ΠΡ. ΘΩΜΑΣ ΒΑΜΒΙΝΗΣ: ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΟΛΙΓΑΡΚΕΙΑΣ - ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

 Προοπτική τής ολιγάρκειας – Ιδανική πολιτεία 
Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης 

Προοπτική τῆς ὀλιγάρκειας

Στόν δημόσιο βίο συνεχῶς γίνεται λόγος γιά τήν ἀξιολόγηση τῶν ὑπηρεσιῶν τοῦ Δημοσίου καί τῶν ὑπαλλήλων τους, ὥστε νά ἀμοίβονται οἱ συνεπεῖς καί παραγωγικοί, νά κινητοποιοῦνται οἱ ὑπόλοιποι καί οἱ ὑπηρεσίες νά βελτιώνουν τίς δομές καί τόν τρόπο λειτουργίας τους. Αὐτά εἶναι μηχανισμοί πού ἐπιβάλλονται ἀπό τούς στόχους τῆς κοσμικῆς κοινωνίας, ἡ ὁποία κινεῖται ἀπό τήν οἰκονομία τοῦ χρήματος, πού ἀπαιτεῖ μετρήσιμη ἀποτελεσματικότητα, ὥστε νά βλέπη διαρκῶς τούς δεῖκτες τῆς παραγωγικότητας νά αὐξάνουν. Βέβαια, κάποιοι εὐαίσθητοι παρατηρητές τῆς παγκοσμιοποιημένης δυτικῆς, κυρίως, οἰκονομίας, ἔβλεπαν ἀπό νωρίς τόν ἀδιέξοδο δρόμο τῆς συνεχοῦς ἀνάπτυξης, γι’ αὐτό μιλοῦσαν γιά τήν ἀνάγκη ἀντίστροφης πορείας, μιλοῦσαν γιά «ἀποανάπτυξη».

Ὁ Γάλλος καθηγητής Σὲρζ Λατοὺς σέ συνέντευξή του, πρίν ἀπό 14 χρόνια (Καθημερινὴ 22.5.2011), ἔλεγε: «Τὸ ποτάμι τῆς κατανάλωσης ξεχείλισε, πλημμύρισε τὰ πάντα καὶ τώρα ἀφήνει τὸν βάλτο τῆς ὕφεσης. Ἀφοῦ οἱ κοινωνίες ἀρρώστησαν ἀπὸ ὑπερβολικὴ ἀνάπτυξη τῆς οἰκονομίας, τώρα “σβήνουν” ἀπὸ τὸ σκάσιμο τῆς φούσκας. Μήπως ἦρθε ἡ ὥρα νὰ σκεφτοῦμε τὴν προοπτικὴ τῆς ἀποανάπτυξης;». Μᾶλλον θά πρέπει νά μιλᾶμε γιά τήν προοπτική τῆς ὀλιγάρκειας καί τοῦ ἐξανθρωπισμοῦ τῶν σχέσεων θεσμῶν καί ἀνθρώπων, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν ἐργασιακῶν.

Αὐτά, ὅμως, ὅπως εἶναι δομημένη ἡ κοινωνία μας, εἶναι μᾶλλον μιά οὐτοπία· ἀπαιτοῦν ἄλλον «τόπο» μέ ἄλλους «νόμους», μιά «πολιτεία» μέ προοπτική πού δέν κλείνεται στήν παραγωγικότητα καί τήν ἀνάπτυξη τῆς οἰκονομίας τοῦ χρήματος, πού ἔχει «πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς». 

Ἰδανική πολιτεία

Κάποια στοιχεῖα αὐτῆς τῆς ἰδανικῆς πολιτείας τά παίρνουμε, ὄχι ἀπό τόν Πλάτωνα, ἀλλά ἀπό τόν ὅσιο Ἠσαΐα τόν Ἀναχωρητή καί τό ἔργο του: «Περί… τῶν ἐθελόντων οἰκῆσαι μετ’ ἀλλήλων». Διδάσκει ὁ ὅσιος:

«Ἐάν ἐξέλθητε μετ’ ἀλλήλων εἰς πάρεργον, ἕκαστος ὑμῶν πρόσχῃ ἑαυτῷ [νά προσέχη τόν ἑαυτό του] καί μή τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ﮲ μή διδάξῃ αὐτόν ἤ διατάξῃ τι αὐτῷ» (κεφ. 2). Ὁ καθένας βλέπει τόν ἑαυτό του κι ὄχι τί κάνουν οἱ ἄλλοι καί πρό παντός δέν κάνει στούς ἄλλους τόν δάσκαλο, οὔτε δίνει ἐντολές. Δέν κρίνει, οὔτε ἀξιολογεῖ κανέναν.

