος ενισχύει; Εκείνους οι οποίοι θέλουν να ζήσουν πνευματική ζωή; Το Πνεύμα το Άγιον. Στις έσχατες ημέρες, στις ημέρες τις πικρές του Αντιχρίστου, το Πνεύμα το Άγιον θα έλθει να ενισχύσει και να σμικρύνει τον καιρό της δοκιμασίας. Είναι εκείνο που ο Χριστός είπε «Εάν δεν εκολοβώνοντο -κολοβώνω, θα πει, λέμε «σκυλί κολοβό» κομμένη η ουρά του, δηλαδή κάτι που το μικραίνω- εάν δεν εμίκραιναν οι ημέρες της δοκιμασίας, δεν θα μπορούσε κανείς να αντέξει». Ποιος κολοβώνει; Ποιος ενισχύει; Το Πνεύμα το Άγιον. Σημειώνει ο άγιος Κύριλλος: «Πολλάκις διὰ Χριστὸν ὑβρισθεὶς ἠτιμάσθη τις ἀδίκως (:Πολλές φορές για τον Χριστό, λέει, αφού υβρίστηκε κάποιος άδικα), μαρτύριον ἐφέστηκεν, βάσανοι πανταχόθεν καὶ πῦρ –δεν σας μεταφράζω γιατί δεν έχω χρόνο- καὶ ξίφη καὶ θῆρες καὶ βυθός. Ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ὑποφθέγγεται –Αχ αυτό το ωραίο ρήμα! «Ὑποφθέγγεται». Αλλά το Πνεύμα το Άγιον, λέει, έρχεται, ὑποφθέγγεται, σιγομιλά στο αυτί. Γι’ αυτό σας είπα, ωραία λέξις. «Ὑποφθέγγεται». Μιλάει στο αυτί. Τίνος; Εκείνου που υποφέρει για όλα αυτά) λέγον (: λέγοντας το Πνεύμα το Άγιον)· ὑπόμεινον τὸν Κύριον, ἄνθρωπε. μικρὰ τὰ γινόμενα, μεγάλα τὰ δωρούμενα. ὀλίγον χρόνον καμὼν αἰωνίως εἶναι μέλλεις μετ’ ἀγγέλων. Οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ – όπως το λέγει αυτό εξάλλου και ο Απόστολος Παύλος- πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν ἀποκαλυφθῆναι εἰς ἡμᾶς. Διαγράφει τῷ ἀνθρώπῳ βασιλείαν οὐρανῶν, ὑποδείκνυσι καὶ τὸν παράδεισον τῆς τρυφῆς. Καὶ οἱ μάρτυρες τὰ πρόσωπα μὲν τοῦ σώματος πρὸς τοὺς δικαστὰς ἐξ ἀνάγκης ἔχοντες, τῇ δὲ δυνάμει λοιπὸν ὄντες ἐν παραδείσῳ κατέπτυσαν τῶν φαινομένων χαλεπῶν… Ἀδύνατον γὰρ, ἀδύνατον μαρτυρῆσαι περὶ τοῦ Χριστοῦ, ἐὰν μή τις διὰ πνεύματος ἁγίου μαρτυρήσῃ. Εἰ γὰρ οὐδεὶς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν εἰ μὴ ἐν πνεύματι ἁγίῳ, τὴν ζωὴν ἄρα τις ἑαυτοῦ δίδωσιν ὑπὲρ Ἰησοῦ ἐὰν μὴ ἐν πνεύματι ἁγίῳ;». Αυτά λέγει ο άγιος Κύριλλος. Λυπάμαι που τρέχει ο χρόνος.
Έτσι το Πνεύμα το Άγιον, αγαπητοί μου, «Παράκλητον καλεῖται δια τό παρακαλεῖν -όπως λέγει ο άγιος Κύριλλος- καί παραμυθεῖσθαι καί συναντιλαμβάνεσθαι τῆς ἀσθενείας ἡμῶν».
