ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΚΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΑΣΤΡΑΦΗΚΑΝ ΚΑΚΟΥΣ, ΠΗΡΑΝ ΓΡΗΓΟΡΟΤΕΡΑ ΚΑΚΙΑ!

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΦΥΛΛΑ ΚΑΙ ΣΑΠΟΥΝΟΦΟΥΣΚΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΑ ΟΛΑ ΤΑ ΛΑΜΠΡΑ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ!

Όσιος Νείλος ο Ασκητὴς: Φύλλα και σαπουνόφουσκες και καπνό και άχυρα και σκιά και σκόνη, χαρακτήρισα όλα τα λαμπρά αυτού του κόσμου. 

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΒΛΑΣΤΗΜΑ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΟΡΓΗΣΙΑΣ!

Ἂγιος Νεῖλος ο ἀσκητὴς: Η προσευχή είναι βλάστημα πραότητας και αοργησίας. Η προσευχή απομακρύνει την λύπη και τη κακοκεφιά. 

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΚΑΝΕΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ ΩΣ ΚΑΡΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΟΥ ΣΚΕΨΗ!

Όσιος Νείλος ο ασκητὴς: Κάνει προσευχή εκείνος που πάντα προσφέρει στόν Θεό ώς καρπό τήν πρώτη του σκέψη. 

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΤΙ ΘΕΛΟΥΝ ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΥΝ ΜΕΣΑ ΜΑΣ;

Όσιος Νείλος ο ασκητὴς: Τι θέλουν οι δαίμονες να κάνουν να ενεργήσει σ’ εμάς; Γαστριμαργία, πορνεία, φιλαργυρία, οργή, μνησικακία και τα λοιπά πάθη, για να παχύνει από αυτά ο νους και να μην μπορέσει να προσευχηθεί όπως πρέπει. Γιατί όταν υπερισχύσουν τα άλογα πάθη, δεν τον αφήνουν να κινείται λογικά. 

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΓΙ' ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΔΙΚΕΙΣΑΙ, ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΥΓΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Γι’ αυτά που αδικείσαι, να καταφεύγεις στην υπομονή, και τότε η ζημιά μετατίθεται σ’ αυτούς που σε αδικούν.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΥΠΕΜΕΙΝΕ ΤΙΣ ΘΛΙΨΕΙΣ, ΓΙΑΤΙ ΜΕΣΑ Σ' ΑΥΤΕΣ ΦΥΤΡΩΝΟΥΝ ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ!

Όσιος Νείλος ο Ασκητὴς: Υπέμεινε τις θλίψεις, γιατί μέσα σ’ αυτές φυτρώνουν οι αρετές. 

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: "Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ".

«Οι 'Άγιοι της Εκκλησίας μας, που υπήρξαν οι κατεξοχήν προσευχόμενοι άνθρωποι, μας έχουν παραδώσει την ιερή τους εμπειρία με τρόπο εκφραστικό και κατηγορηματικό. 

Η προσευχή, μας λένε, είναι ανύψωση του νου στον Θεό και συνομιλία μαζί Του. 

Η προσευχή είναι ένωση τού ανθρώπου με τον Θεό· έργο των αγγέλων κλειδί τού Παραδείσου· φωτισμός της ψυχής· συγχώρηση των αμαρτημάτων μητέρα των αρετών. 

Η προσευχή είναι όπλο ακαταμάχητο· θησαυρός αδαπάνητος· γέφυρα που σώζει από τους πειρασμούς· τείχος που προστατεύει από τις θλίψεις. 

Η προσευχή είναι καθρέφτης της πνευματικής ζωής τού ανθρώπου και εργασία που ποτέ δεν τελειώνει». 