Ἐπίσης συμβουλεύει: «Ἐάν ποιῆτε πάρεργον ἔνδον ἐν τῷ κελλίῳ…, τόν ποιοῦντα τό ἔργον ἐάσατε ποιῆσαι ὡς ἄν βούληται﮲ ἐάν δέ εἴπῃ, ποιήσατε ἀγάπην, διδάξατέ με, ὅτι οὐκ οἶδα, καί ἔστιν ἄλλος ἐπιστάμενος, μή πονηρεύσηται καί εἴπῃ, οὐκ οἶδα﮲ οὐκ ἔστι γάρ αὕτη ταπείνωσις κατά Θεόν» (κεφ. 3). Δύο σημεῖα εἶναι ἀξιοπρόσεκτα: Πρῶτον, «τόν ποιοῦντα τό ἔργον ἐάσατε ποιῆσαι ὡς ἄν βούληται», αὐτόν πού ἀνέλαβε νά κάνη τό ἔργο ἀφῆστε τον νά τό κάνη, ὅπως θέλει. Μήν τοῦ κάνετε ὑποδείξεις. Μήν ἐμπλέκεστε στήν διακονία πού ἀνέλαβε. Δεύτερον: ἄν πῆ «διδάξατέ με», γιατί δέν γνωρίζω πῶς νά κάνω τό ἔργο πού μοῦ ἀνατέθηκε, αὐτός πού γνωρίζει πρέπει νά τόν βοηθήση, «μή πονηρεύσηται καί εἴπῃ, οὐκ οἶδα». Αὐτό εἶναι πονηρία, δέν εἶναι ταπείνωση κατά Θεόν.

Εἶναι προφανές ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι ἄσχετα μέ τήν μέριμνα γιά αὔξηση τῆς παραγωγικότητας, τήν ἐπιδίωξη τῆς καινοτομίας καί φυσικά τήν ἀξιολόγηση τῶν ἐργαζομένων καί τῆς ἐργασίας τους. Εἶναι ἰδανικό πού ἐμπνέει, δέν εἶναι ὅμως ἐφαρμόσιμο στήν κοινωνία τῆς ἰδιοτέλειας. Ἀπαιτεῖ φιλότιμο, ἀγάπη ἀληθινή, ἀμεριμνία γιά τά ὑλικά πράγματα καί τόν νοῦ στόν Θεό. Αὐτά δέν μποροῦν νά ἐπιβληθοῦν μέ κρατικούς νόμους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν στήν φύση τους τόν καταναγκασμό. 

alopsis.gr

Π. ΣΥΜΕΩΝ ΚΡΑΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ- ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ!

Το έργο του Αγίου Πνεύματος: οι άγιοι Πάντες 

 Η Κυριακή της Πεντηκοστής είναι η τελευταία μεγάλη εορτή και η κατάληξη όλων των εορτών, για τον εξής λόγο: Ο άνθρωπος μέσα στον παράδεισο αμάρτησε και έχασε τη χάρη του Θεού. Και χρειάστηκε από εκείνη την ώρα να γίνει το όλο έργο δια μέσου των πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης, των προφητών και έπειτα δια του ιδίου του Θεού, ο οποίος εσαρκώθη, έγινε άνθρωπος, κήρυξε, έπαθε, θανατώθηκε, ανέστη εκ νεκρών και έστειλε το Πανάγιο Πνεύμα. Και έτσι ξαναήλθε η χάρη.

