''Χαίρε, αστέρος
αδύτου Μήτηρ· χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας''
Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά; Έχουν βαθιά νοήματα. Ας προσπαθήσουμε να τα
εξηγήσουμε.
"Χαίρε, αστέρος αδύτου Μήτηρ".Υπάρχουν αγαπητοί μου, δύο φώτα. Το ένα είναι το υλικό φως. Τι είναι το υλικό φως; Είναι ένα μυστήριο. Ό Θεός δημιούργησε και το φως και τον ήλιο ως πηγή του υλικού φως. Το φως αυτό του ηλίου φωτίζει και θερμαίνει όλη τη γη. Όπως λένε οι αστρονόμοι, ο ήλιος δεν είναι μικρός· φαίνεται μικρός λόγω της μεγάλης αποστάσεως. Είναι -μετρήστε- ένα εκατομμύριο τριακόσιες φορές μεγαλύτερος από τη γη.
Το σπουδαίο ποιο είναι· ότι η θέση που βρίσκεται είναι ό,τι χρειάζεται. Εάν υποθέσουμε, ότι ό Θεός διάτασσε τον ήλιο ν' απομακρυνθεί, η γη θα γέμιζε από παγετώνες και δε' θα μπορούσε να ζήση επάνω της άνθρωπος. Αν πάλι ο ήλιος πλησίαζε, τότε θά εκαίοντο τα πάντα. Όλα εν σοφία τα έκανε ό Κύριος.
Το δε ακόμα σπουδαιότερο είναι, ότι ο ήλιος μας φωτίζει δωρεάν. Ω αχάριστε άνθρωπε· αν δεν πληρώσεις τη Δ.Ε.Η., σου κόβει το ρεύμα, δεν κάνει έλεος. Κι από τους ναούς ακόμα εισπράττει τα χρήματα στο ακέραιο. Παλαιότερα, που υπήρχαν ευσεβείς κυβερνήται, το ρεύμα για τις εκκλησίες ήτο δωρεάν. Τώρα η Δ.Ε.Η. "δεν ανάβει ένα κερί". Και υπάρχουν πάμπτωχοι που δεν έχουν να πληρώνουν το ηλεκτρικό.
Δωρεάν λοιπόν ο φωτισμός του ηλίου, αλλ' εμείς αχάριστοι. Δυστυχώς, φως δωρεάν, νερό δωρεάν, αέρας δωρεάν, όλα δωρεάν και ένα ευχαριστώ δε' λέει ο άνθρωπος στο Θεό. Μέσ' στο στόμα έχει τη μπουκιά και το Χριστό βλαστημάει!
Λοιπόν ο ήλιος δεν στερεί τη γη από τις ακτίνες του, δεν σβήνει.
Και έτσι είναι μία εικόνα ενός άλλου φωτός.
Το δε άλλο αυτό φως είναι το πνευματικό φως.
Μικρά πνευματικά φώτα είναι και οι άνθρωποι, με τις λάμψεις της διανοίας των. Και στην παλαιά εποχή υπήρχαν τέτοια φώτα· οι προφήται ή άλλοι μεγάλοι άνδρες και φιλόσοφοι όπως ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων... Και μέχρι σημέρα υπάρχουν τέτοιες διάνοιες, που μελετούν συνεχώς και ανακαλύπτουν θαυμαστά πράγματα της φύσεως. Τα περισσότερα όμως θαυμάσια είναι στον ίδιο τον άνθρωπο, στο έξοχο τούτο δημιούργημα.
Ώ Θεέ μου, "εθαυμαστώθη η γνώσίς σου εξ εμού", λέει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. 138,6). "Μέγας ει, Κύριε και θαυμαστά τα έργα σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμάσιων σου", λέει η Εκκλησία.
Αυτός είναι ο άνθρωπος. Διαστημόπλοιο είναι η σκέψη του, φτάνει αστραπιαίως μέχρι Κωνσταντινουπόλεως, μέχρι Αυστραλίας, παντού.