Όσιος Νείλος ο Ασκητής (✞ 12-11)

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ

 Όσιος Νείλος ο Ασκητής

 

Του θεσπέσιου Νείλου πατρίδα ήταν η Κωνσταντινούπολη, δάσκαλός του ο θείος Χρυσόστομος και χρόνος της ακμής του το 442 π.Χ. Ο όσιος Νείλος ο Ασκητής είναι μία από τις πλέον γνωστές μορφές στη σειρά των ασκητικών συγγραφέων. Σ’ αυτό πολύ συνετέλεσε η ευγενής καταγωγή του και η πρώην υψηλή διοικητική θέση του ως έπαρχου Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν κάτοχος μεγάλης θύραθεν παιδείας και διετέλεσε μαθητής του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, όταν αποφάσισε να ανταλλάξει την λαμπρή στολή του με το ασκητικό τριβώνιο. Αναχώρησε για τη σιναϊτική Έρημο μαζί με τον γιο του Θεόδουλο, ο οποίος κάποτε συνελήφθη από επιδραμόντες βαρβάρους. Με τις προσευχές όμως του πατέρα, διασώθηκε την τελευταία στιγμή θαυματουργικά από τον θάνατο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Οσίου Νείλου στις 12 Νοεμβρίου.
 
Το συγγραφικό έργο του Όσιου Νείλου
 
Ο όσιος Νείλος συνέγραψε πολλά ασκητικά έργα, από τα οποία οι ανθολόγοι της Φιλοκαλίας ενσωμάτωσαν δύο μόνο: τον «λόγο περί προσευχής» και τον «ασκητικό λόγο». Όπως όμως ήδη σημειώσαμε στο σχόλιο για τον Ευάγριο, ο περί προσευχής λόγος με τα 153 κεφάλαια ανήκει σ’ αυτόν μάλλον παρά στον όσιο Νείλο, όπως μέχρι τώρα απαιτεί η κριτική βάσανος του κειμένου αυτού. Είναι πολύ πιθανό να αντικαταστάθηκε το όνομα του Ευαγρίου με το του οσίου Νείλου πριν από τον 9ο αιώνα, επειδή το όνομα του πρώτου δεν ηχούσε ευάρεστα στους Βυζαντινούς ύστερα από την καταδίκη του ως ωριγενιστή.
Ανεξαρτήτως πάντως της πατρότητας του περί προσευχής λόγου, πρόκειται για ένα έργο αξιόλογο, που προήλθε από μακρά ασκητική και πνευματική πείρα και διατυπώθηκε από ένα ρωμαλέο νου, που γεύτηκε την γλυκύτητα της προσευχής και αντιμετώπισε με σοφία τις μεθοδείες των δαιμόνων. Τα 153 κεφάλαια αγνοούν μεν την ψυχοτεχνική μέθοδο της νοερής προσευχής, που διαμορφώθηκε μεταγενέστερα, αλλά βρίσκονται μέσα στην πείρα των ασκητών της Ερήμου, αποκαλύπτουν τις μεθοδείες των δαιμόνων για να ματαιώσουν την προσευχή και διδάσκουν τα στάδια και το ήθος της προσευχής.