Τώρα αυτό έγινε κατά έναν τρόπο απόλυτο, κατά έναν τρόπο ασφαλή. Διότι στον παράδεισο, μόλις θα παρέβαιναν την εντολή οι πρωτόπλαστοι, θα έχαναν αμέσως τη χάρη· όπως και το έκαναν και την έχασαν. Τώρα, επειδή ο καινούργιος άνθρωπος είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, ο οποίος δεν πέφτει ποτέ, δεν αμαρτάνει ποτέ και είναι πάντοτε ο αγαπητός Υιός του Θεού, γι’ αυτό δεν χάνεται πλέον η χάρη. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει το κακό που έγινε εκεί στον παράδεισο, όπου χάθηκαν όλα με την παρακοή. Ο Χριστός είναι ο αγαπητός Υιός του Θεού, ο υπάκουος πάντοτε, αυτός που «εγένετο υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού» (Φιλιπ. 2:8).

Ωστόσο, η κατάληξη όλων, και της περασμένης Κυριακής της Πεντηκοστής, είναι η σημερινή Κυριακή, που η Εκκλησία όρισε να λέγεται Κυριακή των Αγίων Πάντων και να εορτάζουμε όλους τους αγίους. Διότι, όσο κι αν ο Θεός έδωσε το Πνεύμα το Άγιο, εάν το αποτέλεσμα δεν θα είναι η αγιότητα, ο αγιασμός των ανθρώπων – τούτο εστί θέλημα του Θεού, ο αγιασμός υμών (Α’ Θεσ. 4:3) – πάλι όλα μένουν στον αέρα.

Η Εκκλησία όρισε να εορτάζουμε σήμερα όλους τους αγίους, ακριβώς διότι θέλει να δείξει αυτό: Όντως ήρθε το Πνεύμα το Άγιο και όντως έκανε την εργασία που είχε να κάνει και αγίασε πλήθη ανθρώπων. Αγίασε βέβαια το Πνεύμα το Άγιο αυτούς οι οποίοι πίστεψαν, όπως ακριβώς ακούσαμε στην ευαγγελική περικοπή (Ματθ. 10:32-33,37-38· 19:27-30). Εκεί λέει ο Κύριος: «Και ος ου λαμβάνει τον σταυρόν αυτού και ακολουθεί οπίσω μου, ουκ έστι μου άξιος». Ή όπως αναφέρει άλλος ευαγγελιστής τα ίδια λόγια του Χριστού: «Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί … έτι δε και την εαυτού ψυχήν, ου δύναταί μου μαθητής είναι» (Λουκ. 14:26). «Ένας που δεν απαρνήθηκε τον ίδιο τον εαυτό του και δεν μισεί και τον ίδιο τον εαυτό του, δεν μπορεί να είναι δικός μου άνθρωπος, δεν είναι άξιος για μαθητής μου». Δηλαδή, όλοι αυτοί που έγιναν άγιοι πίστεψαν έτσι στον Χριστό, ακολούθησαν έτσι τον Χριστό, απαρνήθηκαν τον εαυτό τους και δεν δίστασαν να δώσουν και τη ζωή τους. Και έτσι, τους έπιασε, αν επιτρέπεται να πούμε, η χάρη του Αγίου Πνεύματος, τους αγίασε, και είναι άγιοι της Εκκλησίας. 

Η Εκκλησία λοιπόν δεν έβαλε τυχαία την Κυριακή αυτή ύστερα από όλες τις γιορτές, και δεν όρισε τυχαία να εορτάζουμε σήμερα όλους τους αγίους. Το έκανε για να πει με αυτό: Ιδού το έργο του Χριστού. Ιδού το έργο του Αγίου Πνεύματος. Ιδού αυτό το οποίο είχε στον νου του και στο σχέδιό του ο Θεός να κάνει. Το έκανε.

Πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι πίστεψαν, πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι δέχτηκαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, υπάκουσαν στον Θεό, όπως και ο Κύριος, ακολούθησαν τον Κύριο και αγιάσθηκαν. Και έχουμε όλους τους αγίους. Δεν γιορτάζουμε όλους τους αγίους τόσο με την έννοια μήπως τυχόν κανένας θα ξεχαστεί – αν επιτρέπεται να το πούμε – και δεν θα γιορτάζεται – είναι και αυτό – αλλά κυρίως για τον λόγο που είπαμε.