Η διάνοια του άνθρωπου είναι φως. Αλλά δεν έχει πάντοτε την φωτεινότητα. Έρχονται και στιγμές που σκοτίζεται και σφάλλει. Υπάρχουν πολλοί και μεγάλοι επιστήμονες, όπως ο Αϊνστάιν και άλλοι* αυτοί όμως εν συγκρίσει με ένα άλλο φως, ανέσπερο φως, τι είναι; Μικρά φώτα, πυγολαμπίδες. Όπως λέει ένας σύγχρονος ποιητής μας, ο Βερίτης, "ήταν φώτα, χίλια φώτα, μα δεν ήτανε το Φως"! Χίλια φώτα, αλλά μικρά, ελάχιστα. Ο δε Σωκράτης με επίγνωση παρεδέχετο· Ένα γνωρίζω καλώς, "ΟΤΙ ουδέν οίδα", ότι δεν γνωρίζω τίποτα.
Αλλά ποιος είναι το ανέσπερο φως;
'Ο Χριστός είναι το ανέσπερο φως, ο άδυτος ήλιος! Διότι ο φυσικός ήλιος θα σβήσει μια μέρα· και επιστημονικώς αποδεικνύεται αυτό. Και όλα τα αστέρια μια μέρα θα σβήσουν.
Ένας αστήρ όμως, ο Χριστός, εκείνος τον οποίον έφερε στον κόσμο η Παναγία, θα είναι φως ανέσπερο, αστέρι που δεν θα δύση ποτέ. Γι' αυτό ο ποιητής σήμερα λέει στην υπεραγία Θεοτόκο· "Χαίρε, αστέρος άδυτου Μητηρ". "Ολα στο Χριστό είναι φως. Φως ή διδασκαλία του, φως τα θαύματά του, φως τα σεπτά πάθη του -όπως θ' ακούσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα· "Τα πάθη τα σεπτά η παρούσα ημέρα ως φώτα σωστικά ανατέλλει τω κόσμω"-, φως όλη η ζωή του, ο σταυρός και προ πάντων η άνάστασίς του κατά την οποίαν ψάλλουμε· "Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός.,.".
Μέσα στο φως του Χριστού ζούμε τώρα.
Και αυτό το φως δημιούργησε μία νέα κατάσταση. Προηγουμένως ο κόσμος ήταν στο σκοτάδι και δεν έβλεπε. Και ο Πλάτων λέει, ότι ο άνθρωπος μοιάζει με κάποιον που βρίσκεται μέσα σε μια σπηλιά και μόλις διακρίνει μακριά το φέγγος, την αυγή, τη χαραυγή μιας λαμπρής ημέρας. Γι΄ αυτή την ημέρα λέει εν συνεχεία, ο Ακάθιστος Ύμνος·
"Χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας". Αυγή είναι το ξημέρωμα, το γλυκοχάραμα. Ανεβείτε το πρωί ψηλά στα όρη, επάνω στην κορυφή του Αγίου Όρους. Είναι θαυμάσιο να βλέπεις από εκεί τον ήλιο να ανατέλλει. Έτσι αρχίζει η ημέρα. Είναι το ωραιότερο Θέαμα.
Άλλα ωραιότερο είναι το πνευματικό γλυκοχάραμα· όταν δηλαδή ο άνθρωπος πιστεύσει στο Χριστό και ακολουθήσει το δρόμο του Χριστού. Τότε αρχίζει γι΄ αυτόν μια νέα ημέρα, η "μυστική ημέρα", ή όντως νέα περίοδος της ζωής του.
Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο μέσα σε έξι ήμερες, την δε εβδόμη ημέρα έπαυσε να δημιουργεί και ανεπαύθη από τα έργα του (6λ. Γεν. 2,3). Όλη αυτή η μεγάλη χρονική περίοδος, που άρχισε όταν ανεπαύθη ό Θεός και θα τελειώσει όταν έλθει πάλι να κρίνει "ζώντας και νεκρούς" (Σύμ6. πίστ.), μπορεί να θεωρηθεί" ως μία ημέρα, ως συνέχεια της εβδόμης ημέρας.