Τα 153 κεφάλαια έχουν γραφεί από μεγάλο και καθαρό νου, που δοκίμασε την γλυκύτητα της καθαρής προσευχής, αλλά και την κοινωνία των δύο «νόων», του Θεού μετά του ανθρώπου, όπως λέει και ο υμνογράφος στο κοντάκιο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «… ως νους Νοΐ τω πρώτω παριστάμενος…». Σε τελευταία ανάλυση, τα 153 κεφάλαια επισημαίνουν τις προϋποθέσεις της προσευχής, τα αίτια που εμποδίζουν την προσευχή, τους όρους που την ευνοούν, τις ενέργειες της χάρης, τους πολέμους του σατανά και τις πνευματικές καταστάσεις που γεννιούνται από την καθαρή προσευχή.
Όσο για τον γνήσιο καρπό της εμπειρίας του οσίου Νείλου, τον Ασκητικό Λόγο, θα πρέπει να λεχθεί ότι αποτελεί μία εκτενή πραγματεία που συγκεφαλαιώνει τις διάφορες φάσεις του ασκητισμού με πυκνές αναφορές στις θείες Γραφές, των οποίων αποδεικνύεται εγκρατέστατος μύστης. Καταπληκτικός δε είναι στην αλληγορική ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης, όπου με προσφυέστατους παραλληλισμούς διαφόρων χωρίων με τα πάθη και τις αρετές, αναπτύσσει το ασκητικό, πνευματικό και θεολογικό θέμα του.
Κάτοχος μεγάλης παιδείας, ευφυής εκ καταβολής και δεκτικός των ενεργειών του Αγίου Πνεύματος, γνωρίζει με σαφήνεια τα πνευματικά προβλήματα του ανθρώπου, τις αδυναμίες του, τις πλάνες, την εμπάθειά του, αλλά και τις δυνατότητες που έχει από το Θεό να ομοιωθεί με Αυτόν κατά χάρη, αφού ελευθερωθεί από τα πάθη του. Γι’ αυτό υποδεικνύει σαν άριστη οδό υψώσεως στα επίπεδα της θεώσεως, τη σωστή άσκηση στα πλαίσια της ησυχαστικής παραδόσεως.
Ο Ασκητικός Λόγος, επειδή αποβλέπει στη διδαχή των νεοτέρων να ακολουθήσουν την υψηλή πολιτεία του μοναχισμού, προβαίνει σε συγκρίσεις μεταξύ των Ελλήνων, των Ιουδαίων και των χριστιανών, που επιχείρησαν να βιώσουν την πρακτική φιλοσοφία, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, ότι μονάχα οι τελευταίοι πέτυχαν να φιλοσοφήσουν αληθινά ζώντας κατά Χριστόν ασκητικά.
Πραγματικά, οι μεν Ιουδαίοι, με τους Εσσαίους, αστόχησαν του σκοπού, αφού αποδοκίμασαν την αυτοσοφία, τον Χριστό. Οι δε Έλληνες απέτυχαν λόγω της κενοδοξίας και των άλλων παθών τους, περιφερόμενοι και επιδεικνύοντας το φιλοσοφικό τριβώνιο, την ατημέλητη γενειάδα τους και την «ασκητική» τους βακτηρία.
Αληθινοί φιλόσοφοι αποδείχθηκαν οι χριστιανοί μοναχοί – αν και λίγοι – που ακολούθησαν τα ίχνη του Διδασκάλου, ζώντας με εκούσια πτωχεία και γενόμενοι ανώτεροι από ηδονές, φιλοδοξίες και φιλαργυρία. Ο όσιος Νείλος, επάνω στο θέμα του μοναχισμού, αναλύει τις διάφορες εκδοχές, υποδεικνύει τα αληθινά πρότυπα πνευματικής ζωής, στηλιτεύει τις νοθείες και παραχαράξεις του μοναχικού βίου και γενικώς στηλογραφεί τον γνήσιο τύπο του μοναχού.
 