Λέγαμε επίσης άλλα χρόνια ότι στην Παλαιά Διαθήκη βέβαια ενεργεί ο Θεός-Πατήρ, όμως τον Θεό-Πατέρα τον φανέρωσε ο Ιησούς Χριστός. Και με τον ερχομό του Αγίου Πνεύματος, το Άγιο Πνεύμα φανέρωσε τον Χριστό. Δηλαδή δεν μπορεί κανείς να γνωρίσει τον Θεό, παρά δια του Ιησού Χριστού. Ο αληθινός Θεός είναι ο Ιησούς Χριστός. Όποιος λέει ότι πιστεύει σε Θεό και δεν πιστεύει στον Ιησού Χριστό, όποιος δεν πιστεύει στον Θεό δια του Ιησού Χριστού, αυτός δεν πιστεύει σε Θεό, δεν πιστεύει σε τίποτε. Αυτά που πιστεύει είναι κατασκευάσματα ανθρώπινα. Ο Θεός είναι ένας και φανερώθηκε δια του Ιησού Χριστού, και γνωρίζουμε τον Θεό μόνο δια του Ιησού Χριστού. Έξω από τον Ιησού Χριστό δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό.

Αλλά και για τον Χριστό, όσο κι αν λέμε ότι ο Χριστός, ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεός, ιδέα δεν έχουμε, εάν δεν εργαστεί μέσα μας το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα επομένως φανερώνει τον Χριστό. Ο Χριστός φανέρωσε τον Θεό-Πατέρα, το Άγιο Πνεύμα φανερώνει τον Χριστό και οι άγιοι φανερώνουν το Άγιο Πνεύμα. Η απόδειξη δηλαδή ότι όντως ήρθε το Άγιο Πνεύμα, ότι όντως υπάρχει το Άγιο Πνεύμα μέσα στην Εκκλησία, ότι όντως ενεργεί το Άγιο Πνεύμα στον κόσμο είναι οι άγιοι. 

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Φεβρουάριος, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2023, σελ. 9. 

Π. Μ. ΣΩΤΗΡΧΟΣ: ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΛΕΞΗ ¨ΑΜΗΝ";

Τι σημαίνει η λέξη «Αμήν»; 

ΑΜΗΝ: Είναι ένα είδος συνεργασίας, συμφωνίας με τον Θεόν.

Λέγοντας τη λέξη “ΑΜΗΝ” δηλώνουμε την λαχτάρα, την θέλησή μας για την σωτηρία που μας προσφέρει ο Θεός!

Όλοι ξέρουμε την λέξη «Αμήν» καί συχνά την χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Πότε έτσι και πότε αλλιώς. Δεν ξέρουμε όμως την πραγματική σημασία της και ας είναι μια από τις πιο σημαντικές λέξεις στο ανθρώπινο λεξιλόγιο.

Άλλοι νομίζουν ότι σημαίνει τέλος καί έτσι την χρησιμοποιούν και λένε “φτάσαμε στο αμήν”, δηλαδή στα άκρα του ζητήματος. Άλλοι την θεωρούν σαν ευχή και έτσι την χρησιμοποιούν. “Αμήν και πότε” λένε συχνά. Άλλοι την εννοούν και λένε “αυτό γίνεται μέχρι να πεις αμήν”, ενώ άλλοι δίνουν διαφορετικό νόημα στη λέξη…

Μπορεί να έχει όλες αυτές τις σημασίες και άλλες και κυρίως το νόημα, που έχει μέσα στο Ευαγγέλιον καί σημαίνει την βεβαίωσιν “αληθινά, πραγματικά, χωρίς αμφιβολία”. Έχει επίσης και την ευχετικήν σημασία, που χρησιμοποιείται και κατά την Θεια Λατρεία και μάλιστα στο τέλος των προσευχών,

Έχει όμως καί άλλην πολύ πιο σημαντικήν σημασία, πολύ πνευματικήν και βοηθόν της σωτηρίας μας. Με αυτήν την απορίαν πήγαμε να επισκεφθούμε τον σοφόν Γέροντα Ασκητήν π. Ισαάκ στο Κελί του, ο φίλος μου ο Γιάννης κι εγώ. Ο φίλος μου κρατούσε πάντοτε μαζί του και ένα μικρό μαγνητόφωνο για να καταγράφει με ακρίβεια τις πνευματικές συνομιλίες με Ασκητές. Με την βοήθεια του μικρού αυτού μαγνητοφώνου θα μεταφέρω τώρα μερικά αποσπάσματα των λόγων του π. Ισαάκ, ο οποίος μας είπε:

– Όποιο λεξικόν και αν ανοίξετε, παιδιά μου, θα δείτε να γράφει ότι η λέξη “Αμήν” προέρχεται από ξένη γλώσσα και έχει νόημα βεβαιωτικόν και ευχετικόν. Την αποδίδουν νοηματικώς με τις λέξεις “αλήθεια, ναι, είθε, γένοιτο” και όντως αυτό είναι το λογικόν της νόημα και αυτό το νόημα δίνουν στην λέξη και οι περισσότεροι άνθρωποι.

Στην πνευματική πραγματικότητα, σε αυτό που λέμε πνευματική ζωή, το “Αμήν” είναι μια πολύ σπουδαία λέξη, μια ιερή λέξη θα έλεγα, μια λέξη από τις σπουδαιότερες, που μπορεί να πει ο άνθρωπος. Και θυμάμαι αυτήν την ώρα έναν μεγάλον ερημίτην, που προσευχόταν συνεχώς με τις λέξεις “Χριστέ μου, αμήν. Χριστέ μου, αμήν, Χριστέ μου, αμήν” και με αυτές τις τρεις λέξεις έλεγε τα πάντα στον Θεόν.

– Ποια είναι η σημασία της, πάτερ μου; ρώτησε ο Γιάννης.

– Θα πρέπει να το δούμε προσεκτικά μέσα στη γλώσσα της Εκκλησίας, που εκφράζει με ακρίβεια την πίστη μας. Γι’ αυτό και δεν πρέπει ποτέ να μεταφρασθούν τα λειτουργικά κείμενα, γιατί θα αλλοιωθούν και θα αλλάξει το νόημά τους. Είναι, άλλωστε κατανοητά σε όλους κατά το μέγα τους μέρος. Διότι λ.χ. δεν χρειάζεται μετάφραση το “Κύριε, ελέησαν” ή Ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού αθάνατος υπάρχων”. Έτσι λοιπόν και το “Αμήν”, που τόσον συχνά το χρησιμοποιεί η Εκκλησία, υποδηλώνει και αναφέρει και βεβαιώνει την ανθρώπινη συμμετοχή στο έργον της σωτηρίας του.

Γιατί όλην την σωτηρίαν μας την ενεργεί, την βοηθά και την ολοκληρώνει το θείον έλεος, αλλά χρειάζεται απαραιτήτως και η προσωπική συμφωνία του ανθρώπου, με το να καταθέτει ολόκληρη την θέλησή του λέγοντας με επίγνωση το “Αμήν”. Δεν έχει η λέξη αυτή μόνον την λογικήν σημασίαν και την ευχετικήν διάθεσιν, αλλά πρωτίστως την ολοκληρωτικήν θέλει να θυμόμαστε πάντοτε, ότι στην κάθε προσευχή μας να λέμε το όνομα του Χριστού. Μας το είπε καθαρά: “Εάν τι αιτησητε εν τω ονόματί μου, εγώ ποιήσω” (Ιω. ια 14).

– Αν κατάλαβα καλά, είπε πάλι ο Γιάννης, είναι σαν να ρωτά ο Θεός τον κάθε πιστόν “θέλεις να σε σώσω;”, όπως ρωτούσε τότε τους ασθενείς “Θέλεις υγιής γενέσθαι”, και ο άνθρωπος απαντά με το “Αμήν”, δηλαδή θέλω και εύχομαι και παρακαλώ να σωθώ, Αυτό είναι το νόημα, πάτερ μου;

– Πλησίασες πολύ κοντά, φίλτατε, στην αλήθεια του “Αμήν”, απάντησε ο Γέροντας. Το δύσκολον είναι ότι πλησιάζουν πολλοί την αλήθειαν με την κοινήν λογικήν, που είναι αντιληπτόν από την κοινήν λογικήν. Είναι ωσάν να κάνουμε μια συμφωνία με τον Θεόν, ένα είδος συνεργασίας, και ο Θεός βάζει στην κοινή αυτή προσπάθεια τα δισεκατομμύρια της αιωνιότητας του και ο άνθρωπος μόνον μια δραχμή, που είναι η θέλησή του. Συμφωνείς ελεύθερα και υπογράφεις αυτήν την σύμπραξη με το “Αμήν”.