Το Πνεύμα το Άγιον μάς δίνει δύναμη. Ναι. Αυτός ο Κύριος μάς είπε, είπε στους μαθητάς Του: «Μη φύγετε από τα Ιεροσόλυμα. Λήψεσθε δύναμιν (: Θα πάρετε δύναμιν) ἐπελθόντος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς». «Αφού θα έρθει σε σας το Πνεύμα το Άγιον. Θα πάρετε δύναμη». Ο Ησαΐας το αποκαλεί «Πνεύμα ισχύος» μας λέγει εις το 11ον κεφάλαιον. Το Πνεύμα το Άγιον δεν έχει καμία σχέση με την δύναμη του κόσμου τούτου. Η δύναμις να σταθεί άνθρωπος μπροστά σε κάτι που είναι δυνατότερο κοσμικά, είναι δώρον του Αγίου Πνεύματος. «Οὐ γὰρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεὸς Πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ δυνάμεως». Η πνευματική ζωή απαιτεί δύναμιν. Γιατί την σκιάζει η δειλία του κόσμου τούτου. Πώς θα φανώ εγώ πνευματικός άνθρωπος στους άλλους ανθρώπους; Θα με κοροϊδεύουν. Είναι η ανδρεία, που γεννά την υπομονή, την επιμονή, την καρτερία, την σταθερά θέληση, για να φθάσει ο άνθρωπος στο τέρμα του αγώνος. Εκείνο το «ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται», που μας είπε ο Χριστός, είναι έργον του Αγίου Πνεύματος.
Το Πνεύμα το Άγιον μας αποκαλύπτει τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού. Ναι. Τα μυστήρια του Θεού είναι υπέρλογα. Δεν ορώνται παρά μόνον με την αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο κόσμος αγνοεί την σωτηρία ως κατανόηση, γιατί δεν έχει το Πνεύμα το Άγιον. «Ἡμεῖς δέ -όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος- οὗ τό πνεῦμα τοῦ κόσμου ἐλάβομεν ἀλλά τό Πνεῦμα τό ἐκ τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἰδῶμεν (: για να γνωρίσομε, να δούμε) τά ὑπό τοῦ Θεοῦ χαρισθέντα ἡμῖν)». Είναι το χάρισμα της γνωστής «θεωρίας» των νηπτικών Πατέρων.
Και τον Αντίχριστο, μόνον οι πνευματικοί άνθρωποι θα τον γνωρίσουν, γιατί θα τον «βλέπουν». Θα λένε οι άλλοι, οι μη έχοντες το Πνεύμα το Άγιον: «Αυτός είναι υπέροχος άνθρωπος. Κυβερνήτης λαμπρός, που δεν φάνηκε ποτέ στην Ιστορία». Και θα λένε οι πιστοί: «Αυτός είναι ο Αντίχριστος!». Εξάλλου το λέγουν και οι Πατέρες. Το Πνεύμα το Άγιον είναι το τηλεσκόπιον που φέρει τα μακρινά πολύ κοντά και τα μελλοντικά τα φέρνει στο παρόν. Μας αποκαλύπτει τα παρόντα σε όλη την ρεαλιστική τους διάσταση. Διακρίνει ο άνθρωπος το σχήμα του παρόντος αιώνος. Και λέει: «Ματαιότης ματαιοτήτων τά πάντα ματαιότης». Τον διαλυόμενον αιώνα, τον παρερχόμενον κόσμον. «Παράγει τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου», λέγει ο Απόστολος Παύλος. Και ο Απόστολος Πέτρος το λέγει. Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον ποτέ δεν μπορεί να βιώσει τους λόγους του Αποστόλου Παύλου που λέγει: «Ὁ καιρός συνεσταλμένος τό λοιπόν ἐστίν».
Αγαπητοί, σημειώνει ο άγιος Κύριλλος: «Μέγαν τοίνυν ἔχομεν παρά Θεοῦ σύμμαχον καί προστάτην- Έχομε, λέει, μεγάλο σύμμαχο και προστάτη από τον Θεόν. Το Τρίτον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος-, μέγαν διδάσκαλον ἐκκλησίας, μέγα ὑπερασπιστήν ὑπέρ ἡμῶν. Μή φοβηθῶμεν τούς δαίμονας μηδέ τόν διάβολον– Μη φοβηθούμε τους δαίμονες και τον διάβολον. Ο διάβολος, αγαπητοί μου, είναι θορυβοποιός. Χτυπάει άδειους γκαζοτενεκέδες για να μας τρομάξει. Το ακούσατε καλά; Άδειους γκαζοτενεκέδες για να μας θορυβήσει-. Μείζων γάρ ὁ ἡμῶν ὑπεραγωνιστής – Είναι μεγαλύτερος Εκείνος που αγωνίζεται για μας-. Μόνον ἀνοίξωμεν αὐτῷ τάς θύρας-Μόνον να Του ανοίξουμε τις πόρτες-. Περιέρχεται γάρ ζητῶν τούς ἀξίους καί ζητεῖ τίνι χαρίσηται τάς δωρεάς-Γυρεύει σε ποιον να χαρίσει τις δωρεές». Μόνο… τι χρειάζεται; Να θέλομε. Εμείς να θέλομε. Να ανοίξομε την πόρτα της καρδιάς και να απλώσομε τα χέρια μας για να πάρομε τα δώρα του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.
ΠΗΓΕΣ:
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_760.mp3
(Ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)
