ΤΟ ΜΕΓΑ ΣΠΗΛΑΙΟ- Η ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΗ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Το Μέγα Σπήλαιο: Η αρχαιότερη Μονή της Ελλάδας

Το Μέγα Σπήλαιο δεν είναι απλώς το αρχαιότερο μοναστήρι της Ελλάδας, είναι ένα ζωντανό σύμβολο πίστης, θαυμαστών γεγονότων και ιστορικής αντίστασης.

Σκαρφαλωμένο στο άγριο φαράγγι του Βουραϊκού, κοντά στα Καλάβρυτα, ιδρύθηκε το 362 μ.Χ. μέσα σε μια σπηλιά, ύστερα από ένα θεϊκό σημάδι.

Δύο μοναχοί από τα Ιεροσόλυμα, ο Συμεών και ο Θεόδωρος, καθοδηγήθηκαν εκεί από μια θεία οπτασία και μια βοσκοπούλα, την Ευφροσύνη. Εκείνη τους έδειξε την Ιερή Εικόνα της Παναγίας, που σύμφωνα με την παράδοση φιλοτέχνησε ο ίδιος ο Ευαγγελιστής Λουκάς και ήταν κρυμμένη σε μια πηγή… φρουρούμενη από έναν δράκο! Ο δράκος, όμως, εξαφανίστηκε από έναν ουράνιο κεραυνό — και η πίστη θριάμβευσε.

Αιώνες αργότερα, οι μοναχοί του δεν λύγισαν ούτε μπροστά στον Ιμπραήμ το 1827 – του απάντησαν με σθένος: «Ή ελευθερία ή θάνατος!»

Ούτε όμως στους ναζί το 1943, όταν εκτελέστηκαν και η μονή κάηκε.

Κι όμως, κάθε φορά το Μέγα Σπήλαιο ξαναγεννιόταν απ’ τις στάχτες του. Τέσσερις φορές καταστράφηκε ολοσχερώς. Η θαυματουργή εικόνα; Σώα. Πάντα.

Σήμερα, φιλοξενεί μουσεία, θησαυρούς της Επανάστασης, μια βιβλιοθήκη με 3.000+ τόμους και τα λείψανα των Αγίων.

Κι όμως, δεν είναι απλά ένας προορισμός. 

pronews.gr

ΔΡΑΜΑ- ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ

Δράμα: Εκεί που το βουνό συναντά την πίστη
και το αγίασμα αναβλύζει μέσα σε μια σπηλιά

Σχεδόν στους πρόποδες του όρους Φαλακρού, «αγκαλιασμένη» από την ηρεμία της φύσης και την ευλάβεια των πιστών, βρίσκεται η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στην Καλλίφυτο Δράμας.

Εκατοντάδες προσκυνητές σπεύδουν κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, σε αυτό το γραφικό χωριό και στην ομώνυμη εκκλησία που γιορτάζει για να θαυμάσουν το μικρό, ταπεινό προσκύνημα, που κρύβει μέσα της, αντανακλώντας μια ιδιαίτερη πνευματική και φυσική ομορφιά.

Η εκκλησία, με την απλή αρχιτεκτονική της και την υπέροχη θέα προς τις πλαγιές του βουνού, αποτελεί σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους ντόπιους αλλά και για τους επισκέπτες που αναζητούν στιγμές γαλήνης. Το πραγματικό όμως στολίδι του χώρου βρίσκεται λίγα βήματα δίπλα από τον κυρίως ναό. Πρόκειται για ένα παρεκκλήσι - σπηλιά, λαξευμένο κυριολεκτικά μέσα στον βράχο απ' όπου αναβλύζει αγίασμα.

Η είσοδος είναι χαμηλή και ταπεινή. Οι λευκές πέτρες ξεχωρίζουν και δημιουργούν μια φυσική αγκαλιά γύρω από τον επισκέπτη. Για να μπεις, σκύβεις. Όχι μόνο κυριολεκτικά, αλλά και συμβολικά, σαν να χρειάζεται μια εσωτερική ταπείνωση για να αγγίξεις το ιερό. Μέσα στη σπηλιά, εικόνες φωτισμένες από κεριά και ένα αίσθημα δέους. Ένα μικρό προσκύνημα, σχεδόν μυστικό.

Αν προχωρήσει κανείς πιο βαθιά, μέσα από ένα κατηφορικό και στενό πέρασμα, αποκαλύπτεται το αγίασμα. Το νερό αναβλύζει μέσα από τον βράχο, ήρεμο, καθάριο, κρυστάλλινο, με μια σχεδόν υπερφυσική παρουσία. Από στόμα σε στόμα, οι ντόπιοι διηγούνται ιστορίες ότι η σπηλιά αυτή, μαζί με τη διαδρομή του νερού, έφτανε κάποτε μέχρι έξω από το χωριό. Μια φυσική διαδρομή, φορτισμένη με πίστη και θρύλους.

