Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής
Γιά πέντε αἰτίες λένε ὅτι ὁ
Θεός ἐπιτρέπει
νά πολεμούμαστε ἀπό τούς
δαίμονες
Πρώτη λένε ὅτι εἶναι ἐκείνη κατά τἠν ὁποία,
πολεμούμενοι ἀπό τούς δαίμονες καί ἀντιπαρατάσσοντας πρός αὐτούς τόν δικό μας
πόλεμο, φθάνομε στό νά διακρίνουμε τήν ἀρετή ἀπό τήν κακία.
Δεύτερη αἰτία εἶναι, ἀφοῦ μέ τόν πόλεμο καί τόν κόπο ἀποκτήσουμε τήν
ἀρετή, νά τήν κρατᾶμε σταθερή καί ἀμετάβλητη.
Τρίτη εἶναι, προκόβοντας στήν ἀρετή, νά μήν ὐπερηφανευμόμαστε,
ἀλλά νά μάθουμε νά εἴμαστε ταπεινόφρονες.
Τέταρτη εἶναι, ἀφοῦ γνωρίσουμε τήν κακία, νά
μισήσουμε μέ ὅλη τή δύναμή μας αὐτή.
Πέμπτη αἰτία μαζί μέ ὅλες τίς ἄλλες εἶναι, ἀφοῦ
γίνουμε ἀπαθεῖς, νἀ μή λησμονήσουμε τήν ἀδυναμία μας, οὔτε τή δύναμη ἐκείνου
πού μᾶς βοήθησε.
Ὅπως ἀκριβῶς ὁ νοῦς ἐκείνου πού πεινάει φαντάζεται
ψωμί, καί ἐκείνου πού διψάει νερό, ἔτσι καί ὁ νοῦς τοῦ γαστρίμαργου φαντάζεται
τό φαγητό, τοῦ φιλήδονου φαντάζεται μορφές γυναικῶν, τοῦ φιλάργυρου φαντάζεται
τά κέρδη, τοῦ μνησίκακου τήν ἐκδίκηση ἐκείνου πού τόν λύποησε, τοῦ φθονεροῦ τήν
κακοποίηση ἐκείνου πού φθονεῖ, καί τό ἴδιο συμβαίνει μέ τά ἄλλα πάθη. Διότι
ὁ νοῦς, ἐνοχλούμενος ἀπό τά πάθη, κυριεύεται ἀπό τούς ἐμεπαθεῖς λογισμούς καί ὅταν
εἶναι ξάγυπρνο τό σῶμα, καί κατά τόν χρόνο τοῦ ὕπνου.
Ὅταν αὐξηθεῖ μία ἐπιθυμία, ὁ νοῦς φαντάζεται κατά τή διάρκεια τοῦ ὕπνου τίς σαρκικές ἀπολαύσεις που προξενοῦν τίς ἡδονές· ὅταν πάλι αὐξηθεῖ ὁ θυμός, τότε βλέπει τά πράγματα ἐκεῖνα πού προξενοῦν φόβο. Δηλαδή οἰ ἀκάθαρτες δυνάμεις αὐξάνουν τά πάθη, παίρνοντας βοηθό τή δική μας ἀμέλεια, καί ἐρεθίζουν αὐτά. Ἀπό τό ἄλλο μέρος, οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι μειώνουν αὐτά, προτρέπεοντας μας ν' ἀσκοῦμε τίς ἀρετές.
Ὅταν τό ἐπιθυμητικό τῆς ψυχῆς δέχεται πυκνούς ἐρεθισμούς, δημιουργεῖ μέσα στήν ψυχή μία σταθερή συνήθεια φιληδονίας, ἐνῶ ὅταν ταράσσεται συνέχεια τό θυμικό μέρος αὐτῆς, τότε καθίσταται ὁ νοῦς δειλός καί ἄνανδρος.
Αὐτά τά θεραπεύουν τό πρῶτο μακροχρόνια ἄσκηση νηστείας, ἀγρυπνίας καί προσευχῆς, ἐνῶ τό δεύτερο καλωσύνη, φιλανθρωπία, ἀγάπη καί ἐλεημοσύνη.
Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καί ἀσκτηικῶν,
Μάξιμος ὀ Ὁμολογητής,