Αυτό μόνον κάνουμε τελείως ελευθέρα και από τότε γινόμαστε συνεταίροι με τον Θεόν για την σωτήρια μας. Είναι πια όχι μόνον μια λέξη ιερή, αλλά και μια πράξη ιερή. Να θυμηθούμε την παραβολή των Ταλάντων, που είναι σχετική με το “Αμήν” και την συμφωνία μας με τον Θεόν;

– Συμφωνία με τον Θεόν; Πρώτη φορά την ακούω και ομολογώ την έκπληξη μου, ξανάπε με θαυμασμόν ο φίλος μου. Ο Θεός μας θέλει ελευθέρους κοντά του. Είναι αυτό που γράφει ο Απόστολος Παύλος: “Υμείς γαρ επ’ ελευθερία εκλήθητε, αδελφοί” (Γαλ. Ε΄ 13). Τώρα καταλαβαίνω την σημασίαν της ελευθερίας εν Χριστώ. Γιατί ο Απόστολος συνεχίζει την φράση του λέγοντας: “Μόνον μη την ελευθερίαν εις αφορμήν τη σαρκί, αλλά δια της αγάπης δουλεύετε αλλήλοις. Ο γαρ πάς νόμος εν ενί λόγω πληρούται, εν τω, αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν”.

– Θα σου φέρω και ένα άλλο παράδειγμα και αυτό από την εκκλησιαστική γλώσσα, συνέχισε ο π. Ισαάκ. Λέμε κατά την Θ. Λατρείαν το “Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν. Με αυτό το “Αμήν”, δεν λέμε ότι δίνουμε στον Τριαδικόν Θεόν την αιώνια δόξα, διότι ήδη την έχει υπεράφθονη. Εμείς λέμε και ευχόμαστε να ζήσουμε κι εμείς κοντά σε αυτήν την δόξα, “όπου πάντες οι άγιοι αναπαύονται”, και καταθέτουμε την θέλησή μας ελεύθερα, ευχετικά και παρακλητικά. Γιατί μόνον αυτό έχουμε να δώσουμε στον Θεόν, την ελεύθερη θέλησή μας. Μόνον αυτή είναι δική μας, τίποτε άλλο. Και οι αμαρτίες μας.

– Είπατε, αγαπητέ μου πάτερ Ισαάκ, ότι μόνον η θέλησή μας είναι δική μας και αυτήν μπορούμε να προσφέρουμε στον Θεόν. Αλλά και αυτήν την ελευθερία ο Θεός δεν μας την έδωσε;

– Βεβαίως, ο Θεός μας έδωσε και την ύπαρξη και την ζωήν και την ελευθερία, με τρόπον οριστικόν και αμετάκλητον και την σέβεται απολύτως, για να μπορούμε να διαλέγουμε ανάμεσα στο καλό και στο κακό, που μας περιβάλλει. Καί με το “Αμήν” επιβεβαιώνουμε, λόγω και έργω την θέλησή μας αυτή. Γι’ αυτό και όταν το λεμε, πρέπει να βάζουμε σε αυτό την ψυχή μας ολόκληρη και την θέληση και την λαχτάρα μας, ότι θέλουμε να ζήσουμε παντοτινά κοντά στον Θεόν, μαζί με τον Θεόν, σύμφωνα με την θέληση του Θεού, ο οποίος “πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν” (Α’ Τιμ. β΄ 4), Και ο τρόπος της σωτηρίας μας είναι το όνομα του Χριστού και η εντολή του η μια και μοναδική της σταυρικής αγάπης.