Ο χώρος αυτός δεν είναι απλώς ένα θρησκευτικό σημείο, είναι ένα κομμάτι ζωντανής παράδοσης. Εκεί όπου το φυσικό τοπίο και η πνευματική πίστη γίνονται ένα. Το απόγευμα της Πέμπτης, παραμονή της γιορτής της Ζωοδόχου Πηγής, τελέστηκε μέγας Εσπερινός, χοροστοτούντος του Σεβασμιότατου μητροπολίτη Δράμας κ. Δωρόθεου, ενώ σήμερα το πρωί τελέστηκε η πανηγυρική Θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή πλήθους πιστών τόσο από το χωριό όσο και από τις γύρω περιοχές της Δράμας.

newsbomb.gr 

ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΟΥΧΛΙΩΤΙΣΣΑΣ

Στην αγκαλιά της Παναγιάς Μουχλιώτισσας

Είχα ξεχυθεί στα στενά της Πόλης και συγκεκριμένα στην λεγόμενη ιστορική χερσόνησο για αμέτρητες ώρες περπατήματος. Αν και έχω περπατήσει σε τούτα τα μέρη ξανά και ξανά κάτι απροσδιόριστο με σπρώχνει πάντα στο να πηγαίνω στους ίδιους δρόμους, στα ίδια σοκάκια, στις ίδιες γειτονιές. Είναι σαν να προσπαθώ να απορροφήσω την Πόλη μέσα μου, σαν να θέλω να αποτυπώσω όσες πιο πολλές μυρωδιές, εικόνες και λοιπά ερεθίσματα βαθειά στο κορμί μου.

Χωμένος λοιπόν με τις ώρες στα σοκάκια βρέθηκα στο Φανάρι στα σύνορα με το Φάτιχ. Ο καιρός μουντός, παγωμένος και με έναν αέρα που πραγματικά έτσουζε. Δε θα ήταν άσχημα να κάνω ένα διαλλειματάκι, σκέφτηκα, να ξεφύγω λιγάκι από την βαρυχειμωνιά. Εκεί κοντά μου ήταν η εκκλησία της Παναγίας της Μουχλιώτισσσας. Εμένα μου φαινόνταν πάντα σαν ερειπωμένη, αλλά γυροφέρνοντάς την μια φορά, είδα μια πορτούλα με κουδουνάκι και σκέφτηκα πως ίσως καταφέρω να μπω μέσα να την δω.

Χτύπησα και μετά από λίγο ακούστηκαν βήματα στον αυλόγυρο και μια κύρια μου άνοιξε. Δεν μιλούσε ούτε μια λέξη ελληνικά, μα βλέποντάς με, ρώτησε: Yunanlımısın; Χαμογελώντας, απάντησα καταφατικά και με άφησε να μπω στην αυλή. Στην Πόλη σαν καταλάβουν πως δεν είμαι Τούρκος, το πρώτο πράγμα που τους έρχεται στον νού τους, είναι να με ρωτήσουν αν είμαι Έλληνας. Πολλές φορές μου απαντάνε με μερικές ελληνικές λέξεις χωρίς εγώ καν να έχω ανοίξει το στόμα μου. Στην σημερινή περίπτωση πάντως δεν χωράει καμία δεύτερη σκέψη. Ποιός άλλος θα έτρεχε μεσ’ στο καταχείμωνο, να χτυπάει πόρτες στις εκκλησίες, εκτός από Έλληνα; Έφερε τα κλειδιά και μου άνοιξε την εκκλησία, αφήνοντας με να απολαύσω τον τόσο ιδιαίτερο αυτόν χώρο. 

Η ημερομηνία κατασκευής της εκκλησίας αυτής χάνεται στα ίχνη των αιώνων. Οι πληροφορίες λένε για το 1285 αλλά νέες έρευνες μιλάνε και για παλαιότερα! Το σίγουρο είναι πως χτίστηκε στην θέση παλαιοτέρων ναών όπως αρχικά ήταν ο ναός της Αγίας Ευστολίας και μετέπειτα επίσης της Θεοτόκου. Ο γύρω χώρος περιελάμβανε ανέκαθεν μοναστήρι. Φυσικά από τότε ο χώρος άλλαξε πάρα πολύ, μιας και το μέρος γνώρισε αρκετές φυσικές καταστροφές και πυρκαγιές. Κατά την Άλωση το μοναστήρι καταστράφηκε αλλά ο ναός παρέμεινε. Δωρήθηκε από τον σουλτάνο Μωάμεθ Β’ ως ανταμοιβή για την κατασκευή του Fatıh Camıi το 1471 και έτσι δεν ακολούθησε την μοίρα των υπολοίπων εκκλησιών. Είναι μία (εγώ συνολικά ξέρω μόνον δύο) από τις εκκλησίες που ποτέ δε μετατράπηκε σε τζαμί, μα η μοναδική που Λειτουργεί ακόμα. Έπειτα από αρκετές ανακατασκευές και διορθώσεις πήρε την σημερινή μορφή της.