———————————-
(πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, α΄τόμος, σελ. 216-218).
 
https://www.saint.gr

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΜΗ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΤΑ ΘΕΛΗΜΑΤΑ ΣΟΥ, ΓΙΑΤΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Μη προσεύχεσαι να γίνουν τα θελήματά σου, γιατί παντοντε δεν συμφωνούν με το θέλημα του Θεού. Καλύτερα, λέγε στην προσευχή σου: Γενηθήτω το θέλημά Σου. Και σε κάθε πράγμα έτσι να ζητάς από Εκείνον, να γίνη το θέλημά Του, γιατί ο Θεός θέλει το αγαθόν και συμφέρον της ψυχής σου. Ενώ εσύ δεν ζητείς πάντοτε το συμφέρον σου.

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ: ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙΣ ΩΣΤΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΚΕΡΔΙΖΕΙΣ ΚΑΤΙ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Νὰ φροντίζεις ὥστε πάντοτε νὰ κερδίζεις κάτι ἀπὸ τὴ θέα τῶν ἁγίων.Νὰ παρατηρεῖς τὸ βλέμμα καὶ τὴν ἐμφάνισή τους, γιατὶ καὶ τὰ δύο εἶναι ὠφέλιμα. Τοὺς πραγματικὰ ἅγιους νὰ τοὺς διακρίνεις ἀπὸ τὰ ἔργα τους.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΡΙΕΣΑΙ ΚΑΝΕΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΟΥ!

Ἂγιος Νεῖλος ο ἀσκητὴς: Να αγωνίζεσαι να μην καταριέσαι κανένα στην προσευχή σου, για να μη γκρεμίζεις όσα χτίζεις, κάνοντας έτσι σιχαμερή την προσευχή σου.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΑΝ ΛΑΧΤΑΡΑΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΗΘΕΙΣ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ, ΜΗ ΛΥΠΗΣΕΙΣ ΚΑΝΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ!

Ἂγιος Νεῖλος ο ἀσκητὴς: Ἂν λαχταρᾶς νὰ προσευχηθεῖς ὅπως πρέπει, μὴ λυπήσεις κανέναν ἄνθρωπο. Διαφορετικὰ ἄδικα προσεύχεσαι... Ἂν δὲν ἔλαβες ἀκόμα χάρισμα προσευχῆς ἢ ψαλμωδίας, ζήτησέ το μὲ ἐπιμονὴ καὶ θὰ τὸ λάβεις...

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑ ΤΟ ΘΕΟ, ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥ!

Ἂγιος Νεῖλος ο ἀσκητὴς: Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὸ Θεό, συνομιλεῖ πάντοτε μαζί Του σὰν γιὸς πρὸς πατέρα καὶ ἀποστρέφεται κάθε ἐμπαθὴ σκέψη.

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΕΙΣ ΣΩΣΤΑ!

Άγιος Νείλος ο Αγιορείτης: Αν θέλεις να προσευχηθείς σωστά, να μη πικράνεις καμιά ψυχή, γιατί αλλιώς άδικα κοπιάζεις.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΒΛΑΣΤΗΜΑ ΠΡΑΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΟΡΓΗΣΙΑΣ!

Ἂγιος Νεῖλος ο ἀσκητὴς: Η προσευχή είναι βλάστημα πραότητας και αοργησίας. Η προσευχή απομακρύνει την λύπη και τη κακοκεφιά.

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΝΑ ΑΓΩΝΙΖΕΣΑΙ, ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΑΡΙΕΣΑΙ ΚΑΝΕΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΟΥ!

Άγιος Νείλος ο Ασκητής: Να αγωνίζεσαι να μην καταριέσαι κανένα στην προσευχή σου, για να μη γκρεμίζεις όσα χτίζεις, κάνοντας έτσι σιχαμερή την προσευχή σου.

ΑΓΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΟΤΑΝ ΚΑΘΑΡΘΕΙ Η ΨΥΧΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Όταν καθαρθεί η ψυχή με την πληρότητα των εντολών, δηλαδή με την εκπλήρωση και εφαρμογή τους, τότε κάνει ακλόνητη την τάξη του νού, καθιστώντας τον ικανό να δεχτεί την κατάσταση εκείνη, που αναζητάει.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ: Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΘΕΙΑ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΡΕΤΕΣ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Όπως η όραση είναι ανώτερη απ’ όλες τις αισθήσεις, έτσι και η προσευχή είναι η πιο θεία και ιερή απ’ όλες τις αρετές.

ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΑΣΚΗΤΗΣ: ΟΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΔΕΡΦΟΥ ΣΟΥ ΠΟΥ ΣΕ ΑΔΙΚΗΣΕ, ΟΛΑ ΘΑ ΣΟΥ ΓΙΝΟΥΝ ΕΜΠΟΔΙΟ!

Άγιος Νείλος ο ασκητὴς: Ό, τι κάνεις εναντίον αδερφού σου που σε αδίκησε, όλα θα σου γίνουν εμπόδιο στον καιρό της προσευχής.