– Και τι είναι η σταυρική αγάπη, πάτερ μου;

– Είναι η αγάπη σε σχήμα σταυρού. Το “καθώς ηγάπησα υμάς”. Η κάθετη διάσταση του σταυρού, εξήγησε ο Γέροντας, είναι η αγάπη προς τον Θεό, με την πλήρη υπακοή μας στο δικό του θέλημα, και η οριζόντια διάσταση είναι η αγάπη σε όλους τους ανθρώπους. Χωρίς την αγάπη αυτή δεν υπάρχει πνευματική ζωή, αλλά μόνον σαρκική ζωή. Η σταυρική αγάπη ανοίγει την πόρτα του Θεού και μας χαρίζει την αληθινή πίστη, που κάνει θαύματα και μας φωτίζει, μας καθαρίζει και μας αγιάζει. Έτσι λυτρωνόμαστε από την αμαρτία και τον θάνατο και ζούμε την αληθινή ζωή.

– Και το Αμήν τι σχέση έχει με την αγάπη, π. Ισαάκ;

– Αν το “Αμήν” το καταλάβουμε σωστά και το βιώσουμε και κρατηθούμε από την αλήθεια, που εκφράζει, τότε γίνεται το κλειδί, που ανοίγει την μεγάλη πύλη της αγάπης. Και εδώ πρέπει να λεχθεί ότι η αγάπη αρχίζει πάντοτε από τον Θεόν, διότι Εκείνος είναι η πηγή της αγάπης της αληθινής και όχι ο δικός μας εγωιστικός συναισθηματισμός, με τον οποίον αγαπούμε αυτούς, πού μας αγαπούν και όχι όλους τους ανθρώπους. “Από Θεού άρχεσθε και εις Θεόν καταλήγειν”, λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, και με το “Αμήν” αυτό πράττουμε. Αρχίζουμε από τον Θεόν, ζητώντας την αγάπη του και πάλι με την αγάπη καταλήγουμε στον Θεόν. Και αυτό το μέγα μυστήριον μας το απεκάλυψε η Σταυρική θυσία του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.

– Θέλω να υποβάλλω άλλη μια ερώτηση για το “Αμήν”, πάτερ μου. Πολλοί λένε την λέξη αυτή τυπικά και χωρίς να γνωρίζουν την σημασία, που εσείς μας εξηγήσατε. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μετέχουν σε αυτήν την διαδικασία και δεν έχουν πνευματική συμμετοχή στη θ. Λατρεία και στην προσευχή;

– Όλοι έχουν συμμετοχή, αγαπητέ μου. Αρκεί να βρίσκονται στην ιερή σύναξη. Όλοι μετέχουν ομοθυμαδόν, αποκρίθηκε ο Γέροντας. Διότι ο Θεός δεν εξετάζει τι ξέρουμε, άλλα τι νοιώθουμε και τι λαχταρούμε, και ανάλογα μας επιβραβεύει. Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε τον λόγον της ευαγγελικής Παραβολής περί των ταλάντων: “Ευ, δούλε αγαθέ και πιστέ. Επί ολίγα ης πιστός, επί την χαράν του Κυρίου σου” (Ματθ. κε’ 21). Ο Θεός είναι δίκαιος και φιλάνθρωπος για όλους. Μακάριοι όσοι λένε το Αμήν με επίγνωσιν της σημασίας του.

Ύστερα μας κάλεσε στο ναίδριον, που βρίσκεται δίπλα στο Κελλί του, για να προσευχηθούμε και να πούμε το “Αμήν” με συναίσθηση και κατάνυξη και να χτυπήσουμε την πόρτα του Θεού, όπου βρίσκεται η πηγή της αγάπης και το άπειρον έλεός του για όλους τους ανθρώπους. Και είπαμε πολλές φορές το “Αμήν”, όπως μας το εξήγησε ο μακαριστός πλέον Γέροντας Ισαάκ. Αμήν, Γέροντα, την ευχή σου να έχουμε. 

Του Π.Μ. ΣΩΤΗΡΧΟΥ
Από το περιοδικό «Ποιμήν» της Ιεράς Μητροπόλεως Μυτιλήνης