Για την ονομασία της Παναγιάς του Μουχλίου υπάρχουν κάμποσες εκδοχές. Η πρώτη εκδοχή λέει ότι η λέξη μουχλιών είναι διαλεκτική εκδοχή της σλαβικής λέξης: Μογγόλων. Η ιδρύτρια της Μονής, Μαρία Παλαιολογίνα, είχε παντρευτεί τον διάδοχο των Μογγόλων. Αρχικά πήγαινε να παντρευτεί τον ηγεμόνα των Μογγόλων. Αυτός πέθανε προτού εκείνη φτάσει εκεί και έτσι παντρεύτηκε τον γιό του! Όταν δολοφονήθηκε και αυτός, η Παλαιολογίνα, αλλιώς Κυρά ή Δέσποινα των Μογγόλων, επέστρεψε στην Πόλη και ίδρυσε το Μοναστήρι.
Οι Τούρκοι το λένε Kanlı kilise,δηλαδή εκκλησία του αίματος λόγω του κόκκινου χρώματός της. Ίσως πάλι το ”ματωμένη εκκλησία” να οφείλεται και στην ιστορία της Παλαιολογίνας.
Η άλλη εκδοχή έχει να κάνει με το χωριό Μουχλίο στην Πελοπόννησο. Κάτοικοι από εκείνα τα μέρη εγκαταστάθηκαν μαζικά στην περιοχή του Φαναριού κατά το 1245.
Μπήκα στο εσωτερικό του ναού και ήταν σαν να βούτηξα σε μια τρύπα στον χρόνο. Πήρα μια μικρή γεύση από έναν χώρο 700 ετών και βάλε. Όλα ήταν τόσο λιτά, τόσο σκοτεινά, τόσο ”φθαρμένα” από τον χρόνο μα συνάμα τόσο περιποιημένα και καθαρά. Ένας ναός ταπεινός μα τόσο ”ουράνιος”. 

Σε μιά γωνιά ανακάλυψα και κάτι σκαλοπατάκια που κατέβαιναν αρκετά κάτω στο εσωτερικό του ναού. Δεν με άφησαν όμως να κατέβω. Ίσως να πρόκειται για παλιό Άγιασμα ή κάτι άλλο. Τι να κάνω όμως, πάνω απ’ όλα σεβασμός στους κανόνες του κάθε ναού.

Παντού υπήρχαν τοιχογραφίες με τα σημάδια του χρόνου πάνω τους, με ποιό σημαντική την αναπαράσταση της Αποκαλύψεως. Σημαντικές επίσης είναι και οι τέσσερις Εικόνες που κοσμούν τον ναό. Πόσο σημαντικό κειμήλιο του Χριστιανισμού και της Πόλης να είναι τούτο εδώ το μέρος, δύσκολο να το υπολογίσει κανείς. 

Στην Παναγιά την Μουχλιώτισσα είδα για πρώτη φορά ένα ίσως ξεχασμένο είδος διακόσμησης. Πίσω και πάνω από το Ιερό της εκκλησίας υπάρχει μια τεράστια τοιχογραφία που αναπαριστά την Παναγία με τον Χριστό. Δεν υπήρχε περίπτωση να χωρέσει ολόκληρη στον φωτογραφικό μου φακό. Ήταν κάτι που με εντυπωσίασε, γιατί δεν έχω δεί σε καμμία άλλη εκκλησία αψίδα να είναι έτσι ζωγραφισμένη. Ίσως να είναι διακοσμητική συνήθεια περασμένων αιώνων. 

Τελικά έχω το προτέρημα να παίρνω κάθε μέρα πάντα κάτι θετικό. Μέσα από την περιπλάνηση στα σοκάκια η Παναγιά Μουχλιώτισσα άνοιξε την ”αγκαλιά” της, απέφυγα για λίγο το τσουχτερό κρύο και μου ζέστανε το κορμί. Περισσότερο απ’ όλα όμως μου ζέστανε την καρδιά. Κατηφόρησα προς τον Κεράτιο ξέροντας πως ζω ακόμα μία υπέροχη μέρα στην Πόλη. 

tixamperiaapothnpolh.blogspot.com