Μετά δε τη δευτέρα παρουσία θ' αρχίσει μία άλλη ημέρα, η ογδόη λεγομένη ημέρα, η ατελεύτητος περίοδος της Βασιλείας των ουρανών. Όγδοη ημέρα τη χαρακτηρίζουν οι πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας. Αυτή είναι η "μυστική ημέρα", που λέει εδώ ο Ακάθιστος Ύμνος.
Ο Χριστός με την έλευσή του στον κόσμο έφερε ένα νέο είδος ζωής.
Εκείνος είναι ο νοητός ήλιος, που με την ανατολή του έφερε τη νέα ημέρα. Ημέρα όχι φυσική, σαν αυτή που αντικρίζουν οι άνθρωποι κάθε πρωί με τα φυσικά μάτια, όχι ημέρα που διαρκεί ορισμένες ώρες.
Η ημέρα αυτή του Χριστού είναι μυστική, δηλαδή πνευματική, και ατελεύτητος. Τη βλέπουν και την απολαμβάνουν μόνο όσοι έχουν πνευματικά μάτια, μόνο όσοι έχουν μυστική όραση. Με το Χριστό λοιπόν άρχισε η νέα ημέρα, η νέα περίοδος της ζωής για τον κόσμο. Και όπως της φυσικής ημέρας προηγείται η αυγή, κατά παρόμοιο τρόπο και της μυστικής ημέρας του Χριστού προηγείται η Παναγία. Γι΄ αυτό ο Ακάθιστος Ύμνος λέει, ότι η Θεοτόκος είναι η μητέρα του "άδυτου αστέρος", του Χριστού, και η "αυγή μυστικής ημέρας", η πρώτη αναγγελία, το πρώτο μήνυμα, ότι αρχίζει νέα περίοδος ζωής για όλο τον κόσμο, ότι αρχίζει η αιωνία και ατελεύτητος βασιλεία των ουρανών.
Η λαμπρά αυτή ημέρα, για την οποία ομιλεί και ο απόστολος Παύλος (βλ. Α' Θεσ. 5,8 κ.ά.), αρχίζει απ' εδώ με τη χριστιανική ζωή. Για να μετάσχουμε τότε στη μυστική εκείνη ημέρα, οφείλουμε να ζήσουμε εδώ μία ανωτέρα ζωή.
Το ζην έχει τρεις κατηγορίες.
Πρώτον το ζην ως σάρκα, που το έχουν και τα ζώα.
Δεύτερον το "ευ ζην", που το διδάσκουν στα σχολεία οι διδάσκαλοι και καθηγηταί.
Παραπάνω όμως απ' όλα το "εν Χριστώ ζην" (Β' Τιμ. 3,12).
* * *
Είθε, αγαπητοί μου, τα λίγα αυτά λόγια επί του χαιρετισμού "Χαίρε, αστέρος αδύτου Μήτηρ· χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας", να τίξουν λίγες ακτίνες φωτός στις ψυχές μας, ώστε να μη ζούμε πλέον στο σκοτάδι.
Ένας μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, έκανε μία σπουδαία προσευχή.
(Είναι ο άγιος που θα εορτάσουμε την προσεχή Κυριακή. Η δευτέρα Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στη μνήμη του μεγάλου αυτού ανδρός, ο οποίος έζησε τον τελευταίο αιώνα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και αγωνίστηκε εναντίον του πάπα· ήταν σοφός και έγραψε σπουδαία συγγράμματα).
Η προσευχή του αγίου Γρηγορίου ποια ήτανε; Ακούστε την προσευχή ενός Αγίου' "Κύριε, φώτισαν μον το σκότος".
"Κύριε, φώτισαν μου το σκότος". Μ' αυτή τη φωνή, μ' αυτή την σπουδαιότατη προσευχή, τελειώνω κ' εγώ. Να προσευχηθούμε απόψε, ο Θεός ν' ανοίξει τα μάτια της ψυχής μας, να βλέπουμε το ανέσπερο φως.
Το δε ανέσπερο φως είναι ο Χριστός· όν, παίδες Ελλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας. Αμήν.
+ επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης
(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, η οποία έγινε στον Ι. ναό Αγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης την 25-3-1994